Der Gemeine Spritzwurm oder Nackte Spritzwurm (Sipunculus nudus) ist eine große Art der Spritzwürmer (Sipuncula) aus der Familie der Sipunculidae, der im Sand in wärmeren gemäßigten und tropischen Meeren weltweit lebt.
Der zylindrische, hinten etwas aufgetriebene, fleischfarbene Rumpf von Sipunculus nudus hat eine gegittertes Muster und wird bis zu 35 cm lang.
Das Introvert, der einziehbare rüsselartige Vorderabschnitt des Wurms, hat keine Haken, sondern ist mit großen, abgeflachten, dreieckigen, nach hinten zeigenden Papillen bedeckt. Die Mundscheibe an der Spitze des Introverts trägt einen großen, stark gefalteten Tentakularlappen, dessen Rand aber keine ausgeprägten Tentakeln ausbildet. Die gitterartige Oberflächenstruktur des Rumpfes wird durch Rillen gebildet, die zwischen den unter der Haut liegenden Ring- und Längsmuskeln des Hautmuskelschlauches verlaufen. Bei kleinen Tieren, die noch keine 3,5 cm erreichen, ist diese Struktur aber noch nicht von außen sichtbar.
Die Ausgänge der Nephridien sind bauchseits seitlich vor dem After, der sich am Vorderteil des Rumpfes befindet. Die äußeren Ringmuskeln und die nach innen anschließenden Diagonal- und Längsmuskeln sind bündelweise zusammengefasst und enthalten Längskanäle, die in Abständen mit dem Coelom verbunden sind. Im Vorderabschnitt des Rumpfes gibt es 28 bis 34 Längsmuskelbündel, doch im Hinterabschnitt sind es weniger.
Es gibt innen vier Rückziehmuskeln, die am vorderen Rumpf etwa in Höhe des Afters ansetzen und sich an ihrer Basis über 4 bis 8 Muskelbündel ausziehen. Der leicht zu einer Doppelspirale gewundene Darm wird durch zahlreiche Muskeln gehalten und durch einen Spindelmuskel neben After, nicht jedoch am Hinterende des Rumpfes gestützt. Zwischen dem Oesophagus und der Hauptspirale des Darms gibt es eine charakteristische kleinere Darmschleife. Der Blinddarm im Afterbereich kann in der Größe variieren und ist meist klein. Entlang des Oesophagus verlaufen rücken- und bauchseitig zwei kontraktile Blutgefäße. Die beiden Nephridien sind auf einem Viertel ihre Länge befestigt. Jederseits des Enddarms steht jeweils eine verzweigte Drüse.
Der Gemeine Spritzwurm ist als Kosmopolit in wärmeren gemäßigten und tropischen Gewässern aller großen Ozeane weltweit zu finden. Häufige Fundorte sind neben der Karibik auch die Westküste Irlands, die südwestliche Nordsee und das östliche Mittelmeer. Er lebt im Sand von den tieferen Bereichen der Gezeitenzone bis in 700 m Meerestiefe.
Sipunculus nudus grast mit den Tentakeln seiner Mundscheibe an der Spitze des ausgestülpten Introverts Detritus und Kleinstlebewesen vom sandigen Substrat ab. Vom eingestülpten Introvert werden die Nahrungspartikel als Klumpen verschluckt.
Der Gemeine Spritzwurm ist getrenntgeschlechtlich mit gleich großen Männchen und Weibchen. Die Gameten werden ins Meerwasser abgegeben, wo die Befruchtung stattfindet. Es entwickeln sich frei schwimmende, als Zooplankton lebende Larven, die sich von einer Pericalymma zu einer Pelagosphaera weiter entwickeln, ehe sie nach einigen Wochen absinken und zu kriechenden Würmern metamorphosieren.[1][2]
Sipunculus nudus dient in vielen Ländern Asiens als Nahrungsmittel, so in China und Vietnam.
Der Gemeine Spritzwurm oder Nackte Spritzwurm (Sipunculus nudus) ist eine große Art der Spritzwürmer (Sipuncula) aus der Familie der Sipunculidae, der im Sand in wärmeren gemäßigten und tropischen Meeren weltweit lebt.
Sipunculus nudus is a cosmopolitan species of unsegmented marine worm of the phylum Sipuncula, also known as peanut worms.
As in all peanut worms, the body of S. nudus consists of a sac-like portion called the trunk and an eversible proboscis called the introvert. The mouth is located at the anterior end of the introvert and is surrounded by a group of tentacles. The body of the adult worm is around 15 centimetres (5.9 in) in length but can reach up to 25 cm (9.8 in) in some cases, of which about 3.5 centimetres (1.4 in) to 6 centimetres (2.4 in) correspond to the introvert.[1]
The epidermis contains a series of longitudinal coelomic canals that are connected to the main coelomic cavity by pores. Below the epidermis there are circular muscles surrounding the body which, as the coelomic canals, are marked on the surface, making the animal's surface be marked by rectangular ridges.[1]
Sipunculus nudus is commonly found on subtidal zones of sandy shores to seabeds 900 metres (3,000 ft) deep in temperate or tropical waters worldwide. The worm hides in sand burrows which it makes by itself during the day and may extend its tentacles out of the burrow to feed at night. Its diet consists of plant or animal tissue fragments and any surrounding sand it may ingest with it.
Recent research indicates that it is a complex of similar species around the world rather than one species, with at least "five distinct lineages identified by phylogenetic analyses".[2]
The species is collected and sold as a model organism for various fields of science, as fish bait, or for human consumption. It is also sold and exported as a dried seafood product.
In particular, S. nudus is collected, cleaned of its innards, and eaten as a delicacy in the South Chinese provinces of Guangdong, Hainan, Guangxi, and Fujian. The worms are local delicacies in Beihai, Guangxi, where Běihǎi shāchóng (北海沙虫, lit. "Beihai sandworm") and sold in dried form to be fried as a snack or braised as an ingredient for a soup stock. In Xiamen, Fujian, the species is called tǔsǔn (土笋, lit. "earth bamboo shoot") and is braised and allow to gel in the liquid as eaten as aspic (t 土笋凍, s 土笋冻, tǔsǔndòng) in local restaurants.
Sipunculus nudus is also collected on islands in the northern Vietnamese province of Quang Ninh where sá sùng (local pronunciation of 沙虫) is used as an ingredient for pho stock.
Sipunculus nudus is a cosmopolitan species of unsegmented marine worm of the phylum Sipuncula, also known as peanut worms.
Le siponcle nu (Sipunculus nudus) est une espèce de vers marins siponculiens. Il est couramment appelé bibi.
Le siponcle nu vit de l'étage infralitoral à des profondeurs importantes. Il est présent en Méditerranée, en Manche et en Atlantique.
Le siponcle nu (Sipunculus nudus) est une espèce de vers marins siponculiens. Il est couramment appelé bibi.
Sipunculus (Sipunculus) nudus is een soort in de taxonomische indeling van de Sipuncula (Pindawormen).
Het dier behoort tot het geslacht Sipunculus en behoort tot de familie Sipunculidae. De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd in 1766 door Linnaeus.[1]
Bronnen, noten en/of referentiesSá sùng (danh pháp hai phần: Sipunculus nudus[1]) là một loại hải sản (thuộc ngành Sá sùng). Loài này thường gặp ở vùng biển Vân Đồn và Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, ở Nha Trang, (Cửa Bé, Hòn Rùa...), Côn Đảo, ngoài ra còn có ở bãi biển Vạn Mỹ, Đông Hưng, Trung Quốc.
Tại Việt Nam, tùy theo mỗi vùng, tên dân gian của loài động vật này mỗi khác như sa sùng, sâu đất, đồn đột, chặt khoai, giun biển, địa sâm[2][3], bi bi, con cạp đất, đặc biệt người dân huyện Vân Đồn, Quảng Ninh thường gọi là "mồi".
Sá sùng thuộc ngành giun đốt chỉ sống ở những bãi cát ven biển nơi thủy triều lên, xuống tạo ra những doi cát. Chúng có hình dạng na ná như một con giun khổng lồ đầy màu sắc, trong những hang đá, khe cát ở tận dưới đáy biển sâu từ 10 đến 30 m. Khi còn tươi, sá sùng có độ dài khoảng 5 đến 10 cm, cá biệt có con dài đến 15–40 cm, đường kính 20 cm, nặng từ 1 đến 3 kg. Khi bị bắt lên khỏi mặt biển, chúng thu mình lại, tròn như một quả bóng, cái miệng bé như lỗ van bơm hơi. Da thay đổi màu sắc tùy theo môi trường nó ở, dùng tay sờ vào thấy mềm và mát. Ruột sá sùng giống như ruột giun, chỉ một đường ống từ đầu đến cuối, không có tim, gan, phổi.
Sá sùng là một trong những hải sản quý hiếm. Từ thời xưa, chúng được khai thác để làm cống vật cho vua, quan. Chỉ có những người giàu có mới đủ điều kiện sử dụng.
Theo Đông y, sá sùng có thể sử dụng như một vị thuốc cường dương, tăng sinh lực. Chúng có thể dùng để chế biến để làm thuốc bằng cách ngâm nước muối, luộc chín, căng ra phơi khô. Muốn ăn lại thì đem luộc lần nữa rồi cắt thành từng miếng nhỏ nấu với thuốc Bắc hoặc bỏ vào bụng gà ác hầm nhừ rồi ăn.
Ngoài ra, sá sùng còn được sử dụng cả lúc còn tươi (nấu canh, xáo) hay khô (rang). Trong món phở truyền thống của Hà Nội và Nam Định, để làm ngọt nước dùng, ngoài ninh xương bò, người ta còn cho thêm sá sùng hoặc tôm nõn[4][5].
Do đặc tính trên, sá sùng là loài hải sản có giá trị kinh tế rất cao, nhưng do đánh bắt quá mức nên số lượng đã giảm đáng kể. Mùa khai thác thích hợp từ tháng 3 đến tháng 7, ngư dân thường đào sá sùng khi nước biển xuống, đem về chế biến bằng cách phơi khô. Kỹ thuật chế biến cũng khá phức tạp, nếu không sẽ có rất nhiều cát. Vì vậy giá của sá sùng thành phẩm rất đắt: 1 kg sá sùng khô thường có giá trị tương đương 1 chỉ vàng.
Theo như thị trường hiện nay đánh giá, sá sùng của đảo Quan Lạn, huyện Vân Đồn là loại sá sùng ngon và có chất lượng cao nhất. Ngoài ra, loại sá sùng ở vùng cù lao Ré (bây giờ là huyện đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi) cũng được đánh giá cao.
Sá sùng (danh pháp hai phần: Sipunculus nudus) là một loại hải sản (thuộc ngành Sá sùng). Loài này thường gặp ở vùng biển Vân Đồn và Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh, ở Nha Trang, (Cửa Bé, Hòn Rùa...), Côn Đảo, ngoài ra còn có ở bãi biển Vạn Mỹ, Đông Hưng, Trung Quốc.
方格星虫(學名:Sipunculus nudus),又称为光裸星虫,俗称「沙虫」,屬於星蟲動物門的生物,形状很像肠子,所以又稱海腸子、沙腸蟲。
呈长筒形,成蟲体长约15厘米,最長可達25厘米。
浑身光裸无毛,体壁纵肌成束,每环肌交错排列,形成方块格子状花纹。
方格星虫見於溫帶及熱帶水域的潮間帶,生活於沙灘到900米深的海床。在中国分布区域主要於福建、广东、广西、海南和台湾沿海的泥灘。平常生活於在沙中挖掘的洞穴裡躲藏,但晚間有時會從洞穴伸出觸手出來覓食。其食性包括動植物的碎片,以至於其周邊的沙。
新近研究透過支序分類分析,認為方格星蟲可能不是一個物種,而是五個有直系同源關係的物種[1]。
本物種日常除了供人類食用以外,也是常用的釣魚利誘,以及多個科學實驗領域的實驗對象。 方格星虫虽然没有海参、鱼翅、鲍鱼的名贵,但味道鲜美脆嫩,为海参、鱼翅所不及。生长在沿海滩涂,因为对生长环境的品质十分敏感,一旦污染则不能成活,因而有“环境标志生物”之称。
供食用的星蟲一般會先行除去其內臟。在越南,星蟲的肉有時會用來伴越南河粉來吃。方格星蟲是越南皇室的美食。一般來說,在越南的星蟲都來自廣義的海島。有時會乾製出售。
微細雙殼綱物種Fronsella sipunculicola會寄居其上[2]。