De vliesvarenfamilie (Hymenophyllaceae) is een familie van kleine, vochtminnende varens, die in België en het Groothertogdom Luxemburg vertegenwoordigd wordt door twee soorten, de platte vliesvaren (Hymenophyllum tunbrigense) en Trichomanes speciosum.
De familie Hymenophyllaceae is vernoemd naar het geslacht Hymenophyllum.
De Hymenophyllaceae worden gekenmerkt door fijne, kruipende tot stevige en rechtopstaande rizomen met een protostele (een stele opgebouwd uit slechts één enkele, concentrische vaatbundel). De bladen zijn (op enkele uitzonderingen na) slechts één cellaag dik, zonder huidmondjes, zonder of met gereduceerde cuticula en meestal zonder schubben.
De sporenhoopjes zitten op de rand van de bladen en dragen kegelvormige, buisvormige of schelpvormige dekvliesjes. De sporendoosjes rijpen geleidelijk vanaf de top naar beneden en hebben een doorlopende, schuine annulus (een lijn van bijzondere, verdikte cellen van de sporangiumsteel tot de top, die een rol speelt bij het openen van het sporendoosje). De sporen zijn groen en bolvormig.
De gametofyten zijn draad- of lintvormig en kunnen zicht ongeslachtelijk voortplanten door knopvorming of door scheuten.
De familie omvat zowel terrestrische als epifytische soorten, en kent een wereldwijde verspreiding in voornamelijk subtropische en tropische streken, maar enkele soorten komen in gematigde streken en zelfs tot zelfs in Alaska voor. Deze varens verkiezen overwegend zeer vochtige groeiplaatsen, zoals bemoste rotsen nabij watervallen of in grotopeningen.
In de recente taxonomische beschrijving van Smith et al. (2006) zijn de Hymenophyllaceae als enige familie in de orde Hymenophyllales geplaatst, die samen met het grootste deel van de varens de klasse Polypodiopsida vormen.
Volgens diezelfde auteurs omvat de familie negen geslachten en ongeveer 600 soorten[1]. De familie vormt in deze samenstelling een monofyletische groep, bestaande uit twee grote clades, de Trichomanoiden en de Hymenophylloiden, die overeenkomen met de twee grootste geslachten, Trichomanes en Hymenophyllum.
Van de vliesvarenfamilie worden de volgende soorten in detail beschreven:
De vliesvarenfamilie (Hymenophyllaceae) is een familie van kleine, vochtminnende varens, die in België en het Groothertogdom Luxemburg vertegenwoordigd wordt door twee soorten, de platte vliesvaren (Hymenophyllum tunbrigense) en Trichomanes speciosum.
.png){kind=small}
