dcsimg

Düüsenbianer ( Frísio do Norte )

fornecido por wikipedia emerging languages
Amrum.pngTekst üüb Öömrang
 src=
En hunertbian

Düüsenbianer (Myriapoda) san en auerklas faan diarten, huar't amanbi 13.500 slacher faan jaft. Diar hiar uk a hunertbianer (Chilopoda) tu.

Iindialang

Klasen:

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Düüsenbianer: Brief Summary ( Frísio do Norte )

fornecido por wikipedia emerging languages
 src= En hunertbian

Düüsenbianer (Myriapoda) san en auerklas faan diarten, huar't amanbi 13.500 slacher faan jaft. Diar hiar uk a hunertbianer (Chilopoda) tu.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Miriapodo ( Língua franca nova )

fornecido por wikipedia emerging languages
Millipede.jpg

La miriapodos es un sufilo de la filo de artropodos.

└o Miriapodo ├─o Cilopodo └─o Progoneato ├─o Simfilo └─o ├─o Pauropodo └─o Diplopodo 
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Mymba hetymaetáva ( Guarani )

fornecido por wikipedia emerging languages

Umi mymba hetymaetáva (Myriapoda) ha'e opaite umi mymba michĩ ipy apytimbýva, ojoguáva umi tymbachu'i, hákatu noĩri tymbachu'i ñemohendápe. Ko atýpe oĩ opaichagua ambu'a ha ambu'apuku, ha heta mymba michĩ ambuéva ipy hetáva ha ojoguáva ambu'a, opa ko'ã mymbakuéra oiko yvýre; ojeikuaa oiko amo 16 000 mymba hetymaetáva juehegua.[1]

Opaite ko'ã mymba iñakã michĩ ha hete pukuite, umi hetyma iñakã ykére ipopĩáva ha osu'ũ mbarete (upe mymba hérava Illacme plenipes, ambu'apuku ojejuhu California-pe, oreko 750 hetyma).[2]

Mandu'apy

  1. Chapman, A. D., 2009. Numbers of Living Species in Australia and the World, 2nd edition. Australian Biodiversity Information Services ISBN (online) 9780642568618
  2. Brusca, R. C. & Brusca, G. J., 2005. Invertebrados, 2ª edición. McGraw-Hill-Interamericana, Madrid (etc.), XXVI+1005 pp. ISBN 0-87893-097-3.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Mymba hetymaetáva: Brief Summary ( Guarani )

fornecido por wikipedia emerging languages

Umi mymba hetymaetáva (Myriapoda) ha'e opaite umi mymba michĩ ipy apytimbýva, ojoguáva umi tymbachu'i, hákatu noĩri tymbachu'i ñemohendápe. Ko atýpe oĩ opaichagua ambu'a ha ambu'apuku, ha heta mymba michĩ ambuéva ipy hetáva ha ojoguáva ambu'a, opa ko'ã mymbakuéra oiko yvýre; ojeikuaa oiko amo 16 000 mymba hetymaetáva juehegua.

Opaite ko'ã mymba iñakã michĩ ha hete pukuite, umi hetyma iñakã ykére ipopĩáva ha osu'ũ mbarete (upe mymba hérava Illacme plenipes, ambu'apuku ojejuhu California-pe, oreko 750 hetyma).

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Myriapoda ( Japonês )

fornecido por wikipedia emerging languages

Myriapoda ya iku salah sawijiné kelas saka filum Arthropoda.[1] Tuladha kéwan kang kalebu Myriapoda ya iku klabang (Lithobius forficatus) lan luwing (Spirobolus sp.).[1] Tembung Myriapoda asalé saka basa Yunani, ya iku myriad kang tegesé akèh lan podos kang tegesé sikil.[2] Dadi Myriapoda ya iku kéwan kang sikilé akèh.[2] Myriapoda kapérang dadi rong ordho, ya iku Diplopoda lan Chilopoda.[1]

Struktur Awak

Awak Myriapoda kawangun saka endhas dhuwur (capuk) lan awak pérangan buri utawa weteng (abdomen), Myriapoda ora nduwé dhadha.[3] Ing saben ros luwing ana rong pasang sikil, déné ing klabang ana sapasang sikil ing saben ros. Myriapoda nduwé sistem trakea kanggo respirasi.[3] Trakea ya iku saluran hawa kang gunané ngedharaké oksigèn menyang kabèh pérangan awak.[3]

Ciri-Ciri

  • Bantuk awaké ros-ros (segmen), ora nduwé dhadha mung nduwé endhas lan weteng[4]
  • Saben ros ing weteng ana sapasang utawa rong pasang sikil[4]
  • Ing endhasé ana kelopak mripat tunggal (ocellus) kang cacahé ana loro, sapasang antena, lan piranti lembé. Piranti lambé iki kawangun saka telung pasang rahang, ya iku sepasang mandibula lan rong pasang maksila[4]
  • Susunan saraf tangga tali[4]
  • Sistem ambegané nganggo trakea kang duwé spirakel ing saben ros awakè kanggo mlebu metu hawa
  • Sistem peredaran getih tarbuka[4]
  • Piranti kelamin lanang lan wadon kapisah, kalebu kéwan ovipar (ngendhog)[4]
  • Urip ing dharat, kaya ing ngisor watu, jero lemah, humus, utawa ing panggonan kang lembab[4]

