حندقوق

Nostrzyk biały

Nostrzyk (Melilotus (L.) Mill.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych (motylkowatych) Fabaceae. Należą do niego 22 gatunki^[3], występujące na wszystkich kontynentach Starego Świata^[4].

Rozmieszczenie geograficzne

Przedstawiciele rodzaju rosną w Afryce, Europie i Azji^[4], największe zróżnicowanie osiągają w rejonie Morza Śródziemnego i w centralnej Azji^[5].

W Polsce występują cztery gatunki z tego rodzaju jako rodzime w krajowej florze^[6]:

• nostrzyk biały (Melilotus alba Medik, syn.M.albus Medik)
• nostrzyk wyniosły (Melilotus altissima Thuill., syn. M. altissimus Thuill.)
• nostrzyk ząbkowany (Melilotus dentata (Waldst. & Kit.) Pers., syn. M. dentatus (Waldst. & Kit.) Pers.)
• nostrzyk żółty, n. lekarski (Melilotus officinalis (L.) Pall., syn. M. officinalis (L.) Lam. em. Thuill.)

Jako antropofity zadomowione lub przejściowo tylko dziczejące stwierdzone zostały w Polsce^[6]:

• nostrzyk messyński (Melilotus messanensis (L.) All., syn. M. siculus (Turra) A. K. Jacks.) – efemerofit
• nostrzyk siarkowożółty (Melilotus sulcata) Desf. – efemerofit
• nostrzyk wołżański (Melilotus wolgica Poir. in Lam., syn. M. volgicus Poir., syn. M. wolgicus Poir.) – antropofit zadomowiony
• nostrzyk wydrążony (Melilotus indica (L.) All.) – efemerofit

Morfologia

Pokrój

Rośliny jednoroczne lub byliny, pędy prosto wznoszące się^[4].

Liście

Złożone z trzech listków z całobrzegimi przylistkami przyrośniętymi u nasady do ogonka liściowego. Listki piłkowane, z wyraźnymi nerwami sięgającymi końców ząbków^[4].

Kwiaty

Motylkowe, wyrastają z kątów liści w wielokwiatowych gronach. Przysadki drobne. Działki kielicha w liczbie 5 równej długości. Płatki korony żółte lub białe. Słupek z jedną, górną zalążnią zawierającą od 2 do 8 zalążków, szyjka słupka nitkowata, wygięta ku górze, często trwała. 10 pręcików, z których dziewięć zrośniętych jest nitkami tworząc rurkę, jeden pręcik zaś jest wolny^[4].

Owoce

Owalne lub kuliste strąki niewiele dłuższe od kielicha. Powierzchnia siatkowato żyłkowana lub marszczona. W środku 1 lub 2 jajowate nasiona, gładkie lub brodawkowate^[4].

Systematyka

Pozycja systematyczna rodzaju według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.^[1] W obrębie podrodziny należy do plemienia Trifolieae ^[7].

Pozycja systematyczna rodzaju według systemu Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Fabanae R. Dahlgren ex Reveal, rząd bobowce (Fabales Bromhead), rodzina bobowate (Fabaceae Lindl.), rodzaj nostrzyk (Melilotus L.)^[8].

Wykaz gatunków^[3][9]

Przypisy