Multimedia w Wikimedia Commons Sybaldia rozesłana[4] (Sibbaldia procumbens L.) – gatunek rośliny z rodziny różowatych (Rosaceae).
Rozmieszczenie geograficzne
Gatunek cyrkumborealny, arktyczno-alpejski. Występuje w Ameryce Północnej, Azji i Europie[3]. W Europie występuje w północnej Rosji, Szkocji, na Półwyspie Skandynawskim oraz w górach: Pireneje, Alpy, Apeniny, Wogezy, Jura, Karpaty, Góry Dynarskie i góry Korsyki i Półwyspu Bałkańskiego[5]. Podano także jej izolowane stanowisko w obwodzie kaliningradzkim[5]. W Polsce gatunek ten podany został z 12 stanowisk, wszystkie w Tatrach Zachodnich, głównie w Czerwonych Wierchach[5]. Do 2008 r. potwierdzono jego występowanie na 10 stanowiskach: Wyżnia Polana Tomanowa, Hala Upłaz, polana Upłaz, Mała Świstówka, pomiędzy Małą a Wielką Świstówką, Ciemniak, Krzesanica, Dolina Litworowa, okolice Małołąckiej Przełęczy, Kopa Kondracka, Wyżnia Kondracka Przełęcz[5].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina drobna i niepozorna. Tworzy niskie darnie o wysokości zaledwie 4 cm. Pod ziemią posiada rozgałęzione kłącze. Cała jest przylegająco owłosiona[6][5].
- Liście
- 3-listkowe, 3-(5)-ząbkowe, zebrane w różyczkę. Boczne listki całobrzegie, listek szczytowy ucięty. Maja kolor brudno-sino-zielony[6].
- Kwiaty
- Niepozorne. Na jednej roślinie wyrasta 3-6 drobnych, jasnożółtych kwiatów[6].
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit. Orofit, występujący w Tatrach głównie w piętrze halnym. Występuje głównie na wyleżyskach, na podłożu bezwapiennym (mimo, że występuje w rejonie Tatr zbudowanym z wapieni, to rośnie na płytkich, pokrywających wapienie silnie szkieletowych glebach o odczynie kwaśnym lub lekko kwaśnym)[5]. Gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Salicetalia herbaceae i Ass. Salicetum herbaceae[7]. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Liczba chromosomów 2n = 14[5].
Zagrożenia
Kategorie zagrożenia gatunku:
Wszystkie stanowiska tej rośliny w Polsce znajdują się na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego i większość z nich nie jest zagrożona. Zagrożone są jedynie 2 stanowiska: na polanie Upłaz z powodu jej zarastania i na Wyżniej Kondrackiej Przełęczy z powodu zadeptywania przez turystów[5].
Przypisy
-
↑ P.F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-29].
-
↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-28].
-
↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
-
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
-
↑ a b c d e f g h Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
-
↑ a b c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
-
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
-
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
-
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
-
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
.jpg)