Klasifikasi

Myriapoda kapérang dadi rong ordho, ya iku Chilopoda lan Diplopoda

Chilopoda

Ordo Chilopoda padatan urip ing panggonan kang lembab, ing ngisor tumpukan sampah utawa godhong-godhongan kang wis bosok.[1] Reprodhuksi Chilopoda kanthi cara kawin lan pembuahan internal.[1] Piranti rèspirasiné ya iku trakea kang nyabang menyang kabèh pérangan awaké.[1]

Kéwan kang kalebu ing ordho Chilopoda ya iku klabang. Klabang ya iku kéwan predator kang mangan kéwan-kéwan cilik. Mangsané dipatèni nganggo racun. Klanjer racun iku ana ing piranti lambéné. Awak klabang gèpèng. Kéwan iki nggolèk pangan ing wayah bengi.[5]

Diplopoda

 src=
Luwing kalebu kelas Diplopoda

Awak Chilopoda dhapuré bunder ndawa lan duwé ros (sègmèn) kang akèh.[1] Awaké ditutupi lapisan kang ngandhut garam kalsium lan wernané mengkilap.[1] Endhasé nduwé sepasang mripat tunggal, sepasang antena cendhèk, lan sepasang mandibula.[1] Toraks Chilopoda kawangun saka patang ros kang saben ros nduwé sepasang sikil, kajaba ing ros kang sapisan.[1] Kéwan iki nduwé abdomen kang dawa kang kawangun saka 25 nganti 100 ros, gumantung jinis spèsièsé.[1] Saben ros ana rong pasang spirakel, ostia (luwangan), ganglion saraf, lan rong pasang sikil.[1] Piranti réprodhuksi Diplopoda diarani gonopod, kang ana ing ros kaping pitu.[1] Fertilisasiné kanthi cara internal. Kéwan kang wadon nggawé susuh kanggo nyimpen endhogé. Kéwan Diplopoda padatan urip ing panggonan kang peteng lan lembab, kaya ing ngisor watu utawa kayu kang ora kena sinar srengéngé.[1]

Kéwan kang éwoning Diplopoda ya iku luwing. Awaké dawa silindris. Ing endhasé ana sepasang antena lan ing aben ros awaké dijangkepi sepasang sikil. Luwing mangan tetuwuhan kang wis mati lan seneng panggonan kang lembab lan peteng. Ing kaanan kang mbebayani, luwing ngruntelaké awaké. Luwing kalebu kéwan ovipar (ngendhog).[5]

Uga delengen

Cathetan suku

  1. a b c d e f g h i j k l m n Karmana, Oman.2007.Cerdas Belajar Biologi.Bandung: Grafindo
  2. a b Ciri Myriapoda(diundhuh 14 Oktober 2012)
  3. a b c Struktur dan Fungsi Tubuh Myriapoda(diundhuh 14 Oktober 2012)
  4. a b c d e f g Ciri-ciri Umum Myriapoda(diundhuh 15 Oktober 2012)
  5. a b Klasifikasi Myriapoda(diundhuh 15 Oktober 2012)
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Penulis lan editor Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Myriapoda ( Cebuana )

fornecido por wikipedia emerging languages

Myriapoda maoy ilalum punoan Arthropoda sa tiladtilad mga aluhipan.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Mga tagsulat ug editor sa Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Myriapoda ( Tagalo )

fornecido por wikipedia emerging languages

Ang Myriapoda ay isang subpilum ng mga artropod na naglalaman ng mga millipede, centipede, at iba pa. Ang grupong ito ay naglalaman ng 13,000 mga espesye. Ang lahat ng mga espesyeng ito ay mga panlupa.


Hayop Ang lathalaing ito na tungkol sa Hayop ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Mga may-akda at editor ng Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Myriapoda ( Escoceses )

fornecido por wikipedia emerging languages
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Myriapoda: Brief Summary ( Japonês )

fornecido por wikipedia emerging languages

Myriapoda ya iku salah sawijiné kelas saka filum Arthropoda. Tuladha kéwan kang kalebu Myriapoda ya iku klabang (Lithobius forficatus) lan luwing (Spirobolus sp.). Tembung Myriapoda asalé saka basa Yunani, ya iku myriad kang tegesé akèh lan podos kang tegesé sikil. Dadi Myriapoda ya iku kéwan kang sikilé akèh. Myriapoda kapérang dadi rong ordho, ya iku Diplopoda lan Chilopoda.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Penulis lan editor Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Myriapoda: Brief Summary ( Escoceses )

fornecido por wikipedia emerging languages

Myriapoda is a subphylum o arthropods containin millipedes, centipedes, an ithers.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Myriapodes ( Picard )

fornecido por wikipedia emerging languages

chés myriapodes ou millipèdes (Myriapoda, du grec μύριος murios, dis mile, et ποῦς pous, podos, pié) ch’est eune clache d'biètes articulés, des arthropodes.

Ch’nom conmun ch’est « mile-pattes » o bin « iules ».

