Prunus serotina, zrezal negra americanu,[1] Capulí; ye un árbol de la familia de les rosácees, orixinaria de Norteamérica del este de Quebec meridional y d'Ontario del sur a Texas, la Florida central. Ye una especie del subxéneru Padus coles flores en recímanos, y ye un árbol de fueya caduca que crez 15-30 m d'altu. Les fueyes son simples, de 6-14 centímetros de llargu, col marxe serráu. La fruta tien 1 centímetru de diámetru y ye daqué astrinxente y amarga si cómese fresca, tamién la peracaben los páxaros, pa quien la astringencia nun ye desagradable.
Rellacionar de cerca col capulín de Virginia (Prunus virginiana), del que s'estrema poles fueyes más grandes y les cereces, que cuando tán madures son negres, non coloraes. Tamién se confunde col capulín: Prunus salicifolia de Méxicu. N'Europa confundir cola zrezal aliso (Prunus padus), del cual estrémase poles fueyes, que son brilloses, y les flores, qu'apaecen más tarde (serotino significa tardíu), unes selmanes dempués de les fueyes. Por eso, en munchos idiomes (francés, italianu, alemán), esta especie llámase zrezal tardida.
El zrezal negra foi introducíu n'Europa nel 1623 como planta ornamental y dende el sieglu XIX foi utilizáu pa la repoblación forestal. Anguaño, la so área de distribución amplióse hasta casi toa Europa y de cutiu entra tantu en competición direuta coles especies forestales natives que la flora amenorgar de forma considerable. Les granes d'esta especie son esvalixaes poles aves y pueden permanecer hasta cinco años nel suelu forestal enantes de la guañada.[2] Eso favorez el rápidu espardimientu de la zrezal negra, sobremanera dempués de baltar d'esplotación de los montes.
Suel ser una planta tamién esvalixa en Los Andes, en zones de clima templáu como en partes de Colombia, Ecuador y Perú. Na llocalidá peruana de Cajamarca la planta empieza a floriar y dar frutos nel primer trimestre del añu; l'árbol ye utilizáu en fiestes tradicionales conocíes como unshas.
Del capulí utilícense les fueyes, el cogollu, y les cañes, pa fines melecinales; y la fruta pol so valor nutricional.[3]
Prunus serotina describióse por Jakob Friedrich Ehrhart y espublizóse en Gartenkalender 3: 285, nel añu 1783.[5]
Prunus: nome xenéricu que provién d'un antiguu nome griegu (προύνη), y depués llatín (prūnus, i) de la cirolar. Yá emplegáu por, ente otros, Virxiliu (G. 2, 34) y Pliniu'l Vieyu (13, XIX, 64)[6][7]
serotina: epítetu llatín que significa "tardida"[8]
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Prunus serotina, zrezal negra americanu, Capulí; ye un árbol de la familia de les rosácees, orixinaria de Norteamérica del este de Quebec meridional y d'Ontario del sur a Texas, la Florida central. Ye una especie del subxéneru Padus coles flores en recímanos, y ye un árbol de fueya caduca que crez 15-30 m d'altu. Les fueyes son simples, de 6-14 centímetros de llargu, col marxe serráu. La fruta tien 1 centímetru de diámetru y ye daqué astrinxente y amarga si cómese fresca, tamién la peracaben los páxaros, pa quien la astringencia nun ye desagradable.
Rellacionar de cerca col capulín de Virginia (Prunus virginiana), del que s'estrema poles fueyes más grandes y les cereces, que cuando tán madures son negres, non coloraes. Tamién se confunde col capulín: Prunus salicifolia de Méxicu. N'Europa confundir cola zrezal aliso (Prunus padus), del cual estrémase poles fueyes, que son brilloses, y les flores, qu'apaecen más tarde (serotino significa tardíu), unes selmanes dempués de les fueyes. Por eso, en munchos idiomes (francés, italianu, alemán), esta especie llámase zrezal tardida.
El cirerer americà (Prunus serotina) és un arbre de la família rosàcia.[1]
És originari de l'est de Nord-amèrica des del sud de Quebec i Ontàrio al sud de Texas i Florida central, amb poblacions disjuntes a Arizona i Nou Mèxic, i muntanyes de Mèxic i Guatemala.[2][3]
És un arbre caducifoli de 15 a 30 m d'alt de flors en raïms d'unes 40 flors. Les fulles són simples tenen els marges serrats. El fruit és una drupa, d'un cm de diàmetre negra quan està madura, és amarga i astringent crua. Els ocells se les mengen.[2][4] El cirerer americà és una espècie pionera al mig oest (Midwest), pot viure uns 250 anys, és propens al trencament de branques.
Està estretament relacionat amb el cirerer de Virgína (Prunus virginiana), i té dues subespècies:
Del fruit cuit se'n fan melmelades i pastissos i saboritzant de gelats per exemple. La fusta és bona per ebenisteria. S'ha naturalitzat a parts d'Europa, però s'ha classificat a la lista de les 100 espècies invasores més dolentes d'Europa.[5]
El cirerer americà (Prunus serotina) és un arbre de la família rosàcia.
És originari de l'est de Nord-amèrica des del sud de Quebec i Ontàrio al sud de Texas i Florida central, amb poblacions disjuntes a Arizona i Nou Mèxic, i muntanyes de Mèxic i Guatemala.
Planhigyn blodeuol sy'n frodorol o Hemisffer y Gogledd yw Coeden geirios rym sy'n enw benywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Rosaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Prunus serotina a'r enw Saesneg yw Rum cherry.[1] Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Ceiriosen Hwyrddail.
Mae'r teulu Rosaceae yn perthyn i'r genws Rosa (rhosyn) fel ag y mae'r cotoneaster a'r eirinen. Prif nodwedd y teulu yw ei ffrwythau amrywiol a phwysig i economi gwledydd.[2] Ceir 5 sepal, 5 petal ac mae'r briger wedi'u gosod mewn sbeiral sy'n ffurfio llestr tebyg i gwpan o'r enw hypanthiwm.
Planhigyn blodeuol sy'n frodorol o Hemisffer y Gogledd yw Coeden geirios rym sy'n enw benywaidd. Mae'n perthyn i'r teulu Rosaceae. Yr enw gwyddonol (Lladin) yw Prunus serotina a'r enw Saesneg yw Rum cherry. Ceir enwau Cymraeg eraill ar y planhigyn hwn gan gynnwys Ceiriosen Hwyrddail.
Mae'r teulu Rosaceae yn perthyn i'r genws Rosa (rhosyn) fel ag y mae'r cotoneaster a'r eirinen. Prif nodwedd y teulu yw ei ffrwythau amrywiol a phwysig i economi gwledydd. Ceir 5 sepal, 5 petal ac mae'r briger wedi'u gosod mewn sbeiral sy'n ffurfio llestr tebyg i gwpan o'r enw hypanthiwm.
Střemcha pozdní (Prunus serotina) je opadavý strom, neofyt a invazní druh z rodu slivoň. Jeho nejbližším příbuzným rostoucí v české přírodě je původní druh střemcha obecná, která za invazní považována není.
Dřevina pochází ze severovýchodu Severní Ameriky, kde roste od jihovýchodu Kanady až po Guatemalu. Byla roku 1630 dovezen do Paříže a začala se jako okrasný strom sázet do evropských parků a zahrad. Nejvíce se rozšířila v západní, severní a střední Evropě, nejhojněji se vyskytuje v Německu, Dánsku a Polsku. Prvé zmínky o jejím výskytu z území nynější České republiky pocházejí z počátku 19. století. V současnosti není v Česku příliš četná, v okolních státech se ale rychle šíří.
Ve středoevropských podmínkách se jí nejlépe daří v nížinách a pahorkatinách do výšky 500 m nad mořem, roste hlavně na písčitých až hlinitých kyselejších půdách, krátkodobě snáší i podmáčení. V Novém světě se vyskytuje v místech se širokým rozsahem teplot a dešťových srážek a v nadmořských výškách od hladiny moře až po 1500 m.
Střemcha pozdní roste velmi rychle a obvykle brzy přeroste okolní stejnověké stromy. Kořeny většinou nezasahuji hlouběji než 60 cm, zvláště na vlhkých místech koření plytce a je proto ve vyšším věku citlivá na větrné bouře. Vyskytuje se hlavně ve smíšených lesích, nejčastěji ve společenstvech s duby a borovicemi. Stromy začínají kvést ve věku asi 10 let a dožívají se nejvýše 180 let.
Opadavý, listnatý strom vysoký 15 až 25 m s úzkou korunou, někdy vícekmenný či vyšší keř s voňavou, hnědou kůrou. Kořeny jsou široce rozprostřené, ale nehluboké. Kmen stromu může mít i více než metr v průměru. Větve jsou krátké, téměř vodorovné, v mládí jsou červeně hnědé a lesklé, později tmavě hnědé a čtvercovitě rozpraskané. Kožovité listy s řapíky mají čepele 6 až 12 cm dlouhé, ty bývají podlouhle elipsovité neb úzce obvejčité, na bázi klínovité, po okraji pilovité a na vrcholu jsou zakončené dlouhým hrotem. Na svrchní straně jsou tmavozelené, na spodní světlozelené a podél střední žilky mají rezavé chlupy.
Bílé, vonné květy, 1 až 1,5 cm velké, vyrůstají jednotlivě a vytvářejí úzké, válcovité, až 30květé hrozny dlouhé až 15 cm, které jsou při kvetení vystoupavé a za plodů svěšené. Vytrvalé kališní lístky jsou podlouhle vejčité. Krémově bílé korunní lístky jsou obvejčité a mají tři až čtyři zoubky. Kvetou v květnu až červnu, opylovány jsou létajícím hmyzem nacházející v květech dostatek pylu i nektaru. Samosprašení nepřináší životaschopné semena.
Plody hořké chuti jsou kulovitě vejčité, asi 1 cm velké peckovice se zřetelným vytrvalým kalichem. Postupně s dozráváním (v září a říjnu) se zbarvují červeně až tmavě purpurově, obsahují po hladké pecce.
Stromy nejvíce kvetou v období mezi 30 a 100 léty. Převážná část semen v plodech spadne v okolí matečního stromu. Plody požírají ptáci, hlodavci, lišky i medvědi a nestrávená semena šíří v trusu. Semena jsou nestejně dormantní, některá vyklíčí po absolvování prvního zimního období již na jaře následujícího roku, jiná až za tři a více let. V době klíčení endosperm bobtná a rozpůlí pecku na dvě části, klíčení je hypogenické, děložní lístky zůstávají pod povrchem.
Často také obráží z pařezů a shluky mladých výhonů rostou na plném slunci mnohem rychleji než ze semen. Druh je netolerantní k zastínění a mnoho mladých semenáčků vyrostlých pod staršími stromy uhyne.
Střemcha pozdní je v oblastech původního rozšíření předmětem komerčního využívaní. Její dřevo s jemnou aromatickou vůni je roztroušeně pórovité. Úzká běl (ne širší než 10 letokruhů) je nažloutlá až načervenalá, proti hnilobě odolné jádro je nahnědlé s nazelenalým nádechem a postupně ztmavne do červenohnědá se zlatavým nádechem. Měrná hmotnost dřeva je 590 kg/m³. Dřevo je pevné a tvrdé, dobře se suší a má rozměrovou stálost. Lze ho opracovávat všemi běžnými postupy. Používá se hlavně na výrobu luxusního nábytku a pro dekorativní účely v interiéru.
Plody nejsou vhodné ke konzumaci lidmi. Jsou však každoroční vítanou potravou pro množství ptáků a jiných živočichů při tvorbě zimních zásob.
Na rozdíl od domácí střemchy obecné je střemcha pozdní považována v Evropě za invazní druh. Velmi rychle se šíří v lesích i mimo, obsazuje kdejaká volná prostranství, louky, křovinaté stráně a dostává se do blízkosti obdělávané půdy a zahrad.
Vědci hledali příčiny, proč se takto agresivně nechová v domovině, ve Spojených státech. Bylo zjištěno, že na americkém kontinentu existují půdní patogeny, virulentní typy houby rodu Pythium, které střemchu pozdní napadají a tak její šíření udržují v přijatelných mezích.[1][2][3][4][5]
Letorost
Kmen
Zrající plody
Semena (pecky)
Obrázky, zvuky či videa k tématu střemcha pozdní ve Wikimedia Commons
Střemcha pozdní (Prunus serotina) je opadavý strom, neofyt a invazní druh z rodu slivoň. Jeho nejbližším příbuzným rostoucí v české přírodě je původní druh střemcha obecná, která za invazní považována není.
Glansbladet hæg (Prunus serotina) er en stor busk eller et op til 15 meter højt træ, der i Danmark er hyppigt plantet i hegn og forvilder sig nemt. Det ligner alm. hæg, men bladene er blanke og hårløse på oversiden. Kronbladene er kun op til 4 mm lange. Planten kaldes også for Sildig Hæg og kan bl.a. anvendes til kryddersnaps.
Glansbladet hæg er et mellemstort, løvfældende træ med en uregelmæssig, opstigende vækstform. Unge træer er brede og buskagtige. Barken har først en rødbrun lysside og en grøn skyggeside. Senere bliver den mørkt gråviolet, men snart skaller den af i smalle strimler. Gammel bark er rødbrun og furet. Knopperne er spredte, kegleformet og spids i grønne og brune farver.
Bladene er omvendt ægformede med grove tænder langs den bølgede rand. Oversiden er skinnende blank og mørkegrøn, mens undersiden er bleggrøn med hårklædning langs den inderste del af midterribben. Høstfarven er gul. Blomstringen foregår i maj, hvor de enkelte, hvide blomster er samlet i oprette stande. Frugterne er rødbrune stenfrugter, som modner (alt for) godt og spirer villigt.
