Pedetes capensis (Forster 1778)

Die springhaas (Pedetes capensis) is nie werklik 'n haas nie, maar 'n knaagdier en die enigste lewende spesie in die familie Pedetidae. Hulle is dus nie verwant aan die kolhaas en vlakhaas nie. Hulle kom voor in feitlik die hele Suid-Afrika met die uitsondering van die suid-weste en kom ook voor in Botswana en Namibië.

Voorkoms

Die springhaas lyk meer soos 'n kangaroe as 'n haas; die voorste bene is baie kort en die agterste bene is baie lank en sterk. Die kleur varieer van ligte vaalbruin tot geelbruin terwyl die ken wit en die onderkant vuilwit is. Die stert het 'n breë swart kwas op die punt en is verder rooierig van kleur. Die oë is opvallend groot en die ore is smal en regop. Volwasse springhase het 'n gemiddelde massa van 4 kg en 'n lengte van ongeveer 80 cm.

Habitat en gewoontes

Die soogdier hou langs riviere of panne met afsettings van sanderige slikgrond. Hulle vermy swaar en harde grond. Hierdie diere is snags aktief en vreet hoofsaaklik plantmateriaal, maar sal soms ook insekte vreet. Oordag skuil hulle in gate in die grond. Drie tot vier kleintjies word telkens gebore. Springhase het 'n moontlike lewensduur van 7,5 jaar. Springhase se natuurlike vyande is die witkwasjakkals, Bruin hiëna, luiperd, gevlekte hiëna, leeu, rooikat, rooijakkals en jagluiperd.

Sien ook

• Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere
• Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere volgens wetenskaplike name
• Suider-Afrikaanse soogdiere en hul ordes

Bronnelys

• Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ISBN 0-86953-027-5.
• Butynski, T. M. M. & De Jong, Y. (2008). Pedetes capensis. 2008 IUBN Rooi Lys van bedreigde spesies. Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur 2008. Verkry op 6 Januarie 2009.
• Die Soogdiergids van Suider-Afrika. Burger Cillié. 2009. ISBN 978-1-875093-46-5

La llebre saltadora o llebre saltadora d'El Cabu (Pedetes capensis) ye una especie de rucador anomaluromorfo de la familia Pedetidae.^[2] Vive en zones grebes d'África oriental y meridional. Magar el so nome común, nun ta rellacionáu coles llebres (les cualos pertenecen al orde Lagomorpha).

Descripción

Puede algamar los 40 cm de llargor y otros tantos de cola, y llega a pesar 3 kg. Les pates delanteres son curties, ente que les posteriores son llargues y bien robustes. El so cuerpu ta cubiertu d'un pelo nidio y llargo de color crema. L'estremu de la cola ye negru. Tien güeyos grandes y oreyes llargues.

El so fórmula dental ye la siguiente:^[3] (1/1, 0/0, 1/1, 3/3) x 2 = 20.

Comportamientu

Vive en llurigues a les que puede aportase por delles entraes que pueden cerrase dende l'interior. En casu de peligru salta sobre les sos pates posteriores en direición a la so lluriga, pudiendo salvar de 2 a 3 m d'un saltu.^[3]

Alimentación

La so alimentación ta basada en raigaños, tubérculos y bulbos.

Referencies

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Pedetes capensis.

• Más información n'Animal Diversity Web

Gad-lammer ar C'hab (Pedetes capensis) a zo ur c'hrigner hag a vev e su Afrika.

La rata llebre sud-africana (Pedetes capensis) és un rosegador anomaluromorf, que només viu a la part sud-est d'Àfrica. Té les potes posteriors molt desenvolupades, que li permeten fer grans salts; d'aquí li ve el nom de «rata llebre». Antigament, l'espècie P.surdaster estava inclosa dins aquesta espècie. Malgrat que a simple vista les dues espècies semblen iguals, els estudis científics poden determina fàcilment a quina espècie pertany un individu.^[1][2]

Descripció

La rata llebre sud-africana sembla un petit cangur (malgrat no estar relacionat) amb unes potes posteriors ben desenvolupades, que li permeten fer salts de més de 2 metres. Aquesta espècie pot a arribar a tenir una longitud de cap i cos d'entre 35 i 45 centímetres i un pes mig de 3 quilograms. La cua li afegeix entre 36 i 47 centímetres a la longitud total de l'animal. El color d'aquest mamífer varia del marró vermellós al gris pàl·lid, amb l'extrem de la cua de color negre.

Comportament

S'alimenta de matèria vegetal i, ocasionalment, d'insectes. Tenen 4 dits als peus, amb urpes que semblen petites peülles i que són més amples que les de mans. Tenen un coll gruixut i musculat que suporta el seu cap curt. Tenen grans ulls i les seves orelles tenen un tragus que impedeix que els entri sorra quan estan excavant.

La rata llebre sud-africana es reprodueix durant tot l'any. Les femelles donen a llum una única cria uns tres cops l'any. A diferència d'altres rosegadors, que tenen cries cegues i sense pèl, les cries d'aquesta espècies neixen amb pèl i són actives poc després del seu naixement. No obstant això, no són deslletades i no abandonen el cau matern fins a assolir aproximadament la meitat del seu creixement. Aquest llarg període de cura dels pares ajuda a reduir els efectes d'una taxa de natalitat que, entre els rosegadors, és notablement baixa.^[3]

Són animals bàsicament nocturns, malgrat que de vegades estan actius durant el dia. Durant el dia, viuen en túnels excavats per ells mateixos. Bloquegen l'entrada del cau amb terra de l'interior del tunel. Els resulta més senzill excavar durant l'estació de pluges, quan el terra és humit. Salten com un cangur sobre les potes del darrere, retirant-se al seu cau quan estan espantades. Una parella pot ocupar diferents caus en diferents dies. Tendeixen a fer 3 caus propers de forma circular. Aquests caus es troben generalment prop de l'arbre o arbust més alt del seu territori, que s'estén entre 25 i 250 metres al voltant del seu cau. Durant les sequeres aquesta àrea pot incrementar-se.

Referències

A Wikimedia Commons hi ha contingut multimèdia relatiu a: Rata llebre sud-africana

Der Südafrikanische Springhase (Pedetes capensis) ist ein Nagetier süd- und ostafrikanischer Halbwüsten und Trockensavannen und eine der beiden Arten der Springhasen (Pedetidae). Äußerlich hat er zwar Ähnlichkeit mit einem Hasen, ist aber im Gegensatz zu diesem ein echtes Nagetier. Anders als der Name andeutet, sind die Springhasen nicht direkt mit dem Hasen verwandt.

Merkmale

Mehr noch als einem Hasen ähnelt der Springhase einer sehr kleinen Ausgabe eines Kängurus. Er hat lange, kräftige Hinterbeine und kurze Vorderbeine. Nach Känguru-Art springt er aufrecht auf den Hinterbeinen, ohne mit den Vorderbeinen den Boden zu berühren. Dabei kann er Sätze von zwei bis drei Metern Länge durchführen.

Der Springhase hat eine Kopf-Rumpf-Länge von 40 Zentimeter, hinzu kommt ein etwa ebenso langer, buschiger Schwanz. Das Gewicht des Tieres beträgt drei bis vier Kilogramm. Oberseits ist das Fell je nach Region beige, sandfarben oder rotbraun gefärbt, die Unterseite ist weißlich. Die hintere Hälfte des Schwanzes ist schwarz.

Der Kopf des Tieres ist kurz und sitzt einem muskulösen Hals auf. Die stark vergrößerten Ohren können eine Länge von acht Zentimeter erreichen. Die Augen sind groß und schwarz. Springhasen tragen an den Vorderbeinen fünf und an den Hinterbeinen vier Krallen. Die vorderen Krallen sind dabei scharf und gebogen und zum Graben geeignet. Die Krallen der Hinterbeine sind stumpfer und ähneln kleinen Hufen.

