dcsimg

Mandragora (roślina) ( polonais )

fourni par wikipedia POL
Wikisłownik Hasło w Wikisłowniku

Mandragora (Mandragora L.) – rodzaj roślin z rodziny psiankowatych. Obejmuje 3[4][5], a według niektórych źródeł 4[3]–6[6] gatunków występujących na obszarze śródziemnomorskim (jeden gatunek – mandragora lekarska – lub dwa, w zależności od ujęcia taksonomicznego[6]) oraz w Azji, sięgając na wschodzie po Środkową Azję i Himalaje[4]. Rośliny te mają zgrubiały, spichrzowy korzeń, który zwłaszcza u gatunku mandragora lekarska (M. officinarum) czasem może przypominać kształtem postać ludzką. Podobieństwo to oraz narkotyczne działanie na ludzi (z powodu zawartości hioscyjaminy i skopolaminy) spowodowało, że roślina od dawnych czasów używana była w medycynie i obrosła wielką ilością mitów (→ alrauna)[4]. Dodatkowo próbowano identyfikować gatunek Mandragora turcomanica z wedyjską somą, co jednak było poglądem fałszywym, ze względu na bardzo ograniczony zasięg tego gatunku (południowo-zachodni Turkmenistan)[4].

Morfologia

Pokrój
Byliny osiągające do 20 cm wysokości z głębokim, grubym i rozgałęziającym się korzeniem[6]. Łodyga skrócona, rzadko rozgałęziona. Pędy omszone, włoski pojedyncze[3].
Liście
Pojedyncze i skupione w przyziemną rozeta liściowa[6]. Liście niemal siedzące (ogonek krótki, słabo wyróżniający się). Blaszka często falista, całobrzega, zatokowo wcinana lub ząbkowana, czasem silnie zredukowana[3].
Kwiaty
Promieniste, 5-krotne[3], wyrastają w kątach liści prosto wzniesione lub zwieszające się[6]. Działki kielicha zrośnięte u nasady, z głebokim, zatokowatym wcięciem między nimi. Płatki zrośnięte do połowy w szeroką, dzwonkowatą koronę długości do 2,5 cm[3][6], barwy zielonkawej lub fioletowej[6]. Pręciki w liczbie 5, osadzone są u nasady rurki korony i mają równą długość. Zalążnia górna, dwukomorowa, z licznymi zalążkami, z pojedynczą szyjką słupka zakończoną kolistym, okazałym znamieniem[6].
Owoce
Kuliste lub jajowate jagody leżące na ziemi, o średnicy 2–3 cm, barwy żółtej do pomarańczowej, zawierające liczne, drobne, brązowe nasiona[6]. W czasei owocowania kielich się zachowuje i powiększa[3].

Systematyka

Rodzaj z podrodziny Solanoideae z rodziny psiankowatych Solanaceae[5].

Wykaz gatunków[5]

Przypisy

  1. P.F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-13].
  2. a b Mandragora. W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-12-22].
  3. a b c d e f g Mandragora Linnaeus. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-12-22].
  4. a b c d David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 560. ISBN 978-1-107-11502-6.
  5. a b c Genus: Mandragora L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2018-12-22].
  6. a b c d e f g h i Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 224. ISBN 0-333-74890-5.
licence
cc-by-sa-3.0
droit d’auteur
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visiter la source
site partenaire
wikipedia POL

Mandragora (roślina): Brief Summary ( polonais )

fourni par wikipedia POL

Mandragora (Mandragora L.) – rodzaj roślin z rodziny psiankowatych. Obejmuje 3, a według niektórych źródeł 4–6 gatunków występujących na obszarze śródziemnomorskim (jeden gatunek – mandragora lekarska – lub dwa, w zależności od ujęcia taksonomicznego) oraz w Azji, sięgając na wschodzie po Środkową Azję i Himalaje. Rośliny te mają zgrubiały, spichrzowy korzeń, który zwłaszcza u gatunku mandragora lekarska (M. officinarum) czasem może przypominać kształtem postać ludzką. Podobieństwo to oraz narkotyczne działanie na ludzi (z powodu zawartości hioscyjaminy i skopolaminy) spowodowało, że roślina od dawnych czasów używana była w medycynie i obrosła wielką ilością mitów (→ alrauna). Dodatkowo próbowano identyfikować gatunek Mandragora turcomanica z wedyjską somą, co jednak było poglądem fałszywym, ze względu na bardzo ograniczony zasięg tego gatunku (południowo-zachodni Turkmenistan).

licence
cc-by-sa-3.0
droit d’auteur
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visiter la source
site partenaire
wikipedia POL