شبوطيات الشكل

Cypriniformes is an order o ray-finned fish, includin the cairps, minnons, loaches an relatives. This order conteens 11-12 faimilies, ower 400 genera, an mair nor 4,250 species, wi new species bein describit every few months or so, an new genera bein recognised frequently.^[2][3] Thay are maist diverse in sootheastren Asia, but are entirely absent frae Australie an Sooth Americae.^[4]

References

Lista de las familhas

• superfamilha Cobitoidea
  • familha Balitoridae
  • familha Catostomidae
  • familha Cobitidae
  • familha Gyrinocheilidae
• superfamilha Cyprinoidea
  • familha Cyprinidae
  • familha Psilorhynchidae

De Karperachtign (Cypriniformes) zyn een orde van de stroalvinnige visn. Der bestoan e stik of 6000 sôortn. Z' èn moar êen vinne ip under rik. De mêeste zyn zoetwoatervisn.

Families

• Balitoridae (Stêenkruupers)
• Barbuccidae
• Botiidae
• Catostomidae (Zuugkarpers)
• Cobitidae (Stêenbyters)
• Cyprinidae (Echte karpers)
• Ellopostomatidae
• Gastromyzontidae (Rivierstêenbyters)
• Gyrinocheilidae (Algneters)
• Nemacheilidae
• Psilorhynchidae (Spoelgrondels)
• Serpenticobitidae
• Vaillantellidae

Di Charpfenartige (Cypriniformes) sin en arterychi Ornig vu Sießwasserfisch. Si cheme z Europa, z Asie, z Afrika un z Nordamerika vor un dominiere vylfach di dertig Fischfauna. Z Sidoschtasien isch dr Arterychdum am greschte. Charpfenartigi hän am liebschte wermer Wasser, im Norde un in chalte Bärgbach wäre si all mee vu Forällefisch ersetzt. Si fähle z Sidamerika, z Madagaskar, z Auschtralien un eschtli vu dr Wallace-Linie.

Merkmol

Brachtschmerle (Chromobotia macracanthus)

Di Charpfenartige sin zmaischt schlanki bis hochruggigi Fisch. Unter der Schmerle git s au e baar oolartig langgestreckti Forme (Moorgrundle, Dornauge). Arten us gmäßigte Regionen un großi tropischi Forme sin zmaischt schlicht, chlaini tropischi Arte vylmol bunt gfärbt un gärn ghalteni Aquariefisch.

D Chifer, di andere Muulchnoche un d Chiemebege 1 bis 4 sin zahnlos, im Racheruum sitze ai bis zwoo Raie Schlundzehn uf sichelfermige Schlundchnoche. D Schlundzehn sin e wichtig Merkmol fir d Artbstimmig. S Muul isch vylmol stark vorwelbbar, d Lippel vylmol mit Bartle bsetzt. Zwische Furtsetz vu dr Praemaxillare sitzt e Kinethmoid gnännte Chnoche, wu fir d Charpfenartie tipisch isch. Chopf- un Chiemedeckel sin nackig, dr Rumpf mit Elasmoidschiebe deckt. E Fettflosse fählt. Gräte, Verchnecherige vum Bindgwääb zwische dr Muskelsegment, sin vylmol arg zahlrych. D Schwimmblotere isch dur Yyschnierige in zwoo oder drei Chammere dailt un het e Verbindig zum Vorderdarm, aber ohni inneri Wand.

Di meeschte Charpfenartige sin chlaini bis mittelgroßi Fisch. Dr grescht isch Tor putitora, e sidoschtasiatischi Art us dr Familie vu dr Cyprinidae, wu bis uf e Lengi vu 2,75 Meter chaa chuu.^[1] Aber au dr chlaischt Fisch, wu mer chännt, isch e Charpfenartige, Paedocypris progenetica chunnt uf e Lengi vu 10 mm.^[2]

Sischtematik

D Ornig vu dr Charpfenartige (Cypriniformes) ghert zäme mit dr Salmlerartige, dr Welsartige un zwoo andere Familie mit weniger Arte (di Sandfischartige un d Neiwält-Mässerfisch) zue dr Iberornig vu dr Ostariophysi, wu dodermit d Meezahl vu allne Sießwasserfisch umfasst. Zue dr Charpfenartige ghere sechs Familie un rund 3730 Arte, also rund zwelf Brozänt vu allne Fischarte.

