dcsimg

Xylopia aromatica ( البولندية )

المقدمة من wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Xylopia aromatica (Lam.) Mart. – gatunek rośliny z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Występuje naturalnie w Ameryce Centralnej i Południowej oraz na Karaibach[3].

Rozmieszczenie geograficzne

Rośnie naturalnie między innymi na terenie Kuby, Kostaryki, Panamy, Kolumbii, Wenezueli, Gujany, Gujany Francuskiej, Brazylii, Peru, Boliwii oraz Paragwaju[4]. W Brazylii został zaobserwowany w stanach Amazonas, Amapá, Pará, Rondônia, Roraima, Tocantins, Bahia, Maranhão, Piauí, Goiás, Mato Grosso do Sul, Mato Grosso, Minas Gerais, São Paulo i Paraná oraz w Dystrykcie Federalnym[5].

Morfologia

 src=
Owoce
Pokrój
Zimozielone drzewo lub krzew dorastające do 3–16 m wysokości[3].
Liście
Mają kształt od lancetowatego do podłużnie eliptycznego. Mierzą 8–14 cm długości oraz 2,5–4 szerokości. Są lekko owłosione od spodu. Wierzchołek jest spiczasty. Ogonek liściowy jest nagi i dorasta do 3–6 cm długości[3].
Kwiaty
Są pojedyncze lub zebrane w parach. Rozwijają się w kątach pędów. Wydzielają zapach. Działki kielicha są owłosione. Mają 6 białawych płatków dorastających do 2–2,5 cm długości. Zewnętrzne płatki mają pomarańczowoczerwony odcień[3].
Owoce
Złożone z kilku rozłupni. Skóra jest jasnozielony, a miąższ czerwony. Nasiona są czarnego koloru. Mają smak i zapach podobny do pieprzu czarnego[6].

Biologia i ekologia

Rośnie w wiecznie zielonych lasach, lasach liściastych oraz na sawannach. Występuje na wysokości do 600 m n.p.m.[3] Liście tego gatunku są uszkadzane przez larwy gatunku Stenoma scitiorella z rodziny Agonoxenidae[7].

Zastosowanie

Gatunek ma zastosowanie w celach leczniczych. Jest również zalecany do odzyskania terenów zdegradowanych[8]. W kuchni nasiona są używane jako substytut pieprzu czarnego[6].

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-01].
  2. a b Xylopia aromatica (Lam.) Mart. (ang.). The Plant List. [dostęp 4 lipca 2015].
  3. a b c d e Xylopia aromatica (fr.). Plantes & botanique. [dostęp 4 lipca 2015].
  4. Xylopia aromatica – Maps (ang.). Encyclopedia of Life. [dostęp 4 lipca 2015].
  5. Xylopia aromatica (Lam.) Mart. (ang.). W: Lista de Espécies da Flora do Brasil [on-line]. Instituto de Pesquisas Jardim Botânico do Rio de Janeiro. [dostęp 16 czerwca 2015].
  6. a b Monkey Pepper (ang.). 2013 Trade Winds Fruit. [dostęp 16 czerwca 2015].
  7. EM. Varanda, A.A. Costa, J.R. Barosela: Leaf development in Xylopia aromatica (Lam) Mart. (Annonaceae): Implications for palatability to Stenoma scitiorella Walker 1864 (Lepidoptera: Elachistidae) (ang.). W: Braz. J. Biol. vol.68 no.4 São Carlos Nov. 2008 [on-line]. Scielo. [dostęp 16 czerwca 2015].
  8. F. Socolowski, S.M. Cicero, D.C.M. Vieira: Seed weight of Xylopia aromatica (Annonaceae): quality evaluation from X-ray and seedling emergence (ang.). W: Sci. agric. (Piracicaba, Braz.) vol.68 no.6 Piracicaba Nov./Dec. 2011 [on-line]. Scielo. [dostęp 16 czerwca 2015].
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia POL

Xylopia aromatica: Brief Summary ( البولندية )

المقدمة من wikipedia POL

Xylopia aromatica (Lam.) Mart. – gatunek rośliny z rodziny flaszowcowatych (Annonaceae Juss.). Występuje naturalnie w Ameryce Centralnej i Południowej oraz na Karaibach.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia POL