Cancer – rodzaj skorupiaków z infrarzędu krabów z rodziny Cancridae.
Kraby te mają krótkie szczypce z krótkimi oboma palcami. Propodit szczypiec ma krawędzie górną i dolną kilowate, a na zewnętrznej powierzchni zwykle 3–4 ziarenkowane listewki. Krawędź dystalna propoditu szczypiec ustawiona jest mniej więcej pod kątem 90° w stosunku do jego krawędzi górnej. Krawędzie tnące palców wyposażone są w duże, tępe zęby[2].
Długość jajowatego w obrysie karapaksu tych krabów wynosi od 58 do 66% największej jego szerokości. Jego krawędź frontalna słabo wystaje przed orbitalne, a łączna długość tych krawędzi wynosi od 22 do 29% największej jego szerokości. Na krawędzi frontalnej znajduje się 5 kolców włącznie z wewnętrznymi orbitalnymi[2], na krawędziach przednio-bocznych po 9 dość niskich, płatowatych i oddzielonych głębokimi szczelinami kolców[3], a na lekko wklęsłych krawędziach tylno-bocznych zwykle po 1 kolcu. Krawędzie tylno-boczne i tylna są obrzeżone. W regionie frontalnym karapaksu biegnie ku tyłowi bruzda, biorąca początek przy środkowym kolcu frontalnym. Poszczególne regiony karapaksu są zazwyczaj słabo wyodrębnione, najlepiej widoczne w części osiowej[2]. Regiony hepatyczny i epigastryczny karapaksu są płaskie do delikatnie wypukłych[3].
Pierwszy naukowy opis rodzaju Cancer został opublikowany przez Karola Linneusza w 10. wydaniu Systema Naturae z 1758. Linneusz zaliczył doń wszystkie opisane wówczas skorupiaki. Pierre André Latreille zawęził w Histoire naturelle, générale et particulière des Crustacés et des Insectes z 1802 definicję rodzaju do pojedynczej grupy krabów[3], a w 1817 wyznaczył kraba kieszeńca (C. pagurus) jego gatunkiem typowym[4].
W 1975 J. Dale Nations wyróżnił podrodzaje Cancer (Glebocarcinus), Cancer (Metacarcinus) i Cancer (Romaleon), które potem wyniesiono do rangi odrębnych rodzajów[3]. Według pracy Schrama i Nga z 2012 do rodzaju Cancer należy 8 gatunków współczesnych, a według pracy Schweitzera i Feldmanna z 2000 jeszcze 3 wymarłe[3][2]:
Najstarsze skamieniałości z tego rodzaju pochodzą z miocenu, z terenu Japonii i należą do C. fujinaensis. W związku z tym przypuszcza się że takson ten wyewoluował w północnym Pacyfiku i stamtąd rozprzestrzenił się na resztę tego oceanu oraz Atlantyk, przekraczając w pliocenie lub plejstocenie równik i Przesmyk Panamski[2].
Cancer – rodzaj skorupiaków z infrarzędu krabów z rodziny Cancridae.