Omieg (Doronicum L.) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Gatunkiem typowym jest Doronicum pardalianches L.[2]. Należy tu ok. 35 gatunków występujących naturalnie w Eurazji[3]. Niektóre są uprawiane jako rośliny ozdobne. Jako takie zawleczone i zdziczałe w występują też w Ameryce Północnej[4]. W polskiej florze 2 gatunki występują jako rodzime, kilka jest uprawianych i dziczejących.
Morfologia
- Organy podziemne
-
Kłącza, czasem z rozłogami.
- Łodyga
- Zwykle pojedyncza, wyprostowana, osiągająca wysokość od 10 do 90 cm, rzadko do 150 cm.
- Liście
- Odziomkowe i łodygowe, skrętoległe, siedzące lub ogonkowe (u nasady ogonek często rozszerzony, otulający uszkami łodygę). Blaszka liściowa jajowata, eliptyczna lub lancetowata. Brzeg liścia cały lub ząbkowany. Powierzchnia liścia gładka lub owłosiona, u niektórych gatunków owłosiona gruczołowato (zwłaszcza na nerwach).
- Kwiaty
- Zebrane w koszyczki ustawione pojedynczo na szczycie łodygi lub skupione w większej liczbie w formie baldachogrona. Szypułki pod koszyczkami często gruczołowato owłosione. Okrywa dzwonkowata, półkulista lub szersza o średnicy 22-40 mm. Listki okrywy trwałe i liczne, w 2-3 szeregach, wzniesione lub rozpostarte, lancetowate lub równowąskie, jednakowej długości, na skraju czasem błoniaste, często orzęsione, na powierzchni owłosione. Dno koszyczka wypukłe lub półkoliste, gładkie lub z drobnymi zagłębieniami. Kwiaty języczkowe w liczbie od 13 do ponad 40 (u odmian ogrodowych często liczniejsze), płodne, z koroną żółtą. Kwiatów rurkowatych jest w koszyczku od 50 do ponad 250, są obupłciowe, płodne, z żółtą, rurkowatą koroną zakończoną pięcioma płatkami wyprostowanymi lub odgiętymi. Puch kielichowy trwały zwykle z 40-60 włosków, czasem brak w kwiatach języczkowatych.
- Owoce
- Spłaszczone, jajowate, opatrzone 5 lub 10 żebrami, gładkie lub owłosione[4].
Biologia
Byliny. Liczba chromosomów 2n = 60[4].
Systematyka
-
Synonimy taksonomiczne[2]
Arnica Boehmer in C. G. Ludwig
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system system APG III z 2009)
Angiosperm Phylogeny Website adoptuje podział na podrodziny astrowatych (Asteraceae) opracowany przez Panero i Funk w 2002[5], z późniejszymi uzupełnieniami[6]. Zgodnie z tym ujęciem rodzaj Doronicum należy do plemienia Senecioneae, podrodziny Asteroideae (Juss.) Chev. W systemie APG III astrowate są jedną z kilkunastu rodzin rzędu astrowców (Asterales), wchodzącego w skład kladu astrowych w obrębie dwuliściennych właściwych[1].
- Pozycja rodzaju w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd astropodobne (Asteranae Takht.), rząd astrowce (Asterales Lindl), rodzina astrowate (Asteraceae Dumort.), rodzaj omieg (Doronicum L.)[7].
- Gatunki flory Polski[8]
-
omieg górski (Doronicum austriacum Jacq.)
-
omieg kozłowiec (Doronicum clusii (All.) Tausch, syn. D. stiriacum (Vill.) Dalla Torre)
-
omieg sercowaty (Doronicum columnae Ten., syn. D. cordifolium Sternb.) – gatunek uprawiany
-
omieg wschodni (Doronicum orientale Hoffm., syn. D. caucasicum M. Bieb.) – gatunek uprawiany
-
omieg zachodni (Doronicum pardalianches L.) – gatunek uprawiany
Przypisy
-
↑ a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-15].
-
↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
-
↑ Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
-
↑ a b c Doronicum in Flora of North America (ang.). eFloras.org. [dostęp 2009-01=05].
-
↑ Panero J.L., Funk V.A.. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.
-
↑ B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification (ang.). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24].
-
↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Doronicum (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-30].
-
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