Pèr ampe in Franche in treuve chés scolopendres, scutigères o bin lithobies.

 src=
.
 src=
.
 src=
.
 src=
.
 src=
.
 src=
Spirostreptus seychellarum,
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Väölpoetege ( Limburguês )

fornecido por wikipedia emerging languages
 src=
Veer väölpoetege, ein oet eder klas. Me zuut 'nen doezendpoet, 'ne mieljoenpoet, 'n pauropode en 'ne worteldoezendpoet.

De Väölpoetege (wetensjappelek Latien: Myriapoda) zien 'nen oonderstam vaan gelidpoetege. Ze versjèlle vaan aander gelidpoetege doortot ze op e paar soorte nao mie es vijf paar pu höbbe, dèks zelfs väöl mie. Hunne wetensjappeleke, aon 't Aajdgrieks oontliende naom, beteikent lètterlek '(mèt) tiendoezend pu'.

Kinmerke

Väölpoetege bestoon oet twie deile. De kop is rillatief sumpel. Heer bevat ei paar veulspriete en e paar ouge, die miestens hendeg sumpel zien. De moond zit aon d'n oonderkant vaan de kop; binnenin zit ei paor kaoke. De res vaan 't lief besteit oet e variabel aontal segminte. Aon de mieste segminte zit e paar pu. Bij de mieljoenpu, en in zekere zin bij de pauropode, zien ummer twie segminte samegekloonke, wat d'n indruk gief tot 't bies twie paor pu per segmint heet.

't Aontal segminte varieert neet allein per soort, meh ouch per individu. Dat kump umtot väölpoetege in hun leve diverse segminte debij kriege. Ze verpóppe ziech neet meh koume es nymf (larf die liekent op 'n klein versie vaan 't volwasse bies) oet 't ei. Edere kier es ze vervelle, kriege ze segminte en daomèt ouch pu debij. Ein exemplaar vaan de mieljoenpoet Illacme plenipes had wel 750 pu, dewijl 't gemiddelde veur zien soort neet hoeger es 600 ligk. In 't stök mèt de pu zitte ouch stigmata, loker boe de bieste door aoseme.

De leefstijl vaan väölpoetege löp oeterein. Doezendpu zien giftege en snel jagende vleiseters, mieljoenpu zien plante-eters en loupe neet zoe hel. Ouch hun gruutde versjèlt: 't gief soorte vaan mie es 30 cm, meh sommege zien kleinder es 1 cm. Zeker de worteldoezendpu en de Pauropoda weure neet zoe groet.

Evolutie en fossiel historie

Wienie de väölpoetege zien aofgesplits vaan de aander gelidpoetege is neet bekind. De ierste mieljoenpu zien bekind vaan 't laat-Siluur, de ierste doezendpu vaan 't vreug-Devoon. Moleculair analyse suggereert evels tot ze ziech al ieder aofsplitsde, in 't Cambrium. De ierste väölpoetege kinne daan in 't water höbbe geleef. Inderdaod zien oet 't Cambrium gelidpoetege fossiele bekind die rappelere aon väölpoetege.

In 't Carboon bleujde de gelidpoetege, ouch de väölpoetege. Door 't hoeg zuurstofgehalt vaan d'n atmosfeer kóste ze väöl laanger weure es noe. Zoe gaof 't Arthropleura e geslach vaan mieljoenpu wat gemekelek 2 meter of nog mie haolde. (In de condities vaan noe zouw dat bies stikke.) 't Verdwijne vaan 't regewoud roond de Carboon-Permgrens maakde ouch aon de groete mieljoenpu 'n ind.

Indeiling

Zoe'n 16.000 soorte zien bekind. De mieste zien mieljoenpu, vaan de res besteit 't groetste deil oet doezendpu. Wie bij mie kleinder bieskes dink me tot nog doezende soorte op besjrieving zitte te wachte.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Väölpoetege: Brief Summary ( Limburguês )

fornecido por wikipedia emerging languages
 src= Veer väölpoetege, ein oet eder klas. Me zuut 'nen doezendpoet, 'ne mieljoenpoet, 'n pauropode en 'ne worteldoezendpoet.

De Väölpoetege (wetensjappelek Latien: Myriapoda) zien 'nen oonderstam vaan gelidpoetege. Ze versjèlle vaan aander gelidpoetege doortot ze op e paar soorte nao mie es vijf paar pu höbbe, dèks zelfs väöl mie. Hunne wetensjappeleke, aon 't Aajdgrieks oontliende naom, beteikent lètterlek '(mèt) tiendoezend pu'.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Waranqachaki ( Quíchua )

fornecido por wikipedia emerging languages

Waranqachaki (Myriapoda) nisqakunaqa suni, suyt'u, sillwichakim. Ancha achka chakiyuqmi, samana tunquchawam samaqmi.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Šimtkuojis ( Samogitiano )

fornecido por wikipedia emerging languages
 src=
Šimtkuojis

Šimtkuojis aba šimtakuojis (luotīnėškā: Myriapoda) īr gīvis, katros prėgol prī narioutakuoju (Arthropoda).

