Der Feinzähnige Ahorn (Acer argutum), auch Spitzblättriger Ahorn genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Ahorne (Acer) in der Familie der Seifenbaumgewächse (Sapindaceae). Der Feinzähnige Ahorn ist endemisch in Japan, der japanische Name lautet Asa-no-ha kaede (jap. 麻の葉楓, dt. „hanfblättriger Ahorn“).
Der Feinzähnige Ahorn erreicht als Baum Wuchshöhen von 5 bis 10 Meter, wächst aber oft nur strauchig und neigt zur Vielstämmigkeit. Junge Zweige besitzen eine rötliche und behaarte Rinde. Später ist die Rinde dunkel grau-grün.
Die gegenständigen Laubblätter sind meist fünf-, seltener siebenlappig; sie sind 5 bis 10 Zentimeter breit und etwas kürzer als breit. Die Lappen sind eiförmig, lang zugespitzt, scharf doppelt gesägt, oberseits tiefgrün, etwas runzelig, unterseits heller und auf den Nerven weiß oder grau behaart. Der Blattgrund ist breit keilförmig bis leicht herzförmig gerundet. Der Stiel ist drei bis zehn Zentimeter lang. Im Herbst färben sich die Blätter gelb.
Der Feinzähnige Ahorn ist zweihäusig getrenntgeschlechtig (diözisch). Die funktional eingeschlechtigen Blüten sind gelb-grün und kahl. Sieben bis zwölf männliche Blüten stehen in dünnen, 4 bis 5 Zentimeter langen traubigen Blütenständen zusammen, die sich aus Seitenknospen, gelegentlich mit zwei basalen Laubblättern entwickeln. Die männliche Blüte enthält je vier Kelch-, Kronblätter und Staubblätter; das Gynoeceum ist noch rudimentär zu erkennen. Die weiblichen Blüten stehen zu siebt bis zu zehnt zusammen, die traubigen Blütenständen entspringen ebenfalls Seitenknospen, immer zusammen mit zwei Laubblättern. Die Blütenhüllblätter der weiblichen Blüten sind kleiner als die der männlichen, in weiblichen Blüten sind die Staubblätter sehr reduziert oder fehlen. Die Blütezeit reicht von April bis Mai, wobei die Blüten etwas vor den Blättern austreiben.
Die Spaltfrüchte mit waagerecht ausgebreiteten Flügeln zerfallen in zwei etwa 2 Zentimeter lange Nussfrüchte.
Die Heimat des Feinzähnigen Ahorns liegt in Japan; er kommt dort auf Honshū und Shikoku vor. Die Standorte liegen in subalpinen Wäldern in Höhenlagen zwischen 800 und 1900 Meter, oft in der Nähe von Bächen. Die Böden weisen meist einen sauren pH-Wert auf.
Der feinzähnige Ahorn wurde 1867 von Karl Johann Maximowicz erstbeschrieben. Acer argutum hat der Reihe Arguta Rehder innerhalb der Sektion Glabra Pax ihren Namen gegeben. Alle verwandten Arten wie Acer stachyophyllum sind ebenfalls zweihäusig getrenntgeschlechtig und stammen aus Ostasien.
Der Feinzähnige Ahorn (Acer argutum), auch Spitzblättriger Ahorn genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung der Ahorne (Acer) in der Familie der Seifenbaumgewächse (Sapindaceae). Der Feinzähnige Ahorn ist endemisch in Japan, der japanische Name lautet Asa-no-ha kaede (jap. 麻の葉楓, dt. „hanfblättriger Ahorn“).
