Common Cow Wheat

Pszeniec zwyczajny (Melampyrum pratense L.) – gatunek rośliny należący do rodziny zarazowatych (Orobanchaceae). Główny obszar występowania to Europa, ale na pojedynczych stanowiskach notowany jest także w Ameryce Północnej i Środkowej, Azji, Australii i Afryce^[3]. W Polsce jest pospolity na niżu, w górach występuje rzadziej^[4].

Morfologia

Łodyga

Wzniesiona i przeważnie rozgałęziona, czterokanciasta, naga lub słabo owłosiona, o wysokości 10-60 cm^[4].

Liście

Ulistnienie naprzeciwległe. Liście krótkoogonkowe o kształcie od jajowatolancetowatego do równowąskiego. Na szczytach pędów przechodzą w małe, zielone przysadki o zaokrąglonych nasadach. Dolne z nich są podobne do liści, górne są całobrzegie lub posiadają w nasadzie jeden do kilku krótszych lub dłuższych ząbków^[4].

Kwiaty

Kwiaty zebrane w luźne jednostronne grono na szczytach pędów. Są ustawione prawie poziomo. Okwiat zróżnicowany na kielich i koronę. Kielich nagi, dzwonkowaty, złożony z 4 działek o działkach 3-4 razy krótszych od korony. Korona o długości 15–20 mm, koloru jasnożółtego lub żółtego z długą prostą rurką o zamkniętej gardzieli. Jej dolna warga jest prosto wyciągnięta i zbliżona do górnej. Charakterystyczną cechą gatunkową jest występowanie u nasady korony pierścienia włosków. Pręciki dwusilne o nitkach przyrośniętych do korony. Mają obficie owłosione pylniki. Zalążnia słupka jest górna i posiada jeden miodnik w dolnej części^[5][4].

Owoc

Jajowata, podłużna, naga torebka z dwoma komorami. Jest spłaszczona po bokach i zawiera po 2 gładkie i jajowate nasiona w każdej komorze^[5].

Korzeń

Cienki i słabo rozgałęziony^[5].

Biologia i ekologia

Rozwój

Roślina jednoroczna, półpasożyt, pobierający za pomocą ssawek z korzeni innych roślin wodę wraz z solami mineralnymi. W związku z tym w uprawach rolnych uważany jest za chwast. Roślina owadopylna i miododajna. Kwitnie od czerwca do lipca. Przysadki pszeńca zwyczajnego wydzielają słodki sok, który jest chętnie zbierany przez mrówki. Jest to rodzaj korzystnego dla obydwu gatunków współżycia – licznie występujące na pędach mrówki chronią roślinę od zjadania przez roślinożerców^[5]..

Roślina trująca

Cała roślina i jej nasiona są trujące^[4].

Siedlisko

Lasy, szczególnie dąbrowy, buczyny, lasy sosnowe, obrzeża lasów, zarośla, murawy^[5]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Vaccinio-Piceetea^[6].

Zmienność

Roślina bardzo zmienna morfologicznie i ekologicznie, należy do niej kilka podgatunków^[4].

Genetyka

Liczba chromosomów 2 n = 18^[7].

Galeria zdjęć

Pokrój

Kępa pszeńca zwyczajnego

Kwiaty i przysadki

Kwiaty i przysadki

Przypisy