Trypanasomatidae (lat. Trypanasomatidae) — İbtidailərin Euglenozoa tipinə daxil olan fəsilədir.
Kiçik ölçülü qamçılardır. Bədənləri uzunsov, hər iki ucda sivridir. Bədəni sitoplazma, nüvə, kinetoplast, undulyasiya edən membran və qamçıdan ibarətdir. Tripanazomlara bir çox onurğalı heyvanların qanında rast gəlmək olur. Quru onurğalılarında onların keçiriciləri ikiqanadlı həşəratlar, gənələr, triatom taxtabitiləri; su onurğalılarında isə qansoran zəlilərdir.[1]
Keçmiş SSRİ ərazisində insanların tripanazomlarla yoluxması qeyd edilməmişdir. Ancaq iribuynuzlu mal-qarada bu qamçılılar aşkar edilmişdir. Azərbaycanda Trypanasoma və Leishmania cinslərindən olan Trypanasoma theileri Laveran – Lənkəran zonasında və Zurnabad yaxınlığında iribuynuzlu mal-qarada; T.lewisi Kent – Bakı ətrafında boz siçovulda; T. Rabinovitschi Brumpt – Dağlıq Qarabağda mişovulda; T. Vulgaris Zuhs – Abşeron yarımadasında və Zurnabad yaxınlığında ərəbdovşanında və tülküdə; T. Pestanci Zuhs – porsuqda; T. İngens Bateman et Mackie – cüyürdə; T. Loricatum (Mayer), T.mega Dutton et Todd, T.neveulemairie Brumpt, T. Pipinetis Diamond, T. Rotatorium Mayer – Kür çayı vadisində, Dəvəçi limanında, Kiçik Qızılağac körfəzində, Aşıq Bayramlı və Yekəxana su anbarında, Ağgöl, Sarısu, Nohur, Candar göllərində göl qurbağasında; T. Avium Danilewsky – göycəqarğada, qızılı qızlarquşunda və şanapipikdə; T. Dschunkowskyi Tartakowsky – zığzığda; T. Matisi Sergent – kənd qaranquşunda; Trypanosoma sp. – çöl muymulunda, ev sərçəsində, adi sığırçında, boz qarğada, sağsağanda; T. Carassii Mitrophanof – Xəzər dənizi hövzəsində, Dəvəçi limanında, Kiçik Qızılağac körfəzində, Aşıq Bayramlı və Yekəxana su anbarlarında qızılı dabanbalığında, qızılüzgəcdə, lilbalığında, şərq çapağında, Kür çapağında, durnabalığında, xanıbalığında, enlibaşda, çəkidə; T. Bliccae Nikitin – Xəzər dənizi hövzəsində yastıqarında; T. Percae Brumpt – Xəzər dənizi hövzəsində, Dəvəçi limanında, Kiçik Qızılağac körfəzində Volqa sufunda və sufda; T. Schulmani Ghajbulayev – Dəvəçi limanında və Kiçik Qızılağac körfəzində durnabalığında aşkar edilmişdir.[2]
Leyşmaniyalar sürünənlərin, məməlilərin və insanın bir sıra xəstəliklərinin törədiciləridir. İnsanı yoluxduran növlərdən Azərbaycan ərazisində ancaq ikisinə rast gəlinmişdir: Leishmania tropica Wright və L. İnfantum Nicolle. Antroponoz dəri leyşmaniozunun törədicisi L.tropica, əsas keçiricisi – Phlebotomus sergenti, törədicisinin rezervuarı isə insandır. Bu xəstəliyin sabit endemik ocaqları Gəncə, Bərdə və Ağdam şəhərləri olmuşdur. Visseral leyşmaniozun törədicisi L. infantum, infeksiya rezervuarı – şəhərlərdə (sinantrop ocaqlar) itlər, kənd yerlərində isə vəhşi heyvanlardır. Visseral leyşmanioz keçmişdə respublikanın əksər aran və dağətəyi rayonlarında yayılmış bir xəstəlikdir. Uşaqlar bu xəstəliyə daha çox tutulurlar.
60-70-ci illərdə respublikada keçirilən məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində artıq 1966-cı ildə antroponoz dəri leyşmaniozu faktik olaraq ləğv edilmiş, Gəncə, Bərdə, Ağdam şəhərlərində bu xəstəliyin endemik ocaqları tamamilə aradan qaldırılmış, eləcə də bütünlükdə respublikada visseral leyşmaniozla xəstələnmə halları azalmışdır. Bu xəstəliyin Şamaxı, Göyçay, Ağdam və bir sıra başqa rayonlardakı ocaqları sağlamlaşdırılmışdır. Ancaq Azərbaycanın ayrı-ayrı rayonlarında visseral leyşmaniozla sporadik yoluxma halları hələ də qeyd edilməkdədir. Visseral leyşmaniozla mübarizə problemi respublikanın səhiyyə orqanları üçün aktual olaraq qalır. Əhalinin miqrasiyası, turizmin sürətli inkişafı ilə bağlı olaraq ictimai-iqtisadi və təbii şəraitin kəskin dəyişməsilə əlaqədar leyşmaniozlar problemi getdikcə daha çox aktuallıq kəsb edir. Bu isə onların indiki areallardan kənara - həmin xəstəliyin yaxın keçmişdə ləğv edildiyi, ancaq onların ocaqlarının potensial şəkildə yenidən baş qaldıra biləcəyi ərazilərə yayılmasına səbəb ola bilər. Buna görə də leyşmaniozların öyrənilməsi və onlarla mübarizə aparılması Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) xüsusi proqramına daxil edilmiş 6 ən mühüm tropik xəstəlikdən biridir.
Trypanasomatidae (lat. Trypanasomatidae) — İbtidailərin Euglenozoa tipinə daxil olan fəsilədir.
Els tripanosomàtid (Trypanosomatida) són un ordre de protists del tall Kinetoplastea que es caracteritzen per tenir un sol flagel. Tots els seus membres són exclusivament paràsits, trobats sobretot en insectes. Alguns gèneres tenen cicles vitals que impliquen un hoste secundari, que pot ser un vertebrat o una planta. S'inclouen diverses espècies que causen malalties greus en éssers humans, entre les quals destaquen:
Trypanozomy (Trypanosomatida) je řád významných parazitických prvoků z třídy bičivky, kmene Euglenozoa a říše Excavata. Jejich hostiteli mohou být obratlovci včetně člověka, hmyz i rostliny.[1]
Název je odvozen z jejich tvaru z řeckých slov "trypanon" = nebozez, vrták a "soma" = tělo.[2][3]
Trypanosomatida, podobně jako ostatní bičivky, mají speciální organelu kinetoplast. Kinetoplast vzniká z části mitochondrie a obsahuje mnoho molekul kruhové DNA včetně genů kódujících tzv. guide RNA (gRNA), která umožňuje editaci RNA. Také se u nich vyskytují organely glykozomy, typ tělísek obsahující hydrolázy. Na rozdíl od řádu Bodonida, který má dva bičíky, má tento řád jeden bičík.
Během svého životního cyklu se může tento parazit vyskytovat v různých morfologicky odlišných formách, typických pro jeden duh nebo rod. Mezi tato stadia patří například:
Zástupci čeledi Trypanosomatida jsou původci vážných onemocnění. Například rod Trypanosoma je původce například Chagasovy choroby a spavé nemoci, rod Leishmania způsobuje různé leishmaniózy (kožní nemoci, vředy).
Trypanosomy mohou mít jednohostitelský nebo dvouhostitelský cyklus. V přenašeči, kterým je převážně hmyz a pijavky, probíhá důležitá část cyklu parazita - množení a diferenciace vývojových stadií.
Čeleď trypanosomatida dělíme podle životního cyklu na jednohostitelské a dvouhostitelské.[4]
jsou bičíkovci žijící v trávicí soustavě hmyzu. Můžou kolovat i mezi hmyzem a rostlinami
Druh Leptomonas pyrrhocoris je častý v trávicí trubici ploštice ruměnice pospolné, má pouze promastigotní stadia a amastigotní stadia v podobě tenkostěnných cyst.
jsou bičíkovci, kteří střídají bezobratlého a obratlovčího hostitele.
Dělí se na čtyři rody: Trypanosoma, Leishmania a Phytomonas. [1]
Rod Phytomonas má pouze promastigotní stadia, žije v cévním systému rostlin a jeho přenašečem jsou ploštice. Rostlině způsobní vadnutí a úhyn. Napadá kávovníky, kokosové a olejové palmy, rajčata, kukuřice a další druhy rostlin.
Trypanozomy (Trypanosomatida) je řád významných parazitických prvoků z třídy bičivky, kmene Euglenozoa a říše Excavata. Jejich hostiteli mohou být obratlovci včetně člověka, hmyz i rostliny.
Název je odvozen z jejich tvaru z řeckých slov "trypanon" = nebozez, vrták a "soma" = tělo.
Les Trypanosomatidae sont la famille unique dans l'ordre des Trypanosomatida, des eucaryotes unicellulaires flagellés pathogènes d'animaux et de végétaux.
Chez l'homme, les Trypanosoma provoquent des trypanosomiases, et entre autres la maladie du sommeil et la maladie de Chagas, et les Leishmania causent les leishmanioses.
Os tripanosomátidos (Trypanosomatida) son un grupo de protozoos cinetoplástidos con categoría de orde que se distinguen por ter un só flaxelo. O nome deriva do grego trypano (trade) e soma (corpo) porque as especies máis características se desprazan cun movemento de sacarrollas. Todos os membros do grupo son exclusivamente parásitos, fundamentalmente de insectos.[1] Uns poucos xéneros teñen ciclos de vida que implican un hóspede secundario, o cal pode ser un vertebrado, invertebrado ou planta. Entre eles hai varias especies que causan importantes enfermidades nos humanos.[2]
A tres principais enfermidades humanas causadas por tripanosomátidos son: tripanosomíase africana (ou enfermidade do sono, causada por Trypanosoma brucei), tripanosomíase suramericana (ou enfermidade de Chagas, causada polo Trypanosoma cruzi), e leishmaníase (un conxunto de enfermidades tripanosómicas causadas por varias especies do xénero Leishmania).
Os membros antigos do grupo coñécese por fósiles como o do xénero extinguido Paleoleishmania preservado en ámbar de Birmania que data da idade ou piso Albiano (hai 100 millóns de anos no Cretáceo) e en ámbar dominicano do Burdigaliano (hai 20-15 millóns de anos no Neóxeno).[3] Do xénero Trypanosoma hai tamén fósiles na República Dominicana da especie extinguida Trypanosoma antiquus.[4]
Algúns tripanosomátidos só viven nun hóspede, mentres que outros son heteróxenos, xa que viven en máis dunha especie hóspede ao longo do seu ciclo de vida. Estes ciclos de vida heteróxenos desenvólvense xeralmente nos intestinos de insectos que zugan sangue e o sangue ou outros tecidos dos vertebrados. Hóspedes máis raros son outros invertebrados que se alimentan de sangue, como as sambesugas, e outros organismos como as plantas. As diferentes especies presentan un variado rango de morfoloxías nos sucesivos estadios do seu ciclo de vida, e a maioría teñen polo menos dúas morfoloxías. Tipicamente, as formas promastigota e epimastigota encóntranse en hóspedes insectos, as formas tripomastigota na corrente sanguínea de mamíferos, e os amastigotas son intracelulares.
No ciclo de vida dos tripanosomátidos aparecen varias morfoloxías, que se distinguen principalmente pola posición, lonxitude e modo de unión ao corpo celular do flaxelo. O cinetoplasto está estreitamente asociado co corpo basal da base do flaxelo, e todas as especies de tripanosomátidos teñen un só núcleo. A maioría destas morfoloxías poden encontrarse nalgunha fase do ciclo de vida en todos os xéneros de tripanosomátidos, aínda que certas morfoloxías son particularmente comúns en determinados xéneros. As diversas morfoloxías foron nomeadas orixinalmente a partir do xénero onde esta morfoloxía se atopaba comunmente, aínda que esta terminoloxía se usa hoxe pouco pola potencial confusión que pode producirse entre as morfoloxías e os xéneros. A terminoloxía moderna deriva do grego "mastig", que significa látego (facendo referencia ao flaxelo), e un prefixo que indica a localización do flaxelo na célula. Por exemplo, a forma amastigota (co prefixo "a-", que significa sen) non ten flaxelo e coñécese tamén como forma leishmanial, xa que todas as especies de Leishmania teñen un estadio coa forma amastigota no seu ciclo de vida.
Amastigota: micrografía de varrido con cor falsa dunha forma amastigota de Leishmania mexicana. O corpo da célula móstrase en laranxa e o flaxelo en vermello. 219 pixels/μm.
Promastigota: micrografía de varrido con cor falsa da forma promastigota de Leishmania mexicana. O corpo da célula móstrase en laranxa e o flaxelo en vermello. 119 pixels/μm.
