dcsimg

Koenigia ( البولندية )

المقدمة من wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Koenigia L. – rodzaj roślin z rodziny rdestowatych (Polygonaceae). Obejmuje 6[3][4][5]–9[6] gatunków. Wszystkie gatunki rosną w Himalajach i innych pasmach gór Azji. Jeden gatunek (Koenigia islandica) występuje poza tym w strefie subarktycznej i alpejskiej, głównie półkuli północnej (północna część Ameryki Północnej i Europy, wschodnia Azja i Himalaje)[4], ale też na półkuli południowej (rejon Ziemi Ognistej), będąc jednym z nielicznych gatunków roślin bipolarnych (spotykanych w strefach okołobiegunowych obu półkul). Roślina ta jest też jednym z bardzo nielicznych na obszarach podbiegunowych gatunków jednorocznych[3]. Nazwa rodzajowa upamiętnia Johanna Gerharda Königa (1728–1785), ucznia Karola Linneusza, będącego autorem nazwy[4]. Rodzajowi nadano w XIX wieku polską nazwę zwyczajową „tarczka”, ale nie jest ona używana[7].

Morfologia

Pokrój
Bardzo niskie (do 5 cm wysokości) rośliny jednoroczne i byliny, o pędach płożących lub podnoszących się[8][4]. Byliny często korzeniące się w węzłach, tworzące mniej lub bardziej zwarte poduchy i darnie[8]. Nagie[4] lub pokryte rzadkimi, przylegającymi włoskami[8].
Liście
Naprzeciwległe lub niemal naprzeciwległe, z gatką rurkowatą lub dwudzielną, siedzące lub ogonkowe[8].
Kwiaty
Drobne, obupłciowe, zebrane w szczytowe lub wyrastające w kątach liści pęczki i główki. Mają 3–5 listków okwiatu, dwa zewnętrzne drobne. Pręcików jest 2–5, z prątniczkami między nimi. Nitki bardzo krótkie. Charakterystyczne dla rodzaju są kolczaste ziarna pyłku. Zalążnia jest górna, kulistawo-trójkanciasta, z dwiema lub trzema szyjkami słupka, zwieńczonymi główkowatymi znamionami[8].
Owoce
Drobne, trójboczne niełupki[8].

Systematyka i ewolucja

Rodzaj z podplemienia Koenigiinae Dammer, do którego należy wraz z Aconogonon, Bistorta i Rubrivena, stanowiąc wraz z nimi grupę siostrzaną względem rodzaju Persicaria[5]. Przez długi czas rodzaj był uważany za monotypowy. Dopiero analizy molekularne i oparte na morfologii pyłku (cechą charakterystyczną dla rodzaju jest kolczasty pyłek) spowodowały włączenie tu gatunków wcześniej zaliczanych w obrębie rodzaju rdest Polygonum do sekcji Eleutherospermum Hook.f.[5] Rodzaj Koenigia w szerokim ujęciu jest parafiletyczny z przedstawicielami Aconogonon. Zaliczany tu gatunek Koenigia delicatula wskazany został jako wymagający wyodrębnienia w osobny rodzaj. Różnicowanie gatunków w obrębie tej grupy nastąpiło w czasie wypiętrzenia Himalajów i zlodowaceń plejstoceńskich, także dzięki nim doszło do rozprzestrzenienia się Koenigia islandica[9].

Relacje filogenetyczne wybranych rodzajów w obrębie Polygonum sensu lato[5][10]:


Polygoneae

Knorringia





Reynoutria




Fallopia



Muehlenbeckia






Atraphaxis




Duma



Polygonum (sensu stricto)






Persicarieae

Fagopyrum





Bistorta




Aconogonon



Koenigia





Persicaria





Wykaz gatunków[8]

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2018-12-12].
  2. a b c Koenigia (ang.). W: botany.si.ed [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2012-12-12].
  3. a b David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 492. ISBN 978-1-107-11502-6.
  4. a b c d e John G. Packer, Craig C. Freeman: Koenigia. W: Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-12-12].
  5. a b c d Sang-Tae Kim, Michael J. Donoghue. Molecular phylogeny of Persicaria (Persicarieae, Polygonaceae). „Systematic Botany”. 33(1), s. 77–86, 2008.
  6. Z.-Z. Zhou, X.-P. Zhang, R.-X. Xu: Pollen morphology of Koenigia from China. W: Acta Phytotaxonomica Sinica 42(6):513-523 [on-line]. 2004. [dostęp 2018-12-23].
  7. Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 324.
  8. a b c d e f g Koenigia Linnaeus. W: Flora of Pakistan [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-12-12].
  9. Deng-Mei Fan, Jia-Hui Chen, Ying Meng, Jun Wend, Jin-Ling Huang, Yong-Ping Yang. Molecular phylogeny of Koenigia L. (Polygonaceae: Persicarieae): Implications for classification, character evolution and biogeography. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 69, 3, s. 1093-1100, 2013. DOI: 10.1016/j.ympev.2013.08.018.
  10. Schuster, Tanja M.; Reveal, James L.; Kron, Kathleen A.. Phylogeny of Polygoneae (Polygonaceae: Polygonoideae). „Taxon”. 60, 6, s. 1653-1666, 2011.
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia POL

Koenigia: Brief Summary ( البولندية )

المقدمة من wikipedia POL

Koenigia L. – rodzaj roślin z rodziny rdestowatych (Polygonaceae). Obejmuje 6–9 gatunków. Wszystkie gatunki rosną w Himalajach i innych pasmach gór Azji. Jeden gatunek (Koenigia islandica) występuje poza tym w strefie subarktycznej i alpejskiej, głównie półkuli północnej (północna część Ameryki Północnej i Europy, wschodnia Azja i Himalaje), ale też na półkuli południowej (rejon Ziemi Ognistej), będąc jednym z nielicznych gatunków roślin bipolarnych (spotykanych w strefach okołobiegunowych obu półkul). Roślina ta jest też jednym z bardzo nielicznych na obszarach podbiegunowych gatunków jednorocznych. Nazwa rodzajowa upamiętnia Johanna Gerharda Königa (1728–1785), ucznia Karola Linneusza, będącego autorem nazwy. Rodzajowi nadano w XIX wieku polską nazwę zwyczajową „tarczka”, ale nie jest ona używana.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia POL