Gazella Blainville 1816

Les gaceles (Gazella spp.) son antílopes de tamañu mediu, axilosos y de pates llargues. El nome femenín gacela vien de la pallabra persa Ghazal, que significa "elegante y rápida". Pueden algamar velocidaes de 97 km/h, y caltener una velocidá de 56 km/h por un periodu enllargáu. Atópase nes praderíes de les sabanes d'África, anque tamién nel sudoeste d'Asia. Viven en rebañaos y son animales herbívoros. Axuntar en fataos esvalixaos que pueden contener dellos miles d'individuos. Pa sobrevivir en campu abierto, tienen de tar sollertes tol tiempu. Anque de cutiu échense, nun duermen más d'una hora al día, en curtios periodos de cinco minutos o menos. Les gaceles viven en grupos de miles d'individuos que se caltienen alerta, pos nun duermen mientres periodos bien llargos.

Especies

Según Mammal Species of the World el xéneru Gazella ta integráu por diez especies.^[1] Otru autores consideren a les subespecies de Gazella subgutturosa, de G. dorcas, de G. gazella y de G. bennettii como especies monotípicas distintes.^[2]

• Gazella acaciae o Gazella gazella acaciae
• Gazella bennettii
• Gazella cora o Gazella gazella cora
• Gazella christii o Gazella bennettii christii
• Gazella cuvieri
• Gazella dareshurii o Gazella gazella dareshurii
• Gazella dorcas
• Gazella erlangeri
• Gazella fuscifrons o Gazella bennettii fuscifrons
• Gazella gazella
• Gazella gracilicornis o Gazella subgutturosa gracilicornis
• Gazella karamii o Gazella bennettii karamii
• Gazella leptoceros
• Gazella marica o Gazella subgutturosa marica
• Gazella muscatensis o Gazella gazella muscatensis
• Gazella pelzeni o Gazella dorcas pelceni
• Gazella salinarum o Gazella bennettii salinarum
• Gazella shikarii o Gazella bennettii shikarii
• Gazella spekei
• Gazella subgutturosa
• Gazella yarkandensis o Gazella subgutturosa yarkandensis

Amás, escastáronse les siguientes especies:

• Gazella arabica - estinguida apocayá
• Gazella saudiya - estinguida apocayá
• Gazella altidens
• Gazella atlantica
• Gazella blacki
• Gazella borbonica
• Gazella capricornis
• Gazella deperdita
• Gazella dorcadoides
• Gazella gaudryi
• Gazella harmonae.^[3]
• Gazella janenschi
• Gazella kueitensis
• Gazella leile
• Gazella lydekkeri
• Gazella mongolica
• Gazella negevensis
• Gazella paotehensis
• Gazella paragutturosa
• Gazella parasinensis
• Gazella pilgrimi
• Gazella praegaudryi
• Gazella praethomsoni
• Gazella psolea^[4]
• Gazella rufina
• Gazella sinensis
• Gazella thomasi
• Gazella tingitana
• Gazella triquetrucornis

Galería d'imáxenes

• Gazella subgutturosa

• Gazella bennettii

• Gazella dorcas

• Gazella cuvieri

Ver tamién

• Eudorcas (antiguu subxéneru de Gazella, xéneru dende 2000, qu'inclúi les gaceles de Thomson, Mongalla y de frente colorada)
• Impala
• Gerenuc
• Artiodáctilos por población

Referencies

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Gazella.

Ar gazelenned zo bronneged mistr ha prim a vev e stepennoù, dezerzhioù pe savanennoù Afrika hag Azia.

Rummatadur

En abeg da cheñchamantoù er rummatadur n'emañ ket ken an holl c'hazelenned er genad Gazella evel ma oant.

3 genad zo bremañ : Gazella, Eudorcas ha Nanger.

Ouzhpenn da se e vez roet an anv gazelenn da loened all ivez evel ar springbok.

E-touez ar spesadoù gazelenned emañ :

• gazelenn Thomson (Eudorcas thomsonii)
• gazelenn Dorkas (Gazella dorcas)
• gazelenn Speke (Gazella spekei)
• gazelenn Dama (Nanger dama)
• gazelenn Grant (Nanger granti)
• gazelenn Soemmerring (Nanger soemmerringii)

...

Una gasela és tipus de bòvid del gènere Gazella. Viuen actualment a les praderies més aviat seques d'Àfrica i del sud-oest d'Àsia. Són animals remugants de dimensions mitjanes o petites. La més alta fins a la creu és la gasela dama (90 cm). El cos és esvelt i cobert d'un pelatge curt i amb les potes primes. Els ulls són relativament grossos. Els dos sexes tenen banyes (excepte en la gasela persa) però les del mascle són més grosses i anellades. Acostumen a tenir costums nocturns. Totes les espècies existents estan amenaçades d'extinció en major o menor grau, especialment des que es cacen a bord de vehicles.

Taxonomia

• G. bennettii (Gasela de Bennett)
• G. cuvieri
• G. dama (Gasela dama)
• G. dorcas (Gasela comuna)
• G. gazella (Gasela d'Aràbia)
• G. granti (Gasela de Grant)
• G. leptoceros
• G. saudiya
• G. soemmerringii
• G. spekei
• G. subgutturosa (Gasela persa)

Gaseles extintes

Entre el Pliocè i el Plistocè hi hagué gaseles a Euràsia que foren caçades pels homes del paleolític, com per exemple la menuda Gazella borbonica.

Gaseles extintes són:

• G. arabica
• G. bilkis
• G. rufina

Galeria

• Gasela de Grant

• Gasela dama

• Gasela de Thomson

• Gasela persa

• Gasela Chinkara

• Gasela comuna

A Wikimedia Commons hi ha contingut multimèdia relatiu a: Gasela

Gazeller er antiloper, der hører til slægterne Gazella, Eudorcas og Nanger. Disse blev oprindeligt regnet som én slægt, men nyere undersøgelser har placeret dem i de tre slægter. Desuden bruges betegnelsen gazelle om blandt andet om nært beslægtede arter som springbukken, girafgazellen og arter af slægten Procapra.^[1]

Gazeller er kendt som hurtige dyr. Hastigheder på næsten 100 km/t er målt for Dorcas gazellen,^[2] for springbukken er målt 88 km/t,^[3] mens der for thomsongazeller (Eudorcas thomsonii) er målt hastigheder op til 70 km/t.^[4] Gazellerne lever i både Afrika, Centralasien og Arabien. I Afrika lever de fleste på savannerne nord for ækvator, men enkelte arter lever længere mod syd.^[5]

Referencer

Eksterne henvisninger

• Wikimedia Commons har flere filer relateret til Gazeller

Amlal neɣ Tamlalt (Assaɣ ussnan: Gazella) d aɣersiw asuṭad yettidiren deg tneẓruft n Tefrikt n ugafa d Savana n Tefrikt d tneẓruft n unẓul utrim n Asya, Tettwassen s teẓli (ccebaḥa) d tfessi d tazla

Idgan n tudert

Llant wazal n 15 n telmas n umlal ttidiren-t deg tjumma meqqren deg Tefrikt d Asya, Kra deg-sent ttidiren-t deg idurar maca amur ameqran yettidir deg tneẓrufin

Aglam

Amlal ila (yesɛa) allen meqqr-it ɣezzif-it, ɣures acciwen d ileqqaqen (ama ɣer uwtem neɣ Tawtemt), asallaf-is meẓẓiy-it

Addad d uẓayer

Ẓeṛ daɣen

Ask, xezal an jî ẍezal (bi îtalî:Gazella), cureyekî heywanên guhandar û qiloçî ye, pirtirîn li çol û beriyan dijîn. Pir bi lez direvin. Bi bedewî û xweşikiya çavên xwe yên mezin bi navûdeng in.

Ang isang gasel (Ingles: gazelle) ay alinman sa maraming espesye ng antilope sa genus Gazella o dating itinuturing na nabibilang dito. Ang anim na species ay kasama sa dalawang genera, Eudorcas at Nanger, na dating itinuturing na subgenera. Ang genus Procapra ay itinuturing din na isang subgenus ng Gazella, at ang mga miyembro nito ay tinutukoy din bilang mga gasel, bagaman hindi ito nakitungo sa artikulong ito. Ang mga gasel ay kilala bilang mabilis na mga hayop. Ang ilan ay maaaring tumakbo sa pagsabog bilang mataas na 100 km/h (60 mph) o tumakbo sa isang tuloy na bilis ng 50 km/h (30 mph).

Espesye

• Gazella acaciae
• Gazella bennettii
• Gazella cora
• Gazella christii
• Gazella cuvieri
• Gazella dareshurii
• Gazella dorcas
• Gazella erlangeri
• Gazella fuscifrons
• Gazella gazella
• Gazella gracilicornis
• Gazella karamii
• Gazella leptoceros
• Gazella marica
• Gazella muscatensis
• Gazella pelzeni
• Gazella salinarum
• Gazella saudiya
• Gazella shikarii
• Gazella spekei
• Gazella subgutturosa
• Gazella yarkandensis

Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.

Gazela (Gazella) - to je szlach antilopów z rodzëznë wòłowatëch (Bovidae). Wiele jich ôrtów żëje w Africe.

Gazella es un genre de mamifèrs, de la familha dels bovids, de la sosfamilha de las antilopinae, vivant dins las estèpas d'Africa e d'Asia.

Totas las espècias d’aqueste genre son nomenadas « gasèla », mas d'autras espècias d’aqueste genre pòdon tanben portar aqueste nom.

Las espècias d’aqueste genre son d’antilòps pichons prims, agils e fòrça rapida de córrer. Unas pòdon aténher una velocitat de mai de 100 km/h^[1],^[2] sus una distància un centenats de mètres o córrer a una velocitat de 90 km/h^[2] sus de distàncias de 30 a 80 km e tanben de mesclar a lor correguda de grands sauts. Se trapa subretot aquestas gasèlas dins las savanas africanas, sudasiaticas e al Sahara.

Son d’erbivòrs romiaires; se noirisson d'èrbas, de graminèas, de fuèlhas dels bartasses… Unas gasèlas pòdon se pasar d'aiga pendent longtemps.

