Başlıqotu (lat. Scutellaria)[1] - dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.[2]
Başlıqotu (lat. Scutellaria) - dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Scutellaria és un gènere amb prop de 300 espècies. El gènere s'estén en regions temperades i en muntanyes tropicals.
La majoria són plantes herbàcies anuals o perennes de 5 cm a 1 metre d'altura, alguns són subarbusts, uns altres són aquàtics. Té tiges amb quatre fulles oposades. El gènere és fàcilment recognoscible per la típica protecció del calze que ha propiciat el seu nom.
Scutellaria és un gènere amb prop de 300 espècies. El gènere s'estén en regions temperades i en muntanyes tropicals.
Šišák (Scutellaria) je rozsáhlý rod bylin z čeledě hluchavkovitých, kde je řazen do podčeledě Scutellarioideae.
V České republice rostou dva původní druhy a třetí nepůvodní, zavlečený.
Z nich je šišák hrálovitý uznán "Černým a červeným seznamem cévnatých rostlin ČR" i "Vyhláškou MŽP ČR č. 395 z roku 1992" za ohrožený druh (C2, §2).[1][2][3]
Je rozšířen ve všech pěti kontinentech, nejvíce v mírném pásmu, nevyskytuje se v aridních oblastech. V tropech roste především v horách, nejméně druhů se nachází v tropické Africe.[4]
Většina to jsou roční nebo víceleté rostliny dorůstající do výšky 5 až 100 cm, někdy vyrůstají z oddenků nebo hlíz, mnohdy jsou žláznatě chlupaté. Lodyhy mají přímé, jednoduché nebo rozvětvené, vstřícně vyrůstající listy přisedlé nebo s řapíky. Čepele jsou tvaru oválného, kopinatého až podlouhlého, s celistvým nebo mělce ozubeným okrajem.
Pyskaté květy vyrůstají jednostranně v párech nebo jednotlivě z úžlabí listenů. Jejich krátký kalich je dvoupyský, na hořejším pysku má miskovitý šupinovitý výrůstek. Dvoupyská koruna, s dlouhou trubkou většinou vytočenou nahoru, je barvy modré, bílé, fialové nebo růžové. Spodní pysk koruny je trojlaločný (střední lalok je nejširší), honí jednoduchý je vypouklý a tvoří přilbici. Tyčinky jsou čtyři, přední pár je delší než zadní, přiléhají k hornímu pysku. Svrchní semeník je tvořen dvěma plodolisty, blizny jsou ploché nebo kulovité. Po odkvětu se horní pysk kalichu zvětší a kryje plody než dozrají a vypadnou, což jsou čtyři hnědé nebo černé chlupaté tvrdky obsahující po jednom semeni (plůdku).[4][5][6][7]
V současnosti jsou široce diskutovány léčivé účinky, u nás ve volné přírodě nerostoucího, šišáku bajkalského (Scutellaria baicalensis) na nádorová a zánětlivá onemocnění. Tato rostlina je používána v tradiční čínské medicíně téměř proti všem lidským neduhům.[8][9]
Šišák (Scutellaria) je rozsáhlý rod bylin z čeledě hluchavkovitých, kde je řazen do podčeledě Scutellarioideae.
Skjolddrager (Scutellaria) er en slægt af planter, der består af omkring 350 arter, hvoraf to findes vildtvoksende i Danmark.
De danske arter i slægten:
Skjolddrager (Scutellaria) er en slægt af planter, der består af omkring 350 arter, hvoraf to findes vildtvoksende i Danmark.
Die Helmkräuter (Scutellaria) sind eine Pflanzengattung innerhalb der Familie der Lippenblütler (Lamiaceae). Die 360 bis 460 Arten sind fast weltweit verbreitet.
Scutellaria-Arten wachsen selten als einjährige oder meist ausdauernde krautige Pflanzen; einige Arten verholzen teilweise und wachsen als Halbsträucher oder Sträucher.[1] Die Wuchshöhen variieren je nach Art von 5 Zentimetern bis zu 1 Meter. Einige Arten sind Wasserpflanzen. Manche Arten bilden Rhizome[2] oder bei manchen Arten Pflanzenknollen[3]. Die Pflanzenteile sind meist geruchlos.[4][1] Die oberirdischen Pflanzenteile sind meist behaart, manchmal sind es Drüsenhaare (Indument).[3] Die meist selbstständig aufrechten bis niederliegenden oder selten kletternden[5], einfache oder verzweigten Sprossachsen[3] sind oft im Querschnitt viereckig.
