Parmelia sulcata és un liquen, exemple de la distribució cosmopolita d'una espècie. Pertany a la família Parmeliaceae. Tolera molt la contaminació i està molt estès essent un dels líquens més comuns, es troben en les branques i troncs dels arbres i són menys comunes sobre les roques.
Parmelia sulcata té el tal·lus foliós i és de color gris blavós (que es torna de color bronze quan és vella o semimoribunda) té uns vistosos pseudocifel·lis que formen xarxes en la superfície lobulada.[2]
Parmelia sulcata és un liquen, exemple de la distribució cosmopolita d'una espècie. Pertany a la família Parmeliaceae. Tolera molt la contaminació i està molt estès essent un dels líquens més comuns, es troben en les branques i troncs dels arbres i són menys comunes sobre les roques.
Parmelia sulcata, im Deutschen gelegentlich Sulcatflechte genannt, ist eine in Mitteleuropa häufig vorkommende Blattflechtenart.
Die Art besitzt blaugraue „Blättchen“ mit teilweise fast eckig wirkender Abgrenzung. Die Blättchen weisen zum Rand hin ein Netz weißlicher Linien auf (Pseudocyphellen). Diese können später zu Spaltensoralen aufbrechen, die der vegetativen Verbreitung dienen. Auf der dunklen Unterseite reichen die schwärzlichen Haftfasern (Rhizinen) bis zum Rand des Lagers. Fruchtkörper (Apothecien) werden nur selten ausgebildet.
Parmelia sulcata ist weit verbreitet und kommt hauptsächlich auf Rinde von Laubbäumen vor, gelegentlich auch auf Gestein. Aufgrund ihrer relativen Unempfindlichkeit gegen Luftschadstoffe und Stickstoffverbindungen ist sie auch in Städten häufig, wenn auch teilweise schlecht entwickelt, anzutreffen.
Stickstoffgehalte in Parmelia sulcata lassen Rückschlüsse auf die Ammoniumdeposition und die Gesamt-Stickstoffdeposition zu.[1] Aufgrund ihrer Fähigkeit, proportional zum Angebot luftgetragener, reaktiver Stickstoffverbindungen in ihrem Thallus Stickstoff anzureichern,[2] wird sie in der Standardisierung zum Nachweis von Immissionswirkungen verwendet. Dies kann unter anderem zur Überprüfung der Wirkung von stickstoffhaltigen Immissionen im Umfeld von entsprechenden Anlagen oder auch zur Dokumentation des Istzustands geschehen.[3] Die Richtlinie VDI 3957 Blatt 18 beschäftigt sich ausschließlich mit der Stickstoffanreicherung in Parmelia sulcata.[4]
Parmelia sulcata, im Deutschen gelegentlich Sulcatflechte genannt, ist eine in Mitteleuropa häufig vorkommende Blattflechtenart.
Parmelia sulcata is a foliose lichen in the family Parmeliaceae. It is very tolerant of pollution and has a cosmopolitan distribution, making it one of the most common lichens. It harbours a unicellular Trebouxia green algal symbiont.
First described by Thomas Taylor in 1836 under its current name, Parmelia sulcata has a large number of named varieties and forms, but no subspecies despite its extensive range. Most taxonomists have left the species in the genus to which Taylor originally assigned it, though mycologist Maurice Choisy assigned it to the genus Parmotrema in 1952.[2]
The genus name Parmelia is a compound of two Greek words: parme, meaning "fruit bowl" and -eileo, meaning "enclosed". This likely refers to the lecanorine apothecia of species belonging to the genus.[3] The specific epithet sulcata is derived from sulcatus, meaning "grooved" or "furrowed".[4] The species is known by a number of colloquial names, including hammered shield lichen,[5] cracked-shield lichen,[6] powdered crottle,[7] furrowed shield lichen, powdered shield, and waxpaper lichen.[8]
Parmelia sulcata is a foliose lichen with a generally circular thallus that can range in color from glaucous white to gray on the upper cortex; the lower surface is black. The thallus is broadly lobed.[9] Each lobe measures between 2–5 mm (0.08–0.20 in) in width,[5] and lobes are overlapping.[9]
The lichen's medulla and soredia react positively with potassium hydroxide (K), turning red-orange. They react positively with para-phenylenediamene (Pd) as well, also turning orange. The lichen does not fluoresce in ultraviolet light.[9]
Parmelia sulcata is a common species throughout much of the world, found from temperate to cold regions of both the Northern and Southern Hemispheres.[10]
This species can be used to make dyes, producing a reddish-brown color.[11] Indigenous people in North America used the lichen medicinally. The Métis peoples rubbed it on the gums of teething babies, while the Saanich peoples used it for a variety of ailments, with the medicinal qualities depending on what type of tree it was harvested from.[12]
It often grows in lichen communities with other species. In the Jura Mountains of Switzerland, for example, it regularly occurs with Lobaria pulmonaria and various Nephroma species.[13]
Parmelia sulcata is a foliose lichen in the family Parmeliaceae. It is very tolerant of pollution and has a cosmopolitan distribution, making it one of the most common lichens. It harbours a unicellular Trebouxia green algal symbiont.