Lista de las espècias

Segon Catalogue of Life (12 mars 2019):

• Gazella arabica (Lichtenstein, 1827)
• Gazella bennettii (Sykes, 1831)
• Gazella cuvieri (Ogilby, 1841)
• Gazella dorcas (Linnaeus, 1758)
• Gazella erlangeri Neumann, 1906
• Gazella gazella (Pallas, 1766)
• Gazella leptoceros (F. Cuvier, 1842)
• Gazella spekei Blyth, 1863
• Gazella subgutturosa (Güldenstaedt, 1780)

Unas espècias ancianament dins aqueste genre foguèron desplaçada en 2005^[3] cap a dos autres genres, Eudorcas e Nanger :

• Nanger dama (Pallas, 1766)
• Nanger granti (Brooke, 1872)
• Nanger soemmerringii (Cretzschmar, 1828)
• Eudorcas rufifrons (Gray, 1846)
• Eudorcas rufina (Thomas, 1894)
• Eudorcas thomsonii (Günther, 1884)

Existís un grand nombre d'espècias reconegudas coma desaparegudas:

• Gazella altidens Schlosser, 1903 †
• Gazella atlantica Bourguignat, 1870 †
• Gazella baturra Alcalá & Morales, 2006 †
• Gazella bilkis Groves & Lay, 1985 †
• Gazella blacki Teilhard de Chardin & Young, 1931 †
• Gazella borbonica Depéret, 1884 †
• Gazella deperdita (Gervais, 1847) †
• Gazella dorcadoides Schlosser, 1903 †
• Gazella dracula Geraads, 1981 †
• Gazella emilii Bouvrain, 1998 †
• Gazella gaudryi Schlosser, 1904 †
• Gazella harmonae Geraads, Bobe & Reed, 2012 †
• Gazella janenschi Dietrich, 1950 †
• Gazella kueitensis Bohlin, 1938 †
• Gazella leile Gadjiev, 1961 †
• Gazella lydekkeri Pilgrim, 1937 †
• Gazella mongolica Dmitrieva, 1977 †
• Gazella mytilinii Pilgrim, 1926 †
• Gazella negevensis Tchernov, Ginsburg, Tassy & Goldsmith, 1987 †
• Gazella paotehensis Teilhard de Chardin & Young, 1931 †
• Gazella paragutturosa Bohlin, 1938 †
• Gazella parasinensis Dmitrieva, 1977 †
• Gazella pilgrimi Bohlin, 1935 †
• Gazella pomeli Arambourg, 1979 †
• Gazella praegaudryi Arambourg, 1959 †
• Gazella praethomsoni Arambourg, 1947 †
• Gazella propria Meladze, 1967 †
• Gazella saudiya Carruthers & Schwarz, 1935 †
• Gazella setifensis Pomel, 1895 †
• Gazella sinensis Teilhard de Chardin & Piveteau, 1930 †
• Gazella superba Pilgrim, 1939 †
• Gazella thomasi Pomel, 1895 †
• Gazella tingitana Arambourg, 1957 †

Galariá

• Gasèla del mont d’Arabia (mascle)

• Gazella leptoceros (mascle)

• Gasèla de Speke (femèla)

• gasèla de Cuvier (femèla)

• gasèla de goma (femèlas e joves)

• gasèla dorcas (mascle)

• gasèla de waller, gérénuk (mascle)

• gasèla de pés negres, impala (mascle)

Nòtas e referéncias

A gazelle is ony o mony antelope species in the genus Gazella.

Gʻizollar, ohular — quvushshoxlilar oilasiga mansub sut emizuvchilar urugi. Uz. 85—170 sm, yagʻrinidan balandligi 50—110 sm, shoxi erkagi va urgʻochisida (jayranning urgʻochisi shoxsiz) lirasimon, uz. 25— 80 sm. 12 (boshqa maʼlumotga qaraganda 27 ga yaqin) turi bor. Afrika, Gʻarbiy Osiyo, Markaziy, Oʻrta va Janubiy Osiyoda tarqalgan. Choʻl, dasht, oʻrmon-dasht, tekislik va togʻli hududlarda (3.5 ming m balandlikkacha) yashaydi. Oʻzbekistonda 1 tur — jayran tarqalgan. Gʻ. soni kamayib ketgan, bir qancha turi Tabiatni muhofaza qilish xalqaro ittifoqi Qizil kitobiga kiritilgan.

Misti luwichu (Misti luychu, genus Gazella) nisqakunaqa Aphrikapi, Asyapipas kawsaq huk hatun iskay ruk'anayuq, yura mikhuq ñuñuqkunam, ancha utqaylla kallpaq antilupikunam.

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru

Swala ni wanyama walao manyasi katika nusufamilia Antilopinae, Aepycerotinae na Pantholopinae za familia Bovidae. Hupatikana katika maeneo yenye nyasi fupi fupi na vichaka vifupi fupi hasa kwenye maeneo mengi ya hifadhi katika Afrika. Spishi nyingine hukimbia kilometa 80 kwa saa na zina uwezo wa kuruka mita 7 hadi 8 juu akiwa kwenye kasi. Rangi yao ni ya mchanga na nyeupe kidogo kwenye koromeo na sehemu ya chini ya mkia. Maadui yao wakubwa ni simba, chatu na chui.

Spishi

• Nusufamilia Aepycerotinae
  • Aepyceros melampus, Swala Pala (Impala)
• Nusufamilia Antilopinae
  • Ammodorcas clarkei, Swala Dibatag (Dibatag au Clarke's gazelle)
  • Antidorcas marsupialis, Swala Mrukaji (Springbok)
  • Antilope cervicapra, Swala Mweusi (Blackbuck)
  • Dorcatragus megalotis, Swala Beira (Beira)
  • Eudorcas albonotata, Swala wa Mongalla (Mongalla gazelle)
  • Eudorcas rufifrons, Swala Paji-jekundu (Red-fronted gazelle)
  • Eudorcas rufina, Swala Mwekundu (Red gazelle) – imekwisha sasa
  • Eudorcas thomsonii, Swala Tomi au Swala Lala (Thomson's gazelle)
  • Gazella arabica, Swala Arabu (Arabian gazelle) – imekwisha sasa
  • Gazella bennettii, Swala Mhindi (Chinkara au Indian Gazelle)
  • Gazella cuvieri, Swala wa Cuvier (Cuvier's Gazelle)
  • Gazella dorcas, Swala-jangwa (Dorcas au Ariel Gazelle)
  • Gazella erlangeri, Swala wa Neumann (Neumann's Gazelle)
  • Gazella gazella, Swala-milima (Mountain Gazelle)
  • Gazella leptoceros, Swala Pembe-nyembamba (Rhim Gazelle)
  • Gazella saudiya, Swala wa Saudia (Saudi Gazelle) – imekwisha sasa
  • Gazella spekei, Swala wa Speke (Speke's Gazelle)
  • Gazella subgutturosa, Swala Mwajemi (Goitered Gazelle)
  • Litocranius walleri, Swala Twiga (Gerenuk au Waller's au Giraffe-necked Gazelle)
  • Nanger dama, Swala Dama (Dama Gazelle)
  • Nanger granti, Swala Granti (Grant's Gazelle)
  • Nanger soemmerringii, Swala wa Soemmerring (Soemmerring's Gazelle)
  • Procapra gutturosa, Swala wa Mongolia (Mongolian Gazelle)
  • Procapra picticaudata, Swala Goa (Goa)
  • Procapra przewalskii, Swala wa Przewalski (Przewalski's Gazelle)
  • Saiga tatarica, Swala Saiga (Saiga)
• Nusufamilia Pantholopinae
  • Pantholops hodgsonii, Swala wa Tibeti (Tibetan Antelope)

Picha

• Swala pala

• Swala mrukaji

• Swala mweusi

• Swala paji-jekundu

• Swala mhindi

• Swala wa Cuvier

• Swala-jangwa

• Swala-milima

• Swala wa Sahara

• Swala mwajemi

• Swala twiga

• Swala dama

• Swala granti

• Swala wa Soemmerring

• Swala Goa

• Saiga

Makala hii kuhusu mnyama fulani bado ni mbegu.
Je, unajua kitu kuhusu Swala kama uainishaji wake wa kibiolojia, maisha au uenezi wake?
Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.

Ili kupata maelezo kuhusu masanduku ya uanapwa ya spishi angalia: Wikipedia:WikiProject Mammals/Article templates/doc.

Η Γαζέλα (Gazella) αποτελεί γένος Θηλαστικών της τάξης των Αρτιοδάκτυλων και της οικογένειας των Βοοειδών και της υποοικογένειας Αντιλοπίνες. Είναι λεπτόσωμη, ζωηρή και χαριτωμένη, με κέρατα ωοειδούς τομής, σε σχήμα V ή λύρας, δακτυλιωτά σε όλο τους το μήκος· εμφανίζονται και στα δύο φύλα, αλλά του θηλυκού είναι μικρότερα από του αρσενικού· χωρίς κέρατα είναι μόνο το είδος G. subgutturosa (περσική Γαζέλα). Έχει μεγάλα μάτια, που περιβάλλονται από μία ελλειπτική μαύρη κηλίδα με λευκές παρυφές· τα αυτιά είναι μακριά και οξύληκτα, το ρύγχος τριχωτό· τα πόδια της είναι ψηλά και λεπτά, με θύσανο τριχών στα γόνατα, με μικρές οπλές· η ουρά είναι κοντή.

Χαρακτηριστικά

Οι γαζέλες απαντώνται στην Ασία και την Αφρική, από την Μογγολία μέχρι τις ατλαντικές ακτές της Βόρειας Αφρικής και εξαπλώνονται σε όλη την Ανατολική και Κεντρική τροπική Αφρική. Έχουν ύψος στον ώμο 60-90 εκατοστόμετρα. Σε άγρια κατάσταση ζουν συνήθως σε αγέλες των 5-10, μερικές φορές δε μέχρι 100 ατόμων, σε αμμώδεις περιοχές. Τα κοπάδια αυτά αποτελούνται από θηλυκά και νεαρά άτομα, που συναντούν τα αρσενικά την στιγμή του ζευγαρώματος. Το τρίχωμά τους είναι ανοιχτόχρωμο καστανοκίτρινο στην ράχη, άσπρο στην κοιλιά και απόλυτα προσαρμοσμένο προς το χρώμα του αμμώδους περιβάλλοντός τους· πολλά είδη φέρουν μια οριζόντια μαύρη ταινία, που διατρέχει τις δύο πλευρές του ζώου. Οι οπλές τους είναι κατάλληλες για τον καλπασμό σε μαλακό έδαφος· τρέχουν πολύ γρήγορα, αναπτύσσοντας ταχύτητα μέχρι και 70 χιλιομέτρων την ώρα, γι' αυτό και το κυνήγι του είναι πολύ δύσκολο. Διασχίζουν μεγάλες εκτάσεις προκειμένου να βρουν τροφή και πηγές νερού. Αποτελούν αντικείμενο εντατικού κυνηγιού με την βοήθεια λαγωνικών. Το κρέας τους είναι νοστιμότατο και περιζήτητο. Η διάρκεια κύησης είναι 160 μέρες.

Το Red Data Book αναφέρει ότι το είδος G. pelzenli είναι ήδη σπάνιο και το G. leptokeros ή ριμ κινδυνεύει σοβαρά να εξαφανιστεί. Στον κατάλογο αναφέρονται ως σπάνια και υποείδη άλλων ειδών.

Είδη

Υπάρχουν περίπου 12 είδη και πάνω από 50 γνωστές ποικιλίες Γαζέλας. Κυριότερα είδη είναι τα εξής.

• G. dama· πρόκειται για το μεγαλύτερο είδος και απαντάται στην Βόρεια Αφρική. Το ποικίλο τρίχωμά της μπορεί να είναι κόκκινο καφέ, με άσπρα τα καπούλια, το κάτω μέρος του σώματος και το κεφάλι., και με μια άσπρη κηλίδα στον λαιμό των δυτικών ποικιλιών, όπως είναι η σπάνια ποικιλία G. d. mhorr· επίσης μπορεί να είναι άσπρο, με κοκκινοκαφέ λαιμό και ώμους στις ποικιλίες των ανατολικών περιοχών της Ασίας (G. d. ruficollis). Τα κέρατα κάμπτονται σημαντικά προς τα πίσω και συγκλίνουν στο επάνω μέρος τους.
• G. dorcas· μικρή Γαζέλα της Βόρειας Αφρικής. Το χρώμα της είναι κιτρινωπό-καφέ, με κοκκινοκαφέ γραμμές σε κάθε πλευρά και άσπρες και κοκκινοκαφέ γραμμές στο πρόσωπο. Τα κέρατα είναι δακτυλιωτά, σε σχήμα λύρας.
• G. granti· μεγάλη Γαζέλα της Ανατολικής Αφρικής. Το χρώμα της είναι καφετί, με σκουρόχρωμη κηλίδα στην μουσούδα και μία διακριτή άσπρη γραμμή, που διατρέχει το πρόσωπο από το κάθε κέρατο μέχρι το μουσούδι. Τα κέρατα είναι μακριά, δυνατά και καμπτά· στο υποείδος G. g. robertsin εκτείνονται σε εξαιρετικό βαθμό.
• G. subgutturosa· απαντάται στην Ασία, από την Μογγολία μέχρι την Μικρά Ασία. Το χρώμα της είναι καφέ, με μια δυσδιάκριτη σκουρότερη γραμμή σε κάθε πλευρά του σώματος. Το θηλυκό έχει ατροφικά κέρατα ή καθόλου. Ο λάρυγγας των αρσενικών φουσκώνει κατά την αναπαραγωγική περίοδο.
• G. rufifrons· απαντάται στην Αφρική, από την Σενεγάλη μέχρι το Σουδάν. Το χρώμα της είναι κοκκινοκαφέ, με μια στενή μαύρη γραμμή στα πλάγια, που πιο κάτω συνεχίζεται με μια στενή κοκκινοκαφέ λωρίδα. Τα κέρατα είναι δυνατά, ελαφρώς κυρτά.
• G. thomsoni· είναι η κοινότερη Γαζέλα της Ανατολικής Αφρικής και συχνά καλείται Τόμυ (Tommy). Είναι μικρή, κοκκινοκαφέ, με μια διακριτή μαύρη γραμμή σε κάθε πλευρά, μια μικρή κηλίδα στην μούρη και άσπρες γραμμές στο πρόσωπο. Τα κέρατα είναι ελαφρώς κυρτά.

வனப்புமிக்க சிறுமான் (gazelle) என்பது மறிமான் வகைகளில் உள்ள ஓர் இனமாகும். இதில் ஆறு இனங்கள் இரண்டு வகைகளைக் கொண்டு காணப்படுகின்றன.

வனப்புமிக்க சிறுமான்கள் வேகமாக ஓடும் விலங்குகளில் ஒன்றாகும். இவற்றின் உச்ச வேகத்தில் மணிக்கு 60 மைல் வேகத்தில் (97 கிலோமீட்டர்) ஓடக்கூடியது.^[1]

உசாத்துணை

வெளியிணைப்பு

• பொதுவகத்தில் Gazella தொடர்பாக ஊடகக் கோப்புகள் உள்ளன.
• விக்கிமேற்கோளில் Gazelles சம்பந்தமான மேற்கோள்கள்:

ಗೆಜೆಲ್ಉತ್ತರ ಹಾಗೂ ಪೂರ್ವ ಆಫ್ರಿಕ, ಅರೇಬಿಯ, ಇಸ್ರೇಲ್, ಸಿರಿಯ, ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯ, ಭಾರತದ ಮೈದಾನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲೆಲ್ಲ ಕಾಣಬರುವ ಒಂದು ಚೆಲುವಾದ ಜಿಂಕೆ. ಆರ್ಟಿಯೊಡಕ್ಟಿಲ ಗಣದ ಬೋವಿಡೀ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ. ಗೆಜಲ್ ಎಂಬುದು ಇದರ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಹೆಸರು. ಇದರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 12 ಪ್ರಭೇದಗಳಿವೆ. ಗೆಜಲ್‍ನ ವಾಸ ಸಾಧಾರಣವಾಗಿ ಮರಗಳಿಲ್ಲದ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ. ಬಿರುಬಿಸಿಲಿನಲ್ಲಿ ಬೇಯುವ ಮರುಭೂಮಿಗಳು ಇದರ ಅಚ್ಚುಮೆಚ್ಚಿನ ನೆಲೆಗಳು.

ಲಕ್ಷಣಗಳು

ಗೆಜೆಲುಗಳು ಮಧ್ಯಮಗಾತ್ರದ ಚಿಗರಿಗಳು. ವಿವಿಧ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಉದ್ದ 1-1.2 ಮೀ. ಭುಜದ ಬಳಿಯ ಎತ್ತರ 51-89 ಸೆಂಮೀ. ತೂಕ 14-75 ಕಿಗ್ರಾಂವರೆಗೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗುತ್ತದೆ. ಇವಕ್ಕೆ 12-14 ಸೆಂಮೀ ಉದ್ದದ ಬಾಲವಿದೆ. ದೇಹದ ಬಣ್ಣ ಗಾಢ ಕಂದಿನಿಂದ ಬೂದಿ, ಬಿಳಿಯವರೆಗೆ ವೈವಿಧ್ಯಪೂರ್ಣವಾಗಿದೆ. ಹೊಟ್ಟೆಯ ಭಾಗ ತಿಳಿಬಣ್ಣದ್ದು. ಕೆಲವು ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ಬೆನ್ನು ಮತ್ತು ಹೊಟ್ಟೆಯ ಭಾಗಗಳ ಬಣ್ಣಗಳು ಮಿಳಿತವಾಗುವಲ್ಲಿ ಗಾಢವರ್ಣದ ಒಂದು ಪಟ್ಟೆಯಿರುವುದುಂಟು. ಬಾಲದ ಬುಡ ಮತ್ತು ತೊಡೆಗಳ ಹಿಂಭಾಗಗಳು ಬೆಳ್ಳಗಿರುತ್ತವೆ. ಬಹುಪಾಲು ಪ್ರಭೇದಗಳಲ್ಲಿ ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣುಗಳೆರಡರಲ್ಲೂ ಒಂದೊಂದು ಜೊತೆ ಕೊಂಬುಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಸಬ್ಗಟುರೋಸ ಎಂಬ ಪ್ರಭೇದದಲ್ಲಿ ಕೊಂಬುಗಳು ಗಂಡಿನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಇರುತ್ತವೆ. ಕೊಂಬುಗಳ ಆಕಾರ ಲೈರ್ ವಾದ್ಯದಂತೆ: ಸರಾಸರಿ ಉದ್ದ 25-35 ಸೆಂಮೀ. ಕೆಲವು ಸಲ ಕೊಂಬುಗಳು ತಲೆಯ ಆಚೀಚೆ ಹರಡಿರುವುದು ಇಲ್ಲವೆ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಬಾಗಿರುವುದು ಉಂಟು. ಕೊಂಬುಗಳು ಹೇಗೇ ಇರಲಿ, ಇವುಗಳ ತುದಿ ಮಾತ್ರ ಮೇಲಕ್ಕೆ ಬಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ವಾಸ

ಗೆಜೆಲುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತವೆ. ಒಂದೊಂದು ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ 5-10 ಪ್ರಾಣಿಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವು ಸಲ ನೂರಾರು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿರುವುದೂ ಉಂಟು. ಗಿಡಮರಗಳ ಎಳೆಚಿಗುರು, ಹುಲ್ಲಿನ ಎಸಳುಗಳು ಇವುಗಳ ಮುಖ್ಯ ಆಹಾರ. ಗೆಜೆಲುಗಳು ತಮ್ಮ ಓಟದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾಗಿವೆ. ಬಹುಶ: ಬೇಟೆಯ ಚಿರತೆ, ಗ್ರೇ ಹೌಂಡ್ ನಾಯಿ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ ಶಿಕ್ಷಣ ಕೊಟ್ಟು ಬೆಳೆಸಿದ ಗಿಡುಗಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಗೆಜೆಲುಗಳೇ ಅತ್ಯಂತ ವೇಗವಾಗಿ ಓಡಬಲ್ಲ ಪ್ರಾಣಿಗಳು. ಪೂರ್ವ ಆಫ್ರಿಕದ ಥಾಮ್ಸನ್ಸ್‌ ಗೆಜೆಲ್ ಎಂಬುದು ಗಂಟೆಗೆ 65 ಕಿಮೀ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಓಡಬಲ್ಲದು. ಇವುಗಳ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯ ಕಾಲ ಏಪ್ರಿಲ್-ಜೂನ್ಗಳ ಅವಧಿ. ಹುಟ್ಟಿದ ಒಂದು ವಾರದಲ್ಲೆ ಮರಿಗಳಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಬಲ ಬಂದು ಅವು ಸ್ವತಂತ್ರ ಜೀವನ ನಡೆಸತೊಡಗುತ್ತವೆ. ಗೆಜೆಲುಗಳ ಆಯಸ್ಸು ಸುಮಾರು 10-12 ವರ್ಷಗಳು.

ಅರೇಬಿಯ ಮತ್ತು ಏಷ್ಯದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಗೆಜೆಲುಗಳನ್ನು ಮಾಂಸಕ್ಕಾಗಿ ಬೇಟೆಯಾಡುತ್ತಾರೆ. ಬೇಟೆಯಲ್ಲಿ ನಾಯಿ ಮತ್ತು ಗಿಡುಗಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಪ್ರಭೇದಗಳ ಮಾಂಸ ಮಾತ್ರ ಬಲುರುಚಿ.

ಛಾಯಾಂಕಣ

• Grant's gazelle (male)

• Mhorr gazelle

• Cuvier's gazelle (female)

• Thomson's gazelle (male)

• Speke's gazelle (female)

• Goitered gazelle (females and young)

• Chinkara (female)

• Dorcas gazelle (female)

• Red-fronted gazelle

• Mountain gazelle (male)

• Soemmerring's gazelle (females)

• Slender-horned gazelle (male)

Deero waa nooc kamid ah ugaadha , leh dib gaaban dhinacyadana laba diillimood oo madow ku leh

Mbólókó (na boyíké mbólókó) ezali nyama ya mikúwa mpé ya mabɛ́lɛ.

