Glycine

Soja (Glycine Willd.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych. Obejmuje 16 gatunków, z których największe zastosowanie w rolnictwie ma soja warzywna. Ten gatunek też jest uprawiany i przejściowo dziczeje (jako efemerofit) w Polsce^[4]. Gatunki z tego rodzaju występują dziko w strefie międzyzwrotnikowej oraz w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej^[3].

Morfologia

Pokrój

Rośliny jednoroczne i byliny) o pędach wijących się, wspinających, płożących lub wyprostowanych^[3].

Liście

Złożone, z trzema listkami, rzadziej z większą ich liczbą (do 7) i drobnymi, zwykle szybko odpadającymi przylistkami^[3].

Kwiaty

Motylkowe, wyrastają z kątów liści pojedynczo lub po kilka w gronach. Przysadki u nasady szypułek drobne, poza tym u nasady kielicha para podkwiatków. Kielich błoniasty, owłosiony i dwuwargowy – górna warga z dwóch zrośniętych działek, dolne trzy działki lancetowate lub szczecinowate. Płatki korony, także w liczbie 5, purpurowe lub białe, nieco dłuższe od kielicha, nagie. Górny płatek w formie zaokrąglonego żagielka. Boczne tworzą wąskie skrzydełka przyrastające do łódeczki, okrywającej 10 pręcików i słupek. Pręciki zrosłe są w rurkę i tylko jeden, najwyższy, jest wolny. Zalążnia jest górna, powstaje z jednego owocolistka i zawiera wiele zalążków rozwijających się w nasiona. Szyjka słupka jest nitkowata, naga lub nieco owłosiona, zakończona jest główkowatym znamieniem^[3].

Owoce

Strąki cylindryczne, proste lub wygięte, przewężone między nasionami. Zawierają 1–5 nasion owalnych lub kulistawych^[3].

Systematyka

Pozycja systematyczna rodzaju według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.^[1] W obrębie podrodziny należy do plemienia Phaseoleae^[5].

Pozycja systematyczna rodzaju według systemu Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Fabanae R. Dahlgren ex Reveal, rząd bobowce (Fabales Bromhead), rodzina bobowate (Fabaceae Lindl.), podrodzina Glycinoideae Horan., plemię Glycineae Horan, podplemię Glycininae Benth., rodzaj soja (Glycine L.)^[6].

Wykaz gatunków^[7]

• Glycine arenaria Tindale
• Glycine argyrea Tindale
• Glycine canescens F.J.Herm.
• Glycine clandestina Wendl.
• Glycine curvata Tindale
• Glycine cyrtoloba Tindale
• Glycine falcata Benth.
• Glycine latifolia (Benth.) C.A.Newell & Hymowitz
• Glycine latrobeana (Meissner) Benth.
• Glycine max (L.) Merr. – soja warzywna, s. owłosiona
• Glycine microphylla Tindale
• Glycine pindanica Tindale & Craven
• Glycine priceana (B.L. Rob.) Britton
• Glycine tabacina (Labill.) Benth.
• Glycine tomentella Hayata
• Glycine wrightii Lopez

Zastosowanie

Roślina uprawna

Soja warzywna jest pospolitą rośliną uprawną. Główne rejony uprawy to: Ameryka Północna (środkowe dorzecze Missisipi), Azja (Nizina Mandżurska, Nizina Chińska, Dolina Jangcy). Ameryka Południowa (Nizina La Platy, północno-wschodnia Brazylia). Soja ma bardzo duże wymagania, potrzebuje dobrych, żyznych gleb i dużego nasłonecznienia.

Przypisy

Zobacz też

Zobacz w Wikibooks publikację
Uprawa soi

• mleko sojowe
• tofu
• soja transgeniczna