nomes no trilho de navegação
Los satúrnidos o saturniidos (Saturniidae) son una familia de lepidópteros ditrisios de la superfamilia Bombycoidea qu'arrexunta ente 1.300 y 1.500 especies. Inclúi dalgunes de les caparines más grandes y espectaculares del mundu, como la caparina atles y la graellsia.[1]
Los imagos carauterícense pol so tamañu bien grande, cuerpos pesaos cubiertos por escames piloses, nales con lóbulos, cabeces pequeñes. Estes polioles a menudu tienen colores brillosos y tienen ocelos nes sos nales. De normal los machos estremar de les femes poles sos llargues y anches antenes. Munchos adultos tienen un valumbu alar d'ente 2,5 a 15 cm, pero la especie tropical Attacus atles llega a tener de 30 cm.
Cabo destacar que los imagos tienen l'aparatu bucal atrofiáu, polo tanto son incapaces d'alimentase. Esto fai que namái dispongan d'unos pocos díes de vida pa reproducise y poner los güevos. esti escasu marxe de vida ye más complicau si viven en zones con altos índices de contaminación llumínica, una y bones la lluz artificial atraer y desorienta..[2][3] [4]
Los satúrnidos o saturniidos (Saturniidae) son una familia de lepidópteros ditrisios de la superfamilia Bombycoidea qu'arrexunta ente 1.300 y 1.500 especies. Inclúi dalgunes de les caparines más grandes y espectaculares del mundu, como la caparina atles y la graellsia.
Los imagos carauterícense pol so tamañu bien grande, cuerpos pesaos cubiertos por escames piloses, nales con lóbulos, cabeces pequeñes. Estes polioles a menudu tienen colores brillosos y tienen ocelos nes sos nales. De normal los machos estremar de les femes poles sos llargues y anches antenes. Munchos adultos tienen un valumbu alar d'ente 2,5 a 15 cm, pero la especie tropical Attacus atles llega a tener de 30 cm.
Cabo destacar que los imagos tienen l'aparatu bucal atrofiáu, polo tanto son incapaces d'alimentase. Esto fai que namái dispongan d'unos pocos díes de vida pa reproducise y poner los güevos. esti escasu marxe de vida ye más complicau si viven en zones con altos índices de contaminación llumínica, una y bones la lluz artificial atraer y desorienta..
Els satúrnids (Saturniidae) són una família de lepidòpters considerats vulgarment com papallones nocturnes. Són dels lepidòpters més grossos que hi ha. Se n'han descrit unes 2.400 espècies a tot el món.[1] Els satúrnids inclouen lepidòpters com les papallones gegants de la seda que es creu que tenen el millor olfacte dels éssers vius del món, ja que els mascles poden detectar una femella amb una sola molècula de feromona.
Els adults es caracteritzen per la seva mida molt gran, cossos pesants coberts per escates piloses, ales amb lòbuls, boques reduïdes i caps petits.[2] Aquestes arnes sovint tenen colors brillants i tenen "ulls" en les seves ales. Normalment els mascles es distingeixen de les femelles per les seves llargues i amples antenes. Molts adults tenen una envergadura alar d'entre 2,5 a 15 cm, però l'espècie tropical Attacus atlas arriba a tenir-ne de 30 cm.
Els imagos tenen l'aparell bucal atrofiat, per tant són incapaços d'alimentar-se. Això fa que només disposin d'uns pocs dies de vida per a reproduir-se i pondre els ous. Aquesta contrarellotge és més complicada si viuen en zones amb alts índexs de contaminació lumínica, ja que la llum artificial les atreu i desorienta.
La majoria viuen en zones boscoses tropicals i subtropicals amb la major biodiversitat als tròpics del Nou Món i Mèxic,[2] però es troben a gairebé tot el món. Una dotzena d'espècies viuen a Europa (entre elles Saturnia pyri, el lepidòpter més gros del continent) i 68 espècies han estat descrites a Amèrica del Nord.
Mascle de Citheronia splendens (Ceratocampinae)
Femella d'Aglia tau, Agliinae)
Els satúrnids (Saturniidae) són una família de lepidòpters considerats vulgarment com papallones nocturnes. Són dels lepidòpters més grossos que hi ha. Se n'han descrit unes 2.400 espècies a tot el món. Els satúrnids inclouen lepidòpters com les papallones gegants de la seda que es creu que tenen el millor olfacte dels éssers vius del món, ja que els mascles poden detectar una femella amb una sola molècula de feromona.
Els adults es caracteritzen per la seva mida molt gran, cossos pesants coberts per escates piloses, ales amb lòbuls, boques reduïdes i caps petits. Aquestes arnes sovint tenen colors brillants i tenen "ulls" en les seves ales. Normalment els mascles es distingeixen de les femelles per les seves llargues i amples antenes. Molts adults tenen una envergadura alar d'entre 2,5 a 15 cm, però l'espècie tropical Attacus atlas arriba a tenir-ne de 30 cm.
Els imagos tenen l'aparell bucal atrofiat, per tant són incapaços d'alimentar-se. Això fa que només disposin d'uns pocs dies de vida per a reproduir-se i pondre els ous. Aquesta contrarellotge és més complicada si viuen en zones amb alts índexs de contaminació lumínica, ja que la llum artificial les atreu i desorienta.
Martináčovití (Saturniidae) je čeleď motýlů. Patří k největším motýlům na území ČR. Známým druhem je martináč hrušňový.
Charakteristickým znakem dospělých samečků jsou dvojitě hřebenitá tykadla, která jsou schopna zachytit pach (feromony) samičky na vzdálenost i několika kilometrů. Na křídlech mají různobarevné kresby, které slouží jako mimikry, barevná i průsvitná oka, sloužící ke zmatení nebo odstrašení nepřítele. Tělíčko je hustě ochlupené. Dospělec (imágo) má zakrnělý sosák. Housenky mají na těle výrůstky a bradavky s chlupy.
Právě kvůli zakrnělému sosáku nemůže dospělec přijímat potravu a délka jeho života je velmi krátká (maximálně čtyři až pět dní)[zdroj?]. Patří mezi noční motýly. Polyfágní housenky žijí na bylinách, křovinách i stromech (na ovocných stromech občas škodí). Housenky martináčů se kuklí v zámotcích z jemného a pevného hedvábného vlákna. Některé asijské druhy jsou právě pro toto vlákno chovány uměle.
Motýli této čeledi jsou rozšířeni po celém světě včetně ČR.
Na jižní Moravě a jižním Slovensku se vyskytuje největší evropský motýl (rozpětí křídel až 15 cm) martináč hrušňový (Saturnia pyri Den. et Schiff.). Jeho housenky žijí hlavně na ovocných stromech. V listnatých lesích žije menší a světlejší martináč habrový (Eudia pavonia L.).
Housenka martináče hrušňového
Obrázky, zvuky či videa k tématu martináčovití ve Wikimedia Commons
Martináčovití (Saturniidae) je čeleď motýlů. Patří k největším motýlům na území ČR. Známým druhem je martináč hrušňový.
Die Pfauenspinner (Saturniidae), auch Augenspinner, sind eine Familie der Schmetterlinge (Nachtfalter). Sie kommen weltweit mit etwa 1500 Arten vor, in Europa findet man davon 10.[1]
Mit Flügelspannweiten von 25 bis 300 Millimetern finden sich in dieser Familie die größten Schmetterlinge weltweit. Der Atlasspinner (Attacus atlas) hat mit über 400 cm² die größte Flügelfläche unter den Schmetterlingen. Argema mittrei aus Madagaskar und der Königin-Alexandra-Vogelfalter (Ornithoptera alexandrae), der allerdings zur Familie der Ritterfalter gehört, zählen zu den Schmetterlingen mit der größten Flügelspannweite. Auffällig bei vielen Arten sind neben der bunten Färbung je ein Augenfleck auf den Vorder- und Hinterflügeln. Diese dienen dazu, Fressfeinde abzuschrecken. Männchen und Weibchen unterscheiden sich je nach Art mehr oder weniger, wobei ein Unterscheidungsmerkmal die Fühler sind, die bei den Männchen sehr große Dimensionen annehmen können und gefiedert sind. Es gibt aber auch Arten, bei denen die Weibchen gefiederte Fühler haben.
Die Raupen der Pfauenspinner variieren stark in Form, Größe und Farbe. Es gibt glatte, behaarte und mit Fortsätzen und Dornen bedeckte Raupen. Sie ernähren sich überwiegend von Blättern von Laubbäumen und Sträuchern.
Die meisten Arten leben in den tropischen und subtropischen Regionen, die Familie kommt aber weltweit vor. Manche Arten wurden zur Seidenzucht durch den Menschen verbreitet.
Die meisten der nachtaktiven Falter leben in einer Generation pro Jahr, es gibt aber auch Arten mit zwei Generationen. In diesem Fall verpuppen sich die Frühlings- und Sommergenerationen schon nach wenigen Wochen, die Herbstgeneration legt über den Winter eine Diapause ein, bevor sie im Frühling als Falter schlüpft.
Die Imagines der Pfauenspinner können mit ihren verkümmerten oder nicht ausgebildeten Verdauungssystemen und Mundwerkzeugen keine Nahrung aufnehmen. Sie zehren von gespeichertem Fett aus der Raupenphase. Ihr Leben ist auf ihre Reproduktion gerichtet; sie sterben schon nach wenigen Tagen bis einer Woche, nachdem sie sich fortgepflanzt haben.