Maloba

Bobangé bwa mbólókó

Ğezale, (Erebki: غزال, ġazaal) heywanê ke familya iştirınan (Bovidae) raê u dı "toynak"ê xo estê, namey inano.

Lesa yew ğezale 200-230 cm derga, 60 cm berza, dımoçıkê xo 20 cm dergo. İştiriê xo çarpazê (zey hilalê). Rengê xo mando rengê herre. Ğezale baria u zaf rındek asena , heywana de şipa. Hentê 10 serran cıwiyena, rehet bena khedi (Gazella dorcas). Babetê xoyo bin Gazello granti 100 cm derga, iştiriyê xo 75 cm estê. Seba postık u goştê xo, hetê sayderan ra yena kistene. Afrika u ğerbê Asya de çol u caanê stepan de weşiya xo ramena (cıwiyena).

Babeti

• Ğezala hindi (G. bennettii)
• Ğezala cuvieri (G. cuvieri)
• Ğezala dama (G. dama)
• Ğezala dorkasi (G. dorcas).Tırkiya
• Ğezala koy (G. gazella)
• Ğezala granti (G. granti)
• Ğezala iştiribariye (G. leptoceros)
• Ğezala çaresure (G. rufifrons)
• Ğezala saudiya (G. saudiya)
• Ğezala soemmerringi (G. soemmerringii)
• Ğezala spekei (G. spekei)
• Ğezala irani (G. subgutturosa).Tırkiya
• Ğezala thomsoni (G. thomsoni)

Fotogaleriye

• Ğezala granti

• Ğezala dama

• Ğezala thomsoni

• Goitered Gazelle

• Chinkara

• Ğezala dorkasi

• Ğezala cuvieri

• Ğezala thomsoni

Bıvêne / qayt ke

Hirê babeti estê ke, cısnê Procapra miyan de morinê, u namey nê hirê babetan ki "ğezal"o.

• Ğezala Tibeti (Procapra picticaudata)
• Ğezala Moğoli (Procapra gutturosa)
• Ğezala Przewalski (Procapra przewalskii)

Gıreyê teberi

A gazelle is one of many antelope species in the genus Gazella /ɡəˈzɛlə/.^[2] This article also deals with the seven species included in two further genera, Eudorcas and Nanger, which were formerly considered subgenera of Gazella. A third former subgenus, Procapra, includes three living species of Asian gazelles.

Gazelles are known as swift animals. Some are able to run at bursts as high as 100 km/h (60 mph) or run at a sustained speed of 50 km/h (30 mph).^[3] Gazelles are found mostly in the deserts, grasslands, and savannas of Africa; but they are also found in southwest and central Asia and the Indian subcontinent. They tend to live in herds, and eat fine, easily digestible plants and leaves.

Gazelles are relatively small antelopes, most standing 60–110 cm (2–3.5 ft) high at the shoulder, and are generally fawn-colored.

The gazelle genera are Gazella, Eudorcas, and Nanger. The taxonomy of these genera is confused, and the classification of species and subspecies has been an unsettled issue. Currently, the genus Gazella is widely considered to contain about 10 species.^[4] One subspecies is extinct: the Queen of Sheba's gazelle. Most surviving gazelle species are considered threatened to varying degrees. Closely related to the true gazelles are the Tibetan goa and Mongolian gazelles (species of the genus Procapra), the blackbuck of Asia, and the African springbok.

One widely familiar gazelle is the African species Thomson's gazelle (Eudorcas thomsonii), sometimes referred to as a "tommie". It is around 60 to 70 cm (24 to 28 in) in height at the shoulder and is coloured brown and white with a distinguishing black stripe. The males have long, often curved, horns. Like many other prey species, tommies exhibit a distinctive behaviour of stotting (running and jumping high before fleeing) when they are threatened by predators, such as cheetahs, lions, African wild dogs, crocodiles, hyenas, and leopards.

Etymology and their name

Gazelle is derived from French gazelle, Old French gazel, probably via Old Spanish gacel, probably from North African pronunciation of Arabic: غزال ġazāl,^[5][6] Maghrebi pronunciation ġazēl.^[7] To Europe it first came to Old Spanish and Old French,^[7] and then around 1600 the word entered the English language.^[8] The Arab people traditionally hunted the gazelle. Later appreciated for its grace, however, it became a symbol most commonly associated in Arabic literature with human female beauty.^[9][10] In many countries in Northwestern Sub-Saharan Africa, the gazelle is commonly referred to as "dangelo", meaning "swift deer".^[11]

Symbolism or totemism in African families

The gazelle, like the antelope to which it is related, is the totem of many African families. Some examples include the Joof family of the Senegambia region,^[12][13] the Bagananoa of Botswana in Southern Africa (said to be descended from the BaHurutshe),^[14] and the Eraraka (or Erarak) clan of Uganda.^[15] As is common in many African societies, it is forbidden for the Joof or Eraraka to kill or touch the family totem.^[13][15]

Poetry

One of the traditional themes of Arabic love poetry involves comparing the gazelle with the beloved, and linguists theorize ghazal, the word for love poetry in Arabic, is related to the word for gazelle.^[16] It is related that the Caliph Abd al-Malik (646–705) freed a gazelle that he had captured because of her resemblance to his beloved:

The theme is found in the ancient Hebrew Song of Songs. (8:14)

Species

The gazelles are divided into three genera and numerous species.^[17]

Prehistoric extinctions

Fossils of genus Gazella are found in Pliocene and Pleistocene deposits of Eurasia and Africa. The tiny Gazella borbonica is one of the earliest European gazelles, characterized by its small size and short legs. Gazelles disappeared from Europe at the start of the Ice Age, but they survived in Africa and Middle East.

• Genus Gazella
  • Gazella borbonica - Pleistocene Europe
  • Gazella capricornis - Miocene Asia^[18]
  • Gazella harmonae - Pliocene of Ethiopia, unusual spiral horns^[19]
  • Gazella praethomsoni - Pliocene Africa ^[19]
  • Gazella negevensis - Early Miocene Asia^[20]
  • Gazella thomasi - Thomas's gazelle^[21]

• • Gazella vanhoepeni - Pliocene Africa ^[22]
• Subgenus Vetagazella
  • Gazella altidens ^[23]
  • Gazella blacki - Pliocene Asia^[24]
  • Gazella deperdita - Late Miocene Europe^[25]
  • Gazella dorcadoides - Middle Miocene Asia^[26]
  • Gazella pilgrimi - Late Miocene Europe^[27]
  • Gazella gaudryi - Middle Miocene Eurasia^[26]
  • Gazella kueitensis - Pliocene Asia^[28]
  • Gazella lydekkeri - Mid to Late Miocene Asia^[23]
  • Gazella paotehensis - Middle Miocene Asia^[26]
  • Gazella paragutturosa - Pleistocene Asia^[29]
  • Gazella parasinensis - Pliocene Asia^[30]
  • Gazella praegaudryi - Pleistocene Africa
  • Gazella sinensis - Pliocene Asia^[31]
  • Gazella brianus - Pliocene Asia^[30]
• Subgenus Gazella
  • Gazella janenschi - Pliocene Africa^[32]
• Subgenus Trachelocele
  • Gazella atlantica - Pleistocene Africa
  • Gazella tingitana - Pleistocene Africa
• Subgenus Deprezia
  • Gazella psolea - Pliocene Africa

Gallery

• 

  Grant's gazelle (male)

• 

  Mhorr gazelle

• 

  Cuvier's gazelle (female)

• 

  Thomson's gazelle (male)

• 

  Speke's gazelle (female)

• 

  Goitered gazelle (females and young)

• 

  Chinkara (female)

• 

  Dorcas gazelle (female)

• 

  Red-fronted gazelle

• 

  Mountain gazelle (male)

• 

  Soemmerring's gazelle (females)

• 

  Slender-horned gazelle (male)

• 

  Gazelles on one of the vases made for the Alhambra palace

References

Retrieved from "https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Gazelle&oldid=1157368631"

Gazeloj estas antilopoj de la genro Gazella, kiuj ĉefe en la savanoj de Afriko, sed ankaŭ en Azio disvastiĝis. Larĝasence oni foje ankaŭ la tutan subfamilion de la gazeloformaj nomas gazeloj.

Ĉiuj gazeloj estas rapidaj kurantoj, kiuj kapablas dum sufiĉe longa tempo daŭrigi rapidecon de 50 km/h. Ili distingas sin per svelta, gracia korpo, malalta trunko kaj plej ofte rekta dorso. La vosto ofte havas finkvaston.

La disvastiĝejo de la gazeloj ampleksas tutan Afrikon ambaŭflanke de la Saharo kaj Azion ekde Palestino kaj la Araban Duoninsulon tra norda Hindio ĝis la okcidenta Ĉinio. La vivejo ĉiam estas malfermita tereno, plej ofte gresstepo, ĉe kelkaj specioj ankaŭ dezertoj kaj duondezertoj.

La gazelinoj vivas kun siaj idoj en gregoj 10 ĝis 20 bestojn grandaj; sed la gregograndeco en la afrikaj savanoj ankaŭ povas nombri centojn aŭ eĉ milojn da unuopaj bestoj. Viraj gazeloj vivas en la unuaj vivojaroj en specifaj fraŭlogregoj, antaŭ ol ili alproprigas teritorion. Tiam ili pretendas ĉiujn inojn, kiuj eniras ilian distrikton, kiun ili defendas kontraŭ konkurantaj maskloj.

Specioj

• Hinda gazelo, G. bennettii ( vidu : Gir-Arbaro )
• G. cuvieri
• G. dama
• Dorkas-gazelo, G. dorcas
• Monta gazelo, G. gazella
• G. granti
• G. leptoceros
• G. rufifrons
• Saudaraba gazelo, G. saudiya
• G. soemmerringii
• G. spekei
• Kropa gazelo, G. subgutturosa
• G. thomsonii

Las gacelas (Gazella spp.) son antílopes de tamaño medio, ágiles y de patas largas. El nombre femenino gacela viene de la palabra persa Ghazal, que significa "elegante y rápida". Pueden alcanzar velocidades de 97 km/h, y mantener una velocidad de 56 km/h por un periodo prolongado. Se las encuentra en las praderas de las sabanas de África, aunque también en el sudoeste de Asia. Viven en grandes rebaños y son animales herbívoros. Se reúnen en rebaños dispersos que pueden contener varios miles de individuos. Para sobrevivir en campo abierto, deben estar atentos todo el tiempo. Aunque a menudo se echan, no duermen más de una hora al día, en cortos períodos de cinco minutos o menos. Las gacelas viven en grupos de miles de individuos que se mantienen alerta, pues no duermen durante períodos muy largos.

