Szkarłatek właściwy, krwawiec właściwy (Ophioparma ventosa (L.) Norman) – gatunek grzybów należący do rodziny Ophioparmaceae[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ophioparma, Ophioparmaceae, Incertae sedis, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi [1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1753 Karol Linneusz nadając mu nazwę Lichen ventosus, później zaliczany bycł przez różnych lichenologów do różnych rodzajów. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1852 r. Johannes Musaeus Norman[1]. Niektóre synonimy nazwy naukowej:[3].
Nazwy polskie według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].
Plecha skorupiasta, głęboko popękana, złożona z brodawek lub brodawkowatych areolek. Ma grubość do 4 mm, powierzchnię o barwie siarkowożółtej, żółtozielonej, żółtoszarej lub prawie czarnej. Brak urwistków[4].
Przeważnie dość licznie występują lekanorowe apotecja o średnicy do 3 mm i kulistym lub nieregularnym kształcie. Mogą być wgłębione w plechę, lub siedzące na niej. Mają płaskie lub nieco wypukłe i nagie tarczki o barwie od intensywnie krwistej do brunatnoczerwonej. Brzeżek apotecjów jest cienki i ma tę samą barwę co plecha. Z czasem zanika. Zarodniki 3=8-komórkowe, o kształcie od wąskowrzecionowatego do niemal igiełkowego i rozmiarach 40-55 × 3-5 μm. W jednym worku powstaje po 8 zarodników[4]. Są bezbarwne i posiadają poprzeczne przegrody[5].
Reakcje barwne: K+ fioletowy[4]. Kwasy porostowe: kwas divaricaticowy, kwas tamnoliowy i kwas usninowy[5]. Badania naukowe wykazały, że Ophioparma ventosa jest zróżnicowany chemicznie i morfologicznie. Wyróżniono 3 chemotypy różniące się składem kwasów porostowych. Istnieją między nimi również pewne różnice morfologiczne, szczególnie w budowie zarodników[6]
Na półkuli północnej jest szeroko rozprzestrzeniony, na półkuli południowej nie występuje. W Europie północna granica zasięgu biegnie przez Grenlandię i archipelag Svalbard na Morzu Arktycznym[7].
W Polsce występuje wyłącznie w Karpatach i Sudetach i jest rzadki[4]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status VU – gatunek w sytuacji wysokiego ryzyka wymarcia w stanie dzikim w regionie[8].
W Polsce rozwija się na skałach krzemianowych, wyłącznie w wyższych partiach gór[4].
Szkarłatek właściwy, krwawiec właściwy (Ophioparma ventosa (L.) Norman) – gatunek grzybów należący do rodziny Ophioparmaceae. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów.
