Wodnicha oliwkowobiała (Hygrophorus olivaceoalbus (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].
Takson ten oficjalnie po raz pierwszy opisany został w 1815 r/ przez Eliasa Friesa jako Agaricus olivaceoalbus, w 1838 r. tenże sam autor przeniósł go do rodzaju Hygrophorus (wodnicha) i ta nazwa według Index Fungorum jest obecnie aktualna[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r[3].
Średnica 3-7 cm, za młodu półkulisty lub dzwonkowaty, później łukowaty, a u starszych okazów płaski lub wklęsły. Na środku posiada tępy garb. Powierzchnia o barwie od siwobrązowej do oliwkowobrązowej, środek kapelusza ciemniejszy[4]. Jest bardzo śluzowaty i posiada ciemniejsze włókienka, widoczne jednak tylko u okazów podsuszonych[5].
Dość grube i rzadkie, zbiegające na trzon, dość często pofałdowane. Kolor od białego do kremowego[4]. Przy trzonie czasami połączone są poprzecznymi anastomozami[5].
Wysokość od 4 do 12 cm, średnica od 5 do 12 mm, walcowaty, wysmukły, zwężający się ku podstawie, pełny, głęboko osadzony w podłożu. Powierzchnia biaława (z wyjątkiem otrębiastego miejsca pod kapeluszem) i pokryta resztkami śluzowatej osłony tworzącej zygzakowaty wzór[5].
Na wierzchołku kapelusza żółtawy, poza tym biały. Jest cienki, miękki i soczysty. Smak i zapach niewyraźny[4].
Wysyp zarodników jest biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, o rozmiarach 12.5-16 × 7-8.5 µm[6]. Nie są amyloidalne; odczynnik Melzera barwi je na żółto. Podstawki 4-zarodnikowe z krótkimi, przysadzistymi sterygmami. Mają rozmiary 46–62 µm. Cheilocystyd i pleurocystyd brak. Skórka ma grubość 250-450 µm i zbudowana jest z ciemnych strzępek o grubości 2-3 µm[7].
Występuje w całej Ameryce Północnej oraz w Europie[8]. W Europie Środkowej gatunek dość częsty[5].
Rośnie w wilgotnych lasach iglastych, na kwaśnych glebach, głównie pod świerkami[5].
Grzyb mikoryzowy[3]. Jest grzybem jadalnym i mimo niewielkich rozmiarów może mieć dla grzybiarzy znaczenie, gdyż często występuje gromadnie. W celach spożywczych przed gotowaniem należy ściągnąć śluzowatą skórkę[5]. Opinie co do przydatności spożywczej i wartości smakowych tych grzybów są podzielone. Cenione są szczególnie w Hiszpanii, zwłaszcza w Katalonii[9].
Grzyb ten jako metabolity wtórne wytwarza pochodne cyklopentanów o działaniu przeciwgrzybiczym i przeciwbakteryjnym, szczególnie w odniesieniu do bakterii Gramm dodatnich. Może być źródłem antybiotyków, szczególnie ważnych z tego względu, że działają one na szczepy bakterii opornych na metycylinę, cyprofloksacynę i wankomycynę[10].
Można je rozróżnić reakcjami chemicznymi:
Wodnicha oliwkowobiała (Hygrophorus olivaceoalbus (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae).