Morfología

El tamaño y el peso de las gacelas varían según la especie. Miden desde 50 cm a 110 cm en la cruz. Sus cuerpos miden unos 150 cm con un peso de 60 kg. Tienen patas largas y delgadas y una musculatura seca, concentradas cerca del cuerpo. Sus huesos finos son livianos con una espina dorsal muy flexible.

Su cabeza es pequeña y lleva un par de cuernos anillados, de lira, en forma de espiral, siempre más cortos y finos en las hembras. La gacela tiene pezuñas apretadas, frágiles y muy afiladas, ideales para correr. Sus pulmones están altamente desarrollados y promueven el intercambio de gases.

Tiene un consumo máximo de oxígeno de aproximadamente 380 ml / (kg · min). La cabeza es blanca y aparece enmascarada: una barra marrón (o negra para algunas especies), se inicia desde la base de los cuernos, cruza el ojo y termina entre la nariz y la boca.

Hábitat

Las gacelas tienen una muy buena visión (hasta 360 grados), pueden ver a un depredador a 300 metros de distancia.^[1]​

En las horas más calurosas del día, descansan en la sombra de los árboles. Son más activas por la mañana y al atardecer, cuando hace menos calor. Dependiendo de la especie, viven en pequeños grupos o en manadas.

Se alimentan principalmente de hierbas, brotes, hojas o plantas.

El periodo de gestación dura unos 5 o 6 meses y la época de apareamiento es de septiembre a noviembre. Las crías son escondidas en arbustos o bajo hierbas para protegerlas de sus depredadores. Tienen un promedio de vida de hasta 10 años.

Las gacelas tienen muchos depredadores naturales, como leopardos, leones, guepardos, lobos, tigres, hienas, cocodrilos y pitónidos, dependiendo de la ubicación geográfica. Las crías también puede ser cazadas por depredadores más pequeños como chacales, águilas, babuinos, caracales y rateles.

Especies

Según Mammal Species of the World el género Gazella está integrado por diez especies.^[2]​ Otros autores consideran a las subespecies de Gazella subgutturosa, de G. dorcas, de G. gazella y de G. bennettii como especies monotípicas diferentes.^[3]​

• Gazella acaciae o Gazella gazella acaciae
• Gazella bennettii
• Gazella cora o Gazella gazella cora
• Gazella christii o Gazella bennettii christii
• Gazella cuvieri
• Gazella dareshurii o Gazella gazella dareshurii
• Gazella dorcas
• Gazella erlangeri
• Gazella fuscifrons o Gazella bennettii fuscifrons
• Gazella gazella
• Gazella gracilicornis o Gazella subgutturosa gracilicornis
• Gazella karamii o Gazella bennettii karamii
• Gazella leptoceros
• Gazella marica o Gazella subgutturosa marica
• Gazella muscatensis o Gazella gazella muscatensis
• Gazella pelzeni o Gazella dorcas pelzeni
• Gazella salinarum o Gazella bennettii salinarum
• Gazella shikarii o Gazella bennettii shikarii
• Gazella spekei
• Gazella subgutturosa
• Gazella yarkandensis o Gazella subgutturosa yarkandensis

Además, se han extinguido las siguientes especies:

• Gazella arabica - extinta recientemente
• Gazella saudiya - extinta recientemente
• Gazella altidens
• Gazella atlantica
• Gazella blacki
• Gazella borbonica
• Gazella capricornis
• Gazella deperdita
• Gazella dorcadoides
• Gazella gaudryi
• Gazella harmonae.^[4]​
• Gazella janenschi
• Gazella kueitensis
• Gazella leile
• Gazella lydekkeri
• Gazella mongolica
• Gazella negevensis
• Gazella paotehensis
• Gazella paragutturosa
• Gazella parasinensis
• Gazella pilgrimi
• Gazella praegaudryi
• Gazella praethomsoni
• Gazella psolea^[5]​
• Gazella rufina
• Gazella sinensis
• Gazella thomasi
• Gazella tingitana
• Gazella triquetrucornis

Véase también

• Eudorcas (antiguo subgénero de Gazella, género desde 2000, que incluye las gacelas de Thomson, Mongalla y de frente roja)
• Impala
• Gerenuc
• Anexo:Artiodáctilos por población

Referencias

Gazella Antolopinae azpifamiliako Bovidae genero bat da. Ez da nahastu behar gazela terminoarekin. Izan ere izendapen honekin beste genero batzuetako animaliak ere izendatzen dira. Afrikan bizi dira eta oro har oso azkarrak dira: batzuek 80 kilometro orduko abiadura hartzeko gaitasuna dute. Taxonomia oraindik eztabaidagai dago.

Sailkapena

• Gazella psolea †
• Gazella gazella
• Gazella arabica †
• Gazella benettii
• Gazella bilkis †
• Gazella dorcas
• Gazella saudiya †
• Gazella spekei
• Gazella cuvieri
• Gazella leptoceros
• Gazella subgutturosa

Gasellit^[2][3] (Gazella) on antilooppisuku johon kuuluu 10 lajia^[1]. Gasellit elävät Afrikan savanneilla, mutta niitä on tavattu myös Etu-Intiasta. Monet gasellit ovat uhanalaisia ja joitain lajeja on kuollut sukupuuttoon.

Lajeja

• Gazella arabica^[1]
• Gazella bennettii^[1]
• cuvieringaselli^[4], (Gazella cuvieri)^[1]
• dorcasgaselli^[5] (Gazella dorcas)^[1]
• Gazella erlangeri^[1]
• vuorigaselli^[6] (Gazella gazella)^[1]
• valkogaselli^[7] (Gazella leptoceros)^[1]
• Gazella saudiya^[1]
• nenägaselli^[8] (Gazella spekei)^[1]
• kuhertajagaselli^[9] (Gazella subgutturosa)^[1]

Lähteet

Gazella est un genre de mammifères, de la famille des bovidés, de la sous-famille des antilopinés, vivant dans les steppes d'Afrique et d'Asie.

Toutes les espèces de ce genre sont appelées « gazelle », mais d'autres espèces en dehors de ce genre portent également ce nom (voir Gazelle).

Les espèces de ce genre sont des petites antilopes élancées, agiles et très rapides à la course. Certaines peuvent atteindre une vitesse de plus de 100 km/h^[1],[2] sur une distance de plusieurs centaines de mètres ou courir à une vitesse de 90 km/h^[2] sur des plus longues distances allant de 30 à 80 km et ont aussi la faculté d'entrecouper leurs courses de grands bonds. On trouve la plupart de ces gazelles dans les savanes africaines, sud-asiatiques et au Sahara.

Ce sont des herbivores ruminants ; elles se nourrissent d'herbes, de graminées, de feuilles de buissons… Certaines gazelles peuvent se passer d'eau pendant un long temps.

Liste des espèces

Selon Catalogue of Life (12 mars 2019)^[3] :

• Gazella arabica (Lichtenstein, 1827)
• Gazella bennettii (Sykes, 1831)
• Gazella cuvieri (Ogilby, 1841)
• Gazella dorcas (Linnaeus, 1758)
• Gazella erlangeri Neumann, 1906
• Gazella gazella (Pallas, 1766)
• Gazella leptoceros (F. Cuvier, 1842)
• Gazella spekei Blyth, 1863
• Gazella subgutturosa (Güldenstaedt, 1780)

Certaines espèces anciennement dans ce genre ont été déplacées en 2005^[4] vers deux autres genres, Eudorcas et Nanger :

• Nanger dama (Pallas, 1766) - Gazelle dama
• Nanger granti (Brooke, 1872) - Gazelle de Grant
• Nanger soemmerringii (Cretzschmar, 1828) - Gazelle de Sömmering
• Eudorcas rufifrons (Gray, 1846) - Gazelle à front roux
• Eudorcas rufina (Thomas, 1894) - Gazelle rouge
• Eudorcas thomsonii (Günther, 1884) - Gazelle de Thomson

Il existe de plus un grand nombre d'espèces reconnues comme disparues :

Galerie

• Gazelle de montagne d’Arabie (mâle)

• Gazella leptoceros (mâle)

• Gazelle de Speke (femelle)

• gazelle de Cuvier (femelle)

• gazelle à goitre (femelles et jeunes)

• gazelle dorcas (mâle)

• gazelle de waller, gérénuk (mâle)

• gazelle à pieds noirs, impala (mâle)

Notes et références

Gazella é un xénero de mamíferos artiodáctilos da familia dos bóvidos e subfamilia dos antilopinos, que comprende vaias especies de antílopes de tamaño pequeno, elegantes, áxiles e de patas longas, que viven en África e no suroeste de Asia (península Arábiga, Irán, India e Paquistán).

Moi rápidas na carreira, algunhas gacelas poden alcanzar unha velocidade de 100 km/h nunha distancia de varios centos de metros, ou correr a unha velocidade de 50 km/h en distancias máis longas. Tamén son capaces de cambiar bruscamente a súa traxectioria mediante grandes saltos.

Aliméntanse de gramíneas e outras herbas, e de follas de arbustos. Algunhas poden vivir sen auga durante un tempo considerábel.

Para sobreviviren en campo aberto, deben estaren atentas todo o tempo. Aínda que a miúdo se deitan, non dormen máis dunha hora ao día, en curtos períodos de cinco minutos ou menos.

Características

O tamaño e o peso das gacelas varían dependendo da especie. Miden de 80 a 150 cm de lonxitufde, a súa altura na cruz oscila entre 50 e 110 cm, e o peso é de 12 a 60 kg. Esveltas e elegantes, teñen longas patas, finas e lixeiras e unha musculatura enxoita, concentrada. Os seus ósos son lixeiros, e a súa columna vertebral é moi flexíbel.

A cabeza é pequena e leva un par de cornos anelados, en forma de lira, en retortos en espiral ou rectos bien, sempre máis curtos, e máis finos nas femias. Presentan unha franxa lonxitudinal parda (ou negra nalgunhas especies), desde a base dos cornos e que, atravesando os bordos dos ollos, chegan até as fosas nasais e a boca.

As gacelas teñen pezuños pequenos, fráxiles e moi agudos, apropiados para a carreira. O sus pulmóns están moi desenvolvidos para favorecer o intercambio de gases. Posúen un VO₂ max (volume de oxíxeno inspirado no esforzo) de máis de 380 ml/(kg·min).

Bioloxía

Hábitat. Resistencia aos ambientges áridos

As gacelas habitan nas rexións cálidas e secas de África e de parte do Oriente Medio e o suroeste de Asia, en sabanas, estepas ou desertos. Non súan, e a súa pelaxe (de cor crema, abrancazada ou leonada) reflicte os raios do sol. A súa urina está moi concentrada, e os seus excrementos moi secos.