Die gegenständig angeordneten Laubblätter sind in Blattstiel und Blattspreite gegliedert. Die Blattspreite ist meist einfach oder selten fiederspaltig[1] und ganzrandig oder gezähnt bis gekerbt, gesägt.[4]
In endständigen oder seitenständigen, traubigen oder ährigen Blütenständen stehen viele Blüten oft in Paaren in den Achseln der Tragblätter zusammen.[2][1] Es können Trag- und Deckblätter vorhanden sein, von denen die obersten meist mehr oder weniger sitzend sind[3].[4]
Die zwittrigen Blüten sind zygomorph und fünfzählig mit doppelter Blütenhülle. Die fünf, manchmal drüsig behaarten Kelchblätter sind zu einer kurz Röhre verwachsen. Der seitlich abgeflachte, glockenförmige Blütenkelch ist mehr oder weniger gleich zweilippig.[2][3] Die Kelchlippen sind einfach und meist ganzrandig oder schwach gelappt.[1] Auf der Kelchoberlippe sitzt bei manchen Arten ein gerundeter, konkaver, horn- oder schildförmiger Fortsatz (Sporn, Höcker; Scutellum) und er ist deutlich sack-, deckel- oder helmförmig,[1] daher der Trivialname der Gattung „Helmkräuter“. Die fünf Kronblätter sind zu einer langen Röhre verwachsen.[2] Die innen kahle und außen fein flaumig behaarte Kronröhre ist mehr oder weniger stark gekrümmt bis fast aufrecht.[1] Die Kronröhre weitet sich allmählich zum Kronschlund.[1] Die Blütenkronen endet zweilippig; wobei die Oberlippe kleiner ist als die Unterlippe. Die aufrechte, zweilappige Oberlippe ist mehr oder weniger seitlich zusammengedrückt und kapuzenförmig. Bei der mehr oder weniger dreilappigen Unterlippe ist der mittlere Kronlappen breit, abgeflacht sowie einfach, die Seitenlappen sind mehr oder weniger mit der Oberlippe verbunden und sind manchmal ausgebreitet.[1] Die Farben der Kronblätter reichen von weiß bis gelb und von rosafarben über rot bis blau.
Von den vier parallelen[3] Staubblättern[2] sind die vorderen, mehr oder weniger gleichen zwei die längeren und liegen unter der Oberlippe.[1] Die bewimperten[3] oder an der Öffnung bärtigen Staubbeutel stehen paarweise zusammen. Bei den vorderen Staubblättern bestehen die Staubbeutel aus zwei Theken, bei den hinteren ist eine Theke reduziert.[1] Der grünlich-gelbe Diskus ist gut entwickelt unterhalb des Fruchtknotens. Der oberständige Fruchtknoten ist vierlappig.[4] Der Griffel ist pfriemlich und an der Spitze ungleich zweiteilig.[1]
Die Klausenfrucht im beständigen Kelch zerfällt in vier einsamige Teilfrüchte (Klausen). Die braunen oder schwarzen, trockenen Klausen sind eiförmig,[3] abgeflacht ellipsoid, verkehrt-eiförmig bis fast kugelig[1] und ihre Oberfläche ist sehr unterschiedlich skulptiert bzw. strukturiert von fein- bis grobwarzig. Es ist kein Endosperm vorhanden.[4]
Die Chromosomenzahlen betragen 2n = 12 bis 88, meist 20, 22, 24, 32 oder 34.[4][6]
Sobald die Blütenkrone nach der Anthese abgefallen ist, klappen die beiden Kelchlippen zusammen und bilden eine Höhlung, eine Kapsel worin sich die Klausen entwickeln, die auf der Kelchunterlippe sitzen.[7] Der Kelch teilt sich zur Fruchtreife an den Nähten bis zur Basis bzw. die helmförmige Oberlippe reist ab.[1][3] Die durch feine Haare im Kelch gehaltenen Klausen werden ombrochor ausgebreitet, genauer als Regenballisten.[8]
So ein seltener, aufreißender und „ballistischer Kelch“ der die Samen freisetzt, findet sich auch bei Aeolanthus, einer anderen Gattungen der Lippenblütler.
Die Gattung Scutellaria wurde 1753 durch Carl von Linné in Species Plantarum, 2, S. 598[9] aufgestellt. Typusart ist Scutellaria galericulata L.[10] Synonyme für Scutellaria L. sind: Anaspis Rech. f., Cassida Ség., Cruzia Phil., Harlanlewisia Epling, Hastifolia Ehrh., Perilomia Kunth, Salazaria Torr., Theresa Clos.[11]
Die Gattung Scutellaria gehört zur Unterfamilie der Scutellarioideae (Dumort.) Caruel innerhalb der Familie der Lamiaceae. Bei manchen Autoren ist die monotypische Gattung Salazaria Torr. nicht in Scutellaria eingegliedert. Es wurde versucht die Gattung zu gliedern, beispielsweise mit einseitswendigen und vierzeiligen Blütenständen in zwei Untergattungen, doch haben sich diese Versuche als unbrauchbar erwiesen.[1]
Die Gattung Scutellaria ist fast weltweit verbreitet. Nur in den tropisch-feuchten Tieflandgebieten gibt es wenig Arten. Im tropischen Afrika gibt es nur wenige Arten. In China kommen etwa 98 Arten vor.[1]
Die Helmkräuter (Scutellaria) sind eine Pflanzengattung innerhalb der Familie der Lippenblütler (Lamiaceae). Die 360 bis 460 Arten sind fast weltweit verbreitet.