Die Weibchen schlüpfen bereits mit voll ausgebildeten Eiern und beginnen schon bald nach dem Schlupf Männchen durch Pheromone, die sie aus speziellen Drüsen aussondern anzulocken. Die Männchen können die Duftstoffe mit ihren großen Antennen über Kilometer hinweg riechen und legen auch in einer Nacht mehrere Kilometer zurück, um das geortete Weibchen zu finden. Die Weibchen warten in der Zwischenzeit und fliegen nicht. Nach der Paarung legt das Weibchen je nach Art bis zu 200 Eier auf die Blätter der Wirtspflanze.
Bis zur Verpuppung häuten sie sich in der Regel sechs Mal. Diese erfolgt in einem aus Seide, zwischen Blättern oder am Boden gesponnenen Kokon. Nur wenige Arten wie z. B. Citheronia regalis und Eacles imperialis verpuppen sich in einer gegrabenen Kammer knapp unter der Erde.
Von den Kokons vieler Pfauenspinnerarten kann Seide gewonnen werden. Deswegen werden die Falter in manchen Ländern gezüchtet, was auch der Grund ist, warum manche, wie der Japanische Eichenseidenspinner (Antheraea yamamai), in Europa eingeführt wurden. Die europäische Zucht wurde aber eingestellt. Beispielsweise gewinnt man die Fagaraseide aus den Kokons des Atlasspinners. Diese bestehen aber nicht aus einem langen, sondern vielen kurzen Fäden.
Die Familie umfasst weltweit etwa 1500 Arten in 165 Gattungen und 9 Unterfamilien. Im Folgenden werden die wichtigsten Gattungen der Unterfamilien sowie sämtliche in Europa auftretenden Gattungen und Arten gelistet. Die in Mitteleuropa verbreiteten Arten sind durch die jeweiligen Länderkürzel (A, CH, D) gekennzeichnet.[2][3]
Die Pfauenspinner (Saturniidae), auch Augenspinner, sind eine Familie der Schmetterlinge (Nachtfalter). Sie kommen weltweit mit etwa 1500 Arten vor, in Europa findet man davon 10.
Saturniidae, members of which are commonly named the saturniids, is a family of Lepidoptera with an estimated 2,300 described species.[1] The family contains some of the largest species of moths in the world. Notable members include the emperor moths, royal moths, and giant silk moths.
Adults are characterized by large, lobed wings, heavy bodies covered in hair-like scales, and reduced mouthparts. They lack a frenulum, but the hindwings overlap the forewings to produce the effect of an unbroken wing surface.[2] Saturniids are sometimes brightly colored and often have translucent eyespots or "windows" on their wings. Sexual dimorphism varies by species, but males can generally be distinguished by their larger, broader antennae.
Most adults have wingspans between 1–6 in (2.5–15.2 cm), but some tropical species such as the Atlas moth (Attacus atlas) may have wingspans up to 12 in (30 cm). Together with certain Noctuidae, Saturniidae contains the largest Lepidoptera and some of the largest extant insects.
The majority of saturniid species occur in wooded tropical or subtropical regions, with the greatest diversity in the New World tropics and Mexico,[2] though they are found all over the world. About 12 described species live in Europe, one of which, the emperor moth, occurs in the British Isles, and 68 described species live in North America, 42 of which reside north of Mexico and Southern California.
Some saturniids are strictly univoltine, producing only one generation a year, whereas others are multivoltine, producing more than one brood a year. Spring and summer broods hatch in a matter of weeks; autumn broods enter a state known as diapause and emerge the following spring. How the pupae know when to hatch early or hibernate is not yet fully understood, though research suggests day length during the fifth larval instar plays a major role, as well as cooling temperatures. Longer days may prompt pupae to develop early, while shorter days result in pupal diapause. The number of broods is flexible, and a single female may produce both fast-developing and slow-developing individuals, or they may produce different numbers of broods in different years or parts of the range.[2] In some species, the spring and summer broods look different from each other; for example, the two Saturniinae species Actias luna (the Luna moth) and Callosamia securifera both have certain genes which may or may not be activated depending upon differences in environmental conditions.[2]
Depending on the moth, a single female may lay up to 200 eggs on a chosen host plant. Others are laid singly or in small groups.[3] They are round, slightly flattened, smooth and translucent or whitish.
Saturniid caterpillars are large (50 to 100 mm in the final instar), stout, and cylindrical. Most have tubercules that are often also spiny or hairy. Many are cryptic in coloration, with countershading or disruptive coloration to reduce detection, but some are more colorful. Some have urticating hairs.[3] A few species have been noted to produce clicking sounds with the larval mandibles when disturbed. Examples: Luna moth (Actias luna) and Polyphemus moth (Antheraea polyphemus). The clicks may serve as aposematic warning signals to a regurgitation defense.[4]
Most are solitary feeders, but some are gregarious. The Hemileucinae are gregarious when young and have stinging hairs,[2] those of Lonomia containing a poison which may kill a human. Arsenura armida is another well-known example, and are infamous for their large conspicuous masses during the day. Their coloration is not cryptic, instead exhibiting aposematism.
The other caterpillars in this size range are almost universally Sphingidae, which are seldom hairy and tend to have diagonal stripes on their sides. Many Sphingidae caterpillars bear a single curved horn on their hind end. These are actually not dangerous, but large-haired caterpillars should generally not be touched except by experts.
Most saturniid larvae feed on the foliage of trees and shrubs. A few, particularly Hemileucinae such as Automeris louisiana, A. patagonensis, and Hemileuca oliviae, feed on grasses. They moult at regular intervals, usually four to six times before entering the pupal stage. Prior to pupation, a wandering stage occurs, and the caterpillar may change color, becoming more cryptic just before this stage.[2]
Most larvae spin a silken cocoon in the leaves of a preferred host plant or in leaf litter on the ground, or crevices in rocks and logs. While only moderately close relatives to the silkworm (Bombyx mori) among the Lepidoptera, the cocoons of most larger saturniids can be gathered and used to make silk fabric. However, larvae of some species – typically Ceratocampinae, like the regal moth (Citheronia regalis) and the imperial moth (Eacles imperialis), burrow and pupate in a small chamber beneath the soil. This is common in the Ceratocampinae and Hemileucinae. Unlike most silk moths, those that pupate underground do not use much silk in the construction.[2] Once enclosed in the cocoon, the caterpillar sheds the larval skin and becomes a pupa, and the pupa undergoes metamorphosis for about 14 days, at which point it either emerges or goes into diapause. During metamorphosis, respiratory systems will stay intact, the digestive system will dissolve, and reproductive organs will take form.
Adult females emerge with a complete set of mature ova and "call" males by emitting pheromones (specific "calling" times vary by species). Males can detect these chemical signals up to a mile away with help from sensitive receptors located on the tips of their feather-like antennae. The males fly several miles in one night to locate a female and mate with her; females generally will not fly until after they have mated.
Since the mouthparts of adult saturniids are vestigial and digestive tracts are absent, adults subsist on stored lipids acquired during the larval stage. As such, adult behavior is devoted almost entirely to reproduction, but the end result (due to lack of feeding) is a lifespan of a week or less once emerged from the pupa.
One specific species in the family Saturniidae with a special mating pattern is Callosamia promethea (promethea silkmoth). Females will mate with multiple males and males will mate with multiple females. Females that mate with more than one male will produce 10% more eggs.[5]
A few species are important defoliator pests, including the orange-striped oakworm moth (Anisota senatoria) on oaks, the pandora pinemoth (Coloradia pandora) on pines and Hemileuca oliviae on range grasses.
Other species are of major commercial importance in tussah and wild silk production. These notably include the Chinese tussah moth (Antheraea pernyi), its hybridogenic descendant Antheraea × proylei, and the ailanthus silkmoth (Samia cynthia). Mopane worm (Gonimbrasia belina), Gonimbrasia zambesina, the cabbage tree emperor moth (Bunaea alcinoe), Gynanisa maia, Imbrasia epimethea, Imbrasia oyemensis, Melanocera menippe, Microgone cana, Urota sinope and the pallid emperor moth (Cirina forda).[6][7][8][9]
Some species of Saturniidae such as the mopane worm (Gonimbrasia belina) are used as a food source.[10]
Most Saturniidae are harmless animals at least as adults, and in many cases at all stages of their lives. Thus, some of the more spectacular species – in particular Antheraea – can be raised by children or school classes as educational pets. The soft, silken cocoons make an interesting keepsake for pupils.
Some, including the genus Automeris, have urticating spines which sting.
Caterpillars of the genus Lonomia produce a deadly toxin injected into the victim when it is touched.[11]
In terms of absolute numbers of species, the Saturniidae are most diverse in the Neotropics. Also, their most ancient subfamilies occur only in the Americas. Only the very "modern" Saturniidae are widely distributed across most parts of the world. Thus, it is quite safe to assume – even in the absence of a comprehensive fossil record – that the first Saturniidae originated in the Neotropical region. Note that at least two of the subfamilies included below are commonly treated as separate families (Oxyteninae and Cercophaninae).
The following list arranges the subfamilies in the presumed phylogenetic sequence, from the most ancient to the most advanced.
Saturniidae, members of which are commonly named the saturniids, is a family of Lepidoptera with an estimated 2,300 described species. The family contains some of the largest species of moths in the world. Notable members include the emperor moths, royal moths, and giant silk moths.
Adults are characterized by large, lobed wings, heavy bodies covered in hair-like scales, and reduced mouthparts. They lack a frenulum, but the hindwings overlap the forewings to produce the effect of an unbroken wing surface. Saturniids are sometimes brightly colored and often have translucent eyespots or "windows" on their wings. Sexual dimorphism varies by species, but males can generally be distinguished by their larger, broader antennae.
Most adults have wingspans between 1–6 in (2.5–15.2 cm), but some tropical species such as the Atlas moth (Attacus atlas) may have wingspans up to 12 in (30 cm). Together with certain Noctuidae, Saturniidae contains the largest Lepidoptera and some of the largest extant insects.
