nomes no trilho de navegação
Perception Channels: tactile ; chemical
Other Physical Features: endothermic ; bilateral symmetry
Key Reproductive Features: gonochoric/gonochoristic/dioecious (sexes separate); sexual
Members of the family Canidae (dog family) exhibit great flexibility in diet and behavior and complex social organization, with much variation both within and between species. Canids are among the most widely distributed carnivores, with at least one species present on every continent except Antarctica, and one or more canid species can be found from sea level to 5000 meters.
Sillero-Zubiri (2009) recognized 35 extant canid species (37 if the Dingo is treated as a distinct species, Canis dingo, rather than a subspecies of the Gray Wolf, Canis lupus dingo, and if the Eastern North American Wolf is treated as a distinct species, Canis lycaon). South America has 11 species, including nine (mainly Pseudalopex [sometimes known as Lycalopex] foxes) endemic to the continent. Africa has 13 species, including eight endemics. Asia has twelve species, including three endemics. Two species, the Golden Jackal (Canis aureus) and Arctic Fox (Alopex lagopus) are native to three continents (Africa/Europe/Asia and North America/Asia/Europe, respectively).
A few canids have extremely small ranges, the most extreme example being Darwin's Fox (Pseudalopex fulvipes): most of the world population of just a few hundred individuals is found on a single island off Chile, although a small number persist on the mainland. Ethiopian Wolves (Canis simensis) occur only in a few isolated pockets of Afro-alpine grasslands and heathlands above the treeline from around 3200 meters to 4500 meters, where they are found mainly in open areas with short vegetation and feed almost exclusively on Afro-alpine rodents such as Ethiopian African Mole Rats (Tachyoryctes macrocephalus) and Arvicanthis and Otomys murine grass rats, which can be very abundant. At the other extreme, the Red Fox (Vulpes vulpes) has the largest natural range of any carnivore (Larivière and Pasitschniak-Arts 1996), encompassing nearly 70 million km2 and extending across the entire northern hemisphere from the Arctic Circle through Canada and the United States and most of Europe and Asia to North Africa; in addition, Red Foxes were introduced to Australia in the 1800s and their range in the United States was extended through several introductions of European Red Foxes starting in the mid-1700s. The Gray Wolf (Canis lupus) has (or had) a similar distribution, occuring widely in North America, Asia, and Europe. Some canid distributions have changed substantially in historical times. For example, the Coyote (Canis latrans) used to be found mainly in arid parts of the western United States, but is now found in every state, province, and country north of Panama, an expansion that was clearly aided by the extirpation of Gray Wolves from most ofthe United States in the early 1900s. The Red Fox and Dingo are found in Australia and Oceania, but were brought there by humans. Red Foxes are known to coexist in one region or another with 14 other canid species, Golden Jackals with 13 other canids, and Gray Wolves with 11 other canids.
Although canids generally stick to the ground, Northern Gray Foxes (Urocyon cinereoargenteus) are very capable tree climbers and Blanford's Foxes (Vulpes cana) and Arctic Foxes regularly climb cliffs.Some canids have adaptations allowing them to live in extreme environments, e.g., the Arctic (Arctic Foxes) and deserts (several desert foxes). The Fennec (Vulpes zerda), Rüppel's (Vulpes rueppellii), and Pale Foxes (Vulpes pallida) are found in the Sahara and Sahel and Blanford's Fox occurs in the deserts and mountains of western Asia. Sechuran Foxes (Pseudalopex sechurae) live in the coastal desert of Peru and Ecuador. All these desert foxes are nocturnal and spend much of the hot day in burrows. The Fennec Fox is the smallest canid and the only Saharan carnivore that does not need to drink water. It is so specialized to tolerate high ambient temperatures that it begins to shiver when the temperature drops below 20 C; it begins to pant only above 35 C and dramatically increases its breaths per minute to help lower its body temperature. The Fennec Fox also has proportionately enormous ears (accounting for 20% of its body surface!) that facilitate thermoregulation and are perhaps the most obvious of a whole suite of anatomical, physiological, and behavioral adaptations to extremely hot and dry environments. More than 20 species of canids are clearly associated with open habitats including temperate grasslands, shrublands, and montane habitats. Only four South American species—Bush Dog (Speothos venaticus), Short-eared Dog (Atelocynus microtis), Hoary Fox (Pseudalopex vetulus), and Crab-eating Fox (Cerdocyon thous)—are essentially restricted to tropical forest (the first three of these are among the most poorly known of all canids).
Although many canids are highly carnivorous, they are mostly rather opportunistic (especially the foxes) and the typical diets of some species, especially those with smaller body sizes, may include less than 5% protein. Among the larger canids are several species that live in groups and prey on animals that may exceed their own body size: Gray Wolves across much of the Northern Hemisphere, Dholes (Cuon alpinus) in southern Asia, and African Wild Dogs (Lycaon pictus) in Africa. The Maned Wolf (Chrysocyon brachyurus), which lives in South American savannas, is unusual for a large canid in that it feeds mostly on rodents and fruit. The Bat-eared Fox (Otocyon megalotis) of eastern and southern Africa and the Hoary Fox of Brazil are the only canids that feed largely on insects rather than mammals, feeding especially on Syntermes and Cornitermes harvester termites that emerge from undergound colonies to forage on grasses, as well as on other insects such as adult and larval dung beetles (particularly during the rainy season when termites are less active).
The dog is believed to be the first domesticated animal, apparently derived from Gray Wolves at least 10,000-15,000 years ago—possibly far longer ago than this and pre-dating the emergence of agriculture. The Domestic Dog is now generally treated as a subspecies of Gray Wolf, Canis lupus familiaris. Dingo-like feral dogs were apparently associated with hunter-gatherer societies of Africa, Asia, and Europe and later with sedentary agricultural societies. Dingoes were brough from mainland Asia to Australia and various Pacific islands as many as 10,000 years ago, perhaps for food, as guard animals, or for warmth and companionship. The Dingoes of Southeast Asia are often known as Pariah Dogs. On various islands, in particular, introduced Dingos, Red Foxes, and Arctic Foxes have decimated populations of some native birds and mammals.
A number of canid species face serious threats to their populations. Gray Wolves, African Wild Dogs, Coyotes, and Dingoes have often been actively persecuted by humans as a result of their predation of livestock (and, to a lesser degree, because of the perception that they pose a direct danger to humans). Some smaller canids—notably the Arctic Fox and some South American foxes—have historically been hunted extensively for the fur trade, although this pressure has declined with the decline of the fur trade. Some species that have been subjected to intense hunting pressure—such as Dingoes, Coyotes, Culpeos (Pseudalopex culpaeus), and Red Foxes—have nevertheless thrived. Today, many canid species seem to be maintaining stable populations and some have even expanded. Coyotes, for example, are now more common and widespread than ever and Golden Jackals have expanded into Western Europe. Gray Wolves are slowly recovering in some portions of their once far greater range. However, nearly a dozen canid species are considered threatened or endangered, some largely because they are naturally rare, with limited geographic distributions, but mostly because of human activities that have led tohabitat loss, persecution, and disease, although they have so far been spared the fate of the Falkland Islands Wolf (Dusicyon australis), which was eradicated by humans in the 19th century. Among the most vulnerable species are the narrowly distributed Darwin's Fox in southern Chile, the Island Fox (Urocyon littoralis) on the Channel Islands off southern California (U.S.A.), and the Red Wolf (Canis rufus) of the southeastern U.S.A. (the taxonomic status of the Red Wolf remains controversial). The Red Wolf was extinct in the wild by 1980; introduction efforts have been fairly successful, but many individuals are killed by cars each year and genetic dilution by hybridization with Coyotes poses a serious threat to the persistence of the species. Other endangered or threatened canids include the African Wild Dog (formerly found across much of sub-Saharan Africa, excluding rainforests, but now occurring only in small scattered populations), the Dhole, and the Ethiopian Wolf, among others. Some species are very poorly known so their status is difficult to assess. Sillero-Zubiri (2009) suggests that the failure of attempts to locate and survey populations of some of these species (notably, Bush Dog and Short-eared Dog and Saharan Pale, Ruppell's, and Fennec Foxes) do not bode well for the status of these species.
Human impacts on canid populations may be direct (e.g., hunting of Indian Foxes, Vulpes bengalensis) or indirect (e.g., the local extinction in the Negev Desert in Israel of Rüppell's Fox, which was abundant into the 1960s, possibly as a result of Red Fox populations increasing in association with increased agriculture). Although around half the species of canids are known to have had some use in traditional medicine, demand for body parts or organs for traditional medicine does not appear to pose a major conservation concern (as it does for many other types of animals) since harvesting for medicinal uses is not believed to currently pose a significant threat to any endangered canid (Alves et al. 2010). Rabies, canine distemper, anthrax, and other pathogens have all taken a severe toll on various canid populations (notably Island Foxes, Ethiopian Wolves, and African Wild Dogs) and in some cases these may have been transmitted from domestic dogs. Management efforts for the long-term conservation of several canids, such as the African Wild Dog and Ethiopian Wolf, have shown evidence of some success, but the remaining challenges are great.
(Sillero-Zubiri 2009 and references therein)
Hondagtiges (Canidae) is 'n familie van soogdiere wat aan die orde van roofdiere (Carnivora) behoort. Daar is ongeveer 35 spesies hondagtiges, wat die vosse, wolwe en jakkalse insluit.
Hondagtiges (familie Canidae) is roofdiere met 'n uitstekend ontwikkelde reuk- en gehoorsin. Wat liggaamsbou betref, lyk hulle baie na 'n ander groep roofdiere, die bere. Hondagtiges maak staat op hul uithouvermoë eerder as vaart wanneer hulle jag. Daar word tans 3 subfamilies onderskei: die bakoorjakkalse (subfamilie Otocyoninae), met net een genus en een spesie; die boshonde (subfamilie Simocyoninae), en die ware of egte hondagtiges (subfamilie Caninae). Hondagtiges word hoofsaaklik op grond van uiterlike kenmerke in twee groepe verdeel, naamlik wolwe en vosse (jakkalse).
Die hondagtiges (familie Canidae) vorm 'n besonder homogene groep roofdiere. Hoewel geen eenstemmigheid nog oor die indeling bereik is nie, word die hondagtiges gewoonlik in 3 afsonderlike subfamilies ingedeel. Die bakoor- of draai jakkals (Otocyon megalotis) word op grond van die aard van sy gebit as 'n selfstandige subfamilie beskou (Otocyoninae). Die dier kom in Oos- en Suid-Afrika voor: Sy groot ore is 'n aanpassing by die woestynklimaat.
Die groot, goed beaarde ooroppervlak bevorder die verwerking van oortollige hitte. Ole bakoorjakkals is 'n inseketer en sy gebit lyk meer na die van 'n inseketer as die van 'n roofdier. Hy het baie (40 tot 46) maar relatief klein tande. Die tweede subfamilie is die van die boshonde (Simocyoninae). Die Indiese wildehond (genus Cuon), die wildehond (genus Lycaon) en die egte boshond (genus Speothos) is deel van die subfamilie.
'n Verdere 11 genera maak die subfamilie Caninae, die egte hondagtiges, uit. Alle hondagtiges het lang koppe en rompe en lang, wollerige sterte; die naels aan die pote kan nie ingetrek word nie en hulle het 4 skeurtande, wat by die meeste spesies baie groot is. Die reuk- en gehoorsintuie van die hondagtiges is baie goed ontwikkel. Die diere is redelik vinnig, maar die welslae van 'n jagtog hang af van die dier se uithouvermoë: die prooi word na 'n uitputtende jagtog platgetrek, maar daar word nooit voluit gehardloop nie.
Die liggaamsbou van die hondagtiges kan met die van bere vergelyk word: daar is geen groot verskille tussen die twee groepe roofdiere nie. Hondagtiges word gewoonlik verdeel in wolwe en jakkalse. Jakkalse het meestal langer snoete en relatief lang sterte en hulle jag ook nie so veel in groepsverband as wolwe nie. Andersins berus die indeling meer op uiterlike kenmerke as op verwantskap. Die willekeurigheid van die indeling is duidelik merkbaar in 'n benaming soos weerwolf vir ʼn dier wat uiterlik soos 'n jakkals lyk en ook as 'n maanhaarjakkals bekend staan.
Die hondagtiges kom oor die hele wêreld voor, met uitsondering van Madagaskar en Nieu-Seeland; die dingo of Australiese wildehond (Canis dingo) is na die land ingevoer. Die diere grawe gate waarin die kleintjies, wat na ʼn draagtyd van ongeveer 2 maande gebore word, grootgemaak word. Alle hondagtiges jag nie op dieselfde manier nie. Daar is verskeie graadverskille tussen die jagmetodes van byvoorbeeld die Europese jakkals (genus Vulpes), wat sy prooi snags alleen bekruip, en die jagmetodes van wolwe en hiënas, wat in groepe jag.
Die metode om in groot groepe te jag, is waarskynlik 'n verskynsel wat weens die voedselskaarste ontstaan het eerder as wat dit 'n natuurlike verskynsel is. Wolwe jag meestal in groepe van 6, maar groter troppe is 'n uitsondering. Die Kaapse wildehond (Lycaon pictus) leef gewoonlik in groepe van 10 tot 12. Anders as by wolwe, waar daar wel 'n sosiale rangorde voorkom, is daar by die wildehond geen rangverskil tussen die volwasse diere in die groep nie. 'n Ander kenmerkende verskynsel by die wildehond is die georganiseerde wyse waarop die jonges opgepas word: wanneer daar gejag word (twee maal per dag) bly 'n paar volwasse diere agter om die kleintjies te versorg. Navorsing het getoon dat die wildehond se jagmetode 'n perfekte voorbeeld van samewerking is.
Elke lid van die jagspan kry 'n beurt om die prooi aan te jaag. Die voorloper word tel kens deur 'n ander dier afgelos, terwyl die ander kortpad neem om hul kragte te spaar. Skape en bokke is gunsteling-prooidiere. In teenstelling met wolwe en wildehonde, wat hoofsaaklik bedags jag, jag die boshond (Speothos venaticus) by voorkeur in die nag. Hulle jag in groot troppe, terwyl die ander nagdiere onder die hondagtiges almal alleen of hoogstens in pare jag.
Die klein poolvos (Afopex Jagopus) leef in die toendras van Eurasië en Noord-Amerika. Sy dik, gelerige pels word in die winter spierwit. In die somer leef hy van lemmings, voëls en voëleiertjies. In die winter teer hy op die voorraad wat hy gedurende die somer opgebou het, of hy agtervolg die ysbere om die oorskiet van hul maaltye te vreet. Die pels (bont) van die blouvos, 'n kleurvariëteit van die poolvos, is een van die mees gesogte pelse. In Kanada is die variëteit baie skaars, maar in die weste van Groenland is ongeveer die helfte van die vosbevolking blou en op die Pribilof-Eilande kom uitsluitlik blouvosse voor.
Die ander variëteit, die witvos, het gedurende die winter heeltemal 'n wit pels terwyl die punt van die stert swart is. Naas die wolwe, die prêriewolwe en die afstammelinge van die wolf, die huishond, behoort die 4 jakkalsspesies ook tot die genus Canis. Ondanks hulle slegte reputasie as aasvreters jag die jakkals tog dikwels, of alleen, of in pare. Daar word veral op gaselle jag gemaak. Die goudjakkals (Canis aureus) kom veral in Noord-Afrika en Suid-Asië, tot in Birma, voor.
Noordwaarts kom hulle tot in Hongarye en die Balkan voor, en weswaarts word die jakkals tot in Senegal aangetref. Die rooijakkals (Canis mesomefas) kom in Oos- en Suid-Afrika voor, asook die grysjakkals (Canis adustus), waarvan 'n subspesie ook in Wes-Afrika voorkom. Die Abessynse wolf (Canis simensis) word in die ooste van Afrika aangetref. Die belangrikste verskille tussen die spesies is die patroon en kleur van die flanke en sterte. In die laaste paar dekades het die getal jakkalse aansienlik afgeneem.
Die kleinste van die hondagtiges, die fennek (Fennecus zerda), behoort tot die genus Fennecus. Die jakkalsie is gelerig van kleur en word van 35 tot 40 cm groot. Net soos by die bakoorjakkals is die fennek se ore geweldig groot in verhouding tot sy liggaam. Sy ore is ook aangepas by die woestynklimaat. Die fennek kom in die woestyne van Noord-Afrika en die Arabiese skiereiland voor. Die wasbeerhond (Nyctereutes procyonoides) uit Noord-China en Japan het 'n bonkige liggaamsbou en 'n lang pluimstert. Sy naam kom van die maskeragtige patrone op sy gesig. Hy is vanuit sy oorspronklike verspreidingsgebied na Rusland en Skandinawië ingevoer omdat sy grysbruin tot bruinswart pels 'n gesogte artikel vir pelsjagters geword het. Die dier het hom egter goed gehandhaaf en kom vandag selfs in Wes-Duitsland voor. Die Falkland-vos of Antarktiese wolf (Dusicyon australis) het jag gemaak op ingevoerde skape op die Falklandeilande en is in 1876 heeltemal uitgeroei.
Wildehonde (genus Lycaon) kom in Afrika suid van die Sahara voor. Die dier se naam, wat letterlik "geverfde wolfhond" beteken, is afgelei van sy bont pels. Die Asiatiese rooihond (genus Cuon) swerf in groot troppe deur Suid- en Oos-Asië en Siberië. Drie spesies word onderskei: die Siberiese wildehond (Cuon alpinus), die Indiese wildehond (Cuon drukhunensis) en die Maleisiese rooihond of adjak (Cuon javanicus). Hulle getalle daal vinnig.
Oor die sewe Suid-Amerikaanse honde is baie min bekend. Tot die familie van die boshonde behoort onder meer die kortoorjakkals (Atelocynus microtis), 'n rooi-swart jakkals met kort pote en hoektande wat ver by sy bek uitsteek. Die dier woon in die oerwoude van die Amasonegebied en die aangrensende riviernetwerk. Die "zorro de monte" of savanne-vos (Cerdocyon thous) kom in die woude van Sentraal- en noordelike Suid-Amerika voor. Die azara-vos (Dusicyon azarae) kom in Argentinië en Paraguay voor en leef hoofsaaklik van insekte en klein gewerwelde diere. Hy is ook versot op suikerriet. Die colpeo, ook die Andesjakkals of jakkals van Magellaan (Cerdocyon magellanicus), kom in Patagonië voor.
Die Falklandvos was waarskynlik verwant aan die colpeo. Die maanhaarwolf (Chrysocyon brachyurus) se kop en romp is 1,28 m lank, en sy pels is geel-rooi van kleur, maar hy het swart pote en 'n swart stertpunt. Sy agterpote is ʼn bietjie langer as sy voorpote. Die jakkals kom in die savannas van Suid-Brasilië, Paraguay en Noord-Argentinië voor, waar hy jag maak op pacas en agoeti's. Die voortbestaan van die maanhaarwolf word bedreig omdat die plaaslike bevolking op hom jag maak. Die boshond (Speothos venaticus) is ʼn oranje-bruin hond wat bale soos ʼn jakkals lyk. Hy is ongeveer 30 cm hoog, en kom in die oerwoude van Panama en Suid-Brasilië voor. Die Indiane hou hom as huisdier aan.
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Hondagtiges.
Wikispecies het meer inligting verwant aan: Hondagtiges
Hondagtiges (Canidae) is 'n familie van soogdiere wat aan die orde van roofdiere (Carnivora) behoort. Daar is ongeveer 35 spesies hondagtiges, wat die vosse, wolwe en jakkalse insluit.
Hondagtiges (familie Canidae) is roofdiere met 'n uitstekend ontwikkelde reuk- en gehoorsin. Wat liggaamsbou betref, lyk hulle baie na 'n ander groep roofdiere, die bere. Hondagtiges maak staat op hul uithouvermoë eerder as vaart wanneer hulle jag. Daar word tans 3 subfamilies onderskei: die bakoorjakkalse (subfamilie Otocyoninae), met net een genus en een spesie; die boshonde (subfamilie Simocyoninae), en die ware of egte hondagtiges (subfamilie Caninae). Hondagtiges word hoofsaaklik op grond van uiterlike kenmerke in twee groepe verdeel, naamlik wolwe en vosse (jakkalse).
Canidae o cánidos[1] ye una familia de los mamíferos carnívoros, na que s'incluyen perros, llobos, raposos, chacales y coyotes. Toos estos animales son dixitígrados.
Dientro de los cánidos encontramos les siguientes especies:
Canidae o cánidos ye una familia de los mamíferos carnívoros, na que s'incluyen perros, llobos, raposos, chacales y coyotes. Toos estos animales son dixitígrados.
Dientro de los cánidos encontramos les siguientes especies:
Alopex lagopus - raposu árticu Canis adustus - Chacal rayáu Canis aureus - Chacal doráu o Llobu doráu Canis familiaris - Perru Canis latrans - Coyote Canis lupus - Llobu Canis lupus dingo - Dingo Canis mesomelas - Chacal común o Chacal de llombu negru Cerdocyon thous - Chrysocyon brachyurus - Llobu de clina Cuon alpinus - Cuón Dusicyon culpaeus - raposu de los Andes Fenecus zerda - Fenec Lycaon pictus - Licaón o Llobu Pintáu Nyctereutes procyonoides - Perru proción o Tanuki Otocyon megalotis - Otocyón Speotos venaticus - Chacal de les cabuernes Urocyon cinereoargentatus - raposu gris Vulpes chama - raposu de El Cabu Vulpes fulva - raposu plateáu Vulpes macrotis - raposa oreyuda Vulpes pallida - raposu pálidu Vulpes ruppelli - raposu Rüppell Vulpes vulpes - raposu
Köpəkkimilər (lat. Canidae), Yırtıcılar dəstəsindən heyvan fəsiləsi.
Ar c'hieged eo ar bronneged kigdebrer a ya d'ober ar c'herentiad Canidæ, en o zouez ar bleizi, ar chas pe al lern.
Els cànids (Canidae) són una família de mamífers carnívors i digitígrads. Només inclou una subfamília vivent, els canins, i dues d'extintes, els borofagins i els hesperocionins. Inclou animals com els cans o gossos, els llops, les guineus, els coiots, els xacals, els fennecs, els licaons, etc. El primer cànid fou Pseudocynodictis, aparegut durant l'Eocè.
Els cànids (Canidae) són una família de mamífers carnívors i digitígrads. Només inclou una subfamília vivent, els canins, i dues d'extintes, els borofagins i els hesperocionins. Inclou animals com els cans o gossos, els llops, les guineus, els coiots, els xacals, els fennecs, els licaons, etc. El primer cànid fou Pseudocynodictis, aparegut durant l'Eocè.
Psovití (Canidae) jsou většinou masožravci, případně všežravci z řádu šelem. Do této čeledi patří psi, vlci, lišky, kojoti a šakalové. Stejně jako některé kočky jsou všichni psovití prstochodci. Psovité šelmy jsou vytrvalé a velmi přizpůsobivé. Charakteristické je pro ně štíhlé tělo s dlouhýma nohama a dlouhým chlupatým ocasem. Psi jsou rozšířeni po celém světě, až na pár izolovaných oblastí jako je Nový Zéland, ovšem i tam člověk zatáhl domácí plemena psů.
Psovití mají štíhlé svalnaté tělo s mohutným hrudníkem. Jejich srst je většinou jednobarevná nebo kropenatá. Našlapují na prsty. Na předních nohou mají pět prstů. Na zadních nohou mají pouze čtyři prsty, palec je zakrnělý. Na každém prstu je silný, tupý a nezatažitelný dráp. Každý prst má na spodní straně polštářek. Nohy jsou stavěny pro vytrvalost v chůzi i běhu. Některé jejich zápěstní kosti se spojily a jejich vřetenní a loketní kosti na předních nohou jsou pevně skloubeny tak, že se mohou otáčet jen v požadovaném směru. Obličejová část lebky je protažená. Psovití mají velký počet zubů, kolem 42. Dlouhé tesákovité špičáky slouží k zakousnutí kořisti a vyvinuté trháky k trhání a sežvýkání kořisti. Mají nejvyvinutější čich ze všech savců vůbec, v dlouhém zašpičatělém čenichu mají velké čichové orgány. I sluch je velmi dobrý, uši bývají dlouhé, vzpřímené a často zašpičatělé. Co se týče zraku, ten u psovitých není tak dobře vyvinutý jako například u kočkovitých, ale přesto je dobrý. Dříve se tvrdilo, že psi nerozeznávají barvy, pokusy se však dokázalo, že psi barvy rozeznávají, i když jen v omezené míře. Jejich potní žlázy nemají vývody, a proto se musí ochlazovat prudkým dýchaním a vyplazeným jazykem.
Většina psovitých šelem žije v malých skupinkách, které většinou tvoří jedna rodina, ale někdy se spojují ve smečky. Některé druhy, například šakali, však žijí v párech, oproti tomu lišky vedou většinou samotářský život. Smečky tvoří většinou větší druhy, například vlk. Smečka se skládá z vůdčího páru a jeho potomstva. Obsazuje a chrání teritoria, která vyznačuje většinou močí. Rozmnožuje se jen vůdčí pár. Taktika lovu většinou spočívá ve stopování stáda následovaném taktickými manévry vedoucími k oddělení jedince od stáda. Ten je pak uštván a roztrhán členy smečky. Lovci při návratu k doupěti vyvrhnou maso mláďatům k nakrmení.
Obrázky, zvuky či videa k tématu psovití ve Wikimedia Commons
Psovití (Canidae) jsou většinou masožravci, případně všežravci z řádu šelem. Do této čeledi patří psi, vlci, lišky, kojoti a šakalové. Stejně jako některé kočky jsou všichni psovití prstochodci. Psovité šelmy jsou vytrvalé a velmi přizpůsobivé. Charakteristické je pro ně štíhlé tělo s dlouhýma nohama a dlouhým chlupatým ocasem. Psi jsou rozšířeni po celém světě, až na pár izolovaných oblastí jako je Nový Zéland, ovšem i tam člověk zatáhl domácí plemena psů.
Hundefamilien (Canidae) er en familie af kødædende pattedyr. Familien har 36 nulevende arter fordelt på 12 slægter. Til hundefamilien hører ulve, sjakaler og ræve. Arterne er udbredt på alle kontinenter i skov, tundra, savanne og ørken i tempererede og tropiske områder. De varierer i størrelse fra fenneken på 24 cm til ulven på op til 160 cm i længden. Kun gråræven og mårhunden er i stand til at klatre i træer.
Det er som regel middelstore rovdyr med langt hoved, der bærer store bevægelige næsebor og hos de vildtlevende opretstående ører. Øjnene er store, munden bred med kødfulde læber, der kun bærer få knurhår. Halsen er kraftig. Kroppen er slank og bæres af høje løbeben med 5 for- og 4 bagtæer. Det er tågængere med kun lidt krumme kløer, der slides under gangen. Halen er oftest middellang, stærkt håret. Pelsen er tæt og strid. Huden mangler svedkirtler, men ved haleroden findes store sammensatte kirtler, der afsondrer stinkende sekreter.[1]
På flad mark jager de, med undtagelse af rævene, hurtigt og utrætteligt efter deres bytte, hyppigst i flok. Den overordentlig fine lugtesans er deres bedste sans, og de kan følge deres byttes spor efter lugten. De får oftest kuld på 6-12 unger, hvalpe, der fødes blinde, i oftest skjulte selvgravede jordhuler. Patterne findes på bryst og bug.[1]
De 36 nulevende arter i hundefamilien er alle i underfamilien Caninae. De 12 slægter inddeles her i to undergrupper:
Fylogeni efter McKenna og Bell[2], 1997, og Wang, Tedford & Taylor[3], 1999 († = uddød).
Canidae (hundefamilien) | `-- Hesperocyoninae (†) (arkaiske urhunde) |-- Borophaginae (†) (hyenoide urhunde) `-- Caninae (moderne hundedyr) | `-- Leptocyon sp. (†) | |-- Vulpini (ræve) | |-- Vulpes (egentlige ræve) | `-- | |-- Alopex (polarræv) | `-- | |-- Urocyon (gråræv) | `-- | |-- Prototocyon (†) | `-- Otocyon (ørehund) | `-- Canini (ægte hunde) |-- | |-- Dusicyon (falklandsulv) (†) | `-- Lycalopex (andesræv og andre) | `-- |-- Chrysocyon (mankeulv) `-- |-- Cerdocyon (krabberæv) `-- |-- Nyctereutes (mårhund) `-- |-- Atelocynus (kortøret ræv) `-- |-- Speothos (skovhund) `-- |-- Canis (hundeslægten) `-- |-- Cuon (dhole) `-- Lycaon (hyænehund)
Hundefamilien (Canidae) er en familie af kødædende pattedyr. Familien har 36 nulevende arter fordelt på 12 slægter. Til hundefamilien hører ulve, sjakaler og ræve. Arterne er udbredt på alle kontinenter i skov, tundra, savanne og ørken i tempererede og tropiske områder. De varierer i størrelse fra fenneken på 24 cm til ulven på op til 160 cm i længden. Kun gråræven og mårhunden er i stand til at klatre i træer.
Die Hunde (Canidae) sind eine Familie innerhalb der Überfamilie der Hundeartigen (Canoidea). Zu dieser Familie gehören verschiedene als „Fuchs“ und „Schakal“ bezeichnete Arten, Kojoten sowie die Wölfe, deren domestizierte Verwandte (die Haushunde) als Namensgeber der Gruppe dienen.
Canidae, der wissenschaftliche Name der Familie, ist vom lateinischen Wort Canis („Hund“) abgeleitet, das zugleich auch der wissenschaftliche Name der Typusgattung dieser Familie ist. Eingedeutscht spricht man auch von „Caniden“, um zu betonen, dass nicht die Haushunde, sondern die gesamte Verwandtschaftsgruppe der Haushunde, Wölfe und Füchse gemeint ist. Das lateinische Wort für Wolf ist Lupus. Als Vertreter der Gattung Canis heißt der Wolf wissenschaftlich Canis lupus. Haushunde stammen vom Wolf ab und sind diesem genetisch noch so ähnlich, dass sie zur Spezies Canis lupus gezählt werden. Alle Haushunde werden als Unterart Canis lupus familiaris zusammengefasst. Dieser Artikel beschäftigt sich jedoch mit den Caniden als Ganzes.
Die Canidae verfügen über vier vollständige Zehen an den Hinterfüßen sowie vier (Lycaon) oder fünf (Canis, Cyon, Otocyon, Speothos) an den Vorderfüßen, wobei der erste Zeh der Vorderfüße nicht funktional (gewichtstragend) ist. Alle Caniden sind Zehengänger, das heißt, sie setzen beim Laufen nur die anatomischen Zehen, nicht den gesamten anatomischen Fuß auf.
Das Gebiss der Caniden weist zumeist 42 Zähne auf. Auf jeder Seite sind oben und unten jeweils drei Incisiven (Schneidezähne), ein Caninus (Fangzahn) und vier Prämolaren (Vorbackenzähne) vorhanden sowie zwei Molaren (Backenzähne) oben und drei Molaren unten. Die Zahnformel für das vollständige Gebiss lautet demnach:
3 · 1 · 4 · 2 3 · 1 · 4 · 3Die Formel für die erste Zahngeneration („Milchgebiss“) lautet: 3 · 1 · 3 · 0, das heißt, Caniden haben im Jugendstadium keine Molaren und in jedem Viertel des Gebisses nur drei Prämolaren.[1]
Canidae sind auf allen Kontinenten vertreten. Ursprünglich fehlten sie in Australien, Neuguinea, Neuseeland, Madagaskar und Antarktika, doch in vielen dieser Regionen sind sie, meist in Form des Haushundes, durch den Menschen eingeführt geworden. In Australien existiert mit dem Dingo sogar eine sekundär verwilderte Form des Haushundes.
Allgemeingültige Aussagen über das Verhalten von Caniden lassen sich kaum treffen, da sich die einzelnen Gattungen und Arten zu sehr unterscheiden. Beispielsweise sind zwar alle Caniden per Definition Carnivoren und weisen daher alle Jagd- und Tötungsverhalten auf, jedoch unterscheidet sich dieses bereits zwischen Wölfen und Haushunden erheblich.[2]
Die unterschiedlichen Verhaltensweisen prägen sich beispielsweise bei Wölfen und Füchsen bereits zwischen der vierten und fünften Lebenswoche aus. Erik Zimen beobachtete bei Welpen, dass Füchse bei der Fütterung die Futterbrocken zunächst auflesen, in der Umgebung vergraben und erst dann mit dem Verzehr beginnen; junge Wölfe verschlingen dagegen so viel Nahrung wie möglich und beginnen erst danach, Futterreste zu vergraben.[3]
Als generell ähnliche Verhaltensmuster bei allen Caniden beschreibt Michael W. Fox die Einleitung sozialer Begegnungen durch gegenseitige Untersuchung von Genital- und Analzone sowie teilweise auch von Ohren, Maul und Analdrüse. Das Beriechen der Schwanzdrüsen-Region wurde vor allem bei Rot-, Polar- und Graufüchsen beobachtet, seltener jedoch bei Präriewölfen und praktisch überhaupt nicht beim Haushund, da bei diesem die Schwanzdrüse nur selten vorhanden ist.[4]
Teilweise werden Verhaltensmuster auch zwischenartlich erkannt. Fox beschreibt beispielsweise eine erfolgreiche Spielaufforderung an einen Chihuahua durch einen Präriewolf, gegenseitige Unterwürfigkeit zwischen jungen Kojoten und Wölfen sowie Spielsequenzen zwischen einem erwachsenen Wolf und einem Rotfuchs.[5]
Nach Matthew, Colbert und anderen[6] lassen sich die Canidae auf Miacis zurückführen, ein „kleines, schleichkatzenähnliches fleischfressendes Säugetier“, das zwischen Eozän und Oligozän (vor ca. 40 Mio. Jahren) lebte. Aus Miacis entstanden in Nordamerika zwei Grundformen, Daphaenus (auch: Daphoenus) und Cynodictis (auch: Hesperocyon). Aus ersteren entwickelten sich die Bären (Ursidae), aus letzteren die „Urahnen“ der heutigen Hunde.
Aus dem Hesperocyon bzw. Cynodictis spalteten sich Temnocyon, ein Vorfahr der afrikanischen Hyänenhunde sowie der asiatischen Rothunde, und Cynodesmus ab; dieser ist wiederum ein Vorfahr von Tomarctus, welcher als direkter Urahn von Wolf (Canis lupus), Füchsen (Vulpes) und einigen anderen wie Borophagus, Aelurodon und vermutlich auch Otocyon gilt.
Die auf phänotypischen (morphologischen) Unterschieden basierende traditionelle Systematik teilt die rezenten Hunde in zwei Tribus, die der Echten Füchse (Vulpini) und die der Echten Hunde (Canini). Allerdings gibt es innerhalb der Echten Hunde auch viele Arten, die fuchsartig aussehen.
Moderne Methoden zur Ermittlung der Verwandtschaft und der gegenseitigen evolutionären Beziehungen der Organismen fußen neben objektiveren Methoden der Merkmalsanalyse (vgl. → Kladistik) auch auf dem Vergleich von Genen oder DNA-Sequenzen auf molekularer Ebene. 2005 stellten Lindblad-Toh et al. (2005) eine Verwandtschaftshypothese der Caniden vor, die mit den Methoden der Kladistik auf Grundlage solcher molekulargenetischer Daten erstellt wurde.[7] Dabei wurden ca. 15 Kilobasen an Exon- und Intron-Sequenzen miteinander verglichen.
Diese Hypothese hatte einige grundlegende Konsequenzen in Bezug auf die klassische Systematik:
Bei einer detaillierten „Supertree“-/„Supermatrix“-Analyse der Verwandtschaftsbeziehungen aller Raubtiere, in die neben den Kladogrammstrukturen vormaliger Analysen auch rund 45.000 Basenpaare aus der Datenbank GenBank einflossen, erzielen Nyakatura und Bininda-Emonds (2012) für die Caniden etwas andere Ergebnisse. Bei ihnen steht der Afrikanische Wildhund (Lycaon pictus) nicht in der Wolfs-Klade, sondern ist die Schwesterart des südamerikanischen Waldhundes (Speothos venaticus) und beide bilden die Schwestergruppe der gemeinsamen Klade aus Wolfs-Klade und Südamerika-Klade.[10] Demnach gäbe es innerhalb der klassischen Canini drei verschiedene Hauptlinien. In einer separat durchgeführten „Supermatrix“-Analyse, die nur auf den DNA-Daten basierte, wichen die Ergebnisse noch stärker ab, u. a. indem die Gattung Vulpes als paraphyletische Gruppierung an der Basis einer gemeinsamen Klade aus Canis und einigen südamerikanischen Vertretern erscheint.[10] Allerdings sind „Supertree“- und „Supermatrix“-Methode umstritten, da sie auf inkohärenten Datensätzen beruhen.
Man kennt heute neben den 34 noch lebenden Arten der Hunde insgesamt etwa 180 fossile Hundearten. Durch neue Funde steigt diese Zahl immer weiter an. In der Wirbeltierpaläontologie wird die Familie Canidae in drei Unterfamilien gegliedert: die Caninae, zu denen alle heutigen (rezenten) Hundearten zählen (demnach, zzgl. fossiler Vertreter, im Inhalt identisch mit der Familie Canidae im rezent-zoologischen Sinn, siehe oben), sowie die ausgestorbenen Unterfamilien Borophaginae und Hesperocyoninae.[11] Die Caninae stellen auch die erdgeschichtlich jüngsten fossilen Hunde, die erst vor rund 10.000 Jahren, am Ende des Pleistozän verschwanden, so etwa die amerikanischen Formen Aenocyon dirus und Protocyon.
Die Klassifikation der Hesperocyoninae folgt Wang (1994),[12] die der Borophaginae Wang et al. (1999)[13] (Mya = Millionen Jahre vor heute).
Die Hunde (Canidae) sind eine Familie innerhalb der Überfamilie der Hundeartigen (Canoidea). Zu dieser Familie gehören verschiedene als „Fuchs“ und „Schakal“ bezeichnete Arten, Kojoten sowie die Wölfe, deren domestizierte Verwandte (die Haushunde) als Namensgeber der Gruppe dienen.
Canidae su porodica unutar natporodice psolikih životinja. U tu porodicu pripadaju lisice, razne vrste poznate pod imenom "šakali", kojoti, vukovi, ali i domaći psi. Danas su rasprostranjeni na svim kontinentima, ali ih prvobitno nije bilo u Australiji, na Novom Zelandu, Novoj Gvineji, Madagaskaru i Antarktiku. Međutim, danas su gotovo svuda udomaćeni, i to uz pomoć čovjeka.
Psi su se razvili u oligocenu na području Sjeverne Amerike od životinje koja je bila veličine lisice a i podsjećala je na nju, samo što je još mogla uvlačiti pandže.
Građom tijela psi se na prvi pogled ne razlikuju bitno od mačaka. Svi psi su manji rastom od velikih mačaka. Tijelo im je vitko, a glava malena, izbočena njuška je tupa. Trup im je udubljen u slabinama, a noge visoke s malim šapama. Na prednjim nogama imaju pet, a na stražnjim četiri prsta. Snažne pandže ne mogu uvući u šape, pa su tupe. Rep im nije dugačak, a često je obrastao čupavom dlakom.
Imaju krupne oči, a uši su im zašiljene i veće nego mačje. Ženke imaju brojne sise na prsima i trbuhu. Plodniji su od mačaka, i najčešće imaju četiri pa do devet mladunaca, iako su poznati i izuzetni slučajevi od 18 pa i 23 mladunca u jednom okotu.
Porodica pasa se satoji od 35 danas živućih vrsta podijeljenih u 11 rodova. Domaći pas i dingo se, prema trenutnom naučnom konsenzusu, ne smatraju odvojenim vrstama, već podvrstama vuka Canis lupus. Lindblad-Toh i sur. (2005)[1] svrstavaju porodicu pasa u 4 grane: vrste nalik vukovima, vrste nalik lisicama, južnoameričke vrste te siva i ostrvska siva lisica (rod Urocyon). Prve tri grupe su monofiletskog podrijekla, a siva i ostrvska siva lisica, koje se nalaze bazalno u stablu, nemaju potpuno razriješen položaj u filogeniji.
La familha dels Canids compren de mamifèrs carnassièrs de las molaras nombrosas, de las arpas non retractilas coma los lops, los cans, los chacals o los rainals.
Aquesta classificacion foguèt creada per Johann Fischer von Waldheim (1771-1853) en 1817.
D'autors nombroses suprimisson lo genre Alopex, contenent unicament rainal artic o isatis, Alopex lagopus (Linnaeus, 1758), e classan aquesta espècia demest los Vulpes.
Eucariòtas> Metazoaris> Cordats> Craniats> vertebrats> Euteleostòms> Mamifèrs> Euteriats> Carnivora> Fissipedia> Canidae
Do Canidae sunt ne Familie fon do Roowdierte.
Ätter Walkers Mammals of the World bestoant ju Familie Canidae uut 16 rezente Sleeke un 36 Oarde, wierbie hier die Huund as oaine Oard ienoardend wäd, die normoal as Unneroard fon dän Wulf blouked wäd.
Groaf wäd ju Familie in twäin Triben iendeeld
Ang Canidae (bigkas: /ka-ni-dey/)[2] ay isang pamilya ng mga karniboro at omniborong mga mamalyang kinabibilangan ng mga lobo, mga soro, mga tsakal, mga koyote, at ng domestikadong mga aso; tinatawag na kanido ang kasapi sa pamilyang ito. Nahahati ang pamilyang Canidae sa mga hayop na "wangis-lobo" at mga "wangis-aso" ng tribong Canini at ng mga "soro" ng tribong Vulpini. Mas sinauna ang dalawang uri ng basal o pambaseng Caninae kaya't hindi ugma sa anumang mga tribo.
This list is generated from data in Wikidata and is periodically updated by Listeriabot.
Edits made within the list area will be removed on the next update!
Ang lathalaing ito na tungkol sa Mamalya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.
Canidae iku kabèh anggota kulawarga sato kéwan sing mèmper karo asu. Sato kéwan sing mèmper karo sregala lang isih bisa kaanggep kulawarga iku jakal, dingo, rubah lan ajag.
Canidae pisan-pisanané muncul kira-kira 50 yuta taun kapengker nalika jaman Eosen. Canidae sing paling ditepungi [wong iku ya omah sing dijinakaké kira-kira antara 10.000 - 8.000 taun kapengker.
She kynney sheeintee feill-eeagh Canidae as eshyn goaill stiagh moddee oaldey, shynnee, coyin chonvayrt, moddee hallooin as moddee hie. T'ad cur canid er oltenyn y chynney shoh. T'eh rheynnit ayns daa chlein, Canini as Vulpini, agh ta daa 'o-ghooie bunneydagh ayn chammah nagh vel bentyn rish ny cloan.