Lebensweise

In ariden Habitaten baut der Springhase seine Gänge. Ein Paar bewohnt gemeinsam die Tunnel, die etwa 20 Zentimeter Durchmesser haben. Das gesamte Gangsystem eines Springhasenpaars hat eine durchschnittliche Länge von 42 Meter und liegt etwa 80 Zentimeter unter der Erdoberfläche. Es gibt im Schnitt 9,3 Eingänge je Bau, welche nach Möglichkeit im Schutz von Bäumen oder Sträuchern liegen.

Am Tage schlafen Springhasen in ihren Bauen, und nachts werden sie aktiv. In der Nähe ihres Baus suchen sie dann nach Gräsern, Kräutern und Wurzeln. Vor allem Knollen und Wurzeln graben sie mit Vorliebe aus der Erde. In Notzeiten fressen Springhasen auch Insekten. Nach Möglichkeit bleiben sie stets in der Nähe eines Eingangs, so dass sie beim Auftauchen eines Feindes mit wenigen Sätzen in den Bau flüchten können. Meistens bleibt ein Springhase in einer Entfernung von 25 bis 250 Meter von seinem Bau. Wenn eine Dürreperiode Nahrung knapp werden lässt, kann er aber auch in einer Nacht bis zu 40 Kilometer zurücklegen, um fruchtbare Regionen zu finden.

Jungtiere können zu jeder Zeit des Jahres geboren werden. Meistens wird ein einziges Junges geboren, Zwillingsgeburten gibt es in weniger als einem Prozent aller Fälle. Pro Jahr kann ein Weibchen viermal werfen. Die Jungen werden 50 Tage gesäugt und verlassen dann erstmals den Bau. Die Lebensdauer in freier Wildbahn beträgt selten mehr als sieben Jahre. In Gefangenschaft wurden Springhasen allerdings bis zu 19 Jahre alt.

Systematik

Die Stellung der Springhasen im System der Nagetiere war lange Zeit rätselhaft. Sie wurden zunächst als besonders große und abweichende Springmäuse angesehen. Später stellten sie Zoologen in wechselnde Verwandtschaftskreise, unter anderem in die Nähe der Stachelschweine. Heute weiß man dank molekulargenetischer Analysen, dass die Springhasen die Schwestergruppe der Dornschwanzhörnchen sind, obwohl äußerlich überhaupt keine Ähnlichkeit besteht. Beide werden in einem gemeinsamen Taxon Dornschwanzhörnchenverwandte (Anomaluromorpha) vereint, dessen Beziehungen zu anderen Nagetieren weitgehend rätselhaft bleiben.

Fossilgeschichte

Der Springhase ist der letzte Vertreter eines einst viel artenreicheren Verwandtschaftskreises. Die frühesten Fossilien stammen aus dem Miozän und lassen sich den ausgestorbenen Gattungen Parapedetes, Megapedetes und Diatomys zuordnen. Seit dem Pliozän ist nur noch die Gattung Pedetes bekannt. Fossilien der Springhasen wurden in ganz Afrika sowie in Teilen Asiens (Israel, Saudi-Arabien, Türkei) entdeckt.

Menschen und Springhasen

Gelegentlich dringen Springhasen auf der Nahrungssuche in Getreidefelder vor. Sie treten jedoch nicht in nennenswertem Maße als Schädlinge auf. Obwohl das Verbreitungsgebiet sehr fragmentiert ist, sind die Populationen stabil. Die Art gilt nicht mehr als gefährdet und wurde 2004 von der IUCN aus der Roten Liste gestrichen.

Literatur

• Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. 2 Bände. 6. Auflage. Johns Hopkins University Press, Baltimore MD u. a. 1999, ISBN 0-8018-5789-9.
• Bernhard Grzimek: Grzimeks Tierleben. Enzyklopädie des Tierreiches. Band 11: Säugetiere. Teil 2. Unveränderter Nachdruck der dtv-Ausgabe 1979/80. Bechtermünz, Augsburg 2000, ISBN 3-8289-1603-1.
• Malcolm C. McKenna, Susan K. Bell: Classification of Mammals. Revised Edition. Above the Species Level. Columbia University Press, New York NY 2000, ISBN 0-231-11013-8.

Weblinks

• Pedetes capensis in der Roten Liste gefährdeter Arten der IUCN 2008. Eingestellt von: T. M. M. Butynski, Y. De Jong, 2008. Abgerufen am 13. Mai 2009.

The South African springhare (Pedetes capensis) (Afrikaans: springhaas) is a medium-sized terrestrial and burrowing rodent. Despite the name, it is not a hare. It is one of two extant species in the genus Pedetes,^[3] and is native to southern Africa. Formerly, the genus was considered monotypic and the East African springhare (P. surdaster) was included in P. capensis.^[5][6]

Springhares live throughout semi-arid areas in southern Africa, preferentially in sandy plains and pans with short grasses.^[7] In agricultural areas, springhares can be considered a pest due to their destructive feeding on crops.^[8][9] However, they are not currently considered under an impending risk of extinction.^[10]

Characteristics

The springhare resembles a small kangaroo with well-developed hind legs, short front legs, and a long tail which comprises half of its body length. As well as a long tail, springhares have relatively large eyes and ears.^[8] Adults can attain 80 cm (31 in) in length and weigh an average of 2.7–3.5 kg (6.0–7.7 lb). Similar to kangaroos, they are also saltatorial animals who use their tails for balance. Springhares are reported to be able to make hops of 20 cm (7.9 in) and leaps of 2 m (6 ft 7 in).^[8]

Springhares have long, soft fur, which shortens around the legs, heads, and ears.^[8] The colour of this mammal varies from a reddish-brown on its upperparts to an off-white belly and a black tip on the tail.^[11] Sometimes the ear tips are also black.^[7] Young springhares have finer and fluffier fur and usually have black patches of fur under their hind feet and in a patch of black under their tail base.^[8]

Springhares have a different number of toes on their forelegs and hindlegs. Their short forelegs have five digits, each ending in a long, sharp, curved claw, which can be 16 millimetres long. their long hindlegs have four digits, three of which are visibly developed and equipped with a strong triangular nail.^[7][8][11]

The oldest recorded individual was 88 months (7 years and 4 months) old.^[12]

Biofluorescence

Springhare fur is biofluorescent.^[13] Their biofluorescence is patchy, with areas important to grooming and intra-specific interactions being the most biofluorescent. Little is known about its biofluorescence, but both species of springhare are the first thoroughly documented cases of biofluorescence in an Old World eutherian mammal.^[13]

Regeneration

In a study of ear regeneration in mammals, springhares were found to have the capacity for minimal ear tissue regeneration. This regeneration is far behind to that of rabbits.^[14]

Ecology and behaviour

Springhares are nocturnal animals, who forage during the night and retreat to a burrow during the day. While sleeping in their burrows, springhares sleep standing, with their head and forelimbs bent down in between their hindlegs, and their tail wrapped around their feet.^[8]

These animals are predated upon by a variety of predators, including humans; at least 21 species prey on springhares in the Kalahari.^[15]

Burrowing

Springhares are burrowing animals. They dig their own burrows on well-drained sandy soils, preferentially during the wet season.^[16][9]

The front claws loosen soil from the burrow wall while the teeth cut through roots. The front feet toss the soil beneath the body and the hind feet kick it further back. When the pile of loosened soil is large enough, the springhare turns around, and with its chin, chest and front feet held up against the pile, it pushes the soil to the entrance with thrusts of the hind feet.