Los satúrnidos (Saturniidae) son una familia de lepidópteros ditrisios de la superfamilia Bombycoidea que agrupa 2300 especies. Incluye algunas de las mariposas más grandes y espectaculares del mundo, como la mariposa atlas y la mariposa isabelina.[1]
Cabe destacar que el adulto no se alimenta, su aparato bucal está atrofiado o ausente y tiene una vida muy corta.[2] En general las larvas se alimentan de las hojas de árboles o arbustos. Algunos son defoliadores serios y son considerados plagas.[1]
Hay diferentes grados de dimorfismo sexual según las especies, pero en general, los machos poseen antenas más largas y complejas, con ramificaciones plumosas. Las usan para detectar las feromonas de las hembras.
Están distribuidos principalmente en zonas tropicales y subtropicales, con su mayor diversidad en el nuevo mundo.[1]
Saturniidae es más diversa en los neotrópicos en cuanto a número de especies. Además las subfamilias más antiguas se encuentran solo en las Américas. Solo los satúrnidos más modernos tienen una distribución mundial más amplia. Por lo tanto, aun en ausencia de suficientes datos fósiles se puede concluir que Saturniidae se originó en los neotrópicos. Cabe destacar que dos de las subfamilias incluidas aquí (Oxyteninae and Cercophaninae) son tratadas como familias separadas por otros taxónomos.
Esta lista coloca las subfamilias en su secuencia filogenética aceptada, desde más antiguas a más recientes. También se incluyen algunos géneros y especies más notables.
Los satúrnidos (Saturniidae) son una familia de lepidópteros ditrisios de la superfamilia Bombycoidea que agrupa 2300 especies. Incluye algunas de las mariposas más grandes y espectaculares del mundo, como la mariposa atlas y la mariposa isabelina.
Cabe destacar que el adulto no se alimenta, su aparato bucal está atrofiado o ausente y tiene una vida muy corta. En general las larvas se alimentan de las hojas de árboles o arbustos. Algunos son defoliadores serios y son considerados plagas.
Hay diferentes grados de dimorfismo sexual según las especies, pero en general, los machos poseen antenas más largas y complejas, con ramificaciones plumosas. Las usan para detectar las feromonas de las hembras.
Están distribuidos principalmente en zonas tropicales y subtropicales, con su mayor diversidad en el nuevo mundo.
Paabusilmlased (Saturniidae) on putukate sugukond liblikaliste seltsist.
Seejuures päevapaabusilm on hoopis teise sugukonda kuuluv liik.
Sugukonna esmakirjeldaja on Jean Baptiste Alphonse Dechauffour de Boisduval (1837).
Paabusilmlased kuuluvad suursamasooneliste (Glossata) alamseltsi ülemsugukonda Bombycoidea.
Sugukonnas on 2349 liiki[1] 169 perekonnas[2] ja 9 alamsugukonnas.
Sugukond on levinud üle maailma. Enamik liike elab troopikas ja subtroopikas. Palearktises on üle 30 liigi, Euroopas on 10 liiki, Eestis 2 (kollapaabusilm ja kevadpaabusilm).
Leedus on 2 liiki (kollapaabusilm ja kevadpaabusilm).
Venemaal on 12 kuni 15 liiki.
Paabusilmlased on suured või väga suured liblikad. Paabusilmlaste tiibade siruulatus on 25 kuni 270 mm, enamasti 80 kuni 140 mm. Mõned neist kuuluvad maailma suurimate liblikate hulka. Suurima tiibade siruulatusega on paabusilmlane on emane Coscinocera hercules, kes on suurima tiibade pindalaga liblikas üldse.
Mitut liiki kasutatakse siidi valmistamisel.
Kollapaabusilm (Aglia tau)
Atlas-paabusilm (Attacus atlas)
Saturniidae Bombycoidea superfamiliaren barnean lepidopteroen familia da. Familiak 1.300-1.500 espezie inguru ditu. Sitsarik handienak familia honetakoak dira.
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Riikinkukkokehrääjät (Saturniidae) on kehrääjämäisiin kuuluva , pääasiassa yöaktiivisten perhosten heimo, jonka 165 sukuun kuuluu maailmanlaajuisesti noin 1500 lajia. Heimoon kuuluu maailman kookkaimpia perhoslajeja ja useiden lajien siivissä esiintyy silmätäpliä.
Riikinkukkokehrääjät vaihtelevat keskikokoisista erittäin kookkaisiin. Siipien kärkiväli on tyypillisesti 3–15 cm, mutta heimon suurimmalla lajilla, atlaskehrääjällä (Attacus atlas), peräti 30 cm. Muutamien lajien naarailla siivet ovat surkastuneet tynkämäisiksi. Lajien ulkonäkö vaihtelee paljon, mutta siipien yleisväri vaihtelee harmaan, punertavan, keltaisen, vihreän tai ruskean eri sävyissä. Monilla lajeilla on siiven keskellä samankeskisistä kehistä muodostuva pyöreä, tai kuunsirppiä muistuttava silmätäplä. Toisaalta tällainen tunnusomainen kuvio kuitenkin puuttuu lähes kuudeltasadalta heimon lajilta. Siipikuvioista etusiiven sisempi- ja ulompi poikkiviiru sekä takasiiven ulompi poikkiviiru ja sisempi reunasarake ovatkin luultavasti yleisimmin erottuvat kuviot. Koiraiden etusiiven kärki kaartuu hyvin monilla lajeilla sirppimäisesti ulospäin. Takasiipeen saattaa liittyä kannus, joka eräillä suvun Eudaemonia lajeilla voi olla jopa kuusi kertaa etusiiven pituinen.[1]
Suurin osa riikinkukkokehrääjistä on aktiivisia yöllä, mutta alaheimoissa Agliinae, Saturniinae ja Hemileucinae joidenkin lajien koiraat lentävät myös päivällä. Naaraat ovat selvästi koiraita kookkaampia ja tukevarakenteisempia. Ne houkuttelevat koiraita luokseen erittämiensä feromonien avulla ja lähtevät ensilennolleen usein vasta parittelun jälkeen. Riikinkukkokehrääjien ruumis on siipiväliin verrattuna pieni. Tuntosarvet ovat koirailla tuuheat, kaksinkertaisesti kaksoiskampamaiset, naarailla yleensä yksinkertaisemmat. Verkkosilmät ovat suuret, mutta päälaen pistesilmät ovat surkastuneet tai puuttuvat kokonaan. Myös chaetosemat puuttuvat. Imukärsä on surkastunut, eivätkä aikuiset perhoset nauti ravintoa ja aikuisvaihe jää lyhyeksi.[1] Heimolle ominaisena tuntomerkkinä nilkan rakenne eroaa sukupuolten välillä ja neljäs tarsomeeri löytyy vain naarailta[2].
Toukat ovat kookkaita, täysikasvuisina yleensä 50–100 mm pitkiä. Riikinkukkokehrääjät ovat yleensä polyfageja eli elävät useilla eri ravintokasveilla. Useimmiten toukat elävät yksin, mutta etenkin amerikkalaisen Hemileucinae-heimon lajeilla ne muodostavat suuria ryhmiä. Osalla lajeista toukat myrkkypiikkien tai terävien karvojen peittämiä ja nuorilla toukilla saattaa olla näyttäviä ulokkeita, jotka häviävät toukan kasvaessa. Koteloituminen tapahtuu maaperään tai kasvillisuuteen, toukan silkistä rakentaman kotelokehdon sisään. Alueilla, joilla talvehtiminen on tarpeen, kotelo on useimmiten talvehtiva vaihe. Kotelovaihe voi myös kestää useita vuosia, lajilla Epiphora atbarina jopa 12 vuotta.[1]
Valtaosa maailman riikinkukkokehrääjälajeista elää trooppisessa Amerikassa. Pohjois-Amerikassa on 77 lajia. Palearktisella alueella tavataan 20–25 lajia ja Euroopassa lajeja on kymmenkunta.[2] Suomessa tavataan vain kahta riikinkukkokehrääjiin kuuluvaa lajia: nastakehrääjä (Aglia tau) ja riikinkukkokehrääjä (Saturnia pavonia).[3] Joillakin heimon lajeilla on taloudellista merkitystä joko maanviljelyksen tuholaisina tai niiden tuottaman, arvokkaan silkin vuoksi.
Riikinkukkokehrääjät (Saturniidae) on kehrääjämäisiin kuuluva , pääasiassa yöaktiivisten perhosten heimo, jonka 165 sukuun kuuluu maailmanlaajuisesti noin 1500 lajia. Heimoon kuuluu maailman kookkaimpia perhoslajeja ja useiden lajien siivissä esiintyy silmätäpliä.
Riikinkukkokehrääjät vaihtelevat keskikokoisista erittäin kookkaisiin. Siipien kärkiväli on tyypillisesti 3–15 cm, mutta heimon suurimmalla lajilla, atlaskehrääjällä (Attacus atlas), peräti 30 cm. Muutamien lajien naarailla siivet ovat surkastuneet tynkämäisiksi. Lajien ulkonäkö vaihtelee paljon, mutta siipien yleisväri vaihtelee harmaan, punertavan, keltaisen, vihreän tai ruskean eri sävyissä. Monilla lajeilla on siiven keskellä samankeskisistä kehistä muodostuva pyöreä, tai kuunsirppiä muistuttava silmätäplä. Toisaalta tällainen tunnusomainen kuvio kuitenkin puuttuu lähes kuudeltasadalta heimon lajilta. Siipikuvioista etusiiven sisempi- ja ulompi poikkiviiru sekä takasiiven ulompi poikkiviiru ja sisempi reunasarake ovatkin luultavasti yleisimmin erottuvat kuviot. Koiraiden etusiiven kärki kaartuu hyvin monilla lajeilla sirppimäisesti ulospäin. Takasiipeen saattaa liittyä kannus, joka eräillä suvun Eudaemonia lajeilla voi olla jopa kuusi kertaa etusiiven pituinen.
