D' echte mottn (Tineidae) zyn e famielje van schubvleuglign uut de superfamielje Tineoidea. De famielje telt weirldwyd bykans 2 400 sôortn, verdêeld oovre mêer of drieoenderd geslachtn. 't Typegeslacht van de famielje is Tinea.
De mêeste sôorten zyn klêene toe middelgrôot. Ze zyn êenkleurig bruun of beige, somtyds mêt e schôone goedglanze. Z' ên oarvormige schubbn ip undre kop en e klêene roltoenge (of zeifs ginne). Z' ên smolle vleugls, die in ruste schuun boovn 't achterlyf wordn goedn. De vleugle-spanwydte varjeert van 0,2 toe 2 cm.
Veele sôorten wordn lik schoadlik oendrevoenn. 't Voedsle van de rupsen bestoat oovreweegnd uut dôod orgoaniesch materjoal. De vulwassn dieren mottn eetn of vliegn mêesta nie, mo gebruukn lievre undre lange pôotn, zeifs o ze bedreigd wordn.
De 30 tot 80 eiers wordn ofgezet oovre e tydsperjôode van 3 weekn.
De sôorten zyn inêems in Europa en oenbedoeld deur de mens oovre hêel de wiereld verspreid. Ze leevn in rottend oet, zwammn, droog orgoaniesch materjoal, wulle, textiel en gedroogd voedsl.
D' echte mottn (Tineidae) zyn e famielje van schubvleuglign uut de superfamielje Tineoidea. De famielje telt weirldwyd bykans 2 400 sôortn, verdêeld oovre mêer of drieoenderd geslachtn. 't Typegeslacht van de famielje is Tinea.
Kuya, kuyalar (Tineidae) — kapalaklar turkumiga mansub hasharotlar. Turliqanotlilar (Frenata) kenja turkumining 70 dan ortiq oilasini oʻz ichiga oladi. Qanotlari ensiz, yozilganda 1—5 sm, oldingi qanotlari orqa qanotidan kattaroq boʻlishi, koʻpincha boshida tikkayib turgan tangachalarining borligi bilan ajralib turadi. 2000 dan ortiq turi mavjud, jumladan, Oʻrta Osiyoda 35—40 dan koʻp turi uchraydi. Bir qancha turlari turar joylarda, omborlarda yashaydi. K. orasida zararkunandalari koʻp. Kapalagi qoʻygan tuxumdan chiqqan qurt (lichinka)lari zarar keltiradi. Haqiqiy K.lar oilasiga mansub zararkunandalardan poya K.sining qurtlari bugʻdoy va javdar oʻsimligi poyalarini, ombor K.sining qurtlari don, meva qoqilari, pustin K.si va kiyimlari jun, junli matolar, moʻyna va boshqalarni zararlaydi; toʻrvali K., girdak K., meva K.si olma, nok, doʻlana, oʻrikning rivojlanayotgan kurtaklari, keyinchalik barglari bilan oziqlanib katta ziyon keltiradi. Karam va butguldoshlarga mansub boshqa oʻsimliklarga karam K.si katta zarar keltiradi. Bu K.ni baʼzi olimlar mustaqil oila deb hisoblaydi. Oʻyiqqanotli K.lar oilasining vakili — gulxyyri kuyasi paxtaning ashaddiy zararkuvandasi; bu oilaga yana don kuyasi, shuningdek, karantin nazoratidagi gʻoʻza hamda kartoshka K.lari ham kiradi.
Kurash choralari: uy-roʻzgʻorda uchraydigan K.ga vaftalin, karam K.siga 40% li ripkord (0,1 l/ga), 20% li sumitsidin(0,3 l/ga) yoki fozalon qoʻllash; don K.siga qarshi donni 25% li amboʻsh (1,2 g/m2) yoki metil yoki metil bromid bilan dorilash.
Sulton Alimuhamedov.[1]
Kuya, kuyalar (Tineidae) — kapalaklar turkumiga mansub hasharotlar. Turliqanotlilar (Frenata) kenja turkumining 70 dan ortiq oilasini oʻz ichiga oladi. Qanotlari ensiz, yozilganda 1—5 sm, oldingi qanotlari orqa qanotidan kattaroq boʻlishi, koʻpincha boshida tikkayib turgan tangachalarining borligi bilan ajralib turadi. 2000 dan ortiq turi mavjud, jumladan, Oʻrta Osiyoda 35—40 dan koʻp turi uchraydi. Bir qancha turlari turar joylarda, omborlarda yashaydi. K. orasida zararkunandalari koʻp. Kapalagi qoʻygan tuxumdan chiqqan qurt (lichinka)lari zarar keltiradi. Haqiqiy K.lar oilasiga mansub zararkunandalardan poya K.sining qurtlari bugʻdoy va javdar oʻsimligi poyalarini, ombor K.sining qurtlari don, meva qoqilari, pustin K.si va kiyimlari jun, junli matolar, moʻyna va boshqalarni zararlaydi; toʻrvali K., girdak K., meva K.si olma, nok, doʻlana, oʻrikning rivojlanayotgan kurtaklari, keyinchalik barglari bilan oziqlanib katta ziyon keltiradi. Karam va butguldoshlarga mansub boshqa oʻsimliklarga karam K.si katta zarar keltiradi. Bu K.ni baʼzi olimlar mustaqil oila deb hisoblaydi. Oʻyiqqanotli K.lar oilasining vakili — gulxyyri kuyasi paxtaning ashaddiy zararkuvandasi; bu oilaga yana don kuyasi, shuningdek, karantin nazoratidagi gʻoʻza hamda kartoshka K.lari ham kiradi.