— Butynski & Mattingly, Burrow structure and fossorial ecology of the springhare Pedetes capensis in Botswana, African Journal of Ecology (1979)

Burrows are often located near trees or shrubs, which are sparse in the typical springhare habitat. It is thought they may help with concealment as well as providing a point of reference back to the burrow.^[16] A springhare's burrow is 20 cm in diameter, may be up to 1 meter deep and up to 7 meters long. Burrows may cover an area of up to 170 m².^[10] They usually have several entrances. Two types of entrances can be distinguished, one which is very visible thanks to the pile of sand present at the opening, and the other one which is a "hidden" entrance with no soil to mark its presence.^[8]

Springhares remain close to one of their burrow entrances while feeding and if disturbed, they return to their own burrows, ignoring other burrows in the way.^[9][16] Radio-tracked springhares used burrows in areas covering 0.6 to 28.5 ha.^[9]

Springhares tend to only reside in any given burrow for a few consecutive days at most.^[10] In a study of their burrowing activities in South Africa, they found that springhares used 4 to 27 different burrows, and most burrows (70%) were only ever used by a single springhare. Very few burrows were used by more than two animals. In the same study, they found cohabitation (two springhares using the same burrow at the same time) to be very rare.^[9] The same burrows may be used throughout generations and expanded, with new tunnels added as needed.^[16][17] While springhares have not been seen defending their burrows or territory, they mark the burrows with their perineal glands secretions, or by urinating at the burrow entrance, probably to warn other springhares that a specific burrow is occupied.^[10]

Springhares are able to plug entrances to their burrows with soil. Two plug types were distinguished. Temporary plugs formed from the inside of the burrow, probably aimed at avoiding predators entering a burrow. Permanent plugs were long (0.5 – 3 m) and sometimes filled entire tunnel branches.^[16]

The springhare's unoccupied burrows are sometimes used for hiding during the daytime by a number of other species, including the black-footed cat and the ground pangolin.^[10]

Feeding and foraging

Springhares are herbivorous, eating a variety of plant matter, such as roots, stems, leaves, and seeds.^[8] However, springhares are picky eaters and often leave abundant plant materials behind in their feeding grounds.^[9][12] On occasion, springhares may feed on insects such as beetles or locusts, or even carrion.^[18]

Springhares feed at night and can range 150 – 400 m away of one of their burrows.^[7][15] They may feed in large groups of up to nine individuals.^[7] In these instances, they do not display aggression or territorial behaviours.^[9][16]

Reproduction

Springhares breed throughout the year and have a gestation period of about 77 days. The females give birth to a single young about three times a year.^[7] Moreover, females can be lactating and in the early stages of pregnancy at the same time.^[12]

Their ability to reproduce year-round is thought to be attributable to their highly selective diet (choosing only the best parts of the plant), their wide range of foods available to them (above and underground), and their behavioural and physical adaptations to living in arid and semi-arid conditions.^[12]

Springhares give birth in a burrow to a furred young of about 250 - 300 g. Springhares usually give birth to a single young, but birthing twins is known to occur. While the young remains at the burrow, the mother stops the usual behaviour of moving burrows every couple of days. She is bound to the burrow where her young is, who depends entirely on her milk.^[15] The young stays in the burrow for approximately seven weeks until they attain a body weight of approximately 1.3 kg.^[8][16] The extended period of parental care may help mitigate a birthrate that is, among rodents, remarkably low.^[19]

Traditional human uses

San and baTswana people both traditionally make use of springhares.^[8] Both groups of people hunt springhares, which can yield up to 1360 g (3 lb.) of meat. Aside from the meat, San people use springhare skins for a variety of uses, such as bags, mats, karosses (garments or blankets made from sewn animal skins) and hats. The tail provides sinew for sewing and an ornamental belt which produces sounds can be made by tying springhare toes on a string.^[8]

Gallery

• 

  Skull of a South African springhare

• 

  Biofluorescence in captive South African springhare

• 

  A hopping springhare.

• 

  A taxidermied springhare in a museum collection.

• 

  Springhare standing up.

References

Retrieved from "https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=South_African_springhare&oldid=1151422665"

La liebre saltadora teporingo o liebre saltadora de El Cabo (Pedetes capensis) es una especie de roedor anomaluromorfo de la familia Pedetidae.^[2]​ Vive en zonas áridas de África oriental y meridional. Pese a su nombre común, no está relacionado con las liebres (las cuales pertenecen al orden Lagomorpha).

Descripción

Puede alcanzar los 40 cm de longitud y otros tantos de cola, y llega a pesar 3 kg. Las patas delanteras son cortas, mientras que las posteriores son largas y muy robustas. Su cuerpo está cubierto de un pelo suave y largo de color crema. El extremo de la cola es negro. Posee ojos grandes y orejas largas.

Su fórmula dental es la siguiente:^[3]​ (1/1, 0/0, 1/1, 3/3) x 2 = 20.

Comportamiento

Vive en madrigueras a las que se puede acceder por varias entradas que pueden cerrarse desde el interior. En caso de peligro salta sobre sus patas posteriores en dirección a su madriguera, pudiendo salvar de 2 a 3 m de un salto.^[3]​

Alimentación

Su alimentación está basada en raíces, tubérculos y bulbos.

Referencias

Pedetes capensis Pedetes generoko animalia da. Karraskarien barruko Pedetidae familian sailkatuta dago.

Erreferentziak

• Pedetes capensisri buruzko informazioa Mammals of The World datubasean

Ikus, gainera

• Pedetes
• Pedetidae

Hyppyjänis (Pedetes capensis) on afrikkalainen jyrsijälaji. Sitä pidettiin aiemmin hyppyjänisten heimon (Pedetidae) ainoana lajina, mutta nyttemmin itäafrikkalainen Pedetes surdaster on erotettu siitä omaksi lajikseen.^[2] Nisäkäsnimistötoimikunta on ehdottanut, että hyppyjäniksen suomenkieliseksi nimeksi vaihdettaisiin "savannihyppijä".^[3]

Tuntomerkit

Hyppyjänis muistuttaa kengurua, sen massa on alle 4 kg ja ruumiin pituus 35-45 cm. Karvainen mustatupsuinen häntä on yleensä vähintään yhtä pitkä kuin eläimen ruumis.^[4] Turkki on väritykseltään punertavan rusehtava ja ruumiin alaosa on vaaleankellertävä.^[5]

Eläimen etukäpälät ovat lyhyet ja niissä on 5 varvasta pitkillä kaarevilla kynsillä. Sen sijaan takajalat ovat vahvat, se pystyy hyppimään 2-3 metrin pituisia loikkia. Takajaloissa on 4 varvasta, joissa on leveät ja kaviomaiset kynnet. Hyppyjäniksellä on tapana puhdistaa turkkiaan sisältä päin katsottuna toisella kynnellään.^[4]

Hyppyjäniksellä on hyvä kuulo ja sille on ominaista pitkät korvat, jotka ovat noin 8 cm.^[4] Kaivaessaan se kykenee sulkemaan korvakäytävänsä ja nenänsä estääkseen hiekan ja hyönteisten pääsyn sinne.^[5]

Levinneisyys ja elinympäristö

Hyppyjänis elää vain Afrikassa, sitä esiintyy Keniasta ja Tansaniasta etelässä sijaitsevaan Kapkaupunkiin asti. Se viihtyy kuivilla ja puolikuivilla seuduilla. Pesä tavallisesti koostuu monimutkaisista käytävistä ja piilopaikoista.^[4]

Ravinto

Lajin ruokavalioon kuuluvat juuret ja mukulat. Asutuilla alueilla se syö myös viljaa ja maissia.

Lisääntyminen

Naaras tulee kantavaksi kerran vuodessa ja synnyttää vain yhden poikasen.

Lähteet

Lièvre sauteur d'Afrique du Sud, Lièvre sauteur

Pedetes capensis est une espèce de rongeurs de la famille des Pedetidés.
Ce n'est pas un lagomorphe contrairement au lièvre. Il est en fait très éloigné du lièvre, mise à part leur faculté commune de faire des bonds, et du lapin dont il n'a que la taille approximative. En réalité le lièvre sauteur ressemble plus à une gerboise géante qui aurait une grande queue touffue^[1]. Elle est souvent considérée comme l'unique espèce du genre Pedetes, mais les recherches faites à partir de la fin du XX^e siècle tendent à confirmer l'existence dans ce genre de deux espèces africaines à part entière, l'une à l'est de l'Afrique, Pedetes surdaster, et celle-ci au sud. En français cet animal est appelé Lièvre sauteur d'Afrique du Sud^[2] ou plus simplement Lièvre sauteur^[2],[3] comme d'autres espèces de la même famille.

C'est le naturaliste allemand Johann Reinhold Forster (1729-1798) qui a créé l'espèce en 1778.

