Күгәрсен (рус. Голубь, лат. Columba) — күгәрсендәр ғаиләһенә ҡараған ҡоштар ырыуын да ошолай атайҙар.
Ҡанат оҙонлоғо 20—27 см, ауырлығы 200—650 г[1].
Евразияла, Африкала һәм Австралияла көн күрә.
Иң киң таралған төрө — күк күгәрсен. Ул бөтә ҡитғаларҙа ла осрай.
Кеше күгәрсенде 5000 йыл элек үк ҡулға эйәләштергән. Шунан алып төрлө төҫтәге, ҡиәфәттәге, тәғәйенләнешле 800 төр йорт күгәрсене сығарғандар.
Почта (элемтә) күгәрсене оҙаҡ ҡына ваҡыт кешеләрҙең аралышыуы өсөн төп сара булып хеҙмәт иткән.
Ырыу 35 төрҙө эсенә ала[2][3]:
лимрн төҫлө әберсенде ҡайһы ваҡытта Aplopeliaырыуына айыралар[5].
В род Columba ранее ключали виды рода Patagioenas, распространённые на Американском континенте.
Юҡҡа сыҡҡан эндемик Реюньон Columba duboisi, бәлки, әберсендәр ырыуына кергәндерColumba duboisi: информация на сайте Красной книги МСОП (инг.)
Эфиопия күгәрсене Эритреяла һәм Эфиопияла йәшәй
Зәйтүн төҫлө күгәрсен Африкала Сахаранан көньяҡтараҡ һәм ғәрәп ярымутрауында йәшәй
Канар күгәрсене — эндемик Канар утрауҙарындайәшәйҙәр
Ҡыҙғылт күгәрсен Африкала Сахаранан көньяҡтараҡ йәшәҙәр.
Нильгирий күгәрсене Һиндостандың көнбайышында таралған
Төрткөлө күгәрсне Африкала Сахаранан көньяҡтараҡ таралған
Лавр төҫлө күгәрсен — эндемик Канар утрауҙарында йәшәй
Аҡ түшле күгәрсен Көньяҡ һәм Үҙәк Азияла таралған
ҡаралы - аҡлы күгәрсен — эндемик Австралияла таралған
Көл төҫлө күгәрсен Көньяҡ һәм Көньяҡ-Көнсығыш Азияла таралған
Ҡуйы ҡыҙыл төҫтәге күгәрсен Көньяҡ һәм Көньяҡ-Көнсығыш Азияла таралған
Ҡая күгәрсене Үҙәк Азияла һәм Алыҫ Көнсығышта таралған
Конголез күгәрсеснеАфрикала Сахаранан көняҡтараҡ таралған
Аҡ муйын күгәрсен Көнья-Көнсығыш Азияла һәм Океанияла таралған
Күгәрсен (рус. Голубь, лат. Columba) — күгәрсендәр ғаиләһенә ҡараған ҡоштар ырыуын да ошолай атайҙар.
Ҡанат оҙонлоғо 20—27 см, ауырлығы 200—650 г.
Евразияла, Африкала һәм Австралияла көн күрә.
Иң киң таралған төрө — күк күгәрсен. Ул бөтә ҡитғаларҙа ла осрай.