Vagu-lapiksamblik (Parmelia sulcata) on samblik lapiksambliku perekonnast.
Tallus lehtjas, 5–10 cm läbimõõdus, hall. Hõlmad kandilised, servades valgete kriipsukujuliste pseudotsüfellidega. Talluse pinnal vaolised soraalid.
Eestis laialt levinud. Kasvab leht- ja okaspuude koorel ja puidul, harvemini kividel. Talub võrdlemisi tugevat õhu saastumist.
Vagu-lapiksamblik (Parmelia sulcata) on samblik lapiksambliku perekonnast.
Tallus lehtjas, 5–10 cm läbimõõdus, hall. Hõlmad kandilised, servades valgete kriipsukujuliste pseudotsüfellidega. Talluse pinnal vaolised soraalid.
Eestis laialt levinud. Kasvab leht- ja okaspuude koorel ja puidul, harvemini kividel. Talub võrdlemisi tugevat õhu saastumist.
Raidanisokarve (Parmelia sulcata) on keskikokoinen tai kookas (alle 20 cm) ruusukkeina kasvava lehtijäkälä. Laji viihtyy pääsääntöisesti lehtipuiden rungoilla, mutta kasvaa myös usein kivialustoilla.
Raidanisokarve (Parmelia sulcata) on keskikokoinen tai kookas (alle 20 cm) ruusukkeina kasvava lehtijäkälä. Laji viihtyy pääsääntöisesti lehtipuiden rungoilla, mutta kasvaa myös usein kivialustoilla.
Parmélie à sillons
Parmelia sulcata (du grec parma, « petit bouclier rond », et du latin sulcatus, « sillonné », allusion au réseau de pseudocyphelles) est une espèce de champignons lichénisés de la famille des Parmeliaceae. Il s’agit d’un lichen à répartition cosmopolite, l’une des espèces les plus répandues dans le monde entier[1].
P. sulcata porte plusieurs noms vernaculaires : Parmélie à bouclier martelé, Parmélie à sillons, Parmélie sillonnée, Parmélie striée.
Comme chez de nombreuses espèces de Parmelia, le thalle foliacé est constitué de nombreux lobes assez étroits — jusqu’à 5 mm de large — souvent tronqués aux extrémités, se chevauchant vers le centre du thalle, et qui présentent un réseau caractéristique de fissures blanches faisant plus ou moins saillie sur le thalle et donnant des soralies granuleuses grisâtres. Faiblement adhérent au substrat, il forme des rosettes pouvant atteindre une dizaine de centimètres de diamètre quand il est isolé, mais peut s’étaler sur une vingtaine de centimètres par juxtaposition de plusieurs thalles[2].
La face supérieure est le plus souvent d’un gris-vert glauque, légèrement bleuté. Caractéristique du genre Parmelia, l’extrémité des lobes est parcourue par un réseau de lignes blanches (pseudocyphelles formant un réseau de sillons d'où l'épithète sulcatus). La face inférieure est noire, plus brune vers l’extrémité des lobes, pourvue de rhizines simples ou fourchues[2].
Espèce à répartition cosmopolite, P. sulcata est un des lichens les plus abondant en Europe tempérée[3].
Espèce corticole et lignicole, P. sulcata est très répandue sur les écorces, les branches et les petits rameaux secs de toutes les espèces d'arbres feuillus, mais aussi sur les rochers, en situation éclairée[2]. Caractérisée par une large amplitude écologique (humidité, lumière, pH), la Parmélie sillonnée est peu ou pas nitrophile et relativement toxicotolérante[2], si bien qu'elle est souvent utilisée en biosurveillance.
Ce lichen foliacé, tolérant une pollution modérée, est un bioindicateur de pollution atmosphérique[4]. Les écologues utilisent ses capacités accumulatrices de métaux, de radioéléments et de polluants organiques[5],[6].
Parmélie à sillons
Parmelia sulcata (du grec parma, « petit bouclier rond », et du latin sulcatus, « sillonné », allusion au réseau de pseudocyphelles) est une espèce de champignons lichénisés de la famille des Parmeliaceae. Il s’agit d’un lichen à répartition cosmopolite, l’une des espèces les plus répandues dans le monde entier.
Hraufuskóf (fræðiheiti: Parmelia sulcata) er tegund fléttna af litskófarætt. Hún vex á trjám og grjóti og er nokkuð útbreidd um landið. Hún vex lengra inn í landið en litunarskóf (P. omphalodes) og upp í allt að 700 metra hæð en er ekki jafnalgeng og snepaskóf (P. saxatilis).[1]
Þal hraufuskófar er stórt, 10-25 cm eða meira. Bleðlarnir eru 2-8 mm breiðir og rætlingar 0,5-1,5 mm langir. Efra borðið er ljós- eða dökkgrátt en neðra borðið svart eða brúnt og stundum með örlitlum gljáa. Hraufuskóf hefur hraufur sem eru aflangar, dökkgráar og verða þéttari nær miðjunni þar sem þær geta runnið saman.[1]
Hraufuskóf var notuð sem tilraunalífvera í rannsókn sem sýndi fram á það að mengandi efni í lofti geta haft neikvæð áhrif á vöxt fléttna.[2] Hraufuskóf hefur reynst vera heppileg til rannsókna á magni þungmálma í lofti í Portúgal[3] og hefur hún verið notuð til að kortleggja mengun þar.[4] Á Íslandi hefur náskyld flétta, snepaskóf, verið notuð til að fylgjast með loftmengun frá Grundartanga.[5]
Snepaskóf inniheldur nokkur þekkt fléttuefni: atranórin, salazinsýru og consalazinsýru.[1]
Þalsvörun snepaskófar er K+ barkarlag gult en miðlag rautt, KC-, C-, P+ miðlag laxagult.[1]
Ungt eintak hraufuskófar í Belgíu.
Flathyrna (Evernia prunastri) vex upp úr hraufuskóf.
Skeggflétta (Usnea) vex upp úr hraufuskóf á birki.
Askhirslur hraufuskófar í Póllandi. Askhirslur hafa ekki sést á Íslandi.
Hraufuskóf (fræðiheiti: Parmelia sulcata) er tegund fléttna af litskófarætt. Hún vex á trjám og grjóti og er nokkuð útbreidd um landið. Hún vex lengra inn í landið en litunarskóf (P. omphalodes) og upp í allt að 700 metra hæð en er ekki jafnalgeng og snepaskóf (P. saxatilis).
Gewoon schildmos (Parmelia sulcata) is een bladvormige korstmos die behoort tot de orde Lecanorales van de ascomyceten. Gewoon schildmos komt voor op de schors van bomen en dood hout en is in Nederland algemeen voorkomend. Gewoon schildmos lijkt veel op blauwgrijs steenschildmos, maar die heeft isidiën. Gewoon schildmos vormt voor de verspreiding spleetsoralen.