Description

L'adulte mesure de 35 à 45 cm de long auquel il faut ajouter une queue de 37 à 48 cm. Il pèse de 3 à 4 kg. Il mesure 30 cm au garrot lorsqu'il est assis et a des oreilles de 7 à 9 cm de haut^[4].

Sa fourrure est peu dense et sans sous-poil, elle est dégradée de brun beige tirant sur le roux ou le sable avec quelques poils blancs ou noirs. Le ventre est blanc ainsi que l'intérieur des cuisses. La queue touffue se termine par un toupet de poils brun foncé. Les pattes arrière ressemblent à celles d'un kangourou, avec 4 doigts et des griffes. Il a de grands yeux et des oreilles qui se replient pour empêcher la terre d'y entrer lorsqu'il creuse^[4].

Il n'y a pas de différence notable entre mâle et femelle^[4].

• 
• 

Reproduction

Le lièvre sauteur se reproduit toute l'année. Il ne met au monde qu'un petit par portée après une gestation de 78 à 82 jours. La femelle a en moyenne 3 à 4 portées par an^[4].

Le petit pèse environ 300 g à la naissance. Il naît couvert de poils et ouvre les yeux au bout de 3 jours en moyenne. Il quitte sa mère à l'âge de 7 semaines. Il est capable de se reproduire lorsqu'il atteint 2,5 kg^[4].

Il peut vivre jusqu'à 13 ans en captivité^[5].

Mode de vie

C'est un animal nocturne qui vit dans les plaines sablonneuses et plates d'Afrique où il se nourrit surtout de végétaux, essentiellement des céréales, et parfois d'insectes^[5], comme des scarabées ou des sauterelles^[4].

Si le lièvre sauteur supporte bien la fraîcheur de la nuit, le système de régulation de sa température ne lui permet pas de vivre correctement au-delà de 30°, température à laquelle il entre en hyperthermie^[6].

Durant la journée il se protège de la chaleur en restant dans des profonds terriers dont il cache l'entrée en repoussant le sable de l'intérieur ^[4].

La nuit il sort de son terrier et se déplace sur un rayon de 250 m autour de chaque terrier en sautant à la manière d'un kangourou, se cachant sous terre dès qu'il est effrayé. C'est un animal plutôt solitaire ^[4].

Systématique

Certaines bases taxinomiques lui reconnaissent une sous-espèce : Pedetes capensis surdaster ^[7] ou même une autre espèce à part entière : Pedetes surdaster ^[8],[4].

L'espèce et l'homme

Le lièvre sauteur est chassé car il commet des dégâts dans les récoltes ^[4].

En Afrique du Sud c'est une importante source de viande^[4].

Malgré une chasse intensive, l'animal ne semble pas être actuellement menacé de disparition^[8].

De nombreux parcs zoologiques conservent des lièvres sauteurs où ils s'élèvent bien, même en groupe ^[4].

Notes et références

La lepre saltatrice cafra (Pedetes capensis Forster, 1778) è un mammifero roditore della famiglia dei Pedetidi^[2].

Descrizione

Dimensioni

Misura fino a un metro di lunghezza, di cui la metà spetta alla coda, per un peso che può sfiorare i 4 kg: anche se alla nascita i maschi hanno dimensioni medie maggiori, a parità d'età le femmine sono leggermente più grandi e robuste dei maschi.

Aspetto

L'animale, a prima vista, può somigliare a una sorta di curioso incrocio fra un coniglio, uno scoiattolo ed un canguro: il corpo presenta infatti zampe anteriori corte e dotate ciascuna di cinque dita con unghiette appuntite atte allo scavo, mentre le zampe posteriori sono lunghe e muscolose, atte al salto e dotate di quattro dita munite di unghie appiattite, simili a zoccoli. Il collo è corto e tozzo, sormontato da una testa arrotondata con grossi occhi neri dalle arcate orbitali assai sporgenti: le orecchie, dall'aspetto sgualcito, sono allungate e munite di trago, per evitare che durante le opere di scavo la sabbia le ostruisca, mentre il corto muso presenta labbro superiore non spaccato: a completare il tutto c'è la lunga coda pelosa.

Il pelo è lungo e soffice, senza sottopelo. Dorsalmente esso è di un colore che va dal bruno-rossiccio al beige, coi singoli peli dalla punta nera e dalla radice grigia, mentre sparsi peli sono completamente neri o bianchi: su ventre, gola e parte interna delle zampe, invece, esso è biancastro. La coda è dello stesso colore del dorso, salvo l'ultimo terzo che tende ad inscurirsi sino alla punta, che è del tutto nera. La colorazione della lepre saltatrice cafra varia geograficamente, con tendenza a schiarirsi man mano che si procede verso la parte più meridionale dell'areale della specie^[3].

Biologia

Si tratta di animali dalle abitudini principalmente crepuscolari e notturne, anche se occasionalmente possono essere osservati durante il giorno: si muovono usualmente solitari, ma non è raro vederli anche in coppie. Durante il giorno riposano appallottolate in tane che esse stesse provvedono a scavare nel suolo sabbioso ben compatto: queste sono formate da tunnel del diametro di una ventina di centimetri, che si estendono sino a un metro di profondità nel suolo. L'animale tende a scavarsi le tane (in numero di 2-3 per ciascun esemplare o coppia) durante la stagione delle piogge, quando il suolo è umido e perciò più morbido^[4]: l'entrata della tana è inoltre posta di preferenza ai piedi dell'albero o cespuglio più grosso nell'ambito del territorio dell'animale, che si estende solitamente per un centinaio di metri attorno all'entrata, anche se durante i periodi siccitosi esso viene ampliato fino ad oltre 250 m di raggio^[5]. A volte, l'animale può ostruire l'entrata della propria tana con il terreno smosso durante l'attività di scavo. Al calare della sera, la lepre saltatrice cafra esce dalla tana, spesso con un agile balzo volto ad evitare di essere catturata da eventuali predatori appostati all'entrata: ciascun balzo può misurare fino a 2 m (secondo alcune fonti anche fino a quasi 9 m quando l'animale è particolarmente spaventato).

Alimentazione

Si tratta di animali essenzialmente erbivori, che si nutrono di germogli e rizomi di piante erbacee, oltre che di semi e granaglie. Sporadicamente, pare consumino anche insetti.

La lepre saltatrice del Capo è solita percorrere anche vari chilometri per notte alla ricerca di cibo, a volte recandosi per più notti consecutive allo stesso sito, qualora questo sia particolarmente ricco di cibo: tuttavia, questi animali paiono non essere soliti tracciare sentieri, muovendosi piuttosto a caso^[6]. Durante il pasto, l'animale assume la posizione seduta tipica degli scoiattoli, tenendo però la coda distesa al suolo, utilizzandola come supporto per mantenere la posizione.

Riproduzione

La lepre saltatrice cafra, nutrendosi di radici e cibi che comunque sono reperibili durante tutto l'arco dell'anno, non ha bisogno di una ciclicità dell'evento riproduttivo: pertanto questi animali possono riprodursi durante tutto l'arco dell'anno. La gestazione dura circa due mesi e mezzo, al termine dei quali la femmina partorisce nella propria tana (che non viene foderata con alcun tipo di materiale) un unico cucciolo, raramente due gemelli, anche se la femmina possiede due paia di mammelle: il cucciolo alla nascita ha gli occhi chiusi ed è ricoperto da una rada peluria, tuttavia già a due giorni di vita è in grado di vedere. Lo svezzamento avviene verso le sei settimane di vita, quando il cucciolo pesa circa un chilo e mezzo: la maturità sessuale viene invece raggiunta attorno ai tre anni di vita, quando questi animali raggiungono il peso di due chili e mezzo. Con questi tempi, la femmina è in grado di portare a termine con successo fino a tre gravidanze in un anno, con una distanza media fra un parto e l'altro di 100 giorni circa.

Distribuzione e habitat

L'areale della specie comprende la Repubblica Democratica del Congo meridionale, l'Angola, lo Zambia occidentale, la Namibia, il Botswana, lo Zimbabwe, il Mozambico a sud del fiume Zambesi e gran parte del Sudafrica. Non è presente nel Lesotho.