Rodnettet er kraftigt og dybtgående. Frugterne er giftige og bitre. Planten betragtes som landskabsukrudt.
Højde x bredde og årlig tilvækst: 10 × 2,5 m (50 × 25 cm/år).
Træet hører hjemme i de blandede løvskove i det nordøstlige USA.
I området omkring Roosevelt i New Jersey i USA, findes arten i skove og som pionertræ sammen med bl.a. Konvalbusk, alm. robinie, alm. tulipantræ, amerikansk bøg, amerikansk knapbusk, amerikansk nældetræ, amerikansk platan, amerikansk vin, blyantene, brunfrugtet surbær, hvid ask, hvid hickory, klatrevildvin, koralsumak, pennsylvansk vokspors, rødløn, skovtupelotræ, sukkerbirk, sumpeg, sumprose, virginsk ambratræ, virginsk troldnød, virginsk vinterbær, weymouthfyr og østamerikansk hemlock[1]
Planten er under observation som landskabsukrudt. Naturstyrelsen advarer derfor imod, at man planter den i det åbne landskab[2].
Glansbladet hæg (Prunus serotina) er en stor busk eller et op til 15 meter højt træ, der i Danmark er hyppigt plantet i hegn og forvilder sig nemt. Det ligner alm. hæg, men bladene er blanke og hårløse på oversiden. Kronbladene er kun op til 4 mm lange. Planten kaldes også for Sildig Hæg og kan bl.a. anvendes til kryddersnaps.
Die Spätblühende Traubenkirsche (Prunus serotina), auch Späte Traubenkirsche oder Amerikanische Traubenkirsche genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung Prunus. Sie stammt aus dem kühlgemäßigt-feuchten Klima Nordamerikas.
In Europa zählt sie zu den invasiven Neophyten, wird mancherorts problematisch, und gilt daher nicht mehr als forstwirtschaftlich anbauwürdig. Sie wächst auf nicht staunassen und nicht zu trockenen Böden und ist vor allem in Offenlandbiotopen sowie lichten Eichen-, Kiefern- und Lärchenbeständen verbreitet. In Deutschland bevorzugt sie bodensaure Sandböden.[1]
Die in Europa heimische Gewöhnliche Traubenkirsche erreicht etwas geringere Wuchshöhen, wächst bevorzugt auf feucht-nassen Böden und ist vor allem in Auwäldern in Niedersachsen und Sachsen-Anhalt verbreitet.
Die raschwüchsige sommergrüne Spätblühende Traubenkirsche ist in Europa ein Strauch bis kleiner Baum, der in der Regel Wuchshöhen von weniger als 20 Metern erreicht. In einigen Fällen, z. B. im Freiburger Mooswald, treten Exemplare mit bis zu 30 m Höhe auf und in ihrer Heimat Nordamerika kommen Exemplare mit Wuchshöhen von bis zu 35 Metern vor. Im Süden und Westen der USA gedeiht eine kleinere Variante mit Höhen zwischen 9 bis 15 Metern.
Die Spätblühende Traubenkirsche bildet eine längliche Baumkrone und eine dichte Belaubung aus. Ihre relativ kurzen Äste sind waagrecht ausgerichtet und dunkelbraun berindet. Die Rinde junger Zweige ist kahl. Die Langtriebe besitzen eine Endknospe.
Die wechselständig angeordneten Laubblätter sind in Blattstiel und Blattspreite gegliedert. Der 6 bis 25 Millimeter lange Blattstiel besitzt zwei bis vier Drüsen. Die einfache Blattspreite ist 4 bis 12 Zentimeter lang. Ihre Form variiert von länglich-eiförmig bis länglich-lanzettlich. Sie besitzt eine keilförmige Basis und verläuft zur Blattspitze hin zugespitzt. Der Blattrand ist gezähnt. Die kleinen, knorpeligen Zähne sind nach innen gekrümmt. Die Blattunterseite ist hellgrün gefärbt. Entlang der Mittelrippe stehen gelbliche Härchen. Die Blattoberseite ist dunkelgrün und – im Unterschied zur heimischen Gewöhnlichen Traubenkirsche – glänzend.[2] Im Herbst nehmen die Blätter lebhaft gelbe bis orange Farben an. Sie wachsen nicht nur an Zweigen und Ästen, sondern sind als kleine Blättchen auch an den Fruchttrauben zu finden.
Die Blütezeit reicht von Mai und Juni. Bis zu 30 Blüten stehen in einem 6 bis 15 Zentimeter langen, walzenförmigen, traubigen Blütenstand zusammen. Der Blütenstand steht zunächst aufrecht, orientiert sich dann im weiteren Verlauf nach unten, bis er schließlich zu Ende der Blühperiode überhängt. Am Grund des Blütenstandes befinden sich Laubblätter mit einem Durchmesser von etwa 8 bis 10 Millimetern und kleinen Tragblätter. Die Blütenstiele sind 3 bis 8 Millimeter lang. Die zwittrigen, duftenden Blüten sind radiärsymmetrisch und fünfzählig mit doppelter Blütenhülle. Die fünf Kronblätter sind weiß.
Die Früchte sind zuerst hellrote, dann violett-rote, bei der Reife schwarze Steinfrüchte bis 1 Zentimeter Größe. Die Kirschen haben an der dem Stiel gegenüberliegenden Seite eine kleine, kreisförmig eingezogene Delle und am Stielansatz kleine Kelchblätter. Die Kirschkerne sind kleiner als durchschnittlich große Sauerkirschkerne und etwas länglicher.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 32.[3]
Die Spätblühende Traubenkirsche gilt als Wirtspflanze für die Blattlaus Myzus persicae, die eine Viruserkrankung der Zuckerrübe überträgt. Außerdem wurde die Kirschessigfliege als Parasit vor allem der unreifen Beeren erkannt.[4] Die Populationen in europäischen Wäldern könnten als Reservoir für diesen Schädling des Obstbaus dienen.
Die essbaren Kirschen reifen Ende Juli bis Ende August, sind aromatisch-süß, haben aber oft einen unangenehm bitteren Nachgeschmack. Sie können als Obst gegessen und zu Säften oder Mus verarbeitet werden (ähnlich wie Schlehen). In skandinavischen Ländern werden Destillate aus den schwarzen Beeren hergestellt. In den USA finden die Früchte bei der Aromatisierung von Rum und Brandy Verwendung.
Dagegen enthalten besonders die Samen in den Steinkernen, viel weniger auch Blüten und Rinde, cyanogene Glykoside und sind für Mensch und Tier giftig. Beim Menschen treten vergleichbare Vergiftungserscheinungen wie bei Prunus laurocerasus auf. Nach dem Fressen von Blättern oder Rinde sind bei tragenden Schweinen teratogene Wirkungen aufgetreten; bei einer Angoraziege war die Vergiftung tödlich, nachdem sie die Blätter gefressen hatte. Die Hauptwirkstoffe in der Rinde sind Prunasin und Scopoletin und in frischen Blättern wurde ein Blausäuregehalt von 210 mg/100 g festgestellt.[5][6]
Die Spätblühende Traubenkirsche ist ursprünglich in Nordamerika beheimatet, insbesondere im Osten der USA. Sie kommt aber auch im gemäßigten Gebirgsklima Mexikos natürlich und in den südamerikanischen Anden in Ecuador und Peru als angebautes Gehölz („Capulin“) vor.[1] In Nordperu bei Cajamarca wird sie bei traditionellen Festen nach Karneval, den sogenannten „Unshas“, verwendet.
Die Spätblühende Traubenkirsche gedeiht am besten auf feuchten Sand- und Lehmböden mit sauren bis schwach basischen Boden-pH. Sie kommt hauptsächlich im Tiefland vor und kann auch mit gelegentlichen Überschwemmungen leben. Sie verträgt Sonne bis lichten Schatten, wächst gut im Stadtklima und ist windfest, da sie ein Herzwurzelsystem ausbildet. Gegenüber Winter- und Spätfrosten zeigt sie sich relativ unempfindlich. Die Spätblühende Traubenkirsche eignet sich deswegen auch als Pionierbesiedler von Brachflächen, ist aber auf Grund ihrer Ausbildung von Wurzelbrut nur schlecht wieder einzudämmen, wenn sie auf einen gut geeigneten Lebensraum trifft. Sie zählt zu den Bienennährgehölzen, der Nektarwert ist mäßig, der Pollenwert schlecht.
Als Neophyt hat sich die Spätblühende Traubenkirsche in Europa stark selbständig ausgebreitet, da sie sich sehr stark vermehrt und vom Wild kaum verbissen wird.[1] Sie kommt dort insbesondere in lichten Wäldern, in Ufergebüschen sowie als Zierstrauch oder -baum in Gärten vor. In der Jungbestockung der deutschen Wälder ist sie nach den Ergebnissen der Dritten Bundeswaldinventur (2012) mit einer Gesamtfläche von 104.000 Hektar bzw. einem Flächenanteil von knapp vier Prozent inzwischen die häufigste fremdländische Baumart.[7] In der Schweiz[8][9] sowie in vielen Ländern der EU[1] wurde sie aufgrund ihres Ausbreitungspotenzials und der Schäden in den Bereichen Biodiversität, Gesundheit bzw. Ökonomie sowie der begrenzten Steuerungsmöglichkeiten in die „Schwarze Liste invasiver Arten“ aufgenommen.
Die heutigen Naturschutzziele sehen unter anderem die Erhaltung bestehender Zustände ehemaliger Kulturlandschaften vor. Prunus serotina gilt daher im Naturschutzrecht als zu bekämpfende Art, da sie vor allem in Heidelandschaften und anderen Offenlandbiotopen die nicht erwünschte Sukzession durch Verbuschung erheblich beschleunigt. Sie wird von den notwendigen Weidetieren weitgehend verschmäht. In FFH-Gebieten verändert sie die Baumartenzusammensetzung negativ und führt zu einer Artenverarmung durch Verdrängung heimischer Pflanzenarten. Demgegenüber werden ihre Auswirkungen auf die heimische Waldfauna eher positiv beurteilt: Sie dient zahlreichen Gliederfüßern, Vögeln, Säugetieren und Pilzen als Wirtspflanze und die Kirschen werden von Wildschweinen, Rehen, Füchsen, Baummardern, Steinmardern, Iltissen und Igeln sowie von 60 verschiedenen Vogelarten gefressen.[1]
Bereits 1623 wurde die Spätblühende Traubenkirsche nach Europa (Paris) gebracht. Erste Erwähnungen für Deutschland stammen aus dem Jahr 1685. Der Anbau erfolgte als Ziergehölz in Gärten und Parks. Da die Spätblühende Traubenkirsche in ihrer Heimat auf armen Böden gute Wuchsleistungen erbringt und wertvolles Holz liefert, erhoffte man ähnliche Eigenschaften beim Anbau in Deutschland. Im späten 19. Jahrhundert wurde im Rahmen sogenannter Fremdländerversuchsanbauten die Eignung für die Forstwirtschaft getestet. Allerdings stellte sich heraus, dass die Spätblühende Traubenkirsche unter hiesigen Verhältnissen in der Regel nur mehr oder weniger strauchförmig wächst. In den 1920er Jahren begann man in den Niederlanden mit großflächigen Anpflanzungen. Man erhoffte sich eine Erhöhung der Bodenfruchtbarkeit in Nadelbaumkulturen, auf Heideflächen und auf windexponierten Standorten.
Noch bis in die 1950er Jahre pflanzten manche bei Aufforstungen die Spätblühende Traubenkirsche. Wenige Jahre später aber wurde sie als schädliche invasive Pflanze eingeschätzt und bekämpft – so in den Niederlanden seit 1963 als bospest („Waldpest“). Denn sie kann eine dichte Strauchschicht bilden, die viele forstwirtschaftliche Arbeiten erschwert und bei der Naturverjüngung andere Gehölze behindert. Auch wenn bei den Bekämpfungsmaßnahmen eine beträchtliche Menge an Gestrüpp entfernt wurde, war der Erfolg nicht durchschlagend. Die Spätblühende Traubenkirsche entwickelt aus versehentlich vergessenen Wurzelstücken nämlich sehr vitale Wurzelbrut, die schneller wächst und dichtere Bestände bildet als Kernwüchse. Herbizide erwiesen sich als wenig brauchbar, da sie andere Gewächse ebenso schädigten und sich nachteilig auf den Boden auswirkten. Nachhaltig erfolgreich war allein eine kombinierte Methode aus sorgfältigem Absägen der Stämme, gezieltem und nicht zu großflächigem Ausbringen von Herbiziden sowie der Abdeckung von Stubben mit Folien, um den Stockausschlägen das Licht zu nehmen. Diese Art der Bekämpfung ist aufwändig und teuer. Einige Fachleute sind der Meinung, dass sich die Bestände der Spätblühenden Traubenkirsche bei Schlusswaldgesellschaften von Rotbuche oder Hainbuche aufgrund der starken Verschattung von allein wieder lichten werden, wenn man die betroffenen Flächen einer ungestörten Sukzession überlässt.[1]
In Erprobung befindet sich gegenwärtig eine Form der biologischen Bekämpfung mit dem Violetten Knorpelschichtpilz (Chondrostereum purpureum). Hierbei wird eine Myzelsuspension des Pilzes an frischen Schnittflächen der Spätblühenden Traubenkirsche aufgetragen. Aus bisher vorliegenden Untersuchungen wird deutlich, dass Chondrostereum purpureum bei sachgerechter Applikation erhebliche Schädigungen bei Prunus serotina hervorrufen kann. Da Chondrostereum purpureum in der Natur sehr häufig vorkommt und zudem relativ kurzlebig ist, werden von der Anwendung als Mykoherbizid keine ökologischen Auswirkungen auf die lokale Pilzflora oder andere Organismen befürchtet. Die bisherigen Freilandversuche in den Wäldern der Berliner Forsten lassen jedoch noch keine abschließende Beurteilung über die Praxistauglichkeit des Verfahrens zu.[10][11]
In Deutschland wird sie heute von vielen Forstwirten notgedrungen vorübergehend als Waldbaum akzeptiert.[1]
Die Spätblühende Traubenkirsche (Prunus serotina), auch Späte Traubenkirsche oder Amerikanische Traubenkirsche genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung Prunus. Sie stammt aus dem kühlgemäßigt-feuchten Klima Nordamerikas.
In Europa zählt sie zu den invasiven Neophyten, wird mancherorts problematisch, und gilt daher nicht mehr als forstwirtschaftlich anbauwürdig. Sie wächst auf nicht staunassen und nicht zu trockenen Böden und ist vor allem in Offenlandbiotopen sowie lichten Eichen-, Kiefern- und Lärchenbeständen verbreitet. In Deutschland bevorzugt sie bodensaure Sandböden.
Die in Europa heimische Gewöhnliche Traubenkirsche erreicht etwas geringere Wuchshöhen, wächst bevorzugt auf feucht-nassen Böden und ist vor allem in Auwäldern in Niedersachsen und Sachsen-Anhalt verbreitet.
Amerikańskô smarglëna (Padus serotina) – to je ôrt roscënë z rodzëznë różowatëch. Òna rosce m. jin. na Kaszëbach.
Ēlōcapolcuahuitl ahnozo xītomacapolcuahuitl, īxōchicual in ēlōcapolin ahnozo xītomacapolin.
Prunus serotina, commonly called black cherry,[3] wild black cherry, rum cherry,[4] or mountain black cherry,[5] is a deciduous tree or shrub[6] of the genus Prunus. Despite being called black cherry, it is not very closely related to the commonly cultivated cherries such as sweet cherry (P. avium), sour cherry (P. cerasus) and Japanese flowering cherries (P. serrulata, P. speciosa, P. sargentii, P. incisa, etc.) which belong to Prunus subg. Cerasus. Instead, P. serotina belongs to Prunus subg. Padus, a subgenus also including Eurasian bird cherry (P. padus) and chokecherry (P. virginiana).[7][8][9] The species is widespread and common in North America and South America.[10][11][12][13]
Black cherry is closely related to the chokecherry (P. virginiana); chokecherry, however, tends to be shorter (a shrub or small tree) and has smaller, less glossy leaves.
Prunus serotina is a medium-sized, fast-growing forest tree growing to a height of 15–24 metres (49–79 feet). The leaves are 5–13 centimetres (2–5 inches) long, ovate-lanceolate in shape, with finely toothed margins. Fall leaf color is yellow to red. Flowers are small, white and 5-petalled, in racemes 10–15 cm (4–6 in) long which contain several dozen flowers. The flowers give rise to reddish-black "berries" (drupes) fed on by birds,[6] 5–10 millimetres (1⁄4–3⁄8 in) in diameter.[10][14]
For about its first decade the bark of a black cherry tree is thin, smooth, and banded, resembling a birch. A mature tree has very broken, dark gray to black bark. The leaves are long and shiny, resembling a sourwood's. An almond-like odour is released when a young twig is scratched and held close to the nose, revealing minute amounts of cyanide compounds produced and stored by the plant as a defense mechanism against herbivores.[15][16]
Immature bark
Mature bark
Immature fruit
Autumn foliage
Like apricots and apples, the seeds of black cherries contain cyanogenic glycosides, compounds that can be converted into cyanide, such as amygdalin.[17][18] These compounds release hydrogen cyanide when the seed is ground or minced, which releases enzymes that break down the compounds. These enzymes include amygdalin beta-glucosidase, prunasin beta-glucosidase and mandelonitrile lyase.[19] In contrast, although the flesh of cherries also contains these compounds, it does not contain the enzymes needed to produce cyanide, so the flesh is safe to eat.[20]
The foliage, particularly when wilted, also contains cyanogenic glycosides, which convert to hydrogen cyanide if eaten by animals.[21] Farmers are recommended to remove any trees that fall in a field containing livestock, because the wilted leaves could poison the animals. Removal is not always practical, though, because they often grow in very large numbers on farms, taking advantage of the light brought about by mowing and grazing. Entire fencerows can be lined with this poisonous tree, making it difficult to monitor all the branches falling into the grazing area. Black cherry is a leading cause of livestock illness, and grazing animals' access to it should be limited.
Prunus serotina has the following subspecies and varieties:[22]
Prunus serotina is a pioneer species. In the Midwest, it is seen growing mostly in old fields with other sunlight-loving species, such as black walnut, black locust, and hackberry. Gleason and Cronquist (1991) describe P. serotina as "[f]ormerly a forest tree, now abundant as a weed-tree of roadsides, waste land, and forest-margins".[23] It is a moderately long-lived tree, with ages of up to 258 years known, though it is prone to storm damage, with branches breaking easily; any decay resulting, however, only progresses slowly. Seed production begins around 10 years of age, but does not become heavy until 30 years and continues up to 100 years or more. Germination rates are high, and the seeds are widely dispersed by birds and bears[24] who eat the fruit and then excrete them. Some seeds however may remain in the soil bank and not germinate for as long as three years. All Prunus species have hard seeds that benefit from scarification to germinate (which in nature is produced by passing through an animal's digestive tract).
Deer browse the foliage.[24]
P. serotina is a host of caterpillars of various Lepidoptera. The eastern tent caterpillar defoliates entire groves some springs.
Known as capolcuahuitl in Nahuatl (the source of the capuli epithet), it was an important food in pre-Columbian Mexico. Native Americans ate the fruit.[24] Edible raw, the fruit is also made into jelly, and the juice can be used as a drink mixer, hence the common name 'rum cherry'.[25]
Prunus serotina timber is valuable; perhaps the premier cabinetry timber of the U.S., traded as "cherry". High quality cherry timber is known for its strong orange hues, tight grain and high price. Low-quality wood, as well as the sap wood, can be more tan. Its density when dried is around 580 kg/m3 (36 lb/cu ft).
Prunus serotina was widely introduced into Western and Central Europe as an ornamental tree[26] in the mid-20th century,[27][28] where it has become locally naturalized.[26] It has acted as an invasive species there, negatively affecting forest community biodiversity and regeneration.[29][30]
Prunus serotina subsp. capuli was cultivated in Central and South America well before European contact.[31]
{{cite web}}: CS1 maint: others (link) Note that this website has been superseded by World Flora Online {{cite journal}}: CS1 maint: DOI inactive as of December 2022 (link) Prunus serotina, commonly called black cherry, wild black cherry, rum cherry, or mountain black cherry, is a deciduous tree or shrub of the genus Prunus. Despite being called black cherry, it is not very closely related to the commonly cultivated cherries such as sweet cherry (P. avium), sour cherry (P. cerasus) and Japanese flowering cherries (P. serrulata, P. speciosa, P. sargentii, P. incisa, etc.) which belong to Prunus subg. Cerasus. Instead, P. serotina belongs to Prunus subg. Padus, a subgenus also including Eurasian bird cherry (P. padus) and chokecherry (P. virginiana). The species is widespread and common in North America and South America.
Black cherry is closely related to the chokecherry (P. virginiana); chokecherry, however, tends to be shorter (a shrub or small tree) and has smaller, less glossy leaves.
La malfrua prunuso (Prunus serotina), estas arbospecio el la genro prunuso. Ĝi hejmas en orienta Nordameriko : ekde orienta Kanado tra suda Kebekio kaj Ontario; sude tra Orienta Usono ĝis Teksaso kaj centra Florido; kun disaj populacioj en Arizono kaj Nov-Meksiko; kaj en la montaroj de Meksiko kaj Gvatemalo [2][3].
La latina vorto serotina signifas "malfrua" [4].
La malfrua prunuso estas specio en la subgenro Padus kun floroj en grapoloj, kaj estas decidua arbo altante 15–30 m kaj kun trunkodiametro ekde inter 70–120 cm, okaze pli. La folioj estas simplaj, longas 6–14 centimetrojn, kun segil-dentaj randoj. La floroj estas etaj ( diametro de 10–15 mm ), kun kvin blankaj petaloj kaj ĉirkaŭ 20 stamenoj, kaj bonodoraj; estas ĉirkaŭ 40 floroj sur ĉiu grapolo. La frukto estas drupo, kun diametro de 1 cm, unue verda ĝi ruĝa, maturante nigra; kutime ĝi estas adstringa kaj amara kiam oni freŝe manĝas ĝin, sed ankaŭ iome dolĉa. La frukto estas volonte manĝata de birdoj[2][5]. Matura Malfrua prunuso estas facile identigebla en arbaro per sia tre rompita, malhele griza ĝis nigra arboŝelo. Tamen, dum proksimume la unua jardeko de ĝia vivo, la arboŝelo similas tiun de betulo, kaj estas maldika kaj striata. La specio ankaŭ estas identigebla per siaj longaj, brilantaj folioj kiuj similas tiujn de Oxydendrum (erikacoj), kaj per migdalujeca odoro kiam juna branĉo estas ĉifita kaj tenita apud la nazo [6].
Estas du subspecioj [7] :
Kelkfoje la tipa subsp. serotina estas subdividita en kvar variojn, var. serotina en la oriento de la arealo, var. eximia en Teksaso, kaj variojn rufula kaj virens en Arizono, Nov-Meksiko kaj Teksaso [3].
Tiu nearktisa specio estas tre parenca al la virginia prunuso (Prunus virginiana), tamen tiu ĉi estas konsiderata kiel arbedon aŭ arbeton; ĝi havas malpli grandajn kaj malpli brilantajn foliojn.
La malfrua prunuso estas pionira specio. En Usona Mez-Okcidento, Malfrua prunuso plejofte vegetas en forlasitaj kampoj kun aliaj lumo-bezonantaj specioj, kiel nigra juglando (Juglans nigra), ŝajnakacia robinio (Robinia pseudoacacia), kaj Celtis spp.. Ĝi estas meze longdaŭre-vivanta arbo, kun registritaj aĝoj ĝis 258 jaroj, kvankam ĝi estas sentiva al difektoj pro ŝtormo, kun branĉoj facile rompiĝantaj; tamen la rezultanta kadukiĝo nur malrapide progresas [2]. La specio speciale prosperas en la regiono de la Nacia Arbaro de Allegheny en nordokcidenta Pensilvanio.
La malfrua prunuso ankaŭ gastigas la raŭpon de diversaj lepidopteroj. Malacosoma americanum senfoliigas tutajn arbarerojn.
La fruktoj estas taŭgaj por fari gelatenaĵojn, tortojn, kaj estas iome uzataj por aromigi brandojn; ili ankaŭ estas populara aromigo por senalkoholaĵoj kaj uzataj en multaj glaciaĵoj. La drupoj estas komune uzataj anstataŭ ĉerizoj de la ĉerizujo por obteni pli akran guston. Ili ankaŭ estas uzataj en kukoj kiuj entenas malhelan ĉokoladon kiel en nigr-arbara ĉeriz-kuko (germane : Schwarzwälder Kirschtorte) kaj kiel ornamaĵoj de kokteloj.
La ligno estas multvalora, eble la plej uzata kabinet-meblara ligno de Usono, forkomercigita kiel "ĉerizujo". Ĝi estas sciata por sia forta ruĝa koloro kaj alta prezo. Ĝia pezo po kubmetro kiam sekigita sumiĝas ĉirkaŭ je 580 kg[8].
La ligno estas ankaŭ uzata por kuirado kaj fumaĵado de nutraĵoj, kie oni unikan aromon bezonas.
La foliaro, speciale kiam velkita, enhavas cianogenajn glikozidojn kiuj transmutacias en hidrogenan cianidon se ili estas manĝataj de bestoj [5]. Estas rekomendata ke farmistoj forigu ĉiujn Malfruajn prunusojn kiuj falas en tereno kie troviĝas brutaro, ĉar la velkigitaj folioj povus veneni la animalojn. Forigo ne ĉiam estas facila, ĉar malfruaj prunusoj ofte grandnombre vegetas en farmbienoj, profitante de la lumoriĉecon kiun kaŭzas la praktiko de paŝtado kaj falĉado. Tiu venena arbo povas konstitui tutajn heĝojn, malfaciligante la forigon de ĉiuj branĉoj kiuj falas en la paŝtejon.
Malfrua prunuso loke estas naturalizita en partoj de Eŭropo, estante eskapinta ekde kultivado kiel ornama arbo[9].
P. serotina estis vaste enkondukita en Mezeŭropo en la mezo de la 20-a jarcento[10][11]. Tie ĝi estas aginta kiel invada specio, nefavore influante arbar-komunuman diversecon kaj arbaran regeneradon[12].
La malfrua prunuso (Prunus serotina), estas arbospecio el la genro prunuso. Ĝi hejmas en orienta Nordameriko : ekde orienta Kanado tra suda Kebekio kaj Ontario; sude tra Orienta Usono ĝis Teksaso kaj centra Florido; kun disaj populacioj en Arizono kaj Nov-Meksiko; kaj en la montaroj de Meksiko kaj Gvatemalo .
La latina vorto serotina signifas "malfrua" .