Scutellaria is a genus of flowering plants in the mint family, Lamiaceae. They are known commonly as skullcaps.[2] The generic name is derived from the Latin scutella, meaning "a small dish, tray or platter",[3] or "little dish",[4] referring to the shape of the calyx.[4] The common name alludes to the resemblance of the same structure to "miniature medieval helmets".[4] The genus has a subcosmopolitan distribution,[5] with species occurring nearly worldwide, mainly in temperate regions.[6]
Most Scutellaria are annual or perennial herbaceous plants from 5 to 100 cm (2 to 39 in) tall, however a few are subshrubs. Some Scutellaria are aquatic. Scutellaria have four-angled stems and opposite leaves, and flowers with upper and lower lips. The genus is most easily recognized by the typical shield on the calyx that has also prompted its common name.
Skullcaps are used in traditional medicine, such as in traditional Chinese medicine.[7] The root of Scutellaria baicalensis – a common component of many preparations[8] – is marketed in volumes that have led to the overexploitation of the wild plant. Its rarity has led to an increase in price, and encouraged the adulteration of the product with other species of Scutellaria.[9]
In 1773, Scutellaria lateriflora became a common treatment in North America for the hysteria and hydrophobia caused by rabies.[10] Today it is still a popular medicinal herb.[11] It is widely available as a commercial product used in western herbalism.[12] The plant reportedly commands prices of $16 to $64 per pound dry weight.[13]
The main compounds in skullcap are flavonoids.[9] Isolated chemical compounds include wogonin, wogonoside, and 3,5,7,2',6'-pentahydroxyl flavanone found in Scutellaria.[14] Other constituents include baicalin, apigenin, oroxylin A, and scutellarein.[15]
Estimates of the number of species in the genus range from around 300[4][6] to about 350[7][16] or 360[17] to 470.[5][18][2][19][20][21][22]
Selected species include:
Scutellaria is a genus of flowering plants in the mint family, Lamiaceae. They are known commonly as skullcaps. The generic name is derived from the Latin scutella, meaning "a small dish, tray or platter", or "little dish", referring to the shape of the calyx. The common name alludes to the resemblance of the same structure to "miniature medieval helmets". The genus has a subcosmopolitan distribution, with species occurring nearly worldwide, mainly in temperate regions.
Skutelario – latine scutellaria - estas genro de herbaj plantoj el la planta familio de lamiacoj.
En la genro grupiĝas proksimume 360 specioj. Jen listo:
La plantoj de la genro havas plurajn medicinajn uzojn kaj pluraj specioj de la genro uziĝas sammaniere. Literaturaj fontoj priskibas kontraŭtiman, trankviligan kaj dormemigan efikojn.
La specio nana skutelario estas unu el pluraj deklaritaj herboj en la produktaĵo "Spico" origine vendita sub la pretendo esti incenso de pluraj herboj, sed fakte provizita per aldona sintetika narkotaĵo kaj uzita kiel moda drogo. La droga efiko do probable ne rilatas al la aldono de la planto al la miksaĵo, sed al la aldona sintetika narkotaĵo, kaj la deklaritaj herboj "ŝajnigu" sendanĝerecon de la produktaĵo.
Skutelario – latine scutellaria - estas genro de herbaj plantoj el la planta familio de lamiacoj.
En la genro grupiĝas proksimume 360 specioj. Jen listo:
Alpa skutelario - scutellaria alpina L. scutellaria alpina subsp. alpina scutellaria alpina subsp. supina I.R.ICHARDSON (sinonimo scutellaria supina L.) scutellaria altissima L. scutellaria amoena C. H. WRIGHT Bajkala skutelario - scutellaria baicalensis GEORGI (sinonimo scutellaria macrantha FISCH.) scutellaria barbata D. DON scutellaria brittonii PORTER scutellaria californica A. GRAY scutellaria costaricana H. WENDL. scutellaria floridana CHAPM. scutellaria galericulata L. (sinonimo scutellaria epilobiifolia A. HAM.) scutellaria hastifolia scutellaria hookeri EPLING (sinonimo scutellaria villosa HOOK.) scutellaria incana BIEHLER scutellaria incarnata VENT. (sinonimo scutellaria ventenatii HOOK.) scutellaria indica L. scutellaria lateriflora L. scutellaria longifolia BENTH. (sinonimo scutellaria mociniana BENTH.) scutellaria meehanioides C. Y. WU scutellaria minor scutellaria mociniana BENTH. scutellaria montana CHAPM. Nana skutelario - scutellaria nana A.GRAY scutellaria ovata HILL scutellaria parvula MICĤ. scutellaria rehderiana DIELS scutellaria strigillosa HEMSL. scutellaria suffrutescens S. WATSON scutellaria viscidula BUNGEScutellaria es un género con cerca de 300 especies. El género se extiende en regiones templadas y en montañas tropicales.
