nomes no trilho de navegação
Multimedia w Wikimedia Commons Bothrops – rodzaj węży z podrodziny grzechotnikowatych (rodzina żmijowatych).
Żararaki, zwane też w swej ojczyźnie żmijami rzęsookimi, należą do rodziny żmijowatych. Większość gatunków żyje na terenach Ameryki Południowej na wschód od Andów, z wyjątkiem Urugwaju, południowego Paragwaju oraz południowej i środkowej Argentyny. B. osbornei, B. punctatus i B. asper zasiedlają też obszary Peru, Ekwadoru i Kolumbii na zachód od Andów, a B. asper zasiedla także Amerykę Środkową od Panamy po Meksyk. Dwa gatunki żyją na wyspach na Morzu Karaibskim (B. caribbaeus na Saint Lucia, B. lanceolatus na Martynice)[2]. Ich środowiskiem są bujne lasy tropikalne. Są wężami nadrzewnymi, które spędzają prawie całe swoje życie wśród nisko położonych gałęzi drzew, szczególnie w pobliżu rzek i strumieni lub na skraju lasu. Zabijają ofiary posługując się jadem. Ich głowa jest szeroka i wyraźnie odcina się od części szyjnej. Najbardziej charakterystyczną cechą tych węży jest rząd kolczastych łusek nad każdym okiem, które wyglądają jak rzęsy. Gatunki żararak mają bardzo różnorodne ubarwienie. Znane są formy całkowicie rudobrązowe, które posiadają rozmaite czarne, białe lub czerwone plamki, istnieją też gatunki szarobrązowe lub cytrynowożółte. Prawdopodobnie najbardziej efektowne ubarwienie ma żararaka złota, która jest jednolicie żółta. Żararaki prowadzą nocny tryb życia i żywią się prawie wszystkimi drobnymi zwierzętami, które żyją w ich środowisku. Mogą polować na małe ssaki, ptaki i ich pisklęta, jaszczurki i żaby. Wąż leżąc spokojnie czeka na ofiarę, którą chwyta pyskiem i trzyma, dopóki nie zadziała jego jad, co zwykle jest sprawą kilku minut. Jad działa, wywołując u ofiary silny krwotok wewnętrzny. Następnie zdobycz jest połykana w całości. Wszystkie one mają jedną wspólną cechę - posiadają po każdej stronie głowy pod oczami jamki, które wyglądają jak duże otwory nosowe. Cienka błona, która wyściela dno jamek jest usiana receptorami (w liczbie od 500-1500 na mm²), które mogą rejestrować małe różnice temperatury. Receptory te są tak czułe, że potrafią wykryć różnice temperatur sięgające 0,002 °C i umożliwiają wężom zlokalizowanie obiektów o 0,1 °C cieplejszych lub zimniejszych niż otoczenie. Błona i receptory w jamkach funkcjonują podobnie jak źrenica w oku. Położona nad nimi warga rzuca cienie cieplne, tak by wąż mógł określić kierunek, z którego dochodzi ciepło, a ponieważ pola widzenia dwóch jamek zachodzą na siebie, zwierzę odczuwa bodźce temperaturowe stereoskopowo. Dawniej uważano, że jamki są narządami węchu lub słuchu (węże nie mają uszu). Sugerowano też, że mogą być organami rejestrującymi wibracje powietrza o niskiej częstotliwości. Dopiero w roku 1892 zauważono, że grzechotnika przyciąga zapalona zapałka. Następnie odkryto, że pytony mają na wargach receptory, które są wrażliwe na ciepło. Pierwsze eksperymenty na grzechotnikach rozwiały ostatnie wątpliwości, co do roli jamek, jako detektorów temperatury. Tak jak prawie wszystkie grzechotnikowate, żararaki rodzą w pełni uformowane młode. Do kopulacji dochodzi wśród gałęzi, samica po zapłodnieniu zatrzymuje jaja w swym ciele. W przeciwieństwie do jaj większości węży, które są otoczone pergaminową osłonką, zarodki żararaki otacza cienka, przezroczysta błona. Każdego roku samica może wydać na świat 12 lub więcej młodych, które są miniaturkami swych rodziców. Świeżo urodzone potomstwo jest wyposażone w aparat jadowy i poluje na małe jaszczurki i żabki, dopóki nie urośnie do takiej wielkości, aby móc dawać sobie radę z większą zdobyczą. Żararaki łatwo rozmnażają się w niewoli i często mogą żyć w takich warunkach ponad 16 lat. Żararaki są wężami jadowitymi. Atakują one jednak tylko wtedy, gdy są sprowokowane lub złapane. Jad niektórych gatunków może okazać się śmiertelny dla człowieka. Ukąszenie powoduje opuchliznę, silne bóle, często także martwicę tkanek.
Do rodzaju należą następujące gatunki[3] :
Fenwick i współpracownicy (2009) przenieśli tradycyjnie zaliczane do rodzaju Bothrops gatunki B. alternatus (żararaka urutu), B. ammodytoides, B. cotiara, B. fonsecai, B. itapetiningae i B. jonathani do rodzaju Rhinocerophis, a gatunki Bothrops alcatraz, B. diporus, B. erythromelas, B. insularis (żararaka wyspowa), B. jararaca (żararaka), B. lutzi, B. matogrossensis, B. neuwiedi, B. pauloensis i B. pubescens – do rodzaju Bothropoides[2]. Z analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Carrasco i jego współpracowników (2012) wynika jednak, że gatunki pozostawione przez Fenwick i jego współpracowników (2009) w rodzaju Bothrops nie tworzą kladu, do którego nie należeliby również przedstawiciele rodzajów Bothriopsis, Bothropoides i Rhinocerophis; autorzy na tej podstawie zsynonimizowali te trzy rodzaje z rodzajem Bothrops, przenosząc wszystkie zaliczane do nich gatunki do tego ostatniego rodzaju[7]. Campbell i Lamar (2004) przenieśli gatunek B. colombianus do rodzaju Bothrocophias[8].
Alethinophidia Bothrops – rodzaj węży z podrodziny grzechotnikowatych (rodzina żmijowatych).
Żararaki, zwane też w swej ojczyźnie żmijami rzęsookimi, należą do rodziny żmijowatych. Większość gatunków żyje na terenach Ameryki Południowej na wschód od Andów, z wyjątkiem Urugwaju, południowego Paragwaju oraz południowej i środkowej Argentyny. B. osbornei, B. punctatus i B. asper zasiedlają też obszary Peru, Ekwadoru i Kolumbii na zachód od Andów, a B. asper zasiedla także Amerykę Środkową od Panamy po Meksyk. Dwa gatunki żyją na wyspach na Morzu Karaibskim (B. caribbaeus na Saint Lucia, B. lanceolatus na Martynice). Ich środowiskiem są bujne lasy tropikalne. Są wężami nadrzewnymi, które spędzają prawie całe swoje życie wśród nisko położonych gałęzi drzew, szczególnie w pobliżu rzek i strumieni lub na skraju lasu. Zabijają ofiary posługując się jadem. Ich głowa jest szeroka i wyraźnie odcina się od części szyjnej. Najbardziej charakterystyczną cechą tych węży jest rząd kolczastych łusek nad każdym okiem, które wyglądają jak rzęsy. Gatunki żararak mają bardzo różnorodne ubarwienie. Znane są formy całkowicie rudobrązowe, które posiadają rozmaite czarne, białe lub czerwone plamki, istnieją też gatunki szarobrązowe lub cytrynowożółte. Prawdopodobnie najbardziej efektowne ubarwienie ma żararaka złota, która jest jednolicie żółta. Żararaki prowadzą nocny tryb życia i żywią się prawie wszystkimi drobnymi zwierzętami, które żyją w ich środowisku. Mogą polować na małe ssaki, ptaki i ich pisklęta, jaszczurki i żaby. Wąż leżąc spokojnie czeka na ofiarę, którą chwyta pyskiem i trzyma, dopóki nie zadziała jego jad, co zwykle jest sprawą kilku minut. Jad działa, wywołując u ofiary silny krwotok wewnętrzny. Następnie zdobycz jest połykana w całości. Wszystkie one mają jedną wspólną cechę - posiadają po każdej stronie głowy pod oczami jamki, które wyglądają jak duże otwory nosowe. Cienka błona, która wyściela dno jamek jest usiana receptorami (w liczbie od 500-1500 na mm²), które mogą rejestrować małe różnice temperatury. Receptory te są tak czułe, że potrafią wykryć różnice temperatur sięgające 0,002 °C i umożliwiają wężom zlokalizowanie obiektów o 0,1 °C cieplejszych lub zimniejszych niż otoczenie. Błona i receptory w jamkach funkcjonują podobnie jak źrenica w oku. Położona nad nimi warga rzuca cienie cieplne, tak by wąż mógł określić kierunek, z którego dochodzi ciepło, a ponieważ pola widzenia dwóch jamek zachodzą na siebie, zwierzę odczuwa bodźce temperaturowe stereoskopowo. Dawniej uważano, że jamki są narządami węchu lub słuchu (węże nie mają uszu). Sugerowano też, że mogą być organami rejestrującymi wibracje powietrza o niskiej częstotliwości. Dopiero w roku 1892 zauważono, że grzechotnika przyciąga zapalona zapałka. Następnie odkryto, że pytony mają na wargach receptory, które są wrażliwe na ciepło. Pierwsze eksperymenty na grzechotnikach rozwiały ostatnie wątpliwości, co do roli jamek, jako detektorów temperatury. Tak jak prawie wszystkie grzechotnikowate, żararaki rodzą w pełni uformowane młode. Do kopulacji dochodzi wśród gałęzi, samica po zapłodnieniu zatrzymuje jaja w swym ciele. W przeciwieństwie do jaj większości węży, które są otoczone pergaminową osłonką, zarodki żararaki otacza cienka, przezroczysta błona. Każdego roku samica może wydać na świat 12 lub więcej młodych, które są miniaturkami swych rodziców. Świeżo urodzone potomstwo jest wyposażone w aparat jadowy i poluje na małe jaszczurki i żabki, dopóki nie urośnie do takiej wielkości, aby móc dawać sobie radę z większą zdobyczą. Żararaki łatwo rozmnażają się w niewoli i często mogą żyć w takich warunkach ponad 16 lat. Żararaki są wężami jadowitymi. Atakują one jednak tylko wtedy, gdy są sprowokowane lub złapane. Jad niektórych gatunków może okazać się śmiertelny dla człowieka. Ukąszenie powoduje opuchliznę, silne bóle, często także martwicę tkanek.
Wielkość: 45–220 cm Ubarwienie: zielonkawa z brązowymi i czarnymi znakowaniami; są też formy złocistożółte Pokarm: żaby, jaszczurki, małe ssaki i ptaki Młode: do 24 w miocie Metoda polowania: wzrok, zapach (za pomocą języka) i za pomocą termoreceptorów GatunkiDo rodzaju należą następujące gatunki :
Bothrops alcatraz Bothrops alternatus – żararaka urutu Bothrops ammodytoides Bothrops asper Bothrops atrox – żararaka lancetowata Bothrops ayerbei Bothrops barnetti Bothrops bilineata Bothrops brazili – żararaka brazylijska Bothrops caribbaeus Bothrops chloromelas Bothrops cotiara Bothrops diporus Bothrops erythromelas Bothrops fonsecai Bothrops insularis – żararaka wyspowa Bothrops itapetiningae Bothrops jararaca– żararaka Bothrops jararacussu – żararaka żararakusu, żararakusu Bothrops jonathani Bothrops lanceolatus Bothrops leucurus Bothrops lojanus Bothrops lutzi Bothrops marajoensis Bothrops marmoratus Bothrops matogrossensis Bothrops medusa Bothrops moojeni Bothrops muriciensis Bothrops neuwiedi Bothrops oligolepis Bothrops osbornei Bothrops otavioi Bothrops pauloensis Bothrops pictus Bothrops pirajai Bothrops pubescens Bothrops pulchra Bothrops punctatus Bothrops rhombeatus Bothrops sanctaecrucis Bothrops sazimai Bothrops sonene Bothrops taeniata – żararaka żółtopasa Bothrops venezuelensisFenwick i współpracownicy (2009) przenieśli tradycyjnie zaliczane do rodzaju Bothrops gatunki B. alternatus (żararaka urutu), B. ammodytoides, B. cotiara, B. fonsecai, B. itapetiningae i B. jonathani do rodzaju Rhinocerophis, a gatunki Bothrops alcatraz, B. diporus, B. erythromelas, B. insularis (żararaka wyspowa), B. jararaca (żararaka), B. lutzi, B. matogrossensis, B. neuwiedi, B. pauloensis i B. pubescens – do rodzaju Bothropoides. Z analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Carrasco i jego współpracowników (2012) wynika jednak, że gatunki pozostawione przez Fenwick i jego współpracowników (2009) w rodzaju Bothrops nie tworzą kladu, do którego nie należeliby również przedstawiciele rodzajów Bothriopsis, Bothropoides i Rhinocerophis; autorzy na tej podstawie zsynonimizowali te trzy rodzaje z rodzajem Bothrops, przenosząc wszystkie zaliczane do nich gatunki do tego ostatniego rodzaju. Campbell i Lamar (2004) przenieśli gatunek B. colombianus do rodzaju Bothrocophias.