Kūns īr ilgs, nariouts, so gausomu kuoju. Anėi gīven tenās, kor īr driegna, tomsu, tonkē laikas pu kūlēs, sklepūs.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Μυριάποδα ( Grego, Moderno (1453-) )

fornecido por wikipedia emerging languages

Τα μυριάποδα είναι υποσυνομοταξία των αρθρόποδων η οποία περιλαμβάνει τα χιλιόποδα και τις σαρανταποδαρούσες και άλλα. Η ομάδα περιλαμβάνει πάνω από 13.000 είδη, τα οποία είναι όλα χερσαία.[2] Αν και το όνομά τους υποδεικνύει ότι έχουν μύρια (10.000) πόδια, ο αριθμός των ποδιών ποικίλει από 750[3] μέχρι λιγότερα από 10.

Το αρχείο απολιθωμάτων των μυριάποδων φτάνει μέχρι την ύστερη Σιλούρια, αν και γενετικές μελέτες υποδεικνύουν ότι διαφοροποιήθηκαν στο Κάμβριο,[4] και υπάρχουν απολιθώματα της Κάμβριας εποχής τα οποία μοιάζουν με μυριάποδα.[2] Το παλαιότερο απολίθωμα που αποδίδεται σε μυριάποδο είναι το χιλιόποδο Pneumodesmus newmani, από την ύστερη σιλούρια (428 εκατομμύρια χρόνια πριν). Το P. newmani είναι επίσης το παλαιότερο γνωστό χερσαίο ζώο.[5][6]

Ανατομία

 src=
Το κεφάλι μιας σαρανταποδαρούσας

Τα μυριάποδα έχουν ένα ζεύγος κεραιών και, στις περισσότερες περιπτώσεις, απλούς οφθαλμούς. Το στόμα βρίσκεται στην κάτω πλευρά του κεφαλιού. Ένα ζεύγος γνάθων βρίσκεται μέσα στο στόμα. Τα μυριάποδα αναπνέουν μέσω σπειραμάτων τα οποία συνδέονται με τραχειακό σύστημα παρόμοιο με αυτό των εντόμων. Έχουν επιμήκη σωληνόμορφη καρδιά η οποία εκτείνεται κατά μήκος του σώματος, αλλά λίγα, έως καθόλου, αιμοφόρα αγγεία. Τα χιλιόποδα διαφέρουν από τις άλλες ομάδες, καθώς τμήματα του σώματός τους έχουν συγχωνευθεί, με αποτέλεσμα να φαίνεται ότι κάθε τμήμα έχει δύο ζεύγη ποδιών. Τα μαλπιγιανά σωληνάρια εκκρίνουν αζωτούχες ουσίες στο πεπτικό σύστημα το οποία αποτελεί ένα μακρύ σωλήνα. Αν και η κοιλιακή νευρική χορδή έχει ένα γάγγλιο σε κάθε τμήμα, ο εγκέφαλος είναι σχετικά φτωχά ανεπτυγμένος.[7]

Κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος, τα αρσενικά μυριάποδα παράγουν ένα πακέτο σπέρματος, το σπερματοφόρο, το οποίο πρέπει να μεταφέρουν στο θηλυκό εξωτερικά. Αυτή η διαδικασία είναι περίπλοκη και ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Τα θηλυκά γεννούν αυγά τα οποία εκκολάπτονται ως μικρές εκδοχές των ενηλίκων, με λίγα τμήματα και σταδιακά προσθέτουν επιπλέον τμήματα και άκρα καθώς αναπτύσσονται, μέχρι να φτάσουν στην ενήλικη μορφή.[7]

Οικολογία

Τα μυριάποδα είναι περισσότερο άφθονα σε υγρά δάση, όπου έχουν αναλάβει το ρόλο να διασπούν τη αποσυντιθέμενη φυτική ύλη, αν και μερικά ζουν σε λιβάδια, ημιερημικά περιβάλλοντα ή ακόμη και ερήμους.[8] Ένα πολύ μικρό ποσοστό είναι παραλιακό.[9][10] Τα περισσότερα είναι σαπροφάγα, με την εξαίρεση των σαραντοποδαρουσών, οι οποίες είναι κυρίως νυκτόβιοι θηρευτές. Τα παυρόποδα και τα σύμφυλα είναι μικρά ζώα τα οποία ζουν στο έδαφος.

Αν και γενικά δεν θεωρούνται επικίνδυνα για τους ανθρώπους, πολλά χιλιόποδα παράγουν επιβλαβείς εκκρίσεις (οι οποίες συχνά περιλαμβάνουν βενζοκινόνες) οι οποίες σε σπάνιες περιπτώσεις μπορούν να προκαλέσουν φουσκάλες και αποχρωματισμό του δέρματος.[11] Οι μεγάλες σαρανταποδαρούσες, αν και μπορούν να προκαλέσουν επίπονο δήγμα, οι θάνατοι είναι εξαιρετικά σπάνιοι.[12]

Ταξινόμηση

Υπάρχει διχογνωμία σχετικά με ποια ομάδα αρθρόποδων συγγενεύει εγγύτερα με τα μυριάποδα.[13] Σύμφωνα με μία υπόθεση, τα μυριάποδα είναι θυγατρικός κλάδος των πανκαρκινοειδών, μια ομάδα που περιλαμβάνει τα καρκινοειδή και τα εξάποδα. Σύμφωνα με μια άλλη θεωρία, η οποία υποστηρίζεται από γενετικές μελέτες, η συγγενέστερη ομάδα είναι τα χηλικέρατα.[14]