La mayoría son plantas herbáceas anuales o perennes de 5 cm a 1 metro de altura, algunos son subarbustos, otros son acuáticos. Tiene tallos con cuatro hojas encontradas. El género es fácilmente reconocible por la típica protección del cáliz que ha propiciado su nombre.
Scutellaria es un género con cerca de 300 especies. El género se extiende en regiones templadas y en montañas tropicales.
Tihashein (Scutellaria L.) on taimede perekond huulõieliste sugukonnast.
Tihashein (Scutellaria L.) on taimede perekond huulõieliste sugukonnast.
Vuohennokat (Scutellaria) on kasvisuku huulikukkaiskasvien heimossa. Siihen kuuluu vähintään 350 lajia, joita kasvaa koko maailmassa. [1]
Suomessa kasvaa kaksi luonnonvaraista vuohennokkalajia. Luhtavuohennokka on yleinen luhtarantojen kasvi koko maassa paitsi aivan Pohjois-Lapissa. Keihäsvuohennokkaa, joka eroaa luhtavuohennokasta lehden tyven muodossa, tavataan Etelä- ja Lounais-Suomen rannikolla. [2]
Vuohennokat (Scutellaria) on kasvisuku huulikukkaiskasvien heimossa. Siihen kuuluu vähintään 350 lajia, joita kasvaa koko maailmassa.
Scutellaria (les scutellaires) est un genre végétal qui regroupe environ 350 espèces de plantes herbacées, de sous-arbrisseaux et même d'arbustes de la famille des Lamiaceae réparties un peu partout à travers le monde. On en retrouve une centaine d'espèces en Chine.
Selon The Plant List[3] :
Scutellaria (les scutellaires) est un genre végétal qui regroupe environ 350 espèces de plantes herbacées, de sous-arbrisseaux et même d'arbustes de la famille des Lamiaceae réparties un peu partout à travers le monde. On en retrouve une centaine d'espèces en Chine.
Planda forleathan ilbhliantúil. An gas cearnach i dtrasghearradh, na duilleoga i bpéirí urchomhaireacha, na bláthanna déliopach go minic le feadán bun os cionn, an chailís le sceimheal droma sonrach cochallchruthach. Cuid mhaith cineálacha ann le bláthanna geala daite a fhástar mar mhaisiúchán. Tá cuid eile íocshláinteach, agus úsáidtear mar dheochanna athbhríocha do na néaróga iad.
Šišak[1] (Scutellaria) je ród ze swójby cycawkowych rostlinow (Lamiaceae).
Šišak (Scutellaria) je ród ze swójby cycawkowych rostlinow (Lamiaceae).
Wysoki šišak (Scutellaria altissima) Wšědny šišak (Scutellaria galericulata) Žadny šišak (Scutellaria hastifolia) Mały šišak (Scutellaria minor)Scutellaria L., 1753 è un genere di piante spermatofite dicotiledoni della famiglia delle Lamiaceae.[1]
Il nome del genere deriva da una parola latina ("scutella") il cui significato è "un piccolo piatto, un vassoio o un piatto" e si riferisce ai sepali che appaiono in questo modo durante il periodo di fruttificazione (= depressione del calice fruttificato).[2][3] In dettaglio dietro il labbro superiore del calice è presente una larga, squamosa e concava tasca che, dopo la caduta della corolla, si rinchiude avanti con un movimento a cardine sul frutto.[4]
Il nome scientifico del genere è stato definito da Linneo (1707 – 1778), conosciuto anche come Carl von Linné, biologo e scrittore svedese considerato il padre della moderna classificazione scientifica degli organismi viventi, nella pubblicazione "Species Plantarum - 2: 598. 1753"[5] del 1753.[6]
Queste piante possono arrivare ad una altezza di 1 m. La forma biologica prevalente è emicriptofita scaposa (H scap), ossia in generale sono piante erbacee, a ciclo biologico perenne, con gemme svernanti al livello del suolo e protette dalla lettiera o dalla neve e sono dotate di un asse fiorale eretto e spesso privo di foglie. Possono essere presenti anche altre forme biologiche come camefita suffruticosa (Ch suffr) oppure geofita rizomatosa (G rhiz). Raramente sono presenti specie a ciclo biologico annuale. Sono presenti anche specie arbustive.[4][7][8][9][10][11]
Le radici sono secondarie da rizoma. Sono presenti degli stoloni basali striscianti.
La parte aerea del fusto è prostrato-ascendente o più comunemente eretta. Alla base può essere legnosa mentre all'apice è presente una certa pubescenza. La sezione dei fusti è quadrangolare a causa della presenza di fasci di collenchima posti nei quattro vertici.
