dcsimg

Przylaszczka ( 波蘭語 )

由wikipedia POL提供
 src= Zobacz też: Przylaszczka w innych znaczeniach tego słowa.
 src=
Kwiat przylaszczki pospolitej

Przylaszczka (Hepatica Mill.) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych. W Polsce występuje tylko 1 gatunek – przylaszczka pospolita Hepatica nobilis, zarazem będąca gatunkiem typowym rodzaju[2]. Rośliny występują na półkuli północnej w klimacie umiarkowanym. Według pierwszych ujęć systematycznych (Linneusza) i wielu nowych rodzaj Hepatica nie jest wyróżniany. Traktowany jest jako synonim rodzaju zawilec (Anemone), do którego włączani są wszyscy przedstawiciele[3][4]. W systematykach wyróżniających rodzaj zalicza się tu ok. siedmiu gatunków[5], różne ich liczby powstają w zależności od traktowania niektórych taksonów w randze odmian, podgatunków lub gatunków.

Morfologia

Rośliny z kłączem z którego wyrastają gęste korzenie i pojedyncze, długoogonkowe liście. Liście są wcinane na trzy lub pięć klap, na brzegu całobrzegie lub ząbkowane. Na szczycie łodygi pojedynczy kwiat wsparty przypominającymi kielich, zielonymi podsadkami. Kwiat jest obupłciowy, z pojedynczym okółkiem listków okwiatu, licznymi pręcikami i słupkami. Owocem jest niełupka[5].

Systematyka

Homonimy taksonomiczne[2]

Hepatica Adans. = Conocephalum J. Hill

W pierwszych pracach systematycznych Linneusza (Species Plantarum 1753) gatunki zaliczane później do tego rodzaju włączone zostały do rodzaju zawilec Anemone. Później jednak dominował w systematyce pogląd o odrębności rodzaju Hepatica ustalony też wcześnie, bo już w 1754 roku przez Philipa Millera[2]. Kwestia odrębności rodzaju Hepatica wróciła w końcu XX wieku wraz z analizami filogenetycznymi bazującymi na cechach molekularnych i morfologicznych. W ich rezultacie bowiem zaproponowano włączenie kilku linii rozwojowych sztucznie rozdzielanych, a tworzących jeden klad określany mianem rodzaju zawilec Anemone sensu lato[4][6].

Pozycja według APweb (2001...) – aktualizowany system APG II

Takson wątpliwy, określany jako grupa w obrębie rodzaju Anemone w podrodzinie Ranunculoideae Arnott, rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae) z rzędu jaskrowców (Ranunculales), należących do kladu dwuliściennych właściwych (eudicots)[1].

jaskrowate

Glaucidioideae



Hydrastidoideae





Coptoideae




Thalictroideae



Ranunculoideae





Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada: okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Ranunculopsida Brongn., podklasa jaskrowe (Ranunculidae Takht. ex Reveal), nadrząd Ranunculanae Takht. ex Reveal), rząd jaskrowce (Ranunculales Dumort.), podrząd Ranunculineae Bessey in C.K. Adams, rodzina jaskrowate (Ranunculaceae Juss.), rodzaj przylaszczka (Hepatica Mill.)[7].

Wykaz gatunków[3][5]
  • przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis var. hepatica = Anemone hepatica L.) – Europa
    • Hepatica nobilis var. asiatica Schreb. (H. asiatica Nakai) – Chiny
    • Hepatica nobilis var. japonica (H. japonica) – Japonia
    • Hepatica nobilis var. pubescens (H. pubescens) – Japonia
    • Hepatica nobilis var. pyrenaica (H. pyrenaica) – Pireneje
  • Hepatica acutiloba (DC.) G. Lawson (=Anemone acutiloba (DC.) G. Lawson) – Ameryka Północna
  • Hepatica angulosa (Lam.) DC. (=Anemone angulosa Lam.)
  • Hepatica americana (DC.) Ker Gawl. (=Anemone americana (DC.) H. Hara, Hepatica nobilis var. obtusa (Pursh) Steyerm.) – Ameryka Północna
  • Hepatica henryi (Oliver) Steward (=Anemone henryi Oliver, Hooker’s Icon. Pl. 16: t. 1570. 1887, Hepatica yamatutae Nakai) – endemit w Chinach
  • przylaszczka siedmiogrodzka Hepatica transsilvanica Fuss (=Anemone transsilvanica (Fuss) Heuff.) – Karpaty

Uprawa

Przylaszczki preferują gleby pochodzenia wapiennego. Mogą rosnąć w różnorodnych warunkach. Spotykane zarówno w cienistych lasach, zaroślach jak i na otwartych, słonecznych łąkach. W zimie, ukryte pod pokrywą śnieżną dobrze znoszą znaczne mrozy.

Przypisy

  1. a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-07].
  2. a b c Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-04].
  3. a b Genus: Hepatica Mill.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-04].
  4. a b Sara B. Hoot, Anton A. Reznicek, Jeffrey D. Palmer. Phylogenetic Relationships in Anemone (Ranunculaceae) Based on Morphology and Chloroplast DNA. „Systematic Botany”. 19, 1, 1994. DOI: 10.2307/2419720.
  5. a b c Hepatica Miller (ang.). Flora of China. [dostęp 2010-03-04].
  6. Anemone Linnaeus (ang.). Flora of North America. [dostęp 2010-03-03].
  7. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Hepatica (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-04].
許可
cc-by-sa-3.0
版權
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia POL

Przylaszczka: Brief Summary ( 波蘭語 )

由wikipedia POL提供
 src= Kwiat przylaszczki pospolitej

Przylaszczka (Hepatica Mill.) – rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych. W Polsce występuje tylko 1 gatunek – przylaszczka pospolita Hepatica nobilis, zarazem będąca gatunkiem typowym rodzaju. Rośliny występują na półkuli północnej w klimacie umiarkowanym. Według pierwszych ujęć systematycznych (Linneusza) i wielu nowych rodzaj Hepatica nie jest wyróżniany. Traktowany jest jako synonim rodzaju zawilec (Anemone), do którego włączani są wszyscy przedstawiciele. W systematykach wyróżniających rodzaj zalicza się tu ok. siedmiu gatunków, różne ich liczby powstają w zależności od traktowania niektórych taksonów w randze odmian, podgatunków lub gatunków.

許可
cc-by-sa-3.0
版權
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
原始內容
參訪來源
合作夥伴網站
wikipedia POL