L'habitat di questi animali è rappresentato dalle aree di savana aride e semiaride con rada copertura vegetale: evitano con cura le aree rocciose in favore di quelle sabbiose e pianeggianti, anche se le si trova anche in quota (ad esempio nel Natal). È anche piuttosto raro trovarle nelle praterie erbose.

Conservazione

Negli anni novanta la popolazione delle lepri saltatrici è diminuita del 20% in 10 anni; per questo motivo, pur essendo ancora piuttosto diffuse, nel 1996 erano state classificate come "vulnerabili" dall'IUCN, che tuttavia nel 2004 ha rivisto la classificazione includendo la specie tra quelle a minimo rischio (LC).

Note

Pėdūnas, ilgapėdis (lot. Pedetes capensis, angl. Springhare, vok. Springhase) – graužikų (Rodentia) būrio, monotipinės pėdūnų (lot. Pedetidae) šeimos graužikas.

Gyvūnas 35-43 cm dydžio (neįskaitant ilgos uodegos) ir 3-4 kg svorio. Savo išvaizda panašus į triušinę kengūrą, nors su kengūromis nėra niekaip susijęs. Turi ilgą purią uodegą ir dideles stačias ausis. Daro didžiulius šuolius – nušoka 2 metrus. Minta sėklomis, stiebais, taip pat skėriais, vabalais ir kt.

Paplitęs Centrinės ir Pietų Afrikos (nuo Kenijos ir Angolos iki Gerosios Vilties rago) dykumose ir pusdykumėse. Labai reta rūšis.

Vikiteka

Kāpzemes slaidkājis jeb Kapzemes slaidkājis (Pedetes capensis) ir viena no divām slaidkāju dzimtas (Pedetidae) mūsdienās dzīvojošām grauzēju sugām.^[1] Sastopams Āfrikas dievidos.^[2]

Izplatība

Kāpzemes slaidkājis sastopams Dienvidu Āfrikas tuksnešu un pustuksnešu reģionos: Kongo Demokrātiskā Republikas dienvidos, Angolā, Zambijas rietumos, Namībijā, Botsvānā, Zimbabvē, Mozambikā uz dienvidiem no Zambezi upes, Dienvidāfrikā (Limpopo, Ziemeļrietumu, Hautenas, Mpumalanas, Frīsteitas, Kvazulu-Natālas, Austrumkāpas un Ziemeļkāpas provincēs). Neviens novērojums nav bijis Lesoto karalistē.^[2] Mājo sausos, smilšainos līdzenumos ar nabadzīgu augu valsti.^[3]

Izskats

Kāpzemes slaidkājis ārēji atgādina nelielu ķenguru un ir apmēram truša lielumā.^[4] Tam ir spēcīgas, labi attīstītas pakaļkājas, īsas priekškājas un ļoti gara aste, ar kuru lēcienos dzīvnieks notur līdzsvaru. Ķermeņa garums (bez astes) ir 35—45 cm, astes garums 37—48 cm, augstums plecos, kad dzīvnieks sēž uz pakaļkājām, ap 30 cm, ausu garums 7—9 cm, svars 3—4 kg.^[3][5]

Kažoka matojums smalks, mīksts un garš (bez pavilnas). Mugurpusē brūns ar dažiem baltiem un melniem matiem. Tas var būt sarkanbrūns, dzeltenbrūns, ruds vai kanēļa krāsā. Pavēdere un kāju iekšpuses gandrīz baltas. Kuplās astes gals melns vai tumši brūns. Priekšķepām gari, asi nagi, kas piemēroti zemes rakšanai, bet pakaļkājām nagi plati, piemēroti pēdas atbalstam. Kakls spēcīgs un muskuļains. Auss ārējai ejai labi attīstīts paugurs (tragus), kas rakšanas laikā noslēdzas, neļaujot ejā iekļūt smiltīm. Acis lielas un izspiedušās uz āru, tādējādi slaidkāja redzes leņķis sasniedz handrīz 360°.^[3][5]

Uzvedība

Kāpzemes slaidkājis mājo vietās ar sausu, smilšainu augsni. Sastopams arī liellopu ganībās un lauksaimniecības tīrumos, piemēram, kviešu, auzu un miežu laukos. Slaidkājis dzīvošanai rok alas.^[5]

Lai arī Kāpzemes slaidkājis ir aktīvs nakts laikā un gaišo diennakts laiku pavada alā zem zemes, tomēr reizēm to var novērot virszemē arī dienas laikā. Kad slaidkājis ielien pazemē, tas ieeju no iekšpuses ar zemi vai zāles kumšķi aizstumj ciet. No alas tas parasti strauji izlec, samazinot iespēju kādam plēsējam to pie ieejas noķert. Rakšanas darbi parasti notiek lietus sezonas laikā, kad zeme ir mitra un to ir vieglāk rakt.

Pārvietojas līdzīgi kā ķengurs, lecot uz pakaļkājām, priekšķepas cieši piespiežot pie krūtīm. Ja slaidkājim draud briesmas, tas slēpjas alā. Lēcienu platums bēgot ir apmēram 2—3 m, reizēm līdz 6 m. Mierīgos apstākļos slaidkājis pārvietojas arī uz visām četrām kājām. Slaidkājis izmanto vairākas alas un tās bieži maina. Visbiežāk tiek raktas trīs alas, kas novietotas gredzenveidā viena aiz otras. Tās parasti atrodas kāda lielāka koka vai krūma tuvumā. Ap alu sistēmu slaidkājim ir mājas teritorija, kuras rādiuss ir apmēram 20—25 m. Sausajā sezonā teritorija var kļūt daudz plašāka un vienā naktī dzīvnieks var noiet pat 40 km.^[3][5] Barojoties uzturas nelielās grupās, kurās ir 2—4 īpatņi, tādējādi visiem kopā ir vieglāk pamanīt briesmas. Katram īpatnim ir sava ala, tikai mātes ar mazuļiem dzīvo ģimenē.^[3]

Barība

Barojas ar graudiem (piemēram, miežiem, auzām, kviešiem), dažādiem augiem, to lapām, saknēm un augļiem. Retos gadījumos barojas arī ar kukaiņiem (vabolēm un sienāžiem) un ķirzakām. Mēdz laizīt sāli, jā tāds pieejams.^[3][5]

Vairošanās

Kāpzemes slaidkājim ir ļoti lēns populācijas atražošanās ātrums. Parasti piedzimst viens mazulis, ļoti reti divi. Slaidkājiem nav raksturīga noteikta vairošanās sezona un mazuļi dzimst jebkurā gada periodā. Kopumā mātītei gadā ir apmēram 3—4 mazuļu metieni, starp katru metienu vidēji ir 101 diena. Grūsnības periods ir apmēram 78—82 dienas, ar pienu mātīte mazuļus zīda apmēram 1,5 mēnešus. Piedzimstot mazuļi ir labi attīstīti, salīdzinoši lieli (250—300 g smagi) un ar pūkainu kažociņu. Acis atveras 3 dienu vecumā. Jau pēc dažām dienām tie kļūst aktīvi, bet 7 nedēļu vecumā, kad ir sasniegts 1,5 kg svars, kļūst patstāvīgi. Tēviņi dzimumbriedumu sasniedz gada vecumā, mātītes 1—2 gados, kad svars sasniedz 2,5 kg. Savvaļā slaidkājis var dzīvot līdz 13 gadiem, nebrīvē līdz 14 gadiem.^[3][5]

Kāpzemes slaidkājis un cilvēki

Dienvidu Āfrikas vietējie iedzīvotāji slaidkājus medī gaļas un kažokādas ieguvei. Lauksaimniecības reģionos, kuros audzē graudus, slaidkāji spēj nodarīt ievērojamus zaudējumos ražai. Tie ir bieži zoodārzu iemītnieki, un, lai arī savvaļā tie ir vienpatņi, nebrīvē labi sadzīvo lielākās grupās.^[5]

Atsauces

De springhaas (Pedetes capensis) is een knaagdier dat voorkomt in het zuiden en oosten van Afrika. Uiterlijk heeft het dier veel weg van de hazen, al behoren ze tot een verschillende orde.