Tripomastigota: micrografía de varrido con cor falsa dunha forma procíclica de Trypanosoma brucei. O corpo da célula móstrase en laranxa e o flaxelo en vermello. 84 pixels/μm.
Características notables dos tripanosomátidos son a súa capacidade de realizar o trans-splicing do ARN e a posesión de glicosomas nos cales se realiza boa parte da glicólise. O orgánulo acidocalcisoma identificouse por primeira vez en tripanosomas.[6]
Os tripanosomátidos (Trypanosomatida) son un grupo de protozoos cinetoplástidos con categoría de orde que se distinguen por ter un só flaxelo. O nome deriva do grego trypano (trade) e soma (corpo) porque as especies máis características se desprazan cun movemento de sacarrollas. Todos os membros do grupo son exclusivamente parásitos, fundamentalmente de insectos. Uns poucos xéneros teñen ciclos de vida que implican un hóspede secundario, o cal pode ser un vertebrado, invertebrado ou planta. Entre eles hai varias especies que causan importantes enfermidades nos humanos.
A tres principais enfermidades humanas causadas por tripanosomátidos son: tripanosomíase africana (ou enfermidade do sono, causada por Trypanosoma brucei), tripanosomíase suramericana (ou enfermidade de Chagas, causada polo Trypanosoma cruzi), e leishmaníase (un conxunto de enfermidades tripanosómicas causadas por varias especies do xénero Leishmania).
Os membros antigos do grupo coñécese por fósiles como o do xénero extinguido Paleoleishmania preservado en ámbar de Birmania que data da idade ou piso Albiano (hai 100 millóns de anos no Cretáceo) e en ámbar dominicano do Burdigaliano (hai 20-15 millóns de anos no Neóxeno). Do xénero Trypanosoma hai tamén fósiles na República Dominicana da especie extinguida Trypanosoma antiquus.
I Tripanosomatidi (Trypanosomatidae) sono una famiglia di protozoi flagellati, parassiti delle piante e degli animali. Importante è la presenza di un cinetoplasto, una regione in prossimità della tasca flagellare contenente un accumulo di DNA, detto anche kDNA. Questi parassiti presentano un polimorfismo, legato alle condizioni di sviluppo e ai diversi stadi del ciclo vitale, che dipende dalla posizione del cinetoplasoma del flagello, o dalla presenza o assenza di una membrana ondulatoria che connette il flagello al corpo cellulare.
Patogene per l'uomo e per gli animali domestici, in alcuni casi selvatici, sono numerose specie di Trypanosoma e di Leishmania, trasmesse dalla puntura di insetti ditteri e responsabili di malattie note come rispettivamente tripanosomiasi e leishmaniosi. I tripanosomi africani, T.brucei gambiense, sono gli agenti patogeni della malattia del sonno, e sono trasmessi dalla puntura di mosche tse-tse del genere Glossina. Altri insetti appartenenti agli eterotteri sono responsabile della trasmissione della malattia di Chagas nel centro-sud America.
Tripanosomi e Leishmania si sviluppano attraverso delle fasi ben specifiche.
Nei tripanosomi lo stadio infettivo viene denominato tripomastigote: il parassita è caratterizzato microscopicamente da un aspetto globalmente ondulato e monoflagellato, e può essere rinvenuto nell'apparato buccale degli insetti vettori, soprattutto a livello delle ghiandole salivari.
Dopo la puntura da parte del vettore, i tripomastigoti penetrano attraverso la ferita e raggiungono il circolo ematico, la linfa e il liquido cefalorachidiano, dove iniziano a moltiplicarsi tramite fissione binaria[1][2]. I tripomastigoti passano quindi ad infettare le cellule del sistema nervoso centrale, della pelle e del tessuto adiposo, dando varie manifestazioni cliniche.
I tripomastigoti presenti nel circolo ematico possono essere risucchiati durante la puntura di un altro insetto e riprodursi nel suo intestino. Successivamente raggiungono le sue ghiandole salivari e passano allo stadio di epimastigote, non direttamente infettivo e caratteristico esclusivamente di questa fase riproduttiva. Gli epimastigoti sono microscopicamente simili ai tripomastigoti, ma visibilmente meno ondulati. Nell'arco di 4-6 settimane, gli epimastigoti si trasformano in tripomastigoti e possono pertanto riprendere da capo il ciclo infettivo.