Acer argutum, commonly known in English as pointed-leaf maple and in Japanese as asanoha-kaede,[3] is a species of deciduous flowering tree native to Japan. It is a member of the genus Acer, in the family Sapindaceae. It has an upright growth habit and can reach heights of 10 m (33 ft) tall.[4]
The genus epithet acer stems from the Latin "acro-", which roughly translates to sharp or rise out, referring to the shape of the leaves.[5] In a similar vein, the species epithet argutum translates to mean "with notched edges".[6]
The pointed-leaf maple is native to areas near bodies of water such as rivers and streams, at elevations of 800–1900 metres. It is found of the woodland, subalpine mountainous areas of Honshu and Shikoku in Japan.[3][7] It is often found at the edges of forests, as it requires partial sunlight; it grows in any type of soil and tolerates all pH levels.[3]
This species is a deciduous tree with an upright habit forming a dense canopy. The wide, green leaves are acuminate with 5 lobes. They change color from green to yellow and orange in autumn. It can grow up to 10 metres tall and 8 metres wide in 10 years.[8] The species is dioecious, with separate male and female flowers.[9]
The sugary sap is used as either a drink or made into syrup. The syrup is primarily used as a sweetener, and is sourced by tapping into the trunk during early spring, especially after a period of scarification.[10] The leaves may be used in packaging in order to preserve apples or root crops.[11]
Acer argutum, commonly known in English as pointed-leaf maple and in Japanese as asanoha-kaede, is a species of deciduous flowering tree native to Japan. It is a member of the genus Acer, in the family Sapindaceae. It has an upright growth habit and can reach heights of 10 m (33 ft) tall.
Klon ostroząbkowy (Acer argutum) – gatunek rośliny z rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). Jest to małe drzewo, zwykle o krzewiastym pokroju, występujące naturalnie w wilgotnych, górskich lasach Japonii (endemit tego kraju). Rośnie też w uprawie w klimacie umiarkowanym półkuli północnej, głównie w kolekcjach.
Zasięg tego gatunku obejmuje środkową i południową Japonię (region Chūbu oraz wyspę Sikoku)[5]. Północna granica zasięgu biegnie przez środkową i południową część prefektury Fukushima[3]. W prefekturach Saitama, Yamanashi i Nagano opisywany jest jako całkiem częsty. W południowo zachodniej części Honsiu oraz na Sikoku spotykany jest już rzadko[3].
W Europie i Ameryce Północnej bywa uprawiany jako roślina ozdobna. W Polsce jest to gatunek bardzo rzadko występujący, spotykany najczęściej w kolekcjach dendrologicznych, np. w arboretum w Rogowie[6][7].
Gatunek został sklasyfikowany w serii Arguta w sekcji Glabra rodzaju klon (Acer). Pierwszy opis naukowy wyróżniający ten takson w randze gatunku sporządził Karl Maksimowicz w 1867 roku[2]. W obrębie gatunku nie są wyróżniane taksony wewnątrzgatunkowe[3].
Kwitnienie następuje w końcu kwietnia bądź na początku maja, trwać może do końca maja[3] – kwiaty pojawiają się przed liśćmi lub niemal równo z nimi. Nasiona dojrzewają w październiku[10][3].
Gatunek zasiedla górskie doliny klimatu umiarkowanego chłodnego. Zazwyczaj występuje na wilgotnych stanowiskach w pobliżu górskich strumieni, rzadziej w miejscach wilgotnych na stokach[3] na wysokości 800-1900 m[10][9], najczęściej między rzędnymi 1000 i 1500 m n.p.m.[3] Wskazywany jest jako gatunek charakterystyczny zespołu Cacalio yatabei-Pterocaryetum rhoifoliae. Do innych gatunków charakterystycznych zespołu należą: Parasenecio yatabei, Parasenecio farfarifolia, Cornopteris crenulatoserrulata i Scopolia japonica. W sumie występuje w nim ok. 230 gatunków roślin. Klon ostroząbkowy jest jednym z kilku dominujących w warstwie podszytu obok: grabu sercowatego, klonu Shirasawy, klonu mono, klonu grabolistnego i Pterostyrax hispida[16].
Rośliny tego gatunku uprawiane są jako ozdobne[13], przy czym jednak uważane są za niezbyt dekoracyjne. W uprawie zwykle tylko w kolekcjach[11].
Sok z klonu ostroząbkowego zawiera pewną ilość cukru i może być stosowany w postaci napoju. Zagęszczony sok stosuje się również jako syrop. Syrop jako słodzik występuje w wielu produktach żywnościowych. Aby uzyskać sok, nacina się pień drzewa. Najwięcej soku uzyskuje się podczas wczesnej wiosny, w pierwsze ciepłe i słoneczne dni po mroźnej zimie. Najlepsza jego produkcja występuje na obszarach o kontynentalnych klimatach, gdzie występuje mroźna zima[10].