Anatomie

Springhazen hebben lange, krachtige achterpoten en korte voorpoten. Ze springen met de achterpoten in een rechtopstaande houding, dus zonder met de voorpoten de grond te raken, en kunnen op die manier afstanden tot wel 3 meter overbruggen. Hun manier van bewegen doet veel denken aan die van een kangoeroe.

Springhazen hebben een lengte van 27 tot 40 cm^[2], exclusief de staart, die ongeveer even lang is en bedekt wordt door borstelige haren. Het gewicht varieert tussen de drie en vier kilogram. Aan de bovenkant is de vacht beige, zandkleurig of roodbruin; van onderen is het witachtig. De achterkant van de staart is zwart.

De kop is kort en de oren relatief grote oren kunnen een lengte tot 8 cm bereiken. De ogen zijn groot en zwartkleurig. Springhazen hebben aan de voorpoten vijf en aan de achterpoten vier tenen. De nagels aan de voortenen zijn scherp en gekromd, zodat de dieren goed in de bodem kunnen graven.

Leefwijze

Springhazen komen voor in vochtige gebieden en bouwen daar gangen onder de grond. Een paar bewoont gemeenschappelijk een tunnel, die een doorsnede van ongeveer 20 cm heeft. Het totale gangenstelsel van een springhazenpaar kan een lengte van 40 meter hebben, en er zijn meerdere ingangen (gemiddeld een stuk of tien). Zo mogelijk bouwen de dieren de gangenstelsels nabij de beschutting van bomen of struiken, ongeveer 80 centimeter onder de grond.

Springhazen zijn nachtdieren: overdag slapen ze in hun burcht en 's nachts gaan ze op pad. In de omgeving van het gangenstelsel zoeken de diertjes naar grassen, kruiden, knollen en wortels. Deze laatste twee graven de dieren met hun klauwen uit de aarde om ze vervolgens op te peuzelen. Als het voedsel schaars is, eten ze ook insecten. Springhazen zijn schuchtere dieren die bij gevaar zo snel mogelijk in hun gangenstelsels wegvluchten. Dit is ook de reden waarom de dieren nooit ver van hun woonomgeving zullen gaan. Meestal houden de dieren een maximale afstand van 25 tot 250 meter aan. Een uitzondering vormen situaties waarin er niet genoeg voedsel (meer) in de omgeving te vinden is. In dat geval zullen springhazen verder weg op zoek gaan naar voedsel. De levensduur in het wild bedraagt zelden meer dan zeven jaar. In gevangschap kunnen de dieren echter wel 19 jaar oud worden, als gevolg van het gebrek aan natuurlijke vijanden.

Voortplanting

Jongen kunnen het hele jaar door geboren worden. Meestal wordt er slechts één jong tegelijk geboren; tweelingen zijn een zeldzaamheid. Per jaar kan een wijfje vier maal werpen. De jongen worden vijftig dagen gevoed door hun moeder en verlaten dan voor de eerste keer de burcht.

Bronnen, noten en/of referenties

Springhare (Pedetes capensis) er en gnager i springharefamilien, som lever i Afrika. Til tross for navnet er den ingen hare.

Springharen minner om en blandning av kenguru og hare. Den har lange ører, lange bakben og meget korte forben. Halen er kraftig og hårkledd, ytterste del av halen er svart.

Kroppslengde ca 40 cm, i tillegg er halen 35–45 cm, vekt ca 3 kg. Springharen er utbredt i tørre og halvtørre områder i det sørlige Afrika.

Eksterne lenker

• (en) springhare i Encyclopedia of Life
• (en) springhare i Global Biodiversity Information Facility
• (en) springhare hos Fossilworks
• (en) springhare hos NCBI
• (en) springhare hos ITIS
• (en) Kategori:Pedetes capensis – bilder, video eller lyd på Wikimedia Commons
• (en) Pedetes capensis – galleri av bilder, video eller lyd på Wikimedia Commons
• Pedetes capensis – detaljert informasjon på Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Postrzałka kafryjska^[5] dawniej: postrzałka^[6] (Pedetes capensis) – gryzoń należący do rodziny postrzałek (Pedetidae)^[2].

Występowanie

Postrzałki kafryjskie występują na piaszczystych, trawiastych równinach wschodniej i południowej Afryki.

Wygląd

Wyglądem ciała przypominają małe kangury, gdyż posiadają krótkie kończyny przednie i długie kończyny tylne. Mają jednak puszysty ogon. Charakterystyczny jest ich sposób poruszania się – jest to seria podskoków na obu stopach. Jednym skokiem mogą pokonać odległość nawet trzech metrów.

Nory Postrzałek

Postrzałki kafryjskie żyją w płytkich norach, które wygrzebują w piaszczystej glebie do głębokości 80 centymetrów, korytarze pod ziemią mogą mieć długość do 45 metrów. W przeciwieństwie do innych swoich krewniaków kopiących nory, postrzałki nie mają specjalnych komór gniazdowych. Nory są za to wyposażone w dużą liczbę otworów wyjściowych i korytarzy ewakuacyjnych, służących postrzałkom prawdopodobnie jako drogi ucieczki przed wężami i mangustami – zwierzętami, które na nie polują.

Tryb życia

Postrzałki kafryjskie są aktywne w nocy, większość czasu spędzając na zjadaniu traw. Żerują generalnie w okolicy nor, szczególnie podczas jasnych, księżycowych nocy, gdyż wtedy są najbardziej widoczne i narażone na atak ze strony drapieżników. W norach żyją samotnie, dzieląc się nimi jedynie ze swoim potomstwem, żerują natomiast w małych grupkach, przypuszczalnie po to, żeby się wzajemnie ostrzegać w przypadku nadchodzącego niebezpieczeństwa.

Rozród i potomstwo

Kojarzenie się par rozrodczych ma miejsce cały rok, samice mogą rodzić trzy razy w roku, tylko jedno młode za każdym razem. Młode rodzi się owłosione, ma masę ciała około 300 g (dorosła postrzałka waży 3-4 kg), od razu widzi i jest natychmiast aktywne. Przebywa ono w norze do dwóch miesięcy pijąc mleko matki, potem zaczyna wychodzić na powierzchnię i zjadać pokarm roślinny.

Przypisy

A lebre-saltadora (Pedetes capensis), também chamada em Moçambique majengo,^[1] é o único integrante do gênero Pedetes e da família Pedetidae.

Referências

• WILSON, D. E., REEDER, D. M. eds. (2005). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference. 3ª ed. Johns Hopkins University Press, Baltimore, Maryland, 2.142 pp. 2 vol.

Springhare (Pedetes capensis) är en gnagare som lever i torra områden i Afrika. I sitt yttre liknar djuret ett hardjur men den tillhör gruppen gnagare.

Under största delen av 1900-talet räknades alla populationer av springharar till samma art inom släktet Pedetes som är ensam i familjen Pedetidae. Följande artikel beskriver springharar enligt denna systematik. En molekylärgenetisk studie från 1997 visade däremot att springharar bör delas i två arter, Pedetes capensis och Pedetes surdaster.^[2] IUCN och Mammal Species of the World (2005) följer redan den nya taxonomin med två arter.^[3][4] Familjen Pedetidae brukade räknas till de ekorrartade gnagarna, men räknas numera oftast till Anomaluromorpha.