Υπάρχουν τέσσερις ομοταξίες μυριάποδων, οι οποίες περιλαμβάνουν πάνω από 12.000 είδη[15]:

Αν και κάθε ομοταξία μυριάποδων θεωρείται μονοφυλετική, οι σχέσεις μεταξύ τους είναι αβέβαιες.[16]

Παραπομπές

  1. «Myriapoda». ITIS.
  2. 2,0 2,1 Ben Waggoner (21 Φεβρουαρίου 1996). «Introduction to the Myriapoda». University of California, Berkeley. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2016.
  3. Paul E. Marek; Jason E. Bond (June 8, 2006). «Biodiversity hotspots: rediscovery of the world's leggiest animal». Nature 441 (7094): 707. doi:10.1038/441707a. PMID 16760967. Bibcode: 2006Natur.441..707M. http://www.nature.com/nature/journal/v441/n7094/abs/441707a.html.
  4. Markus Friedrich; Diethard Tautz (2002). «Ribosomal DNA phylogeny of the major extant arthropod classes and the evolution of myriapods». Nature 376 (6536): 165–167. doi:10.1038/376165a0. PMID 7603566. Bibcode: 1995Natur.376..165F.
  5. Rowland Shelley & Paul Marek (1 Μαρτίου 2005). «Millipede Fossils». East Carolina University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2016.
  6. Garwood, Russell J.; Edgecombe, Gregory D. (September 2011). «Early Terrestrial Animals, Evolution, and Uncertainty». Evolution: Education and Outreach (New York: Springer Science+Business Media) 4 (3): 489–501. doi:10.1007/s12052-011-0357-y. ISSN 1936-6426. http://www.academia.edu/891357/. Ανακτήθηκε στις 2015-07-21.
  7. 7,0 7,1 Robert D. Barnes (1982). Invertebrate Zoology. Philadelphia, PA: Holt-Saunders International. σελίδες 810–827. ISBN 0-03-056747-5.
  8. «Myriapod». Britannica Concise Encyclopedia.
  9. Barber, A.D. (2009). «Littoral myriapods: a review». Soil Organisms 81 (3): 735–760. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-03. https://web.archive.org/web/20160303234850/http://www.senckenberg.de/files/content/forschung/publikationen/soilorganisms/volume_81_3/33_barber.pdf. Ανακτήθηκε στις 2016-08-25.
  10. Barber, A.D. (Ed) (2013). «World Database of Littoral Myriapoda». World Register of Marine Species. Ανακτήθηκε στις 25 Οκτωβρίου 2013.CS1 maint: Extra text: authors list (link)
  11. «Strange and Unusual Millipedes». herper.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2007.
  12. Sean P. Bush, Bradley O. King, Robert L. Norris & Scott A. Stockwell (2001). «Centipede envenomation». Wilderness & Environmental Medicine 12 (2): 93–99. doi:10.1580/1080-6032(2001)012[0093:CE]2.0.CO;2. PMID 11434497. http://www.wemjournal.org/article/S1080-6032%2801%2970700-4/abstract.
  13. Gregory D. Edgecombe (2004). «Morphological data, extant Myriapoda, and the myriapod stem-group». Contributions to Zoology 73 (3): 207–252. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-06-11. https://web.archive.org/web/20160611193858/http://www.ctoz.nl/vol73/nr03/a02. Ανακτήθηκε στις 2016-08-25.
  14. Alexandre Hassanin (2006). «Phylogeny of Arthropoda inferred from mitochondrial sequences: strategies for limiting the misleading effects of multiple changes in pattern and rates of substitution». Molecular Phylogenetics and Evolution 38 (1): 100–116. doi:10.1016/j.ympev.2005.09.012. PMID 16290034.
  15. A. D. Chapman (2005). Numbers of Living Species in Australia and the World (PDF). Department of the Environment and Heritage. σελ. 23. ISBN 0-642-56850-2. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 25 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 2011.
  16. Jerome C. Regier, Heather M. Wilson & Jeffrey W. Shultz (2005). «Phylogenetic analysis of Myriapoda using three nuclear protein-coding genes». Molecular Phylogenetics and Evolution 34 (1): 147–158. doi:10.1016/j.ympev.2004.09.005. PMID 15579388.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Συγγραφείς και συντάκτες της Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Μυριάποδα: Brief Summary ( Grego, Moderno (1453-) )

fornecido por wikipedia emerging languages

Τα μυριάποδα είναι υποσυνομοταξία των αρθρόποδων η οποία περιλαμβάνει τα χιλιόποδα και τις σαρανταποδαρούσες και άλλα. Η ομάδα περιλαμβάνει πάνω από 13.000 είδη, τα οποία είναι όλα χερσαία. Αν και το όνομά τους υποδεικνύει ότι έχουν μύρια (10.000) πόδια, ο αριθμός των ποδιών ποικίλει από 750 μέχρι λιγότερα από 10.