W liście pakowane bywają jabłka, warzywa korzeniowe itp. w celu zachowania ich w stanie świeżym[10].
Gatunek został po raz pierwszy sprowadzony do Europy w 1881 roku przez Charlesa Mariesa[4]. W Polsce po raz pierwszy w uprawie w arboretum w Kórniku w 1936, w latach 1953 i 1976 sadzony także w arboretum w Rogowie[11].
Preferuje wilgotne, lecz dobrze odsączone gleby w słonecznym miejscu, ale toleruje także półcień. Dobrze rośnie też na ciężkich glebach gliniastych. Gleba dla niego powinna być o odczynie obojętnym do lekko kwaśnego[7]. Chloroza występuje czasami na skutek niedoboru żelaza, gdy rośliny są hodowane na glebach alkalicznych, ale na ogół nie należą do wybrednych klonów pod względem kwasowości gleby.[potrzebny przypis] Natomiast źle znosi gleby wapienne[4].
Jest gatunkiem mrozoodpornym (6B–8B strefa mrozoodporności[8]). Preferuje stanowiska zaciszne, zwłaszcza młode sadzonki dobrze jest osłaniać przed zimnymi wiatrami[7]. Preferuje stanowiska częściowo zacienione[9]. Według innych źródeł lubi półcień lub pełne nasłonecznienie[8]. Klon ostroząbkowy rośnie wolno[8]. Jak większość klonów, jest złym towarzyszem dla okolicznych roślin, ponieważ hamuje ich wzrost[10][7].
Nasiona są lekkie – waga 1000 nasion wynosi około 20 g[13]. Nasiona zebrane po dojrzeniu dobrze jest zamoczyć na 24 godziny, po czym wymagają czteromiesięcznej stratyfikacji w temperaturze 1–8 °C. Tak przechowane nasiona dobrze kiełkują w następnym roku na wiosnę. Jeśli nasiona są zebrane zbyt wcześnie, wyrosną z nich słabe rośliny bądź nie wyrosną one wcale[10].
Klon ostroząbkowy może być rozmnażany także wegetatywnie z młodych pędów, które najlepiej ścinać w czerwcu lub lipcu. W tym celu dobrze jest używać ukorzeniacza. Sadzonki powinny mieć 2–3 pary liści i jedną parę pąków u podstawy. Sadzonki muszą ukorzenić się latem i jesienią, aby przetrwać zimę[10].
Klon ostroząbkowy (Acer argutum) – gatunek rośliny z rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae). Jest to małe drzewo, zwykle o krzewiastym pokroju, występujące naturalnie w wilgotnych, górskich lasach Japonii (endemit tego kraju). Rośnie też w uprawie w klimacie umiarkowanym półkuli północnej, głównie w kolekcjach.
Acer argutum é uma espécie de árvore do gênero Acer, pertencente à família Aceraceae.
Acer argutum là một loài thực vật có hoa trong họ Bồ hòn. Loài này được Maxim. ex Miq. mô tả khoa học đầu tiên năm 1867.[1]
Acer argutum là một loài thực vật có hoa trong họ Bồ hòn. Loài này được Maxim. ex Miq. mô tả khoa học đầu tiên năm 1867.
Клён острый, также клён острозубчатый (англ. Acer argutum) — вид деревьев рода Клён семейства Сапиндовые (Sapindaceae).
Японское название растения яп. 麻の葉楓 (аса-но-ха каэдэ) может быть дословно переведено как коноплянолистный клён.
Клён острый является эндемиком Японии, естественно произрастает на островах Хонсю и Сикоку. Встречается в субальпийских лесах на высотах от 800 до 1900 метров над уровнем моря, часто вблизи ручьёв, обычно на кислых почвах.
Листопадное дерево, достигающее от 5 до 10 метров в высоту, однако часто растёт в виде куста и склонно к многоствольности.
Молодые ветви имеют красноватую опушённую кору, которая впоследствии становится тёмной серо-зелёной.
