Kiraz Eriği

Owoce i liście

Śliwa wiśniowa, ałycza (Prunus cerasifera) – gatunek rośliny z rodziny różowatych. Pochodzi z Azji Zachodniej, Środkowej, Kaukazu i południowo-wschodniej Europy, rozprzestrzenił się także jako gatunek zawleczony w Australii i Nowej Zelandii, na Wyspach Brytyjskich, w Europie, w USA i tropikalnej Azji^[2]. W wielu krajach świata, również w Polsce, jest uprawiany. Czasem dziczeje i we florze krajowej klasyfikowany jest jako gatunek lokalnie zadomowiony (kenofit), mogący powodować przekształcenia naturalnych zbiorowisk zaroślowych^[3].

Morfologia

Pokrój

Niskie drzewo do 10 metrów wysokości. Ma nieregularną, sklepioną, luźną koronę na prostym i smukłym pniu. Młode gałązki lśniące.

Liście

Liście delikatnie piłkowane, ciemnoczerwone, purpurowe, brązowawe. Odwrotnie jajowate lub eliptyczne, dość cienkie.

Kwiaty

Kwiaty białe, u niektórych odmian różowe, o średnicy do 2,5 cm. Zazwyczaj osadzone pojedynczo na długich szypułkach^[4]. Rozwijają się równocześnie z listnieniem lub na krótko przedtem. Kwitnie na przełomie marca i kwietnia.

Owoce

Owoc żółty do czerwonego, na długim ogonku, twardy – przypomina dużą czereśnię. Pestka nie oddziela się od miąższu^[5].

Zastosowanie

• Z owoców sporządza się napoje bezalkoholowe, wina, nalewki, kompoty, marmolady, galaretki. Dzięki wysokiej zawartości pektyn sok ałyczy odznacza się dużą zdolnością galaretującą i daje przeźroczystą, żółtawą galaretę^[6].
• Typowa dziko rosnąca forma jest uprawiana i stosowana jako podkładka dla innych śliw^[4].
• Jest uprawiana jako roślina ozdobna. Najczęściej uprawia się kultywary o czerwonych liściach. Nadaje się też na żywopłoty, zarówno formowane, jak i nieformowane.
• Roślina miododajna^[4].

Zmienność

• Odmiany uprawne. Istnieje duża ilość kultywarów o czerwonych liściach^[7][8]:
  • 'Atropurpurea' (synonim 'Pissardii') – liście purpurowe. W 1880 przysłał ją do Francji ogrodnik szacha Persji.
  • 'Elvins' – ma białe kwiaty z różowym odcieniem na łukowato zwieszających się gałęziach. Wyhodowana została w Australii. Wysokość tylko do 3,5 m.
  • 'Nigra' – niska odmiana o ciemnopurpurowych i drżących nawet przy najmniejszym powiewie wiatru liściach
  • 'Woodi' – ma ciemnoczerwone liście i purpurowe kwiaty
• Odmiany botaniczne. Ma jedną odmianę Prunus cerasifera Ehrh. var. divaricata (Ledeb.) L. H. Bailey (synonimy: Prunus divaricata Ledeb., Prunus divaricata subsp. divaricata, Prunus divaricata subsp. nairica Kovalev, Prunus sogdiana Vassilcz.)^[2]
• Synonimy^[2]: Prunus cerasifera var. atropurpurea H. Jaeger, Prunus cerasifera subsp. myrobalana (L.) C. K. Schneid., Prunus cerasifera var. pissardii (Carrière) L. H. Bailey, Prunus cerasifera var. woodii (Späth) Rehder, Prunus korolkowii R. Vilm., Prunus myrobalana (L.) Loisel., Prunus pissardii Carrière

Pęd z kwiatami

Uprawa

Dobrze znosi suszę, najlepiej rośnie na glebach lekkich, piaszczystych. Odmiany ozdobne powinny mieć stanowisko słoneczne, a trawnik wokół rośliny koszony. Przez lato należy nawozić. Odmiany ozdobne rozmnaża się przez szczepienie lub okulizację na siewkach gatunku^[7].

Przypisy