Το αρχείο απολιθωμάτων των μυριάποδων φτάνει μέχρι την ύστερη Σιλούρια, αν και γενετικές μελέτες υποδεικνύουν ότι διαφοροποιήθηκαν στο Κάμβριο, και υπάρχουν απολιθώματα της Κάμβριας εποχής τα οποία μοιάζουν με μυριάποδα. Το παλαιότερο απολίθωμα που αποδίδεται σε μυριάποδο είναι το χιλιόποδο Pneumodesmus newmani, από την ύστερη σιλούρια (428 εκατομμύρια χρόνια πριν). Το P. newmani είναι επίσης το παλαιότερο γνωστό χερσαίο ζώο.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Συγγραφείς και συντάκτες της Wikipedia
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Күбаяҡ ( Basquir )

fornecido por wikipedia emerging languages

Күбаяҡ (рус. Многоножки, лат. Myriapoda)— бал ҡорто ҡарышлауыҡтары менән туҡланған быуынтыҡ аяҡлы төнгө бөжәк.

Әҙәбиәт

  • Г.Д. Зәйнуллина. Умартасылыҡ һүҙлеге. Өфө-2001йыл. ISBN 5-295-02 844-5
  • Клюге Н. Ю. 2000. Современная систематика насекомых. Принципы систематики живых организмов и общая система насекомых с классификацией первичнобескрылых и древнекрылых. СПб.: Изд-во «Лань». — 336 с.
  • Кузнецов Н. Я. 1951. «Класс многоножек (Myriopoda)» Руководство по зоологии. Т. 3, ч. 2. М.: Советская наука. С. 124—166.
  • Barnes, R.D. 1968. Invertebrate Zoology. W.B. Saunders Co., Philadelphia. 743 p.
  • Жизнь животных. Энциклопедия в шести томах. Том 3. (том посвящен сухопутным членистоногим). Общая редакция члена-корреспондента АН СССР профессора Л. А. Зенкевича. — Москва: Просвещение, 1969. — 576 с.

Һылтанмалар

 src=
Күбаяҡ филогенияһы (Клюге буйынса, 2000).
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Күбаяҡ: Brief Summary ( Basquir )

fornecido por wikipedia emerging languages

Күбаяҡ (рус. Многоножки, лат. Myriapoda)— бал ҡорто ҡарышлауыҡтары менән туҡланған быуынтыҡ аяҡлы төнгө бөжәк.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia authors and editors
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Көп аяктар ( Quirguiz )

fornecido por wikipedia emerging languages
 src=
Lithobius forficatus.

Көп аяктар (лат. Myriapoda) — муунак буттуулардын бир классы, буларга бир нече түркүмдор кирет, алардын ичинде: чопкуттуу көп аяктар түркүмү (лат. Oniscomorpha) да бар.

Колдонулган адабияттар

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Wikipedia жазуучу жана редактор
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Многуноги ( Macedônio )

fornecido por wikipedia emerging languages
  1. F0DC82"
  1. F0DC82"

Многуногите (Myriapoda) образуваат поттип на членконоги кој ги вклучува Chilopoda (стоногалките), Diplopoda (двојноногите), како и две помалку познати класи – Symphyla и Pauropoda. Сите овие животни живеат во влажни средини, близу површината на почвата (односно под камења, под лисја, во трули дрвја и слично). Стоногалките се главно предатори, додека останатите се чистачи (детритивори) и хербивори.

Иако името на овој поттип укажува на тоа дека овие животни имаат миријаден број на екстремитети (10000), сепак тие се движат од преку 750 (Illacme plenipes) [2] до помалку од десет екстремитети.

Морфологија

Многуногите имаат само два функционални телесни региони: глава и труп. Главата е специјализирана за тактилни и фоторецепторни осети и ингестија на храната. Трупот е адаптиран за движење и ги содржи повеќето телесни органи. Пауроподите и симфиланите се обично мали (под 5 mm во должина), со малку или без телесна пигментација – најчесто се кремасто бели. Симфиланите имаат антени во форма на бројаница и 10 до 12 пара на екстремитети. Пауроподите имаат разгранети антени, девет пара на екстремитети и плочки од егзоскелет на дорзалната површина, кои обично се протегаат долж повеќе од еден телесен сегмент. Илјаданогалките и стоногалките се обично поголеми (повеќе од 5 mm во должина) и обоени темнокафеаво до црно (иако одредени видови може да се многу живописни). Стоногалките поседуваат минимум 15 пара на екстремитети, од кои првиот пар, веднаш зад главата, содржи отровни жлезди и е модифициран во канџести екстремитети со кои се убива пленот. Илјаданогалките имаат минимум 30 пара на екстремитети, и тоа два пара на секој сегмент. Тие не се брзи како стоногалките и често се свиваат во форма на топка или испуштаат одбранбен спреј како заштита од предатори.

Развиток

Сите многуноги подлежат на аметаболен развиток (не постои значајна промена во формата и изгледот на телото при созревањето). Јајцата се изведуваат во младенчиња кои се слични со возрасните единки (адулти) во повеќе аспекти, освен во големината и половата зрелост. Како и останатите членконоги, тие растат со преслекување на егзоскелетот, но тие исто така можат да растат во должина со додавање на телесни сегменти при секое преслекување. Овој тип на растење (познат како анаморфоза) е чест кај многуногите, но поретко се среќава и кај понапредните членконоги и обично се смета за примитивна карактеристика (плеизиоморфија).

Филогенија

 src=
Северноамериканска диплопода - глава со очи.
 src=
Хилопода Lithobius forficatus.