Suurin osa riikinkukkokehrääjistä on aktiivisia yöllä, mutta alaheimoissa Agliinae, Saturniinae ja Hemileucinae joidenkin lajien koiraat lentävät myös päivällä. Naaraat ovat selvästi koiraita kookkaampia ja tukevarakenteisempia. Ne houkuttelevat koiraita luokseen erittämiensä feromonien avulla ja lähtevät ensilennolleen usein vasta parittelun jälkeen. Riikinkukkokehrääjien ruumis on siipiväliin verrattuna pieni. Tuntosarvet ovat koirailla tuuheat, kaksinkertaisesti kaksoiskampamaiset, naarailla yleensä yksinkertaisemmat. Verkkosilmät ovat suuret, mutta päälaen pistesilmät ovat surkastuneet tai puuttuvat kokonaan. Myös chaetosemat puuttuvat. Imukärsä on surkastunut, eivätkä aikuiset perhoset nauti ravintoa ja aikuisvaihe jää lyhyeksi. Heimolle ominaisena tuntomerkkinä nilkan rakenne eroaa sukupuolten välillä ja neljäs tarsomeeri löytyy vain naarailta.
Toukat ovat kookkaita, täysikasvuisina yleensä 50–100 mm pitkiä. Riikinkukkokehrääjät ovat yleensä polyfageja eli elävät useilla eri ravintokasveilla. Useimmiten toukat elävät yksin, mutta etenkin amerikkalaisen Hemileucinae-heimon lajeilla ne muodostavat suuria ryhmiä. Osalla lajeista toukat myrkkypiikkien tai terävien karvojen peittämiä ja nuorilla toukilla saattaa olla näyttäviä ulokkeita, jotka häviävät toukan kasvaessa. Koteloituminen tapahtuu maaperään tai kasvillisuuteen, toukan silkistä rakentaman kotelokehdon sisään. Alueilla, joilla talvehtiminen on tarpeen, kotelo on useimmiten talvehtiva vaihe. Kotelovaihe voi myös kestää useita vuosia, lajilla Epiphora atbarina jopa 12 vuotta.
Valtaosa maailman riikinkukkokehrääjälajeista elää trooppisessa Amerikassa. Pohjois-Amerikassa on 77 lajia. Palearktisella alueella tavataan 20–25 lajia ja Euroopassa lajeja on kymmenkunta. Suomessa tavataan vain kahta riikinkukkokehrääjiin kuuluvaa lajia: nastakehrääjä (Aglia tau) ja riikinkukkokehrääjä (Saturnia pavonia). Joillakin heimon lajeilla on taloudellista merkitystä joko maanviljelyksen tuholaisina tai niiden tuottaman, arvokkaan silkin vuoksi.
Les Saturniidae ou saturnidés sont une famille de lépidoptères (papillons) de la super-famille des Bombycoidea.
La famille des Saturniidae a été créée par l'entomologiste français Jean-Baptiste Alphonse Dechauffour de Boisduval en 1837.
La taille des papillons varie et peut aller d'une taille normale à une très grande taille. Les adultes font de 7,5 à 15 cm d'envergure, et parfois encore plus.
Les chenilles, à maturité, tissent un gros cocon pour protéger leur chrysalide. Ce cocon est parfois utilisé pour fabriquer des soies grossières[1].
Il existe plus de 2 300 espèces de Saturniidae[2], réparties dans huit ou neuf sous-familles en fonction des sources :
Les Saturniidae ou saturnidés sont une famille de lépidoptères (papillons) de la super-famille des Bombycoidea.
Noćna paunčad (Saturniidae) vrsta je noćnih leptira koji na krilima imaju pjegu poput oka.
Česti su u tropskim krajevima. Među njih ubraja se najveći leptir na Zemlji Attacus atlas iz Indije i Kine, raspona krila do 30 cm i najveći leptir u Hrvatskoj, veliko noćno paunče (Saturnia pyri) s rasponom krila od 12 do 15 cm. [1]
Nedovršeni članak Noćna paunčad koji govori o biologiji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
I Saturnidi (Saturniidae Boisduval, 1837) sono una famiglia di Lepidotteri. Comprendono oltre 1800 specie, presenti in tutti i continenti ma diffuse soprattutto nelle regioni tropicali e subtropicali.[1]
Il nome Saturnide deriva dagli anelli che circondano le macchie ocellari presenti sulle ali che ricordano, appunto, gli anelli di Saturno.
Alcune Saturnidi sono di piccole e medie dimensioni, ma la maggior parte sono molto grandi. Appartengono a questa famiglia alcuni tra i Lepidotteri più grandi del mondo. Certe femmine di Attacus atlas e Coscinocera hercules raggiungono quasi i 300 mm di apertura alare. Saturnia pyri è la più grande farfalla europea.
Gli adulti hanno corpo peloso e sono privi di organi timpanici. L'apparato boccale è rudimentale e mancano di tubo digerente, sopravvivono quindi grazie ai lipidi immagazzinati durante gli stadi larvali. Le antenne dei maschi sono bi- o quadripettinate e portano cellule sensoriali in grado di percepire la presenza dei feromoni emessi dalle femmine anche a chilometri di distanza. Il collegamento tra l'ala anteriore e la posteriore avviene grazie alla forma di quest'ultima, senza che vi siano strutture particolari. La famiglia è caratterizzata anche da alcune peculiarità nel sistema delle nervature alari.
I bruchi neonati presentano un cornetto dorsale sull'ottavo segmento addominale o urite. Sono presenti dei tubercoli, detti scolii, spesso ramificati e ricchi di setole e spine, la cui lunghezza in genere diminuisce negli stadi larvali successivi. Nella maggior parte delle sottofamiglie la pupa è priva di bozzolo e la metamorfosi avviene sotto terra in una celletta. Tuttavia alcuni membri della loro famiglia vengono utilizzati per produrre seta.
La maggior parte delle Saturnidi ha attività notturna, ma talvolta i maschi volano di giorno e le femmine di notte; in questo caso l'accoppiamento può avvenire di giorno. Le specie a volo diurno hanno sviluppato particolari strategie difensive. Nelle ali possono essere presenti macchie che imitano grandi occhi; spesso essi vengono esibiti all'improvviso, come nella specie Automeris io, spaventando il predatore che crede di essere fissato e minacciato da un vertebrato. Molte specie presentano setole urticanti.
Lo stesso argomento in dettaglio: Generi di Saturniidae. Le Saturnidi sono suddivise in nove sottofamiglie, delle quali solo due sono presenti in Europa e in Italia.
Un solo genere con tre o quattro specie, diffuse nelle regioni paleartiche: Europa ed Asia centrosettentrionale fino al Giappone.
Una decina di generi, con 65 specie, diffuse in America centrale e meridionale.
27 generi con 176 specie, proprie del continente americano. Anisota senatoria può essere dannosa alle querce.
4 generi, in tutto 12 specie, diffuse in America centrale e meridionale.
51 generi con più di 700 specie, diffuse nel continente americano. Le larve giovani sono gregarie. Gli scolii sono velenosi e, a differenza di quanto avviene nelle altre sottofamiglie, sono molto sviluppati anche nelle larve mature. La metamorfosi avviene all'interno di un bozzolo. Coloradia pandora può essere dannosa ai pini.
8 generi. Sono Saturnidi di piccole dimensioni propri dell'Africa. Spesso le femmine depongono uova non fecondate da cui si sviluppano solo individui di sesso femminile. Da alcuni autori sono incluse nelle Saturniinae.
3 generi, in tutto 36 specie, diffuse in America centrale e meridionale.
1 solo genere con 12 specie, proprie dell'Asia tropicale.
Una sessantina di generi con diverse centinaia di specie (circa 860 insieme alle Ludiinae). Sono diffuse in tutti i continenti e comprendono le specie di dimensioni maggiori. Nei generi Graesllia, Actias e Argema le ali posteriori sono fornite di lunghe code. Gli scolii delle larve sono velenosi. La metamorfosi avviene all'interno di un bozzolo, che in alcuni casi (Antheraea) può essere sfruttato commercialmente per la produzione della seta.
Saturnia (Eudia) pavoniella
(distribuzione)
(Saturniinae)
Saturnia (Eudia) spini
(distribuzione)
(Saturniinae)
Saturnia (Perisomena) caecigena
(distribuzione)
(Saturniinae)
Samia cynthia (Bombice dell'Ailanto)
(Saturniinae)
Graellsia isabellae
(maschio)
(Saturniinae)
Saturnia (Eudia) pavonia
(maschio)
(Saturniinae)
Saturnia (Eudia) pavonia
(femmina)
(Saturniinae)
Actias selene
(larve del 2º stadio)
(Saturniinae)
Actias luna
(Saturniidae)
Dalla Spagna settentrionale, attraverso l'Europa centrale, settentrionale e orientale, fino alla Siberia occidentale e all'Iran settentrionale. In Italia è presente nelle regioni alpine, nell'Appennino settentrionale e nelle Marche.
Spagna e Francia sudorientale. In Francia è presente anche nella Valle della Durance, a pochissima distanza dal Monginevro e dal confine italiano.
Nord Africa, Europa ed Asia Minore, fino all'Armenia e all'Iran. In Italia è diffusa in tutte le regioni, isole comprese.