Están dotadas dun impresionante sistema de arrefriamento, con centos de pequenos vasos sanguíneos a carón das paredes respirtatorias; o aire inspirado arrefría no nariz e, por tanto, o sangue que levan estes por pequenos vasos, que se fusionan despois nos que irrigan directamente o cerebro, chega alí frío.

Comportamento

Espelidas, as gacelas teñen moi boa vista (abarcan até os 360º grazas aos seus grandes e avultados ollos), e poden detectar un depredador a 300 m de distancia. Tamén o olfacto é agudo, e teñen bo oído. Cando están excitadas ou preocupadas, ou para disuadiren aos depredadores potenciais, efectúan uns característicos saltos, denominados en inglés stotting ou spronking, coa cabeza e as patas ríxidas, como se tiveran o corpo entalado.^[1] Estes espectaculares saltos, duns 2 m en vertical, só son superados polos de Antidorcas marsupialis, que poden chegar até os 3 pou 4 m.^[2]

As gacelas son máis activas á mañanciña e ao atardecer, cando vai más fresco. Nas horas máis cálisas do día, déitanse á sombra das árbores. Dependendo da especie, viven en pequenos grupos ou en mandas (de entre 5 até máis de 60 individuos), formados por femias e crías e un só macho adulto; estes rabaños-harén son, porén, de organización flutuante, e o seu tamaño pode variar de hora en hora. Xeralmente é unha femia vella a que dirixe o grupo, actuando como sentinela. Os machos vellos adoitan seren soitarios e presentan un forte comportamente territorial. En temnpos pasados, as gacelas de Thopmson congregábanse en enormes mandas, de até miloes de individupos, migrando segundo as estacións, formando rabaños mixtos con impalas e gacelas de Grant.^[1]

Alimentacíón

As gacelas son fitófagas, fundamentamente herbóvoras; as herbas curtas que consomen nos seus pasteiros constitúen até o 90 % da súa dieta, e tamém con menm follas e ramiñas de varias árbores e arbustos. Adoiran beberen diariuamente pero,cando as condicións dos pasteiros son secas, poden prescindir da auga durante longos períodos de tempo, se dispoñen de herbas fresacas e sucosas.^[1]

Reprodución

Os machos reúnense coas femias na época da reprodución. Fóra deste período formaron grupos de solteiros. Os machos adultos loitan entre eles, e o vencedor reina sobre un grupo de femias. Daquela marca o os límites do seu territorio, urinando e defecando no solo espido, e fregando as herbas e os arbustos coas olorosas secrecións das súas glándulas preorbitais. A pesar da súa aparencia fráxil, as gacelas son bastante pendenceiras e os combates entre os machos poden seren violentos.

A xestación dura de cinco a seis meses, parindo unha única cría, ás veces dúas. Estas, fráxiles e trementes sobre as súas longas patas, permanecem agochadas bentre arbustos ou herbas altas durante varios días; carentes de cheiros que as protexan dos depredadores, a súa nai vai aleitalas varias veces ao día. As femias entran novamente en celo dúas ou tres semanas despois do parto. É posíbel que algunhas teñan dúas camadas ao ano.

A lonxevidade das gacelas é duns 12 anos na natureza, chegando aos 20 en catividade.

Inimigos e defensa

As gacelas adultas en bo estado de saúde son moi rápidas na carreira e poden deixar atrás aos depredadores, a excepción do guepardo, o seu principal inimigo. As crías poden ser presa de numerosos cazadores, como aguias, babuínos, caracais etc., porque aínda non son capaces de correr rápido xa que son bastante torpes nas súas patas longas e finas.

Pero as gacelas enfermas, feridas ou moi vellas poden ser cazadas por leóns, leopardos, hienas pintas, licaóns, pitóns, crocodilos e até chacais.

Nalgunas zonas concretas de África a hiena pinta é o principal depredador das gacelas.^[1]

Catividade

Les gazelles ne sont pas très répandues dans les zoos européens, elles le sont plus dans les zoos arabes et américains, à titre d'exemple le Zoo de San Diego présente la plus grande collection de gazelles vivant en captivité au monde avec pas moins de 13 espèces.

A pesenza de gacelas non é moi frecuente nos zoolóxicos europeos, pero é habitual nos zoos árabes e americanos. Por exemplo, no Zoo de San Diego (San Diego) está a maior colección de gacelas en cativerio do mundo.

En Europa hai sobre todo grupos reprodutoros de Antidorcas marsupialis e de impalas, que teñen a vantaxe de que, pertenecentes a xéneros diferentes e monoespecíficos, non poden hibridar con outras especies de gacelas e antílopes.

As especies de gacelas que viven en medios desérticos do norte de África están extremadamente ameazadas de extinción e pouco representadas nos zoolóxicos europeos.

Nalgúns zoos europeos que albergan gacelas de Thomson e gacelas dorcas, incluíndo os parques zoolóxicos alemáns de Hannover e Leipzig, entre outros, as máis pequenas especies do xénero Gazella (en sentido amplo), comprobouse que son máis temerosas e máis agresivas en catividade e a súa aclimatación é por tanto máis delicada. A gazela dama mhorr, a chamada gacela xirafa (Litocranius walleri) e o impala (estas últimas non verdadeiras gaelas) son menos agresivas, quizais porque as femias destas especies están desprovistas de cornos.

Clasificación

O xénero foi establecido 1816 polo zoólogo francés Henri Marie Ducrotay de Blainville.

A especie tipo é Gazella dorecas, que fora descrita por Linneo en 1758 como Capra dorcas.

O nome científico do xénero, ao igual que nos idiomas modernos, parece que entrou a través do italiano gazelle, que provén do árabe clasico gazāl (feminino gazāla) ou do árabe magerbí gazēl.^[3][4] que, á súa vez, a omou do persa ghazâl, que significa "elegante e rápida".

Especies e subespecies

A taxonomía deste xénero é confusa, e a clasificación de especies e subespecies é un problema aínda sen resolver. Chegaron a considerarse até 13 especies. Estas diferenzas taxonómicas débense á discrepancias na consideración da composición dos xéneros Gazella, Eudorcas e Nanger, estes dous últimos (con tres especies cada un) antigamente foron considerados como subxéneros de Gazella.

Das especies descritas, catro extinguíronsde recentemente (Gazella rufina, G. arabica, G. bilkis e G. saudiya). A maioría das sobreviventes están consideradas como ameazada en diversos graos.

A gacela máis abundante na actualidade é a gacela de Thomson (Gacela thomsoni Günther = Eudorcas thomsonii Günther), de África Oriental, onde se coñece popularmente por thommie.^[1]

Por outra parte, algúns autores tamén consideraron ao xénero Procapra como subxénero de Gazella e, por tanto, tamén denominan gacelas ás súas tres especies, as chamadas por algúns gacelas de Asia Central: P. gutturosa (gacerla mongola), P. picticaudata (gacela tibetana) e P. przewalskii (gacela de Przewalski).^[5]

Estreitente relacionada coas gacelas verdaderas, ademais das especies de Procapra, son Antilope cervicapra e Antidorcas marsupialis e Arepyceros melampus, africanas.

Segundo Wilson & Reeder, o xénero Gazella está integrado acrualmente polas siguientes especies e subespecies:^[6]

Xénero Gazella

Porén, outros autores condideeran as especeies:^[7]

• Gazella arabica - gacela arábiga
• Gazella bennettii - gacela da India
• Gazella bilkis - gacela da raíña de Saba
• Gazella cuvieri - gacela de Cuvier
• Gazella dama - gacela dama (Nager dama)
• Gazella dorcas - gacela dorcas
• Gazella gazella - gacela índica
• Gazella granti - gacela de Grant (Nanger granti)
• Gazella leptoceros - gacela de Loder ou gacela de area
• Gazella rufifrons - gacela de fronte rubia (Eudorcas rufifrons)
• Gazella rufina - gacela vermella (Eudorcas rufina)
• Gazella saudiya - gacela de Arabia Saudí
• Gazella soemmerringii - gacela de Sömmerring (Nanger soemmerringii)
• Gazella spekei - gacela de Speke
• Gazella subgutturosa - gacela persa
• Gazella thomsonii - gacela de Thomson (Eudorcas thomsonii)

• Gazella subgutturosa

• Gazella bennettii

• Gazella dorcas

• Gazella cuvieri

• Gazella soemmerringii

• Gazella rufifrons

• Gazella leptoceros

• Gazella spekei

Notas

Véxase tamén

Bibliografía

• Dorst, J. & Dandelot, P. (1973): Guía de campo de los mamíferos salvajes de África, Barcelona: Ediciones Omega, S. A.
• Haltenorth, T. & Diller, H. (1986): A Field Guide of the Mammals of Africa including Madagascar. London: William Collins Sons & Co Ltd. ISBN 0-00-219778-2.
• Kowalski, Kazimierz (1981): Mamíferos. Manual de teriología. Madrid: H. Blume Ediciones. ISBN 84-7214-229-9.
• Wilson, D. E. & D. M. Reeder, editors (2005): Mammal Species of the World: a taxonomic and geographic reference. Third edition. The Johns Hopkins University Press# Baltimore, Maryland, USA. ISBN 0-8018-8221-4.

Outros artigos

• Antílope
• Antilopinos
• Bóvidos

Gazel adalah sejenis antelop kecil dari subfamili Antilopinae yang terdapat di Afrika dan Asia.

Etimologi

Kata gazel berasal dari Bahasa Arab (غزال) /ghazal/.^[1] Bahasa latin pertama diadopsi oleh bahasa Prancis dan pada tahun 1600 bahasa Inggris menyerap kata gazelle dari bahasa Prancis.^[2]

Catatan kaki

Gazella de Blainville, 1816 è il genere che comprende il maggior numero di specie della sottofamiglia degli Antilopini.

Descrizione

A questo genere appartengono le specie di gazzelle più piccole, dal peso che si aggira sui 15-32 kg, con il corpo e le zampe snelli e il dorso diritto oppure leggermente più alto alla groppa. Le corna, presenti in genere in entrambi i sessi, hanno lunghezza variabile, e possono essere quasi diritte, oppure arcuate a forma di S, e solcate da profondi corrugamenti. Il capo è piccolo, con il muso sottile; gli occhi sono piuttosto grandi, le ghiandole facciali sono ben sviluppate e molto infossate. Il colore del mantello è in genere uguale in entrambi i sessi.

Distribuzione e habitat

Vivono nel Nordafrica, e a San Cipriano in Medio Oriente, nell'Asia centrale e nel Subcontinente indiano, in zone desertiche o semidesertiche, steppe con erba corta o intervallate da boschi e nel folto delle macchie; la loro alimentazione è costituita da erbe, tuberi, foglie, bacche e germogli.