El cerezo criollo (Prunus serotina) cerezo negro americano[2] o capulin es un árbol de la familia de las rosáceas, originario de Norteamérica del este de Quebec meridional y de Ontario del sur a Texas, la Florida central y el este y oeste de México. Es una especie del subgénero Padus con las flores en racimos, y es un árbol de hoja caduca que crece 15-30 m de alto. Las hojas son simples, de 6-14 centímetros de largo, con el margen serrado. La fruta tiene 1 centímetro de diámetro y es algo astringente y amarga si se come fresca, también la consumen los pájaros, para quienes la astringencia no es desagradable. Se relaciona de cerca con el capulín de Virginia (Prunus virginiana), del que se diferencia por las hojas más grandes y las cerezas, que cuando están maduras son negras, no rojas. También se confunde con el capulín: Prunus salicifolia de México. En Europa se confunde con el cerezo aliso (Prunus padus), del cual se diferencia por las hojas, que son brillantes, y las flores, que aparecen más tarde (serotino significa tardío), unas semanas después de las hojas. Por eso, en muchos idiomas (francés, italiano, alemán), esta especie se llama cerezo tardío.
Prunus, del latín que significa ciruelo y serótina que significa tardío. Especie de planta que pertenece a la familia de las Rosaceae. Capulín, conocido también como capulincillo, cerezo mexicano o cerezo negro americano, pertenece a la familia de las rosáceas. Árbol o arbusto, caducifolio, de 5 a 15 m de altura con un diámetro a la altura del pecho de hasta 1.2 m. Hojas, simples, alternas, cortamente pecioladas, ovadas a lanceoladas y de margen aserrado. Corteza café o grisácea casi lisa, exceptuando las ramas tiernas que a veces son pubescentes. Flores hermafroditas, numerosas, pequeñas y blancas, agrupadas en racimos axilares colgantes y largos, de 10 a 15 cm. El fruto es una drupa globosa de aproximadamente 1 centímetro de diámetro, de color negro rojizo en la madurez, sabor agridulce y algo astringente conteniendo una sola semilla. Semilla esférica y rodeada por un hueso leñoso (almendra) de sabor amargo.[3]
Se le encuentra en las regiones montañosas del Valle de México, Guanajuato, Jalisco y Chiapas. Se distribuye también en otros estados de México como; Chihuahua, Coahuila, Distrito Federal, Durango, Hidalgo, Michoacán, Morelos, Oaxaca, Querétaro, San Luis Potosí, Tamaulipas y Veracruz. Se encuentra en otros países como la parte este de Canadá y los E.U. Fue introducido a Europa en el siglo XVII y actualmente en todo el continente Europeo.[4][3]
Se desarrolla sobre pendientes acentuadas y se le encuentra en zonas de cultivo. Habita en lugares templados y fríos de México, desde 800 hasta los 2600 msnm o más, prospera en suelos pedregosos, someros y profundos abundante materia orgánica. Especie secundaria, es intolerante a la sombra, se desarrolla principalmente en claros (pionera). Especie dominante en la sucesión secundaria. Se establece bien después de perturbaciones como fuego, tala y ciclones.[4]
Prunus serotina fue descrita por el farmacéutico botánico suizo Jakob Friedrich Ehrhart y publicado en Gartenkalender 3: 285 en el año 1783.[5]
Ver: Prunus: Etimología
serotina: epíteto latíno que significa "tardía"[6]
Es una especie nativa de América. Presente en el traspatio en muchas comunidades rurales, su cultivo es incipiente hasta donde se conoce solo es en el estado de Puebla.[4] Generalmente se encuentra de forma silvestre, Asociada a bosques de encino, pino encino en pastizales y áreas de cultivo. Los árboles se protegen y se plantan con frecuencia en huertos familiares y en el medio rural en general.[3]
No es una especie en peligro de extinción y tampoco está amenazada, sin embargo, es importante mencionar que en algunos sitios tiende a su desaparición local debido a que es muy susceptible a la invasión de plantas parásitas.
El cerezo negro fue introducido en Europa en 1623 como planta ornamental y desde el siglo XIX ha sido utilizado para la repoblación forestal. Hoy en día, su área de distribución se ha ampliado hasta casi toda Europa y a menudo entra tanto en competición directa con las especies forestales nativas; hace que la diversidad de la flora se reduzca de forma considerable. Las semillas de esta especie son dispersadas por las aves y pueden permanecer hasta cinco años en el suelo forestal antes de la germinación.[7] Eso favorece la rápida difusión del cerezo negro, sobre todo después de la talas de explotación de los bosques.
Suele ser una planta también dispersa en los Andes, en zonas de clima templado como en partes de Colombia, Ecuador y Perú. En la localidad peruana de Cajamarca la planta empieza a florecer y dar frutos en el primer trimestre del año; el árbol es utilizado en fiestas tradicionales conocidas como unshas.
Del capulí se utilizan las hojas, el cogollo, y las ramas, para fines de medicina tradicional; y la fruta por su valor nutricional.[8]
El cerezo criollo (Prunus serotina) cerezo negro americano o capulin es un árbol de la familia de las rosáceas, originario de Norteamérica del este de Quebec meridional y de Ontario del sur a Texas, la Florida central y el este y oeste de México. Es una especie del subgénero Padus con las flores en racimos, y es un árbol de hoja caduca que crece 15-30 m de alto. Las hojas son simples, de 6-14 centímetros de largo, con el margen serrado. La fruta tiene 1 centímetro de diámetro y es algo astringente y amarga si se come fresca, también la consumen los pájaros, para quienes la astringencia no es desagradable. Se relaciona de cerca con el capulín de Virginia (Prunus virginiana), del que se diferencia por las hojas más grandes y las cerezas, que cuando están maduras son negras, no rojas. También se confunde con el capulín: Prunus salicifolia de México. En Europa se confunde con el cerezo aliso (Prunus padus), del cual se diferencia por las hojas, que son brillantes, y las flores, que aparecen más tarde (serotino significa tardío), unas semanas después de las hojas. Por eso, en muchos idiomas (francés, italiano, alemán), esta especie se llama cerezo tardío.
Hilistoomingas (Prunus serotina) on roosõieliste sugukonda kuuluv taimeliik.
Hilistoomingas (Prunus serotina) on roosõieliste sugukonda kuuluv taimeliik.
Gereziondo beltza (Prunus serotina) errosazeoen familiako zuhaitza da, gereziondoaren antz handia duena.[1]
Ekialdeko Ipar Amerikan jatorria duen zuhaitz honek bi azpiespezie ditu:[2]
Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. Gereziondo beltza (Prunus serotina) errosazeoen familiako zuhaitza da, gereziondoaren antz handia duena.
Ekialdeko Ipar Amerikan jatorria duen zuhaitz honek bi azpiespezie ditu:
P. s. subsp. serotina - Kanada, Estatu Batuak P. s. subsp. capuli (Cav.) McVaugh — Mexiko, Guatemala
Kiiltotuomi (Prunus serotina) on Pohjois-Amerikan itäosista kotoisin oleva keski- tai suurikokoinen, kesävihanta puu, joka kuuluu Prunus-sukuun ja ruusukasvien heimoon.[1][2] Se on suurin tuomensukuisista puulajeista Pohjois-Amerikassa ja yksi arvostetuimmista huonekalupuista.[1][3] Se muistuttaa paljon euraasialaista tuomea, josta sen erottaa parhaiten kiiltävien lehtien perusteella.[2]
Kiiltotuomi on epäsäännöllisesti kasvava, juurivesaton ja oraton puu, jonka korkeus on keskimäärin 20 metriä.[2][4] Levinneisyysalueensa itäosissa se voi kasvaa jopa 40 metriä korkeaksi ja rinnankorkeusläpimitaltaan yli metrin paksuiseksi, kun taas Texasissa ja Meksikossa se jää yleensä paljon pienemmäksi ja kitukasvuisemmaksi (var. rufula).[1][3]
Kiiltotuomella on yksihaarainen runko, siirottavat haarat ja laaja juuristo, joka levittäytyy lähelle maanpintaa.[1][4] Metsässä sille kasvaa tavallisesti suora, korkealle oksaton runko ja kapea latvus; aukeilla paikoilla runko jää lyhyeksi ja latvuksesta tulee epäsäännöllinen.[1] Nuorissa puissa kaarna on ohutta, sileää ja punaruskeaa tai lähes mustaa. Puun ikääntyessä kaarna muuttuu harjanteiseksi ja hilseileväksi mutta ei juurikaan paksuunnu.[1][2]
Nuori haararanka on kalju, ja paksut ja nahkamaiset lehdet sijaitsevat varrella vuorottain.[1][2][4] Lehtiruodit ovat 6–25 millimetrin pituiset ja kärjestään tavallisesti 2-nystyiset.[4] Lehtilapa on 5–12 senttimetriä pitkä, soikea tai tasasoukan soikea, suippotyvinen, kärjestä pitkäsuippuinen ja tylppähampainen.[4] Lehtien yläpinta on kiiltävänvihreä, alta vaaleampi, nystytön ja usein keskisuonta myöten karvainen.[2][4] Syysväritykseltään lehdet ovat keltaiset tai punaiset.[2]
Kiiltotuomi on yksikotinen kasvi, joka kukkii lehtien puhjettua keväällä ja kantaa hedelmää keski- tai loppukesällä.[1][5] Sillä on valkoiset kukat, jotka muodostavat 10–15 senttimetriä pitkiä, kapeita terttuja lehdekkäiden kukintoperien päähän.[1][2][4] Yksittäinen kukka on säteittäinen, maljakehäinen ja enintään 1 senttimetriä leveä. Verhiö on jakaantunut viiteen puikeaan, usein hammaslaitaiseen liuskaan, jotka ovat kukkapohjusta lyhyempiä. Teriö muodostuu viidestä yksittäisestä terälehdestä, joiden pituus on ainoastaan 3–4 millimetriä. Kukat ovat kaksineuvoisia ja niissä on paljon heteitä mutta vain yksi emi.[5] Hedelmä on pallomainen, noin 1 senttimetrin mittainen luumarja, jonka kärjessä on verhiön jätteitä ja sisällä yksi soikiomainen siemen.[2][5] Marja on aluksi vihreä mutta muuttuu kypsyessään punaiseksi ja lopulta lähes mustaksi.[2] Villieläimet sekä painovoima levittävät siemenet vähitellen puun ympäristöön.[1]
Kiiltotuomea tavataan luontaisesti Pohjois-Amerikan itä- ja eteläosissa sekä Meksikossa. Siitä tunnetaan seuraavat neljä maantieteellistä muunnosta:[6]
Kiiltotuomi kasvaa tuoreissa tai kosteissa, runsasravinteisissa lehtimetsissä jokivarsilla ja -laaksoissa.[4] Yhdysvaltojen lounaisosissa ja Meksikossa se kasvaa kanjoneissa, laaksoissa ja runsasravinteisilla alangoilla. Se on varsin vaatimaton maaperän suhteen mutta sietää huonosti varjostusta.[1]
Kiiltotuomi on kaupallisesti merkittävä puulaji lähinnä Allegheny Plateaun ylängöllä, joka sijaitsee Pennsylvanian, New Yorkin ja Länsi-Virginian osavaltioiden alueella. Sen puuaine on punaruskeaa, lujaa, kovaa ja tiheäsyistä. Hyvien työstö- ja viimeistelyominaisuuksiensa vuoksi se on yksi Pohjois-Amerikan arvostetuimmista huonekalu- ja kaapistopuista. Siitä tehdään myös seinä- ja kattopaneeleita, koristelistoja, puuviilua, työkalujen kahvoja, käsitöitä, leluja sekä laboratoriotarvikkeita. Sen marjat ovat syötäviä, ja niitä käytetään hyytelöiden ja viinien raaka-aineena. Ennen vanhaan Appalakkien eteläosissa tehtiin sen kuoresta uutetta, jolla hoidettiin yskää, vahvistettiin yleiskuntoa ja rauhoitettiin jännitystiloja.[1]
Kiiltotuomen marjat ovat merkittävä ravinnonlähde monille linnuille ja nisäkkäille, esimerkiksi mustakarhuille. Sen lehdet, versot, kaarna ja siemenet ovat myrkyllisiä kotieläimille sisältämiensä syanidiglykosidien vuoksi. Sen sijaan valkohäntäpeurat pystyvät syömään niitä vaaratta.[1]
Kiiltotuomi (Prunus serotina) on Pohjois-Amerikan itäosista kotoisin oleva keski- tai suurikokoinen, kesävihanta puu, joka kuuluu Prunus-sukuun ja ruusukasvien heimoon. Se on suurin tuomensukuisista puulajeista Pohjois-Amerikassa ja yksi arvostetuimmista huonekalupuista. Se muistuttaa paljon euraasialaista tuomea, josta sen erottaa parhaiten kiiltävien lehtien perusteella.
Le Cerisier d'automne, Cerisier noir ou Cerisier tardif (Prunus serotina) est une espèce d'arbre originaire de l'Est du continent Nord-Américain. Il est parfois confondu avec Prunus padus.
Le cerisier tardif est un arbre à feuillage caduc pouvant atteindre une hauteur de 20 m en Europe et jusque 35 m aux États-Unis[réf. souhaitée]. Son écorce est gris foncé et se fissure avec l'âge[1].
Les feuilles sont de forme elliptique à lancéolée (12 cm de long pour 5 cm de large). Elles sont coriaces et munies d'une fine dentelure dirigée vers l’avant. Leur face supérieure est de couleur vert foncé luisante et est lisse, tandis que leur face inférieure est plus claire et est pubescente le long de la nervure principale.
En automne, elles deviennent jaunes avant de tomber[1].
Les fleurs sont blanches et font environ 1 cm. Elles sont légèrement pédicellées (de 3 à 6 mm) et réunies en grappes de 10 à 15 cm[2].
