Multimedia w Wikimedia Commons Skoczanka przylądkowa[3] (Desmodillus auricularis) – gatunek gryzoni z podrodziny myszoskoczek, występujący w Afryce Południowej[4].
Gatunek został opisany naukowo w 1834 roku przez A. Smitha, miejsce typowe to Kamiesberg w Prowincji Przylądkowej Północnej w Południowej Afryce[4][5]. Gatunek był pierwotnie umieszczony w rodzaju myszoskoczka (Gerbillus)[5], obecnie jest zaliczony do monotypowego rodzaju skoczanka (Desmodillus), istniejącego co najmniej od plejstocenu[6].
Zasięg tego gatunku obejmuje zachodnią część Południowej Afryki, Botswanę, Namibię i południowo-zachodnią Angolę[4][2]. Gryzonie te są spotykane od poziomu morza do około 1600 m n.p.m. Preferują gleby wapienne i tereny pokryte przez skonsolidowany piasek, czasem żwir, z rzadką pokrywą traw lub niskich krzewów[2][6]. Unikają obszarów gęsto porośniętych trawą i krzewami. Występują na pustyniach Namib i Kalahari oraz na Karru[6].
Jest to mała, krępa myszoskoczka; osiąga średnio 110,4 mm (od 86 do 129 mm), z ogonem o długości 84,8 mm (od 70 do 98 mm). Średnia masa ciała to 46,1 g (od 29 do 82 g). Wierzch ciała ma zmienny kolor: ochrowopomarańczowy do żółtawobrązowego. Spód ciała jest biały, białe są także policzki i gardło. Głowa jest duża, z szerokim nosem, długimi, czarnymi wibryssami i dużymi oczami. Uszy są małe i owalne, barwy cielistej. Za uchem znajduje się wyraźna biała plamka. Czaszka gryzonia ma bardzo duże puszki bębenkowe, większe niż u większości myszoskoczek (ok. 41% długości czaszki). Kończyny są krótkie i szerokie, wierzch stóp pokrywają krótkie białe włosy; także podeszwy tylnych stóp są owłosione. Przednie kończyny są cztero-, tylne pięciopalczaste. Ogon jest tej samej barwy co grzbiet, może mieć ciemny czubek u ciemno ubarwionych osobników, ale nie ma kitki. Samica ma cztery pary sutków[6].
Skoczanka przylądkowa prowadzi nocny, naziemny tryb życia. Wbrew nazwie nie porusza się skokami. Jej powiększone puszki bębenkowe zapewniają słuch na tyle czuły, że skoczanka prawdopodobnie jest w stanie usłyszeć szybujące sowy. Gryzonie te kopią złożone systemy nor, głębokie na 30–60 cm, mające od 1 do 7 wejść, ślepe korytarze i komory do magazynowania pokarmu. Pokarm bywa też chowany w innych miejscach areału osobniczego. Gryzonie te są aspołeczne i żyją samotnie, ale ich nory mogą być blisko położone i nawet połączone. W niewoli samice zdecydowanie dominują, samce są tolerowane tylko w sezonie rozrodczym; poza nim mogą nawet zostać zabite i zjedzone. Kanibalizm może obejmować też inne samice[6].
Skoczanki przylądkowe są wszystkożerne, jedzą ziarna, nasiona i owady. Jeżeli dostępność pożywienia jest duża, mogą odkładać tłuszcz w ogonie. Poszukują pokarmu w promieniu 30 m od nor. Nie potrzebują pić wody, wystarczającą ilość uzyskują z pożywienia w procesach metabolicznych. Tracą niewiele wody przez parowanie i wydalają silnie skoncentrowany mocz. Potrafią utrzymać stałą temperaturę ciała w temperaturze otoczenia od 11 do 30 °C[6].
Dzięki niezależności od wody w sprzyjających warunkach mogą rozmnażać się przez cały rok, czego nie potrafią inne sympatryczne gatunki gryzoni. Większość młodych rodzi się jednak w ciepłej porze deszczowej. Ciąża trwa 21 dni, dzikie skoczanki rodzą zwykle 4 młode o masie ciała 4,4 g; na Kalahari w miocie przeważnie są tylko dwa młode o masie 1,84 g. Młode rodzą się nagie i ślepe, otwierają oczy 21. dnia życia, a ich przewód słuchowy udrażnia się 23. dnia życia. Zaczynają pełzać drugiego dnia, chodzić – 15. dnia życia. W wieku 24 dni samodzielnie się myją, a 30. dnia życia kopią już i biorą kąpiele piaskowe. Po 33 dniach życia są odstawiane od piersi[6].
Skoczanka przylądkowa zamieszkuje duży obszar, sezonowo jest bardzo pospolita. Liczebność populacji podlega dużym fluktuacjom, ale ogólnie jest stabilna[2]. Polują na nie przede wszystkim płomykówka zwyczajna (Tyto alba), puchacz plamisty (Bubo africanus) i węże. Pasożytują na nich 24 gatunki pcheł, kleszczy i inne roztocze. Wiele pcheł może przenosić na ludzi choroby skoczanek, takie jak dżuma, listerioza i riketsjozy[6]. Skoczanka przylądkowa występuje w wielu obszarach chronionych. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje ją za gatunek najmniejszej troski[2].
Skoczanka przylądkowa (Desmodillus auricularis) – gatunek gryzoni z podrodziny myszoskoczek, występujący w Afryce Południowej.
