Rafflesia

Bukietnica (Rafflesia) – rodzaj roślin z rodziny bukietnicowatych. Obejmuje 20 gatunków^[3] występujących w południowo-wschodniej Azji. Nazwa naukowa rodzaju upamiętnia Sir Thomasa Stamforda Rafflesa – fundatora brytyjskiej kolonii w Singapurze^[4]. Bukietnica Arnolda (Rafflesia arnoldii) znana jest jako roślina o największych kwiatach na Ziemi, przez co stanowi atrakcję dla ekoturystów^[5].

Morfologia

Rafflesia kerrii

Pokrój

Bezzieleniowe rośliny zielne będące wyspecjalizowanymi endopasożytami roślin z rodzaju Tetrastigma (rodzina winoroślowate Vitaceae)^[5]. O przynależności do roślin naczyniowych świadczą organy generatywne, bowiem żadne inne nie występują. Rośliny żywicielskie przenikają szeregi wielojądrowych komórek przypominające grzybnię^[6].

Kwiaty

Promieniste, jednopłciowe, pojedyncze wyrastają bezpośrednio z tkanek żywicieli^[5]. U większości gatunków kwiaty osiągają średnicę do kilkudziesięciu cm, największe są u bukietnicy Arnolda, w której przypadku osiągają ok. 1 m średnicy i masę 7 kg (rekordowy okaz miał średnicę 106 cm i kwiat o masie ok. 10 kg^[4]). Najmniejsze kwiaty w obrębie tego rodzaju ma R. manillana – osiągają 20 cm średnicy^[4]. Okwiat jest złożony z jednego okółka składającego się z 5 listków połączonych u dołu. Z podstawy listków okwiatu wyrasta przesłona otaczająca znajdujący się pośrodku prętosłup. W kwiatach żeńskich na obrzeżach górnej tarczy prętosłupa znajdują się powierzchnie znamienia przyjmujące ziarna pyłku. W kwiatach męskich pyłek produkowany jest w rurkowatych i skręconych woreczkach pyłkowych zagłębionych w górnej części prętosłupa. Pyłek otoczony śluzem wypychany jest otworem na górnej powierzchni prętosłupa, skąd przenoszony jest przez zapylające owady do kwiatów żeńskich. Zalążnia jest położona dolnie i tworzona jest z 4–8 połączonych owocolistków^[5][6].

Owoce

Jagody zawierające liczne nasiona pogrążone w śluzowej masie owocowej, powstającej w wyniku rozpuszczenia ścian zalążni^[5][6].

Systematyka

Wykaz gatunków^[3]

• Rafflesia arnoldii R.Br. – bukietnica Arnolda
• Rafflesia baletei Barcelona & Cajano
• Rafflesia borneensis Koord.
• Rafflesia cantleyi Solms
• Rafflesia gadutensis Meijer
• Rafflesia hasseltii Suringar
• Rafflesia horsfieldii R.Br.
• Rafflesia keithii Meijer
• Rafflesia kerrii Meijer
• Rafflesia leonardii Barcelona & Pelser
• Rafflesia lobata R.Galang & Madulid
• Rafflesia manillana Teschenm.
• Rafflesia micropylora Meijer
• Rafflesia mira Fernando & Ong
• Rafflesia philippensis Blanco
• Rafflesia pricei Meijer
• Rafflesia rochussenii Teijsm. & Binn.
• Rafflesia schadenbergiana Göpp. ex Hieron.
• Rafflesia speciosa Barcelona & Fernando
• Rafflesia tengkuadlinii Salleh & Latiff

Przypisy