Utseende

Springharen kan beskrivas som en blandning mellan hare och känguru. Den har långa kraftiga bakre extremiteter och korta främre extremiteter. Liksom kängurun hoppar den med uppriktad kropp på sina bakre extremiteter utan att sätta händerna på marken.^[5] På så sätt gör den ibland nio meter långa hopp.^[6]

Springharens kroppslängd ligger vid 40 centimeter och därtill kommer en lika lång yvig svans. Vikten ligger mellan tre och fyra kilogram. Beroende på utbredningsområde är kroppens ovansida sandfärgade, brun eller rödaktig och undersidan vitaktig. Svansens spets har en svart färg.^[5]

Djuret har ett kort huvud som sitter på en robust hals. Öronen är förstorade och når ibland 9 centimeters längd. Springharen har vid de främre extremiteter 5 och vid de bakre extremiteter 4 tår som är utrustade med klor. De främre klorna är skarpa och används för att gräva. De bakre klorna grövre och liknar hovar.^[5]

Utbredning och habitat

Det finns två från varandra skilda populationer. Den första i östra Afrika från centrala Kenya till centrala Tanzania. Den andra populationen hittas från södra Kongo-Kinshasa till centrala Moçambique och till södra Sydafrika. Habitatet varierar men jordmånen får aldrig vara fast så att djuret kan gräva boet. Springharar är till exempel vanliga i stäpper och på jordbruksmark.^[3]

Levnadssätt

Djuret skapar tunnelsystem som i genomsnitt har en längd på 42 meter och som vanligen ligger 80 cm under markytan. Bon används av ett par och gångarna har ungefär en diameter på 20 cm. Det genomsnittliga antalet ingångar till bon är 9,3. Öppningarna ligger företrädesvis i skyddet av träd eller buskar.

Springhare är aktiv på natten och sover på dagen i bon. Den hittar sin föda som består av gräs, örter och rötter vanligen i bons närhet. Rötter och rotfrukter grävs vanligen fram ur marken. Under tider med svält äter den även insekter. Vanligen vistas djuret i bons närhet så att den med några hopp når en ingång om en fiende skulle visa sig. Oftast vistas springharen i 25 till 250 meter avstånd från bon.^[5] Under särskild torra tider med näringsbrist har djuret möjlighet att röra sig 40 km för att komma till mer gynnande regioner.

Springharen har inga fasta parningstider. Vanligen föds bara ett ungdjur åt gången. Tvillingfödelser utgör bara 1 % av alla födelser. Honor har förmåga att para sig fyra gånger per år. Ungdjuret dias cirka 50 dagar och sedan lämnar den bon för första gången. Livslängden i naturen överstiger sällan sju år. Individer i fångenskap blev upp till 19 år gamla.

Systematik

Springharens ställning i systematiken var länge en gåta. Till en början betraktades den som en särskilt stor och avvikande springråtta. Sedan flyttades arten mellan olika taxonomiska grupper, bland annat i jordpiggsvinens närhet. Med hjälp av molekylärgenetiska undersökningar blev det känt att springharen utgör systergruppen till taggsvansekorrar, trots att de efter utseende inte liknar varandra. Tillsammans listas de i underordningen Anomaluromorpha, men hur gruppen är relaterat till de andra gnagarna är okänt.^[7]

Fossil

Arten är den sista medlemmen i en artrik grupp. De äldsta fossil finns från miocen och räknas till de utdöda släktena Parapedetes, Megapedetes och Diatomys. Sedan pliocen är bara arter från släktet Pedetes kända. Fossil från springharen hittades inte bara i Afrika utan även i Asien (Israel, Saudiarabien, Turkiet).^[8]

Springhare och människor

Djuret vistas ibland på människans jordbruksmark för att leta efter föda. I vissa regioner som till exempel Botswana orsakar springharen upp till 15 procent skada på grödan. Trots att utbredningsområdet är uppdelad i flera regioner bedöms populationen som stabil. Den listades en tid av IUCN som sårbar men sedan 2004 räknas arten som livskraftig (least concern).^[1]

Referenser

Den här artikeln är helt eller delvis baserad på material från tyskspråkiga Wikipedia, 20 juli 2008.

Noter

1. ^ [a b] Butynski, T.M.M. & De Jong, Y. 2008. Pedetes capensis. Från: IUCN 2010. 2010 IUCN Red List of Threatened Species Läst 2011-03-15.
2. ^ Matthee, C. A. and Robinson, T. J. 1997. Mitochondrial DNA phylogeography and comparative cytogenetics of the springhare, Pedetes capensis (Mammalia: Rodentia). Journal of Mammalian Evolution 4: 53-73.
3. ^ [a b] Pedetes på IUCN:s rödlista, läst 15 november 2013.
4. ^ Wilson & Reeder, red (2005). ”Pedetes surdaster” (på engelska). Mammal Species of the World. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8221-4
5. ^ [a b c d] Jackson, A. 2000 Pedetes capensis på Animal Diversity Web (engelska), besökt 15 mars 2011.
6. ^ Spring hare, African Wildlife Foundation
7. ^ Wilson & Reeder, red (2005). ”Pedetidae” (på engelska). Mammal Species of the World. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8221-4
8. ^ Pedetidae, The Paleobiology Databas, läst 2013-11-15.

Tryckta källor

• Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999 ISBN 0801857899
• Malcolm C. McKenna, Susan K. Bell: Classification of Mammals: Above the Species Level. Columbia University Press, 2000 ISBN 0231110138
• Bernhard Grzimek: Grzimeks Tierleben, Band 11 (Säugetiere 2), ISBN 3828916031

Externa länkar

• Wikimedia Commons har media som rör Springhare.
  Bilder & media

Pedetes capensis là một loài động vật có vú trong họ Pedetidae, bộ Gặm nhấm. Loài này được Forster mô tả năm 1778.^[2]

Hình ảnh

• 
• 
• 
• 

Chú thích

Tham khảo

• Dữ liệu liên quan tới Pedetes capensis tại Wikispecies
• Phương tiện liên quan tới Pedetes capensis tại Wikimedia Commons

Латинское название Pedetes capensis
Forster, 1778

Систематика
на Викивидах

Изображения
на Викискладе

ITIS 573198 NCBI 10023 Охранный статус
Вызывающие наименьшие опасения
IUCN 3.1 Least Concern: 16467

Долгоно́г^[1], или капский долгоног^[2] (лат. Pedetes capensis) — млекопитающее отряда грызунов; единственный вид семейства долгоноговых.

Внешний облик

Внешне этот зверёк напоминает миниатюрного кенгуру или гигантского тушканчика размером с зайца: длина его тела 35—45 см, весит он 3—4 кг. Когда он сидит на задних лапах, его рост в плечах достигает 30 см. Голова у долгонога укороченная, с тупой мордочкой. Шея толстая и мускулистая. Глаза большие; уши длинные и узкие, похожие на заячьи, достигают 9 см в высоту. Козелок ушной раковины препятствует попаданию песка внутрь. Задние конечности у долгонога очень длинные, а передние маленькие, но вооружены крепкими острыми когтями, приспособленными для рытья грунта. Когти на задних конечностях уплощённые, несколько напоминают копытца. Передние конечности 5-палые, задние — 4-палые, с редуцированным I пальцем и очень коротким V пальцем. Хвост длинный (37—48 см), густо покрыт волосами, особенно на конце.

Тело долгонога покрыто густой, шелковистой шерстью без подшёрстка. На спине волосяной покров имеет песчаный, буроватый или рыже-бурый цвет с отдельными чёрными и белыми волосками; на брюхе он почти белый. Хвост на конце тёмный или чёрный. Сосков одна пара — в области груди. Помимо 4 резцов, долгоног имеет ещё 16 жевательных зубов без корней. Эти зубы растут всю жизнь, так как их поверхности быстро стираются от грубой растительной пищи.

Образ жизни

Долгоног встречается от юга Конго и Кении до мыса Доброй Надежды. Небольшая популяция проживает в Восточной Африке. Он населяет пустынные и полупустынные равнины, иногда пастбища скота и окультуренные площади, где выращивают пшеницу, овёс и ячмень. Чаще всего долгоноги поселяются на песчаных, сухих почвах, в долинах рек, поросших редколесьем. Здесь они порой устраивают целые поселения из нор, которые легко обнаруживаются по выбросам грунта. Активны долгоноги по ночам; днём, прячась в нору, зверёк изнутри затыкает вход земляной пробкой, чтобы сохранить в норе прохладу в дневные часы. В каждой норе живёт один зверёк или пара с молодняком. Но поскольку в поселениях норы расположены близко, а личных участок одного зверька занимает всего 25—250 м вокруг норы, создаётся впечатление, что долгоноги держатся и кормятся группами.

