Multimedia w Wikimedia Commons Dzięciur żołędziowy (Melanerpes formicivorus) – gatunek ptaka z rodzaju Melanerpes, zaliczanego do rodziny dzięciołowatych. Występuje w południowo-zachodniej Ameryce Północnej, po Meksyk aż do południowoamerykańskiej Kolumbii.
Dorosły dzięciur żołędziowy ma ciemnobrązową głowę, kark, skrzydła i ogon, białe czoło, podgardle, część brzuszną i kuper. Oczy mają białe tęczówki. Na niewielkim fragmencie grzbietu występuje parę zielonych piór. Dojrzały samiec posiada na czole czerwoną czapeczkę, która ciągnie się w stronę grzbietu. Pomiędzy potylicą a okolicami dzioba u samicy występują pas czarnych piór. W trakcie lotu łopoczą skrzydłami ze spuszczonymi nogami. Widać wtedy białe koła na skrzydłach. Ich odgłosy przypominają śmiech.
Ptaki żyją w stadkach złożonych z 20 osobników. Razem żywią się nie tylko owadami, ale i żołędziami i innymi nasionami. Zbierają je i gromadzą wspólnie w schowkach wykutych w pniach drzewach. Ptaki tworzące grupę bronią dostępu przed obcymi osobnikami do drzewa, które jest spichlerzem.
Rozród u dzięciurów żołędziowych jest osobliwy. Przeważnie tylko dwie samice wchodzące w skład grupy składają jaja do wspólnej dziupli. Z reguły pierwsze, a czasami i drugie złożone jajo jest rozbijane i pożerane wspólnie przez całą grupę. Wysiadywanie rozpoczyna się dopiero wtedy, gdy dwie samice prawie jednocześnie złożą jaja. Gdy pisklęta się wyklują wszyscy uczestnicy grupy karmią je owadami. Dowiedziono, że około 10% złożonych jaj źle się rozwija, a tylko z 20% rozwijają się pisklęta, które później osiągają zdolność do lotu.
W okresie nadmiaru żołędzi i innych nasion pokarmu starcza dla dorosłych ptaków, a produkcja jaj jest ponoszona niskim kosztem. Natomiast karmienie piskląt owadami wymaga bardzo efektywnych łowów, co wymusza współpracę w żywieniu. Osobnik, który karmi obce pisklę w kolejnym sezonie ma większe szanse na przekazanie genów następnemu pokoleniu. Co ciekawe, opisane wyżej zachowanie charakteryzuje populację z południowej Kalifornii. Już w Arizonie dzięcioły w trakcie rozrodu nie korzystają z pomocników robiąc tylko niewielkie zapasy nasion, a na zimę wędrując do Meksyku.
Dzięciur żołędziowy (Melanerpes formicivorus) – gatunek ptaka z rodzaju Melanerpes, zaliczanego do rodziny dzięciołowatych. Występuje w południowo-zachodniej Ameryce Północnej, po Meksyk aż do południowoamerykańskiej Kolumbii.