Canidae ye una familia de mamiferos placentarios dentro d'a orden Carnivora y adentro d'esta en a suborden Caniformia. En as luengas romances o suyo nombre scientifico, Canidae, que ye en latín, tiende a adaptar-se como canidos.
Os canidos son animals carnivoros por lo regular, anque i ha especies que pueden minchar fruitos y atros productos vechetals con más u menos freqüencia. A familia tiene tres subfamilias reconoixidas: Caninae, Hesperocyoninae y Borophaginae,[1][2] d'as quals as dos zagueras son taxons fósils.[2] A la suya vegada Caninae se divide en dos tribus: Canini y Vulpini.[1][2] Existe especies de canidos en os cinco continents (sacando l'Antarctida).
Os canidos son una familia de canivoros muit adaptables, d'os quals se'n troba miembros salvaches en os cinco continents y en ecosistemas muit diversos, que van dende disiertos dica selvas, y dende a montanya dica las planas. As suyas midas van dende o fénec, que gosa fer namás 24 centimetros de largo y pesar arredol de 0,6 kilogramos,[3] dica os lobos grisos más grans, que plegan a midir 1,6 metros de largo y a pesar dica 79 kg.[4]
Totz son animals terrestres y siguen un esquema de forma corporal parellano, d'o qual podría meter-se-ne d'eixemplo a o lobo, anque as mesuras d'o mueso, as orellas, as patas y a coda varían a-saber-lo entre especies. A mayoría tienen as patas largas y bien feitas pa encorrer a las presas. As suyas codas son pobladas y a densidat y largura d'a cerra d'o suyo pelache gosa variar con as estacions de l'anyo.
A porción d'o morro ye más important en os cranios d'os canidos que en os d'os felidos. L'arco zigomatico ye amplo, tienen una cresta lambdoide en a parte zaguera d'o cranio, y en bellas especies tamién i ha una cresta sachital en a crencha d'o cranio. As cuencas osias d'os uellos nunca zarran l'arco completo, sino que son ubiertas ta dezaga por a parte parietal.
Una atra caracteristica distinctiva d'os canidos ye a formación d'un nyudo de copula, pa lo qual totz os masclos tienen una estructura dilatable en a base d'o pene que se diz «bulbo glandar» u «bulbo d'o glande», y en bellas especies encaixa con un conchunto de musculos que prevocan lo estretimiento d'a vachina d'a fembra. D'esta forma, o pene queda atrapau adentro d'a vachina a malas que penetra de tot y entre que dura la copula, durando encara un ratet más dimpués dica que as dos estructuras se tornan a relaixar. Esto fa que a parella de canidos quede unida tanimientres y dimpués d'a copula, d'una traza que ye bien reconoixible por qui l'haiga visto. Como eixemplo, en os cans domesticos tot lo proceso puede durar entre vente y trenta minutos.[5]
Muitos canidos son depredadors socials: fan parte de grupos numerosos u tamién grupos familiars. De regular forman parellas monogamas más u menos estables, en as quals es dos miembros colaboran pa cudiar a mainada. En bells casos, os fillos d'una litada se quedan con sus pais mientres son chovens y tamién cooperan pa fer puyar a sus chirmanos de l'anyada siguient.
Os Carnivora evolucionoron probablement a partir de miacidos fa arredol de 55 millons d'anyos, en zaguerías d'o Paleoceno. Bells 5 millons d'anyos dimpués o clado se dividiría en as dos subordens principals: Caniformia y Feliformia. Fa arredol de 40 millons d'anyos ya heba amaneixiu o primer miembro d'a familia d'os canidos, en l'Eoceno.[2]
Se veigan as imáchens de Commons sobre Canidae.
Wikispecies tiene un articlo sobre Canidae.
The Canidae /ˈkanɨdeː/ is the biological faimily o carnivorous an omnivorous mammals that includes domestic dugs, woufs, tods, jackals, coyotes, an mony ither lesser kent extant an extinct dug-like mammals. A member o this family is cried a canid (/ˈkeɪnᵻd/). The Canidae faimily is dividit intae twa tribes: Canini (kin o woufs) an Vulpini (kin o tods). The twa species o the basal Caninae are mair primitive an dae nae fit intae aither tribe.
The Canidae /ˈkanɨdeː/ is the biological faimily o carnivorous an omnivorous mammals that includes domestic dugs, woufs, tods, jackals, coyotes, an mony ither lesser kent extant an extinct dug-like mammals. A member o this family is cried a canid (/ˈkeɪnᵻd/). The Canidae faimily is dividit intae twa tribes: Canini (kin o woufs) an Vulpini (kin o tods). The twa species o the basal Caninae are mair primitive an dae nae fit intae aither tribe.
Ang Canidae (bigkas: /ka-ni-dey/) ay isang pamilya ng mga karniboro at omniborong mga mamalyang kinabibilangan ng mga lobo, mga soro, mga tsakal, mga koyote, at ng domestikadong mga aso; tinatawag na kanido ang kasapi sa pamilyang ito. Nahahati ang pamilyang Canidae sa mga hayop na "wangis-lobo" at mga "wangis-aso" ng tribong Canini at ng mga "soro" ng tribong Vulpini. Mas sinauna ang dalawang uri ng basal o pambaseng Caninae kaya't hindi ugma sa anumang mga tribo.
Canidae su porodica unutar natporodice psolikih životinja. U tu porodicu pripadaju lisice, razne vrste poznate pod imenom "šakali", kojoti, vukovi, ali i domaći psi. Danas su rasprostranjeni na svim kontinentima, ali ih prvobitno nije bilo u Australiji, na Novom Zelandu, Novoj Gvineji, Madagaskaru i Antarktiku. Međutim, danas su gotovo svuda udomaćeni, i to uz pomoć čovjeka.
Psi su se razvili u oligocenu na području Sjeverne Amerike od životinje koja je bila veličine lisice a i podsjećala je na nju, samo što je još mogla uvlačiti pandže.
Do Canidae sunt ne Familie fon do Roowdierte.
La familha dels Canids compren de mamifèrs carnassièrs de las molaras nombrosas, de las arpas non retractilas coma los lops, los cans, los chacals o los rainals.
Aquesta classificacion foguèt creada per Johann Fischer von Waldheim (1771-1853) en 1817.
She kynney sheeintee feill-eeagh Canidae as eshyn goaill stiagh moddee oaldey, shynnee, coyin chonvayrt, moddee hallooin as moddee hie. T'ad cur canid er oltenyn y chynney shoh. T'eh rheynnit ayns daa chlein, Canini as Vulpini, agh ta daa 'o-ghooie bunneydagh ayn chammah nagh vel bentyn rish ny cloan.
Canidae ye una familia de mamiferos placentarios dentro d'a orden Carnivora y adentro d'esta en a suborden Caniformia. En as luengas romances o suyo nombre scientifico, Canidae, que ye en latín, tiende a adaptar-se como canidos.
Os canidos son animals carnivoros por lo regular, anque i ha especies que pueden minchar fruitos y atros productos vechetals con más u menos freqüencia. A familia tiene tres subfamilias reconoixidas: Caninae, Hesperocyoninae y Borophaginae, d'as quals as dos zagueras son taxons fósils. A la suya vegada Caninae se divide en dos tribus: Canini y Vulpini. Existe especies de canidos en os cinco continents (sacando l'Antarctida).
Le canides (Canidae) es un familia de Caniformia.
D'Hënn (Canidae) sinn eng Famill bannent der Iwwerfamill vun den Hondsdéieren. Heizou gehéieren z. B. d'Fiiss, verschidden als "Schakal" bezeechent Aarten, Kojoten, Wëllef an Haushënn. Et gëtt am Ganze 35 Aarten aus der Famill vun den Hënn.
D'Hënn hu bal all laang Kiferen, spatz Oueren an e Schwanz, mä am Kierperbau am Allgemenge gëtt et vill Ënnerscheeder.
D'Canidae hu véier Zéiwen un den hënneschte Patte sou wéi véier (Lycaon) oder fënnef (Canis, Cyon, Icticyon, Otocyon) un de fiischte Patten.
Caniden hunn och gréisstendeels 42 Zänn. Op all Säit sinn jeweils véier Premolaren (fiischt Bakzänn) uewen an ënnen, sou wéi zwéi Molaren (Bakzänn) uewen an dräi Molaren ënnen.
Si sinn op alle Kontinenter vertrueden; ursprénglech hu s'an Australien, Neiséiland, Neuguinea, Madagaskar an an der Antarktis gefeelt, mä och do si se duerch de Mënsch a ville vun deene Regiounen erabruecht ginn.
Hënn sinn am Oligozen vun Nordamerika entstanen. Et waren deemools kleng Déieren, déi de Fiiss geglach hunn, an nach hir Krallen anzéie konnten.
Et gëtt Ënnerscheeder am Sozial- an am Juegdverhalen tëscht deene verschiddenen Aarten.
D'Hënn (Canidae) sinn eng Famill bannent der Iwwerfamill vun den Hondsdéieren. Heizou gehéieren z. B. d'Fiiss, verschidden als "Schakal" bezeechent Aarten, Kojoten, Wëllef an Haushënn. Et gëtt am Ganze 35 Aarten aus der Famill vun den Hënn.
De femielje vanne hóndjechtige (Canidae) ómvatj róndje viefendertig saorte, worónger de vós, de wouf enne jakhals. De hóndjechtige vallen óngere óngerorde vanne Caniformia (döks ouch es "hóndjechtige" aangeduudj). Zoea vief saorte laeven in 't wildj in Europa: de jakhals, de wouf, de vós, de poealvós enne wasbaerhóndj. De litste saort is 'nen exoot.
Hóndjechtige zeen aangepas aan 't jage van proeajderen op aope graasvlakdje middels achtervölging. De meiste leje vanne femielje höbbe lang puuet, vief tieënen ane veurpuuet en veer tieënen ane achterpuuet. De klawwe zeen neet intrèkbaar wie bieje katechtige (Felidae). De stert is lank en bedèk mit haor. Väöl hóndjechtige kónne groeate aafstenj aaflègke.
Menkes höbben 'ne penisknaok. Deze penisknaok wuuertj doren eikel bedèk. Oppe basis vanne penis bevindj zich e zwèllichaam det tiejes de copulatie opzwèltj. Daodoor kónne de dere nao de paring vas kómme te blieve zitte. Meistes kriege hóndjechtige slechs eine wórp de jaor. Bei eljers, veure mennelike exemplare bestaon de saort diverse name wie "reu" of "raekel", vruikes waere döks "tieëf" geneump, zörge meistes veure jónge. De meiste saorte kónne zich good aanpassen aan ómstenjighejen en zeen opportuniste. Ze höbbe de räök good óntwikkeldj.
De femielje vanne hóndjechtige (Canidae) ómvatj róndje viefendertig saorte, worónger de vós, de wouf enne jakhals. De hóndjechtige vallen óngere óngerorde vanne Caniformia (döks ouch es "hóndjechtige" aangeduudj). Zoea vief saorte laeven in 't wildj in Europa: de jakhals, de wouf, de vós, de poealvós enne wasbaerhóndj. De litste saort is 'nen exoot.
Hóndjechtige zeen aangepas aan 't jage van proeajderen op aope graasvlakdje middels achtervölging. De meiste leje vanne femielje höbbe lang puuet, vief tieënen ane veurpuuet en veer tieënen ane achterpuuet. De klawwe zeen neet intrèkbaar wie bieje katechtige (Felidae). De stert is lank en bedèk mit haor. Väöl hóndjechtige kónne groeate aafstenj aaflègke.
Menkes höbben 'ne penisknaok. Deze penisknaok wuuertj doren eikel bedèk. Oppe basis vanne penis bevindj zich e zwèllichaam det tiejes de copulatie opzwèltj. Daodoor kónne de dere nao de paring vas kómme te blieve zitte. Meistes kriege hóndjechtige slechs eine wórp de jaor. Bei eljers, veure mennelike exemplare bestaon de saort diverse name wie "reu" of "raekel", vruikes waere döks "tieëf" geneump, zörge meistes veure jónge. De meiste saorte kónne zich good aanpassen aan ómstenjighejen en zeen opportuniste. Ze höbbe de räök good óntwikkeldj.
De hûneftigen (Latynske namme: Canidae) foarmje in famylje fan 'e klasse fan 'e sûchdieren (Mammalia), it skift fan 'e rôfdieren (Carnivora) en it ûnderskift fan 'e hûndieren (Caniformia). Dizze taksonomyske groep omfettet de hûnen, wolven, foksen, jakhalzen, prêrjewolven en in grut tal oare, minder bekende bistesoarten. De hûneftigen kinne ûnderferdield wurde yn 'e libbene ûnderfamylje fan 'e echte hûneftigen (Caninae) en de útstoarne ûnderfamyljes fan 'e Borophaginae en de Hesperocyoninae. De echte hûneftigen wurde fierder opspjalten yn 'e tûken fan 'e echte hûnen (Canini) en de echte foksen (Vulpini). Datoangeande is de yndieling fan inkele skaaien ûnwis, wêrby't it giet om 'e grutearfoksen (Otocyon) en de waskbearhûnen (Nyctereutes).
De hûneftigen hawwe in lange skiednis, dy't weromgiet oant it Eoseen, sa'n 50 miljoen jier lyn, doe't de rôfdieren (Carnivora) har opspjalten yn 'e hûndieren (Caniformia) en de katdieren (Feliformia). De earste wiere hûneftigen ûntjoegen har ûnder it Oligoseen, sa'n tsien miljoen jier letter. Tsjin dy tiid wie ek de skieding tusken de echte hûneftigen, de Borophaginae en de Hesperocyoninae ta stân kommen. Hûneftigen binne lânseigen op alle wrâlddielen, mei útsûndering fan Antarktika.
Hûneftigen fariëarje yn grutte fan 'e grize wolf, dy't 2 m lang wêze kin, oant de fennek, in Afrikaanske foksesoart, fan mar 24 sm lang. Lichaamlik wurde se karakterisearre troch in lange, foarútstykjende snút, rjochtopsteande earen dy't likernôch boppe-op 'e kop pleatst binne, tosken dy't har ûntjûn hawwe foar it brekken fan bonken en it snijen fan fleis, en in plommige sturt. Mei harren relatyf lange skonken en grutte úthâldingsfermogen binne se treflik oanpast oan 'e jacht op proaidieren op 'e iepen flakten. De measte hûneftigen hawwe fiif teannen oan 'e foarpoaten en fjouwer oan 'e efterpoaten. Harren klauwen kinne, oars as by kateftigen, net ynlutsen wurde. De mantsjes beskikke oer in útskobere penisbonke.
Oer it algemien binne hûneftigen sosjale bisten, dy't gearlibje yn famyljetroepen of yn lytse ridels fan net drekt besibbe eksimplaren. Hja wurkje almeast gear by de jacht, it grutbringen fan 'e jongen en oare aktiviteiten, en kommunisearje ûnderling troch it ôfsetten fan geursynjalen en mei fokalisaasjes. Ien hûneftige, de hûn, eins in ûndersoarte fan 'e grize wolf, is lang lyn al troch de minske domestisearre, en is hjoed de dei ien fan 'e meast holden húsdieren.
De hûneftigen (Latynske namme: Canidae) foarmje in famylje fan 'e klasse fan 'e sûchdieren (Mammalia), it skift fan 'e rôfdieren (Carnivora) en it ûnderskift fan 'e hûndieren (Caniformia). Dizze taksonomyske groep omfettet de hûnen, wolven, foksen, jakhalzen, prêrjewolven en in grut tal oare, minder bekende bistesoarten. De hûneftigen kinne ûnderferdield wurde yn 'e libbene ûnderfamylje fan 'e echte hûneftigen (Caninae) en de útstoarne ûnderfamyljes fan 'e Borophaginae en de Hesperocyoninae. De echte hûneftigen wurde fierder opspjalten yn 'e tûken fan 'e echte hûnen (Canini) en de echte foksen (Vulpini). Datoangeande is de yndieling fan inkele skaaien ûnwis, wêrby't it giet om 'e grutearfoksen (Otocyon) en de waskbearhûnen (Nyctereutes).
Tekst üüb Öömrang A hünjer (Canidae) san en famile faan tetjdiarten an hiar tu a ruuwdiarten.
– Saamlang faan bilen of filmer
Wikispecies hää en artiikel tu: A hünjer (Canidae) san en famile faan tetjdiarten an hiar tu a ruuwdiarten.
Itsimonlar (Canidae) — yirtqich sut emizuvchilar oilasi. Boʻri, chiyaboʻri, tulki, shimol tulkisi. Avstraliyada tarqalgan dingo, Shimoliy Amerikadagi koyot, Afrikadagi fenek, xonaki itlar va hokazo itsimonlarning vakillaridir. Barmoqlariga tayanib yuradi, oddingi oyogʻida beshtadan, orqa oyogʻida toʻrttadan barmoq bor (xonaki itlarning baʼzilarida beshtadan). Tirnogʻi toʻmtoq, ichga tortilmaydi. Dumi baroq, ancha uzun. Junining rangi har xil, oq tulkining rangi yil fasliga karab oʻzgaradi. Tishlari kesuvchi tipda, qoziq tishlari yaxshi rivojlangan. I. Antarktidadan boshqa hamma qitʼalarda tarqalgan, har xil sharoitda yashaydi. Asosan, hayvonlar, baʼzilari oʻlimtiklar bilan oziklanadi. Koʻp I. monogam, yiliga bir marta tugʻadi. Baʼzilari serpusht. Mas, shimoliy tulkilari 18 tagacha tugʻadi. I. yil boʻyi faol (yenotsimon itdan boshqa). I. oilasi 35 turni oʻz ichiga oladi. Oʻzbekistonda 7 turi uchraydi. I.ning koʻp turlari moʻynasi uchun ovlanadi, qora tulki kabi moʻynali I. moʻynachilik fermalarida koʻplab boqiladi. Yenotsimon it Rossiyaning bir qancha viloyatlarida iqlimlashtirilgan. I.ning koʻp turlari quturish kasalligi viruslarini va gijja tuxumlarini tarqatadi.[1]
Itsimonlar (Canidae) — yirtqich sut emizuvchilar oilasi. Boʻri, chiyaboʻri, tulki, shimol tulkisi. Avstraliyada tarqalgan dingo, Shimoliy Amerikadagi koyot, Afrikadagi fenek, xonaki itlar va hokazo itsimonlarning vakillaridir. Barmoqlariga tayanib yuradi, oddingi oyogʻida beshtadan, orqa oyogʻida toʻrttadan barmoq bor (xonaki itlarning baʼzilarida beshtadan). Tirnogʻi toʻmtoq, ichga tortilmaydi. Dumi baroq, ancha uzun. Junining rangi har xil, oq tulkining rangi yil fasliga karab oʻzgaradi. Tishlari kesuvchi tipda, qoziq tishlari yaxshi rivojlangan. I. Antarktidadan boshqa hamma qitʼalarda tarqalgan, har xil sharoitda yashaydi. Asosan, hayvonlar, baʼzilari oʻlimtiklar bilan oziklanadi. Koʻp I. monogam, yiliga bir marta tugʻadi. Baʼzilari serpusht. Mas, shimoliy tulkilari 18 tagacha tugʻadi. I. yil boʻyi faol (yenotsimon itdan boshqa). I. oilasi 35 turni oʻz ichiga oladi. Oʻzbekistonda 7 turi uchraydi. I.ning koʻp turlari moʻynasi uchun ovlanadi, qora tulki kabi moʻynali I. moʻynachilik fermalarida koʻplab boqiladi. Yenotsimon it Rossiyaning bir qancha viloyatlarida iqlimlashtirilgan. I.ning koʻp turlari quturish kasalligi viruslarini va gijja tuxumlarini tarqatadi.
Canidae (nga latinishtja[1], kanis ", qen") eshte nje familje biologjik e karnivorave si qen . Një anëtar i kësaj familje quhet kanid.Ka tre nënfamilie që gjenden brenda familjes kanid, të cilat janë zhdukur si Borofaginae dhe Hesperokioninae , dhe ekzistues Kaninae .Kaninaët janë të njohur si kanintët, i cili përfshin qentë e zbutur , ujqërit ,dhelprat dhe specie të tjera ekzistuese dhe të zhdukura.
Kanidët gjenden në të gjitha kontinentet, përveç Antarktidës , pasi kanë mbërritur në mënyrë të pavarur ose shoqëruar me qëniet njerëzore për periudha të zgjatura kohore. Kanidët ndryshojnë në madhësi nga ujku gri me gjatësi 2 metra (6.6 ft) deri tek feneka me gjatësi 24 centimetër (9,4 in) . Format trupore të kanidëve janë të ngjashme, zakonisht kanë trupa të gjatë, veshë të drejtë, dhëmbë të përshtatur për plasaritje të eshtrave dhe prerjen e mishit, këmbë të gjata dhe bishta të thekur. Ata janë kryesisht kafshë shoqërore, që jetojnë së bashku në njësi familjare ose grupe të vogla dhe sillen në mënyrë bashkëpunuese.Në disa specie kanidësh,vetëm çifti mbizotrues ka të drejtën e çiftëzimit.Kanidët komunikojnë me sinjale aromë dhe vokalizime. Një kanid, qeni shtëpiak, kohë më parë hyri në një partneritet me njerëzit dhe sot mbetet një nga kafshët shtëpiake më të mbajtura gjerësisht.
Në historinë e mishngrënësve, familja Kanidae përfaqësohet nga dy nënfamiljet e zhdukura të përcaktuara si Hesperokioninae dhe Borofaginae, dhe nënfamilja e gjërë Kaninae. Kjo nënfamilje përfshin të gjitha kanidët e gjalla dhe të afërmit e tyre të zhdukur kohët e fundit. Kanidët një grup dentare monofiletik me marrëdhënie me borofaginët e zhdukur, me të dy grupet të paturit e një bicuspid (dy pika) në të ulët karnasial talonid , i cili jep këtë dhëmb një aftësi shtesë në përçapje . Kjo, së bashku me zhvillimin e një coks të veçantë entokonid dhe zgjerimin e talonidit të molarit të parë të ulët, dhe zmadhimi korrespondues i talonit të molarit të sipërm dhe zvogëlimi i parazilit të tij dallojnë këto kanione të vonshme të Cenozoikut dhe janë dallimet thelbësore që identifikojnë kladën e tyre.
Feliformat si-mace dhe kaniformat si-qen shfaqen brenda Karnivoramorfa rreth 45-42 Mya (milion vjet më parë). Kaniformat përfshinin gjininë si dhelpra Leptocyon , speciet e ndryshme të së cilës ekzistonin nga 34 Mya para se të degëzonin 11.9 Mya në Vulpini (dhelprat) dhe Canini (qentë).
Brenda Kanidae, rezultatet e analizave të alozizmit dhe kromozomit kanë sugjeruar më parë disa ndarje filogjenetike :
Taksat e ndryshme monotipike përfshijnë dhelprën veshlakuruq ( Otocyon megalotis ), dhelprën gri ( Urocyon cinereoargenteus ) dhe qenin rakun ( Nyctereutes procyonoides ).
Analizat e ADN- së tregojnë se tre të parat formojnë kadë monofetike . Kanidët si ujku dhe kanidët e Amerikës së Jugut së bashku formojnë fisin Kanini. dhënat molekulare nënkuptojnë një origjinë të Kanidae të Amerikës së Veriut rreth 10 Mya dhe një origjinë afrikane të qenve si-ujk ( Canis , Cuon , dhe Lycaon ), me çakejtë janë më bazat e këtij grupi. Klada e Amerikës së Jugut është rrënjosur nga ujku dhe qeni i shkurre, dhe kanidët me dhelpra nga dhelpra fenek dhe dhelpra e Blanfordit. Dhelpra gri dhe dhelpra ishullore janë bazike për kadastrat e tjera; sidoqoftë, kjo diferencë topologjike nuk mbështetet fuqimisht.
Kanidae sot përfshin një grup të larmishëm prej rreth 34 specieve që variojnë në madhësi nga ujku gri me gjymtyrët e gjata deri tek qeni me këmbë të shkurtra. Kanidet moderne banojnë në pyje, tundra, savananë dhe shkretëtira në të gjitha pjesët tropikale dhe të buta të botës. Marrëdhëniet evolucionare midis specieve janë studiuar në të kaluarën duke përdorur qasje morfologjike , por kohët e fundit, studimet molekulare kanë bërë të mundur hetimin e marrëdhënieve filogjenetikë . Në disa specie, divergjenca gjenetike është shtypur nga niveli i lartë i rrjedhës së gjeneve midis popullsive të ndryshme dhe aty ku speciet janë hibridizuar, ekzistojnë zona të mëdha hibride .
Mishngrënësit evoluan nga miacoidët rreth 55 Mya gjatë Paleocenit të vonë . Rreth 5 milion vjet më vonë, mishngrënësit u ndanë në dy ndarje kryesore: kaniformat (si qen) dhe feliformët (si mace). Nga 40 Mya, kishte lindur anëtari i parë i familjes së qenve . I quajtur Prohesperocyon wilsoni , mbetjet e tij të fosilizuara janë gjetur në atë që është tani pjesa jugperëndimore e Teksasit. Karakteristikat kryesore që e identifikojnë atë si një kanid përfshijnë humbjen e molarit të tretë të sipërm (pjesë e një prirje drejt një kafshimi më të qethjes), dhe strukturën e veshit të mesëm i cili ka një bull të zgjeruar(struktura e uritur e kockave që mbron pjesët delikate të veshit). Prohesperocyon ndoshta kishte gjymtyrë pak më të gjatë se paraardhësit e tij, dhe gjithashtu kishte gishtërinj paralelë dhe të ngushtë të cilët ndryshojnë dukshëm nga rregullimet e spërkatura të shifrave tek arinjtë .
Familja e kanidëve së shpejti u nda në tre nënfamilje, secila prej të cilave ndryshoi gjatë Eocenës : Hesperokioninae (rreth 39.74-1515 Mya), Borofaginae (rreth 34–2 Mya), dhe Kaninae (rreth 34–0 Mya). Kanina janë e vetmja nënfamilje që mbijetojnë dhe të gjithë kanidët e ditëve të sotme, duke përfshirë ujqërit, dhelprat, kojotat, çakallët dhe qentë shtëpiak, i përkasin asaj. Anëtarët e secilës nënfamilje treguan një rritje të masës trupore me kohën dhe disa shfaqnin dieta të specializuara hiperkarnivore që i bën ata të prirur për ngrënjene e mishit.
Nga Oligoceni , të tre nënfamiljet kanide (Hesperokioninae, Borofaginae dhe Kaninae) ishin shfaqur në të dhënat fosile të Amerikës së Veriut. Dega më e hershme dhe më primitive e Kanidae ishte linja Hesperokioninae, e cila përfshinte Mesokionin e Oligocenit (38–24 Mya). Këto kanid të hershëm kanë evoluar ndoshta për ndjekjen e shpejtë të gjahut në një habitat të kullotave; ata ngjanin me civetët moderne në pamje. Hesperokionines përfundimisht u shuan në Miocen e mesme. Një nga anëtarët e hershëm të Hesperokioninëve, gjinia Hesperocyon ,grupin Arkeocionit dhe Leptocyonit . Këto degë çuan në rrezatimet e borofaginës dhe qenit.
Rreth 9-10 Mya gjatë Miocenit vonë , Canis , Urocyon , dhe Vulpes u zgjeruan nga Amerika e Veriut jugperëndimore . Suksesi i këtyre kaninëve ishte e lidhur me zhvillimin e ulëta e karnasialëve.Rreth 8 Mya, ura tokës e Beringianit lejuan anëtarët e gjinis Eucyon një mjet për të hyrë në Azi dhe ata vazhduan për të kolonizuar Europën.
Gjatë Pliocenit , rreth 4-5 Mya, Canis lepofagu u shfaq në Amerikën e Veriut.Ai ishte i vogël dhe me formën e kojotës. Të tjerët ishin nga karakteristikat e ujkut. C. latrans (kojota) është teorizuar se kanë zbritur nga C. lepofag .
Formimi i Isthmusit të Panamasë , rreth 3 Mya, u bashkua me Amerikën e Jugut në Amerikën e Veriut, duke lejuar kanidët të pushtonin Amerikën e Jugut , ku ata u diversifikuan. Sidoqoftë, paraardhësi më i fundit i zakonshëm i kanidëve të Amerikës së Jugut jetoi në Amerikën e Veriut rreth 4 Mya dhe ka të ngjarë më se kaloi nëpër urën e re toksore Një nga linja rezulton përbëhej nga dhelpra gri ( Urocyon cinereoargentus ) dhe tani i zhdukur ujku i tmerrshëm ( Canis dirus ). Linja tjetër përbëhej nga të ashtuquajturat specie endemike të Amerikës së Jugut; ujkun me krif ( Chrysocyon brachyurus ), qenin me qime të shkurtëra (Atelocynus microtis ), qenin e shkurreve ( Speothos venaticus ), dhelprën gaforrengrënëse ( Cerdocyon hezar ), dhe dhelpra të Amerikës së Jugut ( Lycalopex spp.). Monofonia e këtij grupi është vendosur me mjete molekulare.
Gjatë Pleistocenit , u shfaq linja e ujkut në Amerikën e Veriut, me Canis edwardii , qartë të identifikueshëm si ujk, dhe u shfaq Canis rufus , ndoshta një pasardhës i drejtpërdrejtë i C. edwardii . Rreth 0.8 Mya, Canis ambrusteri u shfaq në Amerikën e Veriut. Një ujk i madh, u gjet në të gjithë Amerikën Veriore dhe Qendrore dhe përfundimisht u ekzaminua nga pasardhësi i tij, ujku i tmerrshëm, i cili më pas u përhap në Amerikën e Jugut gjatë Pleistocenit të Vonë.
Nga 0.3 Mya, një numër i llojeve të ujkut gri ( C. lupus ) ishin zhvilluar dhe ishin përhapur në të gjithë Europën dhe Azinë veriore. Ujku gri kolonizoi Amerikën e Veriut gjatë epokës së vonë të Rancholabrean përtej urës toksore të Beringit, me të paktën tre pushtime të ndara, me secilën të përbërë nga një ose më shumë uqërish gri të ndryshme evaziane. Studimet e ADN-s molekulare kanë treguar se ekzistojnë të paktën katër linja të qëndrueshme të C. lupus . Ujku i tmerrshëm ndau habitatin e tij me ujkun gri, por u zhduk në një ngjarje të madhe zhdukjeje që ndodhi rreth 11.500 vjet më parë. Mund të ketë qenë më shumë gërryes se gjahtar; molarët e saj duket se janë përshtatur për thyrjen e eshtrave dhe mund të ketë zhdukur si rezultat i zhdukjes së kafshëve barishtore të mëdha, në kufomat e të cilave mbështetej.
Në vitin 2015, një studim i sekuencave të gjenomit mitokondrial dhe sekuencave bërthamore të tërë gjenomit të kanidëve Afrikane dhe Euroaziatik tregoi se kanidët e gjalla si ujk kanë kolonizuar Afrikën nga Eurasia të paktën pesë herë në të gjithë Pliocenin dhe Pleistocenin, që është në përputhje me provat fosile që sugjerojnë se shumica e diversitetit të faunës kanide afrikane rezultuan nga imigrimi i paraardhësve evrazianë, që ka të ngjarë të përkojnë me lëkundjet klimatike Plio-Pleistocene midis kushteve të thata dhe të lagështa. Kur krahasojmë çakallët e artë të Afrikës dhe Euroazisë, studimi arriti në përfundimin se ekzemplarët afrikanë përfaqësonin një prejardhje monoflektike të veçantë që duhet të njihet si një specie më vete, Canis anthus ( ujku i artë afrikan). Sipas një filogjenie të rrjedhur nga sekuencat bërthamore, çakalli i artë euroaziatik ( Canis aureus ) u largua nga linja e ujkut / kojotës 1.9 Mya, por ujku i artë afrikan u nda 1.3 Mya. Sekuencat e gjenomit mitokondrial treguan se ujku etiopian të jetë larguar nga linja e ujkut / kojotës pak përpara këtyrëve.
Kanidët e egër gjenden në çdo kontinent, përveç Antarktidës, dhe banojnë në një gamë të gjerë habitatesh të ndryshme, duke përfshirë shkretëtirat , malet , pyjet dhe kullotat . Ato ndryshojnë në madhësi nga dhelpra fenek, e cila mund të jetë pak 24 cm (9,4 in) në gjatësi dhe peshojnë 0.6 kg (1.3 lb), në ujkun gri , i cili mund të jetë deri në 160 cm (5.2 ft ) e gjatë, dhe mund të peshojë deri në 79 kg (174 lb). Vetëm disa lloje janë arboreale - dhelpra gri, dhelpra e ishullit të lidhur ngushtë dhe qeni rakun zakonisht ngjiten në pemë.
Të gjitha kanidët kanë një formë të ngjashme themelore, siç ilustrohet nga ujku gri, megjithëse gjatësia relative e fytyrave, gjymtyrëve, veshëve dhe bishtit ndryshojnë ndjeshëm midis specieve. Me përjashtimet e qenit të shkurret, qenit rakun dhe disa racave shtëpiake të Canus lupus , kaniët kanë këmbë relativisht të gjata dhe trupa të lirshëm, të përshtatur për të ndjekur pre. Bishtat janë me qime dhe gjatësia dhe cilësia e bishtave ndryshojnë me stinën. Pjesa e fytyrave e kafkës është shumë më e zgjatur se ajo e familjes së maceve.Harqet zygomatike janë të gjerë, ka një tërthor lambdoidal kreshtë në pjesën e pasme të kafkë. Orbitalet kockore rreth syrit nuk formojnë asnjëherë një unazë të plotë dhe demet dëgjimore janë të lëmuara dhe të rrumbullakosura. Femrat kanë tre deri në shtatë palë gji .
Të gjithë kanidët janë shifra digjitale , do të thotë se ecin me gishtat e këmbëve. Maja e hundës është gjithmonë lakuriq, siç janë padët cushioned në thembra të këmbëve. Këto të fundit përbëhen nga një pjesë e vetme pas majës së secilës këmba dhe një jastëk qendror pak a shumë më pak nën rrënjët e shifrave. Flokët rriten midis padëve dhe tek dhelprin Arktik, thembra e këmbës është e dendur e mbuluar me flokë në disa periudha të vitit. Me përjashtim të qenit të egër afrikan me katër shputa ( Lycaon pictus ), pesë gishtërinjë janë këmbëpërballë, por polleksi (gishti i madh) është zvogëluar dhe nuk arrin tokën. Në këmbët e pasme janë katër gishtërinjtë, por në disa qen shtëpiak, një gisht i pestë vestigial, i njohur si klasa e vesës, ndonjëherë është e pranishme, por nuk ka lidhje anatomike me pjesën tjetër të këmbës. Thonjtë pak të lakuar nuk janë tërheqës dhe pak a shumë të butë.
Penisi tek kanidët meshkuj është mbështetur nga një kockë quajtur bakulum . Ai gjithashtu përmban një strukturë në bazën e quajtur bulbus glandis , e cila ndihmon për të krijuar një kravatë copuluese gjatë çiftëzimit, duke i mbyllur kafshët së bashku për deri në një orë. Kanidët e rinj lindin të verbër, me sytë e tyre duke hapur disa javë pas lindjes. Të gjithë kanidët e gjallë (Kaninae) kanë një ligamentit analoge në ligamentet e zverkut përdoret për të mbajtur qëndrimin e kokës dhe qafës me pak ushtrime aktive të muskujve; ky ligament u lejon atyre të kursejnë energji ndërsa bëjnë distanca të gjata pas shtigjeve aromatike me hundën e tyre në tokë. Sidoqoftë, bazuar në detajet skeletore të qafës, të paktën disa nga Borofaginae (siç është Aelurodon ) besohet se i kanë munguar ky ligament.
Stomatologjia ka të bëjë me rregullimin e dhëmbëve në gojë, me shërimin e dhëmbëve për dhëmbët e nofullës së sipërme duke përdorur shkronjat e rastit të sipërm I për të treguar incizuesit , C për kanunët , P për premolarët , dhe M për molarët , dhe çështjen e ulët shkronjat i, c, p dhe m për të treguar dhëmbët e mandibuluar . Dhëmbët numërohen duke përdorur njërën anë të gojës dhe nga pjesa e përparme e gojës në pjesën e prapme. Në mishngrënës , premolari i sipërm P4 dhe molari i poshtëm m1 formojnë mishrat që përdoren së bashku në një veprim të ngjashëm me gërshërë për të qethur muskulin dhe tendin e pre.
Kanidët përdorin premolarët e tyre për prerje dhe dërrmim, përveç për premolën e katërt të lartë premolar P4 (karnasionin e sipërm) që përdoret vetëm për prerje. Ata i përdorin molarët e tyre për bluarje, përveç molarit të parë të poshtëm m1 (karnasi i poshtëm) që ka evoluar si për prerje ashtu edhe për bluarje, në varësi të përshtatjes dietike të kandëve. Tek karnasinët e poshtme, trigonidi përdoret për feta dhe talonidi përdoret për bluarje. Raporti midis trigonidit dhe talonidit tregon zakonet diete të një mishngrënësi, me një trigonid më të madhe që tregon një hiperkarnivor dhe një talonid të madhe që tregon një shumë i dhënë pas gjithëçkaje dietë. Për shkak të ndryshueshmërisë së tij të ulët, gjatësia e karnasalit të poshtëm përdoret për të siguruar një vlerësim të madhësisë së trupit të një mishngrënësi.
Një studim i forcës së kafshimit të vlerësuar se dhëmbët e qenit janë kampion të mëdhenj grabitqarish gjitarësh të gjallë dhe fosile, kur rregulloheshin për masën e tyre trupore, zbuloi se për gjitarët placental forca e kafshimit tek qenët ishte më e madhja të ujkut të zhdukur (163) , të ndjekura në mesin e kanidëve moderne nga katër hiperkarnivorët që shpesh prenë kafshë më të mëdha se veten: qenin e egër afrikan (142), ujkun gri (136), dholet (112) dhe dingon (108). Forca e kafshimit në karnasalet tregoi një prirje të ngjashme me qenët. Madhësia më e madhe e një grabitqari ndikohet fuqimisht nga kufijtë e saj biomekanikë.
Shumica e kanidëve kanë 42 dhëmbë , me një formulë dentare të: Qeni i shkurreve ka vetëm një molar të sipërm me dy poshtë, dholja ka dy sipër dhe dy më poshtë dhe dhelpra veshlakuriq ka tre ose katër molarë të sipërm dhe katër të poshtme. Dhëmbët molarë janë të fortë në shumicën e specieve, duke lejuar kafshët të plasin kockat e hapura për të arritur në palcë . Formulat e qumeshtor, ose dhëmbët e fëmijë, në kanidë janë 3.1.33.1.3 , molarët mungojnë plotësisht.
Pothuajse të gjitha kanidt janë kafshë shoqërore dhe jetojnë së bashku në grupe. Në përgjithësi, ato janë territorjale ose kanë një hapësirë shtëpie dhe flenë në hapësirë të hapur, duke përdorur strofullat vetëm për mbarështim dhe ndonjëherë në mot të keq. Në shumicën e dhelprave dhe në shumicën prej qenve të vërtetë, një palë mashkulli dhe femra punojnë së bashku për të gjuajtur dhe për të rritur të rinjtë e tyre. Ujku gri dhe disa prej kanidëve të tjerë më të mëdhenj jetojnë në grupe më të mëdha të quajtura pako . Qentë e egër afrikanë kanë pako që mund të përbëhen nga 20 deri në 40 kafshë dhe pako me më pak se rreth shtatë individë mund të jenë të paaftë për riprodhim të suksesshëm. Gjuetia në pako ka avantazhin që kafshët më të mëdha pre që mund të vrasin. Disa specie formojnë pako ose jetojnë në grupe të vogla familjare në varësi të rrethanave, përfshirë llojin e ushqimit në dispozicion. Në shumicën e specieve, disa individë jetojnë vetë. Brenda një pakete kanidësh, ekziston një sistem mbizotërimi, në mënyrë që kafshët më e fortë, me përvojë të çojnë paketën. Në shumicën e rasteve, mashkulli dhe femra mbizotëruese janë anëtarët e vetëm të paketave për tu rritur.
Kanidët komunikojnë me njëri-tjetrin me sinjale arome , nga të dhëna vizuale dhe gjeste, dhe nga vokalizime të tilla si lehja, dhe ulërima. Në shumicën e rasteve, grupet kanë një territor shtëpiak nga i cili dëbojnë specifikat e tjera . Territori shënohet duke lënë shenja aromash të urinës , të cilat paralajmërojnë shkelje të individëve. Sjellja sociale ndërmjetësohet gjithashtu nga sekrecione nga gjëndrat në sipërfaqen e sipërme të bishtit afër rrënjës së saj dhe nga gjëndrat anale .
Kanidët si grup shfaqin disa tipare riprodhuese që janë të rralla tek gjitarët si një e tërë. Ato janë tipike monogame , sigurojnë kujdesin atëror për pasardhësit e tyre, kanë cikle riprodhuese me faza të gjata proestrale dhe dioestrale dhe kanë një kravatë copuluese gjatë çiftëzimit. Ata gjithashtu mbajnë pasardhësit e të rriturve në grupin shoqëror, duke shtypur aftësinë e këtyre për të rritur ndërsa përdorin kujdesin alloparental që ata mund të ofrojnë për të ndihmuar në rritjen e gjeneratës tjetër të pasardhësve.
Gjatë periudhës proestrale, nivelet e rritura të oestradiolit e bëjnë femrën tërheqëse për mashkullin. Ekziston një rritje e progesteronit gjatë fazës së vezorit dhe femra tani është receptive. Pas kësaj, niveli i oestradiol luhatet dhe ekziston një fazë e gjatë dioestrous gjatë së cilës femra është shtatzënë. Pseudo-shtatzënia ndodh shpesh tek kanidët që kanë ovuluar, por nuk kanë arritur të ngjizen. Një periudhë e anoestrusit vijon shtatëzëninë ose pseudo-shtatzëninë, duke patur vetëm një periudhë vestrale gjatë çdo sezoni të mbarështimit. Kanidët e vegjël dhe të mesme kryesisht kanë një periudhë gestacioni nga 50 deri në 60 ditë, ndërsa speciet më të mëdha mesatarisht 60 deri në 65 ditë. Koha e vitit në të cilën ndodh sezoni i mbarështimit lidhet me gjatësinë e ditës, siç është demonstruar në rastin e disa specieve që janë shndërruar nëpër ekuator në hemisferën tjetër dhe pëson një zhvendosje të fazës gjashtëmujore. Qentë shtëpiak dhe disa kanid të vegjël në robëri mund të vijnë në aestrus më shpesh, ndoshta për shkak se stimuli i fotoperiodit prishet në kushte të ndriçimit artificial.
