dcsimg

Aconitum variegatum ( Asturiano )

fornecido por wikipedia AST

El acónito variegado (Aconitum variegatum) ye una planta yerbácea viviega del xéneru Aconitum de la familia de les Ranunculacees.

 src=
Detalle de la fueya
 src=
Ilustrando un sellu de correos
 src=
Inflorescencia
 src=
Detalle de la flor

Descripción

Carauterístiques

  • Órganos reproductores
  • Granos
  • Hábitat y repartida
    • Tipu de habitat: aerohalinas submarítimas atlántiques, termófilas.
    • Zona de repartu: européu templáu.

Taxonomía

Aconitum variegatum, describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 1: 532, nel añu 1753.[1]

Etimoloxía

Aconitum: nome xenéricu que remanez del griegu antiguu akòniton (= "planta venenosa"). Ello ye que la planta ye conocida pola so alta tosicidá dende l'antigüedá homérica. Esti nome probablemente indicaba una planta venenosa endémica que'l so hábitat yera común ente les roques serrapatoses en delles zones de Grecia. Hai dos raíz que s'atribúin al so nome: akone (= "piedra"), en referencia al so hábitat; y koné (= "matar"), obviamente faciendo referencia a la so tosicidá. Tamién foi utilizáu como un símbolu negativu (maldición o vengación) na mitoloxía de los pueblos mediterráneos. Según otres fontes ( Pliniu'l Vieyu[2]) el nome Aconitum derivar d'un antiguu puertu nel Mar Negru, llamáu "Aconis". El nome científicu anguaño aceptáu ( Aconitum ) foi propuestu por Carl von Linneo (1707-1778), biólogu y escritor suecu, consideráu'l padre de la moderna clasificación científica de los organismos vivos, na publicación de Species Plantarum de 1753.

variegatum: epítetu llatín que significa "abigarrado"[3]

Citoloxía

Númberu de cromosomes de Aconitum variegatum (Fam. Ranunculaceae) y táxones infraespecíficos: n=8; 2n=16, 24[4]

Sinonimia

Nome común

  • Castellanu: acónito azul.[6]

Ver tamién

Referencies

  1. Aconitum variegatum en Trópicos
  2. «eFloras - Flora of North America». Consultáu'l 29 settembre 2010.
  3. N'Epítetos Botánicos
  4. Sur quelques endémiques pyrénéennes cytotaxonomie (2 partie). Vivant, J. & J. Delay (1980) Bull. Soc. Bot. France, Lettres Bot. 127(5): 493-505
  5. Aconitum variegatum en PlantList
  6. «Aconitum variegatum». Real Xardín Botánicu: Proyeutu Anthos. Consultáu'l 19 de marzu de 2012.

Bibliografía

  1. Bailey, L. H. & Y. Z. Bailey. 1976. Hortus Third i–xiv, 1–1290. MacMillan, New York.
  2. Scoggan, H. J. 1978. Dicotyledoneae (Saururaceae to Violaceae). 3: 547–1115. In Fl. Canada. National Museums of Canada, Ottawa.

Enllaces esternos

Cymbidium Clarisse Austin 'Best Pink' Flowers 2000px.JPG Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies.
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia AST

Aconitum variegatum: Brief Summary ( Asturiano )

fornecido por wikipedia AST

El acónito variegado (Aconitum variegatum) ye una planta yerbácea viviega del xéneru Aconitum de la familia de les Ranunculacees.

 src= Detalle de la fueya  src= Ilustrando un sellu de correos  src= Inflorescencia  src= Detalle de la flor
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia AST

Oměj pestrý ( Checo )

fornecido por wikipedia CZ

Oměj pestrý (Aconitum variegatum) je druh rostliny z čeledi pryskyřníkovité (Ranunculaceae).

Popis

Jedná se asi o 30–200cm vysokou vytrvalou rostlinu s podzemním oddenkem a nepravidelně kulovitými bulvami.[1][2] Lodyha je lysá, obvykle přímá.[1] Listy jsou střídavé, dolní dlouze řapíkaté, horní až přisedlé. Čepele jsou v obrysu mnohoúhelníkovité, dlanitě členěné, pětisečné (řidčeji až sedmi),[3] oboustranně lysé, nelesklé.[1] Květy jsou nejčastěji modré barvy a jsou uspořádány do květenství, hroznu někdy s postranními hrozeny, květenství je lysé, na bázi květních stopek s listeny, na květních stopkách jsou pod květem listénce, květní stopky jsou lysé.[1] Okvětních lístků je 5, nejčastěji sytě až světleji modrofialové, vzácně bílé nebo pestré, horní tvoří přilbu, která je kuželovitá až vakovitá, vysoce vyklenutá, asi 2x vyšší než široká.[1][3] Kvete v červnu až v srpnu.[3] Uvnitř jsou dva kornoutovité nektáriové lístky s nektárii, jsou rovné nebo jen zahnuté, lysé, ostruha je na konci hákovitě zahnutá. Tyčinek je mnoho. Semeníky jsou většinou 3, řidčeji 5.[2] Plodem je měchýřek, měchýřky jsou uspořádány do souplodí. Počet chromozómů je 2n=16.[1] Oměj pestrý je náš nejproměnlivější oměj, kdy variabilitu podmiňuje jak prostředí, tak i genetika.[1]

Taxonomie

Velmi variabilní druh a také taxonomický komplex, mimo ČR je rozlišováno více poddruhů a variet i další příbuzné druhy, jako Aconitum degenii a Aconitum pilipes.[2]

Rozšíření

Jedná se o evropský druh, roste ve střední Evropě na jih po Slovinsko a severní Itálii, na východ po východní Karpaty.[1] V ČR se vyskytuje roztroušeně od nížin do subalpinského stupně, v nižších polohách často ve stinných roklích, v horských oblastech často roste v luzích podél vodních toků a ve vysokostébelných nivách.[3]

Reference

  1. a b c d e f g h SKALICKÝ, Vladimír. Aconitum L.. In: HEJNÝ, Slavomil; SLAVÍK, Bohumil (eds.). Květena České republiky, vol. 1. Praha: Academia, 1988. S. 392-403. (česky)
  2. a b c FISCHER, Manfred A. et al. Exkursionsflora für Österreich, Liechtenstein und Südtirol. Linz: [s.n.], 2005. (německy)
  3. a b c d HROUDA, Lubomír. Ranunculaceae Juss.. In: KUBÁT, Karel et. all. Klíč ke květeně České republiky. Praha: Academia, 2002. S. 108-128. (česky)

Externí odkazy

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia autoři a editory
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia CZ

Oměj pestrý: Brief Summary ( Checo )

fornecido por wikipedia CZ

Oměj pestrý (Aconitum variegatum) je druh rostliny z čeledi pryskyřníkovité (Ranunculaceae).

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia autoři a editory
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia CZ

Bunter Eisenhut ( Alemão )

fornecido por wikipedia DE

Der Bunte Eisenhut (Aconitum variegatum),[1] auch Gescheckter Eisenhut genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung Eisenhut (Aconitum) innerhalb der Familie der Hahnenfußgewächse (Ranunculaceae). Sie ist in den Gebirgsgegenden Europas verbreitet.