Повеќето биолози и палеонтолози сметаат дека постојат доволно морфолошки, ембриолошки и фосилни докази за тврдењето дека основниот структурен план на главата на инсектите се развил (еволуирал) многу рано во еволутивната линија на многуногите. Бидејќи главата добила поважно значење за опстанокот на организмот, таа ги зголемила своите пропорции и значајност по пат на спојување со соседните трупни сегменти кои претходно биле адаптирани за движење. Во овој процес на цефализација, екстремитетите еволуирале во усни делови кои станале адаптирани за фаќање, обработување или манипулирање со храната. За овие усни делови се вели дека се сегментно хомологни со екстремитетите за движење. Навистина, доколку е така, ние би очекувале да најдеме ,,примитвни‘‘ организми кои имаат само мандибули (моногнатни), или ,,помалку примитивни‘‘ организми кои имаат мандибули и магзили (дигнатни), како и ,,напредни‘‘ организми со мандибули, прв пар на магзили и втор пар на магзили (тригнатни). Всушност, моногнатни форми никогаш не се пронајдени (живи или фосилизирани), но дигнатни форми се Pauropoda и Diplopoda, додека тригнатни усни делови можат да се најдат кај стоногалките, симфиланите и сите шестоноги (инсектите и нивните блиски сродници).

Симфиланите и шестоногите (но не и стоногалките) подлегле на анатомска фузија на вториот пар магзили. Оваа медијална фузија на телесните додатоци од левата и десната страна довела до појава на усниот дел наречен лабиум. Многу е предизвикувачки да се интерпретира оваа структурна сличност како доказ за блискиот еволутивен афинитет помеѓу Symphyla и Insecta. Всушност, ова било основа за ,,симфиланската теорија‘‘ за еволуцијата на инсектите која била предложена од страна на Калман и Имс во 1936. И покрај интуитивниот изглед, оваа теорија не е широко прифатена денес поради други, поекстензивни разлики во структурата на екстремитетите и абдоменот помеѓу овие две групи.

Наводи

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Автори и уредници на Википедија
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

Многуноги: Brief Summary ( Macedônio )

fornecido por wikipedia emerging languages
F0DC82"F0DC82"

Многуногите (Myriapoda) образуваат поттип на членконоги кој ги вклучува Chilopoda (стоногалките), Diplopoda (двојноногите), како и две помалку познати класи – Symphyla и Pauropoda. Сите овие животни живеат во влажни средини, близу површината на почвата (односно под камења, под лисја, во трули дрвја и слично). Стоногалките се главно предатори, додека останатите се чистачи (детритивори) и хербивори.

Иако името на овој поттип укажува на тоа дека овие животни имаат миријаден број на екстремитети (10000), сепак тие се движат од преку 750 (Illacme plenipes) до помалку од десет екстремитети.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
Автори и уредници на Википедија
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

मिरियापोडा ( Hindi )

fornecido por wikipedia emerging languages

मिरियापोडा (Myriapoda) एक प्राणी उपसंघ है जो आर्थ्रोपोडा संघ का एक मुख्य उपविभाग है। इसमें सहस्त्रपादगोजर सहित लगभग १३,००० जातियाँ सम्मिलित हैं। लातीनी भाषा में "मिरियापोडा" का अर्थ "बहुत पैर" है और इसकी सदस्य जातियों के ७५० से लेकर दस से कम टांगें होती है।[1][2]

इन्हें भी देखें

सन्दर्भ

  1. Ben Waggoner (February 21, 1996). "Introduction to the Myriapoda". University of California, Berkeley.
  2. Paul E. Marek & Jason E. Bond (June 8, 2006). "Biodiversity hotspots: rediscovery of the world's leggiest animal". Nature. 441 (7094): 707. PMID 16760967. डीओआइ:10.1038/441707a. बिबकोड:2006Natur.441..707M.
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
विकिपीडिया के लेखक और संपादक
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

मिरियापोडा: Brief Summary ( Hindi )

fornecido por wikipedia emerging languages

मिरियापोडा (Myriapoda) एक प्राणी उपसंघ है जो आर्थ्रोपोडा संघ का एक मुख्य उपविभाग है। इसमें सहस्त्रपादगोजर सहित लगभग १३,००० जातियाँ सम्मिलित हैं। लातीनी भाषा में "मिरियापोडा" का अर्थ "बहुत पैर" है और इसकी सदस्य जातियों के ७५० से लेकर दस से कम टांगें होती है।

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
विकिपीडिया के लेखक और संपादक
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

பலகாலி ( Tâmil )