Het bladvormige thallus is tot 20 centimeter groot en vormt een rozet. De hoekige lobben worden 2 - 6 mm breed en 20 - 50 mm lang. De blauwgrijze tot grijsgroene bovenzijde van het thallus is bedekt met netvormige, verhoogde aderen (pseudocyphellen). Pseudocyphellen zijn kleine, punt- tot streepvormige openingen in het oppervlak van het thallus en zorgen voor de gasuitwisseling. De bladtoppen zijn soms bruin. De onderzijde van het thallus is donker gekleurd en de zwarte, enkelvoudige tot gaffelvormige rhizinen, waarmee de korstmos vastzit op de ondergrond, zitten tot aan de rand.
De bruinrode apothecien komen weinig voor. Ze zijn 2 - 5 mm groot. In een sporenzakje zitten acht, ellipsvormige, kleurloze ascosporen, die 13-16 x 6-8 µm groot zijn.
Gewoon schildmos (Parmelia sulcata) is een bladvormige korstmos die behoort tot de orde Lecanorales van de ascomyceten. Gewoon schildmos komt voor op de schors van bomen en dood hout en is in Nederland algemeen voorkomend. Gewoon schildmos lijkt veel op blauwgrijs steenschildmos, maar die heeft isidiën. Gewoon schildmos vormt voor de verspreiding spleetsoralen.
Het bladvormige thallus is tot 20 centimeter groot en vormt een rozet. De hoekige lobben worden 2 - 6 mm breed en 20 - 50 mm lang. De blauwgrijze tot grijsgroene bovenzijde van het thallus is bedekt met netvormige, verhoogde aderen (pseudocyphellen). Pseudocyphellen zijn kleine, punt- tot streepvormige openingen in het oppervlak van het thallus en zorgen voor de gasuitwisseling. De bladtoppen zijn soms bruin. De onderzijde van het thallus is donker gekleurd en de zwarte, enkelvoudige tot gaffelvormige rhizinen, waarmee de korstmos vastzit op de ondergrond, zitten tot aan de rand.
De bruinrode apothecien komen weinig voor. Ze zijn 2 - 5 mm groot. In een sporenzakje zitten acht, ellipsvormige, kleurloze ascosporen, die 13-16 x 6-8 µm groot zijn.
Tarczownica bruzdkowana (Parmelia sulcata Taylor) – gatunek grzybów należący do rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Parmelia, Parmeliaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].
Listkowata, rozetkowata lub nieregularna plecha osiąga średnicę do 20 cm i znajdują się w niej glony protokokkoidalne. Brzeg plechy dość gruby. Plecha barwy popielatej lub szaroniebieskawej, głęboko wcinana. Powierzchnia górna rzadko gładka, zazwyczaj dołeczkowano-siateczkowata i występują na niej soralia. Rozgałęzione i wcinane odcinki plechy mają szerokość 2-6 mm i długość 20-50 mm. Brzegi odcinków stykają się z sobą lub dachówkowato zachodzą na siebie, ale czasami są ułożone luźno (oddalone od siebie). Charakterystyczną cechą plechy tarczownicy jest występowanie na jej powierzchni siateczkowatych pseudocyfelli. Soralia mają kształt kolisty, lub wydłużony i tworzą się na brzegach odcinków lub na siateczkowatych wzniesieniach pseudocyfelli. Na dolnej powierzchni plechy, która jest znacznie ciemniejsza od powierzchni górnej, znajdują się liczne czarne chwytniki. Środkowa część dolnej powierzchni plechy jest czarna, natomiast obrzeża są jaśniejsze (brunatne)[4]. Izydia maczużkowate do łopatkowatych, lśniące, spłaszczone, ułożone niezbyt gęsto. W białym rdzeniu plechy znajduje się ciągła warstwa glonów[5].
Lekanorowe apotecja mają średnicę 2-5 mm, występują jednak bardzo rzadko. Na ich czerwonobrunatnym brzegu często występują soralia. W jednym worku powstaje po 8 bezbarwnych, elipsoidalnych zarodników o rozmiarach 13-16 × 6-8 μm[4]. Pyknidia są zanurzone w plesze, występują jednak rzadko[5].
Tarczownica bruzdkowana jest szeroko rozprzestrzeniona na całym świecie. Poza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach, zarówno na obszarach o klimacie zimnym i umiarkowanym, jak i na obszarach o klimacie tropikalnym[6].