Madhësia e një pjellore ndryshon, me një nga 16 ose më shumë qenush që lindin. Të rinjtë kanë lindur të vegjël, të verbër dhe të pafuqishëm dhe kërkojnë një periudhë të gjatë kujdesi prindëror. Ato mbahen në një banesë, më shpesh të gërmuara në tokë, për ngrohtësi dhe mbrojtje. Kur të rinjtë fillojnë të hanë ushqim të ngurtë, të dy prindërit, dhe shpesh anëtarët e tjerë të paketave, sjellin ushqim për ta nga gjuetia. Kjo më shpesh vjell nga stomaku i të rriturve. Kur ndodh një përfshirje e tillë e paketave në ushqimin e pjellës, shkalla e suksesit të mbarështimit është më e lartë se sa rasti kur femrat ndahen nga grupi dhe mbrapa qenve të tyre në izolim. Kanidëve të rinj mund të duhen një vit për t’u pjekur dhe për të mësuar aftësitë e nevojshme për të mbijetuar. Në disa specie, siç është qeni i egër afrikan, pasardhësit meshkuj zakonisht mbeten në paketën e lindjes, ndërsa femrat shpërndahen si grup dhe bashkohen me një grup tjetër të vogël të gjinisë së kundërt për të formuar një paketë të re.
Një kanid, qeni shtëpiak , hyri në një partneritet me njerëzit shumë kohë më parë. Qeni ishte specia e parë e zbutur. Procesi arkeologjik tregon se qeni i parë i padiskutueshëm mbetet i varrosur pranë njerëzve 14.700 vjet më parë, me mbetje të diskutueshme që ndodhin 36,000 vjet më parë. Këto data nënkuptojnë se qentë më të hershëm u ngritën në kohën e gjahtarëve-grumbulluesve njerëzorë dhe jo të bujqve .
Fakti që ujqërit janë kafshë grupi me struktura sociale bashkëpunuese mund të ketë qenë arsyeja që marrëdhënia u zhvillua. Njerëzit përfituan nga besnikëria, bashkëpunimi, puna ekipore, gatishmëria dhe aftësitë përcjellëse të kanidëve, ndërsa ujku mund të ketë përfituar nga përdorimi i armëve për të trajtuar prenë më të madhe dhe ndarjen e ushqimit. Njerëzit dhe qentë mund të kenë evoluar së bashku.
Ndër kanidët, vetëm ujku gri ka qenë i njohur gjerësisht si gjuetar i njerëzve. Megjithatë, janë botuar të paktën dy rekorde të kojotave që vranë njerëz, dhe të paktën dy raporte të tjera të çakejve të artë që vrisnin fëmijë. Qeniet njerëzore kanë bllokuar dhe gjuajtur disa lloje kanadeze për leshin e tyre dhe disa, veçanërisht ujku gri, kojotën dhe dhelprën e kuqe, për sport. Kanidët të tillë si dholja tani janë të rrezikuara në të egër për shkak të persekutimit, humbjes së habitatit, një varfërim të specieve të parëndësishme të preve dhe transmetimit të sëmundjeve nga qentë shtëpiak.
.jpg)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
|url= (Ndihmë!). Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!) Canidae (nga latinishtja, kanis ", qen") eshte nje familje biologjik e karnivorave si qen . Një anëtar i kësaj familje quhet kanid.Ka tre nënfamilie që gjenden brenda familjes kanid, të cilat janë zhdukur si Borofaginae dhe Hesperokioninae , dhe ekzistues Kaninae .Kaninaët janë të njohur si kanintët, i cili përfshin qentë e zbutur , ujqërit ,dhelprat dhe specie të tjera ekzistuese dhe të zhdukura.
Kanidët gjenden në të gjitha kontinentet, përveç Antarktidës , pasi kanë mbërritur në mënyrë të pavarur ose shoqëruar me qëniet njerëzore për periudha të zgjatura kohore. Kanidët ndryshojnë në madhësi nga ujku gri me gjatësi 2 metra (6.6 ft) deri tek feneka me gjatësi 24 centimetër (9,4 in) . Format trupore të kanidëve janë të ngjashme, zakonisht kanë trupa të gjatë, veshë të drejtë, dhëmbë të përshtatur për plasaritje të eshtrave dhe prerjen e mishit, këmbë të gjata dhe bishta të thekur. Ata janë kryesisht kafshë shoqërore, që jetojnë së bashku në njësi familjare ose grupe të vogla dhe sillen në mënyrë bashkëpunuese.Në disa specie kanidësh,vetëm çifti mbizotrues ka të drejtën e çiftëzimit.Kanidët komunikojnë me sinjale aromë dhe vokalizime. Një kanid, qeni shtëpiak, kohë më parë hyri në një partneritet me njerëzit dhe sot mbetet një nga kafshët shtëpiake më të mbajtura gjerësisht.
Káu-kho (Canidae), Hàn-bûn it-poaⁿ kóng khián-kho (犬科), sī chia̍h-bah-ba̍k tōng-bu̍t ê chi̍t hūn. Phó-thong ê káu, koh-ū lông, hô͘-lî téng-téng tio̍h sio̍k chit kho.
Famîleya kûçikan yan famîleya segan (Canidae), famîleyeke mezin ji guhandarên goştxwer e wek kûçik, gur, keftar, rûvî û gelek cureyên din ku li hemû parzemînên Cîhanê dijîn.
Cinsê Canis: Gur, kayotî, wawikê zêrîn û gurê Etiyopî
Cinsê Lycalopex: Culpeo, pampas fox, chilla and Darwin's fox
Cinsê Vulpes: Rûviyê sor, Rüppell's fox, corsac fox, Bengal fox, Arctic fox, Blanford's fox]], Cape fox û fennec fox
Famîleya kûçikan yan famîleya segan (Canidae), famîleyeke mezin ji guhandarên goştxwer e wek kûçik, gur, keftar, rûvî û gelek cureyên din ku li hemû parzemînên Cîhanê dijîn.
Psy (Canidae) su swójźba znutśika nadswójźby (Canoidea).
Psy (Canidae) su swójźba znutśika nadswójźby (Canoidea).
Taydiyyin (Assaɣ ussnan: Canidae) d tawacult n iɣersiwen imseksumen irammaten dgi ttekkan iṭan d iɣas d wuccanen d iburaɣ d ikuyuten, Talmest-a teẓẓun (tefṛeq) ɣef snat n tɣerfin (TIƔAS «Canini» yakk d TIBURAƔ «Vulpini»)
Tawacult-a tettuglem-d i tikkelt tamezwarut deg useggas n 1817 sɣur umgama Alman Johann Fischer von Waldheim
Umuɣ n tewsitin
S unect (Ɛla ḥsab) n ITIS (deg wass n 10 yennayer 2014), Mammal Species of the World (alqem 3, 2005) (10 yennayer 2014) d NCBI (10 yennayer 2014):
Taseklut n tsartut
Taydiyyin d iɣersiwen imesfednen yettidiren deg twennaṭin yemgaraden, Teɣzi n telmas-is gar n 24 cm ar 80 cm
Taydiyyin (Assaɣ ussnan: Canidae) d tawacult n iɣersiwen imseksumen irammaten dgi ttekkan iṭan d iɣas d wuccanen d iburaɣ d ikuyuten, Talmest-a teẓẓun (tefṛeq) ɣef snat n tɣerfin (TIƔAS «Canini» yakk d TIBURAƔ «Vulpini»)
Les tchinidîs, c' est les biesses ås tetes del famile do tchén.
Po des linwincieusès racsegnes sol mot "tchinidî", alez s' vey e splitchant motî.
Les tchinidîs, c' est les biesses ås tetes del famile do tchén.
Οι Κυνίδες (Canidae) είναι οικογένεια σαρκοφάγων θηλαστικών η οποία περιλαμβάνει τον σκύλο, τον λύκο, την αλεπού, το τσακάλι, τα ντίνγκο και πολλά άλλα υπάρχοντα ή εξαφανισμένα κυνόμορφα θηλαστικά. Τόσο τα αιλουρόμορφα όσο και τα κυνόμορφα εξελίχθηκαν από τα σαρκοφαγόμορφα 43 εκατομμύρια χρόνια πριν.[1] Τα κυνόμορφα περιλαμβάνουν το γένος Λεπτοκύων του οποίου τα διάφορα είδη διακλαδίστηκαν στις αλεπούδες και τους κυνίδες πριν 12 εκατομμύρια χρόνια.[2]:174–5
Οι Κυνίδες απαντώνται σε όλες τις ηπείρους πλην της Ανταρκτικής, φτάνοντας ανεξάρτητα ή συνοδεύοντας τους ανθρώπους. Οι κυνίδες ποικίλουν σε μέγεθος από τον μήκους 2 μέτρων γκρίζο λύκο μέχρι την μήκους 24 εκατοστών αλεπού Φενέκ. Η μορφή του σώματων των κυνίδων είναι παρόμοια, με μακριά μουσούδα, ανορθομένα αυτιά, δόντια προσαρμοσμένα να σπάνε οστά και να κόβουν τη σάρκα, μακριά πόδια και φουντωτές ουρές. Είναι ως επί τω πλείστον κοινωνικά ζώα, ζώντας σε οικογένειες ή μικρές ομάδες (αγέλες) και συμπεριφέρονται συνεργατικά. Συνήθως, μόνο το κυρίαρχο ζευγάρι αναπαράγεται και τα κουτάβια κρύβονται ετησίως σε υπόγειο λαγούμι. Οι κυνίδες επικοινωνούν με μυρωδιές και φωνήματα. Ένα από τα μέλη της, ο λύκος, ήταν από τα πρώτα ζώα που εξημερώθηκαν και έδωσε τον σκύλο, και σήμερα ο σκύλος είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα κατοικίδια ζώα.
Άγριοι κυνίδες βρίσκονται σε κάθε ήπειρο εκτός από την Ανταρκτική, και κατοικούν σε ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών οικοτόπων, συμπεριλαμβανομένων των ερήμων, των βουνών, των δασών και των λιβαδιών. Ποικίλλουν σε μέγεθος, από την αλεπού Φενέκ η οποία μπορεί να έχει μήκος τουλάχιστον 24 εκ. και να ζυγίζει 0,6 κιλά,[3] μέχρι τον γκρίζο λύκο ο οποίος μπορεί να φτάσει τα 160 εκ. και μπορεί να ζυγίζει μέχρι και 79 κιλά.[4] Μόνο μερικά είδη είναι δενδρόβια - η γκρίζα αλεπού, η στενά συγγενική νησιωτική αλεπού[5] και ο σκύλος ρακούν συνήθως σκαρφαλώνουν σε δέντρα.[6][7][8]
Όλοι οι κυνίδες έχουν μια παρόμοια βασική μορφή, αποτελώντας πρότυπο ο γκρίζος λύκος, αν και το σχετικό μήκος του ρύγχους, των άκρων, των αυτιών και της ουράς ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των ειδών. Με τις εξαιρέσεις του σκύλου των θαμνώνων, του σκύλου ρακούν και κάποιων εγχώριων φυλών του Canis lupus, οι κυνίδες έχουν σχετικά μακριά πόδια και εύκαμπτα σώματα, προσαρμοσμένα για να κυνηγούν τη λεία. Οι ουρές είναι φουντωτές και το μήκος και η ποιότητα του τριχώματος διαφέρει ανάλογα με την εποχή. Το τμήμα του ρύγχους του κρανίου είναι πολύ πιο επιμηκυμένο από αυτό της οικογένειας των γατών. Τα ζυγωματικά τόξα είναι πλατιά, υπάρχει μια εγκάρσια λαμβδοειδής γραμμή στο πίσω μέρος του κρανίου και σε ορισμένα είδη, ένα οβελιαίο λοφίο που εκτείνεται από μπροστά προς τα πίσω. Οι οστέινες κόγχες γύρω από το μάτι δεν σχηματίζουν ποτέ έναν πλήρη δακτύλιο και τα ακουστικά τύμπανα είναι ομαλά και στρογγυλά.[9]
Όλοι οι κυνίδες είναι δακτυλοβάμονες, που σημαίνει ότι περπατούν στα δάχτυλα των ποδιών τους. Η άκρη της μύτης είναι πάντα γυμνή, όπως και τα μαξιλαράκια στο πέλμα των ποδιών. Τα μαξιλαράκια αυτά αποτελούνται από ένα μοναδικό μαξιλαράκι πίσω από την άκρη του κάθε δακτύλου και ένα κεντρικό μαξιλαράκι που έχει περισσότερους ή λιγότερους από τρεις λοβούς κάτω από τις βάσεις των δακτύλων. Τρίχες αναπτύσσονται ανάμεσα από τα μαξιλαράκια, και στην αρκτική αλεπού το πέλμα του ποδιού καλύπτεται πυκνά με τρίχες σε ορισμένες χρονικές περιόδους του έτους. Με εξαίρεση το τετραδάκτυλο αφρικανικό αγριόσκυλο (Lycaon pictus), πέντε δάχτυλα βρίσκονται στα μπροστινά άκρα, αλλά ο αντίχειρας είναι χαμηλωμένος και δεν φτάνει στο έδαφος. Στα οπίσθια πόδια υπάρχουν τέσσερα δάκτυλα, αλλά σε μερικούς κατοικίδιους σκύλους, ένα πέμπτο υποτυπώδες δάκτυλο, μερικές φορές είναι παρών, αλλά δεν έχει ανατομική σύνδεση με το υπόλοιπο πόδι. Τα ελαφρώς καμπυλωτά νύχια δεν είναι συσταλτά και περισσότερο ή λιγότερο αμβλέα.[9]
Το πέος στους αρσενικούς κυνίδες υποστηρίζεται από ένα οστό που ονομάζεται βάκλον. Περιέχει επίσης μια δομή στη βάση που ονομάζεται bulbus glandis, που βοηθά στη δημιουργία κολλήματος κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος, κoλλώντας τα ζώα μαζί μέχρι και για μια ώρα.[10] Οι νεαροί κυνίδες γεννιούνται τυφλοί, με τα μάτια τους να ανοίγουν λίγες εβδομάδες μετά τη γέννηση.[11] Όλοι οι ζωντανοί κυνίδες (Κυνοειδή) έχουν έναν σύνδεσμο ανάλογο με τον αυχενικό σύνδεσμο των οπληφόρων που χρησιμοποιείται για τη διατήρηση της στάσης της κεφαλής και του λαιμού με λίγη ενεργή άσκηση μυών· αυτός ο σύνδεσμος τους επιτρέπει να εξοικονομούν ενέργεια ενώ εκτελούν μεγάλες αποστάσεις ακολουθόντας οσφρητικά χνάρια με τη μύτη τους στο έδαφος. Ωστόσο, με βάση τις σκελετικές λεπτομέρειες του λαιμού, πιστεύεται ότι τουλάχιστον κάποιοι από τους Βοροφαγίνες (όπως ο Αιλουρόδων) δεν είχαν αυτόν τον σύνδεσμο.
Οι κυνίδες ως ομάδα παρουσιάζουν πολλά αναπαραγωγικά χαρακτηριστικά που είναι ασυνήθιστα μεταξύ των θηλαστικών στο σύνολό τους. Είναι τυπικά μονογαμικοί, παρέχουν πατρική φροντίδα στους απογόνους τους, έχουν αναπαραγωγικούς κύκλους με μακρές προοιστρικές και διοιστρικές φάσεις και κολλάνε κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος. Κρατούν επίσης τους ενήλικους απογόνους στην κοινωνική ομάδα, καταστέλλοντας την ικανότητα αυτών να ζευγαρώνουν, ενώ κάνουν χρήση της αλλογονεϊκής φροντίδας που μπορούν να παρέχουν για να βοηθήσουν στην ανατροφή της επόμενης γενεάς απογόνων.[12]
Κατά τη διάρκεια της προοιστρικής περιόδου, αυξημένα επίπεδα οιστραδιόλης καθιστούν το θηλυκό ελκυστικό για το αρσενικό. Υπάρχει αύξηση της προγεστερόνης κατά την οιστρική φάση και το θηλυκό είναι πλέον δεκτικό. Μετά από αυτό, το επίπεδο οιστραδιόλης αυξομειώνεται και υπάρχει μια μακρά διοιστρική φάση κατά την περίοδο την οποία το θηλυκό είναι έγκυος. Η ψευδοεγκυμοσύνη εμφανίζεται συχνά σε κυνίδες που έχουν ωορρηξία αλλά δεν κατάφεραν να μείνουν έγκυοι. Μια περίοδος ανοίστρου έπεται της εγκυμοσύνης ή της ψευδοεγκυμοσύνης, ενώ υπάρχει μόνο μία οιστρική περίοδος κατά τη διάρκεια κάθε εποχής ζευγαρώματος. Οι μικροί και μεσαίοι κυνίδες έχουν ως επί το πλείστον περίοδο κύησης 50 έως 60 ημέρες, ενώ τα μεγαλύτερα είδη κατά μέσο όρο 60 έως 65 ημέρες. Η εποχή του χρόνου κατά την οποία προκύπτει η εποχή του ζευγαρώματος σχετίζεται με τη διάρκεια της ημέρας, όπως έχει αποδειχθεί στην περίπτωση αρκετών ειδών που έχουν μετατοπιστεί σε όλο τον ισημερινό προς το άλλο ημισφαίριο και παρουσιάζει μετατόπιση φάσης έξι μηνών. Οικόσιτοι σκύλοι και ορισμένοι μικροί κυνίδες σε αιχμαλωσία μπορεί να έρχονται σε οίστρο πιο συχνά, πιθανόν επειδή το ερέθισμα της φωτοπεριόδου καταρρέει υπό συνθήκες τεχνητού φωτισμού.[12]
Το μέγεθος ενός νεογνού ποικίλλει, από το ένα έως τα 16 ή περισσότερα κουτάβια που γεννιούνται. Τα νεαρά γεννιούνται μικρά, τυφλά και αδύναμα και απαιτούν μακρά περίοδο γονικής φροντίδας. Φυλάσσονται σε μια φωλιά, συνήθως σκαμμένη στο έδαφος, για ζεστασιά και προστασία.[9] Όταν τα νεαρά αρχίζουν να τρώνε στερεά τροφή, και οι δύο γονείς, και συχνά και άλλα μέλη της αγέλης, φέρνουν πίσω σε αυτά φαγητό από το κυνήγι. Αυτό συχνότερα εξεμείται από το στομάχι του ενήλικου. Όταν συμβαίνει αυτή η συμμετοχή των αγελών στη σίτιση των νεογνών, το ποσοστό επιτυχίας αναπαραγωγής είναι υψηλότερο από ό,τι στην περίπτωση που τα θηλυκά χωρίζονται από την ομάδα και ανατρέφουν τα κουτάβια τους στην απομόνωση.[13] Οι νεαροί κυνίδες μπορεί να χρειαστούν ένα έτος για να ωριμάσουν και να μάθουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να επιβιώσουν.[14] Σε ορισμένα είδη, όπως στο αφρικανικό αγριόσκυλο, οι αρσενικοί απόγονοι συνήθως παραμένουν στην αγέλη που γεννήθηκαν, ενώ τα θηλυκά διασκορπίζονται ως ομάδα και ενώνονται με μια άλλη μικρή ομάδα του αντίθετου φύλου για να σχηματίσουν μια νέα αγέλη.[15]
Όλα τα υφιστάμενα είδη της οικογένειας των Κυνιδών βρίσκονται στην υποοικογένεια των Κυνινών.
Οι Κυνίδες (Canidae) είναι οικογένεια σαρκοφάγων θηλαστικών η οποία περιλαμβάνει τον σκύλο, τον λύκο, την αλεπού, το τσακάλι, τα ντίνγκο και πολλά άλλα υπάρχοντα ή εξαφανισμένα κυνόμορφα θηλαστικά. Τόσο τα αιλουρόμορφα όσο και τα κυνόμορφα εξελίχθηκαν από τα σαρκοφαγόμορφα 43 εκατομμύρια χρόνια πριν. Τα κυνόμορφα περιλαμβάνουν το γένος Λεπτοκύων του οποίου τα διάφορα είδη διακλαδίστηκαν στις αλεπούδες και τους κυνίδες πριν 12 εκατομμύρια χρόνια.:174–5
Οι Κυνίδες απαντώνται σε όλες τις ηπείρους πλην της Ανταρκτικής, φτάνοντας ανεξάρτητα ή συνοδεύοντας τους ανθρώπους. Οι κυνίδες ποικίλουν σε μέγεθος από τον μήκους 2 μέτρων γκρίζο λύκο μέχρι την μήκους 24 εκατοστών αλεπού Φενέκ. Η μορφή του σώματων των κυνίδων είναι παρόμοια, με μακριά μουσούδα, ανορθομένα αυτιά, δόντια προσαρμοσμένα να σπάνε οστά και να κόβουν τη σάρκα, μακριά πόδια και φουντωτές ουρές. Είναι ως επί τω πλείστον κοινωνικά ζώα, ζώντας σε οικογένειες ή μικρές ομάδες (αγέλες) και συμπεριφέρονται συνεργατικά. Συνήθως, μόνο το κυρίαρχο ζευγάρι αναπαράγεται και τα κουτάβια κρύβονται ετησίως σε υπόγειο λαγούμι. Οι κυνίδες επικοινωνούν με μυρωδιές και φωνήματα. Ένα από τα μέλη της, ο λύκος, ήταν από τα πρώτα ζώα που εξημερώθηκαν και έδωσε τον σκύλο, και σήμερα ο σκύλος είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα κατοικίδια ζώα.
Бөрөтүҥүлэр кэргэннэрэ (лат. Canidae, нууч. Семейство Волчьи) Сиэмэх кыыллар аймахтарыгар киирэллэр. Саха сиригэр 3 ууска киирэр 3 көрүҥ баар.
Бөрөтүҥүлэр кэргэннэрэ (лат. Canidae, нууч. Семейство Волчьи) Сиэмэх кыыллар аймахтарыгар киирэллэр. Саха сиригэр 3 ууска киирэр 3 көрүҥ баар.
Кырсалар уустара лат. Alopex (биир көрүҥ - кырса) Бөрөлөр уустара лат. Canis (биир көрүҥ - бөрө) Саһыллар уустара лат. Vulpes (биир көрүҥ - саһыл)Ит сымалдар (лат. Canidae) – жырткычтар түркүмүндөгү сүт эмүүчүлөр тукуму. Дене узундугу 40 смден (майда түлкүлөр) 160 смге (карышкыр) жетип, башы сүйрү, тумшугу кууш, кулагы тик, куйругу узун. Алдыңкы буттары 5, арткысы 4 манжалуу; тырмагы мокок, жүнү жыш. Түсү ар кыл. Антрактидадан башка бардык материкте 14 (же 12) уруусу, 35 түрү таралган.
КМШ өлкөлөрүндө 5 уруусунун 8 түрү, Кыргызстанда карышкыр, түлкү, ак түлкү, кызыл карышкыр, жанат сымал ит, чөө кездешет. Узак убакыт түгөй куруп жашаган моногамдар. Түрдүү ландшафттарды мекендеп, ийин же үңкүрдө жашайт. Ит сымалдар көбүнчө күүгүмдө жана түнкүсүн активдүү. Жылына 1 жолу 3–4, кээде 13–16 алсыз күчүк тууйт. Азыгын аңдып жүрүп кармап жейт, жыт сезүүсү жакшы өөрчүгөн. Ит сымалдардын көбү териси баалуу айбанаттар. Баалуу тери алуу үчүн түлкүнүн айрым түрү капаста багылат. Алар айыл чарбага зыян келтирүүчү кемирүүчүлөрдү кырат; куштарга, пайдалуу сүт эмүүчүлөргө, малга кол салып, зыян келтирет. Ит сымалдар кутурманын козгогучун алып жүрүп, аны таратышы ыктымал. ТКЭСтин кызыл китебине 8 түрү, 2 түрчөсү катталган.
Кашкăр йышшисем– малти урисем 5 чĕрнеллĕ, кайрисем 4 чĕрнеллĕ, вăтам пӳллĕ, яштак кĕлеткеллĕ, вăрăм ураллă чĕрчунсем. Пуçĕ аван аталаннă, хăлха çунаттисем чанк тăраççĕ. Кашкăрсем чĕрĕ какайсăр пуçне, вилесене те çиеççĕ. Ытларах каçхине сунара тухаççĕ.
Пирĕн тăрăхра кашкăр йышши чĕрчунсенчен çаксем ĕрчеççĕ.
Кашкăр йышшисем– малти урисем 5 чĕрнеллĕ, кайрисем 4 чĕрнеллĕ, вăтам пӳллĕ, яштак кĕлеткеллĕ, вăрăм ураллă чĕрчунсем. Пуçĕ аван аталаннă, хăлха çунаттисем чанк тăраççĕ. Кашкăрсем чĕрĕ какайсăр пуçне, вилесене те çиеççĕ. Ытларах каçхине сунара тухаççĕ.
Пирĕн тăрăхра кашкăр йышши чĕрчунсенчен çаксем ĕрчеççĕ.
Кашкăр Тилĕ Енотла йытăКучињата (науч. Canidae) — семејство на кучевидни ѕверови. Во семејството припаѓаат лисиците, разни видови познати под името шакал, којоти, волци, но и домашните кучиња. Денес се распространети на сите континенти, но првично ги немало во Австралија, Нов Зеланд, Нова Гвинеја, Мадагаскар и Антарктик. Меѓутоа, денес тие се речиси насекаде припитомени со помош на човекот.
Кучињата се развиле во олигоценот на подрачјето на Северна Америка од животно кое било со големина на лисица и потсетувало на неа, но сè уште можело да ги вовлекува своите канџи.
Градбата на телото на кучињата на прв поглед не се разликува многу од тоа на мачките. Сите кучиња се со помал раст од оној на големите мачки. Телото им е витко, додека главата е мала, а издадената нуска е затапена. Трупот им е задлабен во пределот на слабините, а нозете се високи со мали шепи. На задните нозе кучињата поседуваат по четири целосно развиени прсти како и четири (кај родот Lycaon), односно пет (кај родовите Canis, Cyon, Icticyon, Otocyon) прсти на предните шепи. Силните канџи не се вовлекуваат во шепата, па затоа се тапи. Опашката не е долга, а често е обрасната со гривести влакна.
Имаат 42 заба, при што секогаш по четири предкатници од двете страни на горната и на долната вилица. Според тоа, забната формула е следна:
3.1.4.2 3.1.4.3Формулата на првите "млечни" заби е: 3 1 3. Кога се млади, членовите на ова семејство немаат катници, додека како возрасни имаат по два на горната и три на долната вилица од секоја страна.[2]
Поседуваат крупни очи, а ушите им се зашилени и поголеми од мачкините. Женките имаат бројни млечни жлезди на градите и стомакот. Поплодни се од мачките и најчесто имаат четири до девет младенчиња, иако се познати и случаи со 18 и 23 младенчиња при едно парење.
Кај кучињата (Canidae), резултатите на алозимските и хромозомските анализи сугерираат повеќе филогенетички поделби:
ДНК анализите покажуваат дека првите три форми формираат монофилетички клади. Волците и јужноамериканските кучиња заедно го формираат племето Canini.[4] Молекуларните податоци укажуваат на североамериканското потекло на Canidae пред околу десет милиони години и африканско потекло на волците (Canis, Cuon и Lycaon), каде шакалите се најосновни во групата. Сивата лисица и исландската лисицата се основа за другите клади; меѓутоа, оваа типолошка разлика не е силно поддржана.[5]
Долниот кладограм се базира на Линдблад-Тох филогенијата (2005),[5] преиначена за да ги вклучи последните откритија за видовите кучиња (Canis)[6] и лисици (Vulpes)[7]
Canis familiaris (Домашно куче)
Canis anthus (Африкански златен волк)
Canis simensis (Етиопски волк)
Cuon alpinus (Азиски див пес)
Lycaon pictus (Африканско диво куче)
Canis mesomelas (Црногрбест шакал)
Speothos venaticus (Грмушарско куче)
Chrysocyon brachyurus (Гривест волк)
Lycalopex vetulus (Бразилска сребрена лисица)
Lycalopex fulvipes (Дарвинска лисица)
Lycalopex griseus (Јужноамериканска сива лисица или Чила)
Lycalopex gymnocercus (Пампас лисица)
Lycalopex culpaeus (Кулпео или Андинска лисица)
Lycalopex sechurae (Сечуранска лисица или Перуанска пустинска лисица)
Cerdocyon thous (Ракојадна лисица)
Atelocynus microtis (Краткоушесто куче)
Otocyon megalotis (Долгоушеста лисица)
Nyctereutes procyonoides (Ракунско куче)
Vulpes zerda (Пустинска лисица)
Vulpes cana (Бланфордова лисица) 
Vulpes rueppellii (Рипелова лисица)
Vulpes corsac (Степска лисица)
Vulpes ferrilata (Тибетанска песочна лисица) 
Vulpes macrotis (Џуџеста лисица)
Vulpes lagopus (Поларна лисица)
Urocyon littoralis (островска лисица)
Urocyon cinereoargenteus (Сива лисица)
Тешко е да се донесе заеднички заклучок за однесувањето на сите видови во ова семејство, бидејќи тие премногу се разликуваат меѓусебе. На пример, сите видови од ова семејство се по дефиниција месојади и затоа сите имаат нагон за лов и убивање, но тој значително се разликува меѓу волците и домашните кучиња.[8]
Разликите во однесувањето кај, на пример, волците и лисиците се изразени уште кај младенчињата во времето меѓу четвртата и петтата недела од староста. Зоологот Ерик Зимен, набљудувајќи ги младенчињата, забележал дека младите лисици парчињата храна најпрво ги земаат и ги закопуваат некаде во околната средина и дури потоа започнуваат да ги јадат; младите волци најпрво јадат колку можат, а дури потоа ги закопуваат остатоците од храната.[9]
Како слично однесување кај сите претставници од семејството на кучињата, Мајкл В. Фокс го опишува воведот во социјална средба меѓу припадниците на ист вид. Средбата започнува со заемно душкање на гениталното и аналното подрачје, но и делумно ушите, нуската и аналните жлезди. Душкањето на подрачјето на опашните жлезди е забележано само кај црвените, арктичките и сивите лисици, поретко кај прериските волци, но никогаш кај домашните кучиња, бидејќи тие многу ретко поседуваат опашни жлезди.[10]
Делумно се забележани и исти начини на однесување и меѓу различни видови; така, Фокс ја опишува успешната покана за игра меѓу чивава и степски волк, со заемно покажување на подреденост меѓу младите којоти и волци, како и мигови од играта на возрасниот волк и возрасни црвени лисици.[11]
Кучињата (науч. Canidae) — семејство на кучевидни ѕверови. Во семејството припаѓаат лисиците, разни видови познати под името шакал, којоти, волци, но и домашните кучиња. Денес се распространети на сите континенти, но првично ги немало во Австралија, Нов Зеланд, Нова Гвинеја, Мадагаскар и Антарктик. Меѓутоа, денес тие се речиси насекаде припитомени со помош на човекот.
Кучињата се развиле во олигоценот на подрачјето на Северна Америка од животно кое било со големина на лисица и потсетувало на неа, но сè уште можело да ги вовлекува своите канџи.
Пий-влак (лат. Canidae ) – Евразийын, Африкын да Америкын Caniformia ӱлылтӱчан гыч изи да кугу янлык йамагат.
Пий-влак (лат. Canidae ) – Евразийын, Африкын да Америкын Caniformia ӱлылтӱчан гыч изи да кугу янлык йамагат.
Пон котыр (лат. Canidae) - лёквиррез чукӧрись пода котыр.
Псовы, (лат.) Canidae — родина ряда драпежникох ((лат.) Carnivora), котры суть в рядѣ положены меджи мачками ((лат.) Felidae) и медвѣдями ((лат.) Ursidae) подля анатомии слухового апарата и копонѣ. Копоню мают продовгасту, пысок доста довгый, могутный, валушный про хапаня и ношѣня.[1]
Псовы мають зо всѣх смыслох найлѣпшый пах, котрый навонок вызначать ся великыма, вогкыма ноздрями, а в том суть найлѣпшы межи ссавцями. Мають тыж барз тонкый слух, а менше быстрый зрок. Ходять на палцях, на передных лабах мають 5, а на задных — 4 персты, з пазурями недряпливыма и невтяжныма (окрем пса гиенового, котрый мать 4 персты на всѣх членах). Хвост мають довгый, погыбливый в корѣню, але неовладаный по довжцѣ. Вшиткы псовы выють, а дакотры брешуть. Бреханя не е резултатом одомашнѣня, понеже и дика лишка бреше.[1]
Псовы живлять ся живыма и мертвыма хребетныма, але и плодами ростлин. Добывають собѣ поживу двома способами. Лишкы, котры суть недружныма звѣрями, выслѣдять свою корысть плазять ся и прикрадують ся, а так нападають. Иншы псовы, наймя вовци, добывають собѣ поживу в сворках: выслѣдять корысть и отворено нападуть зо вшиткых сторон. Так укорыстять и векшого звѣря.[1] Дакотры псовы, напр. шакалы жиють в парах.
Свою територию значать сиклинов. Векшинов на територии ся живить невелика група, складена з главы и его потомкох.
Псовы, (лат.) Canidae — родина ряда драпежникох ((лат.) Carnivora), котры суть в рядѣ положены меджи мачками ((лат.) Felidae) и медвѣдями ((лат.) Ursidae) подля анатомии слухового апарата и копонѣ. Копоню мают продовгасту, пысок доста довгый, могутный, валушный про хапаня и ношѣня.
Пхьарч (лат: Canidae, эрс: Псо́вые, е соба́чьи, е во́лчьи) — аькха тоабах дола дакхадийнатий дезал да.
ДегIа йIоахал 18—22 см долалулш 160 см кхаччалца хул. Дагара ду 14 тайпа а, гаргга 35 видаш а. Даьржа да дерригача материкаш тIа, Антарктида ца лоархIаш
Сабачыя (Canidae) — сямейства сысуноў атрада драпежных. Шырока распаўсюджаныя, якія адбываюцца на ўсіх кантынентах, акрамя Антарктыды. Прадстаўлена ў Аўстраліі дынга, Canis familiaris dingo, падвід, ўведзены чалавекам у дагістарычныя часы.
Даўжыня галавы і цела 357–1600 мм, даўжыня хваста 125–560 мм; маса дарослых 1–80 кг. Vulpes zerda — найменшы від, Canis lupus — самы вялікі. Большасьць відаў раўнамерна каляровы, акрамя Canis adustus, Lycaon.
Сабачыя (Canidae) — сямейства сысуноў атрада драпежных. Шырока распаўсюджаныя, якія адбываюцца на ўсіх кантынентах, акрамя Антарктыды. Прадстаўлена ў Аўстраліі дынга, Canis familiaris dingo, падвід, ўведзены чалавекам у дагістарычныя часы.
Этләр (лат. Canidae) — имезүчеләр классындагы ерткычлар отрядына караган җәнлекләр. Бүре, төлке, янут эте, йорт эте кебек җәнлекләрне берләштерә.
Этсыманнарны өч гаиләгә төркемлиләр: этләр (Simocyoninae), бүреләр (Caninae) һәм Зур колаклы төлкеләр (Otocyoninae).
Барча 14 ыру һәм 35 тирәсе төр исәпләнә. Русиядә этсыманнардан 4 ыругка кергән 8 төр тереклек итә: янутсыман эт, бүре, Азия шакалы, ак төлке, төлке, карсак.
Этләр Антарктидадан башка барлык материкларда да тереклек итәләр. Кайбер төрләренә тиресе өчен аучылык итәләр. Җәнлекчелек фермаларында махсус асрала һәм токымчылык эшләре алып барылган төрләр дә бар.
Гәүдәләре зифа, уртача яки нык сузылган. Башлары озынча. Колаклары туры, очлы, ак төлкенеке — йомры. Озынлыклары 18-22 (фенек) һәм 50 см озынлыктан (төлке) алып 160 см га кадәр. Авырлыгы 60 кг кадәр.
Күрү, ишетү һәм ис сизү сәләтләре яхшы үскән.
Тешләре яхшы үскән. Ерткыч тешләре башка тешләреннән эрерәк, казык тешләре озын, үткен.
Аяк бармакларына басып йөриләр. Алгы очлыкларына бармаклары — 5, арткылары 4 бармаклы. Тырнаклары үтмәс, эчкә батмаган.
Йон капламы кабарынкы, йоннары бик куе, озын. Төсләре төрле, ак, көрәнсу соры, җирәнсу көрән. Ачык җирән тоннар өстенлек итә. Койрыклары озын, йомшак.
Тир бизләре начар үскән. Арт юлы тирәсендә еш кына исле бизләр була, бүлендекләр җәнлекләргә хас ис — «эт исен» көчәйтәләр.
Гадәттә утрак тормыш алып баралар. Кечкенә тукталыш ясыйлар. Ел дәвамында активлар, бер янут эт кенә кышкы йокыга тала.
Күпчелек этләр — моногам. Җ
Буазлык чоры 50-65 көн дәвам итә. Елына 1 тапкыр 2-7 (кайчакта 17— 22‑гә чаклы) бала тудыра. 8-16 ел чамасы яши.
Ел әйләнәсенә, гадәттә тәүлекнең һәркайсы вакытында актив (янут‑эт кыш көне йокыга тала).
Тояклылар, кимерүчеләр, куяннар, кошлар һәм аларның йомыркалары, балыклар, бөҗәкләр, үләксә, өлешчә үсемлек азыгы белән тукланалар.
Урманнарда, далаларда, елга үзәннәрендә тереклек итәләр. Күбесенчә ялгыз йөриләр. Кайберләре өерләре белән яши. Оя эшлиләр. Кайберләре ояларда яши.
Антарктидадан башка бөтен материкларда да киң таралганнар.
Спорт сунар объектлары, төлке — җәнлекчелек һәм аучылык объекты.
Тычкансыман кимерүчеләрне юк итә.
Этләр (лат. Canidae) — имезүчеләр классындагы ерткычлар отрядына караган җәнлекләр. Бүре, төлке, янут эте, йорт эте кебек җәнлекләрне берләштерә.
Этсыманнарны өч гаиләгә төркемлиләр: этләр (Simocyoninae), бүреләр (Caninae) һәм Зур колаклы төлкеләр (Otocyoninae).
Барча 14 ыру һәм 35 тирәсе төр исәпләнә. Русиядә этсыманнардан 4 ыругка кергән 8 төр тереклек итә: янутсыман эт, бүре, Азия шакалы, ак төлке, төлке, карсак.
Этләр Антарктидадан башка барлык материкларда да тереклек итәләр. Кайбер төрләренә тиресе өчен аучылык итәләр. Җәнлекчелек фермаларында махсус асрала һәм токымчылык эшләре алып барылган төрләр дә бар.
Эт һымаҡтар (лат. Canidae) — һөтимәрҙәр класындағы йыртҡыстар отрядына ҡараған йәнлектәр. Бүре, төлкө, янут эте, йорт эте кеүек йәнлектәрҙе берләштерә.
Эт һымаҡтарҙы өс ғәиләгә төркөмләйҙәр: эттәр (Simocyoninae), бүреләр (Caninae) һәм Ҙур ҡолаҡлы төлкөләр(Otocyoninae).
Бөтәһе 14 ырыу һәм 35 тирәһе төр иҫәпләнә. Рәсәйҙә Эт һымаҡтарҙан 4 ырыуға ингән 8 төр тереклек итә: янут эте, бүре, Азия шакалы, аҡ төлкө, төлкө, [[ҡарһаҡ].
Эт һымаҡтар Антарктиданан башҡа барлыҡ материктарҙа ла тереклек итәләр. Ҡайһы бер төрҙәренә тиреһе өсөн һунар итәләр. Йәнлекселек фермаларында махсус аҫырала һәм тоҡомсолоҡ эштәре алып барылған төрҙәр ҙә бар.
Кәүҙәләре һомғол, уртаса йәки ныҡ һуҙылған. Баштары оҙонса моронло.Ҡолаҡтары төҙ, осло, аҡ төлкөнөкө — йомро. Оҙонлоҡтары 18-22 (фенек) һәм 50 см -ҙан (төлкө) алып 160 см-ға ҡәҙәр. Ауырлығы 60 кг тиклем.
Күреү, ишетеү һәм еҫ һиҙеү һәләттәре яҡшы үҫешкән.
Тештәре яҡшы үҫкән. Йыртҡыс тештәре башҡа аҙау тештәренән эрерәк, ҡаҙыҡ тештәре оҙон, үткер.
Аяҡ бармаҡтарына баҫып йөрөйҙәр. Алғы ослоҡтарында бармаҡтары — 5, артҡылары 4 бармаҡлы. Тырнаҡтары тупаҡ, эскә батмаған.
Йөн ҡапламы ҡабарынҡы, йөнө бик ҡуйы, оҙон. Төҫтәре төрлө, аҡ, көрәнһыу һоро, ерәнһыу көрән. Асыҡ ерән тондар өҫтөнлөк итә. Ҡойроҡтары оҙон, йомшаҡ.
Тир биҙҙәре насар үҫкән. Арт юлы тирәһендә йыш ҡына еҫле биҙҙәр була, бүлендектәр йәнлектәргә хас еҫ — «эт эҫен» көсәйтәләр.
Ғәҙәттә ултыраҡ тормош алып баралар. Кескенә туҡтау урыны яһайҙар. Йыл дауамында әүҙемдәр, бары тик янут эт кенә ҡышҡы йоҡоға тала.
Күпселек эттәр — моногам. Енси яҡтан йәшәүенең 1‑се йылына өлгөрәләр.
Быуаҙлыҡ осоро 50—65 көн дауам итә. Йылына 1 тапҡыр 2—7 (ҡайһы саҡта 17— 22‑гә тиклем) бала тыуҙыра. 8—16 йыл самаһы йәшәй.
Йыл әйләнәһенә, ғәҙәттә тәүлектең теләһә ҡайһы ваҡытында әүҙем (янут‑эт ҡыш көнө йоҡоға тала).
Тояҡлылар, кимереүселәр, ҡуяндар, ҡоштар һәм уларҙың йомортҡалары, балыҡтар, бөжәктәр, емтек, өлөшләтә үҫемлек аҙығы менән туҡланалар.
Урмандарҙа, далаларҙа, йылға үҙәндәрендә тереклек итәләр. Күбеһенсә яңғыҙ йөрөйҙәр. Ҡайһы берҙәре өйөрҙәре менән йәшәй. Өң эшләйҙәр. Ҡайһы берҙәре ояларҙа йәшәй.
Эт һымаҡтар күп төрлө ауырыуҙарны тараталар, мәҫәлән ҡотороу ауырыуын.
Антарктиданан башҡа бөтә материктарҙа ла киң таралғандар.
Башҡортостанда 3 ырыуға (төлкөләр, эттәр, янут‑эттәр) ҡараған 5 төрө осрай. Башҡортостандың бөтә биләмәләрендә лә тереклек тереклек итәләр.
Ҡарһаҡ Башҡортостандың Урал аръяғында һәм Башҡортостандың Урал алдының көньяҡ өлөшөндә таралған.
Спорт һунары объекттары, төлкө — йәнлекселек һәм һунар объекты.
