Okratek australijski, kwiatowiec australijski (Clathrus archeri (Berk.) Dring) – gatunek grzybów z rodziny sromotnikowatych (Phallaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clathrus, Phallaceae, Phallales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1859 Berkeley nadając mu nazwę Lysurus archeri. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1980 Donald M. Dring, przenosząc go do rodzaju Clathrus[1]. Synonimy naukowe[2]:
Obydwie polskie nazwy nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983[3].
Początkowo jajowaty, stożkowaty lub gruszkowaty otoczony okrywą. Jest to tzw. jajo. Ma wysokość 3,5-6 cm, średnicę 2,5-5 cm, barwę białoszarą i jest częściowo zagłębione w podłożu. Podczas jego rozwoju osłona w górnej części jaja pęka i wysuwa się receptakl o kształcie banana. Receptakl osiąga wysokość 5-15 cm, gdy jest dojrzały pęka na 4-6 czerwonych ramion. W tej postaci przypomina ośmiornicę. Ramiona te stopniowo odchylają się na zewnątrz, tak, że receptakl przybiera kształt rozgwiazdy. Jego dolna część o wysokości 2-9 cm i szerokości 2-5 cm pozostaje niepęknięta, ma barwę białawą lub białoszarą i jest porowata. Zewnętrzna powierzchnia ramion ma koralowoczerwoną barwę i ma siatkowato-jamkowatą strukturę. Wewnętrzna warstwa jest intensywnie czerwonowiśniowa i znajduje się na niej śluzowata warstwa gleby z zarodnikami. Warstwa ta wydziela nieprzyjemny zapach padliny podobny do zapachu sromotnika smrodliwego. Podczas starzenia gleba zsycha się i czernieje[4]. Na poprzecznym przekroju przez ramię widoczne są 2-3 rurki i dwa szerokie wgłębienia zwane globiferami[5].
Wąsko-eliptyczne, hialinowe, o rozmiarach 4-7,5 × 2,5 μm[5].
Występuje w Australii, Nowej Zelandii, stanie Kalifornia w USA, Republice Południowej Afryki i Europie[6]. Pochodzi z Australii i rozprzestrzenił się w innych rejonach świata. W Europie po raz pierwszy zaobserwowano go w 1914 roku we Francji[7]. Prawdopodobnie został zawleczony wraz z ziemią i roślinami sprowadzonymi z Australii do europejskich ogrodów botanicznych i zaaklimatyzował się. W Polsce po raz pierwszy jego występowanie zaobserwowali w 1975 mieszkańcy wsi z okolic Biłgoraja. Jego owocniki w początkowym okresie rozwoju ("jaja") uważali za jaja węży. Obfite wystąpienie owocników okratka australijskiego zanotowano na podmokłej piaszczystej glebie we wsi Wólka koło Biłgoraja. W Polsce jest rzadki, ale coraz bardziej rozprzestrzenia się[5].
Występuje w młodych lasach i zaroślach, na żyznych, dobrze nawożonych glebach. Znajdowano go pod brzozą brodawkowatą, sosną zwyczajną, topolą osiką, w murawie tworzonej przez śmiałka darniowego i śmiałka pogiętego. W Polsce owocniki wytwarza od lipca do października[3].
Okratek australijski, kwiatowiec australijski (Clathrus archeri (Berk.) Dring) – gatunek grzybów z rodziny sromotnikowatych (Phallaceae).