Europa centrale e settentrionale (a ovest fino all'Irlanda, a nord fino alla Scandinavia e alla Russia artica, a sud fino alla Spagna settentrionale, alle Alpi settentrionali e alla Slovacchia), Caucaso, Kazakistan e Siberia. In Italia è completamente sostituita dalla specie seguente.
Regioni alpine dell'Austria, Italia, Repubblica Ceca, Europa sudorientale. La sua presenza in Turchia settentrionale, Caucaso e Francia sudorientale è possibile ma deve essere ancora accertata. In Italia è diffusa in tutte le regioni, isole comprese. La validità di questa specie è stata riconosciuta solo nel 2003; in precedenza era stata confusa con Saturnia pavonia, alla quale è molto simile.
Dall'Austria orientale e dalla Slovacchia, attraverso la ex Jugoslavia, fino alla Grecia e ai paesi che si affacciano sul Mar Nero. In Italia sono stati catturati due soli esemplari in Val Venosta (Alto Adige) nel 1927; successivamente non è stata più trovata.
Stiria meridionale, Carniola, Istria, Serbia, Dalmazia, Bosnia, Albania, Grecia e paesi del Mar Nero. In Italia è presente solo in Venezia Giulia. All'inizio del Novecento alcuni bruchi sarebbero stati raccolti anche in Abruzzo.
Introdotta in Europa dal Giappone nel 1861 per la produzione della seta, attualmente è diffusa in Slovenia settentrionale, Ungheria meridionale, parte dell'Austria, Istria e regioni adriatiche settentrionali dell'ex Jugoslavia. In Italia si è acclimatata esclusivamente in Friuli orientale e Venezia Giulia.
Introdotta dalla Cina per la produzione della seta, attualmente è presente nel territorio di Barcellona e nelle isole Baleari.
Introdotta dall'Asia sudorientale nel 1856 per la produzione della seta, si è acclimatata in varie regioni europee. In Italia è diffusa nella Pianura Padana, dal Piemonte fino all'Alto Adige e al Veneto, a sud fino al pesarese. Un esemplare sarebbe stato catturato anche sul Gargano in Puglia.
I Saturnidi (Saturniidae Boisduval, 1837) sono una famiglia di Lepidotteri. Comprendono oltre 1800 specie, presenti in tutti i continenti ma diffuse soprattutto nelle regioni tropicali e subtropicali.
Il nome Saturnide deriva dagli anelli che circondano le macchie ocellari presenti sulle ali che ricordano, appunto, gli anelli di Saturno.
Alcune Saturnidi sono di piccole e medie dimensioni, ma la maggior parte sono molto grandi. Appartengono a questa famiglia alcuni tra i Lepidotteri più grandi del mondo. Certe femmine di Attacus atlas e Coscinocera hercules raggiungono quasi i 300 mm di apertura alare. Saturnia pyri è la più grande farfalla europea.
Saturniidae, inter maximos gloriososque papilionum, sunt familia cui sunt circa 1300 ad 1500 species omni ex orbe terrarum descriptae.[1] Inter Saturniidas celeberrimas sunt papiliones Citheronia regalis, Hyalophora cecropia, Pavonia pavonia, et Saturnia pyri.
Adulti sunt magni, corporibus gravibus setis tectis, alis lobatis, oribus reductis, et capitibus parvis praediti. Carent frenulo, sed alae posteriores et anteriores sunt imbricatae.[2] Hi papiliones coloribus aliquando sunt vividi, et saepe in eorum alis maculas oculares vel "fenestras" translucentis habent. Dimorphismus sexualis speciebus variat, sed mares maiore et latiore antennis commune distingui possunt. Plurimis adultis sunt latitudo alarum inter 2.5 et 15 cm (inter 1 et 6 uncias), sed aliquibus speciebus tropicis, sicut Attaco atlas, sunt latitudines alarum ad 30 cm (ad 12 uncias). Una cum quibusdam Noctuidis (praecipue Calpinis et Catocalinis), sicut genera Ascalapha, Erebus, et Thysania, Saturniidae sic sunt maximi papiliones, et nonnulla quidem ex maximis insectis hodie exstantibus.
Plurimae Saturniidarum species in regionibus silvestribus zonarum tropicae et subtropicae habitant, maxima varietate in Novo Mundo et Mexico tropicis inventa,[2] quamquam omnem orbem terram habitant. Circa duodecim species descriptae in Europa habitant, quarum una, Pavonia pavonia, in Insulis Britannicis fit; sexaginta-octo species descriptae in America Septentrionali habitant, quarum quadgraginta-duae ad septentriones Mexici et Californiae Meridianae habitant.
Aliquae Saturniidae plus quam unum fetum per annum gignunt. Fetus veris aestatisque post paucas hebdomdata ex ovis excluduntur; fetus autem autumni statum biostasem? intrant, et vere sequente excluduntur. Numerus fetuum variantur, et una gignere potest femina singulas quae celeriter singulasque quae tarde crescunt, vel ea varios fetuum numeros variis annis vel in variis regionibus potest gignere.[2] In nonnullis speciebus, e.g. Actiate luna et Callosamia securifera (ambae sunt Saturniinae), fetus veris aestatisque diversi videntur, quia gena varia a circumiectibus impelluntur.[2]
Singula femina usque ad 200 ova in selecta hoste planta (Anglice host plant) parire potest. Aliae singillatim vel in parvis gregibus pariunt.[3] Ova sunt rotunda, aliquantulum plana, levia, et translucentia vel albida.
Larvae sunt magnae (50 ad 100 mm in instari ultimo), pingues, et cylindraceae. Plurimis sunt tuberculae quae saepe sunt spinosae vel pilosae. Multae coloribus sunt crypticae. Nonnullis sunt setae quae pingunt.[3] Conturbatae nonnullarum specierum larvae (e.g. erucae specierum Actiatis luna et Antheraeae polyphemus in Saturniinis) mandibulis sonos click? efficiunt; haec click ut signa monitus aposematici defensionis regurgitationis coniectantur.[4] Aliae solae, aliae congregari ut vescantur solent. Hemileucinae congregantur iuvenes, et setas habent quae pungunt,[2] et setae Lonomiae venenum continent quod homines interficere potest.
Paene omnes aliae huius magnitudinis erucae sunt Sphingidae, quae raro sunt setosae, et plerumque diagonales in lateribus lineas habere solent. Multae Sphingidarum erucae unum cornu flexum in posteriore ferunt; hae erucae re vera non sunt periculosae, sed magnae erucae setosae usitate non tangendae sunt, nisi a peritis.
Plurimae larvae Saturniidarum foliis arborum fruticumque vescuntur. Nonnullae, praecipue Hemileucinae sicut Automeris louisiana, A. patagonensis, et Hemileuca oliviae, graminibus vescuntur. Ei ecdysin ordinatim patiuntur, plerumque quater, quinquies, vel sexies, antequam station pupalem intrant. Ante pupationem est statio errans, et erucae colorem commutare possunt, ut crypticiores? sub hanc stationem fiant.[2]
Plurimae larvae cocoon? inter folia plantae hostis dilectae, vel in stramento foliorum humi lapsorum, vel in fissuris in saxis vel lignis faciunt. Larvae autem nonnullarum specierum—commune eratocampinarum, inter quas Citheronia regalis et Eacles imperialis—se in terram infodiunt et in parva camera sub humum pupant; sic saepe in Ceratocampinis et Hemileucinis. Dissimiles plurimorum papilionum serici, papiliones in terra pupantes paululo serico in fabricatione puparum utuntur.[2] Simul ac in cocoon includuntur, pupae metamorphosim subeunt.
Adultis feminis ex ovis novissime exclusis sunt plena ovorum copia, et eae mares emissione pherormontum? evocant (tempora evocationis inter species variantur). Mares haec indicia chemica ad milia passum procul reperire possunt. Ore adultorum Saturnidarum vestigiali et tractus digestionis carens, adulti coacervatis per stationem larvae captis lipidis confidunt. Mores adultorum paene omne ad reproductionem deduntur, sed consequentia (ob inopiam victus) est vita dierum septem vel minus postquam eae ex pupis excluduntur.
Nonnullae species sunt graves ut pestes defoliatores, inter quas Anisota senatoria in quercibus, Coloradia pandora in pinis, et Hemileuca oliviae in graminibus planitiei. Aliis speciebus est maior gravitas commercii in productione tussah et serici feri. Hae species insigniter sunt Antheraea pernyi, eius proles hybridogenica Antheraea × proylei, et Samia cynthia.
Erucae generis Lonomiae fortasse mortiferissimum omnium animalium notorum venenum efficiunt.[5] Plurimae autem Saturniidae sunt innocua, saltem adulti, et saepissime per omnes suae vitae stationes. Ergo, nonnullae species gloriosiores—praecipue generis Antheraeae—a pueris in scholis ut deliciae educationis ali possunt. Pupae—molles, lenes—discipulis fiunt dona iucunda.
Saturniidae numeris specierum sunt diversissimae in neotropicis. Earum antiquissimae subfamiliae solum in America fiunt. Solum "hodiernissimae" Saturniidae in plurimis orbis terrarum regionibus habitant. Ergo, fossilibus carentibus, recte sumitur primas Saturniidas in regionibus neotropicis volavisse.
Hic index subfamilias in opinabili sequentia phylogenetica ordinat, ab antiquissimis ad novissimam. Etiam adsunt quaedam genera et species notabiles.
Saturniidae, inter maximos gloriososque papilionum, sunt familia cui sunt circa 1300 ad 1500 species omni ex orbe terrarum descriptae. Inter Saturniidas celeberrimas sunt papiliones Citheronia regalis, Hyalophora cecropia, Pavonia pavonia, et Saturnia pyri.