Аҡ төлкө — ҡиммәтле тиреле йәнлек. Сысҡан һымаҡ кимереүселәрҙе юҡ итә.
Эт һымаҡтар (лат. Canidae) — һөтимәрҙәр класындағы йыртҡыстар отрядына ҡараған йәнлектәр. Бүре, төлкө, янут эте, йорт эте кеүек йәнлектәрҙе берләштерә.
Эт һымаҡтарҙы өс ғәиләгә төркөмләйҙәр: эттәр (Simocyoninae), бүреләр (Caninae) һәм Ҙур ҡолаҡлы төлкөләр(Otocyoninae).
Бөтәһе 14 ырыу һәм 35 тирәһе төр иҫәпләнә. Рәсәйҙә Эт һымаҡтарҙан 4 ырыуға ингән 8 төр тереклек итә: янут эте, бүре, Азия шакалы, аҡ төлкө, төлкө, [[ҡарһаҡ].
Эт һымаҡтар Антарктиданан башҡа барлыҡ материктарҙа ла тереклек итәләр. Ҡайһы бер төрҙәренә тиреһе өсөн һунар итәләр. Йәнлекселек фермаларында махсус аҫырала һәм тоҡомсолоҡ эштәре алып барылған төрҙәр ҙә бар.
कैनिडाए (Canidae) मांसाहारी गण के जानवरों का एक कुल है जिसमें कुत्ता, भेड़िया, सियार, कायोटी और कई कुत्ते-जैसी जीवित और विलुप्त जातियाँ शामिल हैं। इसकी दो मुख्य शाखाएँ हैं: कैनिनी (Canini, भेड़िये से सम्बंधित) और वलपायनी (Vulpini, सियार से सम्बंधित)। कैनिडाए की दो जातियाँ (चमगादड़-कान सियार और रैकून कुत्ता) ऐसी हैं जो बहुत रूढ़ी मानी जाती हैं और इन दोनों शाखाओं से बाहर हैं।
रैकून कुत्ता
भारतीय जंगली कुत्ता (ढोल)
आर्कटिक सियार
बंगाल सियार
कैनिडाए (Canidae) मांसाहारी गण के जानवरों का एक कुल है जिसमें कुत्ता, भेड़िया, सियार, कायोटी और कई कुत्ते-जैसी जीवित और विलुप्त जातियाँ शामिल हैं। इसकी दो मुख्य शाखाएँ हैं: कैनिनी (Canini, भेड़िये से सम्बंधित) और वलपायनी (Vulpini, सियार से सम्बंधित)। कैनिडाए की दो जातियाँ (चमगादड़-कान सियार और रैकून कुत्ता) ऐसी हैं जो बहुत रूढ़ी मानी जाती हैं और इन दोनों शाखाओं से बाहर हैं।
நாய்க் குடும்பம் (Canidae) என்பது நாய், நரி குள்ள நரி, ஓநாய், அமெரிக்க கோயோட்டி போன்ற இன விலங்குகளையெல்லாம் ஒரு சேரக் குறிக்கும் தொகை சொல். இதனை ஆங்கிலத்தில் Canidae என்று அழைக்கிறார்கள். Canine என்றால் நாய் என்று பொருள், நாயின் இனம் எனபதை Canidae என்று குறிக்கிறார்கள்.
நாய்க் குடும்பத்தைச் சேர்ந்த விலங்குகளின் முகம் நீளமாக இருக்கும். நீண்ட, மெல்லிய கால்களைக் கொண்டிருக்கும். இவை நன்றாக ஓட வல்லவை. இவ்வினத்தைச் சேர்ந்த விலங்குகளின் மோப்பத்திறனும் அதிகம்.
நாய்க் குடும்பம் (Canidae) என்பது நாய், நரி குள்ள நரி, ஓநாய், அமெரிக்க கோயோட்டி போன்ற இன விலங்குகளையெல்லாம் ஒரு சேரக் குறிக்கும் தொகை சொல். இதனை ஆங்கிலத்தில் Canidae என்று அழைக்கிறார்கள். Canine என்றால் நாய் என்று பொருள், நாயின் இனம் எனபதை Canidae என்று குறிக்கிறார்கள்.
ჯოღორიშობურეფი (ლათ. Canidae) — ბჟაშუმუეფიშ ფანიაშ მახვამილაფარეფიშ რანწკიშ ჩხოლარი. თინეფიშ რსხულიშ სიგჷრძა 40 (ფენეკი) — 160 სმ (გერი), ომანგეთ მასა 2-80 კგ-შახ ანჭუ. უღჷნა მეტნარკას მუწოწვანდაფილი ნიჩვი, გოფირინაფილი ჸუჯეფი, გჷრძე დო თვიზალი კუდელი, მეტნარკას ლიბუ დო თვიზალი ბოწოწი, წოხოლენ თვათეფს 5-5 (გიმნარკი რე ყორყმელიშობური ჯოღორი, ნამუსჷთ 4-4 კითი უღუ), უკახალენს — 4-4 კითი, ჭყანიერი დო ლიბუ ჯღვალეფით. ჩინებული რე 15-შახ გვარი. საქორთუოს ხე 4 გვარობა: გერი, მელა, ტურა დო ენოტიშობური ჯოღორი (აკლიმატიზაფილი რე). გოფაჩილი რენა ირდიხას, ანტარქტიდაშ, ახალი ზელანდიაშ, მადაგასკარიშ, სულავესიშ დო კანკალე შხვა ოკიანური კოკეფიშ მოხ. ჭკომჷნა ჩხოლარეფს (კანკალე ჩანარს ხოლო). იმიარებჷნა წანმოწანაშე ართშა. ხანა 1-1 უნდღეურ ლაკვის. ჯოღორიშობურეფიშ უმენტაშობას ძვირფასი ბოწოწი უღუ. თინეფშე მიარეს სარგებელი მოუღუ ჭუკიშობური ქვერქუეფიშ მაჯილიკარო. კანკალე (გერი დო შხვ.) ზარალს მეთმიორინუანს ოკათე მეურნობას ჸუდეშ ჩხოლარეფით ჯილიკუათ.
Taxonavigaçion
Canidae
Nomme: Canidae
Fischer 1817
Hundas sind cnēoriss flǣscetendra and misetendra sycedēora: ge wulfas ge foxas ge Affricanisce hundas ge feldwulfas ge hūshundas. Hīe wuniaþ on ǣlcum worulddǣle būtan Sūþeaxlande. Hīe wuniaþ swīðe missenlīce and cann wesan on micelnesse fram nēan 24 hundtēontigoðena meteres (þæt Arabisce foxincel) oþ nēan 2 metera (se grǣga wulf). Ealle hundas sind tāgangende, habbaþ tægelas, unoncyrrenda clawa, and, būton þǣm Affricaniscan wildhunde, ancleowclawa. Nēan ealle heora sind geþēodlice.
Canidae
Limbwá ezalí libóta lya nyama elyáka nsuni liúlání na mbwá. Mokengé na mbulú izalí limbwá.
КцӀеринбур икӀа Кцlер ухшарбур ва Жанавуринбур (лат. Canidae) —
Агъуьнрун жуьре:
Canidae (/ˈkænɪdiː/;[3] from Latin, canis, "dog") is a biological family of dog-like carnivorans, colloquially referred to as dogs, and constitutes a clade. A member of this family is also called a canid (/ˈkeɪnɪd/).[4] The family includes three subfamilies: the extant Caninae and the extinct Borophaginae and Hesperocyoninae.[5] The Caninae are known as canines,[6] and include domestic dogs, wolves, coyotes, foxes, jackals and other extant and extinct species.
Canids are found on all continents except Antarctica, having arrived independently or accompanied human beings over extended periods of time. Canids vary in size from the 2-metre-long (6.6 ft) gray wolf to the 24-centimetre-long (9.4 in) fennec fox. The body forms of canids are similar, typically having long muzzles, upright ears, teeth adapted for cracking bones and slicing flesh, long legs, and bushy tails. They are mostly social animals, living together in family units or small groups and behaving cooperatively. Typically, only the dominant pair in a group breeds, and a litter of young are reared annually in an underground den. Canids communicate by scent signals and vocalizations. One canid, the domestic dog, originated from a symbiotic relationship with Upper Paleolithic humans and today remains one of the most widely kept domestic animals.
In the history of the carnivores, the family Canidae is represented by the two extinct subfamilies designated as Hesperocyoninae and Borophaginae, and the extant subfamily Caninae.[5] This subfamily includes all living canids and their most recent fossil relatives.[1] All living canids as a group form a dental monophyletic relationship with the extinct borophagines, with both groups having a bicuspid (two points) on the lower carnassial talonid, which gives this tooth an additional ability in mastication. This, together with the development of a distinct entoconid cusp and the broadening of the talonid of the first lower molar, and the corresponding enlargement of the talon of the upper first molar and reduction of its parastyle distinguish these late Cenozoic canids and are the essential differences that identify their clade.[1]: p6
The cat-like feliformia and dog-like caniforms emerged within the Carnivoramorpha around 45–42 Mya (million years ago).[7] The Canidae first appeared in North America during the Late Eocene (37.8-33.9 Mya). They did not reach Eurasia until the Miocene or to South America until the Late Pliocene.[1]: 7
This cladogram shows the phylogenetic position of canids within Caniformia, based on fossil finds:[1]
CaniformiaArctoidea (bears, procyonids, pinnipeds, etc.) .jpg){kind=small}
†Miacis spp. 
Caninae (all modern canids and extinct relatives) .jpg){kind=small}
The Canidae today includes a diverse group of some 37 species ranging in size from the maned wolf with its long limbs to the short-legged bush dog. Modern canids inhabit forests, tundra, savannahs, and deserts throughout tropical and temperate parts of the world. The evolutionary relationships between the species have been studied in the past using morphological approaches, but more recently, molecular studies have enabled the investigation of phylogenetics relationships. In some species, genetic divergence has been suppressed by the high level of gene flow between different populations and where the species have hybridized, large hybrid zones exist.[8]
Carnivorans evolved after the extinction of the non-avian dinosaurs 66 million years ago. Around 50 million years ago, or earlier, in the Paleocene, the carnivorans split into two main divisions: caniforms (dog-like) and feliforms (cat-like). By 40 Mya, the first identifiable member of the dog family had arisen. Named Prohesperocyon wilsoni, its fossilized remains have been found in what is now the southwestern part of Texas. The chief features which identify it as a canid include the loss of the upper third molar (part of a trend toward a more shearing bite), and the structure of the middle ear which has an enlarged bulla (the hollow bony structure protecting the delicate parts of the ear). Prohesperocyon probably had slightly longer limbs than its predecessors, and also had parallel and closely touching toes which differ markedly from the splayed arrangements of the digits in bears.[9]
The canid family soon subdivided into three subfamilies, each of which diverged during the Eocene: Hesperocyoninae (about 39.74–15 Mya), Borophaginae (about 34–32 Mya), and Caninae (about 34–30 Mya). The Caninae are the only surviving subfamily and all present-day canids, including wolves, foxes, coyotes, jackals, and domestic dogs. Members of each subfamily showed an increase in body mass with time and some exhibited specialized hypercarnivorous diets that made them prone to extinction.[10]: Fig. 1
By the Oligocene, all three subfamilies of canids (Hesperocyoninae, Borophaginae, and Caninae) had appeared in the fossil records of North America. The earliest and most primitive branch of the Canidae was the Hesperocyoninae lineage, which included the coyote-sized Mesocyon of the Oligocene (38–24 Mya). These early canids probably evolved for the fast pursuit of prey in a grassland habitat; they resembled modern viverrids in appearance. Hesperocyonines eventually became extinct in the middle Miocene. One of the early members of the Hesperocyonines, the genus Hesperocyon, gave rise to Archaeocyon and Leptocyon. These branches led to the borophagine and canine radiations.[11]
Around 8 Mya, the Beringian land bridge allowed members of the genus Eucyon a means to enter Asia from North America and they continued on to colonize Europe.[12]
The Canis, Urocyon, and Vulpes genera developed from canids from North America, where the canine radiation began. The success of these canines was related to the development of lower carnassials that were capable of both mastication and shearing.[11] Around 5 million years ago, some of the Old World Eucyon evolved into the first members of Canis,[13] During the Pliocene, around 4–5 Mya, Canis lepophagus appeared in North America. This was small and sometimes coyote-like. Others were wolf-like in characteristics. C. latrans (the coyote) is theorized to have descended from C. lepophagus.[14]
The formation of the Isthmus of Panama, about 3 Mya, joined South America to North America, allowing canids to invade South America, where they diversified. However, the most recent common ancestor of the South American canids lived in North America some 4 Mya and more than one incursion across the new land bridge is likely given the fact that more than one lineage is present in South America. Two North American lineages found in South America are the gray fox (Urocyon cinereoargentus) and the now-extinct dire wolf (Aenocyon dirus). Besides these, there are species endemic to South America: the maned wolf (Chrysocyon brachyurus), the short-eared dog (Atelocynus microtis), the bush dog (Speothos venaticus), the crab-eating fox (Cerdocyon thous), and the South American foxes (Lycalopex spp.). The monophyly of this group has been established by molecular means.[12]
During the Pleistocene, the North American wolf line appeared, with Canis edwardii, clearly identifiable as a wolf, and Canis rufus appeared, possibly a direct descendant of C. edwardii. Around 0.8 Mya, Canis ambrusteri emerged in North America. A large wolf, it was found all over North and Central America and was eventually supplanted by the dire wolf, which then spread into South America during the Late Pleistocene.[15]
By 0.3 Mya, a number of subspecies of the gray wolf (C. lupus) had developed and had spread throughout Europe and northern Asia.[16] The gray wolf colonized North America during the late Rancholabrean era across the Bering land bridge, with at least three separate invasions, with each one consisting of one or more different Eurasian gray wolf clades.[17] MtDNA studies have shown that there are at least four extant C. lupus lineages.[18] The dire wolf shared its habitat with the gray wolf, but became extinct in a large-scale extinction event that occurred around 11,500 years ago. It may have been more of a scavenger than a hunter; its molars appear to be adapted for crushing bones and it may have gone extinct as a result of the extinction of the large herbivorous animals on whose carcasses it relied.[15]
In 2015, a study of mitochondrial genome sequences and whole-genome nuclear sequences of African and Eurasian canids indicated that extant wolf-like canids have colonized Africa from Eurasia at least five times throughout the Pliocene and Pleistocene, which is consistent with fossil evidence suggesting that much of African canid fauna diversity resulted from the immigration of Eurasian ancestors, likely coincident with Plio-Pleistocene climatic oscillations between arid and humid conditions. When comparing the African and Eurasian golden jackals, the study concluded that the African specimens represented a distinct monophyletic lineage that should be recognized as a separate species, Canis anthus (African golden wolf). According to a phylogeny derived from nuclear sequences, the Eurasian golden jackal (Canis aureus) diverged from the wolf/coyote lineage 1.9 Mya, but the African golden wolf separated 1.3 Mya. Mitochondrial genome sequences indicated the Ethiopian wolf diverged from the wolf/coyote lineage slightly prior to that.[19]: S1
Wild canids are found on every continent except Antarctica, and inhabit a wide range of different habitats, including deserts, mountains, forests, and grasslands. They vary in size from the fennec fox, which may be as little as 24 cm (9.4 in) in length and weigh 0.6 kg (1.3 lb),[20] to the gray wolf, which may be up to 160 cm (5.2 ft) long, and can weigh up to 79 kg (174 lb).[21] Only a few species are arboreal—the gray fox, the closely related island fox[22] and the raccoon dog habitually climb trees.[23][24][25]
All canids have a similar basic form, as exemplified by the gray wolf, although the relative length of muzzle, limbs, ears, and tail vary considerably between species. With the exceptions of the bush dog, the raccoon dog and some domestic dog breeds, canids have relatively long legs and lithe bodies, adapted for chasing prey. The tails are bushy and the length and quality of the pelage vary with the season. The muzzle portion of the skull is much more elongated than that of the cat family. The zygomatic arches are wide, there is a transverse lambdoidal ridge at the rear of the cranium and in some species, a sagittal crest running from front to back. The bony orbits around the eye never form a complete ring and the auditory bullae are smooth and rounded.[26] Females have three to seven pairs of mammae.[27]
All canids are digitigrade, meaning they walk on their toes. The tip of the nose is always naked, as are the cushioned pads on the soles of the feet. These latter consist of a single pad behind the tip of each toe and a more-or-less three-lobed central pad under the roots of the digits. Hairs grow between the pads and in the Arctic fox the sole of the foot is densely covered with hair at some times of the year. With the exception of the four-toed African wild dog (Lycaon pictus), five toes are on the forefeet, but the pollex (thumb) is reduced and does not reach the ground. On the hind feet are four toes, but in some domestic dogs, a fifth vestigial toe, known as a dewclaw, is sometimes present, but has no anatomical connection to the rest of the foot. In some species, slightly curved nails are non-retractile and more-or-less blunt[26] while other species have sharper, partially-retractile claws.
The penis in male canids is supported by a baculum and contains a structure called the bulbus glandis, which creates a copulatory tie that lasts for up to an hour during mating.[28] Young canids are born blind, with their eyes opening a few weeks after birth.[29] All living canids (Caninae) have a ligament analogous to the nuchal ligament of ungulates used to maintain the posture of the head and neck with little active muscle exertion; this ligament allows them to conserve energy while running long distances following scent trails with their nose to the ground. However, based on skeletal details of the neck, at least some of the Borophaginae (such as Aelurodon) are believed to have lacked this ligament.[30]
Dentition relates to the arrangement of teeth in the mouth, with the dental notation for the upper-jaw teeth using the upper-case letters I to denote incisors, C for canines, P for premolars, and M for molars, and the lower-case letters i, c, p and m to denote the mandible teeth. Teeth are numbered using one side of the mouth and from the front of the mouth to the back. In carnivores, the upper premolar P4 and the lower molar m1 form the carnassials that are used together in a scissor-like action to shear the muscle and tendon of prey.[31]
Canids use their premolars for cutting and crushing except for the upper fourth premolar P4 (the upper carnassial) that is only used for cutting. They use their molars for grinding except for the lower first molar m1 (the lower carnassial) that has evolved for both cutting and grinding depending on the canid's dietary adaptation. On the lower carnassial, the trigonid is used for slicing and the talonid is used for grinding. The ratio between the trigonid and the talonid indicates a carnivore's dietary habits, with a larger trigonid indicating a hypercarnivore and a larger talonid indicating a more omnivorous diet.[32][33] Because of its low variability, the length of the lower carnassial is used to provide an estimate of a carnivore's body size.[32]
A study of the estimated bite force at the canine teeth of a large sample of living and fossil mammalian predators, when adjusted for their body mass, found that for placental mammals the bite force at the canines was greatest in the extinct dire wolf (163), followed among the modern canids by the four hypercarnivores that often prey on animals larger than themselves: the African wild dog (142), the gray wolf (136), the dhole (112), and the dingo (108). The bite force at the carnassials showed a similar trend to the canines. A predator's largest prey size is strongly influenced by its biomechanical limits.[34]
Most canids have 42 teeth, with a dental formula of: 3.1.4.23.1.4.3. The bush dog has only one upper molar with two below, the dhole has two above and two below. and the bat-eared fox has three or four upper molars and four lower ones.[26] The molar teeth are strong in most species, allowing the animals to crack open bone to reach the marrow. The deciduous, or baby teeth, formula in canids is 3.1.33.1.3, molars being completely absent.[26]
Almost all canids are social animals and live together in groups. In general, they are territorial or have a home range and sleep in the open, using their dens only for breeding and sometimes in bad weather.[35] In most foxes, and in many of the true dogs, a male and female pair work together to hunt and to raise their young. Gray wolves and some of the other larger canids live in larger groups called packs. African wild dogs have packs which may consist of 20 to 40 animals and packs of fewer than about seven individuals may be incapable of successful reproduction.[36] Hunting in packs has the advantage that larger prey items can be tackled. Some species form packs or live in small family groups depending on the circumstances, including the type of available food. In most species, some individuals live on their own. Within a canid pack, there is a system of dominance so that the strongest, most experienced animals lead the pack. In most cases, the dominant male and female are the only pack members to breed.[37]
Canids communicate with each other by scent signals, by visual clues and gestures, and by vocalizations such as growls, barks, and howls. In most cases, groups have a home territory from which they drive out other conspecifics. The territory is marked by leaving urine scent marks, which warn trespassing individuals.[38] Social behavior is also mediated by secretions from glands on the upper surface of the tail near its root and from the anal glands,[37] preputial glands,[39] and supracaudal glands.[40]
Canids as a group exhibit several reproductive traits that are uncommon among mammals as a whole. They are typically monogamous, provide paternal care to their offspring, have reproductive cycles with lengthy proestral and dioestral phases and have a copulatory tie during mating. They also retain adult offspring in the social group, suppressing the ability of these to breed while making use of the alloparental care they can provide to help raise the next generation of offspring.[41] Most canid species are spontaneous ovulators,[42] although maned wolves are induced ovulators.[43]
During the proestral period, increased levels of estradiol make the female attractive to the male. There is a rise in progesterone during the estral phase when female is receptive. Following this, the level of estradiol fluctuates and there is a lengthy dioestrous phase during which the female is pregnant. Pseudo-pregnancy frequently occurs in canids that have ovulated but failed to conceive. A period of anestrus follows pregnancy or pseudo-pregnancy, there being only one oestral period during each breeding season. Small and medium-sized canids mostly have a gestation period of 50 to 60 days, while larger species average 60 to 65 days. The time of year in which the breeding season occurs is related to the length of day, as has been demonstrated in the case of several species that have been translocated across the equator to the other hemisphere and experiences a six-month shift of phase. Domestic dogs and certain small canids in captivity may come into oestrus more frequently, perhaps because the photoperiod stimulus breaks down under conditions of artificial lighting.[41]
The size of a litter varies, with from one to 16 or more pups being born. The young are born small, blind and helpless and require a long period of parental care. They are kept in a den, most often dug into the ground, for warmth and protection.[26] When the young begin eating solid food, both parents, and often other pack members, bring food back for them from the hunt. This is most often vomited up from the adult's stomach. Where such pack involvement in the feeding of the litter occurs, the breeding success rate is higher than is the case where females split from the group and rear their pups in isolation.[44] Young canids may take a year to mature and learn the skills they need to survive.[45] In some species, such as the African wild dog, male offspring usually remain in the natal pack, while females disperse as a group and join another small group of the opposite sex to form a new pack.[46]
One canid, the domestic dog, entered into a partnership with humans a long time ago. The dog was the first domesticated species.[47][48][49][50] The archaeological record shows the first undisputed dog remains buried beside humans 14,700 years ago,[51] with disputed remains occurring 36,000 years ago.[52] These dates imply that the earliest dogs arose in the time of human hunter-gatherers and not agriculturists.[53][54]
The fact that wolves are pack animals with cooperative social structures may have been the reason that the relationship developed. Humans benefited from the canid's loyalty, cooperation, teamwork, alertness and tracking abilities, while the wolf may have benefited from the use of weapons to tackle larger prey and the sharing of food. Humans and dogs may have evolved together.[55]
Among canids, only the gray wolf has widely been known to prey on humans.[56] Nonetheless, at least two records of coyotes killing humans have been published,[57] and at least two other reports of golden jackals killing children.[58] Human beings have trapped and hunted some canid species for their fur and some, especially the gray wolf, the coyote and the red fox, for sport.[59] Canids such as the dhole are now endangered in the wild because of persecution, habitat loss, a depletion of ungulate prey species and transmission of diseases from domestic dogs.[60]
Canidae (/ˈkænɪdiː/; from Latin, canis, "dog") is a biological family of dog-like carnivorans, colloquially referred to as dogs, and constitutes a clade. A member of this family is also called a canid (/ˈkeɪnɪd/). The family includes three subfamilies: the extant Caninae and the extinct Borophaginae and Hesperocyoninae. The Caninae are known as canines, and include domestic dogs, wolves, coyotes, foxes, jackals and other extant and extinct species.
Canids are found on all continents except Antarctica, having arrived independently or accompanied human beings over extended periods of time. Canids vary in size from the 2-metre-long (6.6 ft) gray wolf to the 24-centimetre-long (9.4 in) fennec fox. The body forms of canids are similar, typically having long muzzles, upright ears, teeth adapted for cracking bones and slicing flesh, long legs, and bushy tails. They are mostly social animals, living together in family units or small groups and behaving cooperatively. Typically, only the dominant pair in a group breeds, and a litter of young are reared annually in an underground den. Canids communicate by scent signals and vocalizations. One canid, the domestic dog, originated from a symbiotic relationship with Upper Paleolithic humans and today remains one of the most widely kept domestic animals.
Hundedoj[1] aŭ kanisedoj[2] (latine, Canidae) estas familio de mamuloj, al kiu apartenas la hundo, lupo, vulpo, ŝakalo kaj kojoto, inter aliaj.
Hundedoj aŭ kanisedoj (latine, Canidae) estas familio de mamuloj, al kiu apartenas la hundo, lupo, vulpo, ŝakalo kaj kojoto, inter aliaj.
genro: † ksenociono - Xenocyon specio: † ksenociono kaverna - Xenocyon spelaeoides genro: † simociono - Simocyon specio: † simociono diafora - Simocyon diaphorus genro: † amficiono - Amphicyon specio: † amficiono granda - Amphicyon maior specio: † amficiono steinheima - Amphicyon steinheimensis genro: † megamficiono - Megamphicyon specio: † megamficiono giganta - Megamphicyon giganteus genro: † pseŭdurso - Pseudarctos specio: † pseŭdurso bavaria - Pseudarctos bavaricus genro: † ksenalopeko - Xenalopex specio: † ksenalopeko remenia - Xenalopex remenyi genro: † ruscinalopeko - Ruscinalopex specio: † ruscinalopeko donnezana - Ruscinalopex donnezani genro: Kaniso - Canis specio: † kaniso kautleja - Canis cautleyi specio: † kaniso antonia - Canis antonii specio: † kaniso ĥihlia - Canis chihliensis specio: † kaniso terura - Canis dirus subgenro: Hundo - Canis specio: kaniso (hundo) doma - Canis (Canis) familiaris specio: kaniso (hundo) Dingo - Canis (Canis) dingo subspecio: kaniso (hundo) dingo novgvinea - Canis (Canis) dingo hallstromi specio: kaniso (hundo) LUPO - Canis (Canis) lupus subspecio: kaniso (hundo) lupo eŭrazia - Canis (Canis) lupus lupus subspecio: kaniso (hundo) lupo hindia - Canis (Canis) lupus pallipes subspecio: kaniso (hundo) lupo mongolia - Canis (Canis) lupus chanco subspecio: kaniso (hundo) lupo japania - Canis (Canis) lupus hodophilax subspecio: kaniso (hundo) lupo nigra - Canis (Canis) lupus pambasileus subspecio: kaniso (hundo) lupo tundra - Canis (Canis) lupus tundrorum subgenro: Ŝakalo - Thos specio: kaniso (ŝakalo) ora - Canis (Thos) aureus subspecio: kaniso (ŝakalo) ora lupa - Canis (Thos) aureus lupaster specio: kaniso (ŝakalo) sela - Canis (Thos) mesomelas subgenro: KOJOTO - Luciscus specio: kaniso (kojoto) PRERILUPO - Canis (Luciscus) latrans genro: simenio - Simenia specio: simenio dezerta - Simenia simensis genro: Vulpo - Vulpes specio: † vulpo antaŭglaciala - Vulpes praeglacialis specio: † vulpo mallarĝdenta - Vulpes angustidens specio: † vulpo ĉinia - Vulpes sinensis specio: ruĝa vulpo - Vulpes vulpes subspecio: vulpo ordinara skandinavia - Vulpes vulpes vulpes subspecio: vulpo ordinara eŭropa - Vulpes vulpes crucigera subspecio: vulpo ordinara amerika - Vulpes vulpes fulva specio: vulpo ĝangala - Vulpes bengalensis specio: vulpo blankagriza - Vulpes canus specio: vulpo grizbruna - Vulpes velox specio: vulpo grandorela - Vulpes macrotis specio: vulpo ĥamo - Vulpes chama specio: vulpo sabla - Vulpes pallidus specio: vulpo rupela - Vulpes rueppelli genro: alopekso - Alopex specio: alopekso arkta - Alopex lagopus (ARKTA VULPO, IZATISO) vario: alopekso arkta blanka vario: alopekso arkta blua (BLUA VULPO, ISATISO) specio: alopekso KORSAKO - Alopex corsac(STEPVULPO) genro: feneko - Fennecus specio: feneko - Fennecus zerda genro: urociono - Urocyon specio: urociono griza - Urocyon cinereoargenteus specio: urociono insula - Urocyon littoralis genro: niktereŭto - Nyctereutes specio: † niktereŭto petenia - Nyctereutes petenyi specio: † niktereŭto megamastojda - Nyctereutes megamastoides specio: niktereŭto procionsimila - Nyctereutes procyonoides genro: Pseŭdalopekso/Likalopekso (Lupovulpoj) - Pseudalopex/Lycalopex specio: Suda lupovulpo - Pseudalopex australis specio: Patagona lupovulpo - Pseudalopex azarae specio: Griza lupovulpo - Pseudalopex griseus specio: Pampa lupovulpo - Pseudalopex gymnocercus specio: Anda lupovulpo - Pseudalopex culpaeus specio: Grizbruna lupovulpo - Pseudalopex vetulus' genro: Krisokiono - Chrysocyon specio: Agvarao - Chrysocyon brachyurus genro: kerdokiono - Cerdocyon specio: Grizdorsa kerdokiono - Cerdocyon thous' genro: atelocino - Atelocynus specio: Kurtorela atelocino - Atelocynus microtis genro: Speoto - Speothos specio: Mustelvulpo - Speothos venaticus genro: kuono - Cuon - dhoul specio: Montara kuono - Cuon alpinus subspecio: Siberia montara kuono - Cuon alpinus alpinus subspecio: Ĉina montara kuono - Cuon alpinus lepturus subspecio: Tjanŝana montara kuono - Cuon alpinus hesperius subspecio: Hinda montara kuono - Cuon alpinus dukhunensis subspecio: Sunda montara kuono - Cuon alpinus javanicus genro: likaono - Lycaon specio: Hiena likaono - Lycaon pictus genro: otociono - Otocyon specio: otociono kurtorela - Otocyon megalotis
Los cánidos (Canidae) son una familia de mamíferos del orden Carnivora, de régimen carnívoro. Entre otros, abarca a lobos (incluyendo perros), chacales, coyotes, cuones, dingos, licaones, aguarás guazú, guarás, zorros de la Pampa o aguarachays, zorros culpeo y vulpinos (zorros). Estos animales son digitígrados. Sus principales características en general, incluyen hocico largo y fino y cuerpo esbelto.
Los cánidos aparecieron primero en el Eoceno medio-superior (Priaboniense) de Norteamérica. Su subsecuente evolución incluyó tres principales radiaciones adaptativas sucesivas y en parte solapadas, y este patrón se refleja en la subdivisión tripartita de los cánidos en tres subfamilias: Hesperocyoninae, Caninae y Borophaginae.
Los cánidos no se extendieron al Viejo Mundo hasta el Mioceno superior o el Plioceno inferior, y fueron tan exitosos en Norteamérica que aparentemente bloquearon durante buena parte del Terciario toda invasión significativa de miembros de otras familias de carnívoros similarmente adaptados. Su evolución fue favorecida por la extensión de sabanas y más tarde por ambientes de pradera, como resultado de un deterioro del clima mundial de las condiciones más tropicales propias del Terciario inferior.[1]
Para las especies actuales, los estudios genéticos coinciden en determinar dos tribus: Vulpini y Canini, pero no coinciden en incluir en ellos determinadas especies o géneros. Primero se distinguió entre cuatro grupos filogenéticos principales (Ostrander, 2008):[2] el grupo que incluye al zorro común (géneros Vulpes, Alopex, Nyctereutes y Otocyon), el que incluye al lobo gris (Canis, Cuon y Lycaon), el de las especies sudamericanas (Atelocynus, Cerdocyon, Dusicyon, Lycalopex, Chrysocyon y Speothos) y, por último, el género Urocyon, que integra el clado más diferenciado. Los estudios más recientes incluyen el clado de todos los géneros específicamente sudamericanos, junto con el clado de los lobos dentro de la tribu Canini y, por otra parte, dentro de la tribu Vulpini, tanto el clado del género Vulpex (incluidos en el Alopex y Fennecus), como también el género Urocyon, pero dejando al género Nyctereutes fuera de las dos tribus.[3] Otros estudios indican sin embargo que Vulpes y Nyctereutes tienen una estrecha relación filogenética y forman un grupo hermano.[4]
Los cánidos se dividen en tres subfamilias, de las que solo una, la de los caninos (Caninae), tiene especies vivientes:[5]
Los cánidos (Canidae) son una familia de mamíferos del orden Carnivora, de régimen carnívoro. Entre otros, abarca a lobos (incluyendo perros), chacales, coyotes, cuones, dingos, licaones, aguarás guazú, guarás, zorros de la Pampa o aguarachays, zorros culpeo y vulpinos (zorros). Estos animales son digitígrados. Sus principales características en general, incluyen hocico largo y fino y cuerpo esbelto.
Koerlased (Canidae) on kiskjaliste seltsi kuuluv sugukond. Nad tekkisid koos kassilaadsetega (Feliformes) umbes 43 miljonit aastat tagasi. Koerlasi leidub kõigil mandritel välja arvatud Antarktikas. Teistele kontinentidele on nad jõudnud kas iseseisvalt või inimese kaasabil. Näiteks dingod on tekkinud varajastest kodustatud koertest, kes inimestega Austraaliasse jõudsid ning seal taas metsistusid.
Kiskjatele omaselt on neil üsna massiivne kolju ning tugevad lõuad, mis võimaldavad ka luid purustada. Hästi arenenud kiskhambad aitavad saaki tappa ning liha rebida. Kõik koerlased on digitigraadid ehk varvulkõndijad, mis tähendab, et nad ei pane kõndides kanda maha, vaid toetuvad varvastele. Neil on pikad jalad, mis on kohastunud saagi jälitamiseks. Nägemine, kuulmine ja haistmine on kõrgelt arenenud. Samuti iseloomustab koerlasi sotsiaalsus. Nad elavad tihti karjades või väiksemates seltsingutes (erandiks rebased, kes eelistavad üksi olla). Enamasti valitseb karjas hierarhia, mille järgi saavad järglasi vaid juhtemane ja -isane, teised liikmed on abiks toidu hankimisel ning poegade eest hoolitsemisel. Koerlased on väga intelligentsed ning suhtlevad omavahel nii lõhna- kui ka helisignaalidega. Välimuselt on koerlastele iseloomulikuks kikkis kõrvad ja pikk, enamasti kohev saba.[1]
Karjasisese hierarhia olemasolu on hea eeldus kodustamiseks, mistõttu on kodustatud huntidest saanud koerad, kes on ühed populaarseimad koduloomad.
Koerlaste fülogeneetilist puud on kromosoomiuuringutega püütud taastada, kuid täit selgust pole veel saavutatud. Üldiselt võib koerlased jagada nelja rühma.
DNA analüüsidega on kindlaks tehtud, et esimesed kolm gruppi moodustavad klaadid ehk monofüleetilised rühmad (igas klaadis on üks ühine eellane mingi ühise eristava tunnusega)[3]. Süstemaatikat on keeruline koostada ning morfoloogilistel tunnustel põhinevat süsteemi on keeruline uue, molekulaarse vastu vahetada. Mitmete liikide või perekondade päritolu on endiselt segane, kuid küsimusi tekitavad ka näiliselt selgemad rühmad. Näiteks hunte ja kodustatud koeri ei peaks paljude teadlaste arvates eri liikideks lugema, kuna nad saavad ristuda ja seal juures viljakaid järglasi anda, mis üldlevinud liigi definitsiooni järgi paneb nad kokku. Seetõttu loetakse kodustatud koer hundi alamliigiks.
Koerlased asustavad väga erinevate keskkonnatingimustega alasid nagu kõrbed, mäestikud, metsad, rohumaad ja isegi tundra. Tänu mitmetele elupaikadele tekkinud kohastumustele võivad liigid oma tunnustelt väga erinevad olla. Näiteks on fennek kõigest 24 sentimeetri pikkune ning kaalub vaid 0,6 kilogrammi[4], kuid hundi mõõtmed võivad ulatuda 160 sentimeetrini ning kehakaal 79 kilogrammini[5].
Üldine kehaehitus on sellegipoolest kõigil üsna sarnane. Suhteliselt pikad jalad (erandiks näiteks kährikkoer ja mõned kodustatud koera tõud) ja paindlik keha on abiks saagi püüdmisel. Kohev saba, mille karvkatte paksus ja pikkus sõltub aastaajast. Koon on pikk, eriti kui võrrelda kaslastega, põsesarnad laiad. Mõnedel liikidel on kolju peal sagitaalhari, mis paikneb pealael suunaga eest taha. Huntidel on see lausa nii selgelt eristunud ja võimas, et sellest kinni hoides saab kogu koljut kerge vaevaga hoida.[6]
Kõik koerlased on digitigraadid, mis tähendab, et nad kõnnivad varvastel. Talla all on padjandid, mis on karvadest paljad (nagu ka koerlaste nina). Padjandid on iga varba all ning üks suurem enam-vähem kolmnurkse kujuga keskpadjand toetab varvaste ühinemiskohta. Karvad kasvavad vaid padjandite vahel, väljaarvatud polaarrebasel, kellel olenevalt aastaajast võivad tihedad karvad olla ka padjanditel. Esikäppadel on viis varvast (erandiks hüäänkoerad, kellel on hoopis neli), kuid "pöial" on taandarenenud ning ei ulatu seetõttu maani. Tagakäppadel on üldiselt neli varvast, ent mõnedel koeratõugudel on ka seal vähearenenud "pöial" või "suur varvas". Koerlaste küüned ei ole sissetõmmatavad nagu kassidel ning need pole ka eriti teravad.[6]
Kõigil praegu elavatel koerlastel on olemas side, mis aitab pea ja kaela asendit hoida minimaalse energiakuluga. See on eriti oluline, kui tuleb saaki jälitades läbida pikki vahemaid maast jälgi nuuskides.[7]
Koerlastel on mitmeid imetajate seas haruldasi omadusi, mis puudutavad paljunemist. Nad on enamasti monogaamsed, järglastele saab osaks ka isahool, neil esineb paaritumissõlm. Karjas võivad olla ka suguküpsed liikmed, kellel paljuneda ei lasta, kuid keda kasutatakse järgmise põlvkonna kasvatamisel.[8]
Metsikutel koerlastel on jooksuaeg kord aastas ning see on seotud päeva pikkusega. Seost on tõestatud katsetega, kus erinevate liikide esindajaid on viidud põhjapoolkeralt lõunapoolkerale või vastupidi ning jooksuaeg on leidnud aset muul ajal. Kodustatud koertel ja väiksematel vangistuses elavatel liikidel võib jooksuaeg ka sagedamini olla, kuna kunstlik valgus viib nende keha segadusse.[8]
Isastel koerlastel on peeniseluu (ladina keeles os penis või baculum). See võimaldab peenise sisestamist enne erekteerumist, mis on oluline, kuna erekteerudes suguti paisub ning selle alaosasse ilmub lai moodustis nimega bulbus glandis. Koostöös emaslooma sugelundite kokkutõmmetega takistab see isase lahkumist. Tekib paaritumissõlm (isaslooma paisunud suguti ja emaslooma suguelundite ühendus, inglise keeles copulatory tie)[9]. Paar seotakse sellega kuni tunniks kokku. Erandiks on hüäänkoerad, kellel sõlme kas ei tekigi[10] või kaob see vähem kui minuti möödumisel[11]. Ilmselt on tegu kohastumusega, mis on tekkinud suurte kiskjate ohu tõttu. Kuna hüäänkoerad pole eriti suured, võivad suuremad kiskjad nagu lõvid nad kergesti tappa. Seetõttu on oluline, et ei tekiks olukorda, kus koerad on pikka aega liikumisvõimetud ega saa ohu tekkimisel põgeneda[12].
Pesakonna suurus varieerub ühest kutsikast 16-ni. Vastsündinud on väikesed, pimedad ja abitud ning vajavad pikaajalist vanemlikku hoolt. Kutsikaid hoitakse enamasti maasse kaevatud urus, mis pakub kaitset ja sooja.[6] Kui järglased hakkavad tahket toitu sööma, toovad nii ema ja isa kui ka teised karjaliikmed neile jahilt toitu kaasa. Enamasti tuuakse toit kohale maos ning oksendatakse siis poegade jaoks välja. Sigimisedukus on kõrgem karjades, kus üksteist niiviisi aidatakse, erinevalt olukorrast, kus emased eralduvad karjast, et poegi üksi kasvatada.[13]
Hunt ja rebane on kõigile eestlastele tuntud metsloomad, kuid nende arvukus on aastate jooksul tugevalt kõikunud. 20. sajandil hävitati hunte süsteemselt ning see viis nad peaaegu väljasuremiseni. 1960. aastate teises pooles oli Eestis vaid üheksa isendit. Teadlased jõudsid kiiresti arusaamale, et hundid mängivad ökosüsteemides olulist rolli ning lõpuks hakati hunte hoopis kaitsma. Eestis on nad taastunud nii jõudsalt, et meie jahimeestel on võimalus huntidele jahti pidada. Balti asurkond on üks tugevamaid ja geneetiliselt mitmekesisemaid Euroopas.[14]
Rebane on tavaline asukas Põhja-Ameerikas ja Euraasias, samuti leidub teda Aafrika põhjaosas ning teda on viidud ka Austraaliasse ja Uus-Meremaale. Ta oli üks esimesi loomi, kes pärast jääaja lõppu Eestisse jõudis. Rebase arvukust piiravad enim haigused ning sügava lumega talved, mil neil on raske toitu hankida. Samuti murravad neid nii hundid kui ka ilvesed. Kuna marutaud on Eestist praktiliselt kadunud tänu vaktsineerimistele, reguleerib arvukust nüüd põhiliselt kärntõbi. Rebased levitavad palju ohtlikke haigustekitajaid, muu hulgas näiteks alveokokk-paelussi.[1]
Kährikkoer on Eestis võõrliik. Tema loomulik levila on Aasia kaguosas. Eestisse toodi ta 1950. aastatel jahifauna rikastamiseks.[1] Kergesti kohaneva loomana levib kährikkoer üsna edukalt ning mitmed teadlased on arvamusel, et varem või hiljem oleks ta ka inimese kaasabita siia jõudnud. Hea kohanemisvõime teeb temast aga üsna invasiivse võõrliigi, kes on looduskaitsjatele juba aastaid peavalu valmistanud. Näiteks hävis kährikute tõttu peaaegu täielikult üks kõre populatsioon, kuna kahepaiksetest toitudes on kährikud üsna süsteemsed, erinevalt rebasest, kes nopib siit ja sealt isendeid.