Le fruit est une drupe de couleur rouge foncé à noir et large de 8 à 10 mm. Il est comestible[1].
Le cerisier tardif est originaire d'Amérique du Nord où on peut le trouver dans différents milieux, formant des arbres dominants [réf. souhaitée]. L'aire de répartition naturelle de cette espèce en Amérique du Nord est le sud du Québec, l'Ontario, la Nouvelle-Écosse et le Nouveau-Brunswick au Canada, jusqu'au Texas et en Floride aux États-Unis. On le trouve également au Mexique et au Guatemala[1].
Une de ses sous-espèces, Prunus serotina subsp. capuli est le cerisier noir américain ou capulin.
Il a été introduit en Europe en 1629 en tant que plante ornementale ou d'intérêt commercial, dans l'espoir que son bois soit aussi recherché qu'aux États-Unis d'Amérique. Mais il est devenu ces dernières 40 années une des plus importantes plantes envahissantes[3] des forêts et lisières – comme dans le sud-ouest de la France, en Belgique, aux Pays-Bas ou en Allemagne.
Son caractère invasif semble favorisé par plusieurs facteurs :
Aux États-Unis, où l'arbre est une espèce indigène, il est prisé pour ses nombreuses utilisations. Le cœur du bois de cet arbre a été utilisé dans l'ébénisterie et la fabrication de meubles depuis l'époque coloniale et est réputé pour avoir une ombre épaisse de rouge lorsqu'il est poli. Au Québec, parmi les espèces indigènes, c'est le bois le plus précieux. Au marché, il peut atteindre un prix très élevé (plus de quatre-vingts dollars US par tranche de 100 cm2.)
Le fruit de cette espèce est également un ingrédient commun et saisonnier dans la cuisine américaine. Il y est souvent récolté en été pour être transformé en pâtés de cerise, en confitures et conserves, et utilisé dans les crèmes glacées maison. Commercialement, il est également utilisé comme aromatisant pour certaines liqueurs et boissons gazeuses.
Dans le sud des États-Unis, le bois de cet arbre est souvent utilisé dans le barbecue ou pour fumer de la viande.
Les feuilles fraîches (mais surtout fanées) contiennent des hétérosides cyanogénétiques qui se transforment en cyanure d'hydrogène lorsqu'elles sont ingérées par le bétail. Il vaut donc mieux ne pas conserver ce type d'arbre à proximité des zones de pâturage.
Le Cerisier d'automne, Cerisier noir ou Cerisier tardif (Prunus serotina) est une espèce d'arbre originaire de l'Est du continent Nord-Américain. Il est parfois confondu avec Prunus padus.
Kasna sremza (kasna cremza, američka sremza, crna trešnja, lat. Prunus serotina), korisno američko drvo iz porodice ružovki. Iz Sjedinjenih država uveyeno je u nekoliko država Europe (uključujući Hrvatsku), ali i u Južnu Ameriku i Australiju.
Drvo naraste od 10 do 30 metara visine. Plodovi su jestivi, ali su listovi otrovni. Drvo je cijenjeno u izradi namještaja i postiže visoku cijenu na tržištu.[1]
Kasna sremza (kasna cremza, američka sremza, crna trešnja, lat. Prunus serotina), korisno američko drvo iz porodice ružovki. Iz Sjedinjenih država uveyeno je u nekoliko država Europe (uključujući Hrvatsku), ali i u Južnu Ameriku i Australiju.
Drvo naraste od 10 do 30 metara visine. Plodovi su jestivi, ali su listovi otrovni. Drvo je cijenjeno u izradi namještaja i postiže visoku cijenu na tržištu.
Pózdnja kitkata wišnja (Prunus serotina) je kerk abo štom ze swójby róžowych rostlinow (Rosaceae).
Pózdnja kitkata wišnja je kerk abo štom, kotryž docpěwa wysokosć wot 5 hač do 12 m. Rostlina rosće spěšnje a je zmjerzkokruta.
Skora je ćmowobruna.
Hłowne hałuzy steja nahle zrunanje.
Łopjena su wopak jejkojte, kožojće hrube, na hornim boku jasnje błyšćace a docpěwaja dołhosć wot 8 hač do 15 cm. Wone njesu dwě žałzy na stołpiku. Jich nazymske barbjenje je žołte a swětłošarlachčerwjene.
Kćěje wot meje hač do junija. Małe, běłe, wonjace kćenja docpěwaja šěrokosć wot 1 cm a steja po něhdźe třicećoch w wisacych, maksimalnje 15 cm dołhich kićach.
Płody su hróšatko wulke, ćmowočerwjene hač čorne. Wone su jenož předźěłane jědźne. Póčka nima jamku a je absolutnje hładka. Na kónčku stołpika njese zbytk kelucha.
Rostlina so jako škit přećiwo wětrej a pioněrske drjewa plahuje, po tym zo je hižo w lěće 1623 k Europje dóšła. W někotrych regionach tež wodźiwjene wustupuje.
Pochadźa ze wuchodneje sewjerneje Ameriki.
Pózdnja kitkata wišnja (Prunus serotina) je kerk abo štom ze swójby róžowych rostlinow (Rosaceae).
Vėlyvoji ieva (lot. Prunus serotina syn. Padus serotina) – erškėtinių (Rosaceae) šeimos medis. Kilo iš Šiaurės Amerikos rytų: nuo pietų Kvebeko ir Ontarijo šiaurėje iki Meksikos ir Gvatemalos kalnų pietuose. Išgyvena iki 258 metų.
Aukštis 15–30 m, kamieno skersmuo 70–150 cm. Aukščiausia žinoma 39 m, su 2,3 m skersmens kamienu. Lapai paprastieji, pailgi, 6–14 cm ilgio, žvilgantys. Žiedai balti, smulkūs, susitelkę į žiedynus po 40. Žievė labai atsiplaišiusi, tamsiai pilka. Vaisius – juodas kaulavaisis; valgomas.
Lietuvoje vėlyvoji ieva kaip dekoratyvinis augalas auginama želdynuose[1], paskelbta invazine rūšimi[2].
Vėlyvoji ieva (lot. Prunus serotina syn. Padus serotina) – erškėtinių (Rosaceae) šeimos medis. Kilo iš Šiaurės Amerikos rytų: nuo pietų Kvebeko ir Ontarijo šiaurėje iki Meksikos ir Gvatemalos kalnų pietuose. Išgyvena iki 258 metų.
Aukštis 15–30 m, kamieno skersmuo 70–150 cm. Aukščiausia žinoma 39 m, su 2,3 m skersmens kamienu. Lapai paprastieji, pailgi, 6–14 cm ilgio, žvilgantys. Žiedai balti, smulkūs, susitelkę į žiedynus po 40. Žievė labai atsiplaišiusi, tamsiai pilka. Vaisius – juodas kaulavaisis; valgomas.
Lietuvoje vėlyvoji ieva kaip dekoratyvinis augalas auginama želdynuose, paskelbta invazine rūšimi.
De Amerikaanse vogelkers of bospest (Prunus serotina) is een plant uit de rozenfamilie (Rosaceae). De soort is in Nederland en België geïntroduceerd en vanaf de jaren twintig van de twintigste eeuw als vulhout in de bossen aangeplant.
De struik treedt vaak plaagvormend op in storingssituaties, zoals op kapvlaktes, waar door mineralisatie van het strooisel en de humus, gevormd door afgevallen bladeren en dode takken, stikstof in de bodem vrijkomt. Daarnaast komt jaarlijks een hoeveelheid stikstof afkomstig van het verkeer en de landbouw in de meer natuurlijke systemen, zoals natuurbossen en duinen, terecht, waardoor de Amerikaanse vogelkers zich hier vestigt en zelfs tot een boom van 20 m hoog kan uitgroeien.
De Amerikaanse vogelkers bloeit van eind mei tot en met juni met witte bloemen. De bloemen zitten in trossen. De bessen hebben aan de voet een vastzittend kroontje, dat gevormd wordt door de achtergebleven kelkbuis. De vrucht is een 1 cm grote steenvrucht met een 6-7 mm grote pit.
De kleine bessen zijn eetbaar. Deze worden Amerikaanse kers genoemd. Ze zijn enkel smakelijk wanneer ze rijp zijn; dan is de kleur zeer donkerrood, bijna zwart. Amerikaanse kersen zijn uit de hand eetbaar, weliswaar met een enigszins bittere smaak, maar zeer dorstlessend. Men kan er onder meer jam en sap van maken.
Er wordt wel vermeld dat Amerikaanse vogelkers giftig is. Wat hier bedoeld wordt is dat het blad en de pit inderdaad giftig zijn, wat bij gewone kersen eveneens het geval is. Het is dus sterk af te raden kersenpitten door te slikken. Bij geiten wordt na opname zelfs blauwzuur (waterstofcyanide, HCN) gevormd, wat zeer giftig is. Stikstofbemesting, droogte, vorst en bespuiting verhogen het gifstofgehalte. Verlept loof is daarom zeer gevaarlijk.
De Amerikaanse vogelkers werd in de jaren twintig als zogeheten 'vulhout' in naaldhoutaanplantingen toegepast. De struik zou de humus verbeteren en dwingt door de schaduwwerking de dennen tot hoogtegroei. Begin jaren vijftig viel het Staatsbosbeheer echter op, dat de Amerikaanse vogelkers plaagvorming vertoonde; waar de struik was aangeplant zaaide hij zich al te voorspoedig uit.
Staatsbosbeheer, spoedig nagevolgd door andere natuurbeheerders, besloot om niet meer aan te planten, maar de soort voortaan te bestrijden. Daarbij werd gebruikgemaakt van chemische bestrijding, onder andere 2,4,5-T-ester, dat echter in 1978 werd verboden. Het middel glyfosaat, merknaam Roundup, kwam daarna steeds meer in gebruik. In de jaren zestig en zeventig werd ook de bestrijding door vrijwilligers populair. Studenten in de groentijd, scholieren op kamp, en volwassen kampeerders spitten op aanwijzing van de boswachter in de zomermaanden prunus uit.
Bestrijdingscampagnes namen begin jaren tachtig af, wellicht onder invloed van de natuurbeschermingsstroming die een grotere spontaniteit in de natuur voorstond. Pas in de laatste jaren wordt weer opnieuw actief bestreden, nu zeker ook gehoor gevend aan het Biodiversiteitsverdrag dat, sinds oktober 1995, bestrijding van verdringende exoten voorschrijft. Ook de instandhoudingseis van de EU-Habitatrichtlijn verplicht impliciet tot bestrijding.
Bosbouwers en natuurbeheerders doen weliswaar al vele decennia pogingen om de Amerikaanse vogelkers uit te roeien, blijvend resultaat geeft dit veelal niet. Oorzaak is dat de 'prunusbestrijding' niet altijd consequent wordt volgehouden, of omdat er in nabijgelegen bossen,natuurterreinen of tuinen, geen bestrijding plaatsheeft. Infectie door zaadverspreiding, door vogels of vossen, vanuit deze gebieden is dan vroeg of laat een feit.
De Amerikaanse vogelkers zal als uitheemse soort vermoedelijk altijd wel onderdeel van onze natuur blijven, maar regionaal, en zeker lokaal, kunnen goede resultaten geboekt worden, indien de bestrijding maar terreindekkend is en gedurende enige jaren consequent wordt volgehouden. De beste kansen liggen in die natuurgebieden die meer of minder geïsoleerd in het landschap liggen, zoals de duinen aan de Noordzeekust.
Door zijn vermogen zich in korte tijd uit te breiden wordt de invasieve soort in de volksmond wel Bospest genoemd. De struik is taai en is in staat zich snel van beschadigingen te herstellen. Het afzagen van de struiken zonder verdere behandeling leidt ertoe dat de struik weer snel uitloopt; na één groeiseizoen reiken de vele loten anderhalf tot wel twee meter hoog. Bovendien treedt er na het verwijderen van de struik veel licht tot de bodem toe waardoor de vele, opgehoopte zaden in de bodem ontkiemen en er soms een groen tapijt van zaailingen ligt. Het gevolg is dat als de bestrijding van de struiken niet strikt wordt volgehouden de soort zich snel uitbreidt. De stobbe van de struik wordt na te zijn omgezaagd ingesmeerd met glyfosaat merknaam RoundUp. Het middel dringt in de wortels door en doodt deze. Vereniging Natuurmonumenten maakt er sinds 2004 succesvol gebruik van in onder andere landgoed Duin en Kruidberg en Koningshof waar complete woekers worden aangepakt. Ook hier spelen de opkomende zaailingen echter parten, men heeft er geen goed antwoord op. Gehoopt wordt dat herten en koeien deze opslag aanvreten.
Geprobeerd is de struiken te bestrijden door ze te besmetten met Loodglansschimmel; deze bestrijdingswijze is echter moeilijk toepasbaar en een gevaar voor de fruitteelt elders. Tegenwoordig wordt Amerikaanse vogelkers wel bestreden door de groeiplaatsen te laten begrazen door geiten. Vooral van de Nederlandse landgeit is bekend dat deze de Amerikaanse vogelkers effectief kan bestrijden als de percelen over een aantal jaren onafgebroken door geiten worden begraasd.