Adulti sunt magni, corporibus gravibus setis tectis, alis lobatis, oribus reductis, et capitibus parvis praediti. Carent frenulo, sed alae posteriores et anteriores sunt imbricatae. Hi papiliones coloribus aliquando sunt vividi, et saepe in eorum alis maculas oculares vel "fenestras" translucentis habent. Dimorphismus sexualis speciebus variat, sed mares maiore et latiore antennis commune distingui possunt. Plurimis adultis sunt latitudo alarum inter 2.5 et 15 cm (inter 1 et 6 uncias), sed aliquibus speciebus tropicis, sicut Attaco atlas, sunt latitudines alarum ad 30 cm (ad 12 uncias). Una cum quibusdam Noctuidis (praecipue Calpinis et Catocalinis), sicut genera Ascalapha, Erebus, et Thysania, Saturniidae sic sunt maximi papiliones, et nonnulla quidem ex maximis insectis hodie exstantibus.
Saturniidae, inter maximos gloriososque papilionum, sunt familia cui sunt circa 1300 ad 1500 species omni ex orbe terrarum descriptae. Inter Saturniidas celeberrimas sunt papiliones Citheronia regalis, Hyalophora cecropia, Pavonia pavonia, et Saturnia pyri.
Adulti sunt magni, corporibus gravibus setis tectis, alis lobatis, oribus reductis, et capitibus parvis praediti. Carent frenulo, sed alae posteriores et anteriores sunt imbricatae. Hi papiliones coloribus aliquando sunt vividi, et saepe in eorum alis maculas oculares vel "fenestras" translucentis habent. Dimorphismus sexualis speciebus variat, sed mares maiore et latiore antennis commune distingui possunt. Plurimis adultis sunt latitudo alarum inter 2.5 et 15 cm (inter 1 et 6 uncias), sed aliquibus speciebus tropicis, sicut Attaco atlas, sunt latitudines alarum ad 30 cm (ad 12 uncias). Una cum quibusdam Noctuidis (praecipue Calpinis et Catocalinis), sicut genera Ascalapha, Erebus, et Thysania, Saturniidae sic sunt maximi papiliones, et nonnulla quidem ex maximis insectis hodie exstantibus.
Saturnijos (lot. Saturniidae) – drugių šeima. Tai viena didžiausių drugių šeimų – pasaulyje yra apie 1200-1500 rūšių, Europoje - 10 rūšių.[1]
Drugiai stambūs, su dėmėmis ant kiekvieno sparno. Patinėlių antenos dvieiliškai šukiškos, patelių šukos smulkesnės. Sparnai stambūs, pilvelis storas, trumpas. Vikšrai pliki, stori, apaugę karpelėmis.
Daugiausia rūšių gyvena tropikuose ir subtropikuose. Kai kurios rūšys išplatintos žmonių kaip šilkverpiai.
Lietuvoje 2 saugotinos rūšys:
Saturnijos (lot. Saturniidae) – drugių šeima. Tai viena didžiausių drugių šeimų – pasaulyje yra apie 1200-1500 rūšių, Europoje - 10 rūšių.
De nachtpauwogen (Saturniidae) zijn een familie van vlinders in de superfamilie Bombycoidea met ruim 2000 soorten.
De spanwijdte van vlinders uit deze familie ligt meestal tussen de 25 en 150 millimeter, maar Attacus atlas kan een spanwijdte van 300 millimeter bereiken. De mannetjes hebben brede, veer- of kamvormige antennes waarmee vrouwtjes tot op enkele kilometers kunnen worden waargenomen. De vleugels zijn vaak kleurig en voorzien van ogen op de voor en achterzijde. Bij de vlinders ontbreken de monddelen en roltong.
De middelgrote tot grote vlinders (bij de nachtpauwogen horen de grootste vlinders ter wereld) zijn meestal na zonsondergang actief, maar mannetjes kunnen ook overdag zoekend naar een vrouwtje worden gezien. Het korte leven van de vlinder, meestal enkele weken, is geheel gericht op het voortbrengen van nageslacht. De rupsen voeden zich met het loof van allerlei bomen of struiken.
De rupsen maken een taaie cocon, die aan een waardplant wordt vastgehecht.
Een grote diversiteit aan Saturniidae komt voor in tropische en subtropische gebieden maar ook in meer gematigde gebieden komen vlinders uit deze familie voor. In Nederland en België komen twee inheemse soorten voor, de tauvlinder en de nachtpauwoog. Als dwaalgast wordt ook wel de grote nachtpauwoog aangetroffen.
Sommige auteurs onderscheiden ook nog:
Voor een complete lijst, zie de lijst van nachtpauwogen.
Citheronia regalis Gehoornde Hickoryduivel
De nachtpauwogen (Saturniidae) zijn een familie van vlinders in de superfamilie Bombycoidea met ruim 2000 soorten.
Påfuglspinnere (Saturniidae) er en gruppe av sommerfugler som hører til overfamilien spinnere (Bombycoidea). De er store til meget store sommerfugler med store vinger i forhold til kroppen. Atlasspinneren (Attacus atlas), som kan ha et vingespenn på nærmere 30 cm, har det største vingearealet av alle sommerfuglene. Det norske navnet på familien viser til at mange av artene har øyeflekker på vingene, som tjener til å skremme rovdyr (særlig fugler) fra å angripe dem. De fleste av de rundt 2250 beskrevne artene lever i tropene, bare to arter forekommer i Norge.
Mellomstore til meget store (vingespenn 30 – nesten 300 mm) sommerfugler, vingene er store sammenlignet med kroppen. Mange arter har påfallende øyeflekker på vingene. Det er gjerne stor forskjell på kjønnene, hunnene er større, tyngre og ofte mindre fargerike enn hannene. Kroppen er kort og trinn, ofte påfallende liten, tett hårete. Hodet er ganske lite, og munndelene er tilbakedannede hos de voksne sommerfuglene. Antennene er bredt fjærformede hos hannene, smalt fjærformede hos hunnene. Ofte har hvert antenneledd fire utvekster, to på hver side. Forvingene er lange, ofte er spissen trukket ut til en krok og hele vingen mer eller mindre sigdformet. Grunnfargen er vanligvis brunlig, bortsett fra hos de lyse månespinnerne. Vingene har vanligvis påfallende mønster, for eksempel store øyeflekker eller metalliske, kileformede flekker. Bakvingene er nokså store, hos en del arter er bakhjørnet trukket ut til en lang stjert som i ekstreme tilfeller kan være lengre enn resten av dyret. Beina er ganske korte og kraftige, tett hårete. Hunnene har et tagglignende utskudd på fjerde fotledd på frambeina. Larvene er vanligvis grønne, mangler tett hårkledning men har gjerne mange oppstående, stive børster eller fingeraktige utvekster som gjerne er mer eller mindre kledt med pigger.
Noen påfuglspinnere er blant de største av alle nålevende insekter. Størst av alle er atlasspinneren (Attacus atlas), som lever i Sørøst-Asia. Den er rødbrun med sigdformede forvinger, vingene har kileformede, metalliske flekker. Sammenlignet med de enorme vingene er kroppen merkelig liten. Den kan oppnå et vingespenn på nærmere 30 cm, og har det største vingearealet av noe nålevende insekt. Siden larven kan fores med blader av selje, osp og liguster er arten forholdsvis lett å avle opp i fangenskap.
Andre meget store arter er blant andre:
En spesielt vakker gruppe er de såkalte månespinnerne, som omfatter arter fra flere ulike slekter. Disse har vinger med hvit eller gul grunnfarge, med øyeflekker, rødaktig framkant på forvingene, og bakvingene et trukket ut til en lang stjert. Vingespennet er gjerne rundt 10 cm. Denne gruppen omfatter blant andre:
De store, mer eller mindre piggete larvene lever gjerne på ulike slags busker og trær. Enkelte arter, blant annet den europeiske stor påfuglspinner (Saturnia pyri), kan gjøre skade på frukttrær. Av de norske artene lever larven av nattpåfugløye (Saturnia pavonia) på mange slags busker, særlig lyng, mens naglespinnerens (Aglia tau) larve lever på bøk, lind og eik. Noen larver har neslehår som i enkelte tilfeller kan være meget giftige og forårsake store skader om man kommer i kontakt med dem. De voksne sommerfuglene flyr både om dagen og om natten. Naglespinneren flyr hovedsakelig om dagen, hos nattpåfugløye flyr hannene om dagen og hunnene om natten, mens de fleste av de store, tropiske artene er nattflygende.
Hannene flyr omkring på let etter hunnene, som de finner ved hjelp av sine ekstremt følsomme antenner. Hunnene sitter gjerne i ro, sender ut luktstoffene og venter på at hannene skal dukke opp. Hannens antenne kan reagere på et enkelt molekyl av feromonet, og det antas at en hann kan finne en hunn på opptil 10 km avstand, noe som er viktig for disse vanligvis fåtallige sommerfuglene. Den berømte, franske entomologen Henri Fabre fant en gang en hunn av stor påfuglspinner (Saturnia pyri), en art han ikke hadde sett i området før. Han plasserte hunnen i et bur i laboratoriet sitt om kvelden, og lot vinduene stå åpne. I løpet av noen timer hadde flere titalls hanner kommet til laboratoriet.
Når larvene er utvokst, spinner de seg inn i en stor kokong av silke. Noen av de store, tropiske artene har blitt forsøkt i kommersiell silkeproduksjon. Dette foregår fortsatt, men i liten skala. Silken som blir produsert er grovere enn den fra silkeormen, men kan være ettertraktet blant annet fordi den ofte er naturlig farget.
