Mycetinis alliaceus (Jacq.) Earle ex A. W. Wilson & Desjardin 2005

Trzon jest czarny i oszroniony

Twardzioszek czosnkowy (Mycetinis alliaceus (Jacq.) Earle ex A.W. Wilson & Desjardin) – gatunek grzybów należący do rodziny Omphalotaceae^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycetinis, Omphalotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Gatunek ten po raz pierwszy opisany został w 1773 r. przez Nicolausa Jacquina jako Agaricus alliaceus, w 1838 r. przez Eliasa Friesa przeniesiony do rodzaju Marasmius (twardzioszek). W 2005 r. na podstawie najnowszych ustaleń taksonomicznych przeniesiony został do rodzaju Mycetinis^[2]. Synonimy naukowe^[2]:

Nazwę polską podał Franciszek Błoński w 1889 r^[3], obecnie jest ona niespójna z nazwą naukową.

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2–4 cm, kształt początkowo dzwonkowaty, później wypukły, w końcu rozpostarty. Barwa dość zmienna; od jasnoochrowej do ciemnobrunatnej. Powierzchnia matowa, sucha, czasami pomarszczona, brzeg gładki lub rowkowany^[4][5].

Blaszki

Brudnobiaławe lub szarawe, o regularnej tramie^[6].

Trzon

Cienki i długi. Ma wysokość do 10 cm i grubość 1-2 mm. Powierzchnia matowa, czarnobrunatna lub czarna i biało oszroniona (filcowata). Nasada korzeniasta^[4]. Jest twardy, włóknisty, o chrząstkowatej konsystencji i tak elastyczny, że nie daje się złamać^[5].

Miąższ

Cienki, białawy. Ma łagodny smak i silną woń czosnku^[4].

Wysyp zarodników

Biały lub kremowy. Zarodniki o kształcie od szerokoelipsoidalnego do niemal kulistego, gładkie, o rozmiarach 7-11 × 6-8 µm^[5].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Europie^[7]. W Polsce jest niezbyt częsty^[3].

Spotykany jest w lasach liściastych i w parkach, zawsze w obecności buków. Rośnie na ziemi, na szczątkach drewna, zwłaszcza znajdującego się pod ziemią. Owocniki wytwarza od maja do listopada

Znaczenie

Saprotrof. Nie jest trujący, ale z powodu nieprzyjemnego zapachu uważany jest za grzyb niejadalny^[5]. Dawniej jednak dzięki czosnkowemu zapachowi był używany do przyprawiania niektórych potraw^[4].

Gatunki podobne

• twardzioszek czosnaczek (Mycetinis scorodonius). Również ma zapach czosnku, ale jest mniejszy i rośnie w lasach iglastych. Jego trzon nie jest czarny, lecz purpurowobrązowy^[7].

Przypisy