Ook dienen er genoeg dieren per hectare aanwezig te zijn voor een succesvolle intensieve prunusbestrijding. In het zuidelijk deel van de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD) grazen sinds de jaren negentig op 110 hectare Drentse heideschapen (deelgebied Paardekerkhof). De schapen zijn zeer effectief gebleken in het opruimen van de 'prunus'. Op een nieuw, aangrenzend begrazingsproject van 115 hectare, de Westhoek, lopen sinds voorjaar 2004 dertig koeien en 100 schapen. De uitlopers van de hier afgezaagde en afgevoerde struiken en bomen (dit laatste wordt gedaan ter wille van de verschraling) houden de schapen dermate kort, dat de stobben binnen een paar jaar afsterven. Schapen lukt het echter niet de dichte Duindoornstruwelen binnen te dringen, wel knabbelen ze alles aan prunus tot net even in de struiken af. Koeien banen zich soms een weg door de Duindoorns, op de voet gevolgd door het schaap. De koeien knakken tot vier meter hoge takken naar beneden om. Aldus kunnen zelfs hoge prunusstruiken door de combinatie van koe en schaap bestreden worden. Toch is het de vraag of alle dichte Duindoorstruwelen op deze manier aan de beurt komen. De prunus is voor zowel schaap als rund preferent (voorkeur-) voedsel. Koeien alléén ruimen wel de middelhoge en de kleine struiken op, maar zijn niet in staat om bij kleine zaailingen te komen die verscholen gaan tussen de Duindoorns (tenzij deze struiken vertrapt worden, wat dus incidenteel gebeurt). Een voorbeeld van bestrijding in de duinen met alleen koeien is het 36 hectare grote Eiland van Rolvers in de AWD, waar jaarrond acht runderen lopen. De prunus verdwijnt er niet helemaal, ook niet doordat er overal nog grote bomen staan die zaden blijven verspreiden.
Waar de duinen nog slechts in lichte mate geïnfecteerd zijn door de Amerikaanse vogelkers, daar kunnen ze binnen korte tijd over honderden hectare door één man algeheel handmatig bestreden worden. Wacht men echter enige jaren, dan zullen overal flinke haarden optreden. Dan helpt enkel nog intensieve begrazing of chemische bestrijdingsmiddelen. Handmatige bestrijding houdt in dat de prunus zomers wordt omgezaagd, waarna zeker drie keer in het groeiseizoen het opkomende nieuwe lot moet worden afgezet. Effectiever is het ringen van de (grotere) struik, waardoor op den duur de wortels afsterven. Ook dan dienen echter de loten, die zich nu onder de ring vormen, te worden weggehakt. Oudere, grote bomen die in het bos staan sterven af zonder dat de loten onder de ring nog in staat zijn de struik te laten overleven. Kleine struiken moeten liefst altijd met schop uitgestoken worden, dat kan het hele jaar door.
Tegen het in de winter omzagen moet gewaarschuwd worden. Alle reserves zitten dan nog in de wortels. Vele malen (tot wel tien keer toe) moet er worden teruggekeerd om te ontloten eer de struik afsterft. Rond eind mei is het zetmeelgehalte in de wortels het laagst, 70 procent lager dan in de winter. Ingevolge de Flora- en faunawet met het oog op broedende vogels mag dan evenwel in de meeste gevallen niet worden gewerkt in de natuur. In juli en begin augustus bedraagt genoemd gehalte 50 procent. Een goede en milieuvriendelijke bestrijding van ook kleinere struiken is het rondom verwijderen van de bast inclusief de cambiumlaag. Hierdoor wordt het transport van de assimilatieproducten van de bladeren naar de wortels onderbroken en raken de wortels binnen enige jaren uitgeput, de struik sterft af. Onder de aldus geringde struik ontstaat nieuwe loten, deze dienen wel te worden verwijderd.
In maart 2012 werd bekend dat de appelspintkever (Scolytus mali) mogelijk de Amerikaanse vogelkers als waardplant gebruikt en zo kan bijdragen aan de bestrijding ervan.
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Prunus serotina op Wikimedia Commons. De Amerikaanse vogelkers of bospest (Prunus serotina) is een plant uit de rozenfamilie (Rosaceae). De soort is in Nederland en België geïntroduceerd en vanaf de jaren twintig van de twintigste eeuw als vulhout in de bossen aangeplant.
De struik treedt vaak plaagvormend op in storingssituaties, zoals op kapvlaktes, waar door mineralisatie van het strooisel en de humus, gevormd door afgevallen bladeren en dode takken, stikstof in de bodem vrijkomt. Daarnaast komt jaarlijks een hoeveelheid stikstof afkomstig van het verkeer en de landbouw in de meer natuurlijke systemen, zoals natuurbossen en duinen, terecht, waardoor de Amerikaanse vogelkers zich hier vestigt en zelfs tot een boom van 20 m hoog kan uitgroeien.
De Amerikaanse vogelkers bloeit van eind mei tot en met juni met witte bloemen. De bloemen zitten in trossen. De bessen hebben aan de voet een vastzittend kroontje, dat gevormd wordt door de achtergebleven kelkbuis. De vrucht is een 1 cm grote steenvrucht met een 6-7 mm grote pit.
Romhegg (Prunus serotina) er en 2–6 meter høy, høyreist busk eller lite tre i kirsebærslekten. I samme familie finner man også hegg, kirsebær og morell. Romhegg stammer fra USA, og er innført til Norge hvor den kan finnes gjenstående fra park- og hageanlegg. Den dyrkes også i Norden, og blomstrer i mai–juni. Greinene er korte og står ut.
Barken er mørk brun eller gråbrun og lukter vondt. Bladene på 4–12 cm er læraktige og bredt lansettformede til ovale med spiss grunn og spiss ytterst. Midtnerven på undersiden har tydelige brune hår. Bladplatene er blanke mellomgrønne eller mørkegrønne og svakt tannete med 12–17 par sidenerver. De gulgrønne bladskaftene er 1–2 cm lange. Blomstene er små til mellomstore, på opprette lange klaser (lik laurbærhegg), på blomsterstilker omtrent 3–8 mm lange. Frukten er maksimalt 1 cm lang og ganske rund, og mørkt rød eller svart med en bitter smak.
Romhegg (Prunus serotina) er en 2–6 meter høy, høyreist busk eller lite tre i kirsebærslekten. I samme familie finner man også hegg, kirsebær og morell. Romhegg stammer fra USA, og er innført til Norge hvor den kan finnes gjenstående fra park- og hageanlegg. Den dyrkes også i Norden, og blomstrer i mai–juni. Greinene er korte og står ut.
Barken er mørk brun eller gråbrun og lukter vondt. Bladene på 4–12 cm er læraktige og bredt lansettformede til ovale med spiss grunn og spiss ytterst. Midtnerven på undersiden har tydelige brune hår. Bladplatene er blanke mellomgrønne eller mørkegrønne og svakt tannete med 12–17 par sidenerver. De gulgrønne bladskaftene er 1–2 cm lange. Blomstene er små til mellomstore, på opprette lange klaser (lik laurbærhegg), på blomsterstilker omtrent 3–8 mm lange. Frukten er maksimalt 1 cm lang og ganske rund, og mørkt rød eller svart med en bitter smak.
Costo artìcol a l'é mach në sbòss. Da finì.
Da finì.
Da finì.
Costo artìcol a l'é mach në sbòss. Da finì.
DistribussionDa finì.
NotissieDa finì.
Multimedia w Wikimedia Commons Czeremcha amerykańska[4], czeremcha późna[5] (Prunus serotina) – gatunek drzewa lub dużego krzewu z rodziny różowatych, pochodzący z Ameryki Północnej. Introdukowany został do Europy na początku XVII wieku, ale rozprzestrzeniać się zaczął na większą skalę na Starym Kontynencie po wprowadzeniu do tutejszych lasów w XIX i XX wieku. Jest uważany za jeden z najbardziej inwazyjnych gatunków w Europie środkowej. W Polsce występuje już niemal na całym obszarze kraju. Jedną z przyczyn jego sukcesu jest z jednej strony intensywne wprowadzanie do lasów przez leśników w XX wieku, z drugiej strony brak patogenów ograniczających jego żywotność i rozmnażanie, tak jak to ma miejsce w obrębie naturalnego zasięgu. Ponieważ powoduje w Europie istotne i negatywne zmiany w ekosystemie leśnym, w wielu krajach jest zwalczany. W obrębie naturalnego zasięgu w Ameryce Północnej jest tymczasem drzewem cenionym w gospodarce leśnej ze względu na wartościowe drewno. Poza tym dostarcza jadalnych owoców, wykorzystywany jest także jako roślina lecznicza i ozdobna.
Gatunek północnoamerykański. Zasięg obejmuje wschodnią część kontynentu po środkową Florydę (Hrabstwo Lake) na południu oraz Kanadę od Nowej Szkocji do Jeziora Górnego na północy. Zachodnia granica zwartego zasięgu biegnie z północy na południe przez środkową część kontynentu, przecinając wschodnią część stanu Dakota Południowa, południowo-wschodnią Nebraskę, wschodni Kansas, środkową część Oklahomy do Teksasu[6]. Dalej na południowy zachód od Arizony po Gwatemalę występują odmiany geograficzne tego gatunku[7][8]. W południowej części zasięgu unika wybrzeży, w południowych stanach USA także rzadziej rośnie na wybrzeżu, za to na północnych krańcach zasięgu zasiedla nawet nadmorskie klify[6]. W Appalachach odmianę typową można spotkać na wysokości do 1500 m n.p.m.[7], występująca zaś w Ameryce Środkowej odmiana salicifolia rośnie na wysokościach od 1000 do 3000 m n.p.m.[9]
Gatunek introdukowany został do Ameryki Południowej (var. salicifolia) oraz do Europy (var. serotina), gdzie stał się uciążliwym gatunkiem inwazyjnym[7][2]. Jest rozpowszechniony niemal w całej Europie, zwłaszcza w jej części środkowej (Dania, Holandia i północne Niemcy)[7]. W Polsce jest gatunkiem szeroko rozprzestrzenionym, z wyjątkiem Karpat i północno-wschodniej części kraju[10].
Gatunek został introdukowany do Europy, gdzie był sadzony jako roślina ozdobna w parkach na początku XVII wieku (1623[11], w Paryżu rósł ok. 1630). W leśnictwie europejskim testowano w XIX wieku jego przydatność do produkcji drewna, ale bez wyraźnych sukcesów. W XX wieku zaczęto jednak promować ten gatunek do nasadzeń na ubogich siedliskach, uznając, że czeremcha pełni funkcje ochronne w podszycie. Już w pierwszych dekadach XX wieku gatunek uległ naturalizacji w Europie Środkowej (w Polsce i Niemczech)[12]. Badania genetyczne świadczą o wielokrotnym sprowadzaniu znacznych ilości materiału siewnego z Ameryki Północnej, ale ze stosunkowo niewielkiego obszaru – ze wschodniej części Gór Allegheny[13]. Na początku XXI wieku czeremcha amerykańska była już często spotykana w Polsce, Niemczech, Holandii (tu od 1963 gatunek uznany został za chwast leśny i objęty zwalczaniem[14]) oraz w Danii[12]. Przybysz rozprzestrzenił się także na zachodzie Europy. Na północy rośnie w Wielkiej Brytanii i we wszystkich krajach Półwyspu Skandynawskiego, na południu sięga po Półwysep Iberyjski, północne Włochy, Słowenię, Chorwację, Węgry, Rumunię i Ukrainę[11]. Rzadko stwierdzany jest w Estonii i Rosji. W wielu krajach europejskich obowiązuje zakaz dalszego rozpowszechniania gatunku i ogranicza się jego występowanie[12]. Zaliczany jest do setki najbardziej inwazyjnych gatunków w Europie[15].
Kora na młodym pędzie
Kora młodego drzewa
Płytkie, poziomo rosnące korzenie
Młode liście
Dolna strona liścia
Przylistki i gruczołki na brzegach liści
Drzewo podczas kwitnienia
Kwiatostan
Pestki
Nasiona mają zdolność kiełkowania wynoszącą 86%[12]–90%[20] i zachowują tę zdolność przez 5 lat[11]. Według różnych badań w pierwszym roku po rozsianiu kiełkuje ich 10–22%, w kolejnym roku kiełkuje najwięcej – 42–50%, a trzeciego roku po rozsianiu wschodzi 4–25% nasion[20]. Siewki rosnące w dobrych warunkach mogą osiągać w pierwszym roku nawet do 1 m wysokości[12], zazwyczaj jednak w warunkach naturalnych 3–4-letnie siewki mają ok. 15 cm wysokości. Według niektórych źródeł rozwój młodych roślin (do ok. 5 lat) następuje początkowo niezależnie od warunków świetlnych[16], ale badania przeprowadzone w Belgii świadczą o wysokich wymaganiach świetlnych siewek i tolerancji zacienienia przez okazy kilkuletnie[21]. Przy dużym zwarciu koron drzew starsze okazy z czasem zamierają. Rozwijają się i rosną w górę te rośliny, które mają odpowiedni dostęp do światła[16]. Wzrost w odpowiednich warunkach jest szybki do ok. 50 roku życia, zwłaszcza w pierwszych 20 latach życia przyrosty roczne mogą wynosić nawet do 90 cm. Drzewa 60-letnie mając dobre warunki do rozwoju mogą osiągać 30 m wysokości, przy czym poza naturalnym zasięgiem drzewa z reguły cechują się słabszym i wolniejszym wzrostem. Kwitnąć zaczynają zwykle okazy ok. 5-letnie (według niektórych źródeł 7-letnie[12] lub 4-letnie[18]), jednak zależne jest to od warunków świetlnych, gdyż w zwartych lasach może to następować dopiero u roślin 20-letnich[18]. Najintensywniej produkują płodne nasiona drzewa w wieku od 30 do 100 lat[16]. Termin kwitnienia jest zależny od miejsca występowania. W Teksasie gatunek ten zakwita już w marcu, a na północy zasięgu – w czerwcu[6]. W Europie środkowej kwitnie w maju i czerwcu, po czym owoce dojrzewają do końca sierpnia i września. Przedsłupne kwiaty zapylane są przez owady lub są samopylne. Większość owoców opada na ziemię w pobliżu rośliny macierzystej. Około 20% nasion zjadanych jest przez ptaki[22] i ssaki, które przy okazji je roznoszą i rozsiewają (zoochoria). Szczególnie znaczącą rolę w rozsiewaniu nasion odgrywa w Europie gołąb grzywacz i kos[23]. Owocowanie jest coroczne, ale co 3–4 lata zdarza się owocowanie szczególnie obfite[7]. Średnio jedno drzewo wytwarza ok. 6 tys. nasion[24], maksymalnie niemal 9 tys.[22] Po przekroczeniu wieku 80–100 lat drzewa zaczynają chorować i zamierać[16]. Najstarsze znane drzewa osiągają do blisko 260 lat[7]. W warunkach europejskich rośliny tego gatunku żyją znacznie krócej, często już ok. 30-letnie okazy zamierają z powodu chorób grzybowych[12].
