Dzbaniwo kalebasowe, krescencja, drzewo kalebasowe[3] (Crescentia cujete) – gatunek drzewa tropikalnego należący do rodziny bignoniowatych (Bignoniaceae). Pochodzi z Ameryki Środkowej, gdzie rośnie od południowego Meksyku po Kolumbię, poza tym na wyspach karaibskich. Rozprzestrzenił się w strefie międzyzwrotnikowej jako roślina uprawiana i dziczejąca[2]. Ze względu na wielowiekową tradycję uprawy trudne do ustalenia jest dokładne miejsce pochodzenia[4].
Kwiaty rozwijają się od maja do stycznia i zapylane są przez nietoperze. Owoce dojrzewają przez siedem miesięcy[4]. Miąższ owoców i zawarte w nim nasiona na surowo są trujące. W roślinie stwierdzono obecność m.in. kwasu winowego, cytrynowego, chlorogenowego i garbników[5]. Gatunek ten należy do nielicznych gatunków drzewiastych porastających sawannę zalewową na okresowo podtapianych nizinach przyatlantyckich. Drzewa rosną zwykle pojedynczo, czasem w towarzystwie paurotisa drzewiastego (Paurotis wrightii)[6].
Zdrewniała skorupa owocu służy do wytwarzania naczyń i instrumentów muzycznych, tzw. marakasów[7][3]. Ze zdrewniałych owocni wykonuje się misy oraz naczynia do parzenia yerba mate zwane tykwami, kalebasami lub mate[5]. Owoce wykorzystywane były przez ludność tubylczą Ameryki Środkowej także do maskowania się podczas polowań. Łowca po wykrojeniu odpowiednich otworów wkładał twardą owocnię na głowę, po czym płynąc z głową wystawioną nad powierzchnię wody mógł podpływać do ptaków i chwytać je gołymi rękoma (ptaki nie obawiały się "unoszących się" na wodzie owoców)[4]. Wszechstronne zastosowanie owoców ułatwia możliwość modyfikowania ich kształtu poprzez owijanie ich sznurem we wczesnym okresie rozwoju[5].
Miąższ i nasiona są wszechstronnie wykorzystywane w medycynie ludowej, głównie jako środek moczopędny i przeczyszczający[5].
Twarde i wytrzymałe drewno dzbaniwa służy do wyrobu narzędzi i uchwytów[4].
Dzbaniwo kalebasowe, krescencja, drzewo kalebasowe (Crescentia cujete) – gatunek drzewa tropikalnego należący do rodziny bignoniowatych (Bignoniaceae). Pochodzi z Ameryki Środkowej, gdzie rośnie od południowego Meksyku po Kolumbię, poza tym na wyspach karaibskich. Rozprzestrzenił się w strefie międzyzwrotnikowej jako roślina uprawiana i dziczejąca. Ze względu na wielowiekową tradycję uprawy trudne do ustalenia jest dokładne miejsce pochodzenia.