Trypanosoma cruzi presenta un ulteriore stadio, quello di amastigote: più piccolo rispetto ai due precedenti, caratterizzato da una forma ovale e aflagellato, può essere rinvenuto all'interno delle cellule muscolo-cardiache e neuronali dell'ospite infettato. Si evidenzia durante la fase riproduttiva all'interno delle cellule dell'ospite, dopo l'infezione da parte dei tripomastigoti: dopo essersi moltiplicato ripetutamente per fissione binaria determina la lisi della cellula ospitante, e procede quindi a parassitare altre cellule o a svilupparsi in tripomastigote ed eventualmente (secondo i passaggi descritti precedentemente) in epimastigote.
Leishmania si può rinvenire nella saliva degli insetti vettori sotto forma di promastigote, dalla forma lunga e sottile e monoflagellato. Dopo la puntura da parte del vettore, i parassiti penetrano nella cute attraverso la ferita e vengono fagocitati dai macrofagi e dalle altre cellule del sistema reticoloendoteliale.
All'interno di queste i promastigoti perdono il flagello divenendo amastigoti, iniziando a riprodursi per fissione binaria fino a distruggere le cellule (e innescando il processo patologico nel tessuto in cui queste si trovano): a questo punto, similmente a quanto avviene per T. cruzi, gli amastigoti possono penetrare nelle cellule circostanti o trasformarsi in promastigoti, venendo poi inglobati dalla puntura di un altro vettore e moltiplicandosi (sempre come promastigote) all'interno di esso, per poi eventualmente ripetere il ciclo.
I Tripanosomatidi (Trypanosomatidae) sono una famiglia di protozoi flagellati, parassiti delle piante e degli animali. Importante è la presenza di un cinetoplasto, una regione in prossimità della tasca flagellare contenente un accumulo di DNA, detto anche kDNA. Questi parassiti presentano un polimorfismo, legato alle condizioni di sviluppo e ai diversi stadi del ciclo vitale, che dipende dalla posizione del cinetoplasoma del flagello, o dalla presenza o assenza di una membrana ondulatoria che connette il flagello al corpo cellulare.
Patogene per l'uomo e per gli animali domestici, in alcuni casi selvatici, sono numerose specie di Trypanosoma e di Leishmania, trasmesse dalla puntura di insetti ditteri e responsabili di malattie note come rispettivamente tripanosomiasi e leishmaniosi. I tripanosomi africani, T.brucei gambiense, sono gli agenti patogeni della malattia del sonno, e sono trasmessi dalla puntura di mosche tse-tse del genere Glossina. Altri insetti appartenenti agli eterotteri sono responsabile della trasmissione della malattia di Chagas nel centro-sud America.
Trypanosomatidae est ordo protistis. Hi animantes parasiti et causa morborum (trypanosomiasis et leishmaniasis) sunt.
Haec stipula ad biologiam spectat. Amplifica, si potes!Świdrowce (trypanosomy, Trypanosomatidae Doflein, 1901) – rodzina pasożytniczych pierwotniaków powodujących choroby zwierząt w tym człowieka. Świdrowce należą do gromady Kinetoplastida, typu Euglenata. Są bezwzględnymi pasożytami kręgowców, u których żyją w osoczu krwi, płynie mózgowo-rdzeniowym i narządach miąższowych, i u bezkręgowców, u których lokalizują się w jelicie i innych narządach. Świdrowce wywołują groźne, zagrażające życiu, choroby u ludzi i zwierząt domowych (np. u psów i kotów). Powodują też istotne straty gospodarcze, wywołując schorzenia u bydła (świdrowiec nagany).
Świdrowce są w większości małymi pierwotniakami, długości 25–35 μm, rzadko osiągają większe rozmiary – do 70 μm[1]. Postacie dojrzałe mają kształt wrzecionowaty, mniej lub bardziej wydłużony. Charakterystyczne jest śrubowate skręcenie ciała, od którego pochodzi polska nazwa rodzaju. Pojedyncze jądro komórkowe umiejscowione jest zwykle pośrodku komórki. Organellum lokomotorycznym jest wić, której towarzyszy błona falująca, biegnącą wzdłuż brzegu komórki. Z drugiej wici, charakterystycznej dla innych Kinetoplastida, zachował się jedynie kinetosom. Tak jak i inne pierwotniaki z rzędu Kinetoplastida, świdrowce posiadają specyficzne organellum – kinetoplast, będący częścią pojedynczego, silnie rozbudowanego mitochondrium.
