Anbar gənələri, taxıl gənələri, un gənələri (Acaroidea, yaxud Tyroglyphoidea) – akariformlar dəstəsindən gənələr fəsiləüstlüyü.
Uzunluğu 0,2–1,2 mm-dir. Yarımşəffaf, ağımtıl rəngli bədəninin örtüyü zəif skeletləşmiş, yumşaqdır. Ağız aparatı gəmirici tiplidir. Dünyada 200-dən çox, Azərbaycanda 27 növü var. Torpaqda, çürümüş üzvi qalıqlarda, heyvan yuvalarında və s. yaşayır. Saprofaqdırlar. Sürətli artma (4 gündən bir neçə həftəyədək), yüksək məhsuldarlıq (ayrı-ayrı növlər sutkada 40-adək, cəmi 700-dən çox yumurta qoyur) əlverişli şəraitdə onların külli miqdarda artmasına səbəb olur. İnkişaf tsikli yumurta, sürfə, 2–3 nimfa fazası və cinsi yetkin fərd mərhələlərindən ibarətdir. Anbar gənələrinin bəzi növləri üçün nimfa mərhələsində qidalanmayan, xarici təsirlərə davamlı, xüsusi hipopusların olması səciyyəvidir. Hipopuslar anbar gənələrinin müxtəlif yerlərdə məskunlaşmasına və əlverişsiz şəraitə davam gətirməsinə xidmət edir. Anbar gənələri dəni, dən məhsullarını və yemi korlayır, pendirin, quru meyvələrin üstündə məskunlaşır, müxtəlif bitkilərinsoğanaqlarını zədələyir, şərabçılıq və şampinyon təsərrüfatlarına zərər verir; allergenlər mənbəyidir. Gənələrin qida ilə insan mədə-bağırsağına düşməsi kəskin bağırsaq pozulmaları ilə müşayiət oluna bilər.[1]
Vikianbarda Anbar gənələri ilə əlaqəli mediafayllar var.
Anbar gənələri, taxıl gənələri, un gənələri (Acaroidea, yaxud Tyroglyphoidea) – akariformlar dəstəsindən gənələr fəsiləüstlüyü.
Амбар талпандары[1] (лат. Acaroidea, Tyroglyphoidea, (рус. Амбарные талпандар [2]) — акариформалылар отрядының талпандар ғаиләһенән, амбар ҡоротҡостарының ғәйәт киң комплексы, 200 гә яҡын төрө бар.
Иң зарарлы ҡоротҡостар: он талпаны, оҙонса талпан, Радионов талпаны, ҡара аяҡлы, төклө, ябай талпанднар. Оҙонлоғо 0,2-0,6 мм, баш-күкрәк һәм ҡорһаҡ өлөштәренә бүленә. Етлеккән талпан − 4, ҡорттары − 3 пар аяҡлы. Ауыҙ аппараттары кимерә торған. Тупраҡта, йәнлек өндәре һәм ояларында, үҫемлек тамырҙары араһында һәм йәшел һабак-япраҡтарында йәшәйҙәр. Амбарҙарға ҡырҙан яңы уңышҡа эйәреп ҡайталар. Ашлыҡ, он һ.б. аҙыҡ-түлекте зарарлайҙар (бигрәк тә ашлыҡтың дымлылығы 14% тан артканда). Он талпанының үҫеш циклы: күкәй, ҡорт, нимфа 1, нимфа 2, етлеккән талпан. Ашлыҡ дымлылығы 13%, ондоң дымлылығы 12% -тан кәмерәк булған шарттар талпандар өсөн уңайһыҙһанала. 50 °C температурала талпандар үлә. Ашлыҡҡа кескенә ярыктар аша үтеп керәләр.
Талпандар зарарлаған он һәм ашлыҡтан күгәрек эҫе килә. Көрәш саралары: профилактика, физик-механик һәм химик ысулдлар менән юҡ итеү. Фураж ашлығы − хлорпикрин һәм бромлы метил, сәсеүлек орлоҡ дихлорэтан һәм металлилхрод менән төтенләп эшкәртелә.
Амбар талпандары (лат. Acaroidea, Tyroglyphoidea, (рус. Амбарные талпандар ) — акариформалылар отрядының талпандар ғаиләһенән, амбар ҡоротҡостарының ғәйәт киң комплексы, 200 гә яҡын төрө бар.
Иң зарарлы ҡоротҡостар: он талпаны, оҙонса талпан, Радионов талпаны, ҡара аяҡлы, төклө, ябай талпанднар. Оҙонлоғо 0,2-0,6 мм, баш-күкрәк һәм ҡорһаҡ өлөштәренә бүленә. Етлеккән талпан − 4, ҡорттары − 3 пар аяҡлы. Ауыҙ аппараттары кимерә торған. Тупраҡта, йәнлек өндәре һәм ояларында, үҫемлек тамырҙары араһында һәм йәшел һабак-япраҡтарында йәшәйҙәр. Амбарҙарға ҡырҙан яңы уңышҡа эйәреп ҡайталар. Ашлыҡ, он һ.б. аҙыҡ-түлекте зарарлайҙар (бигрәк тә ашлыҡтың дымлылығы 14% тан артканда). Он талпанының үҫеш циклы: күкәй, ҡорт, нимфа 1, нимфа 2, етлеккән талпан. Ашлыҡ дымлылығы 13%, ондоң дымлылығы 12% -тан кәмерәк булған шарттар талпандар өсөн уңайһыҙһанала. 50 °C температурала талпандар үлә. Ашлыҡҡа кескенә ярыктар аша үтеп керәләр.
Талпандар зарарлаған он һәм ашлыҡтан күгәрек эҫе килә. Көрәш саралары: профилактика, физик-механик һәм химик ысулдлар менән юҡ итеү. Фураж ашлығы − хлорпикрин һәм бромлы метил, сәсеүлек орлоҡ дихлорэтан һәм металлилхрод менән төтенләп эшкәртелә.
Acaroidea Latreille, 1802 é uma superfamília de ácaros da ordem dos Sarcoptiformes.
Амба́рные, хле́бные, или мучны́е клещи́[2] (лат. Acaroidea) — надсемейство паукообразных из подкласса клещей (Acari). Длина тела составляет 0,2—0,5 мм. Амбарные клещи освоили широкий ряд биотопов, к числу которых относятся почва, надземные и подземные части растений, гнёзда и норы животных[2].
В надсемейство включают 6 семейств[3]:
Многие виды вызывают аллергию или астматические явления при попадании в дыхательные пути. Среди вредителей:
Амба́рные, хле́бные, или мучны́е клещи́ (лат. Acaroidea) — надсемейство паукообразных из подкласса клещей (Acari). Длина тела составляет 0,2—0,5 мм. Амбарные клещи освоили широкий ряд биотопов, к числу которых относятся почва, надземные и подземные части растений, гнёзда и норы животных.