Kurash choralari: uy-roʻzgʻorda uchraydigan K.ga vaftalin, karam K.siga 40% li ripkord (0,1 l/ga), 20% li sumitsidin(0,3 l/ga) yoki fozalon qoʻllash; don K.siga qarshi donni 25% li amboʻsh (1,2 g/m2) yoki metil yoki metil bromid bilan dorilash.
Sulton Alimuhamedov.
Mølir (Tineidae) er ein fjølment familja av firvaldum sum eru kend um allan heim. Mótsatt ormverum hjá øðrum firvaldum, so liva flestu mølir ikki av livandi plantum, men av deyðum plantu- ella djóraleivdum, soppum, ella skónum. Summi sløg kunnu gera stóran skaða í matvøruframleiðslu og í klædnaídnaði. Her á landi kenna vit serliga tann vanliga føroyska mølin sum kann oyðileggja ullint klæðir sum hann legst á at eta.
Í Føroyum eru skrásett trý sløg:
Mølir (Tineidae) er ein fjølment familja av firvaldum sum eru kend um allan heim. Mótsatt ormverum hjá øðrum firvaldum, so liva flestu mølir ikki av livandi plantum, men av deyðum plantu- ella djóraleivdum, soppum, ella skónum. Summi sløg kunnu gera stóran skaða í matvøruframleiðslu og í klædnaídnaði. Her á landi kenna vit serliga tann vanliga føroyska mølin sum kann oyðileggja ullint klæðir sum hann legst á at eta.
Í Føroyum eru skrásett trý sløg:
Endrosis sarcitrella (Hübner, 1825): upprunaliga nevnt Phalæna (Tinea) sarcitrella (Linnæus, 1758) - húsvættið gráa Hofmannophila pseudospretella (Stainton, 1849) - húsvættið brúna Monopis laevigella ((Denis & Schiffermüller, 1775) - húsvættið svartaThuta,[1][2][3] Susu,[4] Susan[5] icha Puyu[6] (familia Tineidae) nisqakunaqa huk tuta pillpintukunam. Qirisankunaqa millmatam, chukchatam, waqratam mikhun. Chayrayku p'achata mikhuspa runata waqllichinmi.
Kaymi huk rikch'aqninkuna:
Thuta, Susu, Susan icha Puyu (familia Tineidae) nisqakunaqa huk tuta pillpintukunam. Qirisankunaqa millmatam, chukchatam, waqratam mikhun. Chayrayku p'achata mikhuspa runata waqllichinmi.
Кадимки күбөлөр (лат. Tineidae) майда боз жетим көпөлөктөрдүн бир тукуму, булардын кыйла уруусу жана түрү бар, аларга төмөнкүлөр кирет: чыгыш күбөсү (лат. Monema flavescens), козукарынчыл күбө (Nemapogon personellus), данчыл күбө (N. granellus), капустачыл күбө, килемчил күбө, эмерекчил күбө (Tineola furciferella), жемишчил күбө, кийим күбөсү (Tineola biselliella), күн карамачыл күбө, момчул күбө, четинчил күбө, сиренчил күбө (Caloptilia syringella), карагатчыл күбө, терекчил күбө, козочул күбө, тончул күбө (Tinea pelionella), юккачыл күбө (Pronula juccasella), алмачыл күбө (Yponemeuta malinellus), арпачыл күбө (Nemapogon granella).
Кадимки күбөлөр (лат. Tineidae) майда боз жетим көпөлөктөрдүн бир тукуму, булардын кыйла уруусу жана түрү бар, аларга төмөнкүлөр кирет: чыгыш күбөсү (лат. Monema flavescens), козукарынчыл күбө (Nemapogon personellus), данчыл күбө (N. granellus), капустачыл күбө, килемчил күбө, эмерекчил күбө (Tineola furciferella), жемишчил күбө, кийим күбөсү (Tineola biselliella), күн карамачыл күбө, момчул күбө, четинчил күбө, сиренчил күбө (Caloptilia syringella), карагатчыл күбө, терекчил күбө, козочул күбө, тончул күбө (Tinea pelionella), юккачыл күбө (Pronula juccasella), алмачыл күбө (Yponemeuta malinellus), арпачыл күбө (Nemapogon granella).