Sycomore

Zobacz hasło figowiec sykomora w Wikisłowniku

Figowiec sykomora, sykomora^[a], figa morwowa, figa ośla, figowiec morwowaty, karwia (Ficus sycomorus L.) – gatunek drzewa z rodziny morwowatych (Moraceae). Rośnie dziko w Afryce i na Półwyspie Arabskim (Arabia Saudyjska, Jemen, Oman), jest uprawiany w wielu krajach świata^[3].

Morfologia

Pokrój

Drzewo o wysokości do 15 m i bardzo grubym pniu^[4].

Liście

Pojedyncze, kształtu owalnego, jajowatego lub sercowatego, wcinane, lśniące, na górnej stronie ciemnozielone^[4],

Kwiaty

Rozdzielnopłciowe. Kwiaty żeńskie mają 5-dzielny okwiat i 1 słupek, męskie są drobne, mają 3 lub 5-dzielny okwiat i 3 lub 5 pręcików^[4]. Kwiaty są zielone, zebrane w kulisty, lub kolbowaty kwiatostan^[5].

Owoce

Drobne orzeszki w kulistym lub jajowatego kształtu osadniku. Jest on początkowo zielony, w stanie dojrzałym purpurowo-czerwony. Jest delikatnie owłosiony lub niemal gładki^[5].

Zastosowanie

• Drewno lekkie i odporne na butwienie, używane już w starożytności przez Egipcjan do wyrobu skrzyń, trumien dla mumii, sarkofagów^[4]. W Egipcie odkryto przedmioty wykonane z tego drewna pochodzące sprzed 3 tysięcy lat p.n.e.^[5] Obecnie nadal używa się go do budowy stropów domów^[6].
• Osadniki są jadalne, są jednak ciężko strawne^[4]. W starożytności praktykowane było nacinanie nożem niedojrzałych owoców sykomory i praktyka ta przetrwała do dziś w Egipcie i na Cyprze. Takie nacinanie powoduje wydzielanie etenu, co przyspiesza dojrzewanie owoców, nawet 3-krotnie. Aby to wykonać, należało wejść na drzewo sykomory, i to kilkakrotnie, w miarę tworzenia się owoców. Zazwyczaj robili to pasterze, dla których owoce sykomory stanowiły jedno ze źródeł pożywienia^[6].
• W starożytnym Egipcie, a później również w Izraelu sykomora była uprawiana, zarówno dla owoców, jak i dla cienia. W 1 Księdze Kronik (27,28) jest uwaga o ustanowieniu przez króla Dawida nadzorców nad sykomorami^[6]. W starożytnym Izraelu sykomorę uprawiali głównie ubodzy, obecnie straciła ona na znaczeniu, uprawia się inne drzewa o bardziej wartościowych owocach^[5].

Udział w kulturze

• Sykomora wymieniona jest sześć razy w Starym Testamencie, a raz w Nowym (w Ewangelii Łukasza (19,4) napisano, że Zacheusz wspiął się na sykomorę, by dojrzeć Jezusa Chrystusa)^[5].
• W egipskich ogrodach za czasów faraonów sykomora uważana była za drzewo święte^[6].
• Rysunek sykomory znajduje się na banknotach Erytrei.
• Sykomora uważana jest za symbol żywotności, ma bowiem szczególne zdolności regeneracyjne: jeśli wiatr odsłoni jej korzenie, następne tworzy głębiej, a gdy zasypie ją piasek, jej pień i gałęzie przekształcają się w korzenie i drzewo rośnie dalej w górę^[5].
• Miszna zawiera wiele przepisów regulujących wykorzystanie sykomory^[5].

Galeria zdjęć

Uwagi

Przypisy