Beschreibung und Unterscheidung zu ähnlichen Arten

 src=
Gestieltes Laubblatt
 src=
Zygomorphe Blüte
 src=
Ausschnitt eines Blütenstandes mit zygomorphen Blüten

Vegetative Merkmale

Der Bunte Eisenhut wächst als sommergrüne, ausdauernde krautige Pflanze und erreicht Wuchshöhen meist 60 bis 200 (25 bis 250) Zentimetern.[1] Die aufrechten oder überhängenden, hin- und hergebogenen Stängel sind kahl.[1]

Die wechselständig angeordneten Laubblätter sind meist gestielt und im oberen Stängelbereich sitzend. Die Blattspreiten sind drei- bis siebenteilig und, besonders im oberen Stängelbereich, meist nicht bis zum Grund geteilt. Es ist Netznervatur vorhanden.[1]

Generative Merkmale

Die Blütezeit liegt am Ende des Frühsommers[1] und reicht von Juli bis September. Es wird ein traubiger Blütenstand gebildet. Der Blütenstiel ist kahl und drüsenlos. Die relativ großen, zwittrigen Blüten sind zygomorph und fünfzählig. Die Blütenhüllblätter sind außen kahl. Die violetten, selten blauen Blütenhelme sind nur am Rücken behaart und deutlich höher als breit, im Verhältnis 1 : 2,5. Die geraden Nektarien erreichen den Helmgipfel nicht. Die drei bis meist fünf freien Fruchtblätter sind an den Bauchnähten behaart.[1] Die Samen sind braun.[1]

Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 16.[2]

Inhaltsstoffe und Giftigkeit

Der Bunte Eisenhut enthält in allen Pflanzenteilen Talatisamin, ein Alkaloid, das dem Aconitin ähnelt. Dadurch dürfte die Pflanze ähnlich giftig wie der Blaue Eisenhut sein.[1]

Ähnliche Arten

Vom ähnlichen Rispigen Eisenhut (Aconitum paniculatum Lam.), mit dem der Bunte Eisenhut zur Sammelart Aconitum variegatum agg. zusammengefasst wird, unterscheidet er sich durch kahle oder zumindest nicht drüsig behaarte Blütenstiele und den höheren Helm. Der für die Gattung charakteristische Helm des Bunten Eisenhutes ist etwa doppelt so hoch wie breit und weißbunt gescheckt, wodurch er sich vom Blauen Eisenhut unterscheidet.

Ökologie

Beim Bunten Eisenhut handelt es sich um einen Hemikryptophyten.

Eine Besonderheit bei Aconitum variegatum ist die Blütenknospe, die während ihrer Entwicklung mit einer wässrigen Flüssigkeit gefüllt ist. In diesem Miniaturgewässer (Phytotelm) leben für einige Tage Hefen.[3]

Vorkommen und Gefährdung

Der Bunte Eisenhut ist in den Gebirgsgegenden Europas verbreitet. Der Bunte Eisenhut (Aconitum variegatum subsp. variegatum) kommt in Mitteleuropa im Harz, in der Rhön, im Schwäbisch-Fränkischen Jura, im Bayerischen Wald, im Alpenvorland und in den Ostketten der Alpen (östlich einer Linie von Lindau zum Lago Maggiore) selten, aber meist in kleineren Beständen vor.[4]

Der Bunte Eisenhut besiedelt Auenwälder, bachbegleitendes Gestrüpp und Hochstaudenfluren, er geht aber häufiger in wechseltrockene, sommerwarme Gebüsche.[4] Man findet ihn besonders an Bächen in Auwäldern, aber auch in Buchenwäldern und subalpinen Hochstaudenfluren. Er gedeiht in Gesellschaft des Alnetum incanae aus der Verband Alno-Ulmion, aber auch in Gesellschaften der Verbände Tilio-Acerion, Berberidion und seltener auch des Adenstylion.[2] In den Allgäuer Alpen steigt er in Bayern am Falken oberhalb des Engeratsgundsees bis zu 2080 Metern Meereshöhe auf.[5]

Der Bunte Eisenhut gedeiht am besten auf sickerfeuchten, auch nassen, nährstoffreichen, mild humosen Lehm- und Tonböden.[4]

Der Gescheckte Eisenhut wurde 1996 in der Roten Liste in Deutschland als ungefährdet bewertet, ist aber in Deutschland seit 1980 nach BNatSchG (Gesetz über Naturschutz und Landschaftspflege, kurz Bundesnaturschutzgesetz) besonders geschützt.[1][6]

Systematik und Verbreitung der Unterarten

Die Erstveröffentlichung von Aconitum variegatum erfolgte 1753 durch Carl von Linné.

Man unterscheidet 1989 in Europa mehrere Unterarten bei Aconitum variegatum:[7]

  • Aconitum variegatum subsp. nasutum (Fisch. ex Rchb.) Götz (Syn.: Aconitum nasutum Rchb., Aconitum paniculatum subsp. nasutum (Fisch.) Götz): Sie kommt in Südosteuropa, im nordöstlichen Anatolien und in Kaukasien vor und fehlt in Deutschland.
  • Aconitum variegatum subsp. pyrenaicum Vivant: Sie kommt nur in den Pyrenäen in Spanien und Frankreich vor. Sie wird seit 2021 als eigenständige Art angesehen: Aconitum vivantii Rottensteiner.
  • Aconitum variegatum L. subsp. variegatum (Aconitum cernuum auct. non Wulfen, Aconitum matthioli Rchb.): Sie kommt in Mittel-, in Osteuropa sowie im nördlichen Südeuropa vor. Im ehemaligen Jugoslawien und in Italien wird die Nominatform subsp. variegatum durch die subsp. nasutum vertreten. In Deutschland kommt Aconitum variegatum subsp. variegatum besonders im Harz, in der Rhön, im Thüringer Wald, im Erzgebirge, in der Schwäbischen und Fränkischen Alb, im Bayerischen Wald, im Alpenvorland und in den Alpen vor. Die ökologischen Zeigerwerte nach Landolt et al. 2010 sind in der Schweiz für Aconitum variegatum subsp. variegatum: Feuchtezahl F = 2+w (frisch aber mäßig wechselnd), Lichtzahl L = 4 (hell), Reaktionszahl R = 5 (basisch), Temperaturzahl T = 3 (montan), Nährstoffzahl N = 3 (mäßig nährstoffarm bis mäßig nährsoffreich), Kontinentalitätszahl K = 4 (subkontinental).[8]

Nach InfoFlora kann man in der Schweiz noch weitere Unterarten unterscheiden:[8]

  • Walliser Scheck-Eisenhut[8] (Aconitum variegatum subsp. valesiacum (Gáyer) Greuter & Burdet, Syn.: Aconitum degenii subsp. valesiacum (Gáyer) Mucher): Er kommt in den Westalpen vor.[8] Die ökologischen Zeigerwerte nach Landolt et al. 2010 sind für Aconitum variegatum subsp. valesiacum in der Schweiz: Feuchtezahl F = 3+w (feucht aber mäßig wechselnd), Lichtzahl L = 3 (halbschattig), Reaktionszahl R = 3 (schwach sauer bis neutral), Temperaturzahl T = 2+ (unter-subalpin und ober-montan), Nährstoffzahl N = 4 (nährstoffreich), Kontinentalitätszahl K = 2 (subozeanisch).[8]
  • Geschnäbelter Scheck-Eisenhut (Aconitum variegatum subsp. rostratum (DC.) Gáyer): Er kommt in den Alpen vor.[8] Die ökologischen Zeigerwerte nach Landolt et al. 2010 sind in der Schweiz: Feuchtezahl F = 4w (sehr feucht aber mäßig wechselnd), Lichtzahl L = 3 (halbschattig), Reaktionszahl R = 3 (schwach sauer bis neutral), Temperaturzahl T = 2 (subalpin), Nährstoffzahl N = 4 (nährstoffreich), Kontinentalitätszahl K = 2 (subozeanisch).[8]

Trivialnamen

Nur regionale Trivialnamen sind: Eliaswagen (Weser), Gickel und Tise (Schlesien), Narrenkap (Preußen), Peer un Wagen (Bremen) und Rüter to Peer (Bremen).[9]

Literatur

  • Erich Oberdorfer: Pflanzensoziologische Exkursionsflora. Unter Mitarbeit von Theo Müller. 5., überarbeitete und ergänzte Auflage. Eugen Ulmer, Stuttgart (Hohenheim) 1983, ISBN 3-8001-3429-2.