De store, vakre påfuglspinnerartene er meget ettertraktet mellom samlere, og noen arter kan være truet av overdreven innsamling. Men mange påfuglspinnere er forholdsvis lette å avle opp i fangenskap, og kulturer er etablert av en rekke av de store artene. Man kan få kjøpt egg fra firmaer som spesialiserer seg på dette, og deretter fore opp larvene i et terrarium. Noen arter er også forholdsvis enkle å få til å formere seg i fangenskap, slik at man kan ha dem gjennom flere generasjoner. Siden larvene av påfuglspinnere er såpass store og lette å holde i fangenskap, har de også vært mye brukt i laboratorieforsøk. Særlig har larvene av cecropiaspinneren (Hyalophora cecropia), en av de største sommerfuglene i Nord-Amerika, bidratt mye til kjennskapen til hormonregulering hos insekter.
Påfuglspinnere (Saturniidae) er en gruppe av sommerfugler som hører til overfamilien spinnere (Bombycoidea). De er store til meget store sommerfugler med store vinger i forhold til kroppen. Atlasspinneren (Attacus atlas), som kan ha et vingespenn på nærmere 30 cm, har det største vingearealet av alle sommerfuglene. Det norske navnet på familien viser til at mange av artene har øyeflekker på vingene, som tjener til å skremme rovdyr (særlig fugler) fra å angripe dem. De fleste av de rundt 2250 beskrevne artene lever i tropene, bare to arter forekommer i Norge.
Multimedia w Wikimedia Commons Pawicowate (Saturniidae) – rodzina motyli obejmująca około 1300-1500 gatunków[1], głównie tropikalnych. Do fauny Polski zalicza się tylko trzy gatunki (lotnica zyska, pawica gruszówka i pawica grabówka).
Rodzina Pawicowatych obejmuje motyle średnich jak i dużych rozmiarów. Są wśród nich ćmy olbrzymy o rozpiętości skrzydeł przekraczającej 250 mm. Rozpiętość skrzydeł największych okazów Attacus atlas sięga 30 cm. U większości gatunków na skrzydłach występują charakterystyczne wzory pawich oczek lub mają bezłuskowe okienka. Niektóre gatunki posiadają długie ogony na tylnych skrzydłach. Imago mają aparat gębowy silnie uwsteczniony i nie pobierają pokarmu, owad nie zużywa więc energii na wyszukiwanie pokarmu. Długość życia zależy od ilości zapasów tłuszczowych nagromadzonych w ciele w okresie życia larwalnego. Dymorfizm płciowy między samcem a samicą jest silnie zaznaczony. Samce posiadają mocno grzebieniaste czułki, dzięki którym w sprzyjających warunkach pogodowych wychwycają pojedyncze molekuły feromonu płciowego wydzielane przez wabiącą samicę z odległości kilku kilometrów. Gąsienice przędą kokony o różnej strukturze i kształtach od podłużnych jajowatych, gruszkowatych po prześwitujące siatkowate. Gąsienice niektórych gatunków są wykorzystywane do produkcji jedwabiu ,oprzędy tych gatunków służą jako surowiec do produkcji nici jedwabnych.
Rodzaj Antheraea obejmuje 40 znanych gatunków zamieszkujących wschodnią część Palearktyki i Krainę orientalną. Cztery endemiczne gatunki występują w Ameryce Północnej, do Europy zostały przywiezione z Chin i Japonii dwa gatunki Antheraea yamamai, Antheraea pernyi, które się zaaklimatyzowały ). Są gatunkami motyli egzotycznych stosunkowo łatwymi w hodowli.
Pawicowate (Saturniidae) – rodzina motyli obejmująca około 1300-1500 gatunków, głównie tropikalnych. Do fauny Polski zalicza się tylko trzy gatunki (lotnica zyska, pawica gruszówka i pawica grabówka).
Saturniidae é uma família de insectos pertencente a ordem Lepidoptera.
O estágios larval dos Saturnídeos é comumente conhecido como taturana.
A lista a seguir organiza as subfamílias.
Saturniidae é uma família de insectos pertencente a ordem Lepidoptera.
O estágios larval dos Saturnídeos é comumente conhecido como taturana.
Saturniidae (scris și saturnide) sunt unele dintre cele mai mari molii și alcătuiesc o familie ce aparține ordinului lepidopterelor. Sunt descrise aproximativ 2 300 de specii răspândire pe tot globul. [1]
Caracteristicile adulților sunt mărimea, volumul mare al corpului care pare a fi acoperit cu păr, aripi separate și capete mici.[2]
Lista genurilor conform Catalogue of Life:[3]
.jpg)
.jpg)
|access-date= (ajutor)Mentenanță CS1: Nume multiple: lista autorilor (link) 
Acest articol despre o specie din familia Saturniidae este un ciot. Puteți ajuta Wikipedia prin completarea lui.
Saturniidae (scris și saturnide) sunt unele dintre cele mai mari molii și alcătuiesc o familie ce aparține ordinului lepidopterelor. Sunt descrise aproximativ 2 300 de specii răspândire pe tot globul.
Caracteristicile adulților sunt mărimea, volumul mare al corpului care pare a fi acoperit cu păr, aripi separate și capete mici.
Påfågelsspinnare[1] (Saturniidae) är en familj i ordningen fjärilar. Några av världens största fjärilar tillhör familjen, exempelvis atlasspinnaren, månspinnare (släktet Actias) och större påfågelsspinnare som anses vara Europas största fjäril[2].
Familjen omfattar vanligen stora arter, med ett vingbredd från 5 till 30 centimeter. Både fram- och bakvingar pryds hos många arter (drygt 40 %) av en vackert färgad, rund eller halvmånformig, i det förra fallet ofta i mitten, lätt genomskinlig ögonfläck. Hos andra arter är ögonfläcken mörk. Några arter har honor med reducerade vingar. Antennerna är hos hannarna försedda med långa kamtänder, ofta har varje antennsegment fyra kamtänder. Sugsnabeln är med några undantag reducerad eller saknas helt. Vissa detaljer i vingarnas ribbmönster, på mellankroppen och bakkroppens inre delar skiljer påfågelsspinnarna från andra familjer i överfamiljen Bombycoidea. Larverna är på övre sidan besatta med taggbärande vårtor eller långa, köttiga utskott med färgglada fläckar på.
De flesta arterna är nattaktiva men det förekommer även dagaktiva arter. Äggen läggs på kvistar, enstaka eller i grupper. Larverna livnär sig på blad av olika lövträd. En del larver, främst tropiska, är giftiga och har taggiga utskott som kan orsaka smärtsamma sting. Före förpuppningen spinner den in sig i en kokong, vars silke hos flera arter är av industriell betydelse.
Familjen delas in i nio underfamiljer, cirka 165 släkten och cirka 1500 arter.[3][4] Flest arter finns i tropiska områden, framför allt i Sydamerika. I palearktis finns ett tjugotal arter varav tio i Europa. I Norden finns endast två arter: mindre påfågelsspinnare (Saturnia pavonia) och nagelspinnare (Aglia tau). Alla underfamiljerna utom Saturniinae anses vara monofyletiska.
Trivialnamnet stavades tidigare med ett "s", påfågelspinnare.[1]
Den här artikeln är helt eller delvis baserad på material från Nordisk familjebok, Påfågelspinnare, 1904–1926.
Wikimedia Commons har media som rör påfågelsspinnare.
Påfågelsspinnare (Saturniidae) är en familj i ordningen fjärilar. Några av världens största fjärilar tillhör familjen, exempelvis atlasspinnaren, månspinnare (släktet Actias) och större påfågelsspinnare som anses vara Europas största fjäril.
Họ Ngài hoàng đế (tên khoa học: Saturniidae) là một họ ngài trong bộ Cánh vẩy, gồm khoảng 1.300 đến 1.500 loài đã được miêu tả trên toàn cầu.[1] Một số tên khác của họ này là bướm ma, bướm bà, ngài tằm lớn.
Con trưởng thành có kích thước lớn, cơ thể nặng nề được phủ bởi các lông, cánh chia thùy, miệng tinh giảm, và đầu nhỏ. Chúng thiếu một nếp nhưng cánh sau lấp lên cánh trước tạo ra hiệu ứng tương tự không có sự chia đôi cánh trước và sau.[2] Các loài bướm này thỉnh thoảng có màu sáng và các đốm dạng mắt nhiều màu sắc trên cánh.
Danh sách dưới đây liệt kê các phân họ theo phân loại phân tử từ cổ nhất đến hiện đại, bao gồm một vài chi và loài nổi tiếng.
Họ Ngài hoàng đế (tên khoa học: Saturniidae) là một họ ngài trong bộ Cánh vẩy, gồm khoảng 1.300 đến 1.500 loài đã được miêu tả trên toàn cầu. Một số tên khác của họ này là bướm ma, bướm bà, ngài tằm lớn.
Con trưởng thành có kích thước lớn, cơ thể nặng nề được phủ bởi các lông, cánh chia thùy, miệng tinh giảm, và đầu nhỏ. Chúng thiếu một nếp nhưng cánh sau lấp lên cánh trước tạo ra hiệu ứng tương tự không có sự chia đôi cánh trước và sau. Các loài bướm này thỉnh thoảng có màu sáng và các đốm dạng mắt nhiều màu sắc trên cánh.
Павлиноглазки[1][2][3][4], или сатурнии[3][5], или глазчатки[2][4] (лат. Saturniidae), — семейство чешуекрылых. Более 2300 видов[6].
