Juncus trifidus L.

Czerwieniejące pędy situ skuciny

Sit skucina (Juncus trifidus) – gatunek rośliny należący do rodziny sitowatych. Występuje w stanie dzikim w Europie. Roślina wysokogórska, w Polsce występuje głównie w Tatrach, Sudetach i na Babiej Górze. Wspólnie z J. monanthos stanowi klad bazalny całej rodziny sitowatych^[2][1].

Morfologia

Pokrój

Roślina darniowa, tworząca bardzo gęste, niskie kępki.

Łodyga

Cienka łodyga osiąga wysokość 10–30 cm. Jest bezlistna, dopiero u góry, pod kwiatostanem ma czasami 1–4 maleńkie, szydlaste podsadki. Przy ziemi nasady łodyg okryte są pochwiastymi, o żółtym zabarwieniu łuskami.

Liście

Bardzo wąskie, rynienkowato zwinięte i szydlasto zakończone, o długości ok. 15 cm. Wyrastają bardzo gęsto z korzeni, a ich nasady są podobnie, jak łodygi pochwiasto osłonięte żółtymi łuskami. Charakterystyczna cechą jest czerwienienie liści występujące już w połowie lata, równocześnie z dojrzewaniem owoców. Wskutek tego na niektórych szczytach tatrzańskich, np. na Ornaku, czy Czerwonych Wierchach, na których licznie występuje sit skucina, całe zbocza nabierają czerwonego zabarwienia.

Kwiaty

Kwiaty wyrastają na bardzo krótkich szypułkach przy łodydze, w kątach niektórych podsadek. Na jednej łodydze kwiaty wyrastają przeważnie przy jednej tylko z podsadek, zgrupowane zwykle po 2–4 razem. Okwiat niezróżnicowany, złożony z 6 jednakowych działek brunatnego koloru. W każdym kwiatku jeden słupek z długą wystającą poza okwiat szyjką i trzema piórkowatymi znamionami, oraz 6 pręcików z bardzo dużymi, żółtymi pylnikami.

Owoce

Torebka z licznymi czarnymi nasionami rozsiewanymi przez wiatr.

Biologia i ekologia

Rozwój

Bylina. Kwitnie od czerwca do lipca, zapylana jest przez wiatr.

Siedlisko

Oreofit występujący w piętrze piętrze hal i piętro turni, a także na wolnych miejscach w kosówce. Tworzy murawę na halach, ale rośnie także pojedynczymi kępkami na skałach. Roślina kwasolubna, występująca wyłącznie na podłożu niewapiennym. W Tatrach występuje od 1200-2600 m n.p.m., sięga więc prawie wszystkich szczytów tatrzańskich. Jest bardzo odporny na surowe górskie warunki – silny wiatr, mróz, suszę, palące słońce. Dobrze też znosi wydeptywanie. Silnym systemem korzeniowym utrzymuje glebę na stromych stokach zabezpieczając je przed erozją.

Fitosocjologia

Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Juncetea trifidi i Ass. Junco trifidi-Festucetum airoidis (reg.).

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy

Bibliografia

1. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
2. Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
3. Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.