Einzelnachweise

  1. a b c d e f g h i Aconitum variegatum L., Bunter Eisenhut. FloraWeb.de
  2. a b Erich Oberdorfer: Pflanzensoziologische Exkursionsflora für Deutschland und angrenzende Gebiete. Unter Mitarbeit von Angelika Schwabe und Theo Müller. 8., stark überarbeitete und ergänzte Auflage. Eugen Ulmer, Stuttgart (Hohenheim) 2001, ISBN 3-8001-3131-5, S. 400.
  3. Hans Molisch: Über den Wasserkelch der Blütenknospen von Aconitum variegatum. In: Berichte der Deutschen Botanischen Gesellschaft. Band 38, S. 341–346. Eingescannt bei biodiversitylibrary.org.
  4. a b c Dietmar Aichele, Heinz-Werner Schwegler: Die Blütenpflanzen Mitteleuropas. Band 2: Eibengewächse bis Schmetterlingsblütengewächse. 2. Auflage. Franckh-Kosmos, Stuttgart 2000, ISBN 3-440-08048-X.
  5. Erhard Dörr, Wolfgang Lippert: Flora des Allgäus und seiner Umgebung. Band 1, IHW, Eching 2001, ISBN 3-930167-50-6, S. 522.
  6. Datenblatt bei WISA.
  7. Jaakko Jalas, Juha Suominen (Hrsg.): Atlas Florae Europaeae. Distribution of Vascular Plants in Europe. Band 8: Nymphaeaceae to Ranunculaceae. Akateeminen Kirjakauppa, The Committee for Mapping the Flora of Europe & Societas Biologica Fennica Vanamo, Helsinki 1989, ISBN 951-9108-07-6, S. 48–49.
  8. a b c d e f g Aconitum variegatum L. In: Info Flora, dem nationalen Daten- und Informationszentrum der Schweizer Flora. Abgerufen am 1. April 2022.
  9. Carl Jessen: Die deutschen Volksnamen der Pflanzen. Verlag von Philipp Cohen, Hannover 1882, S. 9.

Weblinks

 src=
– Album mit Bildern, Videos und Audiodateien
 title=
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autoren und Herausgeber von Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia DE

Bunter Eisenhut: Brief Summary ( Alemão )

fornecido por wikipedia DE

Der Bunte Eisenhut (Aconitum variegatum), auch Gescheckter Eisenhut genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung Eisenhut (Aconitum) innerhalb der Familie der Hahnenfußgewächse (Ranunculaceae). Sie ist in den Gebirgsgegenden Europas verbreitet.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autoren und Herausgeber von Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia DE

Bóntje paterskap ( Limburguês )

fornecido por wikipedia emerging languages
 src=
Bóntje paterskap.

De bóntje paterskap of de narrekap (Aconitum variegatum) is 'n plantj vanne ranonkelfemielje (Ranunculaceae). De plantj kump veur innen Europese bergregio, worónger inne Alpe. Wiejer wuuertj de plantj in Nederlandj väöl gebroek inne sierhäöf.

 src=
't Blaad vanne bóntje paterskap.

De bóntje paterskap greutj es 'n zomergreun, kroedechtige plantj en greutj toet 'n huuegdje van 60 toet 200 cm. De rechstäöndje of euverhangendje stengele zeen kaal (ónbehaordj). De blajer zeen drie- toet zevedeilig. De bleujtied ligk anen ènj vanne veurzomer: van julie toet september. De zäöj zeen broen enne plantj is aeve giftig wie de blawwe paterskap.

De naam narrekap wuuertj veur dees plantj gebroek inne Duutsje dialekten en is kómmen euverwejje vanoet 't Ripuarisch.

Zuuch ouch

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Bóntje paterskap: Brief Summary ( Limburguês )

fornecido por wikipedia emerging languages
 src= Bóntje paterskap.

De bóntje paterskap of de narrekap (Aconitum variegatum) is 'n plantj vanne ranonkelfemielje (Ranunculaceae). De plantj kump veur innen Europese bergregio, worónger inne Alpe. Wiejer wuuertj de plantj in Nederlandj väöl gebroek inne sierhäöf.

 src= 't Blaad vanne bóntje paterskap.

De bóntje paterskap greutj es 'n zomergreun, kroedechtige plantj en greutj toet 'n huuegdje van 60 toet 200 cm. De rechstäöndje of euverhangendje stengele zeen kaal (ónbehaordj). De blajer zeen drie- toet zevedeilig. De bleujtied ligk anen ènj vanne veurzomer: van julie toet september. De zäöj zeen broen enne plantj is aeve giftig wie de blawwe paterskap.

De naam narrekap wuuertj veur dees plantj gebroek inne Duutsje dialekten en is kómmen euverwejje vanoet 't Ripuarisch.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Aconitum variegatum ( Inglês )

fornecido por wikipedia EN

Aconitum variegatum is a species of flowering plant belonging to the family Ranunculaceae.[1]

Its native range is Central and Southeastern Europe to Central Ukraine.[1]

References

  1. ^ a b "Aconitum variegatum L. | Plants of the World Online | Kew Science". Plants of the World Online. Retrieved 19 February 2021.
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia EN

Aconitum variegatum: Brief Summary ( Inglês )

fornecido por wikipedia EN

Aconitum variegatum is a species of flowering plant belonging to the family Ranunculaceae.

Its native range is Central and Southeastern Europe to Central Ukraine.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia EN

Aconitum variegatum ( Espanhol; Castelhano )

fornecido por wikipedia ES

El acónito variegado (Aconitum variegatum) es una planta herbácea vivaz del género Aconitum de la familia de las Ranunculáceas.

 src=
Detalle de la hoja
 src=
Inflorescencia
 src=
Detalle de la flor

Descripción

Características

  • Órganos reproductores
  • Granos
  • Habitat y reparto
    • Tipo de hábitat: aerohalinas submarítimas atlánticas, termófilas.
    • Zona de reparto: europeo templado.

Taxonomía

Aconitum variegatum, fue descrita por Carlos Linneo y publicado en Species Plantarum 1: 532, en el año 1753.[1]

Etimología

Ver:Aconitum

variegatum: epíteto latíno que significa "abigarrado"[2]

Citología

Número de cromosomas de Aconitum variegatum (Fam. Ranunculaceae) y táxones infraespecíficos: n=8; 2n=16, 24[3]

Sinonimia
  • Aconitum album Aiton
  • Aconitum alpinum Mill.
  • Aconitum altigaleatum Hayne
  • Aconitum bernhardianum Wallr.
  • Aconitum bulbiferum Rchb.
  • Aconitum cammarum Jacq.
  • Aconitum × cammarum var. cynbulatum Schmalh.
  • Aconitum × cammarum var. gracile Rchb.
  • Aconitum × cammarum var. judenbergense Rchb.
  • Aconitum × cammarum var. koscieliskanum Zapal.
  • Aconitum × cammarum var. tricoronense Zapal.
  • Aconitum dominii Sill.
  • Aconitum flexuosum C.Presl ex Rchb.
  • Aconitum glabrum DC.
  • Aconitum gracile (Rchb.) Gáyer
  • Aconitum hamatum Bertol. ex Steud.
  • Aconitum humile Bernh. ex Rchb.
  • Aconitum illinitum Rchb.
  • Aconitum italicum Tratt. ex Rchb.
  • Aconitum judenbergense (Rchb.) Gáyer
  • Aconitum laciniosum Schleich. ex Steud.
  • Aconitum laevigatum Schleich. ex Steud.
  • Aconitum leucanthemum Wender.
  • Aconitum luridum Salisb.
  • Aconitum macranthum Rchb.
  • Aconitum mixtum Rchb.
  • Aconitum nasutum Fisch. ex G.Don
  • Aconitum odontandrum Wissjul.
  • Aconitum rhynchanthum Rchb.
  • Aconitum rostratum Bernh.
  • Delphinium variegatum Baill.[4]

Nombres comunes

  • Castellano: acónito azul.[5]

Referencias

  1. Aconitum variegatum en Trópicos
  2. En Epítetos Botánicos
  3. Sur quelques endémiques pyrénéennes cytotaxonomie (2 partie). Vivant, J. & J. Delay (1980) Bull. Soc. Bot. France, Lettres Bot. 127(5): 493-505
  4. Aconitum variegatum en PlantList
  5. «Aconitum variegatum». Real Jardín Botánico: Proyecto Anthos. Consultado el 19 de marzo de 2012.

Bibliografía

  1. Bailey, L. H. & E. Z. Bailey. 1976. Hortus Third i–xiv, 1–1290. MacMillan, New York.
  2. Scoggan, H. J. 1978. Dicotyledoneae (Saururaceae to Violaceae). 3: 547–1115. In Fl. Canada. National Museums of Canada, Ottawa.

 title=
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autores y editores de Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia ES

Aconitum variegatum: Brief Summary ( Espanhol; Castelhano )

fornecido por wikipedia ES

El acónito variegado (Aconitum variegatum) es una planta herbácea vivaz del género Aconitum de la familia de las Ranunculáceas.

 src= Detalle de la hoja  src= Inflorescencia  src= Detalle de la flor
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autores y editores de Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia ES

Aconitum variegatum ( Francês )

fornecido por wikipedia FR

Aconitum variegatum, l'aconit panaché, ou aconit paniculé, est une espèce de plantes herbacées vivaces du genre Aconitum, famille des Ranunculaceae.

Caractéristiques

La fleur est très proche de l'aconit tue-loup, mais la plante s'en différencie par la disposition des fleurs, en panicule

données d'après : Julve, Ph., 1998 ff. - Baseflor. Index botanique, écologique et chorologique de la flore de France. Version : 23 avril 2004.

Utilisation

Toxicité

C'est une plante très vénéneuse contenant des alcaloïdes et glucosides dont principalement l'aconitine. Ses fleurs sont parmi les plus toxiques de la flore naturelle italienne. Les symptômes d'empoisonnement par cette plantes sont les nausées, vomissements, diarrhées, bradycardie, arythmie et finalement l'arrêt cardiaque et la mort.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia FR

Aconitum variegatum: Brief Summary ( Francês )

fornecido por wikipedia FR

Aconitum variegatum, l'aconit panaché, ou aconit paniculé, est une espèce de plantes herbacées vivaces du genre Aconitum, famille des Ranunculaceae.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Auteurs et éditeurs de Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia FR

Pisane črijki ( Sorábio superior )

fornecido por wikipedia HSB

Pisane črijki (Aconitum variegatum) su rostlina ze swójby maslenkowych rostlinow (Ranunculaceae). Dalše serbske mjeno je pisane stupnički[2].

 src=
 src=
Kćenja

Synonymy

  • Aconitum campotrichum Gáyer
  • Aconitum gracile Rchb.
  • Aconitum judenbergense (Rchb.) Gáyer
  • Aconitum odontandrum E.D.Wissjul.
  • Aconitum rostratum Bernh. ex DC.

Wopis

Pisane črijki su trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 75 hač 150 cm.

Stołpik je často tam a wróćo zhibnjeny a čerwjenojće šakaty.

Łopjena su hač spódka třidźělne hač pjećdźělne.

Kćenja

Kćěje wot julija hač do septembra. Módre, wioletne, zelenje a běle šakate kćenja steja w čumpatych, dołhich kićach. Jich helm je wyši hač šěroki. Kćenjowe stołpiki su nahe abo wotstejo kosmate.

Jěd

Hižo 1-2 g jěda tuteje rostliny skutkujetej smjerćonošnje. Alkaloid akonitin najprjedy nerwy rozbudźi a potom lemi. Jěd samo intaktnu kožu předrěwa.

Stejnišćo

Rosće we wudolinowych lěsach, łučinowych lěsach. Ma radšo čerstwe hač włóžne, wutkate a zwjetša wapnite pódy.

Rozšěrjenje

Rostlina je w srjedźnych horinach a alpskim předkraju rozšěrjena.

Wužiwanje

Nóžki

  1. Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 72.
  2. W internetowym słowniku: Eisenhut

Žórła

  • Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 230 (němsce)
  • Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
  • Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
  • Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
  • Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)

Eksterne Wotkazy

« Pisane črijki » w druhich wikimediskich projektach :


Mjetel
Tutón nastawk je hišće zarodk wo biologiskej temje. Móžeš pomhać jón dale redigować. K tomu stłóč na «wobdźěłać».

Jeli eksistuje w druhej rěči hižo bóle wuwity nastawk ze samsnej temu, potom přełožuj a dodawaj z njeho.


Jeli nastawk ma wjace hač jedyn njedostatk, wužiwaj prošu předłohu {{Předźěłuj}}. Nimo toho so awtomatisce kategorija Kategorija:Zarodk wo biologiji doda.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia HSB

Pisane črijki: Brief Summary ( Sorábio superior )

fornecido por wikipedia HSB

Pisane črijki (Aconitum variegatum) su rostlina ze swójby maslenkowych rostlinow (Ranunculaceae). Dalše serbske mjeno je pisane stupnički.

 src=Kćenja src=Kćenja
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia HSB

Aconitum variegatum ( Italiano )

fornecido por wikipedia IT

Aconitum variegatum (L., 1753), comunemente noto come aconito screziato, è una pianta erbacea e velenosa appartenente alla famiglia delle Ranunculaceae, diffusa in buona parte dell'Europa centrale e meridionale[1].

Etimologia

Il nome del genere (“Aconitum”) deriva dal greco akòniton (= “pianta velenosa”). La pianta infatti risulta conosciuta per l'alta sua tossicità fin dai tempi dell'antichità omerica. Con questo nome probabilmente veniva indicata una pianta velenosa endemica il cui habitat frequente era tra le rocce ripide di alcune zone della Grecia. Due sono le radici che vengono attribuite al nome: (1) akòne (= “pietra”) facendo riferimento al suo habitat; (2) koné (= “uccidere”), facendo ovviamente riferimento alla sua tossicità. Veniva anche usata come simbolo negativo (maleficio o vendetta) nella mitologia dei popoli mediterranei. L'epiteto specifico (variegatum) si riferisce alle sfumature presenti sui fiori.
Il binomio scientifico attualmente accettato (Aconitum napellus) è stato proposto da Carl von Linné (1707 – 1778) biologo e scrittore svedese, considerato il padre della moderna classificazione scientifica degli organismi viventi, nella pubblicazione Species Plantarum del 1753.

Descrizione

La seguente descrizione va riferita alla specie Aconitum variegatum L. s.l. (per i caratteri specifici delle sottospecie vedi il paragrafo “Sistematica”).
Sono piante erbacee, perenni la cui altezza può essere da 4 a 15 dm. La forma biologica è definita come geofita rizomatosa (G rhiz), ossia sono piante che portano le gemme in posizione sotterranea. Durante la stagione avversa non presentano organi aerei e le gemme si trovano in organi sotterranei come rizomi, un fusto sotterraneo dal quale, ogni anno, si dipartono radici e fusti aerei.

Radici

Le radici sono secondarie da rizoma a forma rotonda. Si rigenerano durante la fioritura.

Fusto

  • Parte ipogea: la parte sotterranea è un rizoma.
  • Parte epigea: la parte aerea del fusto non è molto ramosa ed è glabra.

Foglie

 src=
La foglia
  • Foglie basali: le foglie basali sono palmatosette, divise in cinque segmenti (o lobi) fin quasi alla nervatura centrale (le incisioni sono profonde). Sono picciolate; la superficie è glabra; le nervature sono più evidenti sul lato inferiore. I segmenti hanno una forma rombica e i margini sono profondamente dentati. Diametro delle foglie: da 5 a 20 cm.
  • Foglie cauline: le foglie cauline sono disposte in modo alterno e sono progressivamente più piccole con un minore di segmenti e i piccioli anche loro progressivamente ridotti.

Infiorescenza

 src=
Infiorescenza

L'infiorescenza è una pannocchia ramosa terminale con l'asse principale a zigzag. Alla base l'infiorescenza è fogliosa; i rami (perlopiù glabri o con brevi peli non ghiandolosi) sono divaricati mentre i fiori sono disposti in modo distanziato ma raccolti a gruppi. Alla diramazione dei rami sono presenti delle foglie di tipo bratteale. Lunghezza dell'infiorescenza: 15 – 30 cm.

Fiore

 src=
Il fiore

Questi fiori sono considerati fiori arcaici, o perlomeno derivati da fiori più arcaici dalla struttura aciclica. Il perianzio è formato da due verticilli: gli elementi esterni hanno una funzione di protezione e sono chiamati tepali o sepali (la distinzione dei due termini in questo caso è ambigua e quindi soggettiva); quelli interni sono dei nettari[2] (in questo fiore la corolla è praticamente assente). I fiori sono pentameri (a cinque elementi) a simmetria zigomorfa (o bilaterale) ed ermafroditi. Il colore del perianzio è blu, violetto o anche biancastro con sfumature (in genere le sfumature sono più chiare e poste nella parte apicale dei sepali). Dimensione dei fiori: 25 – 35 mm.

  • Formula fiorale: per questa pianta viene indicata la seguente formula fiorale:
x K 5, C 2, A numerosi, G 5 (supero)[3]
  • Calice: il calice ha cinque sepali (o tepali) di tipo petaloideo, molto diversi fra loro, di cui il superiore ha la forma di elmo o casco a geometria emisferica con alla base un prolungamento a forma di becco. Degli altri sepali due hanno una disposizione laterale a forma ovale; i due inferiori sono più lineari e lanceolati. I sepali non sono persistenti alla fruttificazione. Dimensioni medie dell'elmo: altezza 20 mm; larghezza 15 mm (alto da 1 a 2,5 volte la larghezza).
  • Corolla: la corolla è praticamente assente; i petali interni 2 (in totale 8) sono delle foglie trasformate in produttori di nettare ed hanno una forma cilindrica spiraleggiante un po' clavata (a martelletto) e sono diritti. Quelli sterili (i rimanenti 6) sono delle linguette atrofizzate.
  • Androceo: gli stami (scuri) sono numerosi a disposizione spiralata.
  • Gineceo: i carpelli (sessili e spiralati) sono 3 (raramente fino a 5). I pistilli contengono da 10 a 20 ovuli.

Frutti

Il frutto è costituito da un aggregato di 3 - 5 capsule o follicoli sessili e polispermi (frutto secco sviluppato longitudinalmente con delle fessure per la fuoriuscita dei semi). Ogni follicolo termina con un becco diritto.

Riproduzione

  • Impollinazione: l'impollinazione è garantita soprattutto da diversi insetti, come api e vespe in quanto sono piante nettarifere (impollinazione entomogama).
  • Riproduzione: la fecondazione avviene sia tramite l'impollinazione dei fiori (vedi sopra), ma anche per divisione del piede (propagazione tipicamente orticola).

Distribuzione e habitat

Sistematica

Il genere Aconitum comprende 250 specie[4] (una dozzina delle quali sono spontanee dei territori italiani) distribuite soprattutto nelle regioni temperate. La famiglia delle Ranunculaceae invece comprende oltre 2000 specie distribuite su circa 47 generi[4] (2500 specie e 58 generi secondo altre fonti[5]).

Da un punto di vista sistematico (e pratico) le specie di questo genere vengono classificate in base al colore e alla forma del fiore. In questo caso il fiore di “Aconito screziato” appartiene al gruppo delle piante con fiori blu o violetti e con cappuccio più alto che largo[6].

La composizione delle sottospecie di questo aconito ha subito più di una revisione tassonomica in questi ultimi decenni. Sandro Pignatti nella “Flora d'Italia”[7] comprende due sottospecie: variegatum e valesiacum (Gàyer) Gàyer (quest'ultima ora inclusa nella specie Aconitum degeni Gàyer); mentre la sottospecie nasutum (Fisch.) Götz (sempre secondo Pignatti) è inclusa nella specie Aconitum paniculatum Lam. (ora Aconitum degeni). In altre flore[8] oltre alle sottospecie variegatum e nasutum sono incluse anche le sottospecie paniculatum (Arcang.) Negodi e valesiacum (Gàyer) Greuter & Buedet (ora entrambe incluse in Aconitum degeni).

Attualmente i testi più aggiornati[9] considerano questa pianta con la seguente denominazione: Aconitum variegatum L. s.l. e con due sottospecie presenti in Italia: variegatum e nasutum (Fisch. ex Rchb.) Götz (denominazioni convalidate anche dalla Checklist dei Royal Botanic Garden Edinburgh[10]).

Il numero cromosomico di A. variegatum è: 2n = 16[11][12].

Variabilità

Nell'elenco seguente sono indicate alcune sottospecie, varietà e forme (non presenti sul territorio italiano – a parte i sinonimi). L'elenco può non essere completo e alcuni nominativi sono considerati da altri autori dei sinonimi della specie principale o anche di altre specie:

Sottospecie:

  • sottosp. dominii Dostál (1984)
  • sottosp. gracile Gayer (sinonimo della sottosp. variegatum)
  • sottosp. kotulae Pawl. (1956)
  • sottosp. judenbergense Gayer (sinonimo della sottosp. variegatum)
  • sottosp. pyrenaicum Vivant ex Ritardo (1981) (endemico dei Pirenei)
  • sottosp. rostratum Gayer (sinonimo della sottosp. variegatum)

Varietà:

  • var. album KC Davis (1899)
  • var. carniolicum Starm. (1997)
  • var. diffusum Gáyer
  • var. oenipontanum (Gáyer) Gáyer
  • var. pilipes Rchb.
  • var. pilosiusculum Ser.
  • var. saxonicum Gáyer
  • var. stiriacum Mucher (1992)
  • var. tuberosum Gáyer

Forme:

  • fo. albiflorum Rchb.
  • fo. angustilobum Gáyer
  • fo. aquilonare Niketic (1992)
  • fo. bernhardianum Gáyer
  • fo. kotulae V.Skalicky (1982)
  • fo. macranthum Rchb.
  • fo. pallidiflorum Ser.

Descrizione sottospecie italiane

In Italia sono indicate due sottospecie:

Sottospecie variegatum

 src=
Aconitum variegatum sottosp. variegatum - Distribuzione della pianta (Distribuzione regionale[13] – Distribuzione alpina[8])
  • Denominazione: Aconitum variegatum L. sottosp. variegatum[13].
  • Nomi comuni: Aconito screziato; (DE) Gewöhnlicher Bunter Eisenhut; (FR) Aconit panaché.
  • Caratteri specifici: le bratteole dell'infiorescenza sono poste a metà del peduncolo ed hanno una forma lineare-filiforme (non raggiungono la base del perianzio del fiore); i peduncoli si presentano densamente ghiandolosi; i carpelli normalmente sono 3 (raramente 4) e sono glabri.
  • Fioritura: da luglio a settembre.
  • Geoelemento: il tipo corologico (area di origine) è Orofita - Europeo.
  • Distribuzione: questa sottospecie è presente su buona parte dell'arco alpino italiano. Sempre nelle Alpi ma oltreconfine si trova nella parte orientale (Austria e Slovenia); mentre sugli altri rilievi europei è presente nelle Alpi Dinariche e sui monti Carpazi.
  • Habitat: questa pianta è facile trovarla nei sottoboschi tipo betuleti e frassineti eventualmente su terreni cosparsi di sassi e rocce. Il substrato preferito è calcareo ma anche misto (calcareo/siliceo) con pH basico-neutro, medi valori nutrizionali del terreno che deve essere secco.
  • Fitosociologia: dal punto di vista fitosociologico la specie di questa voce appartiene alla seguente comunità vegetale[14]:
Formazione: delle comunità forestali
Classe: Carpino-Fagetea
Ordine: Fagetalia sylvaticae
Alleanza: Tilio-Acerion

Sottospecie nasutum

 src=
Aconitum variegatum sottosp. nasutum - Distribuzione della pianta (Distribuzione regionale[13] – Distribuzione alpina[8])
Formazione: delle comunità delle macro- e megaforbie terrestri
Classe: Mulgedio-Aconitetea
Ordine: Calamagrostietalia villosae
Alleanza: Arunco-Petasition

Ibridi

Nell'elenco seguente sono indicati alcuni ibridi interspecifici[12][15]:

  • Aconitum × austriacum W. Mucher (1993) - Ibrido con: Aconitum pilipes
  • Aconitum × cammarum L. (1762) - Ibrido con: Aconitum napellus
  • Aconitum × oenipontanum Gáyer (1911) – Ibrido con Aconitum degeni
  • Aconitum × pawlowskii Mitka & Starm. (2000) - Ibrido con: Aconitum lasiocarpum Rchb
  • Aconitum × zahlbruckneri Gáyer (1909) - Ibrido con: Aconitum napellus

Sinonimi

Questa entità ha avuto nel tempo diverse nomenclature. L'elenco seguente indica alcuni tra i sinonimi più frequenti:

  • Aconitum balcanicum Velen. (sinonimo della sottosp. nasutum)
  • Aconitum cammarum Auct. Fl. Ital.
  • Aconitum campotrichum Gayer (sinonimo della sottosp. nasutum)
  • Aconitum cernuum Auct. non Wulfen (sinonimo della sottosp. variegatum)
  • Aconitum dominii Sillinger (sinonimo della sottosp. variegatum)
  • Aconitum gracile Rchb. (1819) (sinonimo della sottosp. variegatum)
  • Aconitum humile Salisb. (1796) (sinonimo della sottosp. variegatum)
  • Aconitum judenbergense (Rchb.) Gayer (1909) (sinonimo della sottosp. variegatum)
  • Aconitum luridum (L.) Salisb. (1796) (basionimo[11])
  • Aconitum matthioli Richb. (sinonimo della sottosp. variegatum)
  • Aconitum nasutum Fisch. ex Rchb. (sinonimo della sottosp. nasutum)
  • Aconitum obtusifolium Gáyer (1909), non Host (sinonimo della sottosp. variegatum)
  • Aconitum odontandrum E.D.Wissjul. (1919) (sinonimo della sottosp. variegatum)
  • Aconitum paniculatum Lam. sottosp. nasutum (Fisch.) Götz (sinonimo della sottosp. nasutum)
  • Aconitum pilipes
  • Aconitum rostratum Bernh. ex DC. (1817) (sinonimo della sottosp. variegatum)

Specie simili

Gli aconiti sono fiori di facile identificazione rispetto ad altri generi; più difficile è distinguere tra di loro le varie specie di aconito specialmente quelle di colore blu-violetto. Il casco (o elmo) insieme all'infiorescenza sono le parti più utili per distinguere le varie specie.

Usi

Farmacia

È una pianta velenosa (contiene alcaloidi e glucosidi – soprattutto l'aconitina). I suoi fiori sono tra i più tossici della flora spontanea italiana. I sintomi per avvelenamento di questa pianta sono nausea, vomito, diarrea, bradicardia, aritmia e infine arresto cardiaco e morte. Nella medicina popolare, anticamente, venivano usate le radici opportunamente essiccate per le seguenti proprietà medicamentose: antinfiammatorie (attenua uno stato infiammatorio), antireumatiche (attenua i dolori dovuti all'infiammazione delle articolazioni), vermifughe (elimina i vermi intestinali) e analgesiche (attenua in generale il dolore)

Giardinaggio

Queste piante vengono soprattutto coltivate come fiori ornamentali grazie all'elegante contrasto tra i fiori e i ricco e decorativo fogliame. Sono piante rustiche (di facile impianto e mantenimento) e si adattano a qualsiasi tipo di terreno. Superano facilmente i rigori dell'inverno.

Galleria d'immagini

Note

  1. ^ (EN) Aconitum variegatum L., su Plants of the World Online, Royal Botanic Gardens, Kew. URL consultato il 4 febbraio 2021.
  2. ^ Pignatti, vol.1 - p. 277.
  3. ^ Tavole di Botanica sistematica, su dipbot.unict.it. URL consultato il 14 settembre 2010 (archiviato dall'url originale il 14 maggio 2011).
  4. ^ a b Botanica Sistematica, p. 327.
  5. ^ Strasburger, p. 817.
  6. ^ Motta, p. 28.
  7. ^ Pignatti, p. 286.
  8. ^ a b c Flora Alpina, p. 130.
  9. ^ Checklist Italian Vascular Flora, p. 46.
  10. ^ Flora Europaea (Royal Botanic Garden Edinburgh), su 193.62.154.38. URL consultato il 26 settembre 2010.
  11. ^ a b Tropicos Database, su tropicos.org. URL consultato il 26 settembre 2010.
  12. ^ a b Index synonymique de la flore de France, su www2.dijon.inra.fr. URL consultato il 26 settembre 2010.
  13. ^ a b c d Checklist of the Italian Vascular Flora, p. 46.
  14. ^ a b Flora Alpina, vol. 1 - pag. 130.
  15. ^ The International Plant Names Index, su ipni.org. URL consultato il 26 settembre 2010.

Bibliografia

  • Giacomo Nicolini, Enciclopedia Botanica Motta. Volume primo, Milano, Federico Motta Editore, 1960, p. 28.
  • Sandro Pignatti, Flora d'Italia. Volume primo, Bologna, Edagricole, 1982, p. 286, ISBN 88-506-2449-2.
  • D.Aeschimann, K.Lauber, D.M.Moser, J-P. Theurillat, Flora Alpina. Volume primo, Bologna, Zanichelli, 2004, p. 130.
  • 1996 Alfio Musmarra, Dizionario di botanica, Bologna, Edagricole.
  • Eduard Strasburger, Trattato di Botanica. Volume 2, Roma, Antonio Delfino Editore, 2007, p. 817, ISBN 88-7287-344-4.
  • Judd-Campbell-Kellogg-Stevens-Donoghue, Botanica Sistematica - Un approccio filogenetico, Padova, Piccin Nuova Libraria, 2007, p. 327, ISBN 978-88-299-1824-9.
  • F.Conti, G. Abbate, A.Alessandrini, C.Blasi, An annotated checklist of the Italian Vascular Flora, Roma, Palombi Editore, 2005, p. 46, ISBN 88-7621-458-5.

 title=
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autori e redattori di Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia IT

Aconitum variegatum: Brief Summary ( Italiano )

fornecido por wikipedia IT

Aconitum variegatum (L., 1753), comunemente noto come aconito screziato, è una pianta erbacea e velenosa appartenente alla famiglia delle Ranunculaceae, diffusa in buona parte dell'Europa centrale e meridionale.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autori e redattori di Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia IT

Tojad dzióbaty ( Polonês )

fornecido por wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
 src=
Kwiat typowego podgatunku variegatum

Tojad dzióbaty, tojad pstry[2] (Aconitum variegatum L.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. Występuje w środkowej, południowej i wschodniej Europie oraz w Turcji[3]. W Polsce występuje głównie w Karpatach i Sudetach, poza nimi jeszcze na przedgórzu Sudetów, na Wyżynie Małopolskiej i Lubelskiej, na Pojezierzu Kaszubskim i Pobrzeżu Gdańskim[4].

Morfologia

Korzeń
Bulwiasty, o barwie czarnobrunatnej. Długie oraz silne korzenie umacniają w górach osypujące się zbocza.
Łodyga
Naga, wzniesiona i zwykle rozgałęziona, osiąga ok. 100 cm wysokości. Jest gruba, sztywna, naga i pusta w środku.
Liście
Ulistnienie skrętoległe. Liście duże, dłoniaste, głęboko podzielone na kilka odcinków, 5–7 sieczne, głęboko ząbkowane.
Kwiaty
Kwiatostan znajdujący się na górnej części łodygi składa się z grona bądź kilku gron o fioletowo-granatowej barwie (wyjątkowo zdarzają się białe kwiaty lub pstre). Kwiaty grzbieciste, o opadającym okwiecie, do 5 cm długości i do 2 cm szerokości. Posiadają wąskopłatkowe podkwiatki. Hełm kwiatów ma owłosione brzegi, jest otwarty, wydłużony i pochylony do przodu, a nad samym dzióbkiem jest silnie wklęsły[4]. Wewnątrz znajdują się miodniki o zgrubiałej i odgiętej do tyłu ostrodze. Nitki pręcików są nagie.
Owoc
Mieszek zawierający liczne drobne nasiona. Mają one gładkie ściany oraz oskrzydlone krawędzie.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Gatunek charakterystyczny dla zespołu Arunco-Doronicetum austriaci[5]. Występuje w zespołach ziołorośli i w lasach, szczególnie nad potokami, na obrzeżach lasów, na polanach, upłazach i ustalonych piargach. Kwitnie od czerwca do września, zapylany jest przez trzmiele[4]. Owoce dojrzewają od września i stopniowo rozsiewają się. Wszystkie części rośliny są silnie trujące.

Zagrożenia i ochrona

W Polsce gatunek ten objęty jest prawną ochroną gatunkową. W latach 1957–2014 znajdował się pod ochroną ścisłą, od 2014 roku podlega ochronie częściowej[6][7]. Znaczna część jego stanowisk jest chroniona w parkach narodowych i rezerwatach, zagrożone są tylko niektóre stanowiska nadrzeczne wskutek regulacji rzek i potoków. Sporadycznie bywa też niszczony przez zrywanie lub przesadzanie do ogródków[4].

Zmienność

Gatunek o dużej zmienności. W Polsce występuje tylko podgatunek typowy Aconitum variegatum subsp. variegatum[4]. Tworzy mieszańce z tojadem mocnym (tojad Berdaua A. ×berdaui), t. wiechowatym (tojad kosmatoowockowy A. ×hebegynum DC.) oraz t. wschodniokarpackim (tojad Pawłowskiego A. ×pawlowskii Mitka & Starm.)[4][8].

Uprawa

Rośnie na żyznych i wilgotnych glebach w lekkim półcieniu. Roślina nie wymaga zabezpieczenia na zimę – w warunkach środkowoweuropejskich jest w pełni mrozoodporna[9].

Przypisy

  1. P.F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-07].
  2. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular plants of Poland - a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. IB PAN, 2002, s. 23. ISBN 83-85444-83-1.
  3. Aconitum variegatum L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-02-05].
  4. a b c d e f Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
  5. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  6. Rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 28 lutego 1957 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin (Dz.U. z 1957 r. nr 15, poz. 78).
  7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1409).
  8. Józef Mitka: Polskie tojady (Aconitum). Ogród Botaniczny UJ. [dostęp 2014-11-13].
  9. Paweł Romanowski: Tojad dzióbaty - tojad pstry (pol.). 2013. [dostęp 2013-11-20].
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia POL

Tojad dzióbaty: Brief Summary ( Polonês )

fornecido por wikipedia POL
 src= Kwiat typowego podgatunku variegatum

Tojad dzióbaty, tojad pstry (Aconitum variegatum L.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. Występuje w środkowej, południowej i wschodniej Europie oraz w Turcji. W Polsce występuje głównie w Karpatach i Sudetach, poza nimi jeszcze na przedgórzu Sudetów, na Wyżynie Małopolskiej i Lubelskiej, na Pojezierzu Kaszubskim i Pobrzeżu Gdańskim.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia POL

Аконіт строкатий ( Ucraniano )

fornecido por wikipedia UK

Біологічні властивості

Стебло висотою, до 100 см, пряме. Листки черешкові пальчастороздільні.