Biologia

Le popolazioni comprendono maschi territoriali, almeno durante la stagione riproduttiva, gruppi di femmine con la prole e gruppi di maschi scapoli non territoriali. Migrano seguendo i ritmi stagionali della vegetazione e del clima, formando grosse aggregazioni di animali di ambo i sessi durante la stagione invernale o secca. I picchi riproduttivi coincidono con il fiorire della vegetazione in primavera o alle prime piogge. Si nutrono in modo misto, ma in prevalenza brucano.

Specie

Il genere Gazella comprende in tutto undici specie, sette asiatiche e quattro africane; due di esse, però, sono recentemente scomparse:

• Gazella arabica (Lichtenstein, 1827) - gazzella d'Arabia;
• Gazella bennettii (Sykes, 1831) - gazzella indiana;
• Gazella bilkis Groves e Lay, 1985 † - gazzella dello Yemen;
• Gazella cuvieri (Ogilby, 1841) - gazzella di Cuvier;
• Gazella dorcas (Linnaeus, 1758) - gazzella dorcade;
• Gazella gazella (Pallas, 1766) - gazzella di montagna;
• Gazella leptoceros (F. Cuvier, 1842) - gazzella bianca;
• Gazella marica Thomas, 1897 - gazzella delle sabbie;
• Gazella saudiya Carruthers e Schwarz, 1935 † - gazzella saudita;
• Gazella spekei Blyth, 1863 - gazzella di Speke;
• Gazella subgutturosa (Güldenstädt, 1780) - gazzella subgutturosa.

Note

Bibliografia

• Groves C. & Grubb P., Ungulate Taxonomy, Baltimore, The Johns Hopkins University Press, 2011, ISBN 978-1-4214-0093-8.

Gazella (Arabice: غزال ġazāl) est genus animalium ruminantium cornigerarum subfamiliae Antilopinarum. Hodie hoc in genere tredecim fere species comprehenduntur, sed haud pridem cunctae quoque species generum Eudorcas, Nanger et Procapra inter gazellas numerabantur. Quae omnes etiam nunc communiter "gazellae" vel dorcades appellantur.

Gazellae sunt cursores perceleres, quarum aliquae celeritates plus quam 80 chiliometrorum per horam per longum tempus sustentare possunt.^[1] Inveniuntur in desertis, savannis et virectis Africae, sed etiam Orientis proximi, Asiae meridionalis mediaeque, et Indiae. Vivere solent in gregibus pascentes herbas et folia tenuia.

Species

Haec species inter Gazellas, in duo subgenera divisae, numerantur^[2]:

• Subgenus Gazella
  • G. bennettii
  • G. dorcas
  • G. erlangeri
  • G. gazella
  • G. spekei
• Subgenus Trachelocele
  • G. cuvieri
  • G. leptoceros
  • G. subgutturosa

Pinacotheca

• G. bennettii

• G. dorcas

• G. gazella

• G. spekei

• G. cuvieri

• G. leptoceros

• G. subgutturosa

Notae

Tikrosios gazelės (Gazella) - tikrųjų antilopių (Antilopinae) pošeimio dykaraginių (Bovidae) šeimos žinduolių gentis.

Rūšys

• Indijos gazelė (Gazella bennettii)
• Sacharinė gazelė (Gazella dama). Dabar rūšis perkelta į Nanger gentį.
• Dorkas (Gazella dorcas)
• Paprastoji gazelė (Gazella gazella)
• Granto gazelė (Gazella granti). Dabar rūšis perkelta į Nanger gentį.
• Smėlyninė gazelė (Gazella leptoceros)
• Raudonkaktė gazelė (Gazella rufifrons). Dabar rūšis perkelta į Eudorcas gentį.
• Somalinė gazelė (Gazella soemmerringii). Dabar rūšis perkelta į Nanger gentį.
• Speko gazelė (Gazella spekei)
• Džeiranas (Gazella subgutturosa)
• Tomsono gazelė (Gazella thomsonii). Dabar rūšis perkelta į Eudorcas gentį.

Vikiteka

Gazeles jeb gaceles, gazeļu ģints (Gazella) ir viena no dobradžu dzimtas (Bovidae) ģintīm, kas apvieno 8 mūsdienās dzīvojošas gazeļu sugas un 3 nesenā pagatnē izmirušas sugas, kā arī vairākas aizvēsturiskās sugas. Tās sastopamas Ziemeļāfrikā, Austrumāfrikā, Arābijas pussalā, Tuvajos Austrumos, Centrālāzijā un Dienvidāzijā.^[1][2][3] Zinātniskais nosaukums Gazella atvasināts no persiešu valodas un latviski nozīmē "elegants un ātrs".^[4]

Sistemātikas izmaiņas

Saskaņā ar jaunākajiem ģenētiskajiem un morfoloģiskajiem pētījumiem no gazeļu ģints (Gazella) izdalītas vairākas jaunas gazeļu ģintis, kuras kādreiz tika klasificētas kā gazeļu apakšģintis. Tās ir Āfrikas trīskrāsu gazeles (Eudorcas), Āfrikas tuksnešu gazeles (Nanger) un stepju gazeles (Procapra).^[5]

Izskats un īpašības

Gazeles ir samērā nelieli, eleganti pārnadži ar graciozu ķermeņa uzbūvi, garām, tievām kājām un smalkām galvām. Tēviņi nedaudz lielāki nekā mātītes. Lielākajai daļai sugu abiem dzimumiem ir ragi, lai gan tēviņiem ragi ir lielāki.^[6] Izņēmums ir džeirāns (Gazella subgutturosa), kuram ragi ir tikai tēviņam.^[7] Gazelēm ir raksturīgs ruds matojums, vēders gaišs, gandrīz balts, dažām sugām ir melnas detaļas, piemēram, džeirāniem ir melnas astes.^[7] Lielākais ģintī ir džeirāns, kura augstums skaustā ir 80 cm,^[7] salīdzinoši citām gazeļu sugām tēviņi ir apmēram 65 cm augsti.

Gazeles ir ļoti ātri dzīvnieki un īsā distancē spēj sasniegt ātrumu ap 80 km/h, toties garā distancē spēj ilgstoši skriet ar ātrumu 48 km/h.^[8] Tās mājo dažādos sausos biotopos — tuksnešos, savannā un zāļainos līdzenumos ar īsu zāli. Gazeles dzīvo lielos baros un barojas ar maigākiem zālaugiem un koku lapām kā citi zālēdāji.

Sistemātika

• Gazeļu ģints (Gazella)
  • apakšģints Gazella
    • †Arābijas gazele (Gazella arabica)
    • Austrumāfrikas gazele (Gazella spekei)
    • Dorkas gazele (Gazella dorcas)
    • Džeirāns (Gazella subgutturosa)
    • Indijas gazele (Gazella benettii)
    • Kalnu gazele (Gazella gazella)
    • Neimaņa gazele (Gazella erlangeri)
    • †Sābas ķēniņienes gazele (Gazella bilkis)
    • †Saūda gazele (Gazella saudiya)
  • apakšģints Trachelocele
    • Smiltāju gazele (Gazella leptoceros)
    • Ziemeļāfrikas gazele (Gazella cuvieri)

Aizvēsturiskās izmirušās gazeles

ģints Gazella

• †Gazella borbonica
• †Gazella capricornis
• †Gazella harmonae
• †Gazella negevensis
• †Gazella praethomsoni
• †Gazella thomasi
• †Gazella triquetrucornis
• apakšģints Gazella
  • †Gazella janenschi
• †apakšģints Deprezia
  • †Gazella psolea
• apakšģints Trachelocele
  • †Gazella atlantica
  • †Gazella tingitana
• †apakšģints Vetagazella
  • †Gazella altidens
  • †Gazella blacki
  • †Gazella deperdita
  • †Gazella dorcadoides
  • †Gazella gaudryi
  • †Gazella kueitensis
  • †Gazella leile
  • †Gazella lydekkeri
  • †Gazella mongolica
  • †Gazella paotehensis
  • †Gazella paragutturosa
  • †Gazella parasinensis
  • †Gazella pilgrimi
  • †Gazella praegaudryi
  • †Gazella sinensis

Atsauces

Gazel adalah sejenis antelop kecil daripada subfamili Antilopinae yang terdapat di Afrika dan Asia.

---

Jika anda melihat rencana yang menggunakan templat {{tunas}} ini, gantikanlah ia dengan templat tunas yang lebih spesifik.

Gazella is een geslacht van hoefdieren uit de onderfamilie der echte antilopen (Antilopinae). Dit geslacht omvat een groot deel van de bekende gazellen. Enkele andere soorten, die nu in de geslachten Eudorcas en Nanger worden geplaatst, werden vroeger ook in Gazella ingedeeld.

Verspreiding en leefgebied

De leden van dit geslacht leven meestal in droge gebieden in noordelijk en oostelijk Afrika, Arabië en Midden-Azië, oostelijk tot Midden-China en India.

Taxonomie

Dit geslacht omvat ongeveer tien soorten, verdeeld in een aantal groepen. De G. subgutturosa-groep is mogelijk nauwer verwant aan de Indische antilope (Antilope cervicapra) dan aan de andere gazellen, zodat de geslachtsnaam Trachelocele voor deze groep misschien weer moet worden gebruikt. De G. dorcas-groep is de kern van Gazella. De kleine G. bennetti-groep is waarschijnlijk nauwer verwant aan de subgutturosa- dan aan de dorcas-groep. Van de tien soorten is er één waarschijnlijk uitgestorven en veel andere zijn bedreigd.

• Geslacht Gazella
  • G. subguttorosa-groep
    • Edmi, Edmigazelle of Cuviergazelle (Gazella cuvieri)
    • Duingazelle (Gazella leptoceros)
    • Kropgazelle (Gazella subgutturosa)
  • G. bennettii-groep
    • Indische gazelle (Gazella bennettii)
    • Saudigazelle (Gazella saudiya)
  • G. dorcas-groep
    • Gazella arabica† (de twee ondersoorten, de Farasangazelle, G. a. arabica, en de Bilkisgazelle, G. a. bilkis, zijn lange tijd als aparte soorten gezien)
    • Dorcasgazelle (Gazella dorcas)
    • Neumanns gazelle (Gazella erlangeri)
    • Berggazelle (Gazella gazella)

Gasellar er ei gruppe små antiloper, hovudsakleg frå slekta Gazella, som lever i Afrika og Asia. Dei er kjenneteikna av slank og smekker bygnad og ei evne til å springa raskt og hoppa høgt. Gasellar er som regel lysebrune på oversida av kroppen og kvitlege på buken. Dei kan ha eit karakteristisk mønster av lyse og mørke striper i andletet. Nokre typar gasell er springbukk, grantgasell, gerenuk og thomsongasell.