Świdrowce cechuje znaczny polimorfizm. W zależności od wzajemnego położenia kinetoplastu i jądra, oraz związanego z tym kształtu komórki, wyróżnia się pięć postaci morfologicznych świdrowców z rodzaju Trypanosoma. Określona postać rozwojowa świdrowca związana jest ze środowiskiem w którym on bytuje, i przy jego zmianie, na przykład przy przejściu do kolejnego żywiciela, następuje przeobrażenie w inną formę. Proces ten polega na przesunięciu kompleksu kinetoplast – wić względem jądra i tylnego końca komórki. Pociąga to za sobą redukcję lub rozwój błony falującej i wici.
Wyróżnia się następujące podstawowe formy morfologiczne:
Sferomastigota i amastigota występują międzykomórkowo w narządach miąższowych kręgowców. Świdrowce są pospolitymi pasożytami wszystkich gromad kręgowców oraz krwiopijnych bezkręgowców (pijawek, muchówek, pcheł) będących zarazem ich wektorami.
Do rozwoju tych pasożytów potrzebni są dwaj żywiciele: kręgowiec, w którego organizmie następuje rozmnażanie poprzez podział podłużny, oraz bezkręgowiec – owad dwuskrzydły np. mucha tse-tse. W organizmie muchy (w jelitach, gruczołach ślinowych) dochodzi do dalszego rozmnażania świdrowców. Odbywa się to poprzez podział podłużny z równoczesną niepełną cyklomorfozą.
Należą tutaj następujące rodzaje:
Świdrowce (trypanosomy, Trypanosomatidae Doflein, 1901) – rodzina pasożytniczych pierwotniaków powodujących choroby zwierząt w tym człowieka. Świdrowce należą do gromady Kinetoplastida, typu Euglenata. Są bezwzględnymi pasożytami kręgowców, u których żyją w osoczu krwi, płynie mózgowo-rdzeniowym i narządach miąższowych, i u bezkręgowców, u których lokalizują się w jelicie i innych narządach. Świdrowce wywołują groźne, zagrażające życiu, choroby u ludzi i zwierząt domowych (np. u psów i kotów). Powodują też istotne straty gospodarcze, wywołując schorzenia u bydła (świdrowiec nagany).
Trypanosomatidae é uma família de protozoários com um único flagelo pertencente a ordem Trypanosomatida. O nome tem origem no grego trypano (broca) e soma (corpo) por causa do movimento em forma de rosca executado por algumas espécies. Todos são exclusivamente parasitas encontrados principalmente em insetos.
A família é conhecida através de fósseis do gênero Paleoleishmania preservado em âmbar birmanês datando do Albiano (100 maa) e de âmbar dominicano do Burdigaliano (20-15 maa) da Hispaniola.[1] O gênero Trypanosoma é também representado no âmbar dominicano através da espécie Trypanosoma antiquus.[2]
Uma variedade de diferentes formas morfológicas aparecem nos ciclos de vida dos tripanosomatídeos, que se distinguem essencialmente pela posição, comprimento e fixação do flagelo. O cinetoplasto é encontrado associado ao corpo basal, na base do flagelo e todas as espécies de tripanosomatídeos tem um único núcleo. A maioria destas morfologias podem ser encontradas como uma fase do ciclo de vida de todos os gêneros tripanossomatídeos no entanto certas morfologias são particularmente comuns a um gênero específico. As várias morfologias foram originalmente denomoinadas a partir do gênero onde a morfologia era comumente encontrada, embora essa terminologia seja raramente utilizada por causa da confusão potencial entre morfologias e gêneros. A terminologia moderna é derivada do grego; "mastig", significando chicote (referindo-se ao flagelo), e um prefixo que indica a localização do flagelo na célula.
Amastigota: Leishmania mexicana.
Promastigota: Leishmania mexicana.
Trypomastigota: Trypanosoma brucei.
|nome2=
sem |sobrenome2=
em Authors list (ajuda) Trypanosomatidae é uma família de protozoários com um único flagelo pertencente a ordem Trypanosomatida. O nome tem origem no grego trypano (broca) e soma (corpo) por causa do movimento em forma de rosca executado por algumas espécies. Todos são exclusivamente parasitas encontrados principalmente em insetos.