Противостоящие листья обычно пяти-, реже семипальчатые; имеют в ширину от 5 до 10 сантиметров, в длину несколько меньше. Лопасти яйцеобразные, с длинным острым кончиком, остро двупильчатые, сверху тёмно-зелёные, несколько морщинистые, снизу светлее и на жилках покрыты белым или серым пушком. Основание листа широкое клиновидное или слегка сердцевидно закруглено. Черешок от 3 до 10 см длиной. Осенью листья окрашиваются в жёлтый цвет.
Клён острый является двудомным растением. Жёлто-зелёные неопушённые цветы функционально однополы. От 7 до 12 мужских цветков собраны в тонкие гроздевидные соцветия от 4 до 5 см длиной, развивающиеся из боковых почек, порой с двумя базальными листьями. Мужской цветок имеет по четыре чашелистика, лепестка и тычинки; гинецей рудиментарен, но ещё различим. Женские цветы собраны по 7-10 в гроздевидные соцветия, появляющиеся из боковых почек, всегда с двумя листьями. Чашелистики женских цветков меньше, чем у мужских, тычинки в женских цветках сильно редуцированы или отсутствуют. Цветение — с апреля по май, незадолго перед распусканием листьев.
Плод — парная крылатка с горизонтально расположенными крылышками, длина крылышка с орешком около 2 см.
Клён острый был впервые описан в 1867 году Карлом Ивановичем Максимовичем. Название Acer argutum дало имя серии Arguta Rehder в секции Glabra Pax. Все родственные виды, такие как Клён четырёхмерный (Acer stachyophyllum) тоже двудомны и происходят из Восточной Азии.
Клён острый, также клён острозубчатый (англ. Acer argutum) — вид деревьев рода Клён семейства Сапиндовые (Sapindaceae).
Японское название растения яп. 麻の葉楓 (аса-но-ха каэдэ) может быть дословно переведено как коноплянолистный клён.
アサノハカエデ(麻の葉楓、学名:Acer argutum )はムクロジ科カエデ属の落葉小高木。雌雄異種[2][4]。
樹高は5-10mに、幹の直径は15-20cmになる。樹皮には皮目が点在する。冬芽の鱗片は2対あり、敷石状に並び、紫褐色になる。鱗片葉は長さ1.5-2cmになるへら形で、背面に短い軟毛が密生する。葉は頂芽、側芽および仮頂芽から伸びて、2-5対、対生する。この他、雌花序の基部に1対の葉をつけるが、雄花序の基部にはつかない。葉身は、長さ2.5-6.5cm、幅3-8cmで、掌状に5-7浅・中裂し、裂片の先は尾状にとがり、基部は心形から切形になり、縁は細かい重鋸歯がある。葉の表面は無毛で、裏面に短伏毛が密生し、ときに白色を呈する。葉柄は長さ2-10cmあり、葉身より長く、毛はない[2][3][4]。
花期は5月。葉の展開に伴って、花序を前年枝の仮頂芽および側芽から出す。花は淡黄緑色。雄花序は束状で花が7-10個垂れ下がり、花柄は長さ約1.5cm、萼片は4個あり黄緑色で長さ3mm、花弁は4個で萼片より小さい。雄蕊は4個で長さ約5mmになる。雌花序は散房状で花が約10個垂れ下がり、萼片は4個あり黄緑色で長さ2-3mm、花弁は4個で萼片より小さく、雄蕊はないか、あっても1-2個で短い。子房は無毛で、花柱は外曲する。果期は8-9月。果実は翼果で、果序は総状で垂れ下がり、分果は無毛で長さは2.-2.5cmになり、果翼はほぼ水平に開く[2][3][4]。
和名は、葉脈の流れ方がアサ科のアサ(麻)の葉に似ることによる[2][3]。
日本固有種。本州の福島県・新潟県以西および四国に分布し、山地の林縁、谷間、谷間に続く斜面に生育する[2][4]。高地の沢沿いに多く[3]、関東地方では、標高800-1900mの山地にみられる[2]。
材は、器具材などとして利用される。また、寒冷地では庭木として植栽される[2]。