dcsimg

Oncorhynchus ( puola )

tarjonnut wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Oncorhynchus – rodzaj ryb z rodziny łososiowatych obejmujący kilkanaście gatunków i wiele ras. W języku polskim określane są nazwą łososie pacyficzne[2].

Występowanie

Zamieszkują zlewisko północnych obszarów Oceanu Spokojnego i Oceanu Arktycznego.

Biologia

Większą część życia spędzają w oceanie, a na tarło – odbywające się w okresie jesienno-zimowym – wracają do strumieni, w których przyszły na świat. W wyborze właściwej drogi posługują się węchem. Zapamiętują zapach wody, w której się urodziły, nawet jeśli spędziły w niej zaledwie kilka dni. W czasie tarła samica wykopuje dołek w żwirowatym dnie i składa do niego ikrę. Samiec równocześnie polewa tę ikrę nasieniem, po czym ją zasypuje. Po tarle osobniki dorosłe giną. Narybek wylęga się z jaj zwykle późną zimą; szybkość rozwoju zarodków zależy od temperatury i trwa od 60 do 200 dni. Młode odżywiają się zawartością woreczka żółtkowego. Potem przeciskają się pomiędzy ziarnami żwiru do otwartej wody, gdzie już samodzielnie poszukują pokarmu, który stanowią drobne bezkręgowce (kiełże). Młode gorbusze (O. gorbuscha) spływają do morza prawie zaraz po wylęgnięciu się, podczas gdy kety (O. keta) pozostają w strumieniu jeszcze przez kilka tygodni, kiżucza (O. kisutch) przez rok, a nerki (O. nerka) nawet przez 5 lat.

Łososie pacyficzne, żyjące w morzach i oceanach mają srebrzyste boki. W okresie rozrodu zmieniają barwę (w zależności od gatunku), a samce cechują się w tym czasie charakterystycznie zagiętą ku górze żuchwą. Łososie pacyficzne płyną na tarło w górę rzeki wiosną lub jesienią, nie odżywiając się w tym czasie, chociaż chwytają żywą przynętę. Tarliska mogą się znajdować w pobliżu morza, ale np. keta i czawycza (O. tshawystcha) muszą przepłynąć prawie 3200 km rz. Jukon, aby dotrzeć do jej źródeł. Osobniki wędrujące na tarło muszą po drodze pokonać bystrzyny rzeczne i wodospady skacząc wysoko w powietrze. Również te żyjące w zamkniętych jeziorach, bez dostępu do morza, wpływają na tarło w górę dopływających strumieni.

Znaczenie gospodarcze

Łososie pacyficzne mają duże znaczenie gospodarcze. Są również chętnie łowione dla celów sportowych. Ich jaja noszą nazwę czerwonego kawioru (w odróżnieniu od czarnego kawioru jesiotrów).

Klasyfikacja

Gatunki zaliczane do tego rodzaju[3]:

Gatunkiem typowym jest Salmo scouleri (=Oncorhynchus gorbuscha).

Zagrożenia

W 2012 roku siedem z wymienionych gatunków znajdowało się w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, w tym dwa w kategorii EN i dwa w kategorii CR[9].

Przypisy

  1. Oncorhynchus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.
  3. Eschmeyer, W. N. & Fricke, R.: Catalog of Fishes electronic version (2 October 2012) (ang.). California Academy of Sciences. [dostęp 1 listopada 2012].
  4. a b c Ryby : encyklopedia zwierząt. Główny konsultant Stephen Hutchinson, red. nauk. H. Garbarczyk, tłum. H. Garbarczyk, M. Garbarczyk i L. Myszkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15287-1.
  5. a b c Wykaz oznaczeń handlowych gatunków ryb oraz wodnych bezkręgowców wprowadzanych do obrotu na rynek polski. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 2012. [dostęp 26 stycznia 2014].
  6. Jerzy Gronau: Słownik nazw ryb. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1994. ISBN 83-901154-9-2.
  7. a b c d e f g h G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
  8. Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973 (występuje pod synonimiczną nazwą łacińską )
  9. IUCN 2012. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.1 (ang.). [dostęp 16 września 2012].

Bibliografia

lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia POL

Oncorhynchus: Brief Summary ( puola )

tarjonnut wikipedia POL

Oncorhynchus – rodzaj ryb z rodziny łososiowatych obejmujący kilkanaście gatunków i wiele ras. W języku polskim określane są nazwą łososie pacyficzne.

lisenssi
cc-by-sa-3.0
tekijänoikeus
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
alkuperäinen
käy lähteessä
kumppanisivusto
wikipedia POL