Rośliny z uszkodzonymi lub ściętymi pniami łatwo tworzą odrosty z szyi korzeniowej, przy czym szczególnie łatwo tworzą je okazy młode, poniżej 50[16]–60[25] roku życia. W niekorzystnych warunkach świetlnych czeremcha może utrzymywać się przez 40–60 lat na dnie lasu, czekając na powstanie luki w drzewostanie, w postaci sukcesywnie tworzonych, niewielkich pędów odroślowych[20]. Gatunek jest przykładem strategii „siedź i czekaj” – gdy tylko bowiem pojawi się luka lub drzewostan się rozluźni – czeremcha szybko rośnie w górę i wydaje tysiące nasion[24]. W rodzimych fitocenozach amerykańskich odrastanie odrośli obserwuje się u 80% populacji, podczas gdy w Europie u 50%[18].
Główną przyczyną szerokiego rozprzestrzenienia gatunku w Europie środkowej i zachodniej jest jego sadzenie przez leśników. Według obserwacji prowadzonych na niektórych powierzchniach (w Niemczech i Belgii) naturalne rozsiewanie się gatunku, aczkolwiek bardzo skuteczne, pozwala na stosunkowo wolne powiększanie lokalnego zasięgu (1 km przez 40 lat). Rozprzestrzenianie jest szybsze na terenach otwartych oraz w lasach zdegradowanych i użytkowanych gospodarczo, zwłaszcza po cięciach w drzewostanie[12]. Rozprzestrzenianiu sprzyja zarzucanie upraw[26]. Mimo że znakomita większość nasion opada w pobliżu rośliny macierzystej[16] – w niektórych badaniach 90% młodych osobników znajdowano w odległości do 100 metrów od osobników starszych[26] – przynajmniej część nasion rozsiewana jest na większe odległości przez ptaki i ssaki spożywające owoce[16][25]. Ze względu na stosunkowo niewielką typową odległość roznoszenia nasion, w europejskich warunkach po zaprzestaniu nasadzeń typowym siedliskiem dla młodych osobników są porzucone pola w pobliżu lasów, które są głównym siedliskiem roślin rodzicielskich[26]. Nasiona dojrzewają po okresie spoczynku i kiełkują sukcesywnie przez kilka lat. Kiełkowanie jest hipogeiczne[16] i następuje wiosną[27]. Część podliścieniowa (hipokotyl) ma 1 cm długości, jest drewniejąca, naga lub z rzadkimi włoskami. Liścienie pozostają w pestce lub nawet jeśli się wysuną – pozostają pod ziemią i są bezbarwne[27]. Część nadliścieniowa (epikotyl) osiąga do 5[28]–6[27] cm długości, jest naga, nad ziemią biała, w części środkowej silnie czerwono nabiegła, a w górze purpurowozielona[28]. Pierwsze liście są naprzeciwległe, osadzone są na nagich ogonkach o długości 2–3 mm, wspartych równowąskimi przylistkami[27]. Szeroko jajowata blaszka osiąga do 3 cm długości i 2 cm szerokości, nasadę ma szeroko klinowatą, na szczycie jest krótko i tępo zaostrzona. Brzeg blaszki jest krótko, ostro piłkowany[28]. Blaszka od góry jest połyskująca, nieco skórzasta. Kolejne liście wyrastają naprzemianlegle, są bardziej wydłużone i długo zaostrzone[28].
Kora i liście po roztarciu pachną[17]. Istotnym składnikiem chemicznym liści i kwiatostanów są flawonoidy, których wyizolowano co najmniej 14, m.in. kwercetynę, kemferol i izoramnetynę. Spośród ich składników największy udział ma hiperozyd – glikozyd kwercetyny. Osiąga on w liściach stężenie ponad 2% wiosną, po czym spada do 1,2% latem i 1,5% jesienią. Kolejne miejsce zajmuje awikularyna osiągająca stężenie do 1,8% wiosną i ok. 1% w innych porach roku[32]. Za barwę owoców odpowiadają barwniki antocyjanidynowe, głównie pochodne cyjanidyny – cyjanidyno-3-rutynozyd (63%) i cyjanidyno-3-glukozyd (34%)[33]. Nasiona czeremchy zawierają 30-38% półtwardego oleju roślinnego barwy żółtej[34]. Składa się on głównie z kwasu oleinowego (35%), eleostearynowego (27%), linolowego (27%), palmitynowego (4%) i stearynowego (4%)[35].
Czeremcha amerykańska jest rośliną umiarkowanie światłożądną i najszybciej rośnie w miejscach dobrze nasłonecznionych. W półcieniu rośnie w lepszych warunkach glebowych, ale już przy mocnym ocienieniu ginie niezależnie od innych cech siedliska. Gatunek w obrębie zasięgu naturalnego występuje w zróżnicowanych warunkach klimatycznych, najlepiej rosnąc w klimacie chłodnym o opadach sięgających 800–1150 mm. Występuje jednak także na półpustyniach (odmiany eximia i virens rosną na obszarach o opadach rocznych do 400 mm[8]). W Europie odmiana typowa rozsiewa się i rośnie także na skrajnie suchych, piaszczystych siedliskach[12]). W środkowej Europie najczęściej jednak występuje w borach różnego typu. Rzadziej rośnie w lasach łęgowych i olsach, co wynika z wrażliwości na nadmierną wilgotność[18]. W północnej części zasięgu sięga do strefy klimatu kontynentalnego cechującego się mroźnymi zimami[7]. Późne przymrozki mogą powodować przemarzanie i opadanie kwiatów, z kolei wczesne przymrozki w końcu lata są przyczyną opadania niedojrzałych owoców[16], podczas gdy na wczesnowiosenne przymrozki jest odporna[18]. Wymaga gleb przepuszczalnych. Najsilniej rośnie na glebach żyznych, głębokich i wilgotnych, podczas gdy na suchych i jałowych przybiera zwykle formę krzaczastą[7]. Ogólnie jednak ma niewielkie wymagania co do żyzności podłoża[18]. Gatunek jest wrażliwy na zalewy i przybory wód, pożary i działanie silnych wiatrów[16]. Ze względu na wymagania świetlne rośnie w lasach w miejscach prześwietlonych oraz w początkowych fazach sukcesji leśnej[25].
Poza lasami gatunek sadzony jest i rozprzestrzenia się w zadrzewieniach śródpolnych, w parkach, na różnych terenach miejskich, zwłaszcza ekstensywnie użytkowanych lub porzuconych[12], na terenach poprzemysłowych[14], a także na odłogach[25].
W obrębie zasięgu naturalnego zdarza się temu gatunkowi tworzyć lite drzewostany, jednak zajmują one z reguły małe powierzchnie[7]. Jedynie w zbiorowisku czeremchy amerykańskiej i klonów (Black Cherry-Maple – Society of American Foresters Type 28) rośnie w drzewostanach z udziałem przekraczającym 40%. Lasy te występują w Górach Allegheny[16]. Poza czeremchą amerykańską w zbiorowiskach tych spotyka się najczęściej takie gatunki jak: klon czerwony (Acer rubrum) i cukrowy (A. saccharum), brzoza cukrowa (Betula lenta) i żółta (B. alleghaniensis), buk wielkolistny (Fagus grandifolia), dąb czerwony (Quercus rubra), sosna wejmutka (Pinus strobus), choina kanadyjska (Tsuga canadensis)[37]. Czeremcha rośnie poza tym z różnym, zwykle niewielkim, udziałem w bardzo różnych zbiorowiskach leśnych[12][25], często w towarzystwie klonów, dębów, orzeszników, jesionów, tulipanowca oraz wejmutki i choiny kanadyjskiej[7][16]. Może licznie występować w inicjalnych zbiorowiskach leśnych, ale w dojrzałych ekosystemach wypierana jest przez bardziej cienioznośne gatunki. W Europie rośnie dobrze pod okapem świetlistych drzewostanów z dębami, sosnami lub brzozami i źle w cienistych lasach bukowych, grabowych i klonowych[12].
W obrębie naturalnego zasięgu w Ameryce Północnej znanych jest wiele gatunków grzybów, lęgniowców, owadów i innych zwierząt atakujących czeremchę amerykańską[11].
Gatunek należy do rodzaju Prunus w jego szerokim ujęciu (sensu lato), przy czym ze względu na nieustaloną systematykę w jego obrębie, od dawna różnie był przez botaników klasyfikowany (stąd synonimy wynikające z zaliczania tego taksonu do rodzajów Cerasus, Padus i Prunus). Badania molekularne potwierdzają skomplikowaną filogenezę taksonów w obrębie rodzaju Prunus s.l. Grupa gatunków z rodzaju (lub podrodzaju w zależności od ujęcia) Padus wraz z Prunus serotina (Padus serotina) zajmuje pozycję bazalną w obrębie Prunus s.l. Nie dotyczy to jednak wszystkich gatunków z tego rodzaju (podrodzaju), część bowiem (np. Padus maackii, Padus fordiana) zagnieżdżona jest w obrębie rodzajów (lub podrodzajów) Laurocerasus i Cerasus. Analizy filogenetyczne wskazują, że taksonem siostrzanym Prunus serotina jest Prunus virginiana[45]. Badania molekularne nie potwierdzają monofiletyczności i tym samym trafności dotychczasowych klasyfikacji rodzajów (podrodzajów) w obrębie grupy Prunus s.l., w związku z czym preferowane jest zaliczanie wszystkich taksonów z tej grupy do jednego zbiorowego rodzaju Prunus[46].
W obrębie gatunku wyróżnia się szereg odmian geograficznych (czasem podnoszonych do rangi podgatunków[9]):
Czeremcha amerykańska tworzy mieszańce z czeremchą wirginijską (Prunus virginiana)[17].
Czeremcha amerykańska dostarcza w Ameryce Północnej cenionego drewna używanego do wyrobu mebli, oklein oraz drobnych przedmiotów drewnianych. Wprowadzona do lasów europejskich nie sprawdziła się jako surowiec drzewny, później sadzona była w innych celach, a współcześnie w wielu krajach europejskich uważana jest za szkodliwy gatunek inwazyjny[12].
Jako roślina ozdobna czeremcha uprawiana jest czasami w parkach, ogrodach, na osiedlowych terenach zielonych i w innych zadrzewieniach krajobrazowych. Mimo że bywa trudnym do wytępienia chwastem, ceniona jest z powodu małych wymagań glebowych i szybkiego wzrostu oraz odporności na choroby i szkodniki. Zalecana jest do nasadzeń pojedynczych lub grupowych, nadaje się także do sadzenia w formie nieciętych szpalerów[50]. Ze względu na obfity opad silnie barwiących owoców i twarde kuliste pestki, na których łatwo się poślizgnąć – nie zaleca się sadzenia tego gatunku w pobliżu ścieżek[43].
We wschodniej części Stanów Zjednoczonych gatunek stosowany jest do zalesień podczas rekultywacji terenów po eksploatacji górniczej[20]. W Europie również bywał nasadzany jako glebochronny i fitomelioracyjny[18], do czasu stwierdzenia negatywnego oddziaływania na glebę[12].
Owoce są jadalne i opisywane jako smaczne. Nadają się m.in. do sporządzania nalewki alkoholowej oraz do aromatyzowania likierów[6], rumu i brandy[25]. Mogą służyć do wyrobu galaretek i dżemów przetwarzane razem z jabłkami lub po dodaniu pektyn[51]. Owoce odmiany typowej były cenione i często spożywane surowe lub suszone przez Indian północnoamerykańskich. Odżibwejowie mielili suszone owoce na mąkę. Menomini zostawiali owoce do sfermentowania i dopiero potem je spożywali[52].