Bakgrunnsstoff

Kjelder

Gaseller (Gazella) er en slekt i oksefamilien som sorterer i underfamilien Antilopinae.

De kan løpe i stor hastighet (så fort som 80 km/t) i lengre perioder. Gaseller finnes for det meste i ørken, gressland og savanner i Afrika, men de finnes også i Sørvest- og Sentral-Asia, og Det indiske subkontinent. De har en tendens til å leve i flokker.

Inndeling

Inndeling

Inndelingen av slekten følger Faysal Bibi (2013),^[1] som regner åtte arter, og E.V. Bärmann et al. (2013),^[2] som regner ni. Norske navn i parentes er ikke offisielle navn, men kun beskrivelser.

• Bovidae, oksefamilien
  • Antilopinae, antiloper og gaseller
    • Antilopini
      • Antilopina
        • Gazella
          • G. spekei
          • G. gazella
          • G. saudiya
          • G. dorcas
          • G. subgutturosa
          • G. bennettii
          • G. leptoceros
          • G. cuvieri
          • G. marica

Referanser

Eksterne lenker

• (en) gaseller i Encyclopedia of Life
• (en) gaseller i Global Biodiversity Information Facility
• (en) gaseller hos Fossilworks
• (en) gaseller hos NCBI
• (en) gaseller hos ITIS
• (en) Kategori:Gazella – bilder, video eller lyd på Wikimedia Commons
• (en) Gazella – galleri av bilder, video eller lyd på Wikimedia Commons
• Gazella – detaljert informasjon på Wikispecies

Ten artykuł dotyczy antylopy. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa. Multimedia w Wikimedia Commons Hasło w Wikisłowniku

Gazela^[4] (Gazella) – rodzaj ssaka kopytnego z podrodziny antylop (Antilopinae) w rodzinie wołowatych (Bovidae).

Zasięg występowania

Gazele zamieszkują północne i wschodnie tereny Afryki, zachodnią i środkową Azję oraz część Półwyspu Indyjskiego^[5]. Zamieszkują przeważnie tereny bezleśne, stepy oraz pustynie. Żyją na wysokości do 6000 m n.p.m. Żyją w stadach, w zależności od gatunku liczących od kilku do kilkuset osobników. Przeważnie jednak stada liczą 5–10 sztuk. Największe wspólnoty międzygatunkowe obserwuje się jesienią, gdy małe stada łączą się ze sobą w celu odnalezienia nowych żerowisk.

Charakterystyka

Budowa

Są antylopami średniej wielkości. Długość ciała 90–126 cm, długość ogona 8–23 cm, wysokość w kłębie 50–80 cm; długość rogów samców 15–43 cm, samic 6–38 cm; masa ciała 14–40 kg (samce są większe i cięższe od samic)^[5]. Mają różnorodne ubarwienie boków i grzbietu, od brązowego, poprzez popielate i szare do białego. U wielu gatunków wzdłuż boków występują dwa pasy: ciemny i biały, tuż nad biało ubarwionym brzuchem. Rogi występują zarówno u samic jak i u samców. Rogi samic są mniejsze i cieńsze. Jedynym wyjątkiem są gazele dżejran, u których rogi posiadają jedynie samce. Rogi mają około 35 cm długości od nasady do czubka zaopatrzone są w zachodzące na siebie pierścieniowate zgrubienia. Kształt rogów przypomina lirę, ale może się zmieniać u różnych gatunków.

Ciąża i poród

Samice rodzą przeważnie jedno, czasem dwa młode późną wiosną, od kwietnia do czerwca. Ciąża trwa około 6 miesięcy. Tydzień po urodzeniu młode są na tyle sprawne, że mogą biegać tak szybko jak osobnik dorosły.

Systematyka

Etymologia

• Gazella: fr. gazelle, wł. gazella, od arab. ‏غزال‎ ghazāl – dziki kozioł, gazela^[6].
• Dorcas: gr. δορκας dorkas – gazela^[7]. Gatunek typowy: Capra dorcas Linnaeus, 1758.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[5][4][8]:

• Gazella leptoceros – gazela piaskowa
• Gazella cuvieri – gazela berberyjska
• Gazella marica – gazela emiracka
• Gazella subgutturosa – gazela czarnoogonowa
• Gazella gracilicornis
• Gazella yarkandensis – gazela ujgurska
• Gazella dorcas – gazela pustynna
• Gazella pelzelnii – gazela północnosomalijska
• Gazella gazella – gazela górska
• Gazella acaciae – gazela akacjowa
• Gazella cora – gazela stokowa
• Gazella erlangeri – gazela adeńska
• Gazella muscatensis – gazela omańska
• Gazella darehshourii – gazela zatokowa
• Gazella karamii
• Gazella spekei – gazela mała
• Gazella shikarii
• Gazella fuscifrons
• Gazella bennettii – gazela indyjska
• Gazella christii
• Gazella salinarum
• Gazella arabica – gazela arabska
• Gazella saudiya – gazela saudyjska – takson wymarły

Przypisy

Bibliografia

1. T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Waszyngton: Government Printing Office, 1904, s. 71-718, seria: North American Fauna. (ang.)

Gazela é um gênero de mamíferos bovídeos que reúne pequenos antílopes da África e da Ásia, de pernas longas e chifres espiralados, presentes em ambos os sexos. As gazelas vivem em manadas e têm um temperamento nervoso e assustado. Os filhotes são muito vulneráveis contra os predadores. Quando pequenas, as gazelas não têm cheiro. Com essa vantagem, os pais escondem sua cria num pasto mais alto, dificultando a ação dos predadores. São animais extremamente velozes, podendo chegar aos 70 km/h. Têm boa visão e uma excelente audição.

Etimologia

"Gazela" é oriundo do árabe gazaiâ^[1].

Espécies

Essas são as espécies atuais reconhecidas:^[2]

• Gazela-indiana, Gazella bennettii
• Gazela-de-Cuvier, Gazella cuvieri
• Gazela-dorcas, Gazella dorcas
• Gazella erlangeri
• Gazela-da-montanha, Gazella gazella
• Gazela-branca ou gazela-de-Loder, Gazella leptoceros
• Gazella spekei
• Gazela-persa, Gazella subgutturosa,

Espécies extintas recentemente:^[2]

• Gazella arabica
• Gazella saudiya

Referências

Gaseller (Gazella) är ett släkte i familjen slidhornsdjur.

Utseende

Gaseller är spensliga och långbeniga djur. Kroppens längd ligger mellan 85 och 170 cm. Sedan tillkommer en 15 till 30 cm lång svans. Mankhöjden ligger mellan 50 och 110 cm och vikten mellan 12 och 85 kg.^[1] Pälsen har på ryggen och på kroppens sidor en gulgrå till brun färg och buken är oftast vitaktig. Hos många arter finns en horisontellt svartaktig streck på varje kroppssida. Över denna linje kan det finnas en linje som är ljusare än pälsen på ryggens topp.^[1]

Vanligtvis finns horn hos bägge kön men honornas horn är kortare. Bara hos arten Gazella subgutturosa har endast hanar horn. Hornen är i genomsnitt 25 till 35 cm långa. Hos vissa individer blir hornen upp till 76 cm långa.^[1]

Utbredning

De här djuren är vanligast i Afrika (utom Madagaskar) och finns också i Asien ända fram till norra Indien och nordöstra Kina (till exempel Gazella subgutturosa). Deras habitat är savanner, öppna buskskogar och ibland även öken- och halvökenområden. Arterna vistas i låglandet och i bergstrakter upp till 5750 meter över havet.^[1]

Levnadssätt

Gaseller är kända som snabba djur. De kan nå en toppfart på 80 km/tim^[1] och hålla en hastighet av 50 km/tim under längre tider.^[2]

Gaseller av honkön lever med sina ungar i hjordar av tio till trettio individer. Hjordar med honor vandrar genom ett område som hos Grantgasell är cirka 300 km² stort.^[1] Ibland går antalet djur i en hjord upp till flera hundra individer.^[2] Gaseller av hankön tillbringar sina första år i ungkarlsflockar med andra hanar eller ensam. Sedan kontrollerar varje hane ett eget territorium med alla honor som finns där och försvarar området mot andra hanar.^[1]

Födans sammansättning varierar beroende på art. Några arter som Thomsongasell äter främst gräs och andra arter som Grantgasell äter huvudsakligen blad.^[1]

Hos de flesta gasellerna kan honor para sig hela året men ibland är fortplantningen kopplad till regntiden. Dräktigheten varar 156 till 224 dagar och sedan föds oftast en enda unge. Honor av edmigasell och krävgasell föder ofta tvillingar. Beroende på arten väger ungen vid födelsen 1,2 till 3,0 kg. Den diar sin mor cirka två månader. Gaseller av honkön blir könsmogna vid slutet av första levnadsåret. Några honor får sin första unge först vid mitten av andra levnadsåret. Hanar är efter tre år tillräcklig stora för att etablera egna revir där de kan para sig med honorna. Med människans vård kan gaseller leva lite över 18 år.^[1] Livslängden i naturen är vanligen 10 till 12 år.^[2]

Systematik

Det finns olika uppfattningar om det rätta antalet arter i släktet. Några zoologer delar alla 16 gaseller som tidigare ingick i släktet Gazella in i tre släkten (Gazella, Eudorcas och Nanger).^[3] De visas här som undersläkten.

• undersläkte Eudorcas
  • Rödpannad gasell G. rufifrons, klassas ibland som underart till Thomsongasell.
  • †Rödgasell G. rufina
  • Thomsongasell G. thomsonii
• undersläkte Gazella
  • †G. arabica
  • G. bennettii, lever i Iran, Indien och Pakistan.
  • †G. bilkis
  • Edmigasell G. cuvieri, förekommer i Atlasbergen.
  • Dorkasgasell G. dorcas
  • Arabisk gasell G. gazella
  • Sandgasell G. leptoceros, hotat art som förekommer i Saharan.
  • G. saudiya, på Arabiska halvön, troligtvis utdöd.
  • Spekes gasell G. spekei, förekommer i Somalia.
  • Krävgasell G. subgutturosa
• undersläkte Nanger
  • Damagasell G. dama
  • Grantgasell G. granti
  • Soemmerings gasell G. soemmerringii

Referenser

1. ^ [a b c d e f g h i] Ronald M. Nowak, red (1999). ”Gazelles” (på engelska). Walker’s Mammals of the World. The Johns Hopkins University Press. sid. 1199-1202. ISBN 0-8018-5789-9
2. ^ [a b c] Alina Bradford (2014): Gazelles: Facts, Live Science, läst 13 september 2015.
3. ^ Wilson & Reeder, red (2005). ”Antilopinae” (på engelska). Mammal Species of the World. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8221-4