A família é conhecida através de fósseis do gênero Paleoleishmania preservado em âmbar birmanês datando do Albiano (100 maa) e de âmbar dominicano do Burdigaliano (20-15 maa) da Hispaniola. O gênero Trypanosoma é também representado no âmbar dominicano através da espécie Trypanosoma antiquus.
Ця родина вважається парафілетичною групою[1].
Ця родина вважається парафілетичною групою.
В жизненных циклах трипаносоматид происходит смена различных морфологических форм, которые в основном различаются по расположению, длине и месту прикрепления жгутика. Большинство из этих форм можно наблюдать в качестве стадий жизненного цикла у представителей различных родов трипаносоматид, но некоторые особенно характерны для отдельных конкретных родов. Первоначально названия отдельным морфологическим формам давались по имени рода, для которого данные формы были типичны, но современные названия (восходящие к статье К. А. Хоара и Ф. Уоллеса, 1966[7]) унифицированы: в их основе лежит корень мастиг (от греч. μάστιξ — жгутик), дополняемый той или иной приставкой. В указанной статье было выделено 7 морфологических форм трипаносоматид[8][9]:
В жизненных циклах трипаносоматид происходит смена различных морфологических форм, которые в основном различаются по расположению, длине и месту прикрепления жгутика. Большинство из этих форм можно наблюдать в качестве стадий жизненного цикла у представителей различных родов трипаносоматид, но некоторые особенно характерны для отдельных конкретных родов. Первоначально названия отдельным морфологическим формам давались по имени рода, для которого данные формы были типичны, но современные названия (восходящие к статье К. А. Хоара и Ф. Уоллеса, 1966) унифицированы: в их основе лежит корень мастиг (от греч. μάστιξ — жгутик), дополняемый той или иной приставкой. В указанной статье было выделено 7 морфологических форм трипаносоматид:
Амастиготы («лейшманиальные формы») — мелкие клетки округлой или эллипсоидальной формы, лишённые жгутика полностью или имеющие его рудимент, не выходящий за пределы клетки (второй подтип амастигот иногда выделяют в качестве самостоятельной морфологической формы под названием эндомастиготы). Сферомастиготы (округлые «лейшманиальные формы») — мелкие клетки округлой формы с небольшим свободным жгутиком (переходная форма между амастиготами и мастиготами). Промастиготы («лептомонадные формы») — клетки удлинённой формы со жгутиком на переднем конце клетки, у которых кинетопласт лежит перед ядром. Хоаномастиготы — клетки, по строению близкие клеткам промастигот, но отличающиеся кувшинообразной формой, причём основание жгутика заключено в воронкообразный резервуар (редко встречающаяся форма, отмеченная у представителей рода Crithidia). Эпимастиготы («критидиальные формы») — клетки удлинённой формы со жгутиком, отходящим от середины клетки, у которых кинетопласт располагается рядом с ядром, а прилегающая к поверхности клетки часть жгутика