fornecido por wikipedia emerging languages

பலகாலிகள் என்பன கணுக்காலிகள் என்னும் தொகுதியின் ஒரு துணைத்தொகுதி. இதில் ஆயிரங்காலிகள் எனப்படும் மரவட்டைகளும், நூறுகாலிகள் எனப்படும் பூரான் வகைகளும் அடங்கும். இத்துணைத் தொகுப்பில் 13,000 வகையான இனங்கள் உள்ளன. இவை யாவும் நிலத்தில் வாழ்வன;[2]. ஆங்கிலத்தில் இத்துணைதொகுதியின் பெயர் மிரியாப்பாடு(Myriapoda). மிரியாடு (myriad) என்றால் பத்தாயிரம் (10,000) என்று பொருள். பாடு (pod) என்றால் கால், ஆனால் எந்த பலகாலிகள் (மிரியாபாடுகளின்) கால்களின் எண்ணிக்கையும் ஆயிரங்கால்களைத் தாண்டுவதில்லை. பொதுவாக இவற்றிற்கு ஏறத்தாழ 750 ஐத் தாண்டுவதில் இருந்து ஏறத்தாழ 10 கால்களுக்கும் குறைவாகக் கூட இருக்கும். அமெரிக்காவில் உள்ள கலிபோர்னியாவில் இருக்கும் இல்லாக்மெ பிளெனைப்ஸ் என்னும் மரவட்டையினத்துக்கு பொதுவாக 600 கால்களுக்கும் குறைவாகவே இருக்கும், ஆனால் 750 கால்களை உடைய ஒன்றைப் பற்றி குறிப்புகள் உள்ளன [3] பலகாலிகளுக்கு எளிய அமைப்புக் கண்களும் இரட்டை உணர்விழைகளும் உண்டு.

பலகாலிகள் பெரும்பாலும் ஈரப்பதம் உள்ள காடுகளில் பெரிதும் காணப்படுகின்றன. இவை காடுகளில் விழுந்து அழுகும் தாவரங்களை பயனுடையவாறு உயிர்வேதியியல் முறையில் பிரிக்க உதவுகின்றன. [2], ஆனால் சில வகைகள் புல்வெளிகளிலும், வறண்ட நிலங்களிலும், இன்னும் சில பாலைவனங்களிலும் காணப்படுகின்றன [4]. பெரும்பாலன பலகாலிகள் இலைதழை உண்ணிகள், ஆனால் பூரான்கள் மட்டும் இரவில் இரைதேடுவன.

மேற்கோள்கள்

  1. "Myriapoda". ஒருங்கிணைந்த வகைப்பாட்டியல் தகவல் அமைப்பு (Integrated Taxonomic Information System).
  2. 2.0 2.1 Ben Waggoner (1996-02-21). "Introduction to the Myriapoda". University of California, Berkeley.
  3. Paul E. Marek & Jason E. Bond (2006-06-08). "Biodiversity hotspots: rediscovery of the world's leggiest animal". Nature 441: 707. doi:10.1038/441707a. http://www.nature.com/nature/journal/v441/n7094/abs/441707a.html.
  4. "Myriapod". Britannica Concise Encyclopedia.
licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
விக்கிபீடியா ஆசிரியர்கள் மற்றும் ஆசிரியர்கள்
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages

பலகாலி: Brief Summary ( Tâmil )

fornecido por wikipedia emerging languages

பலகாலிகள் என்பன கணுக்காலிகள் என்னும் தொகுதியின் ஒரு துணைத்தொகுதி. இதில் ஆயிரங்காலிகள் எனப்படும் மரவட்டைகளும், நூறுகாலிகள் எனப்படும் பூரான் வகைகளும் அடங்கும். இத்துணைத் தொகுப்பில் 13,000 வகையான இனங்கள் உள்ளன. இவை யாவும் நிலத்தில் வாழ்வன;. ஆங்கிலத்தில் இத்துணைதொகுதியின் பெயர் மிரியாப்பாடு(Myriapoda). மிரியாடு (myriad) என்றால் பத்தாயிரம் (10,000) என்று பொருள். பாடு (pod) என்றால் கால், ஆனால் எந்த பலகாலிகள் (மிரியாபாடுகளின்) கால்களின் எண்ணிக்கையும் ஆயிரங்கால்களைத் தாண்டுவதில்லை. பொதுவாக இவற்றிற்கு ஏறத்தாழ 750 ஐத் தாண்டுவதில் இருந்து ஏறத்தாழ 10 கால்களுக்கும் குறைவாகக் கூட இருக்கும். அமெரிக்காவில் உள்ள கலிபோர்னியாவில் இருக்கும் இல்லாக்மெ பிளெனைப்ஸ் என்னும் மரவட்டையினத்துக்கு பொதுவாக 600 கால்களுக்கும் குறைவாகவே இருக்கும், ஆனால் 750 கால்களை உடைய ஒன்றைப் பற்றி குறிப்புகள் உள்ளன பலகாலிகளுக்கு எளிய அமைப்புக் கண்களும் இரட்டை உணர்விழைகளும் உண்டு.

பலகாலிகள் பெரும்பாலும் ஈரப்பதம் உள்ள காடுகளில் பெரிதும் காணப்படுகின்றன. இவை காடுகளில் விழுந்து அழுகும் தாவரங்களை பயனுடையவாறு உயிர்வேதியியல் முறையில் பிரிக்க உதவுகின்றன. , ஆனால் சில வகைகள் புல்வெளிகளிலும், வறண்ட நிலங்களிலும், இன்னும் சில பாலைவனங்களிலும் காணப்படுகின்றன . பெரும்பாலன பலகாலிகள் இலைதழை உண்ணிகள், ஆனால் பூரான்கள் மட்டும் இரவில் இரைதேடுவன.

licença
cc-by-sa-3.0
direitos autorais
விக்கிபீடியா ஆசிரியர்கள் மற்றும் ஆசிரியர்கள்
original
visite a fonte
site do parceiro
wikipedia emerging languages