Multimedia w Wikimedia Commons Anthomyzidae – rodzina owadów z rzędu muchówek i podrzędu krótkoczułkich. Obejmuje ponad 100 gatunków. Takson kosmopolityczny. Należą tu smukłe muchówki, zwykle o wąskich i długich skrzydłach. Zasiedlają wilgotne łąki i lasy. Larwy żerują na martwej tkance i mikroorganizmach. Rozwijają się wewnątrz roślin, rzadziej w owocnikach grzybów.
Muchówki o smukłym ciele długości od 1,3 do 4,5 mm, dość krótkich odnóżach i zwykle wąskich i długich skrzydłach, które jednak mogą być u niektórych gatunków skrócone lub zredukowane[1][2]. Ubarwienie może być od żółtego po czarne. Głowę cechują duże oczy złożone o kształcie wąsko jajowatym lub prawie owalnym, małe przyoczka, płaski trójkąt oczny i mniej lub bardziej wypukła potylica[1]. Na płytkach skroniowych umieszczone są 1–3 pary długich szczecinek orbitalnych górnych, dochodzących do przedniego brzegu czoła[3][1]. Szczecinki zaciemieniowe są krótkie, nachylone do siebie, często skrzyżowane[1][2][3]. Wibrysy są wyraźne, a szczecinki perystomalne krótkie[3][1]. Na zapoliczkach występują po 1-2 dłuższe szczecinki[1]. Czułki mają na drugim członie sterczącą szczecinkę, a na trzecim szereg stojących, delikatnych włosków[3].
Tułów jest nie szerszy od głowy. Na jego chetotaksję składają się: pojedyncze szczecinki barkowe, dwie pary szczecinek notopleuralnych, 1 lub 2 zaskrzydłowych, 1-3 szczecinek śródplecowych, 2-8 rządków drobnych szczecinek środkowych grzbietu wzdłuż szu, 2-3 szczecinki tarczkowe, 1–2 drobne szczecinki propleuralne, 1–2 sternopleuralne. Ponadto występować mogą: 1 para szczecinek przedszwowych, 1 para nadskrzydłowych i do kilku mezopleuralnych. Odnóża pozbawione są grzbietowych szczecinek przedwierzchołkowych na goleniach[1]. Przezmianki są krótkie z dużymi główkami. Skrzydło ma wypukły przedni brzeg, dochodzącą do połowy komórki kostalnej żyłkę kostalną[3], słabą żyłkę subkostalną, długą żyłkę R2+3, biegnącą prawie równolegle do medialnej żyłkę R4+5[1], niezredukowaną komórkę kubitalną[3], zwykle zamkniętą komórkę postkubitalną oraz niekiedy rozdzielone komórki: dyskalną i bazalną[1].
Odwłok cechują duże tergity i wąskie sternity. Samiec ma prawie kuliste epandrium, ukryte przysadki odwłokowe, dobrze rozwinięte medandrium i połączony z nim gonostylus, ramkowante hypandrium zamknięte z tyłu przez transandrium i zlane z pregonitami oraz wolne postgonity. Edeagus samca tworzony jest przez fallofor i rozdwojony distiphallus. Samica ma nieparzysty zbiorniczek brzuszny w przedniej części komory genitalnej oraz parę spermatek o kształcie od kulistego do podłużnie gruszkowatego[1].
Jaja są białawe do brudonożółtych, walcowate do szkatułkowatych ze zwężonymi końcami, mają od 0,6 do 1 mm długości i od 0,17 do 0,3 mm szerokości, przejrzysty chorion i położone przedwierzchołkowo mikropyle[1].
Larwy są przejrzyście białawe, w stadium trzecim osiągające od 3 do 5 mm długości. Ich ciało jest smukłe, walcowate, zaoptrzone w rzędy bardzo drobnych kolców na obu stronach segmentów odwłokowych. Płaty głowowe wyposażone są w listewki oralne i oddzielone wcięciem. Na segmencie przedtułowiowym znajdują się zakończone 3–6 palcowatymi papillami przetchlinki. Przetchlinki ostatniego segmentu odwłoka usytuowane są na szeroko rozstawionych, kikutowatych wyrostkach[1].
Puparium jest podłużnie owalne, z tyłu słabiej zwężone niż z przodu, o wymiarach od 2,2 do 3,3 mm długości i od 0,6 do 0,8 mm szerokości, w stanie pustym żółte do brązowawożółtego[1].
Większość gatunków zasiedla wilgotne łąki, mokradła i bagna. Inne występują w lasach liściastych i mieszanych z bujnie rozwiniętą roślinnością zielną runa. Bionomia larw jest słabo poznana, ale dostępne dane wskazują że są one saprofagami lub mikrosaprofagami żerującymi na martwej materii roślinnej i mikroorganizmach powodujących jej rozkład. Spotyka się je w łodygach i liściach traw, sitowatych, ciborowatych i pałkowatych. Niektóre gatunki leśne żerują we wnętrzu roślin dwuliściennych oraz owocników grzybów. Żerujące larwy nie powodują uszkodzeń roślin żywicielskich lub też uszkodzenia te są niewielkie[1].
Przedstawiciele rodziny zasiedlają wszystkie krainy zoogeograficzne[4]. W Palearktyce stwierdzono do 2006 roku 42 gatunki[1]. Z Polski do 2001 wykazano 11 gatunków[5] (zobacz: Anthomyzidae Polski). Faunę afrotropikalną szacuje się na około 90 gatunków, nearktyczną około 40 gatunków. Do 2010 z krainy neotropikalnej wykazano tylko 7 gatunków[4].
Analizy filogenetyczne wskazują, że Anthomyzidae stanowią grupę siostrzaną dla niżnicowatych. Na monofiletyzm Anthomyzidae wskazuje kilkanaście synapomorfii[1]. Dotychczas opisano ponad 100 gatunków, ale ich faktyczna liczba może być czterokrotnie większa[4]. Grupuje się je w 2 podrodzinach i 23 rodzajach[6][1]:
Anthomyzidae – rodzina owadów z rzędu muchówek i podrzędu krótkoczułkich. Obejmuje ponad 100 gatunków. Takson kosmopolityczny. Należą tu smukłe muchówki, zwykle o wąskich i długich skrzydłach. Zasiedlają wilgotne łąki i lasy. Larwy żerują na martwej tkance i mikroorganizmach. Rozwijają się wewnątrz roślin, rzadziej w owocnikach grzybów.