Крупные или очень крупные бабочки с большими широкими крыльями. Размах крыльев большинства видов мировой фауны — 80—140 мм, отдельных видов до 28 см (самка Павлиноглазка геркулес). Тело вальковатое, густо опушенное. Каждое крыло несет крупное дискоидное «глазчатое» пятно. У ряда родов задние крылья с лировидно вытянутыми анальными углами, в виде хвостов, которые поддерживаются удлиненными и изогнутыми жилками М3, Сu1, Сu2 и А2. Усики перистые, с двумя парами выростов на каждом членике, у самок выросты значительно короче, чем у самцов, реже усики самок гребенчатые. Ротовые органы редуцированные: хоботок недоразвит или отсутствует; губные щупики хорошо развитые, прямые или несколько изогнутые вверх и торчащие впереди лба, реже очень маленькие и едва заметные. Ноги укороченные; голени задних ног с 2—3 шпорами.
Сумеречные и ночные бабочки, самцы более активны, у некоторых видов летают днем. Самцы обладают исключительным обонянием, с помощью которого способны отыскивать самок по выделяемым ими феромонам на расстоянии до 1 км и более.
Гусеницы крупные, густо покрыты длинными волосковидными щетинками, реже голые с яркими бородавками с пильчато зазубренными шипами и щетинками. Гусеницы, как правило, полифаги, реже трофически связаны с несколькими близкими видами растений. Развиваются главным образом на широколиственных древесных и кустарниковых растениях, некоторые виды только на хвойных породах. Окукливаются в грубоячеистых или в плотных шелковистых коконах. В умеренной зоне дают одно поколение в год. Коконы некоторых сатурний используют для получения натурального шелка.
Распространены всесветно, наиболее богато представлены в тропиках и субтропиках Старого и Нового Света. В мире около 2300 видов и 169 родов[6]. В Палеарктике более 30 видов, в Европе — 10, в России — 12-15 видов.
В семействе выделяют следующие подсемейства:
Павлиноглазка рыжая (Aglia tau)
Сатурния луна (Actias luna)
Павлиноглазка атлас (Attacus atlas)
Павлиноглазки, или сатурнии, или глазчатки (лат. Saturniidae), — семейство чешуекрылых. Более 2300 видов.
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 節足動物門 Arthropoda 綱 : 昆虫綱 Insecta 目 : チョウ目 Lepidoptera 科 : ヤママユガ科 Saturniidae 学名 Saturniidae 和名 ヤママユガ科 ヤママユガ科（ヤママユガか、学名：Saturniidae）は、チョウ目に分類されるガの一群。
現在生息するチョウ目最大級のガを含む。全世界に2300種の記載種が分布すると推測される。
成虫は大型で、太い体と小さい頭部、羽毛のような鱗粉、膨らみのある翅を持つ。口器が退化しており、羽化後は生殖のためだけに飲まず食わずで活動する。種によって差はあるが、オスは触角が葉脈状に広がっており、メスの放つ性フェロモンを検知する。いくつかの種は翅に極彩色や半透明の目玉のように見える文様がある。多くの種は開翅長2.5－15センチ程度だが、熱帯に生息するアトラスガ類は30センチに達する。
一部の種は、年に複数回発生する。春・夏に孵化した個体はそのまま成長し、秋に孵化した個体は幼虫・蛹の状態で越冬する。 メスは半透明のやや潰れた丸い卵を1体で200個ほどを食草に産み付ける。
幼虫は4－6回の脱皮を経て、終齢幼虫で5－10センチほどに成長する。一部の種は集団生活を送るが、多くは単独で生活する。ほとんどの種が節くれだち、棘や毛に覆われている。南米に生息するLonomia属は棘に毒を持ち、ヒトの死亡例もあるといわれるが、日本産の種をはじめ、大多数は無毒である。北米産のポリフェマス・モスやルナ・モスなど一部の種には、天敵が近づくと顎を鳴らして威嚇音を発するものがある。ほぼ木本食で、草本食はごく一部である。農産物に大被害をもたらす一方、アフリカ南部のモパネワームのように、ヒトの食料として活用される種もあり、アフリカ全土で幼虫を昆虫食の対象としている。
樹上または地上・地下で繭を形成し、蛹となる。ヤママユガをはじめ、サクサン・エリサン・フウサンなどの繭は東アジア－南アジアで野蚕として繊維採取に活用される。
成虫は口器が退化しているため、幼虫時代に体内に蓄えた脂質を使い果たして死ぬ1週間以内につがいを探す。発達したオスの触覚は、メスの放つ性フェロモンを半径1マイル程度の範囲で検知できるといわれる。
成虫は大型の種が多く、目玉状の文様とあいまって、虫嫌いの人にとっては恐怖感・嫌悪感を抱きやすい。一方、ヨーロッパ産のオオクジャクヤママユをはじめとするEmperor moth、北米産のルナ・モスや日本産のオオミズアオをはじめとするMoon mothなどの美麗種もある。さらに、日本産のヨナグニサンやその原種であるアトラスガ、同属のカエサルサン・ヘラクレスサンなど「世界最大の蛾」に挙げられる種がそろっているため、昆虫採集の対象となりやすい。
ヨナグニサンの原種で東南アジアに分布するアトラスガ（Attacus atlas (Linnaeus, 1758)）をタイプ種とする。ヤママユガ科の特徴とされる目玉模様は目立たず、前翅の先端部に小さく残る。前翅の縁がヘビの頭部に擬態しているといわれる。Wikispeciesには東南アジアを中心に分布する10種が記載されており、世界最大候補のカエサルサン（Attacus caesar Maassen, 1872）も含まれる。
シンジュサンの原種（Samia cynthia (Drury, 1773)）をタイプ種とする。アトラスガ類と同じ族で目玉模様は目立たず、前翅の先端部に小さく残る。前翅の縁がヘビの頭部に擬態しているといわれる。Wikispeciesにはアジアに広く分布する17種が記載されており、インドシナ半島で養蚕用に改良されたエリサン（Samia cynthia ricini）も含まれる。
北米原産のルナ・モス（Actias luna (Linnaeus, 1758)）をタイプ種とする。青緑や水色の淡色で、後翅には尾状突起が発達し、熱帯産の種では全長より長い突起を持つ。Wikispeciesには北半球に広く分布する35種が記載されており、Moon mothと総称される。アトラスガ類の学名に男神・帝王の名が含まれやすいのに対し、本種は女神の名が多い。
インド北東部で野蚕として活用されるタサールサン（Antheraea mylitta (Drury, 1773)）をタイプ種とする。黄褐色の枯葉状の模様が多く、しっかりした繭を作るため、ヤママユやタサールサン、中国産のサクサン（Antheraea pernyi (Guerin-Meneville, 1855)）など有用な種を含む。Wikispeciesには94種が記載されている。
東南アジアに生息するカリギュラ・シムラ（Caligula simla (Westwood, 1847)）をタイプ種とする。ヤママユガ科のタイプ属であるSaturnia属と近縁で、Rinaca属とともにSaturnia属とみなされることもある。Wikispeciesには8種が記載されている。
東南アジアに生息するゴールデン・エンペラー・モス（Loepa katinka (Westwood, 1848)）をタイプ種とする。英名のとおり黄色の翅を持つ種が多く、目玉状の文様も明瞭である。Wikispeciesには50種が記載されている。
インドに生息するロディニア・ネワラ（Rhodinia newara (Moore, 1872)）をタイプ種とする。科の中では小型種の部類になる、目玉状の文様は大きいが歪がちである。Wikispeciesには10種が記載されている。
ヨーロッパ最大の蛾であるオオクジャクヤママユ（Saturnia pyri (Denis & Schiffermüller, 1775)）をタイプ種とする。全世界の種を含むが、Caligula属やRinaca属との差は曖昧で、亜属として編入する場合もあり、クスサンがその影響を受けている。Wikispeciesには29種が記載されている。
ヨーロッパ産のタウ・エンペラー（Aglia tau (Linnaeus, 1758)）をタイプ種とする。上記の日本産種はすべてSaturniinae亜科だが、Aglia属は単系のAgliinae亜科に属する。Wikispeciesには6種が記載されている。
アフリカ南部で食用とされる種
日本ではヤママユガの採取が一部では行われ、「天蚕」として活用されている。化学繊維が普及するまで、釣り糸のテグスには台湾－華南に生息するフウサンの繭が使われていたため、フウサンは「テグス蚕」とも呼ばれている。太平洋戦争直後までは、長野県では満州産のサクサンが導入されたが、養蚕の衰退とともに省みられなくなった。
戦後、中学校国語の小説教材として、ヘルマン・ヘッセ著作・高橋健二訳の短編小説「少年の日の思い出（Jugendgedenken）」が採録されている。その知名度から、日本ではヘッセの短編集の表紙に、主人公が事件を起こすきっかけとなった「クジャクヤママユ」のイラストや写真が掲載されることがある。
大型の蛾であるため、ヤママユやクスサン、シンジュサンなどの実物を見て「まるでモスラのようだ」と感想を持つ人は少なくない。東宝怪獣のモスラは複数種の蛾の特徴を組み合わせたもので、ヤママユガ科もモチーフのひとつではあるが、幼虫の形態がまったく違う点や、ヤママユガ科では退化した口器を持つなど、大きく異なっている。
この項目は、動物に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（Portal:生き物と自然／プロジェクト:生物）。 ヤママユガ科（ヤママユガか、学名：Saturniidae）は、チョウ目に分類されるガの一群。
現在生息するチョウ目最大級のガを含む。全世界に2300種の記載種が分布すると推測される。
成虫は大型で、太い体と小さい頭部、羽毛のような鱗粉、膨らみのある翅を持つ。口器が退化しており、羽化後は生殖のためだけに飲まず食わずで活動する。種によって差はあるが、オスは触角が葉脈状に広がっており、メスの放つ性フェロモンを検知する。いくつかの種は翅に極彩色や半透明の目玉のように見える文様がある。多くの種は開翅長2.5－15センチ程度だが、熱帯に生息するアトラスガ類は30センチに達する。
