Glires

O dos gliros (Glires) é un clado (ás veces clasificado como granorde, taxon situado entre superorde e mirorde) dos euarcontogliros que comprende as ordes dos roedores e os lagomorfos (coellos, lebres e picas).

Características

A súa característica exterior máis notábel é o gran desenvovemento dos incisivos: perderon os primeriros incisivos superiores e inferiores, os terceiros incisivos inferiores, os caninos e os primeiros premolares. Os segundos incisivos tamén desapareceron, pero no seu lugar teñen grandes segundos incisivos de leite de crecemento continuo. A súa dentición mostra polo tanto un grande espazo baleiro entre os incisivos e os segundos premolares: o diastema.

Taxonomía

Descrición

O grupo dos gliros foi establecido por Linneo na 10ª edición do seu Systema Naturae.^[1]

Etimoloxía

O termo do latín científico Glires está tirado do latín glīrēs, plural de glīs, "leirón".^[2]

Clasificación

Segundo o NCBI, na actualidade recoñécense dentro dos Glires as seguintes dúas ordes:^[3]

• Glires
  • Orde Lagomorpha - lagomorfos
  • Orde Rodentia - roedores

Filoxenia

A hipótese de que estes animaais constitúen un grupo monofilético foi longamente debatida sobre a base de evidencias morfolóxicas, e estudos morfológicos recentes apoian a monofilia dos gliros.^[4][5] En particular, o descubrimento de novo material fósil de membros basais dos gliros, especialmente dos xéneros Mimotona, Gomphos, Heomys, Matutinia, Rhombomylus e Sinomylus, ayudou a pechar a brecha entre os roedores máis típicos e os lagomorfos.^[5][6] Datos baseados no ADN nuclear respaldan que Glires é un grupo irmán de Euarchonta, para formaren Euarchontoglires,^[7][8] pero algúns datos xenéticos tanto do ADN nuclear como do ADN mitocondrial foron menos favorábeis.^[9] Un estudo que investigou os datos de ausencia de retrotransposóns respalda de maneira inequívoca a hipótesis de Glires.^[10] Estudos recientes sitúan a Scandentia como irmán dos Glires, invalidando a Euarchonta.^[11][12]

Relacións filoxenéticas

Euarchontoglires    

Scandentia (escandentios)

  Glires  

Rodentia (roedores)

   

Lagomorpha (coellos, lebres, picas)

      Primatomorpha  

Dermoptera (lémures voadores)

     

Primates (†Plesiadapiformes, Strepsirrhini, Haplorrhini)

       

Notas

Véxase tamén

Bibliografía

• Asher, R. J.; Meng, J.; Wible, J. R. et al. (2005). "Stem Lagomorpha and the antiquity of Glires". Science 307 (5712): 1091–1094. PMID 15718468. doi:10.1126/science.1107808.
• Madsen, O.; Scally, M.; Douady, C. J. et al. (2001). "Parallel adaptive radiations in two major clades of placental mammals". Nature 409 (6820): 610–4. PMID 11214318. doi:10.1038/35054544.
• Meng, J.; Hu, Y. & Li, C. (2003). "The osteology of Rhombomylus (Mammalia, Glires): implications for phylogeny and evolution of Glires". Bull. Am. Mus. Nat. Hist. 275: 1–247. doi:10.1206/0003-0090(2003)275<0001:TOORMG>2.0.CO;2.
• Meng, J. & Wyss, A. R. (2001). "The morphology of Tribosphenomys (Rodentiaformes, Mammalia): phylogenetic implications for basal Glires". J. Mammal. Evol. 8 (1): 1–71. doi:10.1023/A:1011328616715.
• Murphy, W. J.; Eizirik, E.; Johnson, W. E.; Zhang, Y. P.; Ryder, O. A. & O'Brien, S. J. (2001). "Molecular phylogenetics and the origins of placental mammals". Nature 409 (6820): 614–8. PMID 11214319. doi:10.1038/35054550.
• Arnason, U.; Adegoke, J. A.; Bodin, K. et al. (2002). "Mammalian mitogenomic relationships and the root of the eutherian tree". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 99 (12): 8151–6. PMC 123036. PMID 12034869. doi:10.1073/pnas.102164299.
• Kriegs, J. O.; Churakov, G.; Jurka, J.; Brosius. J. & Schmitz. J. (2007). "Evolutionary history of 7SL RNA-derived SINEs in Supraprimates". Trends Genet. 23 (4): 158–61. PMID 17307271. doi:10.1016/j.tig.2007.02.002. as PDF

Outros artigos

• Mamíferos
• Euterios
• Euarcontogliros
• Lagomorfos
• Roedores
• Taxonomía dos mamíferos