Odnożyca jesionowa (Ramalina fraxinea (L.) Ach.) – gatunek grzybów z rodziny odnożycowatych (Ramalinaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ramalina, Ramalinaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1753 r. K. Linneusz nadając mu nazwę Lichen fraxinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1810 r. E. Acharius[1].
Niektóre synonimy naukowe[3]:
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].
Gatunek bardzo zmienny morfologicznie, tworzący dużą ilość form. Plecha listkowata lub krzaczkowata, o długości do 20 cm i szerokości do 2 cm, mniej lub bardziej widełkowato rozgałęziona. Odcinki plechy mają szerokość 0,2-5 cm, są płaskie lub pogięte, czasami rynienkowato zwinięte, dość grube. Obydwie powierzchnie plechy są jednakowo pomarszczone, siateczkowate lub znajdują się w nich liczne dołeczki. Do podłoża plech przyczepia się krótką nasadą. Jest sztywna, zwisająca lub odstająca od podłoża. Powierzchnia matowa lub nieco błyszcząca, o barwie oliwkowej lub szarozielonej. Pod korą znajduje się w niej mechaniczna nibytkanka. Widoczne są wyraźne białawe szczelinki w korze. Są to pseudocyfelle[4]. Reakcje barwne: wszystkie reakcje negatywne[5].
Niemal zawsze tworzy owocniki. Są to apotecja lekanorowe o średnicy do 1 cm. Są zagięte (nerkowate). Mają bladocieliste lub szarozielonawe tarczki i cienki, szybko zanikający brzeżek plechowy. W jednym worku powstaje po 8 dwukomórkowych, bezbarwnych, elipsoidalnych lub wrzecionowatych askospor o rozmiarach 12-16 × 5-6 μm[4].
Występuje na wszystkich kontynentach, łącznie z Antarktyką[6]. Występuje na niżu i w górach po regiel dolny[7]. W Polsce występuje na obszarze całego kraju[4], ale jest bardzo rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status EN – gatunek wymierający[8]. W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[9].
Jest wrażliwy na zanieczyszczenia powietrza SO2. Rośnie w miejscach dobrze oświetlonych i osłoniętych od wiatru[5], na korze drzew liściastych, zazwyczaj rosnących samotnie. Można go spotkać na drzewach przydrożnych, nad rzekami. Występuje na drzewach żywych, rzadko tylko na martwych[4].
W niektórych krajach gatunek ten jest wykorzystywany jako pasza dla zwierząt. Posiada dużą wartość odżywczą[10]. Może stanowić surowiec do wyrabiania gum[11]. W Szwecji, północnej Europie i północnej Rosji jest używany do produkcji perfum. Czasami używa się go także do przyprawiania brandy[12].
Odnożyca jesionowa (Ramalina fraxinea (L.) Ach.) – gatunek grzybów z rodziny odnożycowatych (Ramalinaceae). Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów.