nomes no trilho de navegação
Anabantoidei és un subordre de peixos perciformes d'aigua dolça distribuïts per Àsia i Àfrica. Coneguts vulgarment com a laberíntics o anabàntids a causa d'un òrgan que tenen que els permet respirar aire. Són peixos de mida petita / mitjana que habiten principalment ambients d'aigües estancades. Tenen gran importància en l'aquariofília.
Els 'laberíntics' són principalment oriünds de l'est d'Àsia. Es poden trobar a Corea, al sud de la Xina, Malàisia, Filipines i l'Índia. Només els dels gèneres Ctenopoma i Microtenopoma habiten en aigües africanes.
La seva longitud varia entre 3 i 80 cm. El cos és generalment allargat i lateralment comprimit. Solen tenir les aletes dorsal i anal molt desenvolupades, i la caudal arrodonida. Les escates són ctenoides (excepte en el gènere Sandelia, que posseeix escates cicloídeas). Solen presentar dimorfisme sexual, sent el mascle generalment més vistós que la femella.
La principal peculiaritat anatòmica dels laberíntics és el laberint, òrgan respiratori accessori consistent en un reticle de làmines altament vascularitzades que es troba sota l'opercle. Gràcies a aquesta estructura anatòmica, els laberíntics poden respirar oxigen atmosfèric i viure en aigües estancades pràcticament anòxiques: el peix treu el cap a la superfície, empassa aire i el manté com en una bombolla en la cavitat branquial, una vegada esgotat l'oxigen de la bombolla, la mateixa és alliberada a través de l'opercle per alliberar el diòxid de carboni contingut en ella. El desenvolupament del laberint és variable: en alguns tipus d'aigües amb molt poc oxigen, el laberint es desenvolupa a costa de les brànquies, que són gairebé rudimentàries, fins al punt que el peix pot morir si se li impedeix prendre aire, en altres espècies (ex: Ctenopoma) el laberint està menys desenvolupat.
Els anabàntids tenen un caràcter actiu i en alguns casos agressiu (particularment els del gènere Ctenopoma). Hi pot haver hostilitat entre mascles congèneres (ex. Betta, Macropodus).
Anabantoidei és un subordre de peixos perciformes d'aigua dolça distribuïts per Àsia i Àfrica. Coneguts vulgarment com a laberíntics o anabàntids a causa d'un òrgan que tenen que els permet respirar aire. Són peixos de mida petita / mitjana que habiten principalment ambients d'aigües estancades. Tenen gran importància en l'aquariofília.
Labyrintky (Anabantoidei, česky též lezouni) jsou podřád ostnoploutvých paprskoploutvých ryb ze sladkých a vzácně i brakických vod jižní, jihovýchodní a východní Asie a subsaharské Afriky. Labyrintky získaly své jméno podle specializovaného nadžaberního orgánu, labyrintu, s jehož pomocí jsou schopny dýchat atmosférický kyslík.[1] Tato adaptace labyrintkám umožňuje žít i v nedostatečně okysličených vodách nebo krátkodobě přežívat mimo vodu. Lezouni indičtí aktivně vylézají z vody a na krátké vzdálenosti se přesouvají po souši.[2] Řada labyrintek též vyniká péčí o potomstvo. Stará se o něj obvykle samec. K péči o potomstvo využívají labyrintky dvě hlavní strategie – stavbu pěnových hnízd nebo přechovávání jiker a plůdku v tlamě.
Labyrintky zahrnují tři čeledi – převážně africkou čeleď lezounovití (Anabantidae), monotypickou asijskou čeleď čichavcovití (Helostomatidae) a druhově bohatou asijskou čeleď guramovití (Osphronemidae). Patří mezi ně významné konzumní ryby (jako gurama velká a čichavec líbající) i mnoho oblíbených akvarijních ryb – například rájovec dlouhoploutvý, první tropická ryba chovaná v Evropě, a bojovnice pestrá, první tropická ryba chovaná v Česku. Některé labyrintky patří mezi ohrožené druhy, tři druhy bojovnic jsou vedeny na červeném seznamu IUCN jako kriticky ohrožené.
Podřád labyrintky (Anabantoidei) zahrnuje tři čeledi s 19 rody a přibližně 150 druhy:
Čeleď: Anabantidae – lezounovití
Čeleď: Helostomatidae – čichavcovití
Čeleď: Osphonemidae – guramovití
Druhově nejbohatším rodem je bojovnice (Betta) s 68 popsanými druhy.
Pro drobné čichavce žijící v Přední Indii se do roku 1923 používalo rodové jméno Trichogaster, pro velké čichavce ze Zadní Indie se používalo jméno Trichopodus. Myers se však roku 1923 dopustil omylu a typový exemplář rodu Trichogaster, čichavce pruhovaného, určil jako čichavce šedého. Rodové jméno Trichogaster proto připadlo velkým čichavcům ze Zadní Indie a pro malé čichavce z Přední Indie se začalo používat jméno Colisa. Tento omyl byl odhalen až roku 1997 a přestože se dnes považují za správná původní jména, mylná rodová jména se stále hojně užívají.
Česká rodová jména čichavec a rájovec se používají pro více rodů z různých čeledí respektive podčeledí. Pro rod Parosphronemus se někdy užívá české rodové jméno rájovec, jindy rájovčík. České rodové jméno ostnovec se po vyčlenění rodu Microctenopoma z rodu Ctenopoma někdy používá pro oba rody, jindy se pro rod Microctenopoma používá české rodové jméno ostnoveček.
Za nejbližší příbuzné labyrintek se považují hadohlavci, kteří byli v některých starších systémech mezi labyrintky řazeni. Hadohlavci k dýchání nevyužívají labyrint ale jednodušší typ nadžaberního orgánu.
Velikost dospělých labyrintek se pohybuje mezi 2-3 cm (u nejmenších rájovčíků) a přibližně 70 cm (u guram velkých.)
Labyrintky se přirozeně vyskytují v teplých a sladkých vodách Asie a Afriky. Většina rodů i druhů pochází z jižní a jihovýchodní Asie, v Africe se vyskytují jen někteří zástupci čeledi lezounovití (rody Ctenopoma, Microctenopoma a Sandelia). Schopnost dýchat vzdušný kyslík umožňuje labyrintkám obývat biotopy s velmi málo prokyslyčenou vodu, například rýžová pole, některé labyrintky ale žijí i v rychle tekoucích a dobře okysličených vodách. Gurama velká byla jako oblíbená konzumní ryba vysazena téměř po celém světě, zejména v bývalých francouzských koloniích.
U řady druhů labyrintek je výrazně vyvinut pohlavní dimorfismus, jejich samci bývají barevnější, větší a mívají prodloužené nepárové ploutve. Samice mohou být plnější v bříšku. Rozdíly v barevnosti se často zvýrazňují v období tření. Barevnost také závisí na sociálním postavení samce ve skupině, dominantní samci bývají zbarveni výrazně, submisivní mohou být zbarveni podobně jako samice. Mezi druhy s velmi nápadnými rozdíly ve zbarvení patří například čichavci zakrslí, medoví či perleťoví.
U některých druhů jsou naopak rozdíly mezi pohlavími nevýrazné nebo zcela nezřetelné.
U většiny labyrintek, zejména z čeledi guramovití, je výrazně vyvinuta péče o potomstvo. O potomstvo se starají především samci. U tzv. afrofilních druhů staví samci ve svém teritoriu pěnové hnízdo. To je tvořeno bublinkami z ústního sekretu a případně dalšími stavebními prvky, například listy rostlin. Hnízdo může být v závislosti na druhu umístěno buď na hladině nebo ve vodním sloupci – pod listy rostlin či v různých dutinách. Ke tření dochází obvykle pod hnízdem, jikry některých druhů jsou lehčí než voda a do hnízda samovolně stoupají. Jiné druhy mají jikry těžší než voda a samec je musí do hnízda umístit sám. Po výtěru samec hnízdo s jikrami a později nerozplavaným plůdkem pečlivě hlídá, opravuje a brání.
Samci jiných druhů, například některých bojovnic z rychle tekoucích vod, nosí jikry a nerozplavaný plůdek v tlamě.
U některých druhů labyrintek péče o potomstvo chybí, například čichavec líbající, lezoun indický nebo někteří ostnovci rodu Ctenopoma se vytírají do volné vody a o potomstvo se nestarají.
Ve své domovině patří řada labyrintek mezi oblíbené konzumní ryby. Týká se to především guramy velké, která je pro svou velikost a chutné maso důležitou tržní rybou. Oblíbenou potravou jsou ale i menší druhy, jako lezouni indičtí, čichavci líbající, stříbřití a další.
Pro svou barevnost, malou velikost, relativní nenáročnost a především zajímavé chování patří mnoho druhů labyrintek k oblíbeným akvarijním rybám. Nezávislost labyrintek na kyslíku rozpuštěném ve vodě usnadnila v 19. století jejich import do Evropy i chov v jednoduchých akváriích. Roku 1869 byl do Paříže dovezen a Carbonnierem následně rozmnožen rájovec dlouhoploutvý. Stal se tak první tropickou rybou úspěšně odchovanou v Evropě. I v českých zemích stála u zrodu tropické akvaristiky labyrintka – bojovnice pestrá. Roku 1897 ji dovezl Enrique Stanko Vráz z Thajska, kde byla tradičně chována a šlechtěna pro rybí zápasy:
„ Svého času jsem několik těch rozkošných bojovných rybek přivezl až do Prahy, kde v útulné čítárně Náprstkova musea budily značnou pozornost přemnohých diváků. Ale před tím budily pozornost ještě značnější na dlouhé cestě z Indie až do Evropy. Ve vlaku, jenž mne vezl z Italie přes hory a doly do Čech, za studených dnů a nocí tiskl jsem láhve s drahocennou pro mne kořistí, se vzácnými rybkami, pod svrchním rouchem k prsům tak úzkostlivě, až jsem vzbudil podezření velmi bdělé pohraniční celní stráže jako nebezpečný člověk. Na štěstí však se nemohli dohledati celního zákona na tak maličké rybky, pročež se mne opět sňali těžké obvinění z podloudnictví – a možná, že dosti neradi. Proběhl jsem jim zkrátka se svými chráněnci pod kabátem skulinkou zákonů jako drobná rybka, octnuvši se v rybářově síti, vesele proplouvá velkým okem, jen že snad někde kromě nadání zavadí o motouzek. Dopravil jsem potom již bez překážky až do Prahy svůj poklad z dálného Siamu, kde takové rybky, na pohled nepatrné, v siamských lidech přímo rozpalují choutku hazardních sázek. “ — Enrique Stanko Vráz, V zemi bílého slonaDnes je řada druhů labyrintek komerčně chována pro akvaristické účely. Mezi nejpopulárnější akvarijní ryby patří především některé asijské druhy z čeledi guramovití, kromě rájovců dlouhoploutvých a bojovnic pestrých také čichavci zakrslí, perleťoví, šedí a řada dalších. U některých druhů byly vyšlechtěny barevné nebo i tvarové formy. Významná je v tomto směru především bojovnice pestrá, jejíž chov a šlechtění jsou předmětem mezinárodních chovatelských soutěží.
Náročnější druhy jsou předmětem zájmu specialistů. Jedná se především o rájovčíky, štikohlavce a další druhy z černých pralesních vod. Tyto ryby jsou velmi náročné především na kvalitu a čistotu vody a obvykle se chovají samostatně v druhových nádržích.
Guramy velké bývají ozdobou velkých výstavních nádrží.
Obrázky, zvuky či videa k tématu Labyrintky ve Wikimedia Commons
Labyrintky (Anabantoidei, česky též lezouni) jsou podřád ostnoploutvých paprskoploutvých ryb ze sladkých a vzácně i brakických vod jižní, jihovýchodní a východní Asie a subsaharské Afriky. Labyrintky získaly své jméno podle specializovaného nadžaberního orgánu, labyrintu, s jehož pomocí jsou schopny dýchat atmosférický kyslík. Tato adaptace labyrintkám umožňuje žít i v nedostatečně okysličených vodách nebo krátkodobě přežívat mimo vodu. Lezouni indičtí aktivně vylézají z vody a na krátké vzdálenosti se přesouvají po souši. Řada labyrintek též vyniká péčí o potomstvo. Stará se o něj obvykle samec. K péči o potomstvo využívají labyrintky dvě hlavní strategie – stavbu pěnových hnízd nebo přechovávání jiker a plůdku v tlamě.
Labyrintky zahrnují tři čeledi – převážně africkou čeleď lezounovití (Anabantidae), monotypickou asijskou čeleď čichavcovití (Helostomatidae) a druhově bohatou asijskou čeleď guramovití (Osphronemidae). Patří mezi ně významné konzumní ryby (jako gurama velká a čichavec líbající) i mnoho oblíbených akvarijních ryb – například rájovec dlouhoploutvý, první tropická ryba chovaná v Evropě, a bojovnice pestrá, první tropická ryba chovaná v Česku. Některé labyrintky patří mezi ohrožené druhy, tři druhy bojovnic jsou vedeny na červeném seznamu IUCN jako kriticky ohrožené.
Labyrinthfische (Anabantoidei), auch Kletterfische genannt, sind eine Unterordnung der Anabantiformes, die zusätzlich zu den Kiemen noch das Labyrinthorgan besitzen, womit sie atmosphärischen Sauerstoff atmen können. Sie stammen aus Asien und Afrika. Wegen ihrer Farbenprächtigkeit sind einige Arten bei Aquarianern sehr beliebt.
Aufgrund ihrer Fähigkeit, atmosphärischen Sauerstoff aufzunehmen, überleben Labyrinthfische auch in sauerstoffarmem Wasser, wie warmen oder langsamfließenden bis stehenden Gewässern. Inwieweit solche Extrembedingungen auch in den natürlichen Lebensräumen vorkommen, ist von Art zu Art unterschiedlich. Manche Arten überdauern z. B. die Trockenzeit in entsprechenden Tümpeln, andere hingegen leben das ganze Jahr über in Flüssen.
Fast alle Arten der Labyrinthfische betreiben Brutpflege und nur die wenigsten sind Freilaicher. Die meisten und bekanntesten bauen zur Brutpflege Schaumnester, andere sind Maulbrüter. Damit einhergehend zeigen sie ein mehr oder weniger stark ausgeprägtes Territorialverhalten. Zur Fortpflanzung selbst ist es für Labyrinthfische typisch, dass das Männchen das Weibchen mehr oder weniger fest umschlingt.
Die meisten Labyrinthfische sind carnivore Friedfische, d. h., sie ernähren sich von Zooplankton wie Insekten, Insektenlarven oder Kleinkrebsen. Daneben gibt es Allesfresser (Riesenguramis und Küssender Gurami) und Raubfische (Hechtköpfe und manche Buschfische).
Von Labyrinthfischen sind nur wenige Fossilfunde bekannt. Sie belegen aber das Vorkommen von Vertretern dieser Familie bereits im Pleistozän (Fundort Java) sowie im Frühtertiär (Sumatra).
Einige Arten der Fadenfische sowie der Siamesische Kampffisch gehören als Süßwasserzierfische zum Standardangebot von Zoohandlungen. Diese Arten werden im großen Maßstab – auch in Südostasien – gezüchtet. Von ihnen existieren inzwischen auch zahlreiche Zuchtformen.
Als Speisefische hingegen werden in Südostasien vor allem die großen Arten wie die Riesenguramis und der Küssende Gurami, aber auch mittelgroße Arten wie Vertreter der Gattungen Trichogaster und Anabas geschätzt und gehalten.
Die Labyrinthfische teilen sich in drei Familien auf, wobei nur die Familie Osphronemidae in Unterfamilien, derer vier, aufgeteilt wird. Die Gattungen mit den meisten Arten sind die Kampffische (Betta) und Prachtguramis (Parosphromenus). Von beiden Gattungen existieren zahlreiche Arten, die nur endemisch auf z. B. einer oder wenigen Inseln des Malaiischen Archipels vorkommen. Die zuletzt bekannt gewordenen Arten wurden erst in den letzten Jahren entdeckt und sind zum Teil noch unbeschrieben.
Als nächste Verwandte werden die Schlangenkopffische, Nander- und Blaubarsche angesehen.[1]
Das folgende Diagramm zeigt die verwandtschaftlichen Beziehungen der drei Familien und der Unterfamilien der Osphronemidae zueinander. Von den vier Unterfamilien der Osphronemidae fehlen die nicht monophyletischen Luciocephalinae, die in zwei Kladen zerfallen, die Fadenfische und eine Gruppe, deren Eier eine spiralige Struktur auf der Oberfläche besitzen, das wahrscheinlich als Leitsystem für die Spermien dient.[2]
Labyrinthfische (Anabantoidei)Kletterfische und Buschfische (Anabantidae)
Küssende Guramis (Helostomatidae)
Riesenguramis (Osphroneminae)
Fadenfische (Trichogastrinae)
Labyrinthfische (Anabantoidei), auch Kletterfische genannt, sind eine Unterordnung der Anabantiformes, die zusätzlich zu den Kiemen noch das Labyrinthorgan besitzen, womit sie atmosphärischen Sauerstoff atmen können. Sie stammen aus Asien und Afrika. Wegen ihrer Farbenprächtigkeit sind einige Arten bei Aquarianern sehr beliebt.
Labirintovke su slatkovodne ribe iz podreda Anabantoidei. Podred labirintovki trenutno sačinjavaju tri porodice.
Ime su dobile po jedinstvenom organu labirintu, smještenom u dupljama gornjih ždrijelnih kostiju, koji je odlika svih predstavnika ove porodice, a od velike je važnosti za preživljavanje ovih riba u njihovom prirodnom staništu. Naime, labirintovke potiču iz kisikom siromašnih, uglavnom stajaćih voda Azije i Afrike. Kako bi preživjele oskudicu oksigena, ove su ribe razvile organ koji im omogućava gutanje kisika iz vazduha, bez kojeg ne mogu preživjeti bez obzira na aerisanost vode.
Većina riba iz porodice Anabantoidei pokazuje određeni način brige o potomstvu. Neke labirintovke mlađ čuvaju u ustima, dok druge prave pjenasta gnijezda na površini vode. Mlađ labirintovki se rađa bez labirinta, koji nastaje za dvadeset do trideset dana nakon izlijeganja, te u prvim danima života za disanje koriste isključivo škrge.
Labirintovke su većinom mesožderi koji se hrane insektima i strvinom, mada ishrana većih vrsta (poput divovske guramije) uključuje i hranu biljnog porijekla. Neke su vrste iz roda Colisa sposobne štrcajući vodu oboriti insekte na površinu. [1]
Veće vrste, kao što je divovska guramija, se koriste u ishrani, [2] dok su intenzivnije obojene ribe česte u akvaristici.
Labirintovke su slatkovodne ribe iz podreda Anabantoidei. Podred labirintovki trenutno sačinjavaju tri porodice.
Ime su dobile po jedinstvenom organu labirintu, smještenom u dupljama gornjih ždrijelnih kostiju, koji je odlika svih predstavnika ove porodice, a od velike je važnosti za preživljavanje ovih riba u njihovom prirodnom staništu. Naime, labirintovke potiču iz kisikom siromašnih, uglavnom stajaćih voda Azije i Afrike. Kako bi preživjele oskudicu oksigena, ove su ribe razvile organ koji im omogućava gutanje kisika iz vazduha, bez kojeg ne mogu preživjeti bez obzira na aerisanost vode.
Većina riba iz porodice Anabantoidei pokazuje određeni način brige o potomstvu. Neke labirintovke mlađ čuvaju u ustima, dok druge prave pjenasta gnijezda na površini vode. Mlađ labirintovki se rađa bez labirinta, koji nastaje za dvadeset do trideset dana nakon izlijeganja, te u prvim danima života za disanje koriste isključivo škrge.
Labirintovke su većinom mesožderi koji se hrane insektima i strvinom, mada ishrana većih vrsta (poput divovske guramije) uključuje i hranu biljnog porijekla. Neke su vrste iz roda Colisa sposobne štrcajući vodu oboriti insekte na površinu.
Veće vrste, kao što je divovska guramija, se koriste u ishrani, dok su intenzivnije obojene ribe česte u akvaristici.
The Anabantoidei are a suborder of anabantiform ray-finned freshwater fish distinguished by their possession of a lung-like labyrinth organ, which enables them to breathe air. The fish in the Anabantoidei suborder are known as anabantoids or labyrinth fish, or colloquially as gouramies. Some labyrinth fish are important food fish, and many others, such as the Siamese fighting fish and paradise fish, are popular as aquarium fish.
The labyrinth organ, a defining characteristic of fish in the suborder Anabantoidei, is a much-folded suprabranchial accessory breathing organ. It is formed by vascularized expansion of the epibranchial bone of the first gill arch and used for respiration in air.[4]
This organ allows labyrinth fish to take in oxygen directly from the air, instead of taking it from the water in which they reside through use of gills. The labyrinth organ helps the inhaled oxygen to be absorbed into the bloodstream. As a result, labyrinth fish can survive for a short period of time out of water, as they can inhale the air around them, provided they stay moist.
Labyrinth fish are not born with functional labyrinth organs. The development of the organ is gradual and most labyrinth fish breathe entirely with their gills and develop the labyrinth organs when they grow older.[4]
Labyrinth fish are endemic to fresh waters of Asia and Africa. In Asia, they are found throughout East, Southeast, and South Asia, especially but not exclusively in the warm, slow-flowing, low-oxygen waters. In Africa, significantly smaller numbers of labyrinth fish can be found in the southern half of the continent, with concentrations in the rainforest waters.[4]
The characteristics of the fish habitats are indicators of the size of the labyrinth organ, as the organ size is negatively correlated with the level of oxygen in the waters. Species native to low-oxygen waters are more likely to have larger and more complex labyrinth organs than species found in fast-flowing, oxygen-rich waters.[4]
In general, the labyrinth fish are carnivores that eat small aquatic organisms and carrion. Some species will also consume algae and water plants. Most fish are active during daytime, but several African species feed at twilight and night. Species of the genus Trichogaster can spit water toward insects to bring them down to the water surface, similarly to the archerfish behavior.[4]
Labyrinth fish are well known for their bubble-nesting behavior, although some species do not build bubble nests and employ other methods of brooding. For the bubble nesting species, males establish nesting territories and defend them vigorously. As the name suggests, the bubble nests are floating bubbles coated with oral mucus from the males. Typically, the male bubble nesters stay nearby to guard the nests and constantly retrieve any falling eggs and fry to the nest. Some Betta species from fast-flowing waters, however, are mouthbrooders and do not build bubble nests.[5] In these species, males hold the eggs and fry in their mouths and release the free-swimming fry about a week to 10 days after spawning.
Phylogeny of families and genera in Anabatoidei based on mitochondrial DNA sequences:[6]
Anabantoidei Anabantidae Helostomatidae Osphronemidae Osphroneminae Luciocephalinae Macropodusinae
Several labyrinth fish are important food sources in their native countries. The giant gourami, in particular, is highly valued as food fish, due to its size and tender flesh with few spines.[7] This species is farmed extensively in Thailand and other Southeast Asian countries, and was intentionally introduced in tropical and subtropical waters around the world. During the colonial period, the French attempted to introduce this fish to many of their territories. Although an attempt to introduce a population in southern France failed, the giant gourami became well established in other French colonies.[4] In the late 1880s, attempts to introduce the giant gourami to California waters as food fish were unsuccessful. In the 1950s, a giant gourami population was established in Hawaii.[8]
Other smaller labyrinth fish, such as the climbing perch, the kissing gourami, the snakeskin gourami, and other gouramies of the genus Trichogaster, are local food fish in Southeast Asia.[4] In some areas, the fish are processed into salted and dried food.[9]
The Siamese fighting fish is perhaps the most popular labyrinth fish in the aquarium trade. The paradise fish also has a long aquarium history and was one of the first aquarium fish introduced to the West.[4] Many species of gouramies, particular the three spot gourami and the dwarf gourami, are commercially bred for the trade, and several color morphs are commonly available. Because of their capability to use atmospheric oxygen, these fish generally are not so dependent on a form of aeration in their tanks, as they can rise to the surface of the water and take a breath, or breathing apparatus. Many of the labyrinth fish are peaceful and do well in most community tanks. However, individual males, especially the Siamese fighting fish and paradise fish, are territorial towards each other. Male Siamese fighting fish cannot be kept together under any circumstances, as they have been bred for aggression and will fight to the death. In many breeding pairs, the male and female cannot be kept together for long periods of time. Males may perceive males of other species as competition if they have long and bright fins and attack them, as well. For other species of anabantoids, a large aquarium with only one male per tank is ideal to prevent aggression.
The Anabantoidei are a suborder of anabantiform ray-finned freshwater fish distinguished by their possession of a lung-like labyrinth organ, which enables them to breathe air. The fish in the Anabantoidei suborder are known as anabantoids or labyrinth fish, or colloquially as gouramies. Some labyrinth fish are important food fish, and many others, such as the Siamese fighting fish and paradise fish, are popular as aquarium fish.
Anabantoidei estas subordo de perkoformaj aktinopterigaj nesalakvaj fiŝoj distingeblaj pro sia posedo de pulmecan labirintan organon, kiu permesas al ili spiri aeron. La fiŝoj de la subordo Anabantoidei estas konataj kiel anabantoidoj aŭ labirintaj fiŝoj. Kelkaj labirintaj fiŝoj estas gravaj manĝofiŝoj, kaj multaj aliaj, kiaj la Siama luktofiŝo kaj la Paradiza fiŝo, estas popularaj kiel akvariaj fiŝoj.
Anabantoidei estas subordo de perkoformaj aktinopterigaj nesalakvaj fiŝoj distingeblaj pro sia posedo de pulmecan labirintan organon, kiu permesas al ili spiri aeron. La fiŝoj de la subordo Anabantoidei estas konataj kiel anabantoidoj aŭ labirintaj fiŝoj. Kelkaj labirintaj fiŝoj estas gravaj manĝofiŝoj, kaj multaj aliaj, kiaj la Siama luktofiŝo kaj la Paradiza fiŝo, estas popularaj kiel akvariaj fiŝoj.
Anabantoidei o Anabantiformes es un suborden de peces perciformes de agua dulce distribuidos en Asia y África. Conocidos vulgarmente como laberíntidos o anabántidos, son peces de pequeño a mediano tamaño que habitan principalmente en ambientes lénticos. Tienen gran importancia acuarística.
De acuerdo al sistema de Nelson, la familias Anabantidae, Helostomatidae y Osphronemidae se encuentran incluidas en el suborden Anabantoidei. [1] Estudios recientes promovieron la propuesta de ascender la categoría de suborden al orden Anabantiformes.[2] Las relaciones filogenéticas de los Anabantiformes se han dilucidado utilizando datos moleculares..[3]
Se muestra la filogenia de Anabantoidei-Anabantiformes de acuerdo con los resultados obtenidos por Near et al. (2012):
Acanthopterygii Berycimorphaceae Holocentrimorphaceae Percomorpha Scombrimopharia Gobiomopharia CarangimophariaAnabantiformes 
Ovalentariae
Percomorpharia
A continuación se muestran las relaciones filogenéticas entre las familias anabantiformes después de Collins et al. (2015):[4]
Anabantiformes Nandoidei Channoidei AnabantoideiLos laberíntidos son principalmente oriundos del este de Asia, hallándoselos en Corea, el sur de China, Malasia, Filipinas y la India. Solamente los de los géneros Ctenopoma y Microtenopoma habitan en aguas africanas.
Se los halla en una gran variedad de ambientes, particularmente en cuerpos de agua lénticos vegetados, tales como lagunas y charcas. En China y otras regiones del sudeste asiático son muy comunes en los arrozales, donde incluso algunas especies de anabántidos son criadas para el consumo humano. El rango de condiciones físico-químicas del agua en donde viven estos peces es variable, pero en general prefieren aguas cálidas, de pH ligeramente ácido y baja dureza.
La longitud varía entre 3 y 8 cm. El cuerpo es generalmente alargado y lateralmente comprimido. Suelen tener las aletas dorsal y anal muy desarrolladas, y la caudal redondeada. Las escamas son ctenoides (salvo en el género Sandelia, que posee escamas cicloideas). Suelen presentar dimorfismo sexual, siendo el macho generalmente más vistoso que la hembra.
La principal peculiaridad anatómica de los laberíntidos es el laberinto, órgano respiratorio accesorio consistente en un retículo de laminillas altamente vascularizadas que se halla bajo el opérculo. Gracias a esta estructura anatómica, los laberíntidos pueden respirar oxígeno atmosférico y vivir en aguas estancadas prácticamente anóxicas: el pez asoma a la superficie, traga aire y lo mantiene como una burbuja en la cavidad branquial; una vez agotado el oxígeno de la burbuja, la misma es liberada a través del opérculo para liberar el dióxido de carbono contenido en ella. El desarrollo del laberinto es variable: en algunos tipos de aguas con muy poco oxígeno, el laberinto se desarrolla a expensas de las branquias, que son casi rudimentarias, a tal punto que el pez puede morir si se le impide tomar aire; en otras especies (ej. Ctenopoma) el laberinto está menos desarrollado.
Los anabántidos son de carácter activo y en algunos casos agresivos (particularmente los del género Ctenopoma). Puede haber hostilidad entre machos congéneres (ej. Betta, Macropodus).
Son en general depredadores que se alimentan de invertebrados y pequeños peces, aunque hay especies omnívoras y herbívoras. En cautiverio se adaptan bien al consumo de alimentos balanceados.
Son ovíparos y el apareamiento suele ir acompañado de una danza “nupcial” relativamente compleja. Suelen brindar notables cuidados parentales tanto a los huevos como a los alevines.
La mayor parte de los anabántidos asiáticos incuban los huevos en un nido de burbujas, consistente en una masa de burbujas producida gracias a una secreción mucosa, generalmente del macho; también hay especies que realizan incubación oral. Las especies africanas construyen nidos muy precarios o directamente no construyen ninguno.
Los laberíntidos son fáciles de mantener en cautiverio. Son generalmente resistentes a las variaciones de temperatura, pH y dureza, si bien los rangos óptimos de estos parámetros son: 24 a 28 °C, pH de 6 a 7, y 8 a 10 °dH (escala de dureza alemana). Se adaptan rápidamente al consumo de alimento balanceado. En general se reproducen fácilmente en cautiverio. Se debe poner atención al carácter belicoso, particularmente entre machos de algunas especies (ej. Betta, Macropodus). Los laberíntidos africanos suelen ser aún más agresivos que los asiáticos.
Son uno de los grupos de peces de acuario más importantes, tanto a nivel local como internacional. Entre las especies más conocidas de este suborden están Betta splendens, célebre por la tendencia que tienen los machos de esta especie a enfrentarse entre sí y que deriva en riñas, o Macropodus opercularis, uno de los primeros peces ornamentales introducidos en Europa (en el siglo XIX). La afición de los acuaristas por los anabántidos se debe, entre otras razones, a su reducido tamaño, su intensa coloración, su interesante comportamiento y la facilidad con que pueden ser mantenidos en cautiverio.
También hay anabántidos de importancia pesquera, particularmente a nivel local, como Anabas testudineus y Osphronemus gourami, los cuales son pescados o son cultivados en granjas ictícolas.
Datos: Q698225
Multimedia:
Especies: Anabantoidei
Anabantoidei o Anabantiformes es un suborden de peces perciformes de agua dulce distribuidos en Asia y África. Conocidos vulgarmente como laberíntidos o anabántidos, son peces de pequeño a mediano tamaño que habitan principalmente en ambientes lénticos. Tienen gran importancia acuarística.
Labyrinttikalat (Anabantoidei) on ahvenkalojen alalahko,[1] jonka jäseniä tavataan Aasian ja Afrikan makeissa vesissä. Monet lajit ovat suosittuja akvaariokaloja, ja guramia kasvatetaan myös ruoaksi.
Labyrinttikalat ovat saaneet nimensä labyrinttielimestä. Se on ylimääräinen hengityselin, jonka avulla aikuiset labyrinttikalat voivat ottaa happea myös ilmasta. Tämä on elintärkeä selviytymiskeino labyrinttikalojen kotiseudulla, jossa ne elävät vähähappisissa lammikoissa ja jopa riisipelloilla.[2]
Labyrinttikalat tunnetaan aktiivisesta lisääntymiskäyttäytymisestään. Jotkut lajit rakentavat kuplapesän, toiset pitävät hedelmöittynyttä mätiä suussaan kunnes poikaset kuoriutuvat. Monet lajit lisääntyvät myös kotiakvaariossa.[3] Tavallisimpia akvaarioissa pidettäviä labyrinttikalalajeja ovat taistelukala, hunajarihmakala, kääpiörihmakala, sinirihmakala, huulirihmakala, helmirihmakala ja vain suurissa akvaarioissa pidettävä 30 cm:n pituiseksi kasvava pusukala.
Labyrinttikalat (Anabantoidei) on ahvenkalojen alalahko, jonka jäseniä tavataan Aasian ja Afrikan makeissa vesissä. Monet lajit ovat suosittuja akvaariokaloja, ja guramia kasvatetaan myös ruoaksi.
Labyrinttikalat ovat saaneet nimensä labyrinttielimestä. Se on ylimääräinen hengityselin, jonka avulla aikuiset labyrinttikalat voivat ottaa happea myös ilmasta. Tämä on elintärkeä selviytymiskeino labyrinttikalojen kotiseudulla, jossa ne elävät vähähappisissa lammikoissa ja jopa riisipelloilla.
Labyrinttikalat tunnetaan aktiivisesta lisääntymiskäyttäytymisestään. Jotkut lajit rakentavat kuplapesän, toiset pitävät hedelmöittynyttä mätiä suussaan kunnes poikaset kuoriutuvat. Monet lajit lisääntyvät myös kotiakvaariossa. Tavallisimpia akvaarioissa pidettäviä labyrinttikalalajeja ovat taistelukala, hunajarihmakala, kääpiörihmakala, sinirihmakala, huulirihmakala, helmirihmakala ja vain suurissa akvaarioissa pidettävä 30 cm:n pituiseksi kasvava pusukala.
Les Anabantoidei sont un sous-ordre de poissons téléostéens de l'ordre des Perciformes. Ces poissons possèdent un organe caractéristique, l'organe labyrinthique, qui les aide à respirer à la surface en cas de manque d'oxygène dissous dans l'eau[1].
Selon World Register of Marine Species (10 juin 2019)[2] :
Les Anabantoidei sont un sous-ordre de poissons téléostéens de l'ordre des Perciformes. Ces poissons possèdent un organe caractéristique, l'organe labyrinthique, qui les aide à respirer à la surface en cas de manque d'oxygène dissous dans l'eau.
Ikan labirinatau Anabantoidei adalah ikan yang memiliki organ labirin dalam tubuhnya sehingga membuatnya dapat mengambil oksigen langsung dari udara di atas permukaan air.[2] Labirin pada organ tubuh ikan ini merupakan sebuah alat pernapasan tambahan pada ikan berupa lipatan-lipatan epithelium pernapasan. alat tambahan ini merupakan turunan dari lembar insang pertama.[3] Labirin terletak pada suatu rongga di belakan atau di atas insang.[3] Dengan adanya alat tambahan ini, ikan mampu hidup dan bertahan di perairan yang miskin oksigen terlarut, asalkan permukaan perairan terdapat udara bebas.[3][4] Hal ini terjadi karena pada habitat alamnya suatu waktu bisa terjadi kondisi di mana kandungan oksigen dalam air berkurang atau sedikit.[2] Sehingga ikan-ikan yang memiliki labirin ini mudah beradaptasi dengan berbagi kondisi air dan lingkungan dan memiliki daya tahan yang baik.[2] Misalkan ikan guramih, ikan lele dan ikan gabus.[2][4] Ikan yang hidup di tempat berlumbur memiliki labirin yang merupakan perluasan insang, berbentuk lipatan berongga yang tidak teratur.[4] Labirin memiliki pembuluh darah kapiler yang mampu mengambil oksigen langsung dari udara.[3] Udara ditampung di rongga labirin saat akan muncul di permukaan air.[3] Kalau ikan labirin tidak punya kesempatan mengambil okesigen langsung dari udara bebas karena permukaan air tertutup sama sekali maka ikan akan mati.[3]
Ikan labirinatau Anabantoidei adalah ikan yang memiliki organ labirin dalam tubuhnya sehingga membuatnya dapat mengambil oksigen langsung dari udara di atas permukaan air. Labirin pada organ tubuh ikan ini merupakan sebuah alat pernapasan tambahan pada ikan berupa lipatan-lipatan epithelium pernapasan. alat tambahan ini merupakan turunan dari lembar insang pertama. Labirin terletak pada suatu rongga di belakan atau di atas insang. Dengan adanya alat tambahan ini, ikan mampu hidup dan bertahan di perairan yang miskin oksigen terlarut, asalkan permukaan perairan terdapat udara bebas. Hal ini terjadi karena pada habitat alamnya suatu waktu bisa terjadi kondisi di mana kandungan oksigen dalam air berkurang atau sedikit. Sehingga ikan-ikan yang memiliki labirin ini mudah beradaptasi dengan berbagi kondisi air dan lingkungan dan memiliki daya tahan yang baik. Misalkan ikan guramih, ikan lele dan ikan gabus. Ikan yang hidup di tempat berlumbur memiliki labirin yang merupakan perluasan insang, berbentuk lipatan berongga yang tidak teratur. Labirin memiliki pembuluh darah kapiler yang mampu mengambil oksigen langsung dari udara. Udara ditampung di rongga labirin saat akan muncul di permukaan air. Kalau ikan labirin tidak punya kesempatan mengambil okesigen langsung dari udara bebas karena permukaan air tertutup sama sekali maka ikan akan mati.
Gli Anabantoidei (Anabantoidei Cuvier & Valenciennes, 1831) costituiscono un sottordine dell'ordine dei perciformi, classe degli Actinopterygii[1]; si tratta di pesci d'acqua dolce che si distinguono per avere un apparato respiratorio di tipo polmonare a forma labirintica, che consente loro di respirare anche in aria, fuori dall'elemento naturale. Essi sono noti anche con i nomi di labirintidi. Alcuni di essi costituiscono un'importante fonte alimentare per l'uomo, mentre altri, come il pesce siamese combattente ed il pesce del paradiso, sono noti come pesci da acquario.
L'organo labirintico, una caratteristica tipica dei pesci appartenenti al sottordine degli Anabantoidei, è un organo respiratorio accessorio pieghettato supra- branchiale. Esso è formato da espansioni vascolarizzate dell'osso epibranchiale del primo arco branchiale, che viene utilizzato per la respirazione in aria.[2]
Questo organo permette ai pesci labirintici di assorbire l'ossigeno direttamente dall'aria, invece di utilizzare quello disciolto in acqua attraverso l'uso delle branchie. L'organo labirintico infatti favorisce l'assorbimento diretto dell'ossigeno da parte dell'apparato circolatorio. La conseguenza è che questo tipo di pesci possono sopravvivere per brevi periodi fuori dall'acqua, inalando l'aria intorno a loro a patto che si trovino in ambiente umido.
Essi tuttavia non nascono già con questa caratteristica, poiché il loro organo labirintico si sviluppa gradualmente con la loro crescita, periodo durante il quale essi respirano solo attraverso le loro branchie.[2]
I pesci labirintici sono presenti nelle acque dolci dell'Asia e dell'Africa. In Asia si trovano in Asia orientale, nel Sud-est asiatico e nell'Asia meridionale, specialmente, ma non solo, in acque calme, calde e povere di ossigeno. In Africa un significativamente piccolo numero di specie di questo sottordine si può trovate nella metà meridionale del continente, concentrato nelle foreste pluviali.[2]
Le caratteristiche degli habitat di questi pesci sono indicative delle dimensioni dei loro organi labirintici, poiché la dimensione degli organi è inversamente correlata al livello di ossigeno presente nelle acque da loro frequentate. Le specie native di acque poco ossigenate hanno maggiori probabilità di sviluppare organi labirintici maggiori e più complessi di quelli nati in acque calme e ricche di ossigeno.[2]
Generalmente i pesci labirintici sono carnivori, che si cibano di piccola organismi acquatici e carogne. Qualche specie si nutre anche di alghe e di piante acquatiche. La maggior parte di essi è attiva nelle ore diurne, ma altre specie africane si cibano durante le ore del tramonto e quelle notturne. Le specie del genere Trichogaster possono sputare verso insetti per farli cadere sulla superficie dell'acqua, come fanno i pesci arcieri.[2]
I labirintidi sono noti per il loro nidi a bolle, sebbene alcune specie non costruiscono bolle ed utilizzano altri metodi per le covate. Come suggerisce la parola stessa, i nidi a bolle sono costituiti da bolle flottanti ricoperte di muco orale secreto dai maschi.
Tipicamente, il maschio che ha costruito il nido a bolle lo sorveglia da vicino e recupera continuamente uova ed avannotti caduti fuori del nido. Alcune specie di Betta, che vivono in corsi d'acqua veloci, sono ciclidi incubatori orali e non costruiscono nidi a bolle.[3] I maschi di queste specie tengono uova ed avannotti nella loro bocca e li lasciano, pronti e liberi di nuotare, dopo circa 10 giorni dopo la fecondazione.
Il sottordine degli Anabantoidei si divide in tre famiglie:[4]
Numerose specie di pesci labirintidi costituiscono un'importante fonte di cibo per gli abitanti locali. Il "gourami gigante", ad esempio, è un pesce molto apprezzato per la tenerezza della sua carne e la scarsa presenza di spine.[5] Questa specie è ampiamente allevata in Tailandia ed in altri paesi del sud-est asiatico e fu introdotta appositamente nelle acque tropicali e subtropicali in tutto il mondo.
Durante il periodo coloniale la Francia tentò d'introdurre questo pesce in molti dei suoi territori. Benché il tentativo d'introdurlo nella Francia meridionale sia fallito, il "gourami gigante" venne ben inserito in altre colonie francesi.[2] Verso la fine degli anni ottanta fallirono alcuni tentativi d'introdurre il "gourami gigante" come pesce edule nelle acque della California, mentre negli anni cinquanta aveva avuto successo il tentativo d'introdurlo nelle Hawaii.[6]
Altri piccolo labirintidi, quali il gourami sbaciucchione (Helostoma temminckii), Trichogaster pectoralis ed altri gourami del genere Trichogaster, costituiscono cibo abituale nei paesi dell'Asia sudorientale.[2] Il alcune zone il pesce viene salato e seccato.[7]
Il pesce siamese combattente è forse il più noto fra i pesci labirintidi nel mondo degli acquari. Anche il pesce del paradiso ha una lunga storia come pesce da acquario e fu uno dei primi pesci da acquario introdotto nel West americano.[2] Molte specie di gourami, in particolare il gourami blu e il gourami nano vengono allevati per farne commercio con gli acquari e sono disponibili in molte varietà di colori. A causa della loro capacità di utilizzare l'ossigeno atmosferico, questi pesci dipendono in misura minore degli altri dalla forma di aerazione nei loro contenitori: essi possono infatti anche risalire in superficie per respirare.
I pesci siamesi combattenti maschi non possono essere tenuti nel medesimo acquario per nessuna ragione, poiché si combattono fino alla morte. In numerose coppie di allevamento, maschio e femmina non possono essere tenuti insieme a lungo. Per altre specie di anabantoidi, un grande acquario con un solo maschio per contenitore è la cosa migliore da fare per evitare che si aggrediscano reciprocamente.
Gli Anabantoidei (Anabantoidei Cuvier & Valenciennes, 1831) costituiscono un sottordine dell'ordine dei perciformi, classe degli Actinopterygii; si tratta di pesci d'acqua dolce che si distinguono per avere un apparato respiratorio di tipo polmonare a forma labirintica, che consente loro di respirare anche in aria, fuori dall'elemento naturale. Essi sono noti anche con i nomi di labirintidi. Alcuni di essi costituiscono un'importante fonte alimentare per l'uomo, mentre altri, come il pesce siamese combattente ed il pesce del paradiso, sono noti come pesci da acquario.
De Labyrintvisachtigen (Anabantoidei) vormen een onderorde van de orde Baarsachtigen (Perciformes). Ze worden zo genoemd omdat vissen uit deze onderorde een longachtig labyrintorgaan bezitten, waarmee ze lucht kunnen ademen.
Het labyrintorgaan, wat vissen uit deze onderorde onderscheidt van de andere Baarsachtigen, is een geplooid deel van het kieuwenstelsel, gevormd door het bloedvatenstelsel van de vissen en gebruikt voor het ademen van zuurstof direct uit de lucht. Hierdoor kunnen de vissen korte periodes buiten het water overleven, wanneer ze nat worden gehouden. Het orgaan wordt pas tijdens de ontwikkeling van de vis gevormd en is nog niet functioneel als larf.[1]
Labyrintvissen komen voor in zoetwater in Azië en Afrika. In Azië in het oosten, zuidoosten en het zuiden, voornamelijk in warm, langzaamstromend en zuurstofarme omgevingen. In Afrika komen ze slechts sporadisch voor in de onderste helft van het continent, waarbij grotere groepen worden aangetroffen in het water bij regenwouden.[1] De ontwikkeling van het labyrintorgaan hangt af van de zuurstofgraad in het water, hoe meer zuurstof, hoe kleiner het orgaan blijft.[1]
Over het algemeen zijn vissen uit deze onderorde carnivoor en eten kleine waterorganismen. Sommige soorten eten ook algen en waterplanten. Het zijn voornamelijk dagdieren, maar enkele Afrikaanse soorten voeden zich ook tijdens de schemering en nacht. Soorten uit het geslacht Colisa kunnen water naar insecten spugen om ze in het water te laten vallen, net als de Schuttersvissen.[1]
De Siamese kempvis is wellicht de populairste labyrintvis gehouden in aquaria en ook de Paradijsvis die als een van de eerste aquariumvissen in het westen werd geïntroduceerd.[1] Door hun eigenschap omgevingslucht te kunnen ademen hebben de aquaria geen beluchtingsapparatuur nodig.
De Labyrintvisachtigen (Anabantoidei) vormen een onderorde van de orde Baarsachtigen (Perciformes). Ze worden zo genoemd omdat vissen uit deze onderorde een longachtig labyrintorgaan bezitten, waarmee ze lucht kunnen ademen.
Labyrintfiskene, Anabantoidei (fra gresk anabaiano «å gå opp») er en gruppe piggfinnefisker med fire delgrupper.
De er utrustet for å overleve i stillestående vann med lavt oksygeninnhold med et organ kalt labyrinten, som de kan presse luft inn i for å nyttiggjøre seg av oksygenet. Da de er avhengige av god tilgang til vannflaten, holder de seg stort sett på grunt vann.
Mange arter, særlig guramier og kampfisker, er populære akvariefisk.
Denne iktyologirelaterte artikkelen er foreløpig kort eller mangelfull, og du kan hjelpe Wikipedia ved å utvide den. Labyrintfiskene, Anabantoidei (fra gresk anabaiano «å gå opp») er en gruppe piggfinnefisker med fire delgrupper.
De er utrustet for å overleve i stillestående vann med lavt oksygeninnhold med et organ kalt labyrinten, som de kan presse luft inn i for å nyttiggjøre seg av oksygenet. Da de er avhengige av god tilgang til vannflaten, holder de seg stort sett på grunt vann.
Mange arter, særlig guramier og kampfisker, er populære akvariefisk.
Multimedia w Wikimedia Commons Błędnikowce (Anabantoidei) – podrząd słodkowodnych ryb okoniokształtnych wyposażonych w narząd błędnikowy zwany labiryntem.
Zaliczane są do nich m.in. łaźce, wielkopłetwy, skrzeczyki, gurami, bojowniki, prętniki, sandelie, buszowce i beloncje. Ze względu na ubarwienie, biologię rozrodu oraz zachowanie są często hodowane w akwariach[2].
W starszych publikacjach dla tej grupy ryb stosowano nazwy labiryntowate, labiryntowce lub ryby labiryntowe. Dwie pierwsze nazwy (labiryntowate i labiryntowce) były dawniej uważane za polskie nazwy taksonów, pierwsza zwykle w randze rodziny, druga – nadrodziny lub podrzędu. W wyniku rewizji taksonomicznych nazwy te zostały zastąpione innymi. Obecnie nazwy te są jeszcze używane wśród akwarystów jako nazwy potoczne.
Błędnikowce występują w południowo-wschodniej i wschodniej Azji oraz w Afryce, w wodach ubogich w tlen strefy tropikalnej.
Ryby labiryntowe żyją w słabo natlenionych wodach słodkich lub brachicznych. Ponieważ ich ikra jest wrażliwa na niedobór tlenu, ryby te budują przy powierzchni wody gniazda otoczone pęcherzykami powietrza, dzięki czemu złożona w niej ikra i rozwijające się z niej embriony mają zapewnione odpowiednie warunki tlenowe. Samce większości gatunków opiekują się ikrą i narybkiem, nierzadko tocząc zażarte boje w ich obronie[2].
Klasyfikacja gatunków zaliczanych obecnie do błędnikowców była od dawna przedmiotem wielu analiz i dyskusji, a zaszeregowanie do odpowiednich kategorii systematycznych ulegało zmianom. Ich wspólna cecha charakterystyczna – narząd błędnikowy (tzw. labirynt)– oraz zdolność łaźca do poruszania się po lądzie skłaniały ku nazwom: labiryntowce, ryby labiryntowe, łaźce, łaźcowate, błędnikowe lub błędnikowce. Dodatkowe zamieszanie wprowadziły nazwy rodzin: łaźcowate, labiryntowate i błędnikowate.
Znaczenie nazw ryb labiryntowych zmieniało się wraz z rozwojem wiedzy o relacjach pokrewieństwa pomiędzy poszczególnymi gatunkami. Początkowo wszystkie ryby z tej grupy klasyfikowane były w rodzinie Anabantidae, którą w języku polskim nazywano: labiryntowate, łaźcowate lub błędnikowate[2]. Z rodziny Anabantidae wyłoniono kilka wyraźnie różniących się grup, które zaklasyfikowano jako podrodziny w obrębie Anabantidae lub jako odrębne rodziny: Belontiidae, Helostomatidae, Luciocephalidae i Osphronemidae. Wszystkie te rodziny (włącznie z Anabantidae) zgrupowano razem w podrzędzie Anabantoidei – błędnikowce, również nazywane rybami labiryntowymi[3].
Częste zmiany w klasyfikacji pociągnęły za sobą liczne nieścisłości, głównie w literaturze popularnej, zwłaszcza akwarystycznej, gdzie wymienione nazwy są bardzo często mylone. Również w wydawnictwach encyklopedycznych pojawiały się nieścisłości, np. w tej samej publikacji rodzina Anabantidae określona została nazwą beloncjowate, a Belontiidae nazwą labiryntowate[4]. Innym, zaczerpniętym z literatury akwarystycznej, przykładem błędnego nazewnictwa jest nazwa łaźcowate dla Anabantoidei[5].
Do błędnikowców zalicza się obecnie 3 rodziny[6][1]:
We wcześniejszych klasyfikacjach wyróżniano jeszcze rodziny beloncjowatych (Belontiidae) i szczupakogłowcowatych (Luciocephalidae), które obecnie zaliczane są jako podrodziny Belontiinae i Luciocephalinae w obrębie guramiowatych.
Błędnikowce (Anabantoidei) – podrząd słodkowodnych ryb okoniokształtnych wyposażonych w narząd błędnikowy zwany labiryntem.
Zaliczane są do nich m.in. łaźce, wielkopłetwy, skrzeczyki, gurami, bojowniki, prętniki, sandelie, buszowce i beloncje. Ze względu na ubarwienie, biologię rozrodu oraz zachowanie są często hodowane w akwariach.
W starszych publikacjach dla tej grupy ryb stosowano nazwy labiryntowate, labiryntowce lub ryby labiryntowe. Dwie pierwsze nazwy (labiryntowate i labiryntowce) były dawniej uważane za polskie nazwy taksonów, pierwsza zwykle w randze rodziny, druga – nadrodziny lub podrzędu. W wyniku rewizji taksonomicznych nazwy te zostały zastąpione innymi. Obecnie nazwy te są jeszcze używane wśród akwarystów jako nazwy potoczne.
Anabantoidei é uma subordem de peixes perciformes de água doce, por vezes designados pelo nome comum de peixe-labirinto, caracterizados por possuirem um órgão respiratório semelhante a um pulmão, designado por orgão labirinto, que lhes permite respirar ar. Algumas espécies são pescados para alimentação humana, mas o seu principal uso é em aquariofilia. O grupo inclui espécies popularizadas pelo seu uso em aquário, entre as quais o combatente (Betta splendens), o tricogaster azul (Trichogaster trichopterus), o tricogaster leeri, o colisa (Colisa lalia) e o peixe-do-paraíso (Macropodus opercularis).[1][2]
Anabantoidei é uma subordem de peixes perciformes de água doce, por vezes designados pelo nome comum de peixe-labirinto, caracterizados por possuirem um órgão respiratório semelhante a um pulmão, designado por orgão labirinto, que lhes permite respirar ar. Algumas espécies são pescados para alimentação humana, mas o seu principal uso é em aquariofilia. O grupo inclui espécies popularizadas pelo seu uso em aquário, entre as quais o combatente (Betta splendens), o tricogaster azul (Trichogaster trichopterus), o tricogaster leeri, o colisa (Colisa lalia) e o peixe-do-paraíso (Macropodus opercularis).
Anabantoidei sú podrad rýb radu ostriežotvarých (Perciformes).
Vyznačujú sa prítomnosťou labyrintového orgánu, ktorý im umožňuje absorbovať vzdušný kyslík. Mnohé druhy tohto podradu sú obľúbenými akváriovými rybkami. Pri chove si vyžadujú voľný prístup ku hladine, pretože bez možnosti „nadýchnuť“ vzduch do labyrintového orgánu môžu trpieť až fatálnym nedostatkom kyslíka.
Anabantoidei:
V minulosti namiesto čeľade Osphronemidae boli tieto tri čeľade:
bojovnica pestrá (Betta splendens, čeľaď Osphronemidae, podčeľaď Macropodinae)
gurama obrovská (Osphronemus goramy, čeľaď Osphronemidae, podčeľaď Luciocephalinae)
koliza krpatá, (Colisa lalia, čeľaď Osphronemidae, podčeľaď Luciocephalinae)
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Anabantoidei
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Anabantoidei
Anabantoidei sú podrad rýb radu ostriežotvarých (Perciformes).
Vyznačujú sa prítomnosťou labyrintového orgánu, ktorý im umožňuje absorbovať vzdušný kyslík. Mnohé druhy tohto podradu sú obľúbenými akváriovými rybkami. Pri chove si vyžadujú voľný prístup ku hladine, pretože bez možnosti „nadýchnuť“ vzduch do labyrintového orgánu môžu trpieť až fatálnym nedostatkom kyslíka.
Labyrintfiskarna (Anabantoidei) är en underordning abborrartade fiskar som är synnerligen populära som akvariefiskar. Labyrintfiskarna förekommer naturligt i Asien och Afrika. De är uppkallade efter labyrintorganet, som sitter vid gälarna och med vars hjälp de kan tillgodogöra sig syre ur atmosfärisk luft, från ovan vattenytan. Detta har hjälpt dem att överleva i regioner och lokaler som är uteslutna för vanliga fiskar på grund av låg syrehalt i vattnet. Många av arterna blir endast knappa decimetern långa, som exempelvis kampfiskarna. Störst blir jätteguramin (Osphronemus goramy) som kan bli upp till 70 centimeter lång.[2]
Flertalet labyrintfiskar förökar sig gärna i fångenskap. Hos de flesta arterna bygger hanen någon dag före leken ett skumbo vid vattenytan, eller i taket av en grotta. Dit "spottas" sedan äggen in av hannen, sedan han med u-formig kroppsrörelse kramat rommen ur honan och samtidigt befruktat dem. Efter leken avvisas honan, och hanen vaktar skumboet med äggen fram till och med någon dag efter att äggen kläckts och ynglen blivit frisimmande.
De flesta arter som inte är skumbobyggare är så kallade munruvare. Lekbeteendet liknar det hos munruvande ciklider. Hos de munruvande labyrintfiskarna lägger honan rommen i en i förväg grävd grop, eller direkt på botten. Därefter befruktar hanen äggen, och tar upp dem i munnen. Han bär sedan äggsamlingen i munnen till dess rommen kläckts, i sällsynta fall till och med något längre.
Ett fåtal arter av labyrintfiskar är så kallade romspridare. Hos dem leker honan och hanen fritt i vattnet, och ingen ägg- eller yngelvård förekommer.
Det faktum att labyrintfiskar lever väl även i syrefattiga vatten gjorde dem särskilt lämpliga för de första akvaristerna, då man på den tiden i allmänhet inte använde pumpar och filter i akvarierna, vilket annars skulle syresatt vattnet. Den första tropiska akvariefisk som importerades till Europa var labyrintfisken makropod, även kallad paradisfisk, som importerades 1896 av den tyske kände fiskodlaren Paul Matte
Hur motsägelsefullt det än låter, så kan man faktiskt dränka labyrintfiskar. Labyrintfiskarna måste ha tillgång till atmosfäriskt syre. Det måste finnas några centimeter luft mellan vattenytan och täckglasen för att fiskarna ska kunna snappa luft. Om vattnet når ända upp till glaset dränks fisken eftersom gälarna inte klarar av att förse fisken med tillräcklig mängd syre. Labyrintfiskar kan också drabbas av "lunginflammation" alltså inflammation i labyrinten om luften de andas in är för kall.
Allmänt skall labyrintfiskarna hållas relativt varmt (25–30 °C), samt med ett tätt täckglas ovan akvariet, eftersom de kan vara känsliga för att luften de andas är kallare än deras kroppstemperatur, det vill säga än vattnet de simmar i. Alldeles särskilt gäller detta yngel och ungfisk. Flera arter hoppar också gärna annars ur akvariet, vilket täckglaset förhindrar. En del av klätterfiskarna kan till och med förflytta sig kortare sträckor över land, särskilt den asiatiska klätterfisken, Anabas testudineus.
Labyrintfiskar trivs i allmänhet bra med andra lugna och "snälla" akvariefiskar. Visserligen kan de kanske äta upp ett och annat yngel, men mindre tetror, rasboror eller andra mindre stimfiskar brukar accepteras. De mellanstora labyrintfiskarna såsom guldgurami, mosaikgurami, chokladgurami och kyssgurami går bra ihop med skalarer, och andra litet lugnare ciklider. Labyrintfiskar trivs också alldeles utmärkt i det utpräglade växtakvariet. Den litet mindre dvärgguramin är en trevlig bekantskap, som trivs bra i det litet mindre akvariet. Men man bör tänka på att vissa labyrintfiskar kan bli ganska så stora, detta gäller bland annat blå guramin, och då anpassa akvariets storlek med tanke på detta.
Makropod-hane vaktar skumbo med nykläckta yngel, strax under vattenytan.
Makropod, en vuxen utfärgad hane.
Jättegurami i Bristol Zoo Gardens.
Labyrintfiskarna (Anabantoidei) är en underordning abborrartade fiskar som är synnerligen populära som akvariefiskar. Labyrintfiskarna förekommer naturligt i Asien och Afrika. De är uppkallade efter labyrintorganet, som sitter vid gälarna och med vars hjälp de kan tillgodogöra sig syre ur atmosfärisk luft, från ovan vattenytan. Detta har hjälpt dem att överleva i regioner och lokaler som är uteslutna för vanliga fiskar på grund av låg syrehalt i vattnet. Många av arterna blir endast knappa decimetern långa, som exempelvis kampfiskarna. Störst blir jätteguramin (Osphronemus goramy) som kan bli upp till 70 centimeter lång.
Підряд об'єднує більше 160 видів риб. За розмірами, будовою тіла і плавців вони сильно різняться між собою.
Довжина тіла більшості видів не перевищує 20 см, але деякі з них, зокрема гігантський гурамі (Osphronemus gorami) може сягати й 70 см завдовжки. З іншого боку, є й зовсім крихітні види, так довжина Parosphromenus ornaticauda, Parasphaerichthys lineatus, Betta channoides становить лише близько 2 см.
Форма тіла може бути приземкуватою або більш-менш витягнутою. Деякі види помірно, інші сильно стиснуті з боків. Морда гостра, з косим не дуже великим ротом, губи часто бувають товстими. Зяброві отвори вузенькі. Черевна порожнина дуже простора, вона поширюється аж на хвостове стебло. Анальний отвір розташований в передній частині тіла. Плавальний міхур довгий, складається з двох частин, майже повністю заповнює задню частину порожнини тіла.
Бічна лінія може бути постійною, розірваною, можуть бути присутні лише її сліди або ж вона буває взагалі відсутня.
Порівняно велика луска вкриває все тіло, а також голову й горло, частково поширюється й на плавці.
Спинний та анальний плавці поділяються на довгу твердопроменеву спереду і коротку м'якопроменеву позаду частини. У деяких видів черевні плавці мають форму довгих нитчастих вусів і виконують роль органів дотику зі смаковими рецепторами. Нерідко окремі промені плавців стирчать за межами їх полотна. У хвостовому плавці можуть бути подовженими середина або нижній і верхній краї.
Самці більшості лабіринтових риб відрізняються яскравішим забарвленням, особливо в шлюбний період.
Характерною ознакою представників підряду є наявність лабіринтового органу, допоміжного органу дихання, розташовуваного у верхній частині зябрової порожнини й утвореного з трансформованих зябрових дуг.
Риби періодично спливають до поверхні й хапають ротом повітря, яке потрапляє до лабіринту, а там вже відбувається насищення крові киснем.
Незважаючи на своє допоміжне призначення, дихання атмосферним повітрям є абсолютно необхідним для лабіринтових риб. Не маючи доступу до поверхні, вони задихаються й гинуть.
Лабіринтові риби не мають лабіринтового органу від народження, він формується у мальків у віці 2-3 тижні.
Рівень розвитку лабіринтового апарату є різним у різних видів. Найбільш розвиненим він є у риби-повзуна, який здатний навіть подорожувати суходолом. Навпаки, зовсім маленьким він є у цейлонського макропода (Belontia signata) з гірських річок Шрі-Ланки. У африканських видів лабіринтовий орган також розвинений слабко.
Ареал поширення лабіринтових риб є досить незвичним, він охоплює значні території двох континентів — Азії та Африки. В Азії на півночі він сягає Кореї та північно-східного Китаю, на півдні — островів Суматра, Ява та Калімантан, на заході — долини Гангу та Шрі-Ланки. В Африці представники підряду зустрічаються на південь від Сахари, за виключенням регіонів Східної Африки та Мадагаскару.
Деякі види, що мають господарське значення, були штучно інтродуковані в інших регіонах.
Лабіринтові можуть жити в різних природних і кліматичних умовах. Якщо в північній частині їх азійського ареалу, а також у гірських річках Шрі-Ланки вода може бути доволі прохолодною, то на індонезійських островах її температура цілий рік лишається постійною й дуже високою.
Лабіринтовий орган дозволяє цим рибам жити в біологічно несприятливих умовах, але це зовсім не означає, що вони обмежуються такого плану водоймами.
В Азії лабіринтові мешкають переважно у стоячих або з повільною течією водоймах, часто з густою рослинністю. Це можуть бути периферійні місця річок, ставки, території, що затоплюються під час паводку, зустрічаються навіть на рисових полях та в стічних канавах. Полюбляють місця з густою рослинністю, у відкритій воді практично не зустрічаються.
Африканські види є мешканцями переважно проточних водойм, іноді навіть зустрічаються в річках зі швидкою течією. Температура й хімічні показники води можуть бути різними, часто вони змінюються відповідно до пори року. Рослинність у цих річках зазвичай буває бідною, місцеві лабіринтові тримаються переважно серед коріння, в печерах та інших схованках.
Згідно даних проекту FishBase, станом на червень 2017 року підряд Лабіринтові нараховував 167 видів риб[4][5][6], що належали до 19 родів й об'єднувались у 3 родини[7][8]:
Ця схема була побудована в 2006 році (Rüber et al.)[8] на основі молекулярно-філогенетичних досліджень з використанням статистичних методів Баєса та з урахуванням наявних морфологічних даних.
Поділ родини Anabantidae на дві підродини (азійську Anabantinae та африканську Ctenopominae) був зроблений суто за географічним принципом, при цьому монофілія роду Ctenopoma не була підтверджена. Була переглянута філогенетична позиція й встановлене дійсне місце роду Luciocephalus в систематичному дереві лабіринтових риб. Проблемними виявилися також сестринські стосунки між представниками роду Macropodus та рештою Macropodusinae.
Нез'ясованими лишаються стосунки лабіринтових з іншими окунеподібними. Найближче за спорідненістю до них стоїть родина змієголових (Channidae).
Більшість лабіринтових риб виявляють турботу про потомство, але форми його бувають різними.
Найпоширенішим типом нересту є будівництво гнізда з піни. Представники родів Belontia, Macropodus, Microctenopoma, Trichogaster, Trichopodus, Trichopsis, деякі види Betta будують гніздо на поверхні води. Бульбашки повітря скріплюються слиною, іноді для будівництва використовуються також частинки рослин. Побудовою гнізда займається самець. Нерест відбувається в тісних обіймах безпосередньо під гніздом, ікра спливає догори. Дбайливий батько швидко підбирає ротом ікринки, що випали із кладки, й випльовує їх назад. Крім того, він охороняє гніздо й постійно підпирає його новими бульбашками. Догляд за потомством триває, поки мальки не почнуть вільно плавати.
Гігантські гурамі з роду Osphronemus будують гніздо в товщі води. Представники родів Malpulutta, Parosphromenus, Pseudosphromenus, Sandelia також доглядають за кладкою, але відкладають ікру на рослинний субстрат або у схованці.
Високоспеціалізований тип догляду за потомством демонструють риби з родів Betta, Ctenops, Luciocephalus, Parasphaerichthys і Sphaerichthys, які інкубують ікру в роті. Залежно від виду, це можуть робити як самці, так і самки. Плідність цих риб є нижчою, ніж у більшості лабіринтових.
На протилежному боці в плані турботи про потомство стоять роди Anabas, Ctenopoma і Helostoma. Вони гнізд не будують, а просто викидають велику кількість ікри, яка спливає догори завдяки наявності жирової оболонки. За потомством не доглядають.
Деякі представники підряду можуть довго лишатися без води. Лідером тут є риба-повзун (Anabas testudineus). Цей вид може пережити повне пересихання своїх рідних водойм. У таких випадках риби або закопуються в мул на дні й впадають у сплячку до настання сезону дощів, або ж переповзають суходолом до іншої водойми.
Гурамі з родів Trichogaster і Trichopodus, полюючи на комах, що літають над водою, випльовують на них краплі води, а тоді підбирають збиту жертву. Такий плювок може здійснюватись на відстань до 7 см[9]. Макропод (Macropodus opercularis) може вистрибувати за здобиччю із води.
Плювання у тих самих гурамі і макроподів можна спостерігати й із іншою метою. Це буває в період нересту, коли самець доглядає за гніздом із піни. Краплі води зазвичай випльовуються на листок рослини, що нависає над водою, а вже з листка вода капає на гніздо.
Деякі види лабіринтових риб, зокрема представники роду Trichopsis, здатні видавати звуки. «Найголоснішим» серед них є гурамі-буркун (Trichopsis vittata), що видає скриплячі звуки, схожі на тихе гарчання собаки. Ці звуки добре чути.
Характерною особливістю багатьох лабіринтових є зміна забарвлення. Види з Південно-Східної Азії змінюють забарвлення залежно від настрою, і відбувається це доволі часто. Найбільш виразно ці особливість виявляється у медового гурамі (Trichogaster chuna), чорного макропода (Macropodus spechti), малайського макропода (Belontia hasselti), плямистого гурамі (Trichopodus trichopterus).
У африканських лабіринтових, наприклад, у шоколадної (Ctenopoma weeksii) або у леопардової ктенопоми (Ctenopoma acutirostre), можна спостерігати зміну забарвлення залежно від віку.
Бійки між представниками одного виду, зазвичай самцями, обмежуються обороною території та захистом потомства. Демонструючи свої розправлені плавці, бійці намагаються нагнати страх на суперника; іноді при цьому вони ще й розкривають зяброві кришки. Найбільш завзятими й непримиренними є самці бійцівської рибки (Betta splendens). Примітивши таку їх особливість, у Таїланді проводять турніри серед бійцівських рибок, роблячи ставки на переможця.
Окремі лабіринтові риби є цінними промисловими рибами. Звичайно, це стосується більших за розмірами видів. Місцеві рибалки ловлять такі види як Anabas testudineus, Helostoma temminkii, Osphronemus goramy, Trichopodus pectoralis, Anabas cobojius, Osphronemus exodon, Belontia hasselti. Перші чотири види є ще й об'єктами рибництва[10].
Багато лабіринтових мають яскраве забарвлення, невеликі розміри, оригінальну будову тіла, цікаву поведінку й добре підходять до утримання в домашньому акваріумі. Півники, плямисті й перлинні гурамі, макроподи, ляліуси й медові гурамі належать до найпопулярніших акваріумних видів риб.
Вони невибагливі до умов утримання й годівлі. Можна годинами спостерігати за їх повільними рухами.
Лабіринтові дихають атмосферним повітрям і тому не потребують великих акваріумів, можуть обходитись без рослинності. Проте краще вони почуваються в просторих акваріумах, де можуть більше рухатись, а густа рослинність надає потрібні їм схованки. Акваріум слід накривати склом, адже ковтнувши холодного повітря рибки можуть застудитись. Аерація в акваріумі не потрібна. Зважаючи на їх спосіб дихання, риби мають мати вільний доступ до поверхні води.
Більшість видів люблять тепло, температура води має становити близько 23-27 °C.
В період нересту вони будують гнізда із бульбашок повітря, кожна з яких оточена слизовою оболонкою. Самиця викидає ікру біля гнізда, самець запліднює ікринки і складає їх у гніздо. Самицю відсаджують, а клопіт за потомством бере на себе самець. За 24—36 годин із ікри з'являються личинки, але вони все ще залишаються в гнізді. Тільки на третій-п'ятий день личинки вичерпують запаси жовткового мішка, перетворюються на мальків, займають горизонтальне положення, починають вільно плавати й самостійно харчуватися. В цей час самець залишає потомство, і його відсаджують в інший акваріум. Протягом 2-3 тижнів мальків годують інфузоріями й коловертками. За цей час у них формується лабіринтовий орган, який дає змогу засвоювати кисень з атмосферного повітря. При хорошому догляді й годівлі мальки швидко ростуть.
Індійський повзун (Anabas testudineus)
Леопардова ктенопома (Ctenopoma acutirostre)
Капська санделія (Sandelia capensis)
Поцілунковий гурамі (Helostoma temminckii)
Велетенський гурамі (Osphronemus goramy)
Ляліус (Trichogaster lalius)
Плямистий гурамі (Trichopodus trichopterus)
Шоколадний гурамі (Sphaerichthys osphromenoides)
Щукоголов (Luciocephalus pulcher)
Гурамі-буркун (Trichopsis vittata)
Макропод (Macropodus opercularis)
Півник (Betta splendens)
Ползунови́дные[1] (лат. Anabantoidei), ранее лабиринтовые[2][3] (лат. Labyrinthici), — подотряд лучепёрых рыб отряда ползунообразных (Anabantiformes), которые имеют лабиринтовый орган, позволяющий рыбам дополнительно дышать атмосферным кислородом. Преимущественно пресноводные рыбы с прерывистым африканско-азиатским распространением[2]; отсутствуют на Мадагаскаре. Обладают широким разнообразием морфологических и поведенческих признаков.
Лабиринтовый орган представляет собой систему пластин, пронизанных кровеносными сосудами и расположенную в наджаберной полости. Дополнительное дыхание даёт им возможность существовать в малых количествах воды, в условиях недостатка кислорода в воде и плохом качестве воды[2]. В то же время дополнительное дыхание является необходимым, и рыбы, лишённые доступа к поверхности, могут погибнуть от удушья.
Взрослые рыбы варьируют по длине — от 19 мм (Parosphromenus ornaticauda) до 70 см (гигантские гурами рода Osphronemus)[4].
Лабиринтовые довольно неприхотливы и вместе с тем отличаются красотой и интересным поведением. Поэтому они являются одними из самых популярных аквариумных рыб[2].
Бо́льшая часть депонированных последовательностей принадлежит бойцовой рыбке (Betta splendens) — генетически наиболее изученному представителю данного подотряда.
Гены митохондриальной ДНК, включая цитохром b[en], 12S[en] рРНК, тРНК валина (tRNA Val) и 16S рРНК, были секвенированы у 57 видов, представляющих 19 родов лабиринтовых рыб, — от Luciocephalus pulcher до Betta и Trichopterus. Дополнительно у 21 вида получены частичные последовательности ядерного гена RAG1[en].
Исследование подтвердило классификацию рода Luciocephalus (имеющего спорное таксономическое положение) вместе с Parasphaerichthys, Ctenops и Sphaerichthys, характеризующихся спирально-ребристой поверхностью икринок, в подсемействе люциоцефалин (Luciocephalinae). Определены филогенетические взаимоотношения четырёх подсемейств — осфронемин (Osphroneminae), белонтиевых (Belontiinae), макроподовых (Macropodusinae) и люциоцефалин (Luciocephalinae) — в семействе макроподовых (Osphronemidae). В частности, показано, что Belontiinae более близки Osphroneminae, а Luciocephalinae расположены ближе к Macropodusinae[4].
Бойцовая рыбка (Betta splendens)
Лябиоза (Trichogaster labiosus)
Лялиус (Colisa lalia)
Макропод (Macropodus opercularis)
Целующийся гурами (Helostoma temminkii)
Медовый гурами (Trichogaster chuna)
Жемчужный гурами (Trichogaster leerii)
Пятнистый гурами (Trichogaster trichopterus)
Ползунови́дные (лат. Anabantoidei), ранее лабиринтовые (лат. Labyrinthici), — подотряд лучепёрых рыб отряда ползунообразных (Anabantiformes), которые имеют лабиринтовый орган, позволяющий рыбам дополнительно дышать атмосферным кислородом. Преимущественно пресноводные рыбы с прерывистым африканско-азиатским распространением; отсутствуют на Мадагаскаре. Обладают широким разнообразием морфологических и поведенческих признаков.
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 条鰭綱 Actinopterygii 亜綱 : 新鰭亜綱 Neopterygii 上目 : 棘鰭上目 Acanthopterygii 目 : スズキ目 Perciformes 亜目 : キノボリウオ亜目 Anabantoidei 英名 Labyrinth fish 下位分類 キノボリウオ亜目（学名：Anabantoidei）は、スズキ目に所属する魚類の分類群の一つ。アナバス亜目とも呼ばれる。グラミー・ベタの仲間など、観賞魚として人気の高い熱帯魚を中心に3科19属120種が記載される[1]。
主にアジア・アフリカの淡水域に生息する。鰓以外に肺のような役割をする上鰓器官（ラビリンス器官）と呼ばれる特殊な呼吸器を備えており、空気呼吸を行うことができる。分布域では食用魚としても重要な存在となっている。
キノボリウオ亜目の魚類はすべて淡水魚で、アジアおよびアフリカの淡水域に分布する[1]。本亜目は本来これらの地域に固有であるが、現在では南アメリカなど各地に移入されている。アジアにおいては、東南アジアから南アジアにかけての熱帯域に多く生息する[1]。アフリカでは、少数の種が大陸の南半分でみられるのみであり、その多くが熱帯雨林に集中する[2]。
温暖な止水域や、溶存酸素が少ない水域での分布が特徴である。後述の上鰓器官は空気呼吸を可能とする器官で、その大きさは種によって異なり、それぞれの分布や生態を反映している。器官が小さい種類は、水中の溶存酸素が比較的豊富な水域に生息していると推測できるし、逆に大きく構造が複雑であれば、より酸素の少ない水域に住むことを示唆する[2]。
多くは肉食性であり、小さな水棲生物や腐肉を食べる。 いくつかの種は苔や水草を摂食する。多くは昼行性だが、アフリカ産の一部の仲間は夕暮れから夜にかけて活動する[2]。
多くの種類で、雄が水面に泡巣を作る習性が知られている[1]。ベタ属の一部のように流れの速い水域に住む種類は、泡巣を作らず口内保育を行うマウスブルーダーとなっている[3]。泡巣は水面に浮く雄の粘液で構築され、産卵床として機能する[1]。泡巣を作る種の雄は、縄張りをもち、侵入しようとする他の雄に対して活発な防御行動をとる。雄は泡巣の周辺で卵と仔魚を保護し、落下した卵や稚魚を拾い上げ、巣に戻す。
トガリガシラ属の仲間を除き、背鰭と臀鰭に棘条をもつ[1]。鰓膜は鱗に覆われ、広範囲に結合する[1]。腹鰭は喉の位置にあり、通常は1棘5軟条[1]。浮き袋は分割され、尾部にまで達する[1]。外後頭骨に膜に覆われた孔が存在する[1]。鰓条骨は5-6本で、椎骨は25-31個[1]。
キノボリウオ亜目の魚類に共通してみられる特徴として、鰓蓋の中に複雑に折りたたまれている特殊な呼吸器、上鰓器官（ラビリンス器官・迷宮器官などとも呼ばれる）の存在がある。上鰓器官は第一鰓弓（鰓の基部にある弓状の骨）を支える上鰓骨が拡張したもので、網状に発達した毛細血管を介して、空気中から直接酸素を血液に取り入れることができる[2]。
本亜目の仲間は上鰓器官を利用して、空気呼吸を行うことが可能となっている[1]。このため、通常の魚類は生息することができない、水たまりのような低酸素環境に分布する種類も多い[1]。上鰓器官は補助的な呼吸器官として機能するが、陸上でも湿った環境なら長期間の生存が可能である[4]。
また、上鰓器官は個体の成長とともに徐々に発達する器官であることが知られている。幼魚では充分に発達していないため、呼吸のほとんどを鰓に頼るが、成魚に近づくにつれて完成していく[2]。上鰓器官は本亜目の他に、タイワンドジョウ亜目（タイワンドジョウの仲間）にもみられる。
キノボリウオ亜目にはNelson（2006）の体系において3科19種120種が認められている[1]。かつて独立の科として分類されていたトガリガシラ科 Luciocephalidae （1属1種）とトウギョ科 Belontiidae （3亜科）はすべてオスフロネムス科に統合され、内部の系統もそれぞれ再編されている[1][5]。
キノボリウオ科（アナバス科） Anabantidae は4属33種を含む。キノボリウオ属のみインド・フィリピンにかけてのアジア地域に、残る3属はアフリカに分布する[1]。肉食性で、鰓耙はほとんど発達しない[1]。口は比較的大きく、顎骨・前鋤骨・副蝶形骨に円錐歯をもつ[1]。上顎はわずかに前に突き出すことができる[1]。
ヘロストマ科（ヘーロストマ科） Helostomatidae はキッシンググラミー Helostoma temminckii のみ1属1種で、タイおよびマレー半島に分布する。濾過摂食を行い、鰓耙は顕著に発達する[1]。側線は2本で、前上顎骨・歯骨・口蓋骨に歯をもたない[1]。背鰭と臀鰭はそれぞれ16-18棘13-16軟条、13-15棘17-19軟条[1]。
オスフロネムス科（オスプロネムス科） Osphronemidae は4亜科14属86種で構成され、南アジアから東南アジアにかけて分布する。オスフロネムス亜科以外はかつてトウギョ科 Belontiidae に分類されていた。
キノボリウオ亜目（学名：Anabantoidei）は、スズキ目に所属する魚類の分類群の一つ。アナバス亜目とも呼ばれる。グラミー・ベタの仲間など、観賞魚として人気の高い熱帯魚を中心に3科19属120種が記載される。
主にアジア・アフリカの淡水域に生息する。鰓以外に肺のような役割をする上鰓器官（ラビリンス器官）と呼ばれる特殊な呼吸器を備えており、空気呼吸を行うことができる。分布域では食用魚としても重要な存在となっている。
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