Šaakal on Eesti uusim imetajaliik. 2013. aastal püüti kinni esimene isend ning see tekitas tohutut meediakära, kuna üldiselt on tegu lõunamaade liigiga. Lähimad seni teadaolevad asurkonnad olid Ukrainas, Moldovas, Austrias ja Ungaris. Näis, et tegu on inimese abil siia jõudnud võõrliigiga, kelleks šaakal ka kiiresti kuulutati. Varsti aga leiti šaakaleid ka Lätist, Leedust, Poolast, Slovakkiast ja Valgevenest ning see kinnitas, et liik on siia levinud omal jõul. Nüüd on šaakal kuulutatud jahiulukiks ning teda on kohatud paljudes kohtades üle Eesti, kõige rohkem Lääne- ja Pärnumaal.[15][16]
Koerlased (Canidae) on kiskjaliste seltsi kuuluv sugukond. Nad tekkisid koos kassilaadsetega (Feliformes) umbes 43 miljonit aastat tagasi. Koerlasi leidub kõigil mandritel välja arvatud Antarktikas. Teistele kontinentidele on nad jõudnud kas iseseisvalt või inimese kaasabil. Näiteks dingod on tekkinud varajastest kodustatud koertest, kes inimestega Austraaliasse jõudsid ning seal taas metsistusid.
Kiskjatele omaselt on neil üsna massiivne kolju ning tugevad lõuad, mis võimaldavad ka luid purustada. Hästi arenenud kiskhambad aitavad saaki tappa ning liha rebida. Kõik koerlased on digitigraadid ehk varvulkõndijad, mis tähendab, et nad ei pane kõndides kanda maha, vaid toetuvad varvastele. Neil on pikad jalad, mis on kohastunud saagi jälitamiseks. Nägemine, kuulmine ja haistmine on kõrgelt arenenud. Samuti iseloomustab koerlasi sotsiaalsus. Nad elavad tihti karjades või väiksemates seltsingutes (erandiks rebased, kes eelistavad üksi olla). Enamasti valitseb karjas hierarhia, mille järgi saavad järglasi vaid juhtemane ja -isane, teised liikmed on abiks toidu hankimisel ning poegade eest hoolitsemisel. Koerlased on väga intelligentsed ning suhtlevad omavahel nii lõhna- kui ka helisignaalidega. Välimuselt on koerlastele iseloomulikuks kikkis kõrvad ja pikk, enamasti kohev saba.
Karjasisese hierarhia olemasolu on hea eeldus kodustamiseks, mistõttu on kodustatud huntidest saanud koerad, kes on ühed populaarseimad koduloomad.
Canidae Carnivora ordenaren barruko ugaztun familia da. Txakurrak, azeriak, txakalak, koioteak eta otsoak talde honetakoak dira. Talde honetako kideei orokorrean kanido izena ematen zaie.
Bi talde bereizten dira gaur egun bizirik daudenak, Caniniak eta Vulpiniak. Lehenengoak txakur eta otsoen antzekoak dira eta bigarrenkoak azerien antzekoak. Iraganean Borophaginae eta Hesperocyoninae azpifamiliak ere izan ziren.
12 genero eta 35 bat animalia-mota biltzen ditu.
Karniboroetan neurriz erditsukoak dira. Hanka mehe luzeak, lasterketarako egokituak dituzte, eta 38-48 hortz. Orojaleak dira.
Canidae Carnivora ordenaren barruko ugaztun familia da. Txakurrak, azeriak, txakalak, koioteak eta otsoak talde honetakoak dira. Talde honetako kideei orokorrean kanido izena ematen zaie.
Bi talde bereizten dira gaur egun bizirik daudenak, Caniniak eta Vulpiniak. Lehenengoak txakur eta otsoen antzekoak dira eta bigarrenkoak azerien antzekoak. Iraganean Borophaginae eta Hesperocyoninae azpifamiliak ere izan ziren.
12 genero eta 35 bat animalia-mota biltzen ditu.
Koiraeläimet (Canidae) on petoeläinten lahkoon kuuluva nisäkäsheimo, johon kuuluu hieman yli 30 lajia. Ne ovat levinneet maapallolla laajalle ja eri lajit ovat sopeutuneet hyvin erilaisiin elinympäristöihin. Koiraeläimet ovat pääosin muita nisäkkäitä saalistavia lihansyöjiä, mutta osa lajeista on sopeutunut syömään myös muuta ravintoa. Useimmat koiraeläimet elävät ja saalistavat laumoissa. Aisteista etenkin kuulo- ja hajuaisti ovat kehittyneet erittäin herkiksi.
Suomessa elää neljä koiraeläintä, jotka ovat kettu, susi, naali ja supikoira. Supikoira ei kuulu Suomen alkuperäiseen lajistoon, vaan laji levisi 1930–1940-luvuilla Venäjän puolelta. Eteläisessä Euroopassa elää lisäksi kultasakaali eli sakaali[2].
Alla oleva luettelo perustuu Wilsonin ja Reederin Mammal Species of the World -teokseen (3. painos, 2005), jonka mukaan mukaan koiraeläinten heimossa on kaikkiaan 35 lajia 13 suvun kesken jaettuna.[3][4] Toisissa lähteissä luokittelu voi kuitenkin olla hieman erilainen. Esimerkiksi suden alalajeja koiraa, dingoa ja punasutta on aiemmin pidetty omina lajeinaan, ja naalin ja aavikkoketun on toisinaan katsottu muodostavan omat Alopex ja Fennecus -sukunsa.[5]
Koiraeläimet (Canidae) on petoeläinten lahkoon kuuluva nisäkäsheimo, johon kuuluu hieman yli 30 lajia. Ne ovat levinneet maapallolla laajalle ja eri lajit ovat sopeutuneet hyvin erilaisiin elinympäristöihin. Koiraeläimet ovat pääosin muita nisäkkäitä saalistavia lihansyöjiä, mutta osa lajeista on sopeutunut syömään myös muuta ravintoa. Useimmat koiraeläimet elävät ja saalistavat laumoissa. Aisteista etenkin kuulo- ja hajuaisti ovat kehittyneet erittäin herkiksi.
Suomessa elää neljä koiraeläintä, jotka ovat kettu, susi, naali ja supikoira. Supikoira ei kuulu Suomen alkuperäiseen lajistoon, vaan laji levisi 1930–1940-luvuilla Venäjän puolelta. Eteläisessä Euroopassa elää lisäksi kultasakaali eli sakaali.
Les Canidés (Canidae) forment une famille basale des mammifères caniformes appartenant à l'ordre des Carnivora, et comprenant les loups, les chiens, les chacals et les renards.
Les canidés se trouvent sur tous les continents, à l'exception de l'Antarctique, arrivés indépendamment ou accompagnés d'êtres humains sur de longues périodes. Les canidés varient en taille, du loup gris de 2 mètres de long au fennec de 24 centimètres de long. Les formes corporelles des canidés sont similaires, ayant généralement des oreilles droites, de longs museaux, aux canines développées et aux molaires nombreuses, adaptées pour casser les os et trancher la chair, de longues pattes, des griffes non rétractiles (contrairement aux Félidés) et des queues touffues. Ce sont pour la plupart des animaux sociaux, vivant ensemble en unités familiales ou en petits groupes et se comportant de manière coopérative. En règle générale, seul le couple dominant d'un groupe se reproduit et une portée de jeunes est élevée chaque année dans une tanière souterraine. Les canidés communiquent par des signaux olfactifs et des vocalisations. Un canidé, le chien domestique, est né d'une relation symbiotique avec les humains du Paléolithique supérieur et reste aujourd'hui l'un des animaux domestiques les plus largement conservés.
Dans l'histoire des carnivores, la famille des Canidae est représentée par les deux sous-familles éteintes désignées comme Hesperocyoninae et Borophaginae, et la sous-famille existante des Caninae[1]. Cette sous-famille comprend tous les canidés vivants et leurs parents fossiles les plus récents[2]. Tous les canidés vivants en tant que groupe forment un groupe dentaire monophylétique avec les borophaginés éteints, les deux groupes ayant une prémolaire (deux points) sur la molaire carnassière inférieur, ce qui confère à cette dent une capacité supplémentaire de mastication. Ceci, avec le développement d'une cuspide entoconide distincte et l'élargissement du talonide de la première molaire inférieure, et l'élargissement correspondant du talon de la première molaire supérieure et la réduction de son parastyle distinguent ces canidés du Cénozoïque tardif et sont les différences essentielles qui identifient leur clade[2].
Les feliformia ressemblant à des chats et les caniformes ressemblant à des chiens ont émergé au sein des Carnivoramorpha voici 45-42 millions d'années[3]. Les Canidés sont apparus pour la première fois en Amérique du Nord à l'Éocène supérieur (37,8-33,9 Ma). Ils n'atteignirent l'Eurasie qu'au Miocène ou l'Amérique du Sud avant le Pliocène supérieur[2].
Ce cladogramme montre la position phylogénétique des canidés au sein des Caniformia, sur la base de découvertes de fossiles[2] :
CaniformiaArctoidea (Ours, procyonidés, pinnipèdes, etc.) .jpg){kind=small}
†Miacis spp. 
Caninae (tous les canidés modernes et parents éteints) .jpg){kind=small}
Les canidés actuels constituent un groupe de 34 espèces de taille et d'apparence variées, du Loup à crinière à la silhouette élancée au Chien des buissons court sur patte. Les relations évolutives entre les espèces ont été étudiées à travers la morphologie, mais aussi plus récemment en recourant à des études moléculaires. Chez certaines espèces la divergence génétique a disparu en raison d'un important flux génétique entre différentes populations[7].
Les carnivores ont évolué à partir des Miacidae il y a environ 55 millions d'années, pendant le Paléocène tardif. Environ 5 millions d'années plus tard, les carnivores se sont séparés en deux branches principales, les caniformes et les féliformes. Le premier véritable canidé est apparu il y a environ 40 millions d'années. Appelé Prohesperocyon (en), ses restes ont été découverts dans le sud-ouest de l'actuel Texas. Il présentait des traits caractéristiques des canidés, notamment la perte de la troisième molaire supérieure (qui contribue à rendre la morsure plus cisaillante), et la structure de l'oreille moyenne qui possède un os tympanal élargi (structure osseuse creuse qui protège les parties les plus fragiles de l'oreille). Prohesperocyon avait probablement des membres légèrement plus longs que ses prédécesseurs, ainsi que des orteils parallèles et serrés les uns contre les autres qui diffèrent notablement des doigts écartés des ours[8].
Les canidés se sont ensuite subdivisés en trois sous-familles, toutes apparues pendant l'Éocène : Hesperocyoninae (environ 39.7- 15 millions d'années), Borophaginae (environ 34 - 2 millions d'années) et Caninae (environ 34 millions d'années à aujourd'hui). Les Caninae sont la seule sous-famille encore existante et inclut les loups, les renards, les coyotes, les chacals et les chiens domestiques. Les membres de chaque sous-famille ont gagné en masse avec le temps et certains présentaient un régime spécialisé hypercarnivore qui a favorisé leur extinction[9].
Pendant l'Oligocène, les trois sous-familles de canidés (Hesperocyoninae, Borophaginae, et Caninae) sont présentes en Amérique du Nord, d'après les fossiles conservés. La branche la plus ancienne et la plus primitive des canidés est celle des Hesperocyoninae, qui inclut le genre Mesocyon (38-24 millions d'années). Ces canidés primitifs étaient probablement adaptés à la poursuite rapide de proies dans un milieu de prairie ; ils ressemblaient aux actuels viverrides. Les Hesperocyonines ont fini par disparaître au milieu du Miocène. Certains des premiers membres des Hesperocyonines, les espèces du genre Hesperocyon, ont donné naissance aux genres Archaeocyon et Leptocyon. Ces branches ont ensuite mené aux Borophagines et aux Caninés[10].
Il y a environ 9-10 millions d'années, pendant le Miocène tardif, les genres Canis, Urocyon et Vulpes ont commencé leur expansion à partir du Sud-Ouest de l'Amérique du Nord, là où les caninés ont commencé à se diversifier. Le succès de ces caninés est lié à l'apparition des carnassières inférieures leur permettant à la fois de mastiquer et d'arracher la viande[10] . Il y a environ 8 millions d'années, le pont terrestre de la Béringie a permis aux membres du genre Eucyon d'atteindre l'Asie puis l'Europe[11].
Pendant le Pliocène, il y a environ 4-5 millions d'années, Canis lepophagus est apparu en Amérique du Nord. Cette espèce était de petite taille, certains spécimens ressemblaient aux coyotes et d'autres aux loups. Canis latrans (le coyote) pourrait descendre de Canis lepophagus[12].
La formation de l'isthme de Panama il y a environ 3 millions d'années, en reliant les deux Amériques, a permis aux canidés d'atteindre l'Amérique du Sud où ils se sont diversifiés. Cependant l'ancêtre commun le plus récent des canidés sud-américains vivait en Amérique du Nord il y a 4 millions d'années et il est probable qu'il y eut plus d'un passage à travers l'isthme. L'une des lignées issues de cette migration comprend le renard gris (Urocyon cinereoargentus) ainsi que Canis dirus, maintenant éteint. Une autre lignée est composée d'espèces endémiques de l'Amérique du Sud : le Loup à crinière (Chrysocyon brachyurus), le Chien des buissons aux oreilles courtes (Atelocynus microtis), le Chien des buissons (Speothos venaticus), le Renard crabier (Cerdocyon thous) et les renards sud-américains (Lycalopex spp.). La phylogénie de ce groupe a été établie grâce à des études moléculaires[11].
Durant le Pléistocène est apparu la lignée du loup d'Amérique du Nord avec Canis edwardii, clairement identifié comme un loup, et Canis rufus, un probable descendant de Canis edwardii. Il y a 800 000 ans environ Canis armbrusteri est apparu en Amérique du Nord. Ce grand loup était présent dans toute l'Amérique du Nord et l'Amérique centrale avant d'être supplanté par son descendant, Canis dirus, qui atteignit l'Amérique du Sud à la fin du Pléistocène[13].
Il y a 300 000 ans un certain nombre de sous-espèces du loup gris (Canis lupus) étaient apparues à travers l'Europe et le Nord de l'Asie[14]. Le loup gris a colonisé l'Amérique du Nord à la fin du Rancholabréen en traversant le pont de la Béringie. Il y eut au moins trois passages différents, chacun ayant été effectué par au moins un clade du loup gris d'Eurasie[15]. L'étude de l'ADN mitochondrial montre qu'il existe actuellement au moins quatre lignée de Canis lupus[16]. Canis dirus cohabita un temps avec Canis lupus mais disparut lors de l'extinction massive qui survint il y a 11 500 ans. Ce canidé était probablement plus un charognard qu'un prédateur : il semble que ses molaire étaient faites pour écraser les os et il a probablement été victime de la disparition des grands herbivores dont les charognes l'alimentaient[13].
En 2015, une étude portant sur le génome mitochondrial et le génome nucléaire des canidés d'Afrique et d'Eurasie a établi que les canidés avaient colonisé l'Afrique depuis l'Eurasie au moins cinq fois au cours du Pliocène et du Pléistocène, ce que confirme les découvertes de fossiles. Cela suggère que la diversité des canidés africains est le résultat de vagues d'immigration de canidés eurasiatiques, probablement à l'occasion des changements climatiques (entre climat aride et climat humide) du Pliocène et du Pléistocène. Après avoir comparé les Chacals dorés d'Afrique et d'Eurasie, l'étude conclut que les spécimens africains appartiennent à une lignée monophylétique distincte qui devrait être reconnue comme une espèce à part entière, Canis Anthus (le Loup doré). D'après une étude phylogénétique effectuée à partir de séquences d'ADN nucléaire, le Chacal doré d'Eurasie (Canis aureus) s'est séparé de la lignée du loup et du coyote il y a 1,9 millions d'années, alors que le Loup doré s'en est séparé il y a 1,3 millions d'années. Les séquences du génome mitochondrial indique que le Loup d'Abyssine a divergé de la lignée du loup et du coyote peu de temps avant[17].
Les canidés ont un bulbe tympanique non cloisonné. Leur griffes ne sont pas rétractiles. Ils possèdent 5 doigts sur les pattes antérieures et 4 sur les pattes postérieures[18].
Les canidés sauvages sont présents sur tous les continents à l'exception de l'Antarctique et peuplent une grande variété d'habitats, dont les déserts, les massifs montagneux, les forêts et les prairies. Ils présentent des tailles variables, du Fennec qui peut ne pas dépasser 24 cm de long et peser 0,6 kg[19] au Loup gris qui peut atteindre 160 cm de long et dépasser 70 kg[20]. Seuls le Renard gris, le Renard gris insulaire (étroitement apparenté au premier)[21] et le Chien viverrin sont capables de grimper aux arbres[22],[23],[24].
Tous les canidés ont la même forme de base, bien que les tailles relatives du museau, des membres, des oreilles et de la queue varient considérablement d'une espèce à l'autre. Les canidés ont des pattes relativement longues et un corps souple, adapté à la chasse, à l'exception du chien des buissons, du chien viverrin et de certaines races de chiens domestiques. La queue est touffue et la longueur du pelage change avec la saison. Le museau est nettement plus allongé que celui des félins. Les arcades zygomatiques sont larges, le crâne présente une crête lambdoïde transversale à l'arrière et chez quelques espèces, une crête sagittale. L'orbite osseuse autour de l’œil ne forme jamais un anneau complet et les bulles tympanales sont lisses et arrondies[25]. Les femelles ont trois à sept paires de mamelles[26].
Tous les canidés sont digitigrades (ils marchent sur les orteils). L'extrémité du nez, la truffe, est toujours dépourvue de poils, tout comme les coussinets sous les pattes. Ces derniers sont situés sous chaque doigt tandis qu'un coussinet plus grand est situé sous l'extrémité des doigts. Des poils poussent entre les coussinets et chez le Renard polaire le dessous des pattes est même couvert d'une fourrure dense à certaines périodes de l'année. Les canidés ont cinq doigts sur les pattes antérieures (à l'exception du lycaon qui en a quatre), mais le pouce est atrophié et ne touche pas le sol. Les pattes postérieures ont quatre doigts mais certains chiens domestiques présentent un cinquième doigt atrophié qui n'a cependant aucune connexion anatomique avec le reste du membre. Les griffes incurvées ne sont pas rétractiles et sont plus ou moins émoussées[25].
Le pénis chez le mâle contient un os, le baculum. Il contient également une structure à la base appelée bulbe glandis, qui aide à créer un lien copulatoire pendant l'accouplement, enfermant les animaux ensemble pendant jusqu'à une heure[27]. Les jeunes canidés naissent aveugles, leurs yeux s'ouvrant quelques semaines après la naissance[28]. Tous les canidés actuels (famille des Caninae) ont un ligament similaire au ligament nuchal des Ungulata et qui sert à maintenir la position de la tête et du cou avec peu d'effort musculaire. Ce ligament permet d'économiser de l'énergie lorsque l'animal parcourt de grandes distances tout en maintenant le nez au sol pour suivre une piste. Cependant, d'après les détails des os du cou, il semble qu'au moins certains des Borophaginae (tel que Aelurodon) aient été dépourvus de ce ligament[29].
La denture désigne la disposition des dents dans la bouche. La formule dentaire de la mâchoire supérieure est notée en lettres majuscules, I pour les incisives, C pour les canines, P pour les prémolaires et M pour les molaires, tandis que les lettres minuscules i, c, p et m sont utilisées pour les dents de la mâchoire inférieure. Les dents de chaque côté de la bouche sont numérotées à partir des dents de devant jusqu'aux dents de derrière. Chez les carnivores, les carnassières correspondent à la prémolaire supérieure P4 et à la molaire inférieure m1 et sont utilisées ensemble pour trancher les muscles et les tendons de la proie[30].
Les canidés utilisent leurs prémolaires pour la coupe et l'écrasement, à l'exception de la quatrième prémolaire supérieure P4 (la carnassière supérieure) qui n'est utilisée que pour la coupe. Ils utilisent leurs molaires pour le broyage à l'exception de la première molaire inférieure m1 (la carnassière inférieure) qui a évolué à la fois pour le découpage et le broyage en fonction de l'adaptation alimentaire du canidé. Sur le carnassier inférieur, le trigonide est utilisé pour le tranchage et le talonide est utilisé pour le broyage. Le rapport entre le trigonide et le talonide indique les habitudes alimentaires d'un carnivore, un trigonide plus grand indiquant un hypercarnivore et un talonide plus grand indiquant un régime plus omnivore[31], [32]. En raison de sa faible variabilité, la longueur du carnassier inférieur est utilisée pour fournir une estimation de la taille du corps d'un carnivore[31].
La plupart des canidés ont 42 dents suivant la formule 3.1.4.23.1.4.3, mais le Chien des buissons n'a qu'une seule paire de molaires supérieures et deux inférieures, le Dhole en a deux supérieures et deux inférieures, et le Renard à oreilles de chauve-souris a trois ou quatre paires de molaires supérieures et quatre inférieures[25]. Les molaires sont puissantes chez la plupart des espèces et leur permettent de casser les os pour atteindre la moelle. La formule des dents de lait chez les canidés est 3.1.33.1.3, les molaires étant complètement absentes[25].
Une étude portant sur une estimation de la puissance de la morsure parmi un large échantillon de mammifères prédateurs, a découvert que rapporté à la masse corporelle, le canidé qui avait la morsure la plus puissante était Canis dirus (163) suivi par quatre canidés modernes hypercarnivores qui s'attaquent souvent à des proies plus grosses qu'eux : le Lycaon (142), le Loup gris (136), le Dhole (112) et le Dingo (108). La taille maximale des proies d'un prédateur dépend fortement de ses limites biomécaniques[33].
Presque tous les canidés sont des animaux sociaux et vivent en groupe. En général, ils sont territoriaux ou ont un domaine vital et dorment à l'air libre, n'utilisant leurs tanières que pour la reproduction et parfois par mauvais temps[34]. Chez la plupart des renards, et chez beaucoup de vrais chiens, un couple travaille ensemble pour chasser et élever leurs petits. Les loups gris et certains autres grands canidés vivent en groupes plus importants appelés meutes. Les chiens sauvages africains ont des meutes qui peuvent comprendre de 20 à 40 animaux et des meutes de moins d'environ sept individus peuvent être incapables de se reproduire avec succès[35]. La chasse en meute a l'avantage de pouvoir s'attaquer à des proies plus grosses. Certaines espèces forment des meutes ou vivent en petits groupes familiaux selon les circonstances, notamment le type de nourriture disponible. Chez la plupart des espèces, certains individus vivent seuls. Au sein d'une meute de canidés, il existe un système de dominance pour que les animaux les plus forts et les plus expérimentés mènent la meute. Dans la plupart des cas, le mâle et la femelle dominants sont les seuls membres de la meute à se reproduire[36].
Les canidés communiquent entre eux par des signaux olfactifs, par des indices visuels et des gestes, et par des vocalisations telles que des grognements, des aboiements et des hurlements. Dans la plupart des cas, les groupes ont un territoire d'origine d'où ils chassent d'autres congénères. Le territoire est marqué en laissant des marques d'odeur d'urine, qui avertissent les individus intrusifs[37]. Le comportement social est également médié par les sécrétions des glandes sur la surface supérieure de la queue près de sa racine et des glandes anales[36], des glandes préputiales[38], et des glandes supracaudales[39].
Les canidés en tant que groupe présentent plusieurs traits de reproduction qui sont rares chez les mammifères dans leur ensemble. Ils sont généralement monogames, fournissent des soins paternels à leur progéniture, ont des cycles de reproduction avec de longues phases prœstrales et diœstrales et ont un lien copulatoire pendant l'accouplement. Ils retiennent également la progéniture adulte dans le groupe social, supprimant leur capacité à se reproduire tout en utilisant les soins alloparentaux qu'ils peuvent fournir pour aider à élever la prochaine génération de progéniture[40].
Pendant la période prœstrale, des niveaux accrus d'estradiol rendent la femelle attirante pour le mâle. Il y a une augmentation de la progestérone pendant la phase œstrale lorsque la femelle est réceptive. À la suite de cela, le niveau d'œstradiol fluctue et il y a une longue phase diœstrale pendant laquelle la femelle est enceinte. La pseudo-grossesse survient fréquemment chez les canidés qui ont ovulé mais n'ont pas réussi à concevoir. Une période d'anœstrus suit la gestation ou la pseudo-grossesse, il n'y a qu'une seule période œstrale au cours de chaque saison de reproduction. Les canidés de petite et moyenne taille ont pour la plupart une période de gestation de 50 à 60 jours, tandis que les espèces plus grandes ont en moyenne 60 à 65 jours. La période de l'année à laquelle la saison de reproduction a lieu est liée à la longueur du jour, comme cela a été démontré dans le cas de plusieurs espèces qui ont été déplacées de l'équateur vers l'autre hémisphère et connaissent un décalage de phase de six mois. Les chiens domestiques et certains petits canidés en captivité peuvent entrer en œstrus plus fréquemment, peut-être parce que le stimulus photopériodique se décompose dans des conditions d'éclairage artificiel[40].
La taille d'une portée varie, de un à 16 chiots ou plus naissent. Les jeunes naissent petits, aveugles et impuissants et nécessitent une longue période de soins parentaux. Ils sont conservés dans une tanière, le plus souvent creusée dans le sol, pour plus de chaleur et de protection[25]. Lorsque les jeunes commencent à manger de la nourriture solide, les deux parents, et souvent d'autres membres de la meute, leur rapportent de la nourriture de la chasse. C'est le plus souvent vomi de l'estomac de l'adulte. Lorsqu'une telle implication de la meute dans l'alimentation de la portée se produit, le taux de réussite de reproduction est plus élevé que dans le cas où les femelles se séparent du groupe et élèvent leurs petits de manière isolée[41]. Les jeunes canidés peuvent mettre un an à mûrir et à acquérir les compétences dont ils ont besoin pour survivre[42]. Chez certaines espèces, comme le chien sauvage d'Afrique, la progéniture mâle reste généralement dans la meute natale, tandis que les femelles se dispersent en groupe et rejoignent un autre petit groupe du sexe opposé pour former une nouvelle meute[43].
Un canidé, le chien domestique, a noué un partenariat avec les humains il y a longtemps. Le chien a été la première espèce domestiquée[44],[45],[46],[47]. Les archives archéologiques montrent que les premiers restes de chiens incontestés ont été enterrés à côté des humains il y a 14 700 ans[48], avec des restes contestés il y a 36 000 ans[49]. Ces dates impliquent que les premiers chiens sont apparus à l'époque des chasseurs-cueilleurs humains et non des agriculteurs[50],[51].
Le fait que les loups soient des bêtes de somme avec des structures sociales coopératives peut avoir été la raison pour laquelle la relation s'est développée. Les humains ont bénéficié de la loyauté, de la coopération, du travail d'équipe, de la vigilance et des capacités de suivi du canidé, tandis que le loup a peut-être bénéficié de l'utilisation d'armes pour s'attaquer à des proies plus grosses et du partage de nourriture. Les humains et les chiens peuvent avoir évolué ensemble[52].
Parmi les canidés, seul le loup gris est connu pour s'attaquer aux humains[53]. Néanmoins, au moins deux enregistrements de coyotes tuant des humains ont été publiés[54], et au moins deux autres rapports de chacals dorés tuant des enfants[55]. Les êtres humains ont piégé et chassé certaines espèces de canidés pour leur fourrure et d'autres, en particulier le loup gris, le coyote et le renard roux, pour le sport[56]. Les canidés tels que le dhole sont maintenant menacés dans la nature en raison de la persécution, de la perte d'habitat, de l'épuisement des espèces de proies d'ongulés et de la transmission de maladies par les chiens domestiques[57].
Fossile de Eucyon davisi
) , Bibcode ) ) , Bibcode ) Les Canidés (Canidae) forment une famille basale des mammifères caniformes appartenant à l'ordre des Carnivora, et comprenant les loups, les chiens, les chacals et les renards.
Les canidés se trouvent sur tous les continents, à l'exception de l'Antarctique, arrivés indépendamment ou accompagnés d'êtres humains sur de longues périodes. Les canidés varient en taille, du loup gris de 2 mètres de long au fennec de 24 centimètres de long. Les formes corporelles des canidés sont similaires, ayant généralement des oreilles droites, de longs museaux, aux canines développées et aux molaires nombreuses, adaptées pour casser les os et trancher la chair, de longues pattes, des griffes non rétractiles (contrairement aux Félidés) et des queues touffues. Ce sont pour la plupart des animaux sociaux, vivant ensemble en unités familiales ou en petits groupes et se comportant de manière coopérative. En règle générale, seul le couple dominant d'un groupe se reproduit et une portée de jeunes est élevée chaque année dans une tanière souterraine. Les canidés communiquent par des signaux olfactifs et des vocalisations. Un canidé, le chien domestique, est né d'une relation symbiotique avec les humains du Paléolithique supérieur et reste aujourd'hui l'un des animaux domestiques les plus largement conservés.
Clann na madraí feoiliteacha, le 36 speiceas, de ghnáth le cosa caola, soic thanaí, cluasa móra caoldíreacha, agus eireabaill dhosacha. 4 mhéar ar na cosa cúil is 5 mhéar de ghnáth ar na cosa tosaigh, na hingne maol neamhinchraptha. Gan stríoca gan spotaí de ghnáth. Is féidir go seilgfidh cainid bheag ina haonar trí stalcaireacht, agus ansin áladh a thabhairt ar a creach. Seilgeann na cainidí móra i gconairt, agus ritheann siad an chreach go mbíonn sí tnáite.
Is síol ainmhí é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Psi (Canidae) su porodica unutar natporodice psolikih životinja. U tu porodicu pripadaju lisice, razne vrste poznate pod imenom "šakali", kojoti, vukovi, ali i domaći psi. Danas su rasprostranjeni na svim kontinentima, ali ih prvobitno nije bilo u Australiji, na Novom Zelandu, Novoj Gvineji, Madagaskaru i Antarktici. Međutim, danas su gotovo svuda udomaćeni, i to uz pomoć čovjeka.
Psi su se razvili u oligocenu na području Sjeverne Amerike od životinje koja je bila veličine lisice a i potsjećala je na nju, samo što je još mogla uvlačiti pandže.
Građom tijela psi se na prvi pogled razlikuju bitno od mačaka. Svi psi su manji rastom od velikih mačaka. Tijelo im je vitko, a glava malena, izbočena njuška je tupa. Trup im je udubljen u slabinama, a noge visoke s malim šapama. Canidae imaju na stražnjim nogama po četiri potpuno razvijena prsta kao i četiri (Lycaon) odnosno pet (Canis, Cyon, Icticyon, Otocyon) prstiju na prednjim šapama. Snažne pandže ne mogu uvući u šape, pa su tupe. Rep im nije dugačak, a često je obrastao čupavom dlakom.
Imaju 42 zuba, pri tome uvijek po četiri pretkutnjaka s obje strane i u gornjoj i u donjoj vilici. Prema tome, potpuna zubna formula izgleda ovako:
3.1.4.2 3.1.4.3Formula prvih "mliječnih" zubi je: 3 1 3. Još mladi, članovi ove porodice nemaju kutnjake, dok kao odrasli imaju po dva u gornjoj i tri u donjoj čeljusti sa svake strane[1].
Imaju krupne oči, a uši su im zašiljene i veće nego mačje. Ženke imaju brojne sise na prsima i trbuhu. Plodniji su od mačaka, i najčešće imaju četiri pa do devet mladunaca, iako su poznati i iznimni slučajevi od 18 pa i 23 mladunca u jednom okotu.
Jedva je moguće donijeti zaključke o ponašanju ove porodice koje bi bilo zajedničko svim vrstama, jer se pojedini rodovi i vrste previše međusobno razlikuju. Na primjer, sve vrste ove porodice su po definiciji mesojedi i stoga svi imaju nagon lova i ubijanja, no on se značajno razlikuje već između vukova i domaćih pasa[2].
Razlike u ponašanju između na primjer vukova i lisica izražene su već kod mladunaca u dobi između četvrtog i petog tjedna starosti. Zoolog Erik Zimen je promatrajući mladunce opazio, da mladi lisičići komade hrane prvo uzmu, i u okolici zakopaju, a tek nakon toga počnu s jelom; mladi vučići pak prvo pojedu koliko god mogu, i tek nakon toga počinju zakapati ostatke hrane[3]
Kao slično ponašanje kod svih Kanida Michael W. Fox opisuje uvod u socijalni susret pripadnika iste vrste. Susret počinje uzajamnim njušenjem genitalnog i analnog područja, kao dijelom i ušiju, njuške i analne žlijezde. Njušenje područja repne žlijezde opaženo je samo kod crvenih, arktičkih i sivih lisica, rjeđe kod prerijskih vukova, a nikada kod domaćih pasa, jer oni vrlo rijetko uopće imaju repnu žlijezdu[4].
Dijelom su prepoznati isti obrasci ponašanja i između različitih vrsta; tako Fox opisuje uspješan poziv na igru između chihuahue i prerijskog vuka, uzajamno pokazivanje podređenosti između mladih kojota i vukova, kao i trenuci igre odraslog vuka i odrasle crvene lisice[5].
Recentni psi mogu se podijeliti na tribus pravih lisica (Vulpini) i tribus pravih pasa (Canini). No, u tribusu pravih pasa ima više vrsta koje su vrlo slične lisicama.
Noviji rezultati istraživanja genskih sekvenci dovode u pitanje taksonomsku klasifikaciju pojedinih Kanida. Trenutno, prihvaćena je podjela kako slijedi:
Kladogram prema McKenna i Bellu (Classification of mammals: Above the species level, 1997.):
Canidae (psi) |-- Vulpini | |-- Vulpes (crvena lisica i drugi) | `-- N.N. | |-- Alopex (arktička lisica) | `-- N.N. | |-- Urocyon (sive lisica) | `-- Otocyon (dugouha lisica) | `-- Canini |-- N.N. | |-- Dusicyon | `-- Pseudalopex | `-- N.N. |-- Chrysocyon (grivasti vuk) `-- N.N. |-- Cerdocyon (Maikong) `-- N.N. |-- Nyctereutes (kunopas) `-- N.N. |-- Atelocynus (kratkouha lisica) `-- N.N. |-- Speothos (kolumbijski divlji pas) `-- N.N. |-- Canis (vukovi i šakali) `-- N.N. |-- Cuon (azijski crveni pas) `-- Lycaon (afrički divlji pas)
Kladogrami prema W. D. Matthewu (The Phylogeny of dogs, 1930) i R. H. Tedfordu (History of dogs and cats, 1978) dijelom u bitnom odstupaju od navedenog.
U Wikimedijinu spremniku nalazi se još gradiva na temu: Psi
Wikivrste imaju podatke o: Psima Psi (Canidae) su porodica unutar natporodice psolikih životinja. U tu porodicu pripadaju lisice, razne vrste poznate pod imenom "šakali", kojoti, vukovi, ali i domaći psi. Danas su rasprostranjeni na svim kontinentima, ali ih prvobitno nije bilo u Australiji, na Novom Zelandu, Novoj Gvineji, Madagaskaru i Antarktici. Međutim, danas su gotovo svuda udomaćeni, i to uz pomoć čovjeka.
Psi su se razvili u oligocenu na području Sjeverne Amerike od životinje koja je bila veličine lisice a i potsjećala je na nju, samo što je još mogla uvlačiti pandže.
Psy (Canidae) su swójba znutřka nadswójby (Canoidea).
Jeli sy jedyn z mjenowanych njedostatkow skorigował(a), wotstroń prošu potrjecheny parameter předłohi {{Předźěłuj}}. Podrobnosće namakaš w dokumentaciji.
Psy (Canidae) su swójba znutřka nadswójby (Canoidea).
Canidae adalah famili mamalia karnivora dan omnivora pada ordo Karnivora. Binatang yang masuk ke dalam canidae adalah anjing, serigala, rubah, koyote, dingo dan jakal. Beberapa orang menyebut binatang tersebut adalah anjing, tetapi hal tersebut salah.
Koyote
Anjing (Labrador Retriever)
Jakal
Anjing rakun (tanuki)
Rubah merah
Serigala
Canidae adalah famili mamalia karnivora dan omnivora pada ordo Karnivora. Binatang yang masuk ke dalam canidae adalah anjing, serigala, rubah, koyote, dingo dan jakal. Beberapa orang menyebut binatang tersebut adalah anjing, tetapi hal tersebut salah.
Hundaætt er ætt spendýra, sem eru kjötætur og alætur. Til hennar teljast hundar, úlfar, sléttuúlfar, sjakalar og refir. Þessi dýr eiga það m.a. sameiginlegt að ganga öll á tánum.
Hafa ber í huga að skipting hundaættarinnar í „refi“ og „eiginlega hunda“ er hugsanlega ekki í samræmi við raunverulegan skyldleika þeirra og að ekki ríkir full sátt meðal fræðimanna um flokkun sumra hundaætta. Nýlegar DNA rannsóknir hafa á hinn bóginn sýnt að skiptingin í undirættir hunda (canini) og refa (vuplini) sé réttmæt, að tveimur ættkvíslum undanskildum: Nyctereutes og Otocyon. Þetta eru hópar utangarðs hundadýra sem eru hvorki náskyld hundum né refum.
Speothos og Chrysocyon eru frumstæðar ættkvíslir hunda-undirtegundarinnar en færa má rök fyrir því að þær megi setja í eigin hóp út af fyrir sig. Vera má að ættkvíslin Cuon tilheyri í raun undirætt hunda en vísbendingar eru um að ættkvíslirnar alopex og fennecus séu ekki réttmætar ættkvíslir, heldur tilheyri þær báðar ættkvísl refa (vulpes).
Sumir flokka tamda hunda sem tegundina Canis familiaris en aðrir (þ.á m. Smithsonian stofnunin Samtök bandarískra spendýrafræðinga) flokka tamda hunda aftur á móti sem undirtegund úlfa (þ.e. Canis lupus familiaris).
Rauðúlfurinn er ef til vill sérstök tegund. Og ef til vill einnig Dingóar, sem eru ýmist flokkaðir sem Canis lupus dingo, Canis dingo eða Canis familiaris dingo.
Hundaætt er ætt spendýra, sem eru kjötætur og alætur. Til hennar teljast hundar, úlfar, sléttuúlfar, sjakalar og refir. Þessi dýr eiga það m.a. sameiginlegt að ganga öll á tánum.
I canidi (Canidae, Fischer de Waldheim, 1817) sono una famiglia di caniformi che si distinguono dai loro musi allungati, la loro postura digitigrada, gli artigli non protrattili e bolle timpaniche molto gonfie.
I caniformi si divisero dai feliformi circa 43 milioni di anni fa,[1] con i primi canidi emersi 3 milioni di anni dopo in Nordamerica durante il Miocene.[2] Il leptocione è l'antenato di tutti i canidi odierni (i canini, che includono i cani, i lupi, gli sciacalli, le volpi e numerose specie estinte) e si divise in veri cani e volpi 11,9 milioni di anni fa.[3] Mentre gli esperocionini e i borofagini, due sottofamiglie estinte, erano limitati al Nordamerica, i canini si trovarono su tutti i continenti tranne l'Antartide.
I canidi si distinguono dagli altri carnivori grazie alla presenza di bolle timpaniche, divise da un setto, posizionato lungo la sutura endotimpanica, ossia interno all'orecchio medio. Altri caratteri distinti dei canidi includono la perdita di un'arteria stapediale e la posizione mediana dell'arteria carotide interna situata tra l'entotimpanico e petrosale, per gran parte del suo percorso. Queste caratteristiche del basicranio sono rimaste più o meno stabili lungo la storia dei canidi, permettendo una facile identificazione dei loro resti fossili.[4]
Tra i carnivori, i canidi dispongono della dentizione più conservativa, con un complemento bilaterale di denti divisi in tre incisivi superiori ed inferiori, un canino superiore ed inferiore, quattro premolari superiori ed inferiori, e due o tre molari superiori e tre molari inferiori. La lunghezza dei canini sembra essere correlata col sesso dell'animale: gli esemplari maschi dei canidi più grandi tendono ad avere canini al 3-6% più lunghi di quelli delle femmine. I premolari tendono a essere uniformi nella maggior parte delle specie, ma nelle stirpi adatte al consumare ossa, i premolari sono notevolmente più grandi. Questo tratto è particolarmente evidente nella sottofamiglia dei borofagini, ma raro negli esperocionini. I molari sono ben sviluppati, sebbene non quanto di quelli degli orsi, consentendo ai canidi di incorporare nella loro dieta sia insetti che vegetali. I denti dei canidi si sono cambiati ripetutamente lungo la loro evoluzione verso diete ipercarnivore o ipocarnivore, una flessibilità che ha indubbiamente contribuito al loro successo come famiglia. Per accomodare il numero non-ridotto di denti, i canidi dispongono d'un muso più allungato di quello dei felidi. Le specie più ipercarnivore, come certi borofagini, hanno un muso relativamente breve, ma mai quanto i felidi. Il muso allungato è una caratteristica universale dei canini, l'unica sottofamiglia di canidi rimasta, e sembra che la lunghezza del rostro, il muso nei canidi, sia correlata con l'ampliamento dell'olfatto.[5]
Come le iene, i canidi sono per la maggior parte predatori corridori con arti lunghi che cacciano inseguendo le prede fino al loro sfinimento. Insieme alle iene e ai felidi, i canidi sono gli unici carnivori digitigradi, una locomozione animale che contribuisce all'allungamento del passo. I canidi persero la capacità di retrarre gli artigli poco dopo la loro diversificazione dal genere Hesperocyon. Di conseguenza, gli artigli sono sempre esposti e spuntati a causa del contatto con il terreno. Il motivo per cui non possono usare gli artigli come armi, potrebbe essere una delle ragioni del motivo per cui le specie più grandi lavorano in gruppi per abbattere prede grosse.[5]
Nella storia dei mammiferi carnivori, i canidi sono rappresentati da due sottofamiglie estinte, la Hesperocyoninae, la Borophaginae, e l'odierna Caninae.[6] Questa sottofamiglia include tutti i canidi viventi e i loro parenti fossili. Tutti i canidi moderni formano un gruppo dentale con proprietà monofilettiche con i borofagini estinti, possedendo entrambe le sottofamiglie, due punte sul talonide [7] del carnassiale inferiore, in aiuto alla masticazione. Questi, insieme allo sviluppo d'una cuspide endoconida e l'allargamento del talonide [8] sul primo molare inferiore, e l'allargamento contemporaneo del talonide del primo molare superiore e la riduzione del suo parastilo, distinguono questi canidi del tardo cenozoico, e sono le differenze essenziali che identificano il loro clade.[3]
Questo cladogramma mostra la posizione filogenetica dei canidi entro i caniformi secondo un'analisi dei reperti fossili svolta nel 2009:[3]
CaniformiaArctoidea (orsi, procioni, foche ecc.) .jpg){kind=small}
†Miacis spp. 