образует ундулирующую мембрану (способствующую извивающемуся движению всего организма жгутиконосца). Трипомастиготы («трипаносомные формы») — клетки удлинённой формы со жгутиком, отходящим от заднего конца клетки, у которых кинетопласт располагается за ядром, а прилегающая к поверхности клетки часть жгутика образует длинную ундулирующую мембрану. Опистомастиготы — клетки, по строению близкие клеткам трипомастигот, но отличающиеся тем, что жгутик не образует ундулирующей мембраны, а проходит на большей части своего протяжения под поверхностью клетки (редко встречающаяся форма, отмеченная только у представителей рода Herpetomonas).トリパノソーマ科(トリパノソーマか、学名: Trypanosomatidae)は、キネトプラスト綱に属し1本の鞭毛を持つ原生生物からなる分類群である。全てが寄生虫であり、基本的には昆虫を宿主としているが、生活環の中で脊椎動物や植物などの中間宿主に寄生するものが知られている。この1科をもってトリパノソーマ目 Trypanosomatida またはトリパノソーマ亜目 Trypanosomatina を構成する。
トリパノソーマ科には人間や家畜に深刻な感染症を引き起こす病原体が知られている。トリパノソーマ Trypanosoma はトリパノソーマ症(アフリカ睡眠病、シャーガス病)を、リーシュマニア Leishmania はリーシュマニア症を引き起こす。また植物寄生性のフィトモナス Phytomonas は、コーヒーノキ、アブラヤシ、ココヤシなどを病害する。
トリパノソーマ科の原虫は時期によって形態を変化させるものが多く、主に鞭毛の形態(位置や波動膜の有無)によって以下の6タイプに弁別される。
このうちいずれの形態を取りうるかは、かつては属を識別する際に用いられていた。全ての原虫に共通しているのは無鞭毛型のみである。
トリパノソーマ科 Trypanosomatidae Doflein, 1901 は早い時期から独自の科として扱われ、伝統的には鞭毛の数が少ないことによって鞭毛虫綱原鞭毛虫目に所属させられてきた。1961年にボド科とともにキネトプラスト目(のち綱に格上げ)にまとめられ、さらに1990年代になってユーグレノゾア門への所属が受け入れられるに至っている。
一方で、トリパノソーマ科の内部の分類体系は目下再検討中であり、充分に整備されているとは言い難い。長らく形態のみに着目した分類が行われていたことと、分子系統解析の導入が医学的に重要な原虫に偏っていたことが主な理由である。従来の体系で単系統的なのはトリパノソーマ属、リーシュマニア属、フィトモナス属のみであり、分子系統解析に基づく整理が進められている[1]。
2016年の時点で分子系統を反映した4亜科が設定されており、その内訳は以下の通りとなっている[2]。
トリパノソーマ属(Trypanosoma)はトリパノソーマ科のタイプ属であり、当然トリパノソーマ亜科に所属することになる。このほか亜科への所属が未定のものとして以下5属がある。
古い文献ではトリパノソーマ科の学名を Trypanosomidae としているものがある。これは1901年にドフライン (Franz Theodor Doflein) が記載した際の綴りだが、学名の正書法上の誤りがある。
タイプ属 Trypanosoma はギリシャ語由来の属名なので、後半の -soma を -somat に書き換えて(σωμαの属格はσωματος)、その後に統一語尾の -idae を付けなければならない。したがって現在の国際動物命名規約のもとでは Trypanosomatidae が正しい。
トリパノソーマ科の共通祖先がどのような生物だったかは長らく議論があった。例えば、魚類寄生性の Cryptobia(パラボド目)のような生物から進化して昆虫へと宿主域を広げたとする説などがあった。現在得られている分子系統解析の結果によれば、逆に昆虫寄生性の原虫が吸血昆虫に媒介されて偶然脊椎動物へ宿主域を広げたと解釈される。[1]
ミャンマー産のコハクに封入されていたサシチョウバエ類の体内からトリパノソーマ科と思われる原虫化石が観察され、Paleoleishmania proterus と命名されている[12]。コハクの産出した地層から、少なくとも白亜紀初期にはトリパノソーマ科の原虫が昆虫を宿主としていたことが示される。
トリパノソーマ科(トリパノソーマか、学名: Trypanosomatidae)は、キネトプラスト綱に属し1本の鞭毛を持つ原生生物からなる分類群である。全てが寄生虫であり、基本的には昆虫を宿主としているが、生活環の中で脊椎動物や植物などの中間宿主に寄生するものが知られている。この1科をもってトリパノソーマ目 Trypanosomatida またはトリパノソーマ亜目 Trypanosomatina を構成する。
トリパノソーマ科には人間や家畜に深刻な感染症を引き起こす病原体が知られている。トリパノソーマ Trypanosoma はトリパノソーマ症(アフリカ睡眠病、シャーガス病)を、リーシュマニア Leishmania はリーシュマニア症を引き起こす。また植物寄生性のフィトモナス Phytomonas は、コーヒーノキ、アブラヤシ、ココヤシなどを病害する。
파동편모충류 또는 트리파노소마류는 운동핵편모충강에 속하는 1개의 편모를 갖는 원생생물 분류군의 하나이다. 모두 기생충이며, 기본적으로 곤충을 숙주로 하지만 생활환 중에서 척추동물이나 식물 등의 중간 숙주 안에 기생하는 것으로 알려져 있다. 파동편모충목(Trypanosomatida), 파동편모충아목(Trypanosomatina)을 구성하는 유일한 과이다.
파동편모충과의 편모충은 사람이나 가축에게 심각한 감염증을 일으키는 병원체로 알려져 있으며, 트리파노소마(Trypanosoma)는 트리파노소마증(수면병, 샤가스병)을 레이시마니아(Leishmania)는 리슈마니아병을 일으킨다.