Le foglie sono disposte in modo opposto; quelle inferiori sono picciolate con una lamina lanceolata o cuoriforme e dentata (o anche più o meno incise - raramente sono pennatifide). Le foglie superiori sono progressivamente minori. La superficie è più o meno pelosa e colorata di verde scuro. Le stipole sono assenti.
Le infiorescenze, di tipo racemoso (spighe o grappoli), ascellari o terminali, sono formate da densi o lassi verticilli fiorali (anche unilaterali). Nell'infiorescenza sono presenti delle brattee membranacee con diverse lunghezze e con forme lanceolato-acuminate e margini interi. Possono essere presenti anche delle bratteole.
I fiori sono ermafroditi e tetraciclici (con i quattro verticilli fondamentali delle Angiosperme: calice– corolla – androceo – gineceo) e pentameri (ogni verticillo ha 5 elementi).
Il frutto è un tetrachenio (uno schizocarpo composto da quattro nucule) secche. La forma è da ellissoidale a obovoidale o subglobosa, pubescente o glabra. La superficie è tubercolata. Il colore è grigiastro. I semi, di colore marrone scuro, sono sprovvisti di endosperma e sono piccolissimi con l'embrione ripiegato.
Cinque delle otto specie presenti sul territorio italiano si trovano sull'arco alpino. La tabella seguente mette in evidenza alcuni dati relativi all'habitat, al substrato e alla distribuzione delle specie alpine[16].
La famiglia di appartenenza della specie (Lamiaceae), molto numerosa con circa 250 generi e quasi 7000 specie[9], ha il principale centro di differenziazione nel bacino del Mediterraneo e sono piante per lo più xerofile (in Brasile sono presenti anche specie arboree). Per la presenza di sostanze aromatiche, molte specie di questa famiglia sono usate in cucina come condimento, in profumeria, liquoreria e farmacia. La famiglia è suddivisa in 7 sottofamiglie: il genere Scutellaria è descritto nella sottofamiglia Scutellarioideae.[7][17] Nelle classificazioni più vecchie la famiglia Lamiaceae viene chiamata Labiatae.
I numeri cromosomici delle specie di questo genere variano da 2n = 18 a 2n = 88.[7]
Queste piante, in particolare quelle originarie del Mediterraneo, erano conosciute dai botanici fin dal Rinascimento. Le denominazioni erano tra le più varie: Lysimachia galericulata coeruleo-purpurea (la attuale Scutellaria galericulata) denominata dal botanico fiammingo di origine francese Mathias de l'Obel (1538 - 1616) o Lobelius; oppure Cassida, un nome dato a tutto il genere dal botanico francese Joseph Pitton de Tournefort (Aix-en-Provence, 5 giugno 1656 – Parigi, 28 dicembre 1708). L'impiego di queste piante era soprattutto nei giardini europei dal XVII secolo. Alcune piante in passato sono state usate per scopi medicamentosi per la presenza di particolari sostanze chimiche.[4]
Il genere Scutellaria comprende quasi 400 piante per cui le varie specie sono ripartite in alcune sezioni qui sotto descritte:[4]
Altri Autori[18] distinguono un subgenere Scutellaria con infiorescenze unilaterali i cui fiori sono sottesi da foglie o brattee fogliacee, e un subgenere Apeltanthus Juz con infiorescenze a portamento quadrangolare e brattee con cappuccio, ma in questo caso non sono state trattate le numerose (oltre 100) specie asiatiche per cui tale circoscrizione non può essere applicata per queste specie.[11]
Per meglio comprendere ed individuare le specie del genere (solamente per le specie spontanee della flora spontanea italiana) l'elenco seguente utilizza il sistema delle chiavi analitiche:[8]
In Europa e nell'areale del Mediterraneo sono presenti le seguenti specie:[14]
Nell'elenco seguente sono indicati alcuni ibridi interspecifici:[1]
L'entità di questa voce ha avuto nel tempo diverse nomenclature. L'elenco seguente indica alcuni tra i sinonimi più frequenti:[14]
Scutellaria L., 1753 è un genere di piante spermatofite dicotiledoni della famiglia delle Lamiaceae.
Scutellaria est genus platarum florentium familiae Lamiacearum.
Scutellaria est genus platarum florentium familiae Lamiacearum.
Kalpokė (lot. Scutellaria,angl. skullcaps, vok. Helmkräuter) – notrelinių (Lamiaceae) šeimos augalų gentis, kuriai priklauso daugiametės žolės, o kituose kraštuose puskrūmiai arba lianos. Stiebas apaugęs liaukiniais plaukeliais. Genties pavadinimas iš lot. scutellum – skydelis; daugelio rūšių taurelė būna su skydelio pavidalo išauga.
Gentyje yra apie 300 rūšių. Lietuvoje auga šios rūšys:
Glidkruid (Scutellaria) is een geslacht van eenjarige en overblijvende planten uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Tot het geslacht worden zo'n 200 soorten gerekend, die een typische kelkvorm gemeen hebben. De bloemen hebben duidelijk herkenbare boven- en onderlippen. De naam van het geslacht is een verwijzing naar de bloemkelken: de Latijnse verkleinvorm "scutella" betekent namelijk zoveel als klein schild of schoteltje. De verschillende soorten kunnen hoogtes tussen 5 en 100 cm bereiken en alle hebben tegenovergestelde bladeren.