Białka 0,15 g (0,105÷0,185 g) szczegółowe informacje RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% M 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% Węglowodany szczegółowe informacje Błonnik 0,4 g (0,1÷0,7 g) AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,6% 1,6% 1,9% 1,9% M 1,1% 1,1% 1,3% 1,3% Tłuszcze 0,3 g (0,26÷0,37 g) Woda 79 g (76,8÷80,8 g) szczegółowe informacje AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,9% 2,9% 2,9% 2,9% M 2,1% 2,1% 2,1% 2,1% Witaminy Witamina C 28 mg (22,2÷32,8 mg) RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 37% 37% 37% 37% M 31% 31% 31% 31% Tiamina (B1) 0,02 mg (0,016÷0,031 mg) RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,8% 1,8% 1,8% 1,8% M 1,7% 1,7% 1,7% 1,7% Ryboflawina (B2) 0,02 mg (0,018÷0,028 mg) RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,8% 1,8% 1,8% 1,8% M 1,5% 1,5% 1,5% 1,5% Niacyna (B3) 0,9 mg (0,640÷1,14 mg) RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 6,4% 6,4% 6,4% 6,4% M 5,6% 5,6% 5,6% 5,6% Witamina A 0,08 mg RAE (0,005÷0,162 mg) RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 11% 11% 11% 11% M 8,9% 8,9% 8,9% 8,9% Makroelementy Fosfor 21 mg (16,9÷24,4 mg) RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,0% 3,0% 3,0% 3,0% M 3,0% 3,0% 3,0% 3,0% Wapń 21 mg (17,2÷25,1 mg) RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,1% 2,1% 1,8% 1,8% M 2,1% 2,1% 2,1% 1,8% Mikroelementy Żelazo 0,7 mg (0,65÷0,84 mg) RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,9% 3,9% 8,8% 8,8% M 8,8% 8,8% 8,8% 8,8% Dane liczbowe na podstawie: Julia F. Morton: Fruits of warm climates, 1987[34]. Na potrzeby tej tabeli z zakresów podanych w źródle (tu w nawiasach) wyznaczono średnie arytmetyczne.Jeszcze większe znaczenie spożywcze mają owoce odmiany salicifolia pochodzącej z Ameryki Środkowej i zwane tam capulin. Drzewa tej odmiany już w czasach przedkolumbijskich były szeroko uprawiane w Ameryce Środkowej i rozprzestrzenione jako owocowe także poza nią na obszarze obecnej Kolumbii, Ekwadoru, Peru i Boliwii. Podczas podboju Ameryki były podstawowym pożywieniem Hiszpanów. W okresie owocowania, tj. od maja do września wielkie ilości owoców tej odmiany spotkać można w lokalnej ofercie handlowej w tych krajach. Poza obszarem tradycyjnej uprawy odmiana jest mało znana i wykorzystywana jako drzewo owocowe. W 1924 sprowadzono ją do uprawy na Filipinach[34].
Według niektórych źródeł owoce nadają się do spożycia po przegotowaniu[8], surowe mogą bowiem mieć działanie duszące[52].
Kwas cyjanowodorowy pozyskiwany z kory młodych pędów stosowany jest w medycynie do sedacji i jako środek tonizujący[6]. Indianie stosowali napar z pędów jako napój uspakajający[52]. Poza tym łyko stosowane było do leczenia przeziębień[49]. Jeszcze do lat 90. XX wieku w USA i Wielkiej Brytanii korę czeremchy amerykańskiej wykorzystywano jako główny składnik syropów na kaszel, zapalenie oskrzeli i astmę[32]. Z kolei w Ameryce Środkowej do łagodzenia objawów chorób górnych dróg oddechowych wykorzystywano syrop z owoców. Tam też wywarem z liści leczono biegunki i dyzenterię oraz stosowano go w formie okładów w celu łagodzenia stanów zapalnych. Sproszkowana kora używana była do przemywania oczu[34]. Stwierdzono też, że wyciągi z tego gatunku mają znaczny potencjał antyoksydacyjny, czyniąc go potencjalnie wartościowym surowcem do produkcji fitofarmaceutyków i kosmetyków[32].
Olej zawarty w nasionach wykorzystywany jest do wyrobu mydeł i farb. W Gwatemali młode okazy odmiany salicifolia wykorzystywane są jako podkładki do szczepienia innych gatunków z rodzaju Prunus s.l.[34] Czeremcha amerykańska jest też rośliną miododajną, bardziej cenioną przez środkowoeuropejskich pszczelarzy niż rodzima czeremcha zwyczajna[54]. Z 10 kwiatów uzyskuje się średnio 3,02 mg (1,0-10,0) cukrów oraz 4,38 mg (3,2-5,7) pyłków. W przeliczeniu na hektar uzyskać można wydajność wynoszącą 15 kg (5-25) cukrów i 22 kg (18-30) pyłków[55].
Czeremcha amerykańska może być zwalczana mechanicznie, jednak jest to kłopotliwe i kosztowne. Nieodpowiednio realizowane zwalczanie roślin tego gatunku, wobec ich zdolności do regeneracji i tworzenia odrostów z szyi korzeniowej, prowadzić może nawet do pogorszenia sytuacji w związku ze wzrostem zagęszczenia pędów[14]. Młode rośliny można wyrywać ręcznie, karpiny starszych po ścięciu należy wyrywać za pomocą maszyn lub koni. Skuteczną metodą eliminacji tych roślin jest stosowanie herbicydów zawierających glifosat do smarowania pni po ich ścięciu. Zapobiega to powstawaniu odrostów[12]. Zwalczanie okazów tego gatunku herbicydami rozpylanymi w powietrzu zastosowane w Holandii nie przyniosło pozytywnych efektów[14]. Po wykonaniu zabiegów zwalczających czeremchę bardzo istotną rzeczą dla trwałości efektu jest kontrolowanie powierzchni i usuwanie siewek i odrostów przez kolejnych 5 lat. Obsadzenie powierzchni silnie zacieniającymi gatunkami drzew, takimi jak np. buk zwyczajny, ogranicza odnawianie się czeremchy amerykańskiej[12].
Koszty zwalczania czeremchy amerykańskiej w lasach niemieckich wynoszą w przypadku zwalczania mechanicznego ok. 900 €/ha (w przypadku użycia koni) i 1500 €/ha (w przypadku użycia ciężkich maszyn). Metoda kombinowana polegająca na ścinaniu pni i smarowaniu ich herbicydem kosztowała 150 €/ha[14].
W Polsce zwalczanie czeremchy amerykańskiej jest zalecane na obszarach chronionych[57]. Gatunek nie podlega jednak kontroli[57] i nie został ujęty w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym[58].
Czeremcha amerykańska, czeremcha późna (Prunus serotina) – gatunek drzewa lub dużego krzewu z rodziny różowatych, pochodzący z Ameryki Północnej. Introdukowany został do Europy na początku XVII wieku, ale rozprzestrzeniać się zaczął na większą skalę na Starym Kontynencie po wprowadzeniu do tutejszych lasów w XIX i XX wieku. Jest uważany za jeden z najbardziej inwazyjnych gatunków w Europie środkowej. W Polsce występuje już niemal na całym obszarze kraju. Jedną z przyczyn jego sukcesu jest z jednej strony intensywne wprowadzanie do lasów przez leśników w XX wieku, z drugiej strony brak patogenów ograniczających jego żywotność i rozmnażanie, tak jak to ma miejsce w obrębie naturalnego zasięgu. Ponieważ powoduje w Europie istotne i negatywne zmiany w ekosystemie leśnym, w wielu krajach jest zwalczany. W obrębie naturalnego zasięgu w Ameryce Północnej jest tymczasem drzewem cenionym w gospodarce leśnej ze względu na wartościowe drewno. Poza tym dostarcza jadalnych owoców, wykorzystywany jest także jako roślina lecznicza i ozdobna.
Prunus serotina, comumente chamada Cerejeira negra é uma espécie de árvore pertencente ao gênero Prunus. Esta cerejeira é nativa do leste dos Estados Unidos.[1]
O fruto da P. serotina é bastante apreciado, principalmente na Califórnia, pois tem uma coloração mais escura e um sabor mais diversificado.
Prunus serotina, comumente chamada Cerejeira negra é uma espécie de árvore pertencente ao gênero Prunus. Esta cerejeira é nativa do leste dos Estados Unidos.
Pozna čremsa (znanstveno ime Prunus serotina) je drevo iz družine rožnic, ki je samoniklo v Severni Ameriki, od tam pa so ga kot okrasno drevo[2] razširili po svetu. V Sloveniji je bilo prvič zabeleženo leta 1900, danes pa je ponekod že invazivna vrsta.[3]
Gre za listopadno drevo z nekoliko brezoblično, a dokaj gosto krošnjo ter črno rjavo, svetlečo skorjo. Že ime pove, da se drevo pozno olista, v jeseni pa tudi pozno porumeni. Skorja drevesa zgodaj razpoka in se močno lušči, na starih drevesih pa postane hrapava. Rdeče rjavi poganjki so bleščeči. Listi so ovalno suličasti, usnjati, dolgi okoli 12 in široki okoli 4 cm. Listna ploskev je bleščeča, spodnja stran je gola. Drobni beli cvetovi so združeni v gosta grozdasta socvetja. Plodovi so sprva škrlatne, nato purpurno črne užitne jagode.[4] Prve plodove pozna čremsa rodi pri starosti okoli 10 let, bujno pa začne roditi šele pri 30 letih. Seme proizvaja vse do starosti 100 in več let. Seme je lahko kaljivo, raznašajo pa ga ptice, ki se hranijo s plodovi.
Najbolje uspeva na kisli peščeni do ilovnati podlagi.[3] Je srednje dolgoživo drevo. Najstarejši zabeležen primerek je bil star 258 let. Kljub temu pozna čremsa slabo prenaša močan veter, saj so njene veje krhke in se hitro lomijo.
Prunus serotina ima naslednje podvrste in varietete:[5]
Pozna čremsa (znanstveno ime Prunus serotina) je drevo iz družine rožnic, ki je samoniklo v Severni Ameriki, od tam pa so ga kot okrasno drevo razširili po svetu. V Sloveniji je bilo prvič zabeleženo leta 1900, danes pa je ponekod že invazivna vrsta.
Glanshägg (Prunus serotina)[1] är en rosväxtart som beskrevs av Jakob Friedrich Ehrhart. Glanshägg ingår i släktet prunusar, och familjen rosväxter.[2][3]
Arten delas in i följande underarter:[2]
Wikimedia Commons har media som rör Prunus serotina.
Wikispecies har information om Prunus serotina.
Denna artikel om prunusar saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att tillföra sådan.
Glanshägg (Prunus serotina) är en rosväxtart som beskrevs av Jakob Friedrich Ehrhart. Glanshägg ingår i släktet prunusar, och familjen rosväxter.
Prunus serotina là loài thực vật có hoa trong họ Hoa hồng. Loài này được Ehrh. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1783.[2]
Bài viết liên quan đến Phân họ Mận mơ này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Prunus serotina là loài thực vật có hoa trong họ Hoa hồng. Loài này được Ehrh. miêu tả khoa học đầu tiên năm 1783.
Черёмуха по́здняя, или америка́нская ви́шня (лат. Prúnus serótina) — растение, дерево рода слива семейства Розовые родом из Северной Америки. В лесу легко идентифицируется по «бумажной», тёмно-красной коре.
Листопадное дерево высотой 18-27 м, с правильной овальной густой кроной, быстрорастущее. Ствол длинный, прямой. Кора молодых деревьев гладкая, с многочисленными короткими, узкими, горизонтально направленными чечевичками (линзообразными рыхлыми бугорками), напоминает берёзовую. С возрастом кора становится очень тёмной, почти чёрной, рыхлой, разделённой на маленькие, грубые, неправильной формы пластинки. Ветки свисающие, тонкие, красновато-коричневые, иногда покрыты серым эридермисом, имеют отчётливый горький запах и вкус миндаля. Почки очень маленькие, покрыты блестящими, красновато-коричневыми или зеленоватыми чешуйками. Листовые рубцы мелкие и полукруглые с тремя рубцами от пучка сосудов.
Листья очередные, простые, 6-14 см длиной, овальные либо ланцетовидные, на краях мелкозубчатые, имеют очень мелкие неприметные железы на черешке, сверху тёмно-зелёные и блестящие, снизу бледные, обычно с густым, желтовато-коричневым, иногда белым опушением вдоль средней жилки. Осенью листья окрашиваются в жёлто-оранжевые тона и позднее опадают. Цветки около 8 мм в диаметре, белые, повислые, ароматные, собраны в кисть 6-15 см длиной, появляются в мае.
Плод — багрянисто-красная круглая костянка около 1 см в диаметре, в зрелом виде почти чёрная, с горьковато-сладким и вязким вкусом, созревает в конце лета, съедобная.
Имеет близкое родство с черёмухой виргинской (Prunus virginiana), от неё отличается более крупными листьями и плодами. Плоды у черёмухи виргинской чёрного цвета.
В природе растёт в восточной части Северной Америки: на севере ареал ограничен южной частью канадских провинций Онтарио и Квебек, на юге центральной частью американских штатов Флориды и Техаса. Отдельные популяции в штатах Аризона и Нью-Мексико, встречается также в горах Мексики и Гватемалы. Пионерный вид, расселяется на лишённой растительности территории. На Среднем Западе растёт на заброшенных полях вместе с другими светолюбивыми растениями: американским орехом (Juglans nigra), белой акацией (Robinia pseudoacacia) и каркасом (Celtis).
Предпочитает глубокие, сырые, плодородные почвы. Толерантна к солёным почвам и может выдержать засуху. Светолюбива, но может частично оставаться в тени. Страдает от гусениц американской белой бабочки (Hyphantria cunea) и американских коконопрядов (Malacosoma americanum). Ягодами питаются многие птицы. Считается недолгоживущим деревом для своего размера. На продолжительность жизни в частности влияет ломкость ветвей, которые легко ломаются при сильном ветре или снегопадах. Некоторые рекомендуют вырубать, или хотя бы оградить деревья там, где их листва опадает на пастбища домашнего скота, так как гниющие листья выделяют цианид, который может погубить целое стадо.
Древесина, известная как «вишня», широко используется для изготовления высококачественной мебели. Известна своим насыщенным красным цветом и высокой ценой. Из ягод черемухи поздней готовят варенье и начинку для пирогов.
Черёмуха по́здняя, или америка́нская ви́шня (лат. Prúnus serótina) — растение, дерево рода слива семейства Розовые родом из Северной Америки. В лесу легко идентифицируется по «бумажной», тёмно-красной коре.
.JPG)