Квітки блакитні, синюваті або жовті, в розлогій китиці, неправильної форми. Цвіте у липні — серпні.

Плід — збірний, з голих або слабоопушених листянок.

Поширення

Росте в Карпатах на луках, серед чагарників, на лісових галявинах, в долинах гірських річок.

Внесена до «Переліку рідкісних і таких, що перебувають під загрозою зникнення, видів рослинного світу на території Тернопільської області» (рішення Тернопільської обласної ради від 11 листопада 2002 № 64).

Росте в лісах, на узліссях, серед чагарників.

Застосування

Для виготовлення галенових препаратів викопують восени коренебульби. У народній медицині використовують також траву, заготовлену під час цвітіння.

Коренебульби аконіту строкатого містять алкалоїди (аконітин, аконіфін, ацетилзонгорин, зонгорамін та інші).

Галенові препарати аконіту мають болетамувальну, протимікробну, протипухлинну активність.

Використовують при ревматизмі, невралгії, мігрені, ішіасі, злоякісних пухлинах, простудних захворюваннях дихальних шляхів.

Див. також

Джерела

Unidentified Buttercup Closeup 1500px.jpg Це незавершена стаття про Жовтецеві.
Ви можете допомогти проекту, виправивши або дописавши її.
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Автори та редактори Вікіпедії
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia UK

Aconitum variegatum ( Vietnamita )

fornecido por wikipedia VI

Aconitum variegatum là một loài thực vật có hoa trong họ Mao lương. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.[1]

Hình ảnh

Chú thích

  1. ^ The Plant List (2010). Aconitum variegatum. Truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2013.

Liên kết ngoài


Hình tượng sơ khai Bài viết về chủ đề tông mao lương Aconiteae này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia tác giả và biên tập viên
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia VI

Aconitum variegatum: Brief Summary ( Vietnamita )

fornecido por wikipedia VI

Aconitum variegatum là một loài thực vật có hoa trong họ Mao lương. Loài này được L. mô tả khoa học đầu tiên năm 1753.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia tác giả và biên tập viên
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia VI

Борец пёстрый ( Russo )

fornecido por wikipedia русскую Википедию
Царство: Растения
Подцарство: Зелёные растения
Отдел: Цветковые
Надпорядок: Ranunculanae Takht. ex Reveal, 1993
Порядок: Лютикоцветные
Семейство: Лютиковые
Подсемейство: Лютиковые
Род: Борец
Вид: Борец пёстрый
Международное научное название

Aconitum variegatum L., 1753

Wikispecies-logo.svg
Систематика
на Викивидах
Commons-logo.svg
Изображения
на Викискладе
ITIS 181851NCBI 112594EOL 596728GRIN t:1355IPNI 707931-1TPL kew-2619691

Боре́ц пёстрый (лат. Acónitum variegátum) — многолетнее травянистое растение, вид рода Борец (Aconitum) семейства Лютиковые (Ranunculaceae).

Декоративное, поздно цветущее садовое растение, изредка с белыми цветками.

Листья и клубни ядовиты, содержат алкалоид аконитин.

Ботаническое описание

Клубни круглые, нередки маленькие клубеньки в пазухах листьев. Стебли высотой около 1,5 м, простые или с отстоящими ветвями, голые.

Листья плотные, без опушения, глубоко пяти—семи-рассечённые, с ромбическими сегментами; стеблевые менее, прикорневые более глубоко надрезанные с короткими зубцами.

Соцветие — рыхлая кисть, цветки сидят по 1—2 на длинных, голых или опушённых цветоножках. Околоцветник голубой или тёмно-синий с белым. Шлем высоко-колоколообразный, далеко отстоящий от боковых долей околоцветника, с небольшим отогнутым носиком, нижние доли ланцетные, отогнутые вниз. Тычинки голые; завязи в числе пяти.

Aconitum variegatum 280805.JPG
Aconitum variegatum ENBLA02.jpg
Слева направо: цветки (увеличено) и лист

Распространение и экология

Ареал вида охватывает материковую часть Европы (Австрия, Чехословакия, Германия, Венгрия, Польша, Швейцария, Болгария, Югославия, северо-восток Греции, север Италии, юго-восток Франции, северо-восток Испании, юго-запад Белоруссии, запад Украины) и Турцию[2].

Произрастает в лесах и перелесках.

Таксономия

Вид Борец пёстрый входит в род Борец (Aconitum) трибы Живокостные (Delphinieae) подсемейства Лютиковые (Ranunculoideae) семейства Лютиковые (Ranunculaceae) порядка Лютикоцветные (Ranunculales).


ещё четыре подсемейства
(согласно Системе APG II) ещё 2 рода семейство Лютиковые триба Живокостные вид
Борец пёстрый
порядок Лютикоцветные подсемейство Лютиковые (Ranunculoideae) род
Борец, или Аконит ещё десять семейств
(согласно Системе APG II) ещё восемь триб
(согласно Системе APG II) ещё от 250 до 300 видов

Синонимы

По данным The Plant List на 2010 год, в синонимику вида входят[3]:

  • Aconitum album Aiton
  • Aconitum alpinum Mill.
  • Aconitum altigaleatum Hayne
  • Aconitum bernhardianum Wallr., nom. illeg.
  • Aconitum bulbiferum Rchb.
  • Aconitum cammarum Jacq., nom. illeg.
  • Aconitum dominii Sill.
  • Aconitum flexuosum C.Presl ex Rchb.
  • Aconitum glabrum DC.
  • Aconitum gracile (Rchb.) Gáyer
  • Aconitum gracile Rchb.]
  • Aconitum hamatum Bertol. ex Steud.
  • Aconitum humile Bernh. ex Rchb.
  • Aconitum illinitum Rchb.
  • Aconitum italicum Tratt. ex Rchb.
  • Aconitum judenbergense (Rchb.) Gáyer
  • Aconitum laciniosum Schleich. ex Steud.
  • Aconitum laevigatum Schleich. ex Steud.
  • Aconitum leucanthemum Wender.
  • Aconitum luridum Salisb., nom. illeg.
  • Aconitum macranthum Rchb.
  • Aconitum mixtum Rchb.
  • Aconitum nasutum Fisch. ex G.Don
  • Aconitum odontandrum Wissjul.
  • Aconitum rhynchanthum Rchb.
  • Aconitum rostratum Bernh.
  • Aconitum variegatum Baill.

Примечания

  1. Об условности указания класса двудольных в качестве вышестоящего таксона для описываемой в данной статье группы растений см. раздел «Системы APG» статьи «Двудольные».
  2. По данным сайта GRIN (см. карточку растения)
  3. Aconitum variegatum L. is an accepted name (англ.). The Plant List (2010). Version 1. Published on the Internet; http://www.theplantlist.org/. Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden (2010). Проверено 23 сентября 2013.
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Авторы и редакторы Википедии

Борец пёстрый: Brief Summary ( Russo )

fornecido por wikipedia русскую Википедию

Боре́ц пёстрый (лат. Acónitum variegátum) — многолетнее травянистое растение, вид рода Борец (Aconitum) семейства Лютиковые (Ranunculaceae).

Декоративное, поздно цветущее садовое растение, изредка с белыми цветками.

Листья и клубни ядовиты, содержат алкалоид аконитин.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Авторы и редакторы Википедии