Zebrabärbling (Danio rerio)

• Schmerlenartige (Cobitoidea)
  • Suugcharpfe (Catostomidae) (iber 70 Arte)
  • Suugschmerle (Gyrinocheilidae) (3 Arte)
  • Brachtscherle (Botiidae) (rund 50 Arte)
  • Vaillantellidae (3 Arte)
  • Staibysser (Cobitidae) (rund 130 Arte)
  • Flossesuuger (Balitoridae) (rund 170 Arte)
  • Ellopostomatidae (2 Arte)
  • Bachschmerle (Nemacheilidae) (iber 400 Arte)
  • Barbuccidae (2 Arte)
  • Serpenticobitidae (3 Arte)
• Cyprinoidea
  • Charpfefisch (Cyprinidae) (iber 2700 Arte)
  • Spindelscherle (Psilorhynchidae) (18 Arte)

Literatur

• Joseph S. Nelson, Fishes of the World, John Wiley & Sons, 2006, ISBN 0-471-25031-7
• Kurt Fiedler, Lehrbuch der Speziellen Zoologie, Band II, Teil 2: Fische, Gustav Fischer Verlag Jena, 1991, ISBN 3-334-00339-6
• Wilfried Westheide & Reinhard Rieger: Spezielle Zoologie Teil 2: Wirbel und Schädeltiere, 1. Auflage, Spektrum Akademischer Verlag Heidelberg • Berlin, 2004, ISBN 3-8274-0307-3
• Mayden et al.: Inferring the Tree of Life of the order Cypriniformes, the earth’s most diverse clade of freshwater fishes: Implications of varied taxon and character sampling. Journal of Systematics and Evolution 46 (3): 424–438 (2008) doi:10.3724/SP.J.1002.2008.08062 (currently unavailable)

Fueßnote

1. ↑ Tor putitora uf Fishbase.org (englisch)
2. ↑ M. Kottelat, R. Britz, H.H. Tan & K.-E. Witte. 2005: Paedocypris, a new genus of Southeast Asian cyprinid fish with a remarkable sexual dimorphism, comprises the world's smallest vertebrate. Proceedings of the Royal Society, Volume 273, Number 1589 / April 22, 2006 doi:10.1098/rspb.2005.3419

Locho esas nemacheilus, fisho di aquo nesala, di qua korpo esas tre oblonga.

Каарпатыҥылар аймахтара (лат. Cypriniformes, нууч. Отряд Карпообразные) — уҥуохтаах балыктар кылаастарыгар киирэр балыктар аймахтара.

Киирэллэр: каарпалар, тукачааннар, күүччэлэр, тимэх балыктар кэргэннэрэ.

Ылыллыбыт сирэ

Пресноводные рыбы, земноводные и пресмыкающиеся Якутии: Справочник-опеределитель. Б.И. Сидоров, М.М. Тяптиргянов. - Якутск: Бичик, 2004. - 64 с., ил. ISBN 5-7696-1590-7

Nemacheilus chrysolaimos.

Каңылтыр түспөлдүүлөр — (лат. Cypriniformes) сөөктүү балыктардын бир түркүмү, булардын 3 түркүмчөсү, 18 тукуму, көп уруусу жана түрү бар, алардын ичинде төмөнкүлөр да кезигет: каңылтыр кебетелүүлөр түркүмчөсү (лат. Cyprinoidei), каңылтыр сымалдуулар (тукум) (Cyprinidae), сазан сымалдуу каңылтырлар (топ), карпиодестер (уруу) (Carpiodes), каңылтырлар (уруу) (Cyprinus), турпусуз каңылтыр (С. carpio), жылтылдак каңылтыр (С. carpio), бакма каңылтыр (С. carpio), турпулуу каңылтыр (С. carpio) жана ушундай сыяктуулар.

Колдонулган адабияттар

• А. А. Алдашев. Биология терминдеринин жана айбанат аттарынын орусча-кыргызча сөздүгү. - Бишкек, 1998. ISBN 9967-11-027-9