جلبان مشعر

Groszek kosmatostrąkowy (Lathyrus hirsutus L.) – gatunek rośliny zielnej z rodziny bobowatych (motylkowatych). Rośnie dziko w Azji, Europie i Afryce Północnej, rozprzestrzenił się również na Azorach^[2]. W Polsce jest rośliną obcego pochodzenia (kenofit). Występuje bardzo rzadko, miejscami jest zawlekany. Stwierdzono jego występowanie m.in. na Górnym Śląsku.

Morfologia

Łodyga

Pnąca się lub podnosząca się, dość szeroko oskrzydlona, osiągająca długość 30-100 cm. Jest naga, lub rzadko tylko owłosiona.

Liście

Złożone z dwóch podługowatych lub lancetowatych listków wyrastających na wąsko oskrzydlonym ogonku. Osadka liścia zakończona jest wąsem.

Kwiaty

Na długiej szypułce 1-3 kwiaty motylkowe. Mają kolor purpurowoczerwony do niebiesko-fioletowego i jaśniejsze skrzydełka. Młode kwiaty w pąkach są kremowo-żółtawe. Korona jest krótsza od 20 mm. Ząbki kielicha są krótsze od jego rurki, lub co najwyżej nieco tylko dłuższe.

Owoc

Jest na całej powierzchni pokryty odstającymi włoskami wyrastającymi z małych brodawek i jest to cecha, po której najłatwiej odróżnić ten groszek od innych, podobnych gatunków. Jest najczęściej 5-nasienny.

Podobne gatunki

Groszek leśny. Różni się ilością kwiatków w kwiatostanie (najczęściej 5-wiele, wyjątkowo tylko 3) i strąkiem, który jest nieowłosiony.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Kwitnie od czerwca do sierpnia, jest owadopylna. Po dojrzeniu nasion dwie łupiny strąka skręcają się śrubowato, wyrzucając na pewną odległość nasiona. Występuje na polach, przydrożach, i siedliskach ruderalnych. Liczba chromosomów 2n= 14.

Przypisy

Bibliografia

1. Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
2. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.