Littorinidae – zróżnicowana rodzina grupująca około 200 gatunków niewielkich i średniej wielkości ślimaków słono- i słonawowodnych (oraz jeden rodzaj ślimaków słodkowodnych). Jej przedstawiciele są szeroko rozprzestrzenieni w litoralu i strefie pływów mórz na całym świecie.
Etymologia nazwy
Nazwa rodzaju pochodzi od siedliska, w którym występują (litoralis łac. – nadbrzeżny)[2]).
Cechy morfologiczne
Gatunki małe lub średniej wielkości. muszle stożkowate, stożkowato-kuliste, kuliste. Zewnętrzna powierzchnia muszli gładka lub ze spiralnymi liniami, żebrami, guzkami lub kolcami. Wieczko konchiolinowe, ciemnobrązowe, o spiralnej budowie. Ujście muszli jajowate, wyłożone warstwą porcelanową. Wrzeciono gładkie, spłaszczone. Dołek osiowy występuje u niektórych gatunków[3]. Jedna para czułków, oczy położone u ich podstawy[3].
Występowanie
Przedstawiciele rodziny występują pospolicie w morzach na całym świecie[3].
Biologia i ekologia
Zajmowane siedliska
Żyją w litoralu, w strefie pływów a także w strefie oprysku. Wytrzymują okresowe, zmniejszone zasolenie wody, pozostają aktywne również w czasie odpływu, gdy są wynurzone, o ile tylko przybój zapewnia zraszanie wodą[4][5].
Odżywianie
Roślinożercy, zdrapywacze, rozdrabniacze – żywią się trawami morskimi, glonami, peryfitonem[3].
Rozmnażanie
Rozdzielnopłciowe, jajorodne. Jaja w galaretowatej otoczce przytwierdzane do roślin wodnych lub uwalniane wprost do wody. Rozwój złożony, z larwą swobodnie pływającą[3].
Podział taksonomiczny
W rodzina Littorinidae wyróżnia się następujące podrodziny[6][7]:
- Littorininae Children, 1834 - synonimy: Echinininae Rosewater, 1972; Tectariinae Rosewater, 1972; Melaraphidae Starobogatov & Sitnikova, 1983
-
Afrolittorina Williams, Reid & Littlewood, 2003
-
Austrolittorina Rosewater, 1970
-
Cenchritis von Martens, 1900
-
Echinolittorina Habe, 1956 - synonimy: Amerolittorina Reid, 2009[8]; Fossarilittorina Rosewater, 1981; Granulilittorina Habe & Kosuge, 1966; Lineolittorina Reid, 2009[8]
-
Littoraria Griffith & Pidgeon, 1834
-
Littorina Férussac, 1822 - rodzaj typowy
-
Mainwaringia Nevill, 1885[9]
-
Melarhaphe Menke, 1828
-
Echinolittorina – poprzednio Nodilittorina von Martens, 1897[10]
-
Austrolittorina – poprzednio Nodilittorina von Martens, 1897[10]
-
Afrolittorina – poprzednio Nodilittorina von Martens, 1897[10]
-
Nodilittorina[10]
-
Peasiella - Nevill, 1885
-
Tectarius Valenciennes, 1833, synonim: Echininus Clench & Abbott, 1942.
- Lacuninae Gray, 1857 - synonimy: Risellidae Kesteven, 1903; Cremnoconchinae Preston, 1915; Bembiciidae Finlay, 1928.
- 8 Risellopsis Kesteven, 1902
- Laevilitorininae Reid, 1989
incertae sedis
Ciekawostki
- liczne gatunki z tej rodziny wchodzą w skład diety ludzi[3].
Przypisy
-
↑ Children J. G. (1834). Synopsis of the contents of the British Museum. ed. 28: 110.
-
↑ Kumaniecki K. 1975. Słownik łacińsko-polski. PWN Warszawa, str 546.
-
↑ a b c d e f Wąsowski R. 2000. Przewodnik: Muszle. Multico Oficyna Wydawnicza Sp. Z o.o., Warszawa, ISBN 83-7073-250-X, str. 66.
-
↑ Umiński, T. 1986. Zwierzęta i oceany. WSziP, Warszawa, ISBN 83-02-02680-8. str. 62-63 i 71.
-
↑ Tomanek L. & B. Helmuth. 2002. Physiological Ecology of Rocky Intertidal Organisms: A Synergy of Concepts. Integrative and Comparative Biology 42(4):771-775.
-
↑ Bouchet P. & Rocroi J.-P. (2005) Classification and nomenclatory of gastropod families. Malacologia 47(1-2): 1-397.
-
↑ World Register of Marine Species (WoRMS) : Littorinidae
-
↑ a b Reid D. G. (2009) "The genus Echinolittorina Habe, 1956 (Gastropoda: Littorinidae) in the western Atlantic Ocean." Zootaxa 2184: 1-103. streszczenie
-
↑ a b Freshwater molluscan species in India. 11 pp. Dostęp 31 July 2010.
-
↑ a b c d S T Williams , D G Reid , D T J Littlewood. A molecular phylogeny of the Littorininae (Gastropoda: Littorinidae): unequal evolutionary rates, morphological parallelism, and biogeography of the Southern Ocean.. „Mol. Phylogenet. Evol.”. 1 (1), s. 60–86, 2003. DOI: 10.1016/S1055-7903(03)00038-1. PMID: 12801472.
-
↑ Blanford W. T. 1869. "Notes on some Indian and Mascarene Land-Shells". Annals and Magazine of Natural History 3(4): 340-344. page 343.
-
↑ Ellen E.E.E. Strong Ellen E.E.E. i inni, Global diversity of gastropods (Gastropoda; Mollusca) in freshwater, „Hydrobiologia”, 595 (1), 2008, s. 149–166, DOI: 10.1007/s10750-007-9012-6, ISSN 0018-8158 (ang.).c?
Bibliografia
- Wąsowski R. 2000. Przewodnik: Muszle. Multico Oficyna Wydawnicza Sp. Z o.o., Warszawa, ISBN 83-7073-250-X, pp.336.
Linki zewnętrzne
