Spix' ara (Cyanopsitta spixii) is een grote blauwe ara met een lange staart, die de enige soort binnen het geslacht Cyanopsitta vormt. Deze ara is een ernstig bedreigde Braziliaanse soort die eind jaren 1980 voor het laatst in het wild is gezien en waarvan er nu nog tientallen in gevangenschap gehouden worden.
Het eerste wetenschappelijk gedocumenteerde exemplaar werd in 1819 gevangen door Johann Baptist von Spix. Vandaar de naam. Dit exemplaar werd 13 jaar later door Johann Georg Wagler beschreven.
De soort is 55 tot 57 cm lang en weegt (in gevangenschap) 296 tot 400 g. Deze papegaai is overwegend blauw van kleur. De kruin is groenachtig blauw, de oorstreek is grijs en de huid rond het oog tot aan de snavel is donkergrijs en vormt een soort masker. De snavel is zwart. De vleugels en de staart zijn donkerder blauw. Het verenkleed is bij beide geslachten gelijk.[2]
De vogel kwam oorspronkelijk voor in de Braziliaanse caraiba-bossen. Dit zijn vrij droge bosgebieden met veel plantensoorten uit de cactus- en wolfsmelkfamilie in het midden van Brazilië; meer specifiek in het grensgebied tussen de provincies Piauí, Pernambuco en Bahia. De laatste exemplaren die in het wild werden gezien bevonden zich in het dal van de Rio São Francisco.[2]
De vogel was sinds 1819 bekend. In 1967 werd de vogel volledig beschermd en toen leek het of de vogel in het wild al was uitgestorven. In 1985 en 1986 werd de vogel herontdekt in het dal van de Rio São Francisco. Deze vogels werden gevangen. Rond 2000 werd een ara losgelaten die later werd waargenomen gepaard aan een vrouwtje Illigers ara (Primolius maracana). Daarnaast bestonden er in 2012 80 geregistreerde ara's in gevangenschap en dan nog een dozijn vogels in particuliere collecties. Verder zijn er collecties van balgen afkomstig van in gevangenschap overleden exemplaren. Bijvoorbeeld twee balgen komen van de Rotterdamse Diergaarde Blijdorp en worden bewaard in het Leidse Naturalis Biodiversity Center.[3]
Mogelijk bestaat er nog een wilde populatie van hoogstens 50 individuen. De soort is praktisch uitgestorven door aantasting van het leefgebied in het dal van de Rio São Francisco, onder andere door de bouw van een dam. Om deze redenen staat deze soort als ernstig bedreigd (kritiek) op de Rode Lijst van de IUCN.[1][2]
In 2018 werd een kweek- en herintroductieprogramma opgezet tussen het Jurong Birdpark in Singapore, de Zoologischer Garten Berlin en Pairi Daiza in Henegouwen.[4]
Bronnen, noten en/of referentiesSpix' ara (Cyanopsitta spixii) is een grote blauwe ara met een lange staart, die de enige soort binnen het geslacht Cyanopsitta vormt. Deze ara is een ernstig bedreigde Braziliaanse soort die eind jaren 1980 voor het laatst in het wild is gezien en waarvan er nu nog tientallen in gevangenschap gehouden worden.
Het eerste wetenschappelijk gedocumenteerde exemplaar werd in 1819 gevangen door Johann Baptist von Spix. Vandaar de naam. Dit exemplaar werd 13 jaar later door Johann Georg Wagler beschreven.