Występuje w lasach różnego typu, ale czasami także poza lasami; wyjątkowo na krzemionkowych skałach i na piaszczystych wydmach[2]. Rozwija się głównie na korze drzew liściastych i iglastych, czasami także na butwiejącym drewnie i słomianych dachach. W Polsce występuje pospolicie na terenie całego kraju[4].
Tarczownica bruzdkowana ma zastosowanie w medycynie ludowej i w kuchni. W średniowiecznej praktyce lekarskiej, później zaś w medycynie ludowej, używano jej w leczeniu chorób układu oddechowego i urazów kości czaszki[7][8]. W Kanadzie jest uważana za porost jadalny[9]. Górna kora plechy zawiera atranorin, chlorotranorin, w rdzeniu występuje kwas salicylowy[5].
Tarczownica bruzdkowana (Parmelia sulcata Taylor) – gatunek grzybów należący do rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae). Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów.
Parmelia sulcata, denumită și parmelia marcată sau lichenul-scut, este o specie de licheni folioși din familie Parmeliaceae. Este foarte tolerant față de poluare și are o distribuție cosmopolită, fiind unul dintre cei mai comuni licheni. Acesta, de asemenea, găzduiește și algele verzi simbiote din genul Trebouxia.
Parmelia sulcata, denumită și parmelia marcată sau lichenul-scut, este o specie de licheni folioși din familie Parmeliaceae. Este foarte tolerant față de poluare și are o distribuție cosmopolită, fiind unul dintre cei mai comuni licheni. Acesta, de asemenea, găzduiește și algele verzi simbiote din genul Trebouxia.
Skrynkellav (Parmelia sulcata) är en gråvit lav som främst växer på bark av lövträd, men som ibland även kan växa på sten. I Sverige är den en allmänt förekommande lav som kan hittas i hela landet. Den är relativt tålig mot luftföroreningar och kan växa även inne i städer.
Skrynkellaven är en bladlav och har lober som kan bli 5 millimeter breda. Ett kännetecken för laven är att det på lobernas yta finns åsar som bildar ett nätformigt mönster. Detta har gett laven dess svenska namn, då dess lober utifrån denna egenskap kan beskrivas som lite skrynkliga. På dessa åsar och längs lobkanterna utvecklas så småningom soral, områden där soredier (vegetativa förökningskroppar för asexuell förökning) bildas. Det är dock sällan skrynkellav bildar apotecier.
Skrynkellav (Parmelia sulcata) är en gråvit lav som främst växer på bark av lövträd, men som ibland även kan växa på sten. I Sverige är den en allmänt förekommande lav som kan hittas i hela landet. Den är relativt tålig mot luftföroreningar och kan växa även inne i städer.
Парме́лия боро́здчатая (лат. Parmélia sulcáta) — вид лишайников рода Пармелия (Parmelia) семейства Пармелиевые (Parmeliaceae).
Пармелия бороздчатая растёт на стволах и ветвях лиственных и хвойных деревьев, а также на обработанной древесине и каменистом субстрате, как правило, в хорошо освещённых местах.
Этот вид может терпеть загрязнение воздуха и расти в городах.
Встречается в Африке, Австралазии, Европе, Северной, Центральной и Южной Америках, арктической и антарктической зонах.
Слоевище неправильно-розетковидное, 5—15 см диаметром. Лопасти 3—4 мм шириной и 5—20 мм длиной, выемчатые, тесно собранные или слегка расходящиеся, тупые на концах. Сверху слоевище голубовато-серое или зеленовато-серое, сетчато-морщинистое, с соредиями; снизу чёрное, густо покрытое до концов лопастей чёрными, простыми или ветвящимися ризинами.
Апотеции коричневые, с вогнутым диском диаметром до 2 см.
При нанесении на слоевище раствора гидроксида калия оно желтеет.
Присутствуют вторичные метаболиты: атранорин, хлоратранорин, консалациновая, салациновая и лобаровая кислоты[1].
Внутривидовыми таксонами вида являются:
Парме́лия боро́здчатая (лат. Parmélia sulcáta) — вид лишайников рода Пармелия (Parmelia) семейства Пармелиевые (Parmeliaceae).