В спокойном состоянии они передвигаются на четырёх конечностях, выкапывая передними корм. Но в случае опасности подобно кенгуру переходят на огромные рикошетирующие прыжки на задних лапах. Длина прыжка может достигать 2—3 м (по некоторым данным 6—9 м). Это в сочетании с длинными «заячьими» ушами дало долгоногу его английское название «заяц-прыгун» (springhare).

Питается долгоног надземными и сочными подземными частями растений, реже насекомыми и ящерицами. Любит лизать выступающую на почве соль. Может приносить вред сельскохозяйственным посевам.

Размножение

Долгоноги дают 2—4 помёта в год с перерывами в среднем в 101 день. Беременность длится 78—82 дней и заканчивается рождением единственного детёныша. Новорожденный самец весит в среднем 300 г, самка — 278 г. Новорожденный покрыт волосами, но слеп; прозревает на 3 день жизни. В возрасте 7 недель молодые долгоноги покидают мать. Половой зрелости достигают при весе 2,5 кг.

Значение для человека

Мясо у долгонога вкусное, поэтому местные жители часто на него охотятся с ружьем или заливая норы водой. Используется также его шкурка. В неволе этот зверёк миролюбив и хорошо уживается с сородичами; через 2—3 недели становится ручным. В сельскохозяйственных районах долгоноги вредят посевам ячменя, пшеницы, овса, арахиса. До 2001 г. этот вид был в списках Международной Красной книги; сейчас он к охраняемым не относится.

Примечания

Источник — https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=Долгоног&oldid=93485708

二名法 Pedetes capensis
(Forster, 1778)

跳兔（學名：Pedetes capensis），又稱跳野兔，是齧齒類下跳兔科的唯一物種。

生態

跳兔外表像細小的袋鼠（但完全沒有關係），後肢發達，可以跳起超過2米，故此得名。不包括長的尾巴，跳兔約長35-45厘米，平均重3公斤。尾巴本身長36-47厘米。牠們有多種不同的顏色，有紅褐色至淡灰色，尾巴末端呈黑色。跳兔生活在内蒙古东部及非洲東南部，吃植物及昆蟲。後肢上有四趾及像蹄的爪，較前肢的為長。牠們的頸部肌肉發達，而頭顱則很短。牠們的眼睛很大，耳朵有耳屏，可以阻隔因挖掘而造成的沙粒進入耳朵。

跳兔全年都會生育。雌性一年會生三胎，每胎只有一隻嬰兒。跳兔嬰兒不像一些齧齒目般初出生時是不能看見及沒有毛的，牠們出生時已經有毛皮，在很短時間內就很活躍。不過嬰兒要到差不多半成長後才會斷奶及離開巢穴。這麼長的照顧令跳兔的出生率非常的低。^[2]

習性

跳兔主要是夜間活動的，但有時都會在日頭活動。牠們在白天的時間會住在牠們挖掘的隧道，並在內以泥土搗塞出口。當在雨季的時候，牠們可以輕易的挖掘。牠們有時會在夜間跳出巢穴。牠們會像袋鼠般以後肢跳躍，當受驚時會退回自己的巢穴。

跳兔在不同的日子會住在不同的巢穴，並傾向製造三個繞圈的巢穴。大部份這些巢穴都是近大樹或灌木的地方。跳兔的領土是在其巢穴的25-250米範圍內。在乾旱的日子牠們會擴大領土範圍。

保護現況

因為環境破壞和棲息地減少，跳兔的數量減少了20%，並在1996年被列入IUCN瀕危名單內。但於2001年，跳兔被列為無危。

參考

• Pedetes capensis. IUCN Red List of Threatened Species 2006. International Union for Conservation of Nature. 2004.

外號連結

• Further Information at Animal Diversity Web

取自“https://zh.wikipedia.org/w/index.php?title=跳兔&oldid=50958803”

トビウサギ 保全状況評価 LEAST CONCERN
(IUCN Red List Ver.3.1 (2001))
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 哺乳綱 Mammalia 亜綱 : 獣亜綱 Theria 目 : ネズミ目 Rodentia 下目 : ウロコオリス下目 Anomaluromorpha 科 : トビウサギ科 Pedetidae
Gray, 1825 属 : トビウサギ属 Pedetes
Illiger, 1811 種 : トビウサギ P. capensis 学名 Pedetes capensis
(Forster, 1778) 和名 トビウサギ 英名 Springhaas
Springhare
Spring hare

トビウサギ（跳兎、Pedetes capensis）は、トビウサギ科トビウサギ属に分類される齧歯類。本種のみでトビウサギ科トビウサギ属を形成する。

分布[編集]

アフリカ大陸東部と南部

形態[編集]

体長35-43cm。尾長35-47cm。体重3-4kg。背面は赤褐色、腹面は白い体毛で覆われる。尾は長く、先端部は黒褐色の体毛で覆われる。尾は跳躍する時にバランスを保つのに用いると考えられている。

頭部は短く、吻は高い。眼は大型。耳介が大きいうえに長くウサギのように見えることが和名や英名（hare=ノウサギ）の由来になっている。前肢は小さい。後肢は長く、発達している。後肢の第1趾は退化しているが、第2趾に大きな鉤状の爪があり第3-5趾の爪はやや蹄状になる。

生態[編集]

サバンナや半砂漠地帯に生息する。群れは形成せず、単独もしくはペアで生活する。夜行性で、昼間は地面に掘った深さ80-120cmの巣穴の中で休む。移動する際には後肢だけで2-3m跳躍する。主に巣穴を中心に300-400mの範囲で活動するが、食物がない場合は10-14kmまで移動することもある。頭部を地面につけて振動で危険を察知し、危険を感じると大きな鳴き声をあげる。天敵としてはヤマネコ、ジャッカル、ラーテル、オオトカゲ、ニシキヘビ等が挙げられる。

食性は植物食の強い雑食で、植物の根茎、果実、昆虫類、節足動物等を食べる。

繁殖形態は胎生。妊娠期間は約2ヶ月。周年繁殖（特に雨季が多い）し1回に1-2頭の幼獣を産む。幼獣は産まれてから2日で走行できるようになる。

人間との関係[編集]

稲や芋、トウモロコシ、麦等の農作物を食害する害獣。

生息地では肉が食用とされることもある。

害獣としての駆除等により生息数は減少している。

ペットとして飼育されることもあり、日本にも輸入されている。

関連項目[編集]

ウィキメディア・コモンズには、トビウサギに関連するメディアがあります。 ウィキスピーシーズにトビウサギに関する情報があります。

• ネズミ目
  • ウロコオリス下目

参考文献[編集]

• 『原色ワイド図鑑3 動物』、学習研究社、1984年、47、216頁。
• 小原秀雄・浦本昌紀・太田英利・松井正文編著 『レッド・データ・アニマルズ6 アフリカ』、講談社、2000年、66、168-169頁。
• 『小学館の図鑑NEO 動物』、小学館、2002年、163頁。

外部リンク[編集]

• 2007 IUCN Red List of Threatened Species
  • Grubb, P. 2004. Pedetes capensis. In: IUCN 2007. 2007 IUCN Red List of Threatened Species.

この項目は、動物に関連した書きかけの項目です。この項目を加筆・訂正などしてくださる協力者を求めています（Portal:生き物と自然／プロジェクト:生物）。

「https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=トビウサギ&oldid=66049561」から取得

날쥐 또는 남아프리카뜀토끼(Pedetes capensis)는 날토끼, 뜀토끼, 뛰는토끼로도 불리지만, 실제로는 토끼가 아니고 설치류의 일종이다. 뜀토끼과의 유일속 뜀토끼속에 속하는 현존하는 2종의 하나로^[3] 남아프리카의 토착종이다. 이전에는 뜀토끼속의 단형종으로 간주했지만, 날쥐에 속했던 동아프리카뜀토끼(P. surdaster)가 별도의 종으로 분리되었다. 겉모습은 서로 유사하지만, 계통유전학적 분석 결과를 통해 다른 종으로 확인되었다.^[4][5]

각주