Een aantal soorten, waaronder klein glidkruid (Scutellaria minor) en blauw glidkruid (S. galericulata) komt van nature in West-Europa voor. Verschillende soorten spelen een rol in traditionele geneeswijzen. Zo worden in de traditionele Chinese geneeskunde versterkende effecten voor het immuunsysteem toegeschreven aan het glidkruid en werd het in Europa en Amerika onder meer gebruikt voor wondverzorging en als kalmerend middel. Het helpt allergische reacties zoals hooikoorts verminderen.
In de zomermaanden bloeien veel soorten met aren zachtblauwe tot grijsblauwe bloemen. Enkele soorten (in het bijzonder Scutellaria incana) worden daarom in Nederland en België als borderplant gekweekt. Het verwijderen van uitgebloeide bloemen kan in dat geval een tweede bloei stimuleren.
... · Ajuga (Zenegroen) · Anisomeles · Ballota (Ballote) · Basilicum · Cleonia · Clinopodium (Steentijm) · Galeopsis (Hennepnetel) · Glechoma · Haplostachys · Hemiandra · Hyssopus · Lagochilus · Lamiastrum · Lamium (Dovenetel) · Lavandula (Lavendel) · Leonurus · Lycopus · Marrubium · Melissa (Melisse) · Mentha (Munt) · Nepeta (Kattenkruid) · Ocimum (Basilicum) · Origanum (Marjolein) · Perovskia · Phlomis · Prunella (Brunel) · Renschia · Rosmarinus · Salvia (Salie) · Satureja (Bonenkruid) · Scutellaria (Glidkruid) · Stachys (Andoorn) · Teucrium (Gamander) · Thymus (Tijm) · Vitex · Westringia · ...
Glidkruid (Scutellaria) is een geslacht van eenjarige en overblijvende planten uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Tot het geslacht worden zo'n 200 soorten gerekend, die een typische kelkvorm gemeen hebben. De bloemen hebben duidelijk herkenbare boven- en onderlippen. De naam van het geslacht is een verwijzing naar de bloemkelken: de Latijnse verkleinvorm "scutella" betekent namelijk zoveel als klein schild of schoteltje. De verschillende soorten kunnen hoogtes tussen 5 en 100 cm bereiken en alle hebben tegenovergestelde bladeren.
Een aantal soorten, waaronder klein glidkruid (Scutellaria minor) en blauw glidkruid (S. galericulata) komt van nature in West-Europa voor. Verschillende soorten spelen een rol in traditionele geneeswijzen. Zo worden in de traditionele Chinese geneeskunde versterkende effecten voor het immuunsysteem toegeschreven aan het glidkruid en werd het in Europa en Amerika onder meer gebruikt voor wondverzorging en als kalmerend middel. Het helpt allergische reacties zoals hooikoorts verminderen.
In de zomermaanden bloeien veel soorten met aren zachtblauwe tot grijsblauwe bloemen. Enkele soorten (in het bijzonder Scutellaria incana) worden daarom in Nederland en België als borderplant gekweekt. Het verwijderen van uitgebloeide bloemen kan in dat geval een tweede bloei stimuleren.
Skjoldberarslekta er ei planteslekt i lepeblomsterfamilien. Dette er plantar der blomstrane snur til same side. Begerlepane er udelte, tverre, den øvre med pukkel på ryggen (skjoldet). Lang røyrforma krone.
Éin art frå slekta veks i Noreg, skjoldberar (Scutellaria galericulata).
Skjoldberarslekta er ei planteslekt i lepeblomsterfamilien. Dette er plantar der blomstrane snur til same side. Begerlepane er udelte, tverre, den øvre med pukkel på ryggen (skjoldet). Lang røyrforma krone.
Éin art frå slekta veks i Noreg, skjoldberar (Scutellaria galericulata).
Skjoldbærslekta (Scutellaria) er ei slekt i leppeblomstfamilien. Det er om lag 300 arter som er vidt utbredt i tempererte regioner og i tropiske fjellområder. De fleste artene er ettårige eller flerårige urteaktige planter fra 5 cm til 1 meter høye, men også noen er halvbusker; enkelte arter er akvatiske. De har firkantete stengler og motsatte blader.
Eneste viltvoksende art i Norge er skjoldbærer.
Skjoldbærslekta (Scutellaria) er ei slekt i leppeblomstfamilien. Det er om lag 300 arter som er vidt utbredt i tempererte regioner og i tropiske fjellområder. De fleste artene er ettårige eller flerårige urteaktige planter fra 5 cm til 1 meter høye, men også noen er halvbusker; enkelte arter er akvatiske. De har firkantete stengler og motsatte blader.
