Fokklav eller vanlig fokklav (Ophioparma ventosa) er en lavart med skorpeformet thallus (skorpelav). Thallus er ganske tykt, som regel med ruglete og delvis oppsprukket overflate. Grågrønt eller litt gulaktig. Fruktlegemene er røde eller brunrøde med lys kant. Vokser gjerne på sure bergarter på vindblåste rabber i fjellet, men finnes også i lavlandet. Vanlig over hele landet.
Ophioparma ventosa
Fokklav eller vanlig fokklav (Ophioparma ventosa) er en lavart med skorpeformet thallus (skorpelav). Thallus er ganske tykt, som regel med ruglete og delvis oppsprukket overflate. Grågrønt eller litt gulaktig. Fruktlegemene er røde eller brunrøde med lys kant. Vokser gjerne på sure bergarter på vindblåste rabber i fjellet, men finnes også i lavlandet. Vanlig over hele landet.
Szkarłatek właściwy, krwawiec właściwy (Ophioparma ventosa (L.) Norman) – gatunek grzybów należący do rodziny Ophioparmaceae[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ophioparma, Ophioparmaceae, Incertae sedis, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi [1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1753 Karol Linneusz nadając mu nazwę Lichen ventosus, później zaliczany bycł przez różnych lichenologów do różnych rodzajów. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1852 r. Johannes Musaeus Norman[1]. Niektóre synonimy nazwy naukowej:[3].
Nazwy polskie według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].
Plecha skorupiasta, głęboko popękana, złożona z brodawek lub brodawkowatych areolek. Ma grubość do 4 mm, powierzchnię o barwie siarkowożółtej, żółtozielonej, żółtoszarej lub prawie czarnej. Brak urwistków[4].
Przeważnie dość licznie występują lekanorowe apotecja o średnicy do 3 mm i kulistym lub nieregularnym kształcie. Mogą być wgłębione w plechę, lub siedzące na niej. Mają płaskie lub nieco wypukłe i nagie tarczki o barwie od intensywnie krwistej do brunatnoczerwonej. Brzeżek apotecjów jest cienki i ma tę samą barwę co plecha. Z czasem zanika. Zarodniki 3=8-komórkowe, o kształcie od wąskowrzecionowatego do niemal igiełkowego i rozmiarach 40-55 × 3-5 μm. W jednym worku powstaje po 8 zarodników[4]. Są bezbarwne i posiadają poprzeczne przegrody[5].
Reakcje barwne: K+ fioletowy[4]. Kwasy porostowe: kwas divaricaticowy, kwas tamnoliowy i kwas usninowy[5]. Badania naukowe wykazały, że Ophioparma ventosa jest zróżnicowany chemicznie i morfologicznie. Wyróżniono 3 chemotypy różniące się składem kwasów porostowych. Istnieją między nimi również pewne różnice morfologiczne, szczególnie w budowie zarodników[6]
Na półkuli północnej jest szeroko rozprzestrzeniony, na półkuli południowej nie występuje. W Europie północna granica zasięgu biegnie przez Grenlandię i archipelag Svalbard na Morzu Arktycznym[7].
W Polsce występuje wyłącznie w Karpatach i Sudetach i jest rzadki[4]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status VU – gatunek w sytuacji wysokiego ryzyka wymarcia w stanie dzikim w regionie[8].
W Polsce rozwija się na skałach krzemianowych, wyłącznie w wyższych partiach gór[4].
Szkarłatek właściwy, krwawiec właściwy (Ophioparma ventosa (L.) Norman) – gatunek grzybów należący do rodziny Ophioparmaceae. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów.
