Yelvegiller

Chruściele^[2], chruścielowate, wodniki (Rallidae) – rodzina ptaków z rzędu żurawiowych (Griuformes). Obejmuje gatunki zazwyczaj związane z wodą i terenami podmokłymi (w obu przypadkach gęsto zarośniętymi), podszytem wilgotnych lasów tropikalnych. Zamieszkują cały świat poza najwyższymi szerokościami geograficznymi^[3].

Charakterystyka

Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:

• długość ciała 14–50 cm
• masa ciała 40–1200 g
• boczne spłaszczenie ciała stanowi przystosowanie do przeciskania się w gęstej roślinności
• skrzydła krótkie, o zaokrąglonym obrysie, co czyni z nich słabych lotników
• krótki ogon, zazwyczaj złożony z miękkich piór
• nogi długie
• palce długie
• jedynie łyski (Fulica) mają płatkowate błony pławne
• wiele gatunków ma płaską, nagą, rogową narośl lub płytkę na czole
• zazwyczaj brak wyraźnego dymorfizmu płciowego
• żywią się pokarmem mieszanym
• pokarm zdobywają zarówno na lądzie, jak i w wodzie oraz pod wodą
• gnieżdżą się na ziemi, na wodzie, na roślinach lub w norach
• gniazdo zazwyczaj otwarte, rzadziej zamknięte w formie sfery z wejściem z boku
• w czasie pierzenia tracą lotki i przez 2 tygodnie są niezdolne do lotu
• wyprowadzają od 1 do 4 lęgów w roku
• składają od 2 do 16 jaj
• czasem w karmieniu późniejszych lęgów pomaga starsze rodzeństwo
• młode są zagniazdownikami, pokryte czarnym puchem

Systematyka

Do rodziny należą następujące rodzaje^[2]:

• Canirallus – jedynym przedstawicielem jest Canirallus oculeus – wodnik szarogardły
• Rallus
• Rougetius – jedynym przedstawicielem jest Rougetius rougetii – rudowodnik
• Mundia – jedynym przedstawicielem jest Mundia elpenor – chruścielowiec atlantycki
• Dryolimnas
• Aphanapteryx
• Crex
• Aramidopsis – jedynym przedstawicielem jest Aramidopsis plateni – wodnik chrapliwy
• Lewinia
• Gymnocrex
• Habroptila – jedynym przedstawicielem jest Habroptila wallacii – wodnik molucki
• Diaphorapteryx – jedynym przedstawicielem jest Diaphorapteryx hawkinsi – wodnik krzyżodzioby
• Gallirallus
• Eulabeornis – jedynym przedstawicielem jest Eulabeornis castaneoventris – wodnik kasztanowaty
• Cabalus – jedynym przedstawicielem był wymarły Cabalus modestus – wodnik brązowy
• Hypotaenidia
• Porphyrio
• Himantornis – jedynym przedstawicielem jest Himantornis haematopus – chruścieloń
• Megacrex – jedynym przedstawicielem jest Megacrex inepta – kusowodnik
• Gallicrex – jedynym przedstawicielem jest Gallicrex cinerea – kokosznik
• Amaurornis
• Rallicula
• Rallina
• Zapornia
• Rufirallus
• Laterallus
• Hapalocrex – jedynym przedstawicielem jest Hapalocrex flaviventer – derkaczyk żółtawy
• Coturnicops
• Micropygia – jedynym przedstawicielem jest Micropygia schomburgkii – rudokurka kropkowana
• Amaurolimnas – jedynym przedstawicielem jest Amaurolimnas concolor – chruścielak jednobarwny
• Aramides
• Cyanolimnas – jedynym przedstawicielem jest Cyanolimnas cerverai – modroderkaczyk
• Mustelirallus
• Pardirallus
• Tribonyx
• Porphyriops – jedynym przedstawicielem jest Porphyriops melanops – kureczka kropkowana
• Porzana
• Pareudiastes
• Paragallinula – jedynym przedstawicielem jest Paragallinula angulata – kokoszka mała
• Gallinula
• Fulica

Gatunek o niejasnym pokrewieństwie i wymagający umieszczania w nowym rodzaju^[4]:

• Gallirallus calayanensis – wodnik ciemny.

Przypisy