Fungus

A-raok ma vefe gouest mab-den da zielfennañ an TDN e veze renket ar foue gant ar plant, evit meur a abeg : chom a reont el lec'h ma vevont, en douar e kreskont peurliesañ, hag e frouezhont.
Hiziv e ouzer e tiforc'has ar foue diouzh ar plant hag al loened en Neoproterozoeg, da lavarout eo war-dro ur milmilion a vloavezhioù zo. Lod eus o doareoù zo kar da re organegi all ha lod all zo dibar dezho, ar pezh o disrann diouzh ar riezadoù all.
Setu amañ un nebeud eus ar perzhioù-se.

Doareoù boutin

• Gant eukarioted all : speurennek eo o c'helligoù ; kromozomoù o deus ; TDN o deus.
• Gant al loened : n'o deus kloroplast ebet ; heterotrofek int.
• Gant ar plant: speurennek eo o c'helligoù ; vakuolennoù o deus ; gouennañ a reont koulz en un doare revel hag anrevel ; spor a genderc'hont ; haploidel eo o nukleusoù.
• Gant lod bakteri : bevenaoz, e lod foue (em em voueta a reont dre dreuzfurmiñ organegoù all).
• Gant lod plant ha loened : bevdreluc'hañ (tremen 70 spesad foue a daol gouloù en deñvalijenn).

Doareoù dibar

• Lod spesadoù a gresk e stumm goell hag a ouenn dre vroñsañ pe emrannañ ; lod all zo unkellgig met a c'hall kemer ur framm neudennek mar kemm o endro.
• Glukan ha kitin a ya d'ober speurennoù keligoù ar foue, pa n'eus nemet glukan er plant ha kitin e lod loened ; n'eus kelluloz ebet er foue.

"Gwirioù" foue

• Ne c'hall ket ar foue treuzkas dour ha bouedennoù betek pell ; lod anezho neuze a gas un doare gwizioù evit bastañ d'o ezhommoù.

Annezva

Er bed a-bezh ez eus foue, betek en dezerzhioù, strad ar morioù, al lec'hioù sall-meurbet hag ar re a zo skinataet. Lod o deus dreistbevet er skinoù uslimestra hag er skinoù kosmek. ^[4]
War an douar e vev ar pep muiañ eus ar foue, hogen lod a vev en douar hag en dour, pe en dour hepken.

Skeudennaoueg

Setu amañ un nebeudig spesadoù foue, renket dre c'henadoù.

• Bukit war ur skeudenn dawelout he alc'hwez.

• Agaricaceae
  Lycoperdon perlatum

• Amanitaceae
  Amanita muscaria

• Bankeraceae
  Hydnellum ferrugineum

• Boletaceae
  Boletus calopus

• Cantharellaceae
  Cantharellus cibarius

• Clavariaceae
  Clavulinopsis corallinorosacea

• Cortinariaceae
  Cortinarius archeri

• Geoglossaceae
  Geoglossum umbratile'

• Helotiaceae
  Bisporella citrina

• Hydnangiaceae
  Laccaria laccata

• Leotiaceae
  Leotia viscosa

• Morchellaceae
  Morchella esculenta

• Mycenaceae
  Mycena interrupta

• Physalacriaceae
  Rhodotus palmatus

• Polyporaceae
  Trametes versicolor

• Pterulaceae
  Pterula subulata

• Pyronemataceae
  Aleuria aurantia

• Suillaceae
  Suillus grevillei

Notennoù