Eneste viltvoksende art i Norge er skjoldbærer.
Tarczyca (Scutellaria L.) – rodzaj roślin należący do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae Lindl.). Należy do niego około 350[3][4]–360[5] gatunków, a według The Plant List nawet blisko 470[6]. Rodzaj ma zasięg kosmopolityczny[5], ale większość z nich występuje na obszarach klimatu umiarkowanego półkuli północnej[7], a największe zróżnicowanie jest w Azji (ok. 100 gatunków rośnie w Chinach[4]). W Europie rośnie 13 gatunków[5][3]. Nieliczne gatunki spotykane są w Afryce[4], przy czym w południowej części tego kontynentu brak ich zupełnie[5]. W Polsce rodzime są dwa gatunki – tarczyca pospolita S. galericulata i tarczyca oszczepowata S. hastifolia, a kilka dalszych jest uprawianych i czasem dziczejących, przy czym zadomowionym już przybyszem jest tarczyca wyniosła S. altissima[8]. Rośliny te zasiedlają różne siedliska, od płytkich wód i mokradeł, poprzez widne lasy do półpustyń[3]. Łacińska nazwa rodzaju pochodzi od tego, że górnej części kielicha znajduje się tarczka przypominająca czarkę do picia (po łacinie scutella)[7].
Pojedyncze gatunki z tego rodzaju bywają uprawiane jako ozdobne[3]. S. mexicana jest krzewem sadzonym na terenach suchych. Tarczyca bajkalska S. baicalensis jest wykorzystywana w ziołolecznictwie[5].
Anaspis Rech. f., Cruzia Phil., Harlanlewisia Epling, Perilomia Kunth, Salazaria Torr., Theresa Clos
Rodzaj Scutellaria jest najbogatszym w gatunki przedstawicielem podrodziny Scutellarioideae (Dumortier) Caruel (obejmuje co najmniej ok. 360 gatunków, podczas gdy do pozostałych czterech rodzajów z tej podrodziny należy ok. 20 gatunków)[1]. Taksonomicznie jest rodzajem wyraźnie izolowanym[4]. Podrodzina do której należy umieszczana jest w rodzinie jasnotowatych Lamiaceae Lindl. i przynależność rodzaju do tej rodziny jest akceptowana w większości systemów klasyfikacyjnych. Do poglądów mniejszościowych i odrzucanych należy wyodrębnianie podrodziny w randze osobnej rodziny Salazariaceae F. A. Barkley lub Scutellariaceae Döll[1].
Tarczyca (Scutellaria L.) – rodzaj roślin należący do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae Lindl.). Należy do niego około 350–360 gatunków, a według The Plant List nawet blisko 470. Rodzaj ma zasięg kosmopolityczny, ale większość z nich występuje na obszarach klimatu umiarkowanego półkuli północnej, a największe zróżnicowanie jest w Azji (ok. 100 gatunków rośnie w Chinach). W Europie rośnie 13 gatunków. Nieliczne gatunki spotykane są w Afryce, przy czym w południowej części tego kontynentu brak ich zupełnie. W Polsce rodzime są dwa gatunki – tarczyca pospolita S. galericulata i tarczyca oszczepowata S. hastifolia, a kilka dalszych jest uprawianych i czasem dziczejących, przy czym zadomowionym już przybyszem jest tarczyca wyniosła S. altissima. Rośliny te zasiedlają różne siedliska, od płytkich wód i mokradeł, poprzez widne lasy do półpustyń. Łacińska nazwa rodzaju pochodzi od tego, że górnej części kielicha znajduje się tarczka przypominająca czarkę do picia (po łacinie scutella).
Pojedyncze gatunki z tego rodzaju bywają uprawiane jako ozdobne. S. mexicana jest krzewem sadzonym na terenach suchych. Tarczyca bajkalska S. baicalensis jest wykorzystywana w ziołolecznictwie.
Scutellaria L. é um gênero botânico da família Lamiaceae.[1]
Este género é mundialmente encontrado em regiões temperadas e em montanhas tropicais. Este género é constituido por aproximadamente 300 espécies de plantas.
A maioria das plantas são herbáceas anuais ou perenes de 5 cm para 1m de altura, mas algumas são arbustos e algumas são aquáticas. Eles têm quatro talos em ângulo e folhas opostas. As flores têm lábios superiores e inferiores. O género é reconhecido facilmente pela proteção típica no cálice que também incitou seu nome popular.
Frossörtssläktet (Scutellaria)[1][2] är ett växtsläkte i familjen kransblommiga växter med 350 arter spridda över hela världen. I Afrika förekommer dock få arter.
Frossörtssläktet (Scutellaria) är ett växtsläkte i familjen kransblommiga växter med 350 arter spridda över hela världen. I Afrika förekommer dock få arter.
Багаторічні або, дуже рідко, однорічні трави, зрідка напівчагарники або чагарники, з опушенням із простих волосків, зі стеблами, здерев'янілими при основі та трав'янистими у верхній частині.
Листки черешкові, різної форми, зубчасті, рідше цілокраї або майже розсічені.
Квітки у кількості однієї-двох у пазухах листків або зібрані у колосоподібні або китицеподібні суцвіття на верхівках стебел. Чашечка двогуба, з суцільнокраїми, широко округленими губами, з яких верхня має увігнутий поперечний гребінець, задній сегмент після дозрівання плодів відпадає. Віночок з довгою, назовні відігнутою трубкою і двугубим відгином; верхня губа шоломоподібна, увігнута, з 2 бічними лопатями при основі; нижня цільна, плоска, коротша або довша від верхньої.
Плід - горішок, сплюснуто-кулястий або яйцеподібний, здебільшого бородавчастий, нерідко опушений, рідше гладкий.
Представники роду зустрічаються по цілому світі, окрім Антарктиди. В Україні росте повсюдно.
Рід налічує близько 300 видів[2][3][4].
Ті види, що позначені зірочкою (*), поширені в Україні.
Scutellaria là một chi thực vật có hoa trong họ Hoa môi (Lamiaceae).[2]
Chi Scutellaria gồm các loài:
Scutellaria là một chi thực vật có hoa trong họ Hoa môi (Lamiaceae).
Scutellaria L., Sp. Pl.: 598 (1753)
СинонимыШлемник (лат. Scutellaria) — крупный род травянистых растений семейства Яснотковые (Lamiaceae), или Губоцветные (Labiatae).
Представители рода встречаются по всему свету, кроме Антарктиды.
Многолетние или, очень редко, однолетние травы, изредка полукустарники или кустарнички, с опушением из простых волосков, со стеблями, одревесневающими при основании и травянистыми в верхней части.
Листья черешковые, различной формы, городчатые или зубчатые, реже цельнокрайние или почти рассечённые.
Цветки в числе одного-двух в пазухах листьев или собраны в колосовидные или кистевидные соцветия на верхушках стеблей. Чашечка колокольчатая, двугубая, с цельнокрайними, широко округлёнными губами, из которых верхняя имеет вогнутый поперечный гребешок, задний сегмент после созревания плодов отпадающий. Венчик с длинной, кнаружи отогнутой трубкой и двугубым отгибом; верхняя губа шлемовидная, вогнутая, с 2 боковыми лопастями при основании; нижняя цельная, плоская, короче или длиннее верхней. Тычинки в числе четырёх, восходящие, с попарно сближенными ресничатыми пыльниками; передние длиннее задних, одногнёздные, задние с двумя растопыренными пыльцевыми мешками. Столбик с двулопастным рыльцем.
Плоды — сплюснуто-шаровидные или яйцевидные, по большей части бородавчатые, нередко опушённые, реже гладкие орешки. Созревшие плоды шлемника при малейшем прикосновении выстреливают и разбрасывают семена. Зародыш с изогнутым корешком.
В отличие от других родов яснотковых, представители которых являются эфиромасличными растениями, большинство видов данного рода относится к числу красильных растений.
Многие виды декоративны, но лишь малое число используется в этом качестве.
Некоторые виды — лекарственные растения, наиболее известным из которых является Шлемник байкальский (Scutellaria baicalensis)[5].
Род Шлемник входит в подсемейство Шлемниковые (Scutellarioideae) семейства Яснотковые (Lamiaceae) порядка Ясноткоцветные (Lamiales).
Согласно данным сайта Ботанических садов Кью, род насчитывает более 460 видов[6], некоторые из них:
Шлемник (лат. Scutellaria) — крупный род травянистых растений семейства Яснотковые (Lamiaceae), или Губоцветные (Labiatae).
Представители рода встречаются по всему свету, кроме Антарктиды.
黄芩属(学名:Scutellaria)是唇形科下的一个属,为草本或亚灌木植物,少数为灌木植物,匍匍上升或披散至直立。该属共有约300余种,分布于全世界。其中黄芩(S. baicalensis)为传统中药材。[2]
黄芩属(学名:Scutellaria)是唇形科下的一个属,为草本或亚灌木植物,少数为灌木植物,匍匍上升或披散至直立。该属共有约300余种,分布于全世界。其中黄芩(S. baicalensis)为传统中药材。
タツナミソウ属(タツナミソウぞく、Scutellaria)とはシソ科の属の1つ。世界中に分布しており約200種ある。
花の形が独特で鑑賞用に栽培されるものもある。日本産の多くの種が、筒状で先が膨らみ、上が丸く膨らんだ花をつける。また、その基部は横に出てすぐに上を向いて曲がり、その先端はまた水平に開く。そのような花が穂状に多数付き、同じ方向に向いて花を咲かせる姿が波頭の文様を思わせることから、この名が付いたものである。なお、花がまっすぐに水平に伸びるものもあり、それらはナミキソウといわれる。
変異が多く、種の同定はむずかしい場合もある。