Caninae (tutti i canidi odierni e i loro parenti estinti) .jpg){kind=small}
I mammiferi carnivori si evolsero dai miacidi circa 55 milioni di anni fa durante il Paleocene, un'era caratterizzata da un clima caldo e umido. Con l'avvento del massimo termico del Paleocene-Eocene, il Nordamerica venne ricoperto da fitte foreste, successivamente colonizzate da una popolazione di miacidi che, 15 milioni di anni dopo la loro prima apparizione, diedero luce ai primi canidi.[9]
Fra di essi vi fu il Prohesperocyon wilsoni, che apparse 40 milioni di anni fa nel Texas sudoccidentale. I tratti principali per identificarlo come un canide, includono la perdita del terzo molare superiore e la struttura dell'orecchio medio, che disponeva di bolle timpaniche ingrandite. Sebbene fosse un animale arboricolo e parzialmente plantigrado come i suoi antenati, è probabile che il Prohesperocyon disponesse gli arti più lunghi e dita più compatte, tratti che gli avrebbero conferito un vantaggio in futuro, nel sopravvivere in ambienti sempre più aperti.[9]
L'avvento dell'Oligocene, da 34 a 23 milioni di anni fa, innescò un lungo corso di deterioramento climatico. In Antartide iniziarono a formarsi le prime calotte glaciali, mentre nel Nordamerica centrale l'ambiente divenne sempre più secco e stagionalmente variabile, riducendo sempre più le foreste pluviali dell'Eocene, fino a farle scomparire, a favore di boschi e pianure. Gli erbivori iniziarono ad adattarsi ad una dieta d'erba e a diventare corridori in pianura aperta. Per i canidi, l'abilità di inseguire queste nuove prede divenne un importante passo evolutivo. Il genere Hesperocyon, discendente di Prohesperocyon, iniziò a diversificarsi e a produrre gli antenati delle tre sottofamiglie:[9]
Tutte e tre le stirpi, durante l'Oligocene, erano caratterizzate da specie poco più grandi delle attuali volpi, ma ciascuna con indizi morfologici delle loro future direzioni evolutive. La stirpe più antica e primitiva era quella degli esperocionini, stirpe che includeva il mesocione, un canide grande quanto un coyote odierno. Questi canidi primitivi, probabilmente, si erano evoluti per inseguire le prede in zone di pianura. L'archeocione e il leptocione avrebbero a loro volta dato luce, rispettivamente, ai borofagini e ai canini. All'incirca 30-28 milioni di anni fa, vi erano almeno 25 specie di canidi nel Nordamerica occidentale. Nel frattempo, i predatori arcaici come gli ienodonti si estinsero, per poi essere rimpiazzati dai carnivori.[9]
Gli erbivori nordamericani, prede predilette dei canidi, iniziarono a diversificarsi drasticamente durante la prima metà del Miocene, che durò dai 23 milioni ai 5 milioni di anni fa. Oltre che all'evoluzione di specie indigene, questa diversificazione fu dovuta anche alla formazione del ponte di Bering 8 milioni di anni fa, che permise l'immigrazione in Nordamerica di erbivori eurasiatici. Contemporaneamente, i borofagini iniziarono a rimpiazzare gli esperocionini moribondi come i predatori dominanti delle pianure nordamericane, mentre i canini mantennero un profilo basso. Sebbene subordinati ai borofagini, continuarono ad adattarsi ad ambienti sempre più aperti, aumentando la lunghezza degli arti e perdendo i pollici. Si erano già divisi nelle tribù delle volpi e dei veri cani, questi ultimi rappresentati dal genere Eucyon. I canini, grazie ai loro arti allungati e dita compatte, si dimostrarono la stirpe di canidi più resiliente e mobile, sfruttando i ponti continentali al fine di espandere il loro proprio areale al di fuori del Nordamerica: una specie di volpe, la Vulpes riffautae, si era stabilita nell'odierno Ciad sette milioni di anni fa, mentre almeno un canino aveva contemporaneamente colonizzato la Spagna.[9]
L'evoluzione dei borofagini in questo periodo venne caratterizzata da un notevole aumento nelle capacità di digerire le ossa. Con l'arrivo di nuovi concorrenti asiatici, come i felidi, i barbofelidi, i mustelidi giganti e gli orsi, i borofagini furono costretti a sviluppare una dentatura in grado di frantumare le ossa, per consumare meglio le carcasse.[9] Questi raggiunsero il culmine nel corso del Miocene medio con l'apparizione della stirpe del Protepicyon-Epicyon-Borophagus. I membri di questa stirpe erano gli indiscussi predatori alfa della loro era. L'Epicyon, in particolare, era il canide più grosso mai esistito, paragonabile all'orso bruno in grandezza ed alle iene in potenza mandibolare.[10]
Durante il Pliocene, circa 4-5 milioni di anni fa, le pianure nordamericane divennero sempre più vaste, mentre gli erbivori, soprattutto i cavalli, divennero sempre più veloci, grazie alla riduzione del numero delle dita ed all'irrobustimento del dito centrale. Questo avvenne a scapito dei borofagini, che erano poco adatti alla corsa. Questa stirpe, infatti, scomparì del tutto 2 milioni di anni fa, consentendo ai canini di prendere il sopravvento.[9]
Dopo la formazione dell'istmo di Panama, che avvenne all'incirca 3 milioni di anni fa, i canini colonizzarono il Sudamerica durante il cosiddetto grande scambio americano.
I canini ebbero il sopravvento sui predatori marsupiali indigeni, rappresentati dai borienidi, e, successivamente, si stabilirono come i predatori dominanti del continente.[9]
L'arrivo del Pleistocene, 1,8 milioni di anni fa, fu segnato dall'espandersi delle calotte glaciali, con le temperature più basse del Cenozoico. Molti mammiferi, seguendo la regola di Bergmann, si svilupparono in grandezza per meglio conservare il calore corporeo. Fu durante questo periodo che fecero il loro debutto i grandi canini come i lupi, i licaoni e i cuon nell'Eurasia. Una popolazione di lupi fu successivamente addomesticata, dando luce al cane domestico. Nel frattempo, nelle Americhe, fra i superpredatori contemporanei vi fu il temibile Canis dirus, il canide più grande.[9]
I lupi grigi colonizzarono il Nordamerica nel corso del tardo Rancholabreano attraverso il ponte di Bering in almeno tre migrazioni separate, ognuna delle quali rappresentata da diverse clade di lupi grigi eurasiatici.[11] Condivisero il nuovo habitat con il Canis dirus, il quale però si estinse durante il periodo Quaternario, probabilmente in seguito alla scomparsa degli erbivori grossi di cui si cibava.[12]
I canidi (Canidae, Fischer de Waldheim, 1817) sono una famiglia di caniformi che si distinguono dai loro musi allungati, la loro postura digitigrada, gli artigli non protrattili e bolle timpaniche molto gonfie.
I caniformi si divisero dai feliformi circa 43 milioni di anni fa, con i primi canidi emersi 3 milioni di anni dopo in Nordamerica durante il Miocene. Il leptocione è l'antenato di tutti i canidi odierni (i canini, che includono i cani, i lupi, gli sciacalli, le volpi e numerose specie estinte) e si divise in veri cani e volpi 11,9 milioni di anni fa. Mentre gli esperocionini e i borofagini, due sottofamiglie estinte, erano limitati al Nordamerica, i canini si trovarono su tutti i continenti tranne l'Antartide.
Canidae sunt familia carnivororum, quae canes, lupos, vulpes, thoes, coiotes, aliaque mammalia canibus similia comprehendit.
Canidae sunt familia carnivororum, quae canes, lupos, vulpes, thoes, coiotes, aliaque mammalia canibus similia comprehendit.
Šuniniai (lot. Canidae) – plėšriųjų žinduolių (Carnivora) šeima.
Vidutinio didumo žvėrys. Turi pailgą snukį ir ilgas kojas. Ramstosi pirštais su neįtraukiamais nagais (užpakalinių kojų pirmasis pirštas redukuotas). Uodega ilga, papurusi. Dantys 42, plėšrieji dantys dideli, su kerpamosiomis briaunomis. Mėsėdžiai. Greitai bėgioja, kai kurie ilgai persekioja auką. Daugelis gyvena urvuose.
Kai kurių šuninių klasifikacija tebėra mokslinių ginčų objektas. Taip naminiai šunys kartais vadinami Canis familiaris, o Amerikos mamalologų asociacija jį laiko vilko porūšiu (Canis lupus familiaris); raudonasis vilkas kartais neišskiriamas į atskirą rūšį; dingas klasifikuojamas kaip Canis lupus dingo, Canis dingo bei Canis familiaris dingo. Šeimoje 37 rūšys.
Lapių (Vulpini) tribos gentys ir rūšys:
Tikrųjų šunų (Canini) tribos gentys, rūšys ir porūšiai:
Šuniniai (lot. Canidae) – plėšriųjų žinduolių (Carnivora) šeima.
Suņu dzimtas (Canidae) dzīvnieki ir plēsēji, un tie iedalās trīs daļās: suņu ciltī (Canini), lapsu ciltī (Vulpini) un dzimtas pamatciltī (Basal Caninae), kas ir primitīvākā no visām trijām, tajā ir iedalītas divas suņu dzimtas ģintis (lielausu lapsas un jenotsuņi), kas īsti neiederas nedz suņu ciltī, nedz lapsu ciltī.
Suņu dzimtas dzīvnieki dzīvo visos kontinentos izņemot Antarktīdu, tie apdzīvo dažādas biomas, ieskaitot tuksnešus, augstus kalnus, mežus, zālainos līdzenumus un arktiskos apgabalus. Latvijā dzīvo 3 suņu dzimtas sugas[1]: jenotsuņu (Nyctereutes procyonides) pasuga Usūrijas jenotsuns (Nyctereutes procyonoides ussuriensis), pelēkā vilka (Canis lupus) pasuga Eirāzijas pelēkais vilks (Canis lupus lupus) un rudās lapsas (Vulpes vulpes) pasuga Eiropas rudā lapsa (Vulpes vulpes crucigera).
Pirms 55 miljoniem gadu paleocēna beigās no miacoīdiem attīstījās plēsēji, kas pirms 50 miljoniem gadu sadalījās divās lielās grupās: suņveidīgajos (Caniformia) un kaķviedīgajos (Feliformia) dzīvniekos. Pirms 40 miljoniem gadu izveidojās pirmais dzīvnieks, kuru varētu pieskaitīt pie suņu dzimtas. Tas bija prohesperokons (Prohesperocyon), kura fosilie kauli ir atrasti Teksasas dienvidrietumos.
Suņu dzimta eocēna laikā sadalījās trīs apakšdzimtās: Hesperocyoninae, Borophaginae un Caninae, kurā ietilpst visi mūsdienās sastopamaie suņu dzimtas dzīvnieki; gan suņi, gan lapsas. Visām šīm dzīvnieku grupām attīstoties, pieauga to ķermeņa izmēri un masa, tomēr līdz mūsdienām izdzīvoja tikai Caninae apakšdzimta[2].
Visvecākā suņu dzimtas apakšdzimta ir hesperocioni Hesperocyoninae. Viens no šīs grupas dzīvniekiem bija koijotam līdzīgais mesacions Mesocyon, kas dzīvoja oligocēna laikā pirms 38 - 24 miljoniem gadu. Hesperocioni (Hesperocyoninae) izmira, izņemot tā divi zari - Nothocyon un Leptocyon, no kuriem izveidojās pirmatnējie borophagīni Borophaginae, kas arī vēlāk izmira[3].
Pirms 10-9 miljoniem gadu miocēna beigās Ziemeļamerikas kontinentā radās suņi, lapsas un pelēkās lapsas, kas pirms 8 miljoniem gadu šķērsoja Beringa jūras šaurumu un izplatījās Eirāzijā.
Pleistocēna laikā pirms 5—4 miljoniem gadu Ziemeļamerikā radās Canis lepophagus. Tas bija neliels, koijotam līdzīgs dzīvnieks. Zinātnieki uzskata, ka koijots (Canis latrans) ir attīstījies no Canis lepophagus[4]. Pirms 1,8-1,5 miljoniem gadu Eiropā un Ziemeļamerikā radās dažādi vilki. Viens no tiem Amerikas kontinentā bija Canis edwardii, no kura iespējams ir radies sarkanais vilks (Canis rufus). Pirms 800 000 gadiem Ziemeļamerikā radās Canis ambrusteri, no kura vēlāk attīstījās briesmīgais vilks (Canis dirus). Bet pirms 300 000 gadiem Eiropā un Āzijā bija pilnībā izveidojies pelēkais vilks (Canis lupus), kas šķērsoja Beringa jūras šaurumu un ieņēma Ameriku[5]. Kādu laiku Amerikā dzīvoja gan briesmīgais vilks, gan pelēkais vilks. Pirms apmēram 8000 gadiem briesmīgais vilks izmira.
Suņu dzimtas dzīvnieku izmērs ir ļoti dažāds. Ķermeņa garums var būt neliels kā fenekam 30 cm garš, sverot apmēram 1 kg, gan ķermeņa garums var būt liels kā pelēkajam vilkam, kurš ir apmēram 2 m garš, un vilks var svērt 80 kg. Visiem suņu dzimtas dzīvniekiem ir relatīvi garas kājas un viegli ķermeņi. Medījot viņi ātri un ilgstoši skrien, to ķermeņa uzbūve ir piemērota ilgai upura vajāšanai. Viņu iegarenais galvaskauss veidots tā, lai varētu satvert upuri skrējienā. Visi suņu dzimtas dzīvnieki staigā uz pirkstiem, un uz priekškājām tiem ir liekais pirksts. To nagi nodrošina skrējiena solim spēcīgāku un stabilāku atspērienu. Nagus suņu dzimtas dzīvnieki atšķirībā no kaķveidīgajiem dzīvniekiem nevar ievilkt un paslēpt ķepās. Visiem suņu dzimtas dzīvniekiem ir kuplas astes. Mazuļi pēc piedzimšanas ir akli, un to acis atveras pēc dažām nedēļām[6].
Gandrīz visi suņu dzimtas dzīvnieki ir sociāli dzīvnieki. Lielākā daļa suņu cilts (Canini) un lapsu cilts (Vulpini) dzīvnieku veido noturīgus pārus un ģimenes, kopīgi medījot un audzinot jauno paaudzi. Pelēkie vilki un citi lielie dzīvnieki viedo lielākas grupas, ko sauc par baru. Vislielākos barus veido hiēnsuņi, barā var būt līdz 90 dzīvniekiem. Kopumā suņu dzimtas dzīvnieki veido lielākus vai mazākus ģimenes barus, kas ir atkarīgs no barības resursiem. Bet visām sugām ir sastopami indivīdi, kas dzīvo vientuļnieka dzīvi. Bara dzīve ir stingri organizēta, visi dzīvnieki ir sakārtoti pēc hierarhijas, un baru vada visspēcīgākais un pieredzējušākais dzīvnieks. Bieži tikai bara vadošais tēviņš un mātīte rada pēcnācējus.
Suņu dzimtas dzīvnieki viens ar otru sazinās ar smaržām, ar ķermeņa valodu un arī vokāli, kas var būt gan riešana, gan rūkšana, gan gaudošana. Vairākumā gadījumu baram vai ģimenei ir noteikta teritorija, kura tiek iezīmēta ar urīnu un apsargāta[7].
Parasti suņu dzimtas dzīvniekiem mazuļi dzimst katru gadu, un to skaits variē no 1 - 16 vai pat vairāk (piemēram hiēnsuņiem). Mazuļi piedzimst maziņi un bezpalīdzīgi, kuriem ir nepieciešama vecāku aprūpe. Tie tiek turēti alā, kas visbiežāk ir izrakta zemē. Kad mazuļi sāk ēst medījumu, bieži ne tikai vecāki, bet arī citi bara dzīvnieki nes medījumu mazuļiem, palīdzot audzināt jauno paaudzi. Barība tiek pienesta vēderā apēstā veidā, un mazuļiem tā tiek atvemta. Apmēram gada vecumā mazuļi ir pieauguši un apguvuši medību iemaņas[8].
Pirms daudziem tūkstošiem gadu suņu dzimtas pārstāvis suns (Canis lupus familiaris) kļuva par cilvēka partneri un draugu. Tas ir vispopulārākais mājdzīvnieks pasaulē, un kalpo cilvēkam ļoti daudzos, dažādos veidos. Lielākā daļa zinātnieku uzskata, ka suns ir viena no pelēkā vilka pasugām.
Savvaļas dzīvniekiem ir liela nozīme dabas līdzsvara uzturēšanā. Tomēr tie bieži uzbrūk mājlopiem, tādēļ cilvēks to vienmēr ir medījis. Vienīgais suņu dzimtas dzīvnieks, kas uzbrūk cilvēkam, ir pelēkais vilks, un arī tikai pasugas, kas dzīvo Eirāzijā. Amerikā nav neviena gadījuma, kad vilks būtu uzbrucis cilvēkam[9]. Bieži par cilvēkēdājiem kļūst Indijas vilks, kuru pēdējā laikā zinātnieki ir izdalījuši kā patstāvīgu sugu, kādreiz tas tika sistematizēts kā pelēkā vilka pasuga. Dažus dzīvniekus medī kažokādu dēļ, īpaši lapsas. Dažu sugu un pasugu izdzīvošana mūsdienās ir apdraudēta.
Suņu dzimta (Canidae)
(†) - izmirusi organismu grupa.
Senāki un primitīvāki suņu dzimtas dzīvnieki, kas ir izmiruši pirms vairākiem miljoniem gadu tiek iedalīti hesperocionu (Hesperocyoninae) un borophagīnu (Borophaginae) apakšdzimtās[11].
Suņu dzimtas (Canidae) dzīvnieki ir plēsēji, un tie iedalās trīs daļās: suņu ciltī (Canini), lapsu ciltī (Vulpini) un dzimtas pamatciltī (Basal Caninae), kas ir primitīvākā no visām trijām, tajā ir iedalītas divas suņu dzimtas ģintis (lielausu lapsas un jenotsuņi), kas īsti neiederas nedz suņu ciltī, nedz lapsu ciltī.
Suņu dzimtas dzīvnieki dzīvo visos kontinentos izņemot Antarktīdu, tie apdzīvo dažādas biomas, ieskaitot tuksnešus, augstus kalnus, mežus, zālainos līdzenumus un arktiskos apgabalus. Latvijā dzīvo 3 suņu dzimtas sugas: jenotsuņu (Nyctereutes procyonides) pasuga Usūrijas jenotsuns (Nyctereutes procyonoides ussuriensis), pelēkā vilka (Canis lupus) pasuga Eirāzijas pelēkais vilks (Canis lupus lupus) un rudās lapsas (Vulpes vulpes) pasuga Eiropas rudā lapsa (Vulpes vulpes crucigera).
Canidae ialah keluarga biologi Carnivora yang termasuk anjing bela jinak, serigala, rubah, jakal, koyote, dan banyak lagi mamalia keanjing esktan yang kurang diketahui dan pupus. Ahli keluarga ini dipanggil canid.[2] Keluarga Canidae terbahagi kepada dua suku: Canini (berkaitan dengan serigala) dan Vulpini (berkaitan dengan rubah).
Canid mempunyai sejarah evolusi panjang. Pada Eosen, sekitar 50 juta tahun lalu, Carnivora terpisah kepada dua zuriat, Caniformia (keanjingan) dan Feliformia (kekucingan). Menjelang Oligosen, sekitar sepuluh juta tahun kemudian, canid sebenar pertama telah muncul dan keluarga ini telah terpisah menjadi tiga subkeluarga, Hesperocyoninae, Borophaginae, dan Caninae. Hanya yang terakhir daripada ini telah mandiri sehingga kini.
Canid dijumpai di semua benua kecuali Antartika dan berlainan saiz daripada serigala kelabu 2 m (6.6 ka) sehingga rubah fennec sepanjang 24 cm (9.4 in). Bentuk badan canid adalah serupa, biasanya mempunyai muncul panjang, telinga tegak, gigi tersesuai untuk pemecahan tulang dan penghirisan daging, tungkai panjang dan ekor lebat. Ia kebanyakannya merupakan haiwan sosial, hidup bersama-sama dalam unit keluarga atau kelompok kecil dan bertingkah laku dengan bekerjasama. Biasanya, hanya pasangan dominan dalam sesebuah kelompok membiak, dan seperinduk anak dibesarkan secara tahunan di dalam sarang bawah tanah. Canid berkomunikasi dengan isyarat bau dan dengan penyuaraan. Satu canid, anjing bela jinak, satu subspesies serigala kelabu, menjalinkan hubungan dengan manusia, dan kini kekal sebagai haiwan bela jinak yang dibela secara paling meluas.
Satu canid, anjing bela jinak, satu subspesies serigala kelabu, menjalinkan hubungan dengan manusia lama dahulu. Hubungan ini didokumenkan seawal 26,000 tahun lalu, bilamana tapak kaki seorang kanak-kanak lelaki berumur sekitar lapan hingga sepuluh tahun dijumpai di Gua Chauvet di Perancis selatan, berjalan di samping yang dikenal pasti sebagai anjing besar atau serigala.[3] Fosil anjing tercatat terawal dijumpai berusia sekitar 31,700 tahun di Gua Goyet di Belgium.[4] Sungguhpun lebih awal, serigala dijumpai terfosil di lokasi sama dengan manusia di tapak-tapak yang bertarikh kembali ke 300,000 tahun, menunjukkan betapa awal manusia dan serigala telah berinteraksi dengan satu sama lain.[5] Kajian yang menggunakan kromosom Y dan mtDNA telah menunjukkan bahawa serigala pertama kali dibelajinakkan di kawasan di selatan Sungai Panjang di China.[6] Kenyataan bahawa serigala merupakan haiwan kawanan dengan struktur sosial kerjasama mungkin telah menjadi sebab bahawa hubungan ini berkembang. Manusia memperoleh faedah daripada kesetiaan, kerjasama, kerja berpasukan, kewaspadaan, dan kebolehan penjejakan canid ini sementara serigala mungkin telah memperoleh faedah daripada kegunaan senjata untuk menyerang mangsa lebih besar dan pengongsian makanan. Manusia dan anjing berevolusi bersama-sama.[7] Pertalian antara manusia dengan anjing terlihat dalam pengebumian anjing dengan pemiliknya seawal 11,000 tahun lalu di benua Amerika dan 8,500 tahun lalu di Eropah.[5]
Antara canid, hanya serigala yang diketahui memengsakan manusia.[8] Walau bagaimanapun, sekurang-kurangnya dua catatan mendapati koyote membunuh manusia,[9] dan dua ekor jakal membunuh kanak-kanak.[10] Manusia telah memerangkap dan memburu sesetengah canid kerana bulunya dan, terutamanya serigala kelabu, untuk sukan.[11] Canid seperti anjing hutan kini terancam di alam liar kerana perburuan, kehilangan habitat, penyusutan spesies mangsa ungulat dan transmisi penyakit daripada anjing bela jinak.[12]
KELUARGA CANIDAE (Spesies ekstan dan baru pupus)
Pengelasan Hesperocyoninae daripada Wang (1994);[13] Borophaginae daripada Wang, Tedford, Taylor (1999),;[14] dan Caninae daripada Tedford, Wang, Taylor (2009)[15] kecuali ternyata.
† (jtl = juta tahun lalu) (juta tahun = wujud)
† (jtl = juta tahun lalu)
Canidae ialah keluarga biologi Carnivora yang termasuk anjing bela jinak, serigala, rubah, jakal, koyote, dan banyak lagi mamalia keanjing esktan yang kurang diketahui dan pupus. Ahli keluarga ini dipanggil canid. Keluarga Canidae terbahagi kepada dua suku: Canini (berkaitan dengan serigala) dan Vulpini (berkaitan dengan rubah).
Canid mempunyai sejarah evolusi panjang. Pada Eosen, sekitar 50 juta tahun lalu, Carnivora terpisah kepada dua zuriat, Caniformia (keanjingan) dan Feliformia (kekucingan). Menjelang Oligosen, sekitar sepuluh juta tahun kemudian, canid sebenar pertama telah muncul dan keluarga ini telah terpisah menjadi tiga subkeluarga, Hesperocyoninae, Borophaginae, dan Caninae. Hanya yang terakhir daripada ini telah mandiri sehingga kini.
Canid dijumpai di semua benua kecuali Antartika dan berlainan saiz daripada serigala kelabu 2 m (6.6 ka) sehingga rubah fennec sepanjang 24 cm (9.4 in). Bentuk badan canid adalah serupa, biasanya mempunyai muncul panjang, telinga tegak, gigi tersesuai untuk pemecahan tulang dan penghirisan daging, tungkai panjang dan ekor lebat. Ia kebanyakannya merupakan haiwan sosial, hidup bersama-sama dalam unit keluarga atau kelompok kecil dan bertingkah laku dengan bekerjasama. Biasanya, hanya pasangan dominan dalam sesebuah kelompok membiak, dan seperinduk anak dibesarkan secara tahunan di dalam sarang bawah tanah. Canid berkomunikasi dengan isyarat bau dan dengan penyuaraan. Satu canid, anjing bela jinak, satu subspesies serigala kelabu, menjalinkan hubungan dengan manusia, dan kini kekal sebagai haiwan bela jinak yang dibela secara paling meluas.
De familie hondachtigen (Canidae) omvat circa 35 soorten, waaronder de vossen, wolven en jakhalzen. Er leven zes soorten in het wild in Europa: de gewone jakhals, wolf, vos, poolvos, steppevos en wasbeerhond. De laatste soort is een exoot.
De meeste leden van de familie hebben lange poten, vijf tenen aan de voorpoten en vier tenen aan de achterpoten. De klauwen zijn niet intrekbaar zoals bij katachtigen (Felidae). De staart is lang en bedekt met haar.
Hondachtigen zijn aangepast aan het jagen van prooidieren op open grasvlakten door middel van de achtervolging. Veel hondachtigen kunnen grote afstanden afleggen. De meeste soorten kunnen zich goed aanpassen aan omstandigheden en zijn opportunisten. Ze hebben een goed ontwikkelde reukzin.
Mannetjes hebben een penisbot. Dit penisbot wordt door de eikel bedekt. Op de basis van de penis bevindt zich een zwellichaam dat tijdens de copulatie opzwelt. Daardoor kunnen de dieren na de paring vast blijven zitten. Meestal krijgen hondachtigen maar één worp per jaar. Beide ouders (voor de mannelijke exemplaren bestaan per soort diverse namen, zoals reu of rekel, vrouwtjes worden vaak teef genoemd) zorgen meestal voor de jongen.
Systematische indeling van de familie der hondachtigen:
In onderstaand cladogram wordt de onderlinge verwantschap van de hedendaagse hondachtigen weergegeven:
CanidaeCanis anthus (Afrikaanse goudjakhals)
Canis simensis (Ethiopische wolf)
Cuon alpinus (Aziatische wilde hond)
Lycaon pictus (Afrikaanse wilde hond)
Canis mesomelas (zadeljakhals)
Canis adustus (gestreepte jakhals)
Chrysocyon brachyurus (manenwolf)
Lycalopex vetulus (Braziliaanse vos)
Lycalopex fulvipes (Darwins vos)
Lycalopex griseus (Patagonische vos)
Lycalopex gymnocercus (Azaravos)
Lycalopex sechurae (Peruviaanse woestijnvos
Cerdocyon thous (krabbenetende vos)
Atelocynus microtis (kortoorvos)
Nyctereutes procyonoides (wasbeerhond)
Vulpes ferrilata (Tibetaanse zandvos)
Urocyon littoralis (eilandvos)
Urocyon cinereoargenteus (grijze vos)
De poolvos (Vulpes lagopus) komt onder meer voor op de toendra van Noord-Europa
De vos (Vulpes vulpes) komt ook in Nederland in het wild voor
Afrikaanse wilde hond of hyenahond (Lycaon pictus)
De steppevos (Vulpes corsac) wordt binnen Europa alleen op de steppen in het zuiden van Rusland waargenomen
Een andesvos (Lycalopex culpaeus) in Argentinië
Een Aziatische wilde hond (Cuon alpinus) in India
De goudjakhals komt onder meer voor in Zuidoost-Europa en breidt zich langzaam uit in noordelijke en noordwestelijke richting
De familie hondachtigen (Canidae) omvat circa 35 soorten, waaronder de vossen, wolven en jakhalzen. Er leven zes soorten in het wild in Europa: de gewone jakhals, wolf, vos, poolvos, steppevos en wasbeerhond. De laatste soort is een exoot.
Hundefamilien (Canidæ) er ein rovdyrfamilie med relativt få og like medlemmer. Dyra i denne familien er sjeldan spesialiserte, men kan klara seg på mange vis. Hovudstyrken deira er at dei kan springa langt og lenge. Mange av dei lever i flokkar.
Hundefamilien (Canidæ) er ein rovdyrfamilie med relativt få og like medlemmer. Dyra i denne familien er sjeldan spesialiserte, men kan klara seg på mange vis. Hovudstyrken deira er at dei kan springa langt og lenge. Mange av dei lever i flokkar.
Hundefamilien (Canidae), som kalt hundedyr er en meget suksessrik og familie med rovpattedyr. I forhold til de fleste andre rovdyrfamiliene er hundeyrene langbeinte og langsnutede. De er alle kjøttetere med innslag av altetere. Hundefamilien oppsto trolig som gruppe i eocen-epoken, for om lag 40 millioner år siden. En studie, publisert i det renommeret vitenskapelige tidsskriftet Molecular Phylogenetics and Evolution i mars 2010, som tar for seg hele ordenen Carnivora (rovpattedyr) konkluderer med, at Ailuridae er søstergruppen til Canidae (hundefamilien)[1]
Hundedyrene deles ofte inn i de to distinkte delgruppene revelignende canider (Vulpini) og hundelignende canider (Canini), som tilsammen består av 13 slekter og 37 nålevende arter. I tillegg kommer cozumel-grårev, som nylig ble oppdaget, men kan være utdødd og fortsatt ikke er beskrevet, og falklandsulv, som er utdødd. Falklandsulven er klassifisert i en egen slekt (den 14.) som døde ut sammen med arten.
Fossile funn bekrefter at hundefamilien oppsto sent i eocen-epoken, noe som gjør den til den eldste rovpattedyrfamilien vi kjenner til. Familien hadde tre samtidige linjer, representert ved underfamiliene Hesperocyoninae (forhistoriske arkaiske urhunder), Borophaginae (forhistoriske hyenoide urhunder), og Caninae (moderne hunder). Både Hesperocyoninae og Borophaginae er for lengst utdødd.
Hesperocyoninae var en gruppe arkaiske urhunder som oppsto og ble i Nord-Amerika, der de døde ut for omkring 15 millioner år siden. De så ut som en blanding mellom rødrev og røyskatt og kunne klatre i trær. Det eldste kjente medlemmet i denne gruppen som er kjent var Hesperocyon gregarius. Denne caniden levde i Nord-Amerika i oligocen. Man antar at denne arten, som var på størrelse med en liten rev, ga opphav til alle andre arter i gruppen av canider. Hesperocyoninae besto av små arter på størresle med kitrev. Dietten besto trolig av små vertebrater og plantemateriale. Man antar også at alle kunne klatre i trær. Gruppen var ellers kjennetegnet gjennom en begynnende bendannelse i midtøregangen og forlengede lemmer. Fra grenen Cormocyon (tidl. kjent som Nothocyon) oppsto Tomarctus, som i sin tid ga opphav til Borophaginae, en sideform til Caninae. Samtidig ga Leptocyon opphav til Caninae. Det var altså her Hesperocyoninae ble separert i de to linjene Borophaginae og Caninae.
Borophaginae (også kalt beinknusende urhunder) eksisterte for 34 millioner år siden og både oppsto og forble i Nord-Amerika, som Hesperocyoninae gjorde. Til å begynne med var disse hundene revelignende i størrelse, men etter hvert som tiden gikk ble artene betydelig større enn de moderne canidene. Utseedet minnet trolig en blanding mellom hyener og hunder. De har derfor også blitt kalt hyenoide urhunder. Gruppen inneholdt blant annet den største caniden som noen gang har levd; Epicyon haydeni, som fysisk var på størrelse med en brunbjørn, men kroppslig lignet mer på en ulv. Fossile skjelettrester antyder at den målte omkring 225 cm i skulderhøyde og hadde en kroppslengde på ca. 350 cm fra snutespiss til halerot. Den ville således fått en velvoksen sibirtiger til å se liten ut, fordi skulderhøyden var betydelig større i forhold til kroppslengden enn hos de store kattedyrene. Selv en liten art som E. saevus ville vært enorm i dagens målestokk, trolig med en skulderhøyde på nærmere 125 cm. Individene i denne gruppen var ellers kjennetegnet av sine svært store og meget kraftige kjever. Borophaginae døde ut med slekten er Osteoborus for omkring 1,5 millioner år siden.[2]
Caninae var den siste av de tre underfamiliene som oppsto (trolig fra Leptocyon), og det var denne gruppen som etter hvert ga opphav til de canidene som lever i dag. Gruppen eksisterte samtidig med de to andre gruppene, men den blomstret først opp for omkring 15 millioner år siden, omtrent samtidig med at Hesperocyoninae døde ut og Borophaginae begynte å forsvinne. Gruppen utviklet seg fra Leptocyon i Nord-Amerika fram til for ca. 7-6 millioner år siden, da den spredte seg til Asia via Beringstredet. Et av de eldste medlemmene i denne gruppen var slekten Eucyon (†), som eksisterte for ca. 11–4 millioner år siden. Den regnes av de fleste som progenitor for de hundelignende canidene. Rev- og hundelignende canider skilte nemlig lag for omkring 11-7 millioner år siden.
De første revelignende canidene (Vulpini, herunder også Otocyon og Urocyon) oppsto i pliocen (for omkring 8-5 millioner år siden). Det hersker således en viss forvirring omkring hvorvidt Otocyon og Urocyon er to slekter eller to gruppe som bør klassifiseres som en egen overslekter (på linje med Vulpini). Alle linjene startet imidlertid fra H. gregarius, men mens Otocyon og Urocyon ser ut til å ha blitt i Amerika spredte den tredje linjen (Vulpus) seg til Eurasia.
Dette skjedde altså mens canider og felider fortsatt sto meget nær en felles stamfar. Men fordi det ikke eksisterer mykvevsprøver fra deres felles forfar, er det umulig å si noe konkret om hvorvidt dette har en genetisk sammenheng med revens og kattens slisselignende pupiller å gjøre. Rever og katter deler også andre fellestrekk, som for eksempel at begge har en tendens til leke med byttet før det drepes og spises. Begge krummer også ryggen og stritter med pelshårene når de blir truet. Den eldste nålevende revearten i Amerika er således grårev (Urocyon cinereoargenteus), som altså fortsatt klatrer i tær, og bushhund (Otocyon megalotis), som fortsatt volder et stor problem med hensyn til klassifisering. Rødrev (Vulpes vulpes) og fjellrev (Alopex lagopus) oppsto først i pleistocen.
De hundelignende canidene (Canini) oppsto på midten av miocen (23–5 millioner år siden) fra overgangsformen Eucyon, som også har sitt opphav fra H. gregarius, etter at denne forlot Nord-Amerika og vandret vestover via Beringstredet til Asia for omkring 10-5 millioner år siden. Eucyon besto av små revelignende canider. Den eldste arten man kjenner til er Eucyon davisi. Fossiler av denne arten er datert ca. 8,3 millioner år tilbake i tid. Den kan således være de moderne hundenes progenitor, men flere andre arter er også kjent fra denne slekten. Blant annet E. minor, E. zhoui, E. monticinensis, og E. odessanus. Nylig[3] ble det også oppdaget en hittil ukjent art i Mongolia. Den har foreløpig fått det vitenskapelige navnet E. marinae sp. nov. og har blitt datert til pliocen.
Fra Asia har så de hundelignende canidene spredt seg til andre deler av verden, herunder til Afrika og tilbake til Nord-Amerika og videre sørover på dette kontinentet. Dette er trolig forklaringen på at det finnes ulv både i Nord-Amerika og Eurasia. For om lag 5 000–6 000 år siden spredte den seg også til Oseania, der dingo er eneste naturlige representant i denne familien. Denne spredningen må trolig sees i sammenheng med de folkevandringene som fant sted i området på den tiden.
Det mest karakteristiske trekket med disse dyrenes skjelett, sammenlignet med andre rovpattedyr, er lemmenes lengde i forhold til kroppens størrelse. De fleste står langstrakt oppreist på halvstive bein som ender i fire velutviklede labber som har tykke poter (tråputer) på undersiden, Hver av framlabbene er utstyrt med enten fire eller fem tær, mens hver baklabb alltid er utrustet med fire tær. Tærne er utstyrt med klør som ikke kan trekkes inn. Disse dyra går faktisk på tærne og kalles derfor tågjengere. Tærne har blitt spesielt tilpasset foten for å motstå trykkbelastningen når de løper.
Dyr i hundefamilien har også et snuteparti som stikker fram fra ansiktet, men det kan variere i lengde og form. Hos de fleste artene er luktesansen godt utviklet, mens syn og hørsel kan variere mer i utviklingsgrad. De har en dental utrustning som består av 3/3 (fortenner), 1/1 (hjørnetann), 4/4 (premolarer), 1-2/2-3 (molarer) = 38-42 tenner. Fjerde premolar i overkjeven og første molar i underkjeven er forstørret og danner et effektivt kutteredskap og er kjent som rovtenner. Medlemmer i slekten Otocyon kan ha ekstra molarer. Disse er store, men ikke spesialiserte.
Hundedyr bruker syn, lukt og hørsel når de jakter på byttedyr, med en relativ betydning av hver sans avhengig av individuelle arter og livsmønster. God hørsel er viktigst for de sosiale artene, som gjerne kommuniserer seg imellom over avstand med ulike hvin, hyl, bjeff og knurrelyder. Synet har størst betydning i siste fase av jakten og når dyrene kommuniserer med kroppsspråk på visuell avstand. Luktesansen er betydningsfull for alle artene, til å finne og spore byttedyr, men den utnyttes i varierende grad. Likeledes er luktesansen betydningsfull i artenes måte å kommunisere på, fordi disse dyra bruker ulike former for markeringer til å markere et revir, som i varierende grad (avhengig av art) forsvares.
Ville dyr i hundefamilien yngler stort sett bare én gang om året, helst tilpasset årstiden og habitatet der de lever. Brunsttiden setter gjerne inn på vårparten eller forsommeren, når tilgangen på mat er størst. Brunsten påvirkes som regel av skiftninger i lys og varme, og selve paringsakten foregår som regel over noen dager. Drektighetstiden varierer fra 52 til 80 dager, avhengig av art. Tispa føder gjerne et kull bestående av 1-16 valper, som er blinde den første tiden etter fødselen. De vil ikke være i stand til å jakte selv før etter noen uker eller flere måneder, avhengig av art.
Canidene er mer altetende en andre rovpattedyr, men primært kan man kalle disse artene for mellomstore kjøttetere.
De største artene er gjerne mer sosiale enn de mindre. Disse danner flokker, med et strengt sosialt hierarki og paringssystem. Flokken ledes av en såkalt alfa, den mest dominante hannen i flokken. Alfahannen velger seg ei tispe, som noen kaller alfatispe, som han parer seg med. Disse holder gjerne sammen livet ut. Mange har derfor valgt å kalle dem et alfapar, men i realiteten er den kun hannen som er alfa og bestemmer. Om alfaen dør går derfor flokken i oppløsning. Hunndyrene kalles tisper, mens avkommet kalles valper.
Mange av artene er relativt hurtige løpere, men generelt må gruppen kalles mer utholdende og tilpasset langdistanseløping enn høy fart. Som sådan kan de forfølge et bytte og trette det ut før det nedlegges. Det gjøres normalt gjennom et bitt i nakkegropen og en takling, slik at byttet faller omkull. Deretter følger voldsomme rystelser som kan dislokere byttets nakke. Større bytter angripes også gjerne voldsomt i den myke mageregionen når det angripes, noe som ofte fører til at dyret dør av sjokk.
Kosten er helst forankret i ferskt kjøtt fra byttedyr som dyra selv har nedlagt, men mange spiser også kadavere, insekter, frukt, bær og plantemateriale m.m.
Flere av artene står på IUCNs rødliste over trua arter. Darwins rev, grå øyrev og rødulv er kritisk utrydningstruet. Etiopisk ulv, afrikansk villhund og asiatisk villhund er sterkt truet av utryddelse. I tillegg kan hver av artene eksistere gjennom underarter, raser og varieteter som også i en eller annen grad er truet, enten internasjonalt, nasjonalt eller regionalt. Mange av artene er imidlertid også livskraftige, faktisk i så stor grad at flere må beskattes hardt for at bestandene ikke skal bli for store.[4]
Klassifisering innenfor denne familien er omfattende og komplisert. Man må derfor regne med at det kan bli endringer, dersom moderne forskning avslører nye ting. To av artene, mårhund og ørehund, er genetisk svært vanskelige å plassere i systematikken, men også grårevslekten volder forskerne problemer med hensyn til plasseringen. Noen velger derfor å skille disse ut i en egen gruppe med basale individer innenfor denne systematikken. Wayne[5] har valgt å kalle denne gruppen for andre canider, fordi antallet diploide kromosomer ikke passer inn med den anatomiske og morfologiske plasseringen disse dyrene har i dag. Plasseringen til nå har gått på tvers av grupperingene for revelignende- og hundelignende canider. Også noen andre arter kan være problematiske å plassere, for eksempel fennek.
Fylogeni etter McKenna og Bell[7], 1997, og Wang, Tedford & Taylor[8], 1999.
Caniformia (hundelignende rovpattedyr) | `--Cynoidea (hundelignende rovpattedyr) | `-- Canidae (hundefamilien) | `-- Hesperocyoninae (†) (arkaiske urhunder) |-- Borophaginae (†) (hyenoide urhunder) `-- Caninae (moderne hundedyr) | `-- Leptocyon sp. (†) | |-- Vulpini (revelignende canider) | |-- Vulpes (ekte rever) | `-- N.N. | |-- Alopex (fjellrev) | `-- N.N. | |-- Urocyon (grårever) | `-- N.N. | |-- Prototocyon (†) | `-- Otocyon (ørehund) | `-- Canini (hundelignende canider) |-- N.N. | |-- Dusicyon (falklandsulv) (†) | `-- Lycalopex (ulverever) | `-- N.N. |-- Chrysocyon (mankeulv) `-- N.N. |-- Cerdocyon (krabberev) `-- N.N. |-- Nyctereutes (mårhund) `-- N.N. |-- Atelocynus (kortøret hund) `-- N.N. |-- Speothos (bushhund) `-- N.N. |-- Canis (hundeslekten) `-- N.N. |-- Cuon (asiatisk villhund) `-- Lycaon (afrikansk villhund)
Tamhunder (Canis lupus familiaris) er ikke en art, men en underart av ulv, som hører til i slekten Canis. Der finner du mer informasjon om både ulven og tamhundrasene.
Hundefamilien (Canidae), som kalt hundedyr er en meget suksessrik og familie med rovpattedyr. I forhold til de fleste andre rovdyrfamiliene er hundeyrene langbeinte og langsnutede. De er alle kjøttetere med innslag av altetere. Hundefamilien oppsto trolig som gruppe i eocen-epoken, for om lag 40 millioner år siden. En studie, publisert i det renommeret vitenskapelige tidsskriftet Molecular Phylogenetics and Evolution i mars 2010, som tar for seg hele ordenen Carnivora (rovpattedyr) konkluderer med, at Ailuridae er søstergruppen til Canidae (hundefamilien)
Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku Psowate (Canidae) – rodzina lądowych ssaków drapieżnych (Carnivora) obejmująca między innymi psy, wilki, lisy, kojoty i szakale – łącznie ponad 30 współcześnie żyjących gatunków[2] rozprzestrzenionych na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. W Polsce występuje wilk szary (Canis lupus), lis rudy (Vulpes vulpes) i jenot azjatycki (Nyctereutes procyonoides) – introdukowany w 1955. Udomowioną formą wilka jest pies domowy, który od tysięcy lat towarzyszy ludziom jako zwierzę użytkowe, a także domowe. W zapisie kopalnym Canidae znane są od eocenu.
Zasięg występowania psowatych obejmuje wszystkie kontynenty z wyjątkiem Antarktydy. Brak ich również na niektórych wyspach (Madagaskar, Hawaje, Filipiny, Borneo i Nowa Zelandia)[3]. W Australii i na Nowej Gwinei zostały introdukowane w czasach prehistorycznych. Psowate łatwo przystosowują się do zróżnicowanych warunków środowiskowych, zajmują niemal wszystkie dostępne biotopy. Większość żyje na otwartych terenach trawiastych, lis polarny – w rejonach arktycznych, a fenek pustynny na terenach suchych i pustynnych. Lisy i kojoty przystosowały się do życia w miastach.
Są to ssaki średniej wielkości. Najmniejszym przedstawicielem psowatych jest fenek pustynny, a największym – wilk szary. W Los Angeles, w asfaltowym bagnie La Brea, zachowały się szczątki jeszcze większego zwierzęcia, Canis dirus. Gatunek ten wyginął cztery tysiące lat temu.
Większość psowatych ma długie łapy, u wszystkich zakończone tępymi, niewciągalnymi pazurami. Są półstopochodne. Kończyny przednie pięcio-, a tylne czteropalczaste. Jedynie likaon pstry ma wszystkie kończyny czteropalczaste. Mają wydłużoną czaszkę, dość dużą puszkę mózgową, duże, trójkątne uszy, spiczasty nos i smukłe, muskularne ciało zakończone długim, puszystym ogonem. Narząd kopulacyjny samców jest wspomagany obecnością baculum, co powoduje, że kopulująca para pozostaje złączona jeszcze przez kilka minut do godziny – w zależności od gatunku[4].
Długość i gęstość sierści poszczególnych gatunków psowatych jest zależna od klimatu, w którym żyją. Ubarwienie większości psowatych jest zwykle szare lub rude, jaśniejsze od spodu, na pysku i łapach. Włosy czuciowe są obecne, ale słabiej rozwinięte niż u kotowatych. Niektóre gatunki psowatych są utrzymywane na fermach zwierząt futerkowych – ich futro jest wykorzystywane w przemyśle futrzarskim.
Wzór zębowy I C P M 38-42 = 3 1 4 1-2 3 1 4 2-3Psowate charakteryzują się niewyspecjalizowanym uzębieniem, typu tnąco-kruszącego, z silnie rozwiniętymi kłami i łamaczami. Płuca o dużej pojemności i charakterystyczna dla psowatych budowa kości przedramienia są przystosowaniem do intensywnego biegu. Są bardzo wytrzymałymi biegaczami. Najszybciej biegają kojoty. Wilki natomiast potrafią przemieszczać się od kilkudziesięciu do 200 kilometrów dziennie. Psowate chwytają swe ofiary poprzez gwałtowny atak z zaskoczenia lub po długotrwałym pościgu. Dopadniętą ofiarę powalają na ziemię i zabijają chwytając zębami za gardło. Duże ofiary są w czasie biegu kąsane w miękkie części ciała, co spowalnia ich ucieczkę.
Mają doskonale rozwinięty zmysł węchu i dobrze rozwinięty słuch. Węch i słuch psowatych mają bardzo duże znaczenie przy poszukiwaniu pokarmu oraz w komunikacji wewnątrzgatunkowej. Najsłabiej rozwiniętym zmysłem jest wzrok.
Żywią się upolowanymi przez siebie zwierzętami, znalezioną padliną, pozostawionymi przez ludzi odpadkami. Dietę uzupełniają jagodami.
Prowadzą zwykle naziemny tryb życia, są aktywne dniem i nocą. Chronią się w norach wykopanych przez siebie lub przez inne ssaki, zajmują jaskinie, szczeliny skalne albo wykroty. Mniejsze gatunki są samotnikami, jak lisy, większe (wilki, likaony, cyjony) często żyją w stadach zwanych watahami. W takich stadach jest silnie zaznaczona hierarchia społeczna. Niektóre gatunki tworzą pary monogamiczne. Niezależnie od struktury socjalnej, wszystkie psowate są terytorialne. Zajmowane areały osobnicze i terytoria są znakowane moczem, odchodami i wydzieliną gruczołów zapachowych. W komunikacji wykorzystują głównie sygnały zapachowe i akustyczne, a w kontaktach bezpośrednich – również wizualne. Szczególnie rozwinięte są sygnały akustyczne.
Osobniki samotne polują na drobne kręgowce, głównie gryzonie i ptaki. Gatunki, które polują grupowo atakują nawet duże ssaki kopytne. Często atakują zwierzęta hodowlane przez co są bezlitośnie tępione.
Psowate nie zapadają w sen zimowy – wyjątkiem jest jenot. Do rozrodu przystępują raz w roku. Ciąża trwa 50-80 dni. Samica rodzi od jednego do kilkunastu młodych w jednym miocie. Młode rodzą się owłosione, mają zamknięte oczy i uszy. Przez 4-8 tygodni wymagają opieki rodziców. W okresie opieki nad młodymi samiec zwykle pomaga samicy przy obronie młodych przed napastnikami i w zdobywaniu pokarmu. Psowate żyją na wolności 8-18 lat, jednak średnia długość ich życia jest zwykle krótsza.
Większość gatunków z rodziny psowatych została wpisana do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów, w tym wilk rudy, lis Darwina i lis wyspowy w kategorii krytycznie zagrożonych wyginięciem (CR)[5][6][7].
Niektóre gatunki psowatych dają się oswajać. Pies domowy był pierwszym zwierzęciem udomowionym przez człowieka. Badania prowadzone w Rosji dowiodły, że dzikie psowate dość często już w pierwszej generacji (odpowiednio wychowywane) mogą wykazywać przyjazne nastawienie do człowieka, szukając jego uwagi i przejawiać zachowanie charakterystyczne dla psów. Po 40 latach udamawiania zupełnie dzikiej rasy lisów na Syberii, 80% z tych, które znajdowały się w posiadaniu naukowców, nadawało się do życia z ludźmi jako zwierzę domowe[8].
Starsze systemy umieszczały psowate wraz z kotami w nadrodzinie Cynofeloidea i wyróżniały wśród współczesnych psowatych trzy podrodziny: Caninae (7 rodzajów z 31 gatunkami), Simocyoninae (3 rodzaje z 3 gatunkami) i Otocyoninae (1 rodzaj z 1 gatunkiem).
Najnowsze[kiedy?] badania naukowców diametralnie zmieniły klasyfikację rodziny. Nowoczesna systematyka została oparta zarówno na badaniach genetycznych, jak i anatomii porównawczej. Badania{czyje?} genetyczne i embriologiczne dowiodły, że pies domowy należy do tego samego gatunku co wilk szary, a ich różnica w sekwencji zarówno jądrowego, jak i mitochondrialnego DNA nigdy nie przekracza 0,2%. Ostatnie[kiedy?] badania dowiodły, że także dingo australijski są psami, ale ich DNA jest jeszcze bardziej zbliżone do wilków. wilk rudy uznawany przez niektórych{przez kogo?} biologów jako hybryda wilka szarego i kojota, jest jednak realnie prawdziwym gatunkiem, który współpowstał z Canis edwardii w Ameryce Północnej wraz z kojotem preriowym, podczas gdy w tym samym czasie wilk szary powstawał w Eurazji. Niedawno[kiedy?] odnaleziono jedną z odizolowanych populacji wilka czerwonego w południowo-wschodniej Kanadzie w parku narodowym Algonquin.
Został również obalony mit jakoby likaon pstry i cyjon rudy należały do zupełnie innej podrodziny, ostatnie[kiedy?] badania genetyków{kogo?} dowiodły zmianę ich pozycji systematycznej, a obydwa gatunki są bardzo blisko spokrewnione z rodzajem Canis. Niektórzy{którzy?} naukowcy twierdzą, że cyjona należy zaliczyć do tego samego rodzaju co wilka szarego.
Nastąpiła również zmiana w klasyfikacji południowoamerykańskich psowatych. Badania{jakie?} na polu paleozoologii epoki lodowcowej i genetyki specjacji na podstawie badań mitochondrialnego DNA dowiodły, że lisy takie jak nibylis andyjski czy majkong krabożerny są jeszcze bliższe wilkom i szakalom niż tak jak dotychczas[kiedy?] sądzono. Zatem w stosunku do tych gatunków powinno się zrezygnować z popularnej nazwy lisy zastępując ją psami lub bardziej kolokwialnie – „fałszywymi lisami”. Pozorny lisopodobny wygląd niektórych gatunków z Ameryki Południowej jest tylko wynikiem zjawiska konwergencji. Wilk grzywiasty i pies leśny zaś są najbardziej prymitywne z psów (Canini), także niektórzy naukowcy czasami klasyfikują te dwa gatunki w osobny takson (osobne plemię).
Lisy z rodzaju Urocyon są najbardziej prymitywnymi gatunkami spośród wszystkich lisów. Ostatnie[kiedy?] badania wykazały, że otocjon jest bliższy lisom i nie tworzy osobnej podrodziny. Został jednak wraz z innym prymitywnym gatunkiem – jenotem zaliczony do tzw. plemienia „prymitywnych psów” jako trzeciego taksonu wydzielonego w podrodzinie psowatych właściwych (Caninae).
Do rodziny należą następujące rodzaje[9][10]:
Psowate (Canidae) – rodzina lądowych ssaków drapieżnych (Carnivora) obejmująca między innymi psy, wilki, lisy, kojoty i szakale – łącznie ponad 30 współcześnie żyjących gatunków rozprzestrzenionych na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. W Polsce występuje wilk szary (Canis lupus), lis rudy (Vulpes vulpes) i jenot azjatycki (Nyctereutes procyonoides) – introdukowany w 1955. Udomowioną formą wilka jest pies domowy, który od tysięcy lat towarzyszy ludziom jako zwierzę użytkowe, a także domowe. W zapisie kopalnym Canidae znane są od eocenu.
Canidae é uma família de mamíferos da ordem Carnivora que engloba cães, lobos, chacais, coiotes e raposas. É composto por 36 espécies distribuídas por todos os continentes com exceção da Antártica.
Os canídeos têm uma cauda longa e dentes molares adaptados para esmagar ossos. Têm quatro ou cinco dedos nas patas dianteiras, quatro nas patas traseiras, e garras não retrácteis adaptadas para tração em corrida. O tamanho é variável, bem como os hábitos sociais que podem ser gregários, como o lobo e o cachorro-vinagre, ou solitários como os coiotes e raposas. Os sentidos da audição e olfato são mais importantes que a visão. Os canídeos são predadores mas podem também ter alimentação onívora, se as condições ambientais assim o exigirem. Apesar de serem bons corredores, não são velozes como as chitas por exemplo, e caçam as presas por corridas de resistência. Os canídeos são bem semelhantes com as hienas (Crocuta crocuta) visualmente mas não apresentam nenhum parentesco com estas.
As espécies de Canidae podem ser tanto diurnas quanto noturnas e algumas podem apresentar os dois tipos de atividade. Vivem em tocas no solo ou em cavidades naturais, como aquelas encontradas sob rochas, podendo ser solitários, viverem em pares ou montarem grupos de diferentes tamanhos e com diferentes níveis de complexidade social e hierarquia. Algumas espécies apresentam comportamento nomádico, realizando grandes incursões em busca de alimentos.[1] Várias espécies, sejam elas gregárias ou não, são territorialistas e realizam demarcação por micção repetida em marcos na periferia e no interior do território.[2]
A estratégia de caça principal dos Canidae envolve perseguição da presa por longas distâncias, geralmente em terreno aberto, até que esta se canse e seja abatida. Quando caçando vertebrados de pequeno e médio porte, os canídeos agarram com a boca a nuca do animal e, com um movimento brusco da cabeça, partem o pescoço da presa. Se o animal apresentar maior tamanho corporal, ele pode ser imobilizado através de mordidas na região ventral, o que muitas vezes provoca rompimento do tecido e morte da presa por choque. Algumas espécies, geralmente aquelas de maior tamanho, formam grupos de caça e, com isso, conseguem abater animais maiores do que eles próprios.[2] O tamanho do grupo, porém, não está estritamente ligado ao tamanho das presas.[3]
Devido à sua ampla distribuição, canídeos podem ser encontrados em uma grande variedade de habitats, que engloba savanas, estepes, colinas, bosques, florestas, desertos, pântanos, regiões de transição [4] e montanhas de até 5000 metros. As espécies que habitam ambientes extremos, como desertos, apresentam adaptações que permitem que suportem altas temperaturas e baixa disponibilidade de água.[5]
Como parte da ordem Carnivora, canídeos são, em sua maioria, predadores generalistas,[6] possuindo muitas vezes hábitos oportunistas.[5] Muitas espécies apresentam dieta onívora, consumindo, além das presas que caçam, carniça, matéria vegetal e invertebrados.[2] Espécies Neotropicais (encontradas nas Américas Central e do Sul) incluem em sua dieta artrópodes, como insetos e caranguejos, sapos, ovos, répteis, mamíferos, carniça, raízes, frutas, cana de açúcar e outras gramíneas. Dessa forma, essas espécies possuem diferentes nichos ecológicos e podem se apresentar como consumidores primários, secundários ou terciários em diferentes cadeias tróficas, também apresentando importante papel na dispersão de sementes.[4]
Apesar de muitas serem grandes predadoras, as espécies integrantes de Canidae também podem ser presas de outros animais. Independente do seu tamanho, canídeos podem ser predados por felinos (pumas, onças, leões, leopardos, linces e tigres), cobras constritoras (sucuris, jibóias e pítons), aves de rapina, ursos, mustelídeos (texugos e carcajus), civetas, hienas, crocodilos e outros canídeos de maior tamanho, inclusive o cão-doméstico(Canis lupus familiares). São muitas vezes alvos desses animais quando ainda filhotes, mas também podem ser predados quando adultos.[7]
Com exceção do cão-do-mato (Speothos venaticus), Canidae apresenta reprodução uma vez ao ano, com um aumento da frequência de marcações odoríferas e de vocalizações de ambos os sexos no período que antecede o cio, bem como aumento dos encontros agressivos entre os machos. O cio dura de quatro a cinco dias e, nesse período, machos e fêmeas copulam uma a duas vezes por dia, sendo que em boa parte das espécies ocorre laço copulatório (pode estar ausente ou ser muito curto no cão selvagem africano (Lycaon pictus). A gestação pode levar de cinquenta a setenta dias.[3]
Em Canidae, é comum observar a formação de um casal monogâmico e de longa duração, estratégia pouco comum entre os mamíferos no geral. Porém, ao se observar a organização social dentro do espectro de canídeos de pequeno à grande porte, percebe-se uma grande variação na proporção dos sexos nas diferentes populações, bem como na dispersão e nos sistemas de acasalamento e criação dos recém-nascidos. Canídeos de pequeno porte (menores do que 6 kg ) tendem a apresentar em suas populações maior número de fêmeas, migração de machos, fêmeas ajudantes e poligamia, isto é, os machos possuem mais de uma parceira reprodutiva. Já em canídeos de grande porte (com exceção do lobo guará) o quadro se inverte. As populações possuem maior proporção de machos, emigração de fêmeas, machos ajudantes e poliandria, ou seja, as fêmeas possuem mais de um parceiro reprodutivo. Em espécies de tamanho intermediário, a proporção de machos e fêmeas é igual em relação à acasalamento, grupos sociais, ajudantes e migração e elas tendem a apresentar maior flexibilidade para alterar seu comportamento social e organização em resposta ao ambiente. Essa característica faz parte de um padrão encontrado nessa família em que o tamanho corporal está causalmente relacionado à taxas metabólicas e padrões de história de vida dos organismos.[8]
O tamanho corporal também se relaciona ao tamanho dos filhotes e das ninhadas. Canídeos de grande porte possuem ninhadas maiores compostas de filhotes de menor tamanho (comparados ao tamanho materno) e, portanto mais dependentes de cuidado parental após o parto e por mais tempo. Essa relação entre tamanho da ninhada e tamanho do corpo materno é algo que não é observado em outros mamíferos.[8]
Diferentes espécies desta ordem apresentam comportamento de criação cooperativa das ninhadas, em que os filhotes recebem cuidados não só dos pais, mas também de outros membros do grupo denominados ajudantes.[8]
Parâmetros ecológicos, especialmente aqueles relacionados ao tamanho e disponibilidade do alimento, podem interferir de forma significativa no tamanho da ninhada, bem como em estratégias de reprodução, o que indica que Canidae possui uma alta flexibilidade para responder à características do ambiente, podendo gerar altas taxas de variação dentro de uma mesma espécie.[8]
Em algumas espécies que formam grupos com hierarquia, como os cães selvagens africanos (Lycaon pictus), apenas o casal dominante (ou alfa) se reproduz, o que pode implicar redução da diversidade genética dos grupos.[3]
A maioria dos integrantes da família Canidae são solitários e geralmente se socializam apenas na época reprodutiva com uma comunicação baseada na audição e no olfato. Nas espécies sociais a comunicação requer sistemas mais complexos, como por exemplo a visão. Cães domésticos, lobos e coiotes são capazes de utilizar combinações faciais simultâneas para comunicarem-se com outros indivíduos, diferentes das raposas que não desenvolveram tal habilidade.[9] O desenvolvimento dos sinais comunicativos entre os membros do grupo está relacionado com a coesão social.[9][10]
A sociabilidade pode ser expressa pelo modo e quantidade de contato físico, brincadeiras, vocalizações, entre outros envolvimentos comuns presentes na comunicação para os momentos de caça, alimentação, sono e descanso.[10]
Quanto às unidades sociais, conforme o maior ao menor grau de organização social, generalmente os lobos formam grandes alcateias, os coiotes vivem de forma solitária ou em um grupo familiar pequeno e as raposas são invariavelmente solitárias (exceto durante a época reprodutiva e durante os primeiro meses do recém-nascido). Essa variação por conta das diferenças ecológicas pode estar relacionada com o desenvolvimento dos sinais comunicativos citados anteriormente.[9]
Os lobos podem ser considerados os mais envolvidos socialmente, apresentando atos passivos e ativos de submissão e tolerância na dominação.[10] As alcateias são vistas como grupos familiares, ou seja, compostas por um casal de progenitores e suas crias, as quais se dispersam quando atingem a maturidade sexual. Entretanto, pode haver indivíduos não aparentados que se tornaram membros da alcateia por adoção ou por substituição de um dos progenitores. Nessa unidade social e reprodutora persiste um sistema de divisão de tarefas, em que a fêmea reprodutora cuida das crias e o macho reprodutor obtém o alimento.[11]
O comportamento de dormir em contato uns com os outros é encontrado regularmente em algumas espécies como os cães-guaxinins, raposas-orelha-de-morcego, cachorros-do-mato-vinagre, cães-selvagens-africanos, etc. Mas como a maioria das espécies são solitárias, este é um comportamento ocasional pois normalmente agem de forma independente, como encontrado em raposas vermelhas.[10]
A forma de caça mais comum é a caça individual, eventualmente em pares, predando presas de pequeno porte. Mas há espécies que caçam de forma coletiva e cooperativa, como por exemplo os lobos, dingos, cachorro-do-mato-vinagre, cão-selvagem-africano, cão-selvagem-asiático e, ocasionalmente, em chacal-listrado.[10]
Uma curiosidade quanto à alimentação e a caça cooperativa de cães-selvagens-africanos é que também assumem um papel importante na manutenção da coesão social da matilha. Tanto os adultos como os jovens incitam repetidamente os outros indivíduos a regurgitar a carne por meio de uma postura de súplica específica derivada da súplica infantil.[10]
Uma característica anatômica que auxilia na comunicação social é o padrão de coloração encontrada no rabo e nas orelhas, que são importantes para realçar os sinais visuais. As raposas vermelhas e os cães domésticos, por exemplo, possuem uma região esbranquiçada no fim da cauda e orelhas com o interior esbranquiçado e as bordas escurecidas, em que as orelhas encontram-se erguidas quando ameaçados e abaixadas quando submissos.[9]
Para a expressão do domínio, assim como para os momentos de ataque, o indivíduo adere postura e expressão corporal que conduzem a impressão de um maior tamanho corpóreo: o corpo é mantido rígido, há piloereção da cauda e as orelhas ficam eretas com as aberturas apontadas para frente. Esse comportamento é encontrado na maioria dos canídeos.[10]
A forma de expressão de ameaça e raiva é semelhante ao de domínio: olhos arredondados com um olhar direto ou com direções alternadas, ocasionalmente rosnados e franzidos, que podem ser combinados com elementos de submissão, movimento para cima e para baixo da cabeça e do rabo, piloereção do rabo, do ombro e da região posterior (ocorre em todos os canídeos, exceto na raposa-do-Ártico que possui uma redução desses efeitos devida à sua densa pelagem) e abertura da boca para exibir dentes. A combinação e a intensidade dessa expressões podem variar conforme os indivíduos e as situações.[9]
Não obstante, as expressões da “intenção de brincar de morder” e a expressão de briga também se assemelham muito, pois em ambos os casos os animais permanecem com a boca aberta e produzem sons. A expressão do sorriso e do riso derivam da expressão do “brincar de morder”.[9]
Ao se tratar de cognição de Canidae, há um evidente destaque das pesquisas voltadas principalmente para os cães (Canis lupus familiares). Assim, a quantidade de pesquisas especificamente sobre a cognição dos outros canídeos é comparativamente escassa, com exceção dos lobos (Canis lupus) que possuem um número considerável, provavelmente por estarem vinculados ao cães por questões evolutivas e filogenéticas.
No geral, as pesquisas demonstram que os cães possuem um grau cognitivo bem elevado, o qual pode estar relacionado[12] ou não[13] com a domesticação destes canídeos. Há pesquisas que indicam que os outros canídeos também possuem uma habilidade cognitiva considerável.[12][14] Alguns estudos até mostraram que os lobos obtiveram um melhor desempenho em determinados experimentos quando comparados aos cães,[13][14] mas isso não tem relação com uma habilidade cognitiva inferior, e sim, provavelmente, relacionada à dependência dos cães perante os donos, e não com uma habilidade cognitiva inferior.[14]
Os cães são animais cursoriais e possuem postura digitígrada (apenas os dígitos atuam na sustentação do peso).[15][16] Apresentam estruturas que aumentam a eficácia da corrida, aprimorando tanto a velocidade quanto a resistência do animal. Possuem um ligamento na região da articulação pélvica chamado sacrotuberal, o qual a sua alta resistência à tração frequente reduz a probabilidade de fratura quando comparado ao osso em casos de flexões laterais.[16]
Os canídeos são relativamente velozes: os cães da raça "whippet" (raça canina utilizada para corridas) atingem uma velocidade média de 55 km/h, os coiotes cerca de 69 km/h e as raposas vermelhas 72 km/h.[16] Em comparação com os animais não cursoriais, apresentam uma postura mais ereta dos membros pois há um aumento no comprimento dos esqueletos dos membros, o que permite uma maior eficácia na corrida.[16] Além disso, a andadura ou padrão de passos observada em cães é o galope moderado (galope com menor velocidade, também chamada de meio galope) que apresenta uma progressão assimétrica, ou seja, os dois membros de um mesmo par (peitoral ou pélvico) são desigualmente espaçadas no tempo. Esse tipo de andadura permite uma fase de suspensão na qual todos os membros estão no ar, aumentando o comprimento da passada e consequentemente a velocidade.[15][16]
Os cães, assim como a maioria dos mamíferos, possuem dentes difiodontes, ou seja, há apenas dois conjuntos de dentes durante a vida, sendo que a dentição decídua ou "dentes de leite" do filhote são perdidos e substituídos pela dentição permanente.[15]
A dentição dos canídeos é moderadamente especializada.[17] O tipo de dente mais característico são os dentes caninos que são grandes e cônicos em forma de espinho e são bem desenvolvidos, utilizados tanto na captura da presa e quanto na luta.[16][18] Os dentes molares também são bem desenvolvidos e possuem cúspides tuberculares que permitem o perfuramento e o esmagamento do alimento. Os dentes carniceiros especializados dos carnívoros derivam do último pré-molar (superior) e do primeiro molar (inferior), com superfícies afiadas para a obtenção dos pedaços de carne [15][17] que, uma vez obtidos, são prontamente engolidos sem muita mastigação.[17]
Uma adaptação para impedir o deslocamento da mandíbula durante a predação é o desenvolvimento de músculos temporais grandes.[17]
Quanto à adaptação relacionado aos hábitos alimentares, o esôfago da maioria desses animais são notoriamente distensíveis, pois a estocagem temporária do alimento é essencial, já que é comum consumirem uma grande quantidade de alimento em um curto período de tempo para evitar a atração de outros predadores pela sua presa.[16]
A família Canidae é um grupo muito conspícuo das comunidades de vertebrados continentais de todos os continentes no presente e inclui formas sociais hipercarnívoras (Lycaon e Canis lúpus), espécies onívoras (Cerdocyon thirty) e insetívoras (Otocyon megalotis)[19] . Os canídeos vivos compreendem 13 gêneros e cerca de 36 espécies [20] . Além disso, os canídeos existentes no planeta estão agrupados em três diferentes clados, os lobos-verdadeiros, raposas e os canídeos sul americanos, além disso todos estão incluídos na subfamília Caninae [21].
A família Canidae é a mais antiga da ordem Carnivora, sua história teve início na América do Norte, há cerca de 46 milhões de anos (Ma) no final do Eoceno, sendo originada a partir de um grupo arcaico de carnívoros, a família Miacidae [22] . Foi no continente norte americano que ocorreu o primeiro processo de diversificação dos canídeos, indicado pelo registro fóssil, onde através dos sucessivos eventos de dispersão acabaram originando três subfamílias ao final do Oligoceno, são elas: Hesperocyoninae, Borophaginae e Caninae [23].
As subfamílias Hesperocyoninae e Borophaginae são endêmicas da América do Norte e foram extintas na metade do Mioceno e início do Pleistoceno [24] . Após o processo de extinção destas duas subfamílias e 30 milhões de anos (Ma) isolada, a família Canidae se dispersou pelo mundo através da subfamília Caninae onde membros do gênero Eucyon alcançaram o continente asiático através da ponte de terra Beringian por volta de de 6 milhões de anos (Ma) e continuaram a colonizar a Europa [25]. Na América do Sul, os registros de canídeos foram encontrados em sedimentos do Plioceno tardio a 3 milhões de anos (Ma), além disso, a maior diversidade de canídeos existentes é encontrada no continente sul-americano, com seis gêneros e 11 espécies reconhecidas [26]. Tal processo, só foi possível devido a dois eventos geológicos muito importantes: o surgimento do Estreito de Bering e do Istmo do Panamá, ambos por volta de 11 milhões de anos (Ma) [27].
As análises de descendência da família Canidae não é algo novo, e se concentram em abordagens filogenéticas clássicas, baseadas em similaridades morfológicas entres espécies [28] e análises moleculares [29].
As diferentes abordagens acabam ocasionando contradições entre a posição das espécies na topologia das árvores construídas, entre elas: número de espécies de canídeos atuais devido as confusões quanto ao uso de marcadores moleculares ou técnicas de construção filogenética; espécies com poucos dados moleculares disponíveis em bases de dados devido ao baixo tamanho populacional e dificuldade no sequenciamento de determinados marcadores. Trabalhos como o de [30] consideram 23 espécies na construção de sua árvore, enquanto [31] definem 27, já [32] consideram 36 espécies, para [33] e [34] consideram 35 espécies. Por fim, [35] e [36] consideram 34 espécies.
A problemática quanto ao real número de canídeos, escassez de dados para algumas espécies e diferentes técnicas para estabelecer suas relações de parentesco, se deve aos baixos valores dos nós, sendo que estes trazem certa confiabilidade a estrutura da filogenia criada. Tal fator faz com que não se tenha clareza quanto as relações entre e dentro dos grandes clados de Canidae [24].
As análises filogenéticas primárias foram acompanhadas por análises experimentais baseadas em várias combinações de partições de dados e amostras de táxons. Leptocyon foi recuperado como uma linhagem de haste parafilética dos Caninos; a monofilia / parafilia dos canídeos semelhantes a raposas (Vulpini) permanece incerta; Urocyon e Metalopex formam um clado, possivelmente irmão de todos os canídeos não-Leptocyon; Otocyon, Nyctereutes e Nurocyon formam um clado; canídeos caninos (Canini) são monofiléticos (com Cerdocyonina da América do Sul e Canina Afro-Holártica); todos os hipercarnívoros sul-americanos (Canis gezi, Protocyon, Speothos, Theriodictis) formam um clado, próximo a Chrysocyon e Dusicyon; Canis arnensis, C. ferox, C. thooides, C. lepophagus e Eucyon spp. são basais ao Canina; Lycaon é um hipercarnívoro africano isolado; Cuon e seus parentes (Xenocyon, possivelmente também Canis antonii, C. falconeri e Cynotherium) formam um clado próximo a Canis s. str .; C. edwardii – C. etruscus-C. mosbachensis – C. palmidens – C. variabilis e Canis armbrusteri – C hipercarnívoro. os clados dirus pertencem aos Canis s. str. Como os caracteres morfológicos altamente homoplásticos conectados à biologia alimentar são os caracteres proeminentes disponíveis para as espécies fósseis principais, concluímos que as análises macroevolutivas e paleoecológicas dos Caninos extintos e existentes foram até certo ponto comprometidas pelas filogenias utilizadas [37].
Os primeiros representantes da família Canidae entraram na América do Sul no final do Plioceno e início do Pleistoceno, vindos da América do Norte através do Istmo do Panamá (formado há aproximadamente 3 milhões de anos [Ma]), e então irradiaram para alcançar sua diversidade atual [38]. Atualmente, existem dez espécies de canídeos endêmicas da América do Sul, representando a maior diversidade desta família em qualquer continente. Essa diversidade tem sido atribuída às suas estratégias de alimentação generalistas e oportunistas que utilizam presas de vertebrados, bem como frutas e invertebrados, e sua adaptação a uma ampla variedade de habitats [39].
Das dez espécies vivas de canídeos da América do Sul, oito são frequentemente chamadas de raposas e reconhecidas como uma assembléia monofilética que compreende os gêneros Cerdocyon, Lycalopex e Atelocynus [29].
Canídeos da América do Sul são endêmicos e formam um clado monofilético apoiado por dados moleculares e morfológicos, com exceção de Urocyon cinereoargenteus , que é uma forma típica da América do Norte [40].
Algumas sinapomorfias fizeram com que os canídeos sul americanos se dispersassem com mais facilidade, por exemplo, alongamento do m1, alongamento do trigonídeo do m1 e fortalecimento do ramo da mandíbula foram interpretadas como características associadas a uma dieta hipercarnívora [38].
Speothos venaticus diferiu em sua trajetória ontogenética, sendo a diferença mais forte entre os adultos desta espécie e os canídeos remanescentes. A configuração do crânio é compatível com a dieta hipercarnívora. No caso de Chrysocyon brachyurus, o tamanho desempenha um papel importante na estrutura do crânio, dando origem a notáveis diferenças morfológicas de outras espécies, embora em estágios terminais de sua ontogenia. Excluindo ambas as espécies, os canídeos sul-americanos remanescentes exibiram forma e dieta semelhantes (eles são em sua maioria onívoros). É possível que tal semelhança craniana esteja relacionada a uma história evolutiva compartilhada com um curto tempo de divergência[41]
Família Canidae G. Fischer, 1817 [42]
Os canídeos constituem uma grande família dentro da ordem Carnivora, são divididos em três subfamílias (Hesperocyoninae, Borophaginae e Caninae), sendo a última geralmente subdividida em duas tribos: Vulpini e Canini. Apresentam grande diversidade de animais, sendo os mais conhecidos o cachorro-do-mato, o lobo, o coiote, o chacal, a raposa, o símbolo do cerrado brasileiro lobo-guará que está em sério risco de extinção e os cães domésticos, mais próximos do homem e classificados em diversas raças.[39]
A subfamília Caninae é a mais diversa atualmente, contando com 19 gêneros viventes e 12 gêneros extintos [47], seguida pela subfamília Borophaginae que apesar de apresentarem apenas 2 gêneros atuais apresentam um rico registro pré-histórico com cerca de 24 gêneros extintos,[48] e, por fim, a subfamília Hesperocyoninae apresenta apenas 1 gênero atual e por volta de 11 extintos.[49]
A subfamilia Hesperocyoninae é frequentemente descrita como a sub-família de canídeos basais, por não possuir os caracteres derivados (referentes ao crânio, mandíbula e dentição) observados em outras subfamílias, que deram origem aos outros grupos de canídeos, como os Borophaginae e os Caninae. Possui 3 tribos descritas Mesocyon, Enhydrocyon e Hesperocyon, sendo a última a única que apresenta representantes vivos na atualidade.[49] Essa subfamília era endêmica na América do Norte, comuns no final do Eoceno até o início do Mioceno, com duração de aproximadamente 20 milhões de anos.[49]
Grupo-irmão de Caninae acredita-se que esta subfamilia tenha se derivado dos Hesperocyoninae, se tornando maiores e mais fortes que seus ancestrais. Os Borofaginas foram os predadores dominantes durante o médio Oligoceno até o começo do Plioceno, são comumente conhecidos por suas especializadas características predatórias, como sua robustez e dentições esmagadoras de ossos, muito diferentes das características flexíveis encontradas na sub-família Caninae. Apresentavam 7 tribos: Comocyon, Tomarctus, Cynarctus, Aelurodon, Epicyon, Osteoborus e Borophagus.[48]
Essa subfamília inclui praticamente todos os canídeos vivos e seus parentes fósseis mais recentes. Seus fósseis foram encontrados no Baixo Oligoceno da América do Norte, e eles só se espalhara para a Ásia após o final do Mioceno, cerca de 7 milhões a 8 milhões de anos atrás.[47][50]
Além das duas tribos atuais Vulpini e Canini, contava com mais três tribos extintas: Leptocyon, Lycaon e Nyctereutes. Mostra ser o grupo com características mais derivadas dentre as três subfamílias, com mandíbulas, crânios e ossos mais esguios e morfologia mais flexível, conferindo maior rapidez, enquanto seu grupo irmão era caracterizado por robustez e força.[47]
A tribo Vulpini apresenta 4 gêneros atuais: Vulpes descrita em 1775 por Frisch, trata-se do gênero que engloba as raposas vermelhas. Alopex descrita em 1829 por Kaup, inclui as raposas do ártico. Urocyon descrito em 1857 por Baird, inclui as raposas-cinzentas e raposas das ilhas. Otocyon descrita em 1835 por Müller, grupo a qual pertence as raposas-orelha-de-morcego.[42]
A tribo Canini apresenta 9 gêneros atuais: Canis descrita em 1758 por Linnaeus, trata-se de um dos maiores grupos da atualidade, englobando lobos, coiotes, chacais e o cão doméstico. Cuon descrito em 1838 por Hodgson, grupo do cão-selvagem-asiático, também conhecido como cão-vermelho. Atelocynus descrito em 1940 por Cabrera, possui como representante o cão-do-mato-de-orelha-curta. Cerdocyon descrito em 1839 por Hamilton-Smith, grupo a qual pertence o guaraxaim ou cão-do-mato. Duscicyon descrito em 1839 por Hamilton-Smith, gênero do lobo-das-malvinas, apesar de ser descrito como um gênero atual, registra-se que o último lobo das Malvinas tenha morrido em 1879 devido ao envenenamento por colonos escoceses para implantar o pastoreio de ovelhas.[51] Pseudalopex descrito em 1856 por Burmeister, também é conhecido por Lycalopex e constitui o gênero das raposas sul-americanas. Chrysocyon descrito em 1939 por Hamilton-Smith, é o gênero do qual faz parte o lobo-guará, espécie considerada em extinção pela IUCN, trata-se de um animal endêmico da América do Sul e habita as pradarias e matagais do centro desse continente. Sua distribuição geográfica vai da foz do rio Parnaíba, no Nordeste do Brasil, passando pelas terras baixas da Bolívia, o leste dos Pampas del Heath, no Peru e o chaco paraguaio, até o Rio Grande do Sul.[52] Speothos descrito em 1839 por Lund, grupo ao qual pertence o cachorro-vinagre. Nyctereutes descrito em 1839 por Temminck, família dos até então considerados como fósseis vivos, cães guaxinins.[42]
A associação entre canídeos e humanos teria começado da adoção do hábito migratório caçador de lobos por grupos humanos. Isso se sustenta, por ser encontrado indício do desenvolvimento do hábito caçador migratório em grupos humanos em lugares que coincidem em ambientes habitados por matilhas de lobos.[53]
Outro fator, além da coincidência geográfica, que também suporta tal teoria, está relacionada às dinâmicas de comportamento grupais de matilhas e de grupos de grandes primatas atuais.[53]
Grupos de lobos demonstram comportamento, geralmente, mais cooperativo e comunitário que o observado em grupos de chimpanzés. Esses por sua vez, têm características comportamentais mais individualistas. A capacidade de caça cooperativa de grandes alvos não teria sido desenvolvida pelos grupos humanos caso esses apresentassem dinâmica semelhante aos grupos de primatas. Logo, pela observação do comportamento dos canídeos, teriam alterado hábitos e desenvolvido técnicas de caça próprias.[53]
Dessa forma, lobos e humanos teriam passado por processo de co-evolução, alterando seus hábitos e técnicas mutuamente, e não um processo de domesticação do lobo pelo homem, como também é inferido.[53]
Canídeos estão entre os carnívoros com maior distribuição global, podendo ser encontrados em todos os continentes com exceção da Antártica.[5] É a única família da ordem Carnívora presente na Austrália (Canis familiaris dingo, Canis lupus dingo ou Canis dingo, o Dingo), possivelmente tendo sido introduzida na ilha pelos primeiros humanos que nela chegaram.[2] Das 35 espécies existentes (Dingo e Lobo Norte-Americano Oriental considerados como sub-espécies),[7] onze podem ser encontradas na América do Sul e, destas, nove são endêmicas deste continente. A África possui um total de treze espécies, das quais oito são endêmicas, e a Ásia possui doze espécies, sendo três endêmicas. Algumas espécies, como o chacal dourado (Canis aureus) e a raposa do ártico (Alopex lagopus), podem ser encontradas em mais de um continente.[5]
Algumas poucas espécies possuem distribuição extremamente restrita, como é o caso da raposa-de-Darwin (Lycalopex fulvipes), endêmica do Chile e com a população restrita principalmente à Ilha Grande de Chiloé, e do lobo-etíope (Canis simensis), restrito a algumas regiões elevadas do continente africano.[5] No outro extremo, existem espécies como a raposa vermelha (Vulpes vulpes), com o maior território de distribuição entre os membros dos Carnivora (70 milhões de km², se estendendo por todo o hemisfério norte).[5] Outras distribuições foram sendo alteradas significativamente ao longo do tempo, como é o caso dos coiotes (Canis latrans), que teve o seu território expandido das regiões áridas do oeste dos Estados Unidos para todo o país, descendo pelo México até o norte do Panamá, e dos lobos cinzentos (Canis lupus), que originalmente apresentava uma distribuição muito similar à da raposa vermelha, mas hoje sua perda de território é um dos fatores ao qual se atribui a expansão dos chacais.[5]
Distribuição por continente:[7]
Atenção: Algumas espécies ocorrem em mais de um continente.[5][7]
As zoonoses são doenças que podem ser passadas dos animais para o homem. Tendo em vista a íntima relação entre os seres humanos e espécies animais, em especial os cães domésticos (Canis lupus familiaris), buscou-se por avanços para o controle e a incidência de zoonoses. Entretanto, os números de casos de contágio permanecem altos em todos os países em desenvolvimento.[54] Por estarem envolvidos involuntariamente na transmissão de mais de 60 infecções zoonóticas [55] e constituírem uma importante fonte de infecção por parasitas, bactérias, fungos e vírus[56][57], a convivência com os canídeos pode ser comprometida se a saúde desses animais não for objeto de maiores cuidados, comprometendo tanto a saúde de outros cães, como dos humanos a eles relacionados.
Algumas das principais zoonoses transmitidas de canídeos para o Homo sapiens serão discutidas a seguir. Vale ressaltar que, apesar dos casos mais freqüentes serem relacionados ao cão doméstico, estas patologias são encontradas, também, em canídeos selvagens como chacais e lobos.[54] [58]
A raiva é provavelmente a zoonose mais conhecida na relação cães-homens, uma vez que no Brasil, em meados do século XX, a taxa de incidência de raiva humana no Brasil era relativamente alta, até que em 1973 foi criado o Programa Nacional de Profilaxia da Raiva Humana visando diminuir a infecção humana através do controle nos animais domésticos e a adoção de medidas profiláticas imediatas para aqueles que tiveram contato com animais raivosos.[59] Os animais infectados apresentam alterações comportamentais, escondendo-se em lugares escuros ou demonstram grande agitação e agressividade, apresentam anorexia, irritação na região da mordedura, estimulação das vias geniturinária, ligeiro aumento da temperatura corporal, salivação abundante e, em fases agudas, convulsões generalizadas. A doença pode ser passada para o homem através de mordidas e causa angústia, cefaléia, elevação da temperatura corporal, mal-estar, anorexia, náuseas, irritabilidade, alterações sensoriais imprecisas, extrema sensibilidade à luz, alucinações e convulsões, terminando em morte, uma vez que não há cura. O controle da doença se dá pela vacinação, dos animais e dos homens.[54]
Mais conhecida em ratos e roedores, porém podem afetar cães e estes excretam sorotipos na urina continuamente por meses ou, em alguns casos, até anos após a infecção. Os sintomas nos cães podem variar desde a forma assintomática até fases agudas graves ou hemorrágica, apresentando rigidez e mialgias nos membros posteriores, hemorragias na cavidade bucal com tendência a necrose e faringite. Nos humanos também pode ser assintomática ou causar sintomas como febre, vômitos, mal-estar geral, petéquias cutâneas, conjuntivite, icterícia, meningite, encefalite e causar até a morte. Como medidas preventivas há a vacinação e quarentena dos animais infectados.[54]
Representa quaisquer tipos de infecções superficiais provocadas por fungos parasitas chamados de dermatófitos.[60] A transmissão se dá pelo contato com o animal infectado ou por esporos contidos nos pelos soltos do animal. Tanto nos cães como nos homens causam lesões e feridas na pele, podendo atingir qualquer superfície do corpo. O tratamento se dá pelo uso de antimicóticos aplicados diretamente na pele ou griseofulvina por via oral.[54]
Trata-se de uma infecção sintomática causada por bactérias do tipo Salmonella [61], sendo, provavelmente, a zoonose mais difundida no mundo.[62] As formas de transmissão geralmente são pela ingestão de água ou alimentos contaminados com fezes de animais infectados com a bactéria. Os cães infectados podem apresentar postura encurvada com distensão abdominal, lerdeza, pelagem áspera, perda de peso, fezes brancas ou de coloração clara e diarréia, respiração acelerada e gastrenterite. Nos seres humanos causa gastrenterite grave com náuseas, vômitos, diarréia, dores abdominais e febre. Não há cura conhecida para essa zoonose, sendo seu controle limitado à quarentena dos animais recém infectados e sacrifício dos animais portadores a longo prazo.[54]
Causada por Listeria monocytogenes, bactéria comumente encontrada no solo, na água e alimentos como carne mal cozida, leite não pasteurizado e frutas e vegetais irrigados com água contaminada.[63] Muitos dos animais domésticos e selvagens podem carregar a bactéria sem parecerem doentes, afetando principalmente as fêmeas gestantes induzindo ao aborto. Outros sintomas que podem ser observados são focos de necrose no fígado e no baço, infiltrados por células mononucleares e encefalite, sendo confundida muitas vezes com a raiva. A bactéria pode ser eliminada pelas fezes dos animais infectados e também se encontra presente nos fetos abortados, contagiando o ser humano por contato, causando calafrios, febre, cefaléia, tonteira e aborto por listéria, na mulher, durante a segunda semana de gestação. Não há cura conhecida.[54]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_at_Desert_NP_(cropped).jpg)
.jpg)
.jpg){kind=small}
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_into_Poland-_first_records_-_fig._4.gif)
.jpg){kind=small}
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
,_Laguna_Colorada,_Bolivia,_2016-02-02,_DD_101.JPG)
_fig._5.png)
.jpg){kind=small}
.jpg)
.jpg)
)_(17539629803).jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_head.jpg)
.jpg)
.jpg)
_-British_Wildlife_Centre-8.jpg)
.jpg)
Canidae é uma família de mamíferos da ordem Carnivora que engloba cães, lobos, chacais, coiotes e raposas. É composto por 36 espécies distribuídas por todos os continentes com exceção da Antártica.
Os canídeos têm uma cauda longa e dentes molares adaptados para esmagar ossos. Têm quatro ou cinco dedos nas patas dianteiras, quatro nas patas traseiras, e garras não retrácteis adaptadas para tração em corrida. O tamanho é variável, bem como os hábitos sociais que podem ser gregários, como o lobo e o cachorro-vinagre, ou solitários como os coiotes e raposas. Os sentidos da audição e olfato são mais importantes que a visão. Os canídeos são predadores mas podem também ter alimentação onívora, se as condições ambientais assim o exigirem. Apesar de serem bons corredores, não são velozes como as chitas por exemplo, e caçam as presas por corridas de resistência. Os canídeos são bem semelhantes com as hienas (Crocuta crocuta) visualmente mas não apresentam nenhum parentesco com estas.
Canidele (Canidae) este o familie de mamifere carnivore semidigitigrade mici și de talie mijlocie, răspândite pe tot globul pământesc, din care fac parte câinele, lupul, vulpea, șacalul etc. Au un cap alungit și terminat într-un bot trunchiat, golaș și umed, cu trunchi alungit, comprimat lateral, și cu abdomen supt, cu o coadă adesea stufoasă, dar care nu ajunge, în general, la pământ, cu picioare înalte și subțiri terminate cu labe mici. Picioarele anterioare au patru sau cinci, iar cele posterioare au totdeauna patru degete cu gheare groase și tocite.
Au o talie mică sau mijlocie. Greutatea variază de la 1 la 75 kg în funcție de specie. De obicei, masculii sunt mai mari decât femelele. Cei mai mici reprezentanți ai familiei sunt vulpile de deșert (Vulpes zerda), iar cei mai mari reprezentanți sunt lupii (Canis lupus).
Canidele au picioare înalte, lungi și subțiri terminate cu labe mici. Picioarele anterioare au de obicei cinci, mai rar patru, degete, iar cele posterioare au totdeauna patru degete cu gheare neretractile groase și tocite.
Capul este alungit și terminat într-un bot trunchiat, lung și subțire, golaș și umed. Urechile sunt mari și drepte, de regulă, triunghiulare, potrivit de lungi, îndreptate în sus și înainte. Trunchiul este alungit, comprimat lateral, abdomen supt, iar coadă adesea stufoasă, dar care nu ajunge, în general, la pământ. Reprezentanții familiei au corpul puțin musculos.
Majoritatea canidelor au o culoare uniformă sau spicată; numai șacalii dungați (Canis adustus) au dungi pe laturile corpului, iar câinii vânători africani (Lycaon pictus) sunt tărcați.
Formula dentară generală a canidelor este: 3•1•4•2/3•1•4•3 x 2 = 42 dinți; rareori există mai multi dinți (Otocyon) sau mai puțini (Cuon, Speothos). La câinii domestici, numărul dinților variază de la un individ la altul. Marele număr al dinților la canide este un caracter de primitivitate. Ultimul premolar superior și primul molar inferior, sunt, în general, mult mai mari decât celelalte măsele și au cu creste specializate pentru tăiat și sfâșiat carnea și se numesc măsele carnasiere, ele joacă rolul cel mai important în tăierea cărnii. Faptul că premolarii și în special măselele carnasiere sunt de tip sfâșietor, iar molarii au coroana lată, potrivită pentru mestecarea hranei vegetale, arată că multe din speciile acestei familii au un regim alimentar mixt. Aceasta ne-o arată și tubul digestiv, care este de 2-7 ori mai lung decât corpul.
Osul penian prezent și mare. Numărul mamelelor variază între 8 și 10. Bula timpanică este neîmpărțită în compartimente.
Canidele sunt aproape întotdeauna animale teritoriale. Unele trăiesc singuratice, altele în haite. Lupul cenușiu (Canis lupus), lupul roșu (Canis rufus), câinele roșu indian (Cuon alpinus) și câinele sălbatic african (Lycaon pictus) umblă în haite alcătuite din grupe de familii, cu câte 30-60 de indivizi. Unele specii de canide vânează singure sau se grupează cu alte carnivore, dacă trebuie să răpună o pradă mai mare. Indivizii adunați în haite devin mai îndrăzneți, putând încercui și răpune mamifere de talia bizonului sau a cerbului.
Unele canide sunt nocturne, altele crepusculare și altele diurne. Canidele din zonele temperate sunt active atât noaptea, cât și ziua, iar cele din zonele tropicale sunt active numai noaptea.
Dintre simțurile lor agere, cel mai dezvoltat este mirosul și după el auzul. Inteligența lor este remarcabilă, după cum se poate constata mai ales la câinele domestic.
Canidele își fac culcușuri și se ascund prin peșteri, crăpături de stânci, scorburi, galerii sau găuri în pământ. Sunt active tot timpul anului, cu excepția câinelui enot (Nyctereutes procyonoides) din răsăritul Asiei și Japonia, care hibernează.
Canidele sunt bune și rezistente alergătoare și înotătoare, iar prada o prind după ce au fugărit-o un timp îndelungat. Ele se deplasează prin mers la pas ori fug în trap neobosit și în galop, călcând numai pe degete sau parțial și pe talpă (adică sunt semidigitigrade). Cei mai buni alergători sunt coioții (Canis latrans), putând atinge o viteza de 65 km/oră. Vulpile cenușii sau vulpile de copaci (Urocyon) pot să se cațăre cu mare ușurință în arbori, obicei nemaiîntâlnit la alte canide, iar o femelă de câine al tufișurilor (Speothos venaticus) ținută în captivitate a dovedit excelente aptitudini de a se scufunde și înota bine pe sub apă
Canidele sunt mai prolifice decât felidele, născând de regulă 4-9 pui, în mod excepțional 19-23 la câinele domestic. În general, puii se nasc orbi și neputincioși și au nevoie de o îngrijire îndelungată. Mama îi învață și meșteșugul prinderii prăzii. În caz de pericol, mamele fug de obicei cu puii în dinți.
Hrana constă din carne și se hrănesc mai ales cu mamifere și păsări, vii sau mai ales în descompunere, apoi cu oase, cu reptile, batracieni, pești, scoici, raci, insecte, miere de albine. Unele canide însă se hrănesc și cu plante: fructe, muguri, mlădițe tinere, rădăcini, iarbă și mușchi, iar vulpile cenușii au anumite perioade din an în care sunt exclusiv vegetariene. Unele specii sunt foarte sângeroase. Sub aspect numeric, populațiile de canide ajung la aproximativ 1/10 din mărimea populațiilor care le servesc drept pradă; fluctuațiile în plus sau în minus sunt corelate cu numărul indivizilor din populațiile speciilor de vânat.
Canidele au apărut în eocen. În prezent sunt răspândite pe tot globul pământesc, cu excepția Noii Zeelande, Noii Guinee, a celor mai multe insule și arhipelaguri din Oceanul Pacific și Oceanul Indian (Sulawesi, Maluku, Filipine, Taiwan și Madagascar), din zona Caraibilor și alte câteva insule oceanice. Câinele dingo (Canis dingo) a fost introdus în Australia de către de omul preistoric, știut fiind că acest continent a adăpostit timp îndelungat numai marsupiale (dintre mamifere), iar placentarele (cu excepția liliecilor) au fost introduse de om.
Rolul canidelor în natură este deosebit de important. Unele sunt stricătoare, altele folositoare. În general canidele sunt animale folositoare, reducând mult numărul rozătoarelor și menținând în echilibru populațiile de iepuri, însă, uneori, atacă păsările și mamiferele domestice.
Unele specii sunt pe cale de dispariție sau au dispărut în timpurile istorice. Lupii au dispărut în ultimele 2-3 decenii din Anglia, Olanda, Belgia și Danemarca, iar câinii din Insula Falkland (Dusicyon australis) au fost exterminați de primii exploratori pentru că le furau mâncarea. Pentru a-și apăra oile oamenii au așezat în unele regiuni în calea câinilor sălbatici momeală otrăvită.
În prezent, lipsa canidelor este mai grav resimțită decât pagubele pe care le produceau păsărilor și mamiferelor domestice. Multe specii de mamifere ierbivore degenerează deoarece nu mai are loc selecția naturală: canidele eliminau încă de la reproducere indivizii slabi și bolnăvicioși; în plus, suprapopularea unor regiuni cu ierbivore copitate, care rod întreaga vegetație, duce în cele din urmă la deșertizare, urmată de o erodare a solului.
Familia cuprinde 13 genuri și 36 specii existente. [1]
În România trăiesc 4 specii cu 4 subspecii de canide: [2]
Canidele (Canidae) este o familie de mamifere carnivore semidigitigrade mici și de talie mijlocie, răspândite pe tot globul pământesc, din care fac parte câinele, lupul, vulpea, șacalul etc. Au un cap alungit și terminat într-un bot trunchiat, golaș și umed, cu trunchi alungit, comprimat lateral, și cu abdomen supt, cu o coadă adesea stufoasă, dar care nu ajunge, în general, la pământ, cu picioare înalte și subțiri terminate cu labe mici. Picioarele anterioare au patru sau cinci, iar cele posterioare au totdeauna patru degete cu gheare groase și tocite.
Psovité alebo vlkovité (lat. Canidae) sú čeľaď radu mäsožravce (Carnivora) triedy cicavce (Mammalia). Do tejto čeľade patria psy, líšky, vlky, dingovia, kojoty, šakaly, psy hyenovité.
Divé druhy čeľade psovité sa okrem Antarktídy vyskytujú na každom kontinente a obývajú rozličné biotopy ako napr. púšte, hory, lesy a lúky. Líšia sa veľkosťou od fenka s 24 cm na dĺžku po vlka dravého, ktorý môže byť až 200 cm dlhý a môže vážiť až 80 kg.
S výnimkou psa pralesného (Speothos venaticus) majú všetky psovité relatívne dlhé nohy a pružné telo prispôsobené na naháňanie koristi. Všetky psovité sú prstochodce. Majú huňatý chvost, nezaťahovateľné pazúry a piaty prst s pazúrom na predných labách. Samce majú penisovú kosť, ktorá pri párení napomáha k tomu, že zvieratá sú niekedy spojené až hodinu. Mladé psovité sa rodia slepé, oči otvoria až o niekoľko týždňov neskôr.
Mnoho druhov žije a loví vo svorkách a majú zložitý sociálny systém. Všeobecne sú vysoko prispôsobivé.
Čeľaď Miacidae, ktorej príslušníci boli predchodcami dnešných psovitých, sa vyvinula asi pred 40 miliónmi rokmi v neskorom eocéne.
Najranejšia vetva psovitých bola línia Hesperocyoninae, ktorej zástupca bol Mesocyon z oligocénu (38 – 24 mil. r.). Tieto rané psovité sa začali zameriavať na prenasledovanie koristi v lúčnych biotopoch.
Ďalšími psovitými z tejto doby boli Tomarctus, ktorý žil v Severnej Amerike pred 10 mil. rokmi, Leptocyon, ktorý sa podobal na líšku.
Asi pred 9 – 10 mil. rokmi počas neskorého miocénu sa začali z juhozápadnej časti Severnej Ameriky rozširovať rody Canis, Urocyon a Vulpes. Úspech týchto psovitých bol spojený s vyvinutím trhákov (carnassial), ktoré boli schopné aj strihať aj žuvať. Pred 8 mil. rokmi sa cez Beringov most dostali do Eurázie.
Počas pliocénu (pred 4 – 5 mil. rokmi) sa v Severnej Amerike objavil Canis lepophagus. Bol malý a podobal sa na kojota. Niektorí vedci sa domnievajú, že kojot (Canis latrans) sa vyvinul práve z neho. Pred 1,5 až 1,8 mil. rokmi už v Európe žila celá škála vlkov.
Pred asi 800 000 rokmi žil v Severnej Amerike Canis ambrusteri, o ktorom si myslia[kto?], že sa dostal až do Južnej Ameriky, kde bol predchodcom vlka Canis dirus.
Pred 300 000 rokmi sa plne vyvinul vlk dravý (Canis lupus) a bol rozšírený po celej Európe a severnej Ázii. Beringov most mu umožnil cestu do Severnej Ameriky. Pred 100 000 rokmi bol Canis dirus (jeden z najväčších psovitých všetkých čias) rozšírený od južnej Kanady po Južnú Ameriku. Pred 8 000 rokmi vyhynul.
Pes domáci je niektorými vedcami klasifikovaný ako Canis familiaris, kým iný ho pokladajú za poddruh vlka dravého (t. j. Canis lupus familiaris). Aj dingo býva rôzne klasifikovaný: Canis dingo, Canis lupus dingo, Canis familiaris dingo a Canis lupus familiaris dingo.
Psovité alebo vlkovité (lat. Canidae) sú čeľaď radu mäsožravce (Carnivora) triedy cicavce (Mammalia). Do tejto čeľade patria psy, líšky, vlky, dingovia, kojoty, šakaly, psy hyenovité.
Psi (znanstveno ime Canidae) so družina sesalcev in spadajo med zveri.
Vključuje pse, volkove, lisice, kojote, in šakale.
Razdelitev psov (Canidae) le med »lisice« in »prave pse« ni v skladu z dejanskimi sorodstvi in da o klasifikaciji nekaterih psov še razpravljajo.
Nedavne DNA analize so pokazale, da so psi in lisice utemeljeno kladistika, ki izključujejo dva rodova Nyctereutes and Otocyon. Ta rodova sta se predhodno odcepila od ostalih rodov in niso bližnji sorodniki psa in lisice. Nekateri dokazi pričajo, da to velja tudi za Urocyon.
Speothos in Chrysocyon so primitivni člani psov, lahko pa bi jih razvrstili tudi v svoj takson. Cuon in Lycaon lahko sodita med volkove (Canis). Obstajajo dokazi, da Alopex inFennecus nista veljavna taksona in da oba sodita med lisice (Vulpes).
Udomačenega pes nekateri uvrščajo med Canis familiaris, nekateri pa (med njimi tudi Smithsonian Institution in American Society of Mammalogists) pa kot podvrsto sivega volka (Canis lupus familiaris). Rdeči volk (Canis rufus) pa je lahko ali pa ni samostojna vrsta. Dingo je lahko različno klasificiran kot Canis dingo, Canis lupus dingo, Canis familiaris dingo in Canis lupus familiaris dingo.
Vsaj ena podvrsta volka ima več vrst - vzhodno kanadski volk (Canis lycaon). Ampak to je še vedno stvar polemike. Raziskava natančno določenih sorodstev med sivim, rdečim, vzhodno kanadskim volkom in kojotom so šele v teku.
Psi (znanstveno ime Canidae) so družina sesalcev in spadajo med zveri.
Hunddjuren (Canidae) är en familj rovdjur som sägs härstamma från miaciderna, vilka levde för 50 miljoner år sedan. Ur dem utvecklades under oligocen det första hundliknande djuret Cynodictis.
Hunddjur har fyra fullständiga tår vid de bakre extremiteterna och fyra (Lycaon) respektive fem (Canis, Cyon, Icticyon, Otocyon) tår vid de främre extremiteterna.[1]
Arterna har ett långsträckt ansiktsskelett med stor näshåla.[1] Vuxna djur i familjen Canidae har 42 tänder. Deras tandformel är I 3 C 1 P 4 M 2/3, de har alltså tre framtänder, en hörntand, fyra premolarer (främre kindtänder) och två till tre molarer (bakre kindtänder) i varje käkhalva. Enda undantaget är öronhunden som har ytterligare en molar på varje sida av över- och underkäken.[1]
Vid ungdjurens mjölktänder saknas alla molarer. Deras tandformel är I 3 C 3 P 3. Vuxna djur har på varje sida två molarer i övre käken och tre i undre käken[2].
Hunddjur finns idag nästan över hela jorden. De saknades ursprungligen i Antarktis, Australien, Nya Zeeland, Nya Guinea och Madagaskar men infördes där av människan.
En längre tid fanns flera slädhundar i Antarktis men de sista av dessa flyttades 1994 från kontinenten.[3]
Allmänna grundsatser angående hunddjurens levnadssätt är svårt att bestämma på grund av att familjens släkten och arter har olikartade beteenden. Enligt definition är de rovdjur som jagar och dödar sitt byte som består av andra djur, men redan mellan vargen och tamhunden finns skillnader angående detta uppförande[4].
Med vissa undantag jagar mindre arter som fjällräv och ökenkatträv ensam medan större hunddjur som varg, afrikansk vildhund och asiatisk vildhund jagar i flock. Hos arter som bildar flockar etableras en hierarki med ett dominant par som föder ungarna.[1]
Unga vargar och rävar handlar redan efter den fjärde eller femte levnadsveckan olika. Den tyska zoologen Erik Zimen beskriver att unga rävar gömmer den största delen av födan under jorden innan de börjar äta. Unga vargar äter först så mycket de orkar och gömmer bara den del som blir kvar[5].
Hunddjuren är särskilt känsliga för rabiesvirus, och sprider dessa också vidare till andra däggdjur inom utbredningsområdet. Parvovirus är en annan sjukdom som ofta drabbar hunddjur, den ligger bland annat till grund för den afrikanska vildhundens snabba minskning under senare år.
Hunddjuren (Canidae) är en familj rovdjur som sägs härstamma från miaciderna, vilka levde för 50 miljoner år sedan. Ur dem utvecklades under oligocen det första hundliknande djuret Cynodictis.
Köpekgiller (Canidae), etçiller (Carnivora) takımına ait bir familya.
Köpek, kurt, tilki ve çakal türleri köpekgiller ailesini oluştururlar. Köpekgiller dünyanın her kıtasında yaygındır. Eskiden Avustralya, Yeni Zelanda, Yeni Gine, Madagaskar ve Güney Kutbu'nda bulunmazlardı ama son binyıllar içerisinde insanların yardımıyla buralara da yerleşebilmişlerdir.
Ailenin büyük bir farkla en yaygın ve en tanınmış mensubu olan köpeğin (Canis lupus familaris) insanların elinde geliştirilmiş 400 civarında birbirlerinden çok farklı görünümlere sahip ırkı bulunur. Bu yüzden ailenin en büyük ve en küçük mensupları köpek ırkları arasındadır. Ancak doğal köpekgil türlerinin arasında en küçükleri (40 cm + 25 cm kuyruk. 1,5 kg) uzun kulaklı çöl tilkisi ve en büyükleri (160 cm + 52 cm kuyruk. 80 kg) kurdun Alaska ve Kuzey Avrupa'da bulunan bir alt türüdür.
Köpekgillerin daima uzun ve yassı bir kafatası, genelde 42 dişleri vardır; sadece çalı köpeği, Asya yaban köpeği ve iri kulaklı tilkinin diğerlerinden farklı olarak 44 dişi olur. Diş ve çene yapıları koparmak ve çiğnemek için tasarlanmış gibidir. Her şey yiyici hayvanlardır, ama en çok et ile beslenmeyi severler.
Parmaklarının üzerinde yürürler. Ön ayaklarında 5 ve arka ayaklarında 4 parmakları bulunur. En önemli duyu organları burunlarıdır. Koku alma kabiliyetleri çok iyi gelişmiştir.
Köpekgillerin ilk atalarının 60 milyon yıl evvel Kuzey Amerika'da ortaya çıktığı düşünülür. Ancak bu "Miacis" cinsini oluşturan ilk ataları, uzun vücutlu, kısa bacaklı, kedilerde olduğu gibi tırnaklarını içeriye çekme yeteneğine sahip ve ayılar gibi ayak tabanlarına basarak yürüyen küçük hayvanlardı. Bu yüzden Miacis cinsinden aynı zamanda kedigiller, sırtlangiller, sansargiller, rakungiller, misk kedisigiller ve ayıgiller familyalarının da türemiş olduğu kabul edilir.
15 milyon yıl evvel bugünkü köpekgillere daha çok benzeyen bir cins ortaya çıkmıştır; Tomarctus. Bu cinsin bacakları daha uzun, ayakları daha toplu, ağzı daha uzun ve beyni Miacis cinsinden çok daha büyük olduğu ve hatta yaşam şeklinin de bugünkü köpekgillere benzemiş olduğu tespit edilmiştir. Bütün köpekgillerin bu cinsten türediği kabul edilir.
Canis cinsinin en eski fosilleri 2 milyon yaşındadır ve Avrasya'da bulunmuştur.
Bazı kaynaklara göre Asya yaban köpeği de Türkiye'nin kuzeydoğusunda görülmüştür, ama bu haberler henüz emin olabilecek nitelikte değildir.
Ayrıca korsak tilkisi, rakun köpeği ve kum tilkisinin Türkiye'de bulunma ihtimalleri vardır ama bu fikirlerin herhangi bir kanıtı yoktur.
Köpeğe benzeyen türleri ve tilkiye benzeyen türleri köpekgiller ailesi içerisinde iki ayrı kol altında toplamak amacı ile Vulpini ve Canini adında iki oymağa ayrılırlar. Ancak buna rağmen Canini oymağında (asıl köpekler) tilkiye benzeyenler ve Vulpini oymağında da (asıl tilkiler) köpeklere benzeyenler bulunur.
McKenna ve Bell'e göre sınıflandırma (Classification of mammals: Above the species level, 1997):
Canidae (Köpekgiller) |-- Vulpini | |-- Vulpes (Kızıl tilki, ve diğerleri) | `-- N.N. | |-- Alopex (Kutup tilkisi) | `—N.N. | |-- Urocyon (Boz tilkiler) | `-- Otocyon (İri kulaklı tilki) | `—Canini |-- N.N. | |-- Dusicyon (Falkland tilkisi) | `-- Pseudalopex (And tilkisi ve diğerleri) | `—N.N. |-- Chrysocyon (Yeleli kurt) `-- N.N. |-- Cerdocyon (Yengeç yiyen tilki) `—N.N. |-- Nyctereutes (Rakun köpeği) `-- N.N. |-- Atelocynus (Kısa kulaklı tilki) `—N.N. |-- Speothos (Çalı köpeği) `-- N.N. |-- Canis (Kurtlar ve Çakallar) `—N.N. |-- Cuon (Asya yaban köpeği) `-- Lycaon (Afrika yaban köpeği)
Bu şablon nesli tükenmiş türleri içermemektedir.
Köpekgiller (Canidae), etçiller (Carnivora) takımına ait bir familya.
Köpek, kurt, tilki ve çakal türleri köpekgiller ailesini oluştururlar. Köpekgiller dünyanın her kıtasında yaygındır. Eskiden Avustralya, Yeni Zelanda, Yeni Gine, Madagaskar ve Güney Kutbu'nda bulunmazlardı ama son binyıllar içerisinde insanların yardımıyla buralara da yerleşebilmişlerdir.
Ailenin büyük bir farkla en yaygın ve en tanınmış mensubu olan köpeğin (Canis lupus familaris) insanların elinde geliştirilmiş 400 civarında birbirlerinden çok farklı görünümlere sahip ırkı bulunur. Bu yüzden ailenin en büyük ve en küçük mensupları köpek ırkları arasındadır. Ancak doğal köpekgil türlerinin arasında en küçükleri (40 cm + 25 cm kuyruk. 1,5 kg) uzun kulaklı çöl tilkisi ve en büyükleri (160 cm + 52 cm kuyruk. 80 kg) kurdun Alaska ve Kuzey Avrupa'da bulunan bir alt türüdür.
Псові[1][2][3] (Canidae) — родина ссавців ряду хижих підряду псовидих, багато видів якої удомашнили. Тварини поширені на всіх континентах, окрім Антарктиди. Представлена в Австралії динго, Canis familiaris dingo, підвидом, введеним людиною в доісторичні часи. Викопні рештки Canidae датуються олігоценом і міоценом. У першу чергу плотоїдні, але більш всеїдні, ніж багато хижаків, приймаючи як харчі безхребетних, рослинну їжу і падло.
Родина об'єднує типових хижих, як правило, середніх за розміром. Довжина тіла від 50 см (дрібні лисиці) до 160 см (вовк). Тулуб подовжений. Голова витягнута, вуха стоячі. На передніх лапах по 5 пальців, на задніх — по 4; тільки у вовка строкатого на передніх лапах їх 4; у домашніх собак на задніх лапах іноді буває по 5 пальців. Кігті тупі. Хутро густе, зазвичай пухнасте. Хвіст довгий, пухнастий. Забарвлення шерсті різноманітне: однотонне, крапчасте, плямисте, іноді дуже яскраве.
У зв'язку з м'ясоїдним характером живлення, зубна система у псових різко вираженого різального типу: сильно розвинені хижі зуби й ікла. У більшості видів налічується 42 зуби; у куонів («червоних вовків») відсутні останні нижні кутні зуби і загальне число зубів — 40, а у кущового пса немає і задніх верхніх кутніх, так що у нього разом 38 зубів. А у лисиці великовухої в обох щелепах є по 4 кутніх зуба, і загальне число зубів досягає 48.
Представники родини псових поширені на всіх материках, за винятком Антарктиди і деяких океанічних островів. Мешкають в різноманітних ландшафтах; живуть і виводять потомство в норах або лігвах.
Ведуть поодинокий, сімейний або груповий спосіб життя; останній характерний для хижаків, що активно переслідують великих копитних тварин. Більшість видів м'ясоїдні, але нерідко харчуються падлом, комахами, рослинною їжею. Діяльні цілий рік, за винятком єнота уссурійського, який на зиму впадає у сплячку.
В більшості випадків моногамні, розмножуються 1 раз на рік, приносячи найчастіше 3–4 сліпих дитинчат, деякі до 13–16.
Розрізняють не менше 13–15 родів, які поділяють на дві групи (триби): лисиць (Vulpini) та псів (Canini). У поданому нижче переліку цифрами вказано кількість сучасних (не вимерлих) видів. В галереї вміщено по одному зображенню кожного роду.
Як правило, очікується, що зміни клімату грають переважну роль в еволюції біорізноманіття. Замість цього, конкуренція між різними видами хижаків виявилася більш важливою для псових Північної Америки. Родина псових виникла в Північній Америці близько 40 мільйонів років тому і досягла максимального різноманітності близько 22 млн років тому, коли понад 30 видів населяли континент. Сьогодні тільки 9 видів родини псових живуть у Північній Америці. Вони поступово збільшувалися в розмірі тіла і спеціалізувалися у становленні великих хижаків. Деякі з них перевищили 30 кг і були одними з найбільших хижаків на північноамериканському континенті. Хоча кілька великих м'ясоїдних сьогодні стикаються з більш високим ризиком вимирання, ніж дрібні види, автори дослідження не виявили жодних доказів аналогічної схеми для древніх видів собачих. Еволюційний успіх м'ясоїдних тварин неминуче пов'язане з їх здатністю отримати їжу. Це говорить про те, що представники родини котових, мабуть, були більш ефективними хижаками, ніж більшість з вимерлих видів в родині псові[4].
Псові (Canidae) — родина ссавців ряду хижих підряду псовидих, багато видів якої удомашнили. Тварини поширені на всіх континентах, окрім Антарктиди. Представлена в Австралії динго, Canis familiaris dingo, підвидом, введеним людиною в доісторичні часи. Викопні рештки Canidae датуються олігоценом і міоценом. У першу чергу плотоїдні, але більш всеїдні, ніж багато хижаків, приймаючи як харчі безхребетних, рослинну їжу і падло.
Họ Chó (danh pháp khoa học: Canidae) là một họ động vật có vú chuyên ăn thịt và ăn tạp được gọi chung là chó, sói hay cáo. Họ này bao gồm chó nhà, sói xám, cáo, sói đồng cỏ Bắc Mỹ và chó rừng. Tất cả các loài động vật này đều đi bằng đầu ngón chân của chúng, chúng đều có mõm dài, tai nhọn, nanh sắc, khứu giác nhạy, thân hình thon thả nhanh nhẹn.
Lưu ý rằng việc phân chia họ Canidae thành "cáo thực thụ" (tông Vulpini) và "chó thực thụ" (tông Canini) có thể không phù hợp với các quan hệ thực tế và việc phân loại theo đơn vị phân loại của một vài loài cáo, chó hiện còn gây tranh cãi. Tuy nhiên, phân tích ADN gần đây chỉ ra rằng Canini và Vulpini là các nhánh hợp lệ, nhưng loại trừ hai chi: Nyctereutes và Otocyon. Đây là các loài thuộc nhóm cơ sở của họ Chó và không có quan hệ họ hàng gần với cả Vulpini hay Canini. (Một số chứng cứ cũng đề nghị điều tương tự cho chi Urocyon.)
Các chi Speothos và Chrysocyon là các thành viên nguyên thủy của Canini, nhưng cũng có thể được đặt trong nhánh riêng của chúng. Chi Cuon có thể trên thực tế là một phần của chi Canis và cũng tồn tại một số chứng cứ cho thấy hai chi Alopex và Fennecus có thể không phải là các nhánh hợp lệ mà là một phần của chi Vulpes.
Chó nhà được một số học giả liệt kê như là Canis familiaris còn những người khác (bao gồm cả Viện Smithsonian và Hiệp hội các nhà nghiên cứu thú Hoa Kỳ) lại coi nó là phân loài của sói xám (tức là Canis lupus familiaris); sói đỏ có thể là hoặc không là một loài theo đúng nghĩa; còn chó Dingo, được phân loại một cách khác nhau là Canis dingo, Canis lupus dingo, Canis familiaris dingo hay Canis lupus familiaris dingo. Ít nhất có một phân loài chó sói gần đây đã được liệt kê như là một loài riêng rẽ - đó là sói miền đông Canada (Canis lycaon). Tuy nhiên, đây là sự phân loại còn gây tranh cãi.
Biểu đồ phát sinh loài dưới đây của họ Chó là theo Wang và ctv, hình 141:[2]
Canidae
Tất cả các loài còn sinh tồn đều nằm trong phân họ Chó (Caninae)
Các loài trong họ Chó có 42 răng - công thức bộ răng của chúng như sau:
3.1.4.2 3.1.4.3Răng sớm rụng hay răng sữa có công thức 3 1 3, khi đó chúng hoàn toàn không có răng hàm.
Khi giao phối, chó (cáo) đực ban đầu trèo lên chó (cáo) cái từ phía sau, giống như phần lớn động vật tứ chi khác, một thế mà người ta gọi một cách không chính thức là kiểu chó. Con cái sẽ dạt đuôi sang một bên nếu nó chấp nhận. Con đực thông thường sẽ đi vòng quanh do nó cố gắng để tìm được điểm tựa chắc chắn trên con cái, và trong khi đó nó cố gắng đưa dương vật của mình chui vào trong âm đạo của con cái. Ở thời điểm này, dương vật vẫn chưa cương cứng, nó vẫn còn nhỏ và kìm sự cương cứng nhờ một xương nhỏ bên trong, được gọi là xương dương vật, là loại xương chỉ có ở chó (cáo).
Khi con đực đã cho dương vật của nó vào trong âm đạo, thông thường nó sẽ giữ chặt hơn và ấn nhanh hơn, và đây là thời điểm mà dương vật của nó lớn dần lên.
Chó (cáo) đực có một vùng hình cầu chứa các mô cương cứng ở gốc của dương vật, nó chặn giữ dương vật ở trong âm đạo của con cái trong khi giao phối do nó được nhồi bằng máu.
Khi dương vật đã bị hãm lại bên trong âm đạo nhờ các mô cương cứng, con đực thường sẽ giương chân lên và quay ngoắt nó trên lưng con cái trong khi xoay vòng. Hai con sẽ đứng với phần mông của chúng chạm vào nhau và dương vật bị khóa trong âm đạo trong khi sự xuất tinh diễn ra, làm giảm sự rò rỉ của tinh dịch ra khỏi âm đạo. Sau một khoảng thời gian, thường khoảng 5 - 20 phút (đôi khi lâu hơn), các mô cương cứng xẹp xuống, cho phép hai con vật tách nhau ra.
Xem thêm: Kích thước các loài Họ chó
Phương tiện liên quan tới Canidae tại Wikimedia Commons
Commons ponúka multimediálne súbory na tému 
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému 
.jpg)
.jpg)
.jpg)
|coauthors= bị phản đối (trợ giúp) Họ Chó (danh pháp khoa học: Canidae) là một họ động vật có vú chuyên ăn thịt và ăn tạp được gọi chung là chó, sói hay cáo. Họ này bao gồm chó nhà, sói xám, cáo, sói đồng cỏ Bắc Mỹ và chó rừng. Tất cả các loài động vật này đều đi bằng đầu ngón chân của chúng, chúng đều có mõm dài, tai nhọn, nanh sắc, khứu giác nhạy, thân hình thon thả nhanh nhẹn.
Ископаемые роды:
Ископаемые роды:
Подсемейство Геспероционовые (Hesperocyoninae) † Геспероцион (Hesperocyon) † Cynodesmus † Caedocyon † Ectopocynus † Enhydrocyon † Mesocyon † Осборнодон (Osbornodon) † Paraenhydrocyon † Филотрокс (Philotrox) † Прогеспероцион (Prohesperocyon) † Sunkahetanka Подсемейство Борофагины (Borophaginae) † Эпицион (Epicyon) † Cormocyon † Десмоцион (Desmocyon) † Метатомарктус (Metatomarctus) † Eulopocyon † Psalidocyon † Микротомарктус (Microtomarctus) † Протомарктус (Protomarctus) † Tephrocyon † Paracynarctus † Cynarctus † Томарктус (Tomarctus) † Аэлуродон (Aelurodon) † Паратомарктус (Paratomarctus) † Carpocyon † Протепицион (Protepicyon) † Борофаги (Borophagus) Подсемейство Волчьи (Caninae) † Сардинские дхоли (Cynotherium) † Theriodictis † Протоцион (Protocyon) † Нуроцион (Nurocyon) † Ксеноцион (Xenocyon) † Эуцион (Eucyon) † Лептоцион (Leptocyon)
.jpg)
{{Translated page}}标签。 犬科动物包括狗、狼、豺、狐狸等。犬科动物是地球上较为成功的一种肉食哺乳动物。犬科家族包括大约三十七种现存的狼、胡狼、狐和其他野生动物及家犬。它们全部都是肉食性动物，身体构造已演化成特别适合狩猎生活的形态。犬科动物通常春秋兩季會發情，所以說，原則上一年可交配兩次，若有懷孕成功，則一年交配一次。體型越大者，一次所懷的胎數較多，正常排卵者一次可產下6隻以上，小型者在3~4隻以下。
犬科动物包括狗、狼、豺、狐狸等。犬科动物是地球上较为成功的一种肉食哺乳动物。犬科家族包括大约三十七种现存的狼、胡狼、狐和其他野生动物及家犬。它们全部都是肉食性动物，身体构造已演化成特别适合狩猎生活的形态。犬科动物通常春秋兩季會發情，所以說，原則上一年可交配兩次，若有懷孕成功，則一年交配一次。體型越大者，一次所懷的胎數較多，正常排卵者一次可產下6隻以上，小型者在3~4隻以下。
イヌ科（イヌか、Canidae）は、食肉目に分類される科。
鼻面（吻）は長く、顎が発達する[4]。歯列は門歯が上下6本、犬歯が上下2本、小臼歯が上下8本、大臼歯が上顎4本・下顎6本と計42本の種が多い（ヤブイヌ38本・ドール40本・カニクイイヌ44本・オオミミギツネ46 - 48本）[4]上顎第4臼歯や下顎第1大臼歯（裂肉歯）、大臼歯は発達する[3][4]。長い口吻や歯は、獲物に噛みつき切り裂くことに適している[4]。前肢の橈骨と尺骨は回転せず、舟状骨と月状骨が連結することで走行することに適している[3]。前肢には5本、後肢には4本の趾がある種が多い[4]。指肢のみを接地して移動する（指行性）。指肢には鉤爪があるが、ひっこめることはできない[4]。
ハイイロギツネUrocyon cinereoargenteus
シマハイイロギツネUrocyon littoralis
オオミミギツネOtocyon megalotis
タヌキNyctereutes procyonoides
ブランフォードギツネVulpes cana
フェネックギツネVulpes zerda
ケープギツネVulpes chama
ホッキョクギツネVulpes lagopus
キットギツネVulpes macrotis
コサックギツネVulpes corsac
オジロスナギツネVulpes rueppelli
アカギツネVulpes vulpes
タテガミオオカミChrysocyon brachyurus
ヤブイヌSpeothos venaticus
コミミイヌAtelocynus microtis
カニクイイヌCerdocyon thous
スジオイヌLycalopex vetulus
ダーウィンギツネLycalopex fulvipes
クルペオギツネ
Lycalopex culpaeus
セチュラギツネ
Lycalopex sechurae
チコハイイロギツネ
Lycalopex griseus
パンパスギツネ
Lycalopex gymnocercus
ヨコスジジャッカルCanis adustus
セグロジャッカルCanis mesomelas
リカオンLycaon pictus
ドールCuon alpinus
アビシニアジャッカルCanis simensis
キンイロジャッカルCanis aureus
コヨーテCanis latrans
タイリクオオカミCanis lupus
イヌ
2005年に発表された核DNAの12エクソンと4イントロンを用いた最大節約法による系統推定では大きく以下の4系統に分かれるという結果が得られた[5]。
この解析に含まれていない種もいるが、一例として2012年に発表されたミトコンドリアDNAシトクロムb・COII遺伝子を用いた系統推定では、絶滅種フォークランドオオカミを含むDusicyon属はタテガミオオカミ属と単系統群を形成すると推定されている。
以下の現生種の分類・英名は断りのないかぎりはMSW3 (Wozencraft, 2005)、和名は増井 (1991)・池田 (1992) に従う[1][2][4]。
単独で生活する種や、群れで生活する種など種間・種内でも変異が大きい[3]。例としてタイリクオオカミでもペアで生活することもあれば、20頭に達する群れを形成することもある[3]。ドール・ヤブイヌ・リカオンなどは集団で狩りを行い、アカギツネ・ホッキョクギツネなどは狩りを単独で行ったり大型の獲物がいない環境でも集団で生活することもある[3]。集団で生活する利点として、大型の獲物を共同して狩る・縄張りや食物の防衛・子育ての補助などがあると考えられている[3]。
イヌ属（タイリクオオカミ・コヨーテ・ジャッカル類）の例では有蹄類から果実まで食性の幅は広い[3]。キツネ属は食物を咥えて幼獣に与えるが、イヌ属・タテガミオオカミ属・ドール属・リカオン属では食物を吐き戻して幼獣に与える[3]。
交尾の際にメスの膣内でオスの陰茎基部が膨張して射精するまで抜けなくなり尻合わせの姿勢（タイ・交尾結合）をとる種が多い[3][4]。この姿勢の役割は不明だが、ペアの維持に役立つと考えられている[3]。
カニクイイヌ
Cerdocyon thous
タテガミオオカミ
Chrysocyon brachyurus
ドール
Cuon alpinus
クルペオギツネ
Lycalopex culpaeus
リカオン
Lycaon pictus
タヌキ
Nyctereutes procyonoides
オオミミギツネ
Otocyon megalotis
ヤブイヌ
Speothos venaticus
ハイイロギツネ
Urocyon cinereoargenteus
アカギツネ
Vulpes vulpes
タイ・交尾結合（イヌ）
イヌ科（イヌか、Canidae）は、食肉目に分類される科。
개과(Canidae, 표준어: 갯과)는 개, 늑대, 여우, 코요테, 자칼, 승냥이 등을 포함하는 육식 또는 잡식성의 동물이다. 이들은 모두 발가락으로 걷는 지행동물이다.
개과는 크게 개족(Canini)과 여우족(Vulpini)으로 나뉜다.
다음은 식육목의 계통 분류이다.[1]
식육목 고양이아목† 님라부스과 
† Stenoplesictidae
† Percrocutidae 
† 바르보우로펠리스과
사향고양이하목 몽구스상과 개아목† 암피키온과 
† 헤미키온과 
† 에날리아르크토스과 
† 포클랜드늑대
남아메리카여우속개(회색늑대의 아종).jpg)
붉은늑대(코요테와 회색늑대의 혼종?)
.JPG)
_03.jpg)
.jpg)
_white_background.jpg){kind=small}
_